Ո՞ւմ տակն է փորում Չախոյան Տարոնը
Նիկոլի թիմում առկա վատառողջ մթնոլորտն այնքան է թանձրացել, որ ժամանակ առ ժամանակ արտաքին աշխարհ է դուրս գալիս դրա գարշահոտն ու խայտառակում այնտեղ տիրող իրական վիճակը: Մասնավորապես՝ մամուլում լուրեր են շրջանառվում այն մասին, որ Չախոյան Տարոնը սկսել է փորել սեփական շեֆի ոտքի տակը՝ աչքը տնկելով Նիկոլի աշխատակազմի ղեկավար Հարութունյան Արայիկի տեղի վրա՝ խոշորացույցի տակ առնելով շատ կոնկրետ հատապտղի հետ ասոցացվող Արայիկի ամեն մի քայլը:
Փաստորեն՝ Տարոնն իսկական կարիճ է՝ հեռուն գնացող ծրագրերով, որ, ինչպես հայտնի է, պարբերաբար հանդես է գալիս սեփական դեմքը խայտառակող ստատուսներով՝ դրանց օգնութամբ մտնելով Նիկոլի մի տեղը:
Տարոնը, իհարկե, միակը չէ այդպիսին. օրինակ՝ բոլորովին վերջերս ՔՊ վարչության խայտառակ ընտրությունները կարելի է տարոնության յուրատեսակ կոլելտիվ դրսևորում համարել՝ արփիդավոյանական երանգներով:
Հարկ է իմանալ, որ գրեթե բոլոր ՔՊ-ականները սրա-նրա տակը փորելով ու կաշի փոխելով են մարդ դարձել՝դառնալով Նիկոլի գործի շարունակողներն ու նրա մեթոդոլոգիայի յուրացնողները: Տարոնը վաղուց է այս կանոնը հասկացել, և քանի որ չափազանց ամբիցիոզ է, որոշել է «Cucurbita»-ի հերն անիծել՝ճիշտ է՝ առայժմ ոչ այնքան արդյունավետ կերպով:
Նիկոլի դժբախտություններից մեկը հենց այն է, որ պարագլուխն է դարձել նման մարդկանցից կազմված թիմի. բոլորն իրենց խաղն են խաղում, ու եթե վաղը հարկ լինի մի որևէ ընդդիմադիրի կոշիկները լիզել, Նիկոլից թաքուն անելու են դա՝ կյանքի ու թալանի երաշխիքներ պոկելու հույսով:
Տարոններն են վերջում «քցելու» Նիկոլին, եթե, իհարկե, Նիկոլն առաջինը «չքցի» ՔՊ-ականներին՝ նրանց ժողովրդի կամքին հանձնելով:
Նիկոլի թիմում առկա վատառողջ մթնոլորտն այնքան է թանձրացել, որ ժամանակ առ ժամանակ արտաքին աշխարհ է դուրս գալիս դրա գարշահոտն ու խայտառակում այնտեղ տիրող իրական վիճակը: Մասնավորապես՝ մամուլում լուրեր են շրջանառվում այն մասին, որ Չախոյան Տարոնը սկսել է փորել սեփական շեֆի ոտքի տակը՝ աչքը տնկելով Նիկոլի աշխատակազմի ղեկավար Հարութունյան Արայիկի տեղի վրա՝ խոշորացույցի տակ առնելով շատ կոնկրետ հատապտղի հետ ասոցացվող Արայիկի ամեն մի քայլը:
Փաստորեն՝ Տարոնն իսկական կարիճ է՝ հեռուն գնացող ծրագրերով, որ, ինչպես հայտնի է, պարբերաբար հանդես է գալիս սեփական դեմքը խայտառակող ստատուսներով՝ դրանց օգնութամբ մտնելով Նիկոլի մի տեղը:
Տարոնը, իհարկե, միակը չէ այդպիսին. օրինակ՝ բոլորովին վերջերս ՔՊ վարչության խայտառակ ընտրությունները կարելի է տարոնության յուրատեսակ կոլելտիվ դրսևորում համարել՝ արփիդավոյանական երանգներով:
Հարկ է իմանալ, որ գրեթե բոլոր ՔՊ-ականները սրա-նրա տակը փորելով ու կաշի փոխելով են մարդ դարձել՝դառնալով Նիկոլի գործի շարունակողներն ու նրա մեթոդոլոգիայի յուրացնողները: Տարոնը վաղուց է այս կանոնը հասկացել, և քանի որ չափազանց ամբիցիոզ է, որոշել է «Cucurbita»-ի հերն անիծել՝ճիշտ է՝ առայժմ ոչ այնքան արդյունավետ կերպով:
