‍ ‍ ‍ ‍ ‍ 📣 یادداشت تاریخی جدیدی از مهندس #جواد_بیژنی رئیس کمیسیون فرهنگی #شورای_شهر بابل که در صفحه اینستاگرامش منتشر شد:
🔺 مطمئناً شمار زیادی از بابلی ها، شخص #محمدحسن_خان_قاجار را به اندازه پل تاریخی اش نمی شناسند.
بد نیست بدانید #محمدحسن خان قاجار پدر #آغامحمدخان_قاجار و جدی ترین رقیب #کریمخان_زند برای تصاحب پادشاهی ایران بعد مرگ #نادرشاه_افشار بود.

🔺در آن زمان محمدحسن خان و نیروهایش در #بارفروش (بابل کنونی ) استقرار داشتند. رقابت بین این دو مدعی تاج و تخت به حدی تنگاتنگ بود که محمدحسن خان در آخرین نبردش موفق شده بود که کریمخان را در خود #شیراز محاصره کند اما به علت بروز اختلاف در سپاهش این محاصره شکست و او مجبور به عقب نشینی شد.
#کریمخان از فرصت استفاده کرده و گروهی را برای تعقب و دستگیری محمدحسن خان که دیگر سپاهیانش پراکنده شده بودند مأمور می کند. در این تعقیب و گریز پای #اسب محمدحسن خان درون شکاف پلی چوبی در #استرآباد گیر کرده که موجب سقوطش بر زمین می گردد. در همین زمان فردی از تعقیب کنندگان که خود سابقاً از نوکران خان قاجار بود به نیت دریافت جایزه از خان زند، سر #محمدحسن‌خان را از تنش جدا می کند و با سر بریده به سوی کریمخان گسیل می شود.

🔺کریمخان که روحیه جوانمردانه ای داشت از خیانت نوکر سابق رقیبش و دیدن سر بریده او متأثر شده به آه و زاری می پردازد. او با قاتل به تندی برخورد کرده و دستور می دهد سر بریدۀ محمدحسن خان را با گلاب شستشو دهند و پس از تشیع آن در شهر مراسم ترحیمی برگزار نمایند.

🔺در برخی اسناد تاریخی آمده سر محمدحسن خان را برای تدفین در کنار بدنش، به آرامگاه خانوادگی ایل قاجار در استرآباد منتقل کردند.
سالها بعد #عروس محمدحسن خان، استخوان او و همسر خود را برای دفن به #عتبات انتقال می دهد.

🅱 @babolshahreman

‍ پس از مرگ #نادرشاه_افشار در سال ۱۱۲۶ شمسی ، میان مدعیان برای تصاحب تاج و تختش جنگهای زیادی در گرفت .
دو تن از اصلی ترین ترین مدعیان #کریم_خان_زند از #شیراز و #محمدحسن_خان قاجار پدر #آغامحمد_خان از #استرآباد بود .
محمدحسن خان در یک قدمی تاج و تخت شیراز را در محاصره نیروهای خود داشت که به علت اختلافات داخلی فرماندهان سپاهش و مقاومت سپاهیان کریم‌خان و مردم شیراز این محاصره شکسته می شود و محمدحسن خان مجبور به عقب‌نشینی می‌شود .
در سال ۱۱۳۸ شمسی کریم‌خان به سرعت نیروهای خود را سازماندهی کرده و لشکری را به رهبری پسرعموی خود #شیخ_علی_خان_زند به تعقیب محمدحسن خان گسیل می‌کند .
محمدحسن خان که به استرآباد رفته بود وقتی از گسیل نیروهای زند باخبر شد به سمت آنان بر می‌گردد و در کلباد #اشرف همان #بهشهر کنونی نبرد سنگینی بین سپاهیان وی و شیخ‌علی خان در می‌گیرد. سپاهیان محمدحسن خان در این نبرد مضمحل شده و شخص محمدحسن خان خود از مهلکه متواری می‌شود . اما فرمانده سپاه زند دست بردار نبود و نیروهایی را در پی وی اعزام می کند .
زمستان بود و مسیر به شدت گل آلود کرده . در چنین شرایطی پای اسب محمدحسن خان در شکاف پلی گیر کرده و او زمین‌گیر می شود . تعقیب کنندگان به او می رسند در بین آنها شخصی به نام #سبزعلی_بیک حاکم سابق استرآباد بود که از دیرباز به #جیران همسر زیباروی محمدحسن خان نظر داشت . سبزعلی بیک از فرصت استفاده کرده ابتدا با شلیک گلوله ای محمدحسن‌خان ۴۴ ساله را از پای در می آورد و سپس سر از تنش جدا کرده و نزد فرمانده سپاه می برد و شیخ‌علی‌خان زند نیز سربریده را برای پسرعمویش کریم‌خان به شیراز ارسال می‌کند .
اما کریمخان زند که روحیه‌ای جوانمردانه داشت از دیدن سر بریدۀ رقیب دیرینه‌اش به شدت متأثر شده و اشک بسیار ریخت او که از این عمل به خشم آمده بود ضمن ارسال نامه توبیخ برای شیخ‌علی‌‌خان ، دستور می‌دهد که سر بریدۀ محمدحسن خان را با گلاب شسته و به استرآباد بفرستند تا همراه با بدنش طی تشریفات خاصی در آرامگاه خانوادگی #ایل_قاجار به خاک سپرده شود و در شیراز نیز برای محمدحسن خان مراسم ترحیم برپا می‌کند .
گفته‌ می‌شود بعدها عروس محمدحسن‌خان استخوان‌ های او و پسر دومش #حسینقلی_خان_جهانسوز را از استرآباد برای دفن در عتبات به #نجف انتقال داد .
گفتنی است #پل_محمدحسن_خان در #بابل که بزرگترین پل آجری شمال ایران محسوب می‌شود از یادگارهای دوران حاکمیت محمدحسن خان در این شهر می‌باشد .

گردآوری: #جواد_بیژنی

یکشنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۰.


🅱 @babolshahreman

📷 instagram.com/babolshahreman