فلسفهٔ هفت‌سین(خلاصه):


۱-سنجد؛ نماد خودآگاهی، خویشتن‌یابی، جنبش درونی است که آدمی را به شکفتن، دانستن و چگونه رفتار کردن وا می‌دارد.

۲- سیب؛ نماد تندرستی و سلامت شخص و‌جامعه

۳- سبزه؛ نماد ازخود‌گذشتگی و ایثار‌

۴- سمنو؛ نماد قدرت و مبارزه با ضعف

۵- سیر؛ نماد نگهداشتن حد خویش و تجاوز نکردن به حقوق دیگران

۶- سرکه؛ نماد پذیرش ناملایمات زندگی

۷- سماق؛ نماد عدالت، صبر و‌ امید در ساحل زندگی


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#دکتر_محمدعلی_دادخواه


@baamanbekhaan

پیام نمادین سفره

سین نخست:
دختر نماد زایش است و این ویژگی افزایش و فراوانی را به‌همراه دارد و درونمایهٔ زن مهربانی و مهرورزی است که در یاد و جان و نهان آن را زنده و ‌پاینده می‌سازد. بر مبنای این برداشت سنجد را «دوشیزه‌ای» بر سر سفر می‌نهد تا در آغاز پیش رو افزایش و گستردگیِ کاشت و داشت بهاری را بر ما جلوه کند و به همان پایه خردمندی و خردورزی را یاد‌آور شود.


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

پیام نمادین سفره

سین دوم:
باورمندان دیرین چنین پنداشته‌اند که مادر، نگهبان تندرستی و سلامت خانواده است. پس سیب را که نماد تندرستی و بهزیستی است «مادر» بر سرِ سفره می‌نهد.


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا

@baamanbekhaan

پیام نمادین سفره

سین سوم:
نگرش تمدن ایرانی از مردان چشم آن داشته که در گذشت روزگار، ازخودگذشتگی و ایثار را از دست ندهند و در برخورد سخت و‌ تند روزگار، گرمی و نرمی را به‌همراه داشته باشند. امید و انتظار آنان چنین بوده که مردان سنگ زیرین آسیا باشند و بر این چشم‌داشت خشم دیگران را به مهر سبزی پاسخ گویند و این اندیشه، نهادن سبزه را در سفره بر کوله‌بار «مردان» نهاده است.


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

پیام نمادین سفره

سین چهارم:
توان و نیرو در پیدا و پنهانِ جوان است. بازوی قدرتمند و اندیشهٔ فراگیر در روح و روان پُرتوان جوانان موج می‌زند. سمنو یادآور این قدرت بی‌پایان است و «جوان‌ترین» فرد خانواده سمنو را بر سفره می‌نهد.


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

پیام نمادین سفره

سین پنجم:
هرکس در طول زندگی خود فراگرفته که آموزش و تجربه از کهن‌سالان به کودکان راه می‌یابد.
برپایهٔ این اندیشه سیر را که تجربهٔ مدارا و سازش و نگهداری و سزایی و روایی روزگار را بر ما می‌آموزد، «بزرگ خانواده» بر سر سفره می‌نهد.


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا

@baamanbekhaan

پیام نمادین سفره

سین ششم:
شکیبایی در خمیرمایهٔ بینش نیاکان ما چنین بوده است که باید با بدی‌ها بستیزند و پیروزمندی را کسی گزارش می‌کند که از برخورد تلخ و سخت نگریزد و به نیکی بداند که فردای روشن در گرو پذیرش مبارزه با تاریکی امروز است، پس سماق را هم که بیان‌گر این موارد است «بزرگ خانواده» بر خوان نوروزی می گذارد.

#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

پیام نمادین سفره

سین هفتم:
باز هم مادر مهرورز است که تلخی می‌گریزد، شادی می‌دهد و پذیرش ناگواری‌ها کار هر روز اوست که امید را از دست ندهد و چراغ روشنی را هر هنگام در دل خویش زنده نگه دارد. پس آخرین میزبان سفرهٔ هفت‌سین به دست «مادر» راهی سفره می‌شود و آخرین گام را در آغاز سال نو بر پندنامهٔ پندآموز سفرهٔ هفت‌سین می‌نویسد.


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

حکمت حضور همراهان هفت‌سین:

«سکه»
با آن‌که گویندگان ما بر این نظر داشتند که:


ترک لذت‌ها و شهوت‌ها سخاست
هرکه در شهوت فروشد برنخاست

اما برخی از محققان، بر این باورند که پس از هفتمین سین سفرهٔ هفت‌سین، سکه را بر آن اضافه می‌کنند، زیرا ثروتمندی از آرزوهای دیرین بشر بوده است. ازاین‌رو سعدی در گلستان می‌گوید «بزرگی را گفتند از شجاعت و سخاوت کدام بهتر است؟ گفت کسی را که سخاوت است نیاز به شجاعت نیست.»
این بخشش، نیاز به اندوخته و قدرت اقتصادی دارد، ولی دیگر اشیای موجود بر سفرهٔ هفت‌سین به ما می‌آموزند داشتن ثروت در صورتی موجب رشد و تعالی انسان می‌شود که خردمندانه و با‌شکیبایی و بدون تجاوز به حقوق دیگران و از راه حسن خلق و درست‌کاری به‌دست آمده باشد.



#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

حکمت حضور همراهان هفت‌سین:

«ماهی»

پس فکر، چو بحر آمد، حکمت مثل ماهی
در فکر سخن زنده، در گفت سخن مرده

اما شادترین پیام‌آور شنگول و پرجنبش نوروز که دردانهٔ سفره است و سین الفبا را با خود به‌همراه ندارد، ماهی تنگ بلورین است که خاطرهٔ کودکی است و‌ همراه جوانی و‌ همگام پیری. ماهی قرمز داستانی دل‌انگیز دارد با تنگ پُر راز و‌ رمزی که جهان سخن و‌ پند و اندرز و‌ باید و‌ نباید در شیشهٔ روشن حمل می‌کند. ماهی از درون تنگ به درون تنگ دل شما چشمک می‌زند و زندگی شاد و فعال و‌ پُرتکاپو و بی‌توقف را در آغاز سال نوید می‌دهد که عزم خود، جزم و راه هموار و دیده بیدار و اندیشه هشیار دار تا شادان و ره‌پوی، کلید فصل را در قفل‌خانهٔ روز به‌هنگام نوروز بچرخانیم و‌چرخهٔ زندگی را این‌گونه آغاز کنیم.
«ماهی ، نماد زندگی ماست و آب گویای روشنی و پاکی و صفا.»

#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

حکمت حضور همراهان هفت‌سین:

«آینه»
آینه به نشانهٔ راستی، پاکی، صفا و یک‌رنگی است. آینه را بر این باور بر سفره می‌نهند که صفا و صداقت و پاکی و لطف، گویش کاستی‌های بدون سخن و از راه سکوت را از او بیاموزند؛ همچنین بر این اعتقادند که هر‌کس در ابتدای سال نو بر آینه نگاه کند، سالش با لطف و صفا و صیقل دل همراه خواهد شد. آینه پیام‌آور این پند است که در کار و بار یک‌رنگ ویک‌دل و صادق باشیم.

دوست دارم که دوست عیبم را
همچو آینه روبرو گوید

نه که چون شانه با هزار زبان
پست سر رفته مو‌به‌مو جوید
«نشانی دهلوی»


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

حکمت حضور همراهان هفت‌سین

«شمع»
به پاس حرمت نهادن به آتش، شمع را بر سر سفره می‌نهند تا باز هم پرتو آن، نور و روشنی دهد و‌ به ما بیاموزد که مایع دلگرمی دیگران باشیم و خانه و محله را روشنگر باشیم و خود روشن‌بین و روشن‌دل شویم.
شمع نماد روشنی و گرمی و‌ لطف و‌ مهر و سوختن و رنج و راحت یاران طلبیدن است تا در طول حیات مادام که فروغ عمر روشنی‌بخش است و نسیمی آن را خاموش نکرده است، لحظه‌ای از روش شمع‌گونه بودن دور نیفتیم.


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

حکمت حضور همراهان هفت‌سین:

«ساعت»
ساعت نماد زمان است و اشاره‌ای به دقت و نظم و انضباط و زنگی برای آغاز و پایان و ترتیب کارها، البته از نگرشی دیگر چون با سین شروع می‌شده، در کنار سکه نشسته است که هماهنگ با آهنگ زمان باشیم.


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

حکمت حضور همراهان هفت‌سین:

«تخم‌مرغ»
تخم‌مرغ که به رنگ‌های مختلف و شکل‌های دلفریب و زیبا آن را می‌آرایند و بر روال سنت پیشینیان بر آینه می‌نهند، هم روایت‌گر زایش و تولید است و هم اشاره به دنیای تازه و زمان نو دارد که شما آن را می‌گشایید و پای در جهانی تازه می‌نهد.


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

حکمت حضور همراهان هفت‌سین:

«نان و پنیر»
برخی نان و آرد و پنیر و سبزی و گندم به نشانهٔ برکت و روزی و تلاش معاش بر سرِ سفره می‌نهند که عموماً این اشارات و‌ کنایات در دیگر سین‌های هفت‌سین محفوظ است.


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا

@baamanbekhaan

حکمت حضور همراهان هفت‌سین:

«سنبل»
گاه برخی در کنار سبزه، سنبل می‌نهند تا عطر شامه‌نواز خوشی را نوید دهد و زمان نو با بوی دل‌انگیزش آغاز شود. ضمن آنکه سنبل نیز با حرف سین آغاز شده و به گونه‌ای به تکمیل و فراگیری سفرهٔ هفت‌سین مدد می‌رساند.


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

حکمت حضور همراهان هفت‌سین:

«گلاب»
گلاب یاد‌آور غسلی است که پس از خانه‌تکانی دل انجام می‌دهند و نماد جشن آب‌پاشان است که در روزگار پیشین بسیار متداول بود. ایرانیان بر روی یکدیگر آب می‌پاشیدند و تری و تازگی و طراوت را به‌هم هدیه می‌دادند. یادگار این رسم تا روزگار ما چنین است که هرگاه آبی بر کسی ریخته شود می‌گویند «روشنایی است» و آن را فرخنده و مبارک می‌دانند.


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

در دوران کهن، نخستین ایرانیان آغاز و‌ پایان جهان را دوازده‌ هزار سال می‌دانستند که در پایان هر دوره، دوباره جهان نو می‌شود و دور تازهٔ دوازده هزار سالهٔ دیگری آغاز می‌شود. از این رو شمارهٔ سیزده نشانهٔ نو شدن جهان بود.
سیزدهمین روز هر سال به‌بهانهٔ آغاز دور تازهٔ حیات گیتی جشن گرفته می‌شود. پس در پیشینهٔ فرهنگ ایران سیزده زیباست. روز آغاز زندگی و شروع دوبارهٔ کار و تلاش برای ساختن و پرداختن است.


#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا

@baamanbekhaan

#آخرین_برش_از_متن_کتاب📖

ایرانیان دو نیروی اهورایی و اهریمنی را در زندگانی انسان‌ها مؤثر می‌دانستند که به سود و دیگری به زیان آدم کوشش گسترده دارند. ازجمله، غم و اندوه و گرفتاری و پریشانی که آورده اهریمن بدکنش است و عشق و شور و نشاط و حیات و تعالی و‌ تندرستی که از هدایای ارزشمند و نیک اهورامزدا یا به‌قول خودمان، خداوند عزیز و‌ مهربان است. اکنون هنگام بازگشت به خانهٔ آخرین ترانهٔ جشن‌های نوروزی است. این است سیزده‌به‌در، سال دگر، کنارِ شوور، همراه پسر ، پهلوی دختر، دردم دوا، کامم روا، مالم فراوان، کارم به‌سامان، سالم به‌دلخواه، بختم به‌همراه... و برخی ترانه‌های دیگری از این قبیل را گفته اند. کی آمده کی رفته، کی این خبر را گفته، خضر نبی رسیده، باد صبا دمیده، مژده که خوش‌یارم، اسب مراد‌سوارم، رفیق بخت و یارم... و در صبح دوشیزگان سبزه‌ها را گره می‌زنند.



#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمدعلی_دادخواه
#نشر_درنویسا


@baamanbekhaan

‍ ‍ #گزیده‌ی_منتخب📝

«تحول تحویل»

نیاکان رأی‌ورز ما پیام‌های به‌یادماندنی و آموزنده‌های ماندگارشان را با نماد اشیاء بر سر هفت‌سین می‌نهادند تا هنگام گام نهادن بر بخش تازه‌ای از زمان نوی عمر خویش، به‌یاد تغییر، تبدیل یا تحولی کلی در درونمان باشیم. بی‌سبب نیست که گردآورندگان بر سر سفرهٔ هفت‌سین می‌گویند خدایا تو که حال و احوال را تغییر می‌دهی، در این لحظهٔ تأثیرگذار، حالت ما را به بهترین حالت‌ها دگرگون ساز؛ پس اسطورهٔ هفت‌سین پیام خرد، حالت فرزانگی و سازگاری است. این پیام‌ها خاطرنشان می‌کنند که رخدادهای گذشته هرچه بوده است، دیگر درگذشته است؛ مهم این است که اکنون چگونه باشیم. در این دگرگونی، همبستگی ژرفی به گسترهٔ همهٔ ایران و ایرانیان می‌بخشد و در دل و جانمان سرودی جاندار و طرب‌خیز را ترنم می‌کند تا با این اندیشه، همدلی، همکاری و همگامی را با همگان از نخستین لحظه‌ای که ایران، ایران شد تا فرداهایی دور سهیم شویم و همان تجسمی را که آنان از جهان و زیبایی و عشق داشتند، ما نیز داشته باشیم. اکنون اندیشهٔ ایرانی بر فراز همهٔ قرون و اعصار جاری است.

شب است و شاهد و شمع و شراب و شیرینی
غنیمت است چنین شب که دوستان بینی

«سعدی»

#نوروز_و_فلسفه_هفت‌سین
#دکتر_محمد‌علی_دادخواه
#نشر_درنویسا



@baamanbekhaan