Նիկոլի դժբախտություններից մեկը հենց այն է, որ պարագլուխն է դարձել նման մարդկանցից կազմված թիմի. բոլորն իրենց խաղն են խաղում, ու եթե վաղը հարկ լինի մի որևէ ընդդիմադիրի կոշիկները լիզել, Նիկոլից թաքուն անելու են դա՝ կյանքի ու թալանի երաշխիքներ պոկելու հույսով:
Տարոններն են վերջում «քցելու» Նիկոլին, եթե, իհարկե, Նիկոլն առաջինը «չքցի» ՔՊ-ականներին՝ նրանց ժողովրդի կամքին հանձնելով:
Ավինյան Տիկոյի բնազդները
Քաղաքապետարանում փորձելով հիմնավորել չզեկուցվող հարցերի գոյության, այդ գործիքակազմի ներդրման նպատակահարմարությունը՝ Ավինյան Տիկոն, մասնավորապես,ասել է.«Աստված մի արասցե, վաղն ինչ-որ մի նոր իշխանություն ա ձևավորվում, որն ուզում ա հրապարակային, այո, հրապաակային… մութ ուժերը, մութ ուժերը հետ են գալիս, և ուզում ա հրապարակային քննարկումներից զերծ մնա, ինչ-որ բաներ կոծկի չզեկուցվող հարցերով, ընդդիմությունը միշտ հնարավորություն ունի՝ այդ հարցը բարձաձայնելու և ավելի մեծ նույնիսկ աղմուկ բարձրացնելու հարցի վերաբերյալ, քան ասենք եթե հարցն ի սկզբանբե զեկուցվող լիներ…»:
Ավիյան Տիկոյի խոսքում ակամա արտացոլվել են նրա ենթագիտակցական վախերը, որոնց աղբյուրը բնազդներն են. սարսափում է այն մտքից, որ վաղը կարող է իշխանափոխություն լինել: Ընդ որում՝ «մութ ուժերի» տակ Տիկոն նկատի է առնում ոչ միայն ասենք ներկայիս խորհրդարանական ընդդիմությանը, այլև ցանկացած մեկ այլ նորմալ քաղաքական ուժի՝ շատ լավ հասկանալով, թե այդ դեպքում ինչ ճակատագիր է սպառնում իրեն ու յուրայիններին: Տիկոյի համար «մութ ուժ» է ցանկացած սուբյեկտ, որը կարող է ձեռնոց նետել իր ու Նիկոլի իշխանությանը, ինչը, իհարկե, անոմալ երևույթ է ու վկայում է Տիկոյի՝ կերած կեղտերի տակից դուրս գալու անհնարինության վերաբերյալ սարսափների մասին: Սրանց համար իշխանությունը շատ ավելի թանկ է, քան նույնիսկ սեփական կյանքը, և եթե ընտրություն ատարելու լինեն ասենք 5 տարի ղեկավարելու ու դրանից անմիջապես հետո հոգին ավանդելու և մինչև խոր ծերություն ոչ հատուկ կարգավիճակով երջանիկ ապրելու միջև, ընտրելու են առաջին տարբերակը, քանի որ իշխանության համն արդեն առել են, ու առանց դրա նրանց ներքին օրգաններն այլևս չեն կարող նորմալ կենսագործել:
Նիկոլը բոլորին դարձրեց իր նան մոլագար՝ անթրաշ դեմքով ու կլորացրած աչքերով:
Քաղաքապետարանում փորձելով հիմնավորել չզեկուցվող հարցերի գոյության, այդ գործիքակազմի ներդրման նպատակահարմարությունը՝ Ավինյան Տիկոն, մասնավորապես,ասել է.«Աստված մի արասցե, վաղն ինչ-որ մի նոր իշխանություն ա ձևավորվում, որն ուզում ա հրապարակային, այո, հրապաակային… մութ ուժերը, մութ ուժերը հետ են գալիս, և ուզում ա հրապարակային քննարկումներից զերծ մնա, ինչ-որ բաներ կոծկի չզեկուցվող հարցերով, ընդդիմությունը միշտ հնարավորություն ունի՝ այդ հարցը բարձաձայնելու և ավելի մեծ նույնիսկ աղմուկ բարձրացնելու հարցի վերաբերյալ, քան ասենք եթե հարցն ի սկզբանբե զեկուցվող լիներ…»:
