﷽
#حق_اعتراض در قانون اساسی

♦️امکان و شرایط اعتراض به حکمرانان، یکی از عواملی است که می تواند محدوده واقعی آزادی های سیاسی-اجتماعی را در هر جامعه ای نشان دهد. در قانون اساسی ایران #حق_اعتراض تا تشکیل راهپیمایی و تجمع نیز مجاز دانسته شده اما از آنجا که گاهی قوانین عادی یا غلبه برخی از گرایش های سیاسی ممکن است باعث فضاسازی برخلاف متن قانون اساسی شود، بازخوانی روند شکل گیری قانون اساسی در سال ۱۳۵۸ می تواند مفید باشد. آنچه در ادامه می آید مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی پیرامون اصل ۲۷ است:

🔹رییس (آقای منتظری): "تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌های مسالمت آمیز بدون حمل سلاح و با اطلاع و اعلام قبلی به شرط آنکه مخل امنیت و بر خلاف مبانی اسلام، نباشد آزاد است."

🔸تهرانی: هیچ بحثی ندارد رای بگیرید.

🔹رئیس: رای بگیرید.

🔸رشیدیان: این کار بر خلاف آیین نامه است زیرا این اساسی ترین اصلی است که انقلاب به خاطر آن به وجود آمده است. این کلمه مسالمت آمیز باید برداشته شود... شما مسئول هستید. شما در اثر تظاهرات آمدید اینجا. شاه هم تظاهرات را اینجوری نخواست. گفت فقط حمل سلاح ممنوع است و باید با اعلام قبلی باشد. نگفت مسالمت آمیز باشد.

🔹هاشمی نژاد: آقای رشیدیان آن تظاهرات مردم مسالمت آمیز بود.

🔹رشیدیان: آن تظاهرات هیچ وقت مسالمت آمیز نبود. آتش زدن سینماها مسالمت آمیز نبود. شکستن مشروب فروشی‌ها مسالمت آمیز نبود.

🔸رئیس: اصل۲۹ (اصل۲۷ فعلی قانون اساسی) قرائت می‌شود. اشکال آقای رشیدیان هم اصلاح شده است؛ "اصل۲۹: تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌های مسالمت آمیز بودن حمل سلاح و با اطلاع قبلی و اعلام قبلی به شرط آنکه بر خلاف مبانی اسلام نباشد، آزاد است."

🔹دکتر بهشتی: قبلا قرار شده بود بنویسیم "مخل به امنیت..."

🔸رییس: مخل به امنیت مطرح شد و رای نیاورد.

🔹دکتر بهشتی: خوب بنویسید "مُخِلّ به مبانی اسلام."

🔸رییس: اگر مخل به امنیت باشد بر خلاف مبانی اسلام هم هست.

🔹ربانی شیرازی: مسالمت آمیز را هم حذف کنید. چون شما می‌‌گویید حمل سلاح نکنند. یعنی مخالف مبانی نباشد مخل به امنیت هم نباشد.

🔸رییس: آقایان از مخل به امنیت خاطره‌های سوئی دارند.

🔹دکتر بهشتی: مخل به مبانی اسلامی خوب است.

🔸ربانی شیرازی: مخل به نظم عمومی...

🔹رییس: هیچ چیز نمی‌خواهد! برای اینکه اگر نظم عمومی را به هم بزنند بر خلاف مبانی اسلام است.

🔸دکتر بهشتی: اگر نظم عمومی را به هم بزنند شهربانی جلوی آنها را می‌گیرد. ما قانون راجع به این مسائل داریم، چه لزومی دارد اینجا بنویسیم؟

🔹مکارم شیرازی: ذیل آن داریم مخل امنیت نباشد.

🔸رییس: نداریم. عبارت را بار دیگر می‌خوانم: تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌های مسالمت آمیز بدون حمل سلاح و با اطلاع و اعلام قبلی به شرط آنکه مخل به مبانی اسلام نباشد، آزاد است.

🔹هاشمی‌نژاد: با اطلاع و اعلام کی؟ به مقامات مسئول؟

رییس: معلوم است؛ به مقامات مسئول اطلاع می‌دهند که ما فردا پس فردا می‌خواهیم راهپیمایی کنیم.

🔸رشیدیان: این انقلاب زاییده اجتماعات و تظاهرات است و ما به جای اینکه اولین اصل بدون قید و شرط را راجع به تظاهرات و راهپیمایی‌ها تصویب بکنیم، صد قید و بند بهش می‌زنیم. وقتی گفتیم مخالف با مبانی اسلام نباشد، خودش همه چیز دارد. باید بگوییم تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها آزاد است یعنی اصل بر آزادی اجتماعات و تظاهرات باشد بعد اگر می‌خواهید شرطی بگذارید بگویید خلاف مبانی اسلام نباشد.

🔹رییس: همین کار را می‌خواهیم بکنیم. اصل را می‌خوانم: "تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌های مسالمت آمیز..."

🔸دکتر بهشتی: مسالمت آمیز دیگر لازم نیست بنویسید.

🔹رییس: اصل ۲۹ را برای رای گرفتن می‌خوانم: "اصل۲۹ (اصل بیست و هفتمِ فعلی): تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها بدون حمل سلاح به شرط آنکه مخل به مبانی اسلام نباشد، آزاد است.

تعداد کل آراء موافق ۵۱ رای، مخالف ۲ نفر، ممتنع ۷ نفر. تصویب شد. تکبیر (حضار سه مرتبه تکبیر گفتند)

📎منبع: مشروح مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی جلسه ۶۴ و ۶۵
📌#عطریاس :یادش بخیر روزگاری مجلس با پرداختن به مسائل مهم کشور در رأس امور بود نه مثل امروز در بحرانی ترین شرایط دنبال طرح صیانت و نگهداری سگ و گربه و..... 😔