اسپریز یکی از ۳ ده از دهستان ژریژه ، بخش مرکزی ، شهرستان سروآباد ، استان کردستان است به معنی محل (سرخک و سرخجه می باشد که یک نوع بیماری ویروسی در کودکان می باشد ، جایی که بیماری سرخجه در آن بهبود می یابد.) طج : ۴۶ درجه و ۲۴ دقیقه ی شرقی ، عج : ۳۵ درجه و ۰۹ دقیقه ی شمالی ،ارتفاع محل : ۱۳۰۰ متر میانکوهی ، سرد نیمه مرطوب ، در ۱۹ ک.م جنوب شرقی نودشه و در فاصله ۶۳ ک.م از شهر سروآباد. کوه شاهو در شرق ،غرب و جنوب و کوه هه یشووردر شمال روستا است البته موقعیت اولیه روستا در نزدیکی میدان ئه سپه ریز نزدیک به پل معروف به ( پرده ۆ مه ڵاێ)بوده است و تاریخی بس کهن دارد بنا به تحقیقات انجام شده، و بررسیها و کاوشهای باستان شناسان در اطراف {مه رو کناچی} و چند نقطه دیگر کهنترین آثار سکونت انسان مربوط به دوران پاره سنگی" که قدمت آن به چهل هزار سال تا حدود 12 هزار سال کشف شده آثار کشف شده شامل ابزارهای سنگی غارنشینان اولیه استخوان حیوانات شکار شده که بیشتر بز کوهی و بقایای اجاق می باشد گوشه ی دیگر از تاریخ این دیار "متنه کتیبه تنگی وه ر( در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰با شماره ۵۱۱۷ به عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده ) که به خط میخی و به زبان آشوری باستان نوشته شده است اینگونه آمده است!
ابتدا پس از ستایش خدایان آشوری به شرح پیروزی های آشوریان پرداخته و در ادامه به نقاط مختلفی که در این جنگها تصرف و ویران شده اشاره شده است که اسم ( ئه سپریز) یکی از نقاط مورد اشاره بوده
بنا به گفته ریش سفیدان روستا:
روستای قدیم آتش زده شده و حتی بعد از کندن کمی از زمین در آن نقاط به خاکی سیاهی میرسی که این امکان را دارد متعلق به روستای سوخته شده باشد مردم روستا به ناچار به ۴۰۰/۵۰۰ متر دور تر نقل مکان میکنند و در آنجا هم دوباره روستا ( بنا به دلایل نامعلومی احتمالأ سقوط بهمن..) به مکانی بالا تر ( محل کنونی روستا) کوچ می کنند و آبادی را دوباره آباد میکنند به مرور زمان و نبود امکانات از جمله {آب }روستا تقریبأ خالی از سکنه میشود البته طبق سرشماری انجام گرفته
جمعیت روستا ۷ خانوار و ۲۰ نفر است زبان : کردی با لهجه ی اورامی دین : اسلام ، سنی (شافعی مذ هب) کار و پیشه : کشاورزی ، باغداری، دامداری و پرورش زنبور عسل کشت : آبی و دیمی ، آب کشاورزی و آشامیدنی از چشمه (از طریق لوله کشی) فرآورده ها : گندم ، جو ، نخود ، و بیشتر انگور بوده است : درختان ؛کیکم ، بنه ، ارژن ، ون ،زالزالک ، بید ،انگور، بلالوک و انجیر ، گیاهان ؛ گل ختمی ، گل کاو زبان گل شقایق ، بو مادران ، شیرین بیان ، رازیانه ، پونه و گون که بیشتر آنها کاربرد دارویی و صنعتی دارند برای نمونه {زالزالک و برالوک یا آلبالوی وحشی که در اواسط تابستان میوه آن به رنگ های سیاه و قرمز و زرد و نارنجی بوده و از لحاظ درمانی هسته آن ضد انگل آسکاریس میباشد}. کوه شاهو با ارتفاع 3390 از سطح دریا که بخشی از رشته کوههای زاگروس "در همسایگی ئه سپریز میباشد
این مکان با دارا بودن پوشش گیاهی مناسب در قدیم ایام محل چرایی دام و پرورش زنبور عسل و محل ییلاق روستا نشینان یا همان {هوار} روستا، به اسم {گه رلی} بوده
جانوران و پرندگان : #شغال #گرگ #روباه ، خرگوش ، گراز ، قوچ ، #بز کوهی #پلنگ ، کفتار{ اسم کفتار به گویش هورامی که له کمتیار " کرکس یا لاشخور خرس و گرگ در حکایت ها و داستانهای کهن روستا بسیار شنیده شده است} سنجاب ، کبک، تیهو، دارکوب ،
که در حال حاضر نسل بسیاری از این گونه های جانوری نه فقط در ئه سپه ریز! در کل استان منقرض و یا در حال انقراض است که آن هم دلایل گوناگونی از جمله شکار بی رویه جاده سازی سد سازی ...است
روستا در حال حاضر فاقد خانه بهداشت مدرسه ... است و
. مردم از خانه بهداشت رودبار ،فروشگاه تعاونی شاهو واقع در روستای دل ، امکانات آموزشی رودبار در مقطع دبستان راهنمایی و ژریژه در مقطع دبیرستان و مرکز بهداشتی ،درمانی روستای دله مرزبهره می گیرند.

‌ ‍ ⭕️متاسفانه لاشه یک قلاده #پلنگ در منطقه حفاظت شده #کوسالان_سروآباد کشف شد⭕️
در پی گزارش واصله از سوی همیاران محلی و دوستداران محیط زیست منطقه اورامانات به اداره حفاظت محیط زیست شهرستان سروآباد، لاشه ی یک قلاده پلنگ در منطقه ی حفاظت شده کوسالان کشف شد.
✅ به گزارش روابط عمومی اداره کل محیط زیست کردستان، مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان با اعلام این خبر گفت: در پی گشت و پایش محیط بانان در منطقه حفاظت شده کوسالان، لاشه یک قلاده پلنگ در حواشی #روستای_عباس_آباد کشف شد.
رضایی گفت: در پی وصول گزارش مذکور، یگان حفاظت محیط زیست سروآباد، مستقر در پاسگاه سرپیر به همراه سه تن از افراد محلی دوستدار محیط زیست، عازم محل شدند و پس از پایش و جستجوی محل، لاشه جانداری که متعلق به یک قلاده پلنگ بود را کشف نمودند و پس از بررسی کامل محل، اثری مبنی بر استفاده از اسلحه ، تله و یا هر وسیله دیگر، یافت نشد.
با عنایت به بررسیهای بهعمل آمده توسط دامپزشک، وضعیت لاشه که بخش زیادی از بافتهای آن تجزیه شده بود وهمچنین گذشت حدود 4 الی 5 ماه از مرگ این پلنگ، امکان تشخیص جنسیت آن وجود نداشت. مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان یادآور شد : نتایج بیومتری صفات مورفولوژیکی این نمونه شامل (طول بدن: 135سانتیمتر، طول دم: 87 سانتیمتر، طول دست: 45سانتیمتر، طول پا: 86 سانتیمتر، طول سر: 35سانتیمتر، طول کف دست:20 سانتیمتر، طول کف پا: 15سانتیمتر) بود. نمونه بافت پوست و مو از این گونه جانوری جهت انجام مطالعات مولکولی برداشت گردید. مشاهده لاشه پلنگ در منطقه حفاظت شده کوسالان، اولین مورد مستند از حضور گونه ی مذکور در منطقه بوده و طی سالیان گذشته آثار و نمایه های مستقیم و غیرمستیقم (رد پا، خراش بر روی درختان، حمله به دامهای اهلی) حضور پلنگ در منطقه مشاهده و گزارش شده بود.
ثبت حضور این گونه در منطقه حفاظت شده #کوسالان_سروآباد، دلیلی است برای توجه ویژه و حضور مداوم و سازنده مامورین اجرایی در منطقه، آموزش افراد محلی ، کاهش تخریب زیستگاه و جلوگیری از احداث برخی راههای ارتباطی و مواصلاتی در منطقه بخصوص در مسیر مشاهده این لاشه در منطقه جهت حفظ یکپارچگی هر چه بیشتر زیستگاه می باشد. این گونه یکی از مهمترین پستاندارن گوشتخوار منطقه بوده که با توجه به قرارگیری در بالای هرم چرخه غذایی حیات وحش، از اهمیت بالایی برخوردار است و به دلیل رفتار خاص قلمرو طلبی آنها، معمولا در تراکم بسیار پایین یافت می شوند. از منابع اصلی غذایی این گونه جانوری، کل و بز و گراز وحشی می باشد که در منطقه یافت می شوند.

منبع خبر: پیام سروآباد


کانال ئه سپریز👈 @aspariz94

اداره نظارت بر امور حیات وحش، حفاظت محیط زیست کردستان اول دی امسال از طریق تماس تلفنی مردم منطقه و ارسال عکس از تلف شدن یک قلاده #پلنگ ماده در نزدیکی روستای #زوم از توابع شهرستان سروآباد اطلاع پیدا کرد
از آنجا که هیچ نشانه‌ای مبنی بر زخمی شدن و همچنین تلف شدن آن با سلاح شکاری وجود نداشت، برای بررسی بیشتر لاشه آن به سنندج منتقل شد، در کالبدشکافی انجام شده در سنندج هم دلیل تلف شدن مشخص نشد به همین دلیل نمونه‌برداری از لاشه انجام و به آزمایشگاه محیط زیست در تهران ارسال شد.

بنا به گفته رییس حفاظت محیط زیست کردستان : درنتیجه آزمایش‌های انجام شده مشخص و تایید شد که این قلاده پلنگ ایرانی در سروآباد براثر مبتلا شدن به بیماری هاری تلف شده است.


کانال ئه سپریز👈 @aspariz94