Ավիյան Տիկոյի խոսքում ակամա արտացոլվել են նրա ենթագիտակցական վախերը, որոնց աղբյուրը բնազդներն են. սարսափում է այն մտքից, որ վաղը կարող է իշխանափոխություն լինել: Ընդ որում՝ «մութ ուժերի» տակ Տիկոն նկատի է առնում ոչ միայն ասենք ներկայիս խորհրդարանական ընդդիմությանը, այլև ցանկացած մեկ այլ նորմալ քաղաքական ուժի՝ շատ լավ հասկանալով, թե այդ դեպքում ինչ ճակատագիր է սպառնում իրեն ու յուրայիններին: Տիկոյի համար «մութ ուժ» է ցանկացած սուբյեկտ, որը կարող է ձեռնոց նետել իր ու Նիկոլի իշխանությանը, ինչը, իհարկե, անոմալ երևույթ է ու վկայում է Տիկոյի՝ կերած կեղտերի տակից դուրս գալու անհնարինության վերաբերյալ սարսափների մասին: Սրանց համար իշխանությունը շատ ավելի թանկ է, քան նույնիսկ սեփական կյանքը, և եթե ընտրություն ատարելու լինեն ասենք 5 տարի ղեկավարելու ու դրանից անմիջապես հետո հոգին ավանդելու և մինչև խոր ծերություն ոչ հատուկ կարգավիճակով երջանիկ ապրելու միջև, ընտրելու են առաջին տարբերակը, քանի որ իշխանության համն արդեն առել են, ու առանց դրա նրանց ներքին օրգաններն այլևս չեն կարող նորմալ կենսագործել:
Նիկոլը բոլորին դարձրեց իր նան մոլագար՝ անթրաշ դեմքով ու կլորացրած աչքերով:
Ո՞վ է փոշիացրել Նիկոլի միլիարդները
Բաբոն շարունակում է ընթերցել ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալները՝ դրանցից որոշ պատառիկներ հրապարակելով իր ֆեյսբուքյան էջում: Հերթական ստատուսով ավետելով 2022 թվականի 3-րդ եռամսյակում, նախորդ տարվա նույն եռամսյակի համեմատ, Հայաստանի ՀՆԱ-ի գրանցած 14.8%-ոց աճի մասին՝ Թունյան Բաբոն միևնույն ժամանակ գուժել է Հայաստանում գյուղատնտեսության վատ վիճակի մասին. գյուղատնտեսական արտադրանքի ծավալը հաշվետու ժամանակահատվածում նվազել է 0.1%-ով:
Կասկած չկա, որ պաշտոնական թվերը, որոնց հղում է կատարել Բաբոն, խիստ լավատեսական են, և կոնկրետ գյուղոլորտում անկումը ոչ թե 0,1%, այլ առնվազը մի քան տոկոս է կազմում. պաշտոնական վիճակագրությունը, ավանդույթի համաձայն, հնարավորինս կոծկում է բացասականը, ուռճացնում դրականը:
Ի՞նչ է կատարվում: Գյուղատնտեսությունը Հայաստանում փաստացի տարեցտարի ոչնչանում-մեռնում է, ու չնայած Նիկոլը բոլորովին վերջերս արդարանում էր, որ թեպետ վերացրել են Գյուղատնտեսության նախարարությունը, ինչի համար իրենց քննադատում են, սակայն բազմամիլիարդավոր դրամներ են հատկացրել ոլորտին՝ գերազանցելով բոլոր նախկին ցուցանիշները: Հարց՝ ո՞ւր է արդյունքը: Արդյունք չկա ու չի էլ լինելու, քանի դեռ լուծված չեն այդ ոլորտի զարգացմանն էապես խոչընդոտող գոծոնները՝ բանկերի կողմից վարվող քաղաքականությունից՝ սպառման ու ոռոգման խնդիրներ: Գյուղացիները ճռռում են մարդկանց գրպանի հաշվին սեփական բիզնեսը ծաղկեցնող բանկերից (այդ բանկերից ամենախոշորներից մեկի սեփականատերերը գռզոներն են) վերցրած վարկերի ձեռքը՝ ամեն տարի կանգնելով սեփական բերքի իրացման խնդրի առջև (այս իմաստով ամենառիսկայինը խաղաղագործությունն է դարձել), իսկ հեռատես գյուղացիները, հասկանալով հողագործության հանհեռանկարայնությունը, վաղուց հրաժարվել են իրենց բուն զբաղմունքից՝ բռնելով խոպանների ճանապարհը: Այս ամենի հետևանքով բացի այն, որ դատարկվում է երկիրն ու մեծանում է անմշակ մնացող հողերի մակերեսը, դեռ մի բան էլ պարարտ հող է ստեղծվում ասենք թուրքական գյուղմթերքի իրացման համար՝ Հայաստանը հագցնելով թուրքական ասեղին: Ու այս իրավիճակում գռզոները դեռ երազում են Թուրքիայի հետ սահմանների բացման մասին՝ չկանխատեսելով դրա ողբերգական հետևանքները՝ փոխարենը տեղում ոտքի հանելու գյուղոլորտն ու տեղական ապրանքի մրցունակությունը բարձրացնելու:
Ողբեգական հետևաքներ ո՞ւմ համար, այա սա է հարցը…
Բաբոն շարունակում է ընթերցել ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալները՝ դրանցից որոշ պատառիկներ հրապարակելով իր ֆեյսբուքյան էջում: Հերթական ստատուսով ավետելով 2022 թվականի 3-րդ եռամսյակում, նախորդ տարվա նույն եռամսյակի համեմատ, Հայաստանի ՀՆԱ-ի գրանցած 14.8%-ոց աճի մասին՝ Թունյան Բաբոն միևնույն ժամանակ գուժել է Հայաստանում գյուղատնտեսության վատ վիճակի մասին. գյուղատնտեսական արտադրանքի ծավալը հաշվետու ժամանակահատվածում նվազել է 0.1%-ով:
Կասկած չկա, որ պաշտոնական թվերը, որոնց հղում է կատարել Բաբոն, խիստ լավատեսական են, և կոնկրետ գյուղոլորտում անկումը ոչ թե 0,1%, այլ առնվազը մի քան տոկոս է կազմում. պաշտոնական վիճակագրությունը, ավանդույթի համաձայն, հնարավորինս կոծկում է բացասականը, ուռճացնում դրականը:
Ի՞նչ է կատարվում: Գյուղատնտեսությունը Հայաստանում փաստացի տարեցտարի ոչնչանում-մեռնում է, ու չնայած Նիկոլը բոլորովին վերջերս արդարանում էր, որ թեպետ վերացրել են Գյուղատնտեսության նախարարությունը, ինչի համար իրենց քննադատում են, սակայն բազմամիլիարդավոր դրամներ են հատկացրել ոլորտին՝ գերազանցելով բոլոր նախկին ցուցանիշները: Հարց՝ ո՞ւր է արդյունքը: Արդյունք չկա ու չի էլ լինելու, քանի դեռ լուծված չեն այդ ոլորտի զարգացմանն էապես խոչընդոտող գոծոնները՝ բանկերի կողմից վարվող քաղաքականությունից՝ սպառման ու ոռոգման խնդիրներ: Գյուղացիները ճռռում են մարդկանց գրպանի հաշվին սեփական բիզնեսը ծաղկեցնող բանկերից (այդ բանկերից ամենախոշորներից մեկի սեփականատերերը գռզոներն են) վերցրած վարկերի ձեռքը՝ ամեն տարի կանգնելով սեփական բերքի իրացման խնդրի առջև (այս իմաստով ամենառիսկայինը խաղաղագործությունն է դարձել), իսկ հեռատես գյուղացիները, հասկանալով հողագործության հանհեռանկարայնությունը, վաղուց հրաժարվել են իրենց բուն զբաղմունքից՝ բռնելով խոպանների ճանապարհը: Այս ամենի հետևանքով բացի այն, որ դատարկվում է երկիրն ու մեծանում է անմշակ մնացող հողերի մակերեսը, դեռ մի բան էլ պարարտ հող է ստեղծվում ասենք թուրքական գյուղմթերքի իրացման համար՝ Հայաստանը հագցնելով թուրքական ասեղին: Ու այս իրավիճակում գռզոները դեռ երազում են Թուրքիայի հետ սահմանների բացման մասին՝ չկանխատեսելով դրա ողբերգական հետևանքները՝ փոխարենը տեղում ոտքի հանելու գյուղոլորտն ու տեղական ապրանքի մրցունակությունը բարձրացնելու:
Ողբեգական հետևաքներ ո՞ւմ համար, այա սա է հարցը…
Սյամոն սկանդալի կիզակետում է հայտնվել
Օրերս Ստեփանակերտում «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Դավիթ Գալստյանի և Սյամոյի «Միասնական հայրենիք» խմբակցության անդամների միջև տեղի ունեցած դեբոշի վերաբերյալ Սյամոյի կուսակցությունը հայտարարություն է տարածել՝ կատարվածի վերաբերյալ սեփական վարկածն առաջ քաշելով ու պահանջելով Ազգային ժողովում ստեղծել էթիկայի ժամանակավոր հանձնաժողով, քննության առնել ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության ղեկավար Դ․ Գալստյանի վարքը: Միաժամանակ իրավապահ մարմիններին են կոչ հղել՝ իրականացնելու քրեական հետապնդում:
Մամուլում տեղ են գտել որոշ մանրամասներ այն մասին, թե իրականում ինչպես ու ինչից է միջադեպ տեղի ունեցել: Կողմերը բռնվել են զրույցի, ընթացքում խոսք է գնացել ներդրումային հիմնադրամի գործունեությունը քննող ԱԺ հաշվեքննիչ հանձնաժողով ստեղծելու մասին, Բաբայանի կուսակիցները, կորցնելով ինքնատիրապետումը (Սյամոն դեմ է հանդես գալիս այդ գաղափարին), սկսել են էպիտետավորել Վիտալի Բալասանյանին։ Գալստյանն էլ հակադարձել է՝ հիշեցնելով Բաբայանի անվան շուրջ պտտվող լուրերը՝ վարկային միջոցների հետ կապված, ինչից հետո երկու եղբայրները հարձակվել են Դավիթ Գալստյանի վրա:
Փաստորեն՝ կարելի է ասել՝ Սյամոյի պատճառով է ծեծկռտուք տեղի ունեցել. չլինեին Սյամոյի ագահությունն ու որոշ հիմնադրամների հետ ունեցած նրա հատուկ հարաբերությունները, նման բան տեղի չէր ունենա: Արցախում բոլորն էլ գիտեն, թե կոնկրետ ինչպես է Սյամոն բիզնես ծաղկեցրել՝ ցայսօր էլ շարունակելով խոչընդոտել փողերի հնարավոր փոշիացումը քննել ցանկացողներին:
Սյամոյին ընդհանուր առմամբ բնորոշ է սկանդալն ու ծեծուջարդը, և այս առումով, փաստորեն, նրա համակիրներն ու կուսակցիները բացառություն չեն կազմել՝ «պատվով» շարունակելով շեֆի գործը:
Օրերս Ստեփանակերտում «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Դավիթ Գալստյանի և Սյամոյի «Միասնական հայրենիք» խմբակցության անդամների միջև տեղի ունեցած դեբոշի վերաբերյալ Սյամոյի կուսակցությունը հայտարարություն է տարածել՝ կատարվածի վերաբերյալ սեփական վարկածն առաջ քաշելով ու պահանջելով Ազգային ժողովում ստեղծել էթիկայի ժամանակավոր հանձնաժողով, քննության առնել ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության ղեկավար Դ․ Գալստյանի վարքը: Միաժամանակ իրավապահ մարմիններին են կոչ հղել՝ իրականացնելու քրեական հետապնդում:
Մամուլում տեղ են գտել որոշ մանրամասներ այն մասին, թե իրականում ինչպես ու ինչից է միջադեպ տեղի ունեցել: Կողմերը բռնվել են զրույցի, ընթացքում խոսք է գնացել ներդրումային հիմնադրամի գործունեությունը քննող ԱԺ հաշվեքննիչ հանձնաժողով ստեղծելու մասին, Բաբայանի կուսակիցները, կորցնելով ինքնատիրապետումը (Սյամոն դեմ է հանդես գալիս այդ գաղափարին), սկսել են էպիտետավորել Վիտալի Բալասանյանին։ Գալստյանն էլ հակադարձել է՝ հիշեցնելով Բաբայանի անվան շուրջ պտտվող լուրերը՝ վարկային միջոցների հետ կապված, ինչից հետո երկու եղբայրները հարձակվել են Դավիթ Գալստյանի վրա:
Փաստորեն՝ կարելի է ասել՝ Սյամոյի պատճառով է ծեծկռտուք տեղի ունեցել. չլինեին Սյամոյի ագահությունն ու որոշ հիմնադրամների հետ ունեցած նրա հատուկ հարաբերությունները, նման բան տեղի չէր ունենա: Արցախում բոլորն էլ գիտեն, թե կոնկրետ ինչպես է Սյամոն բիզնես ծաղկեցրել՝ ցայսօր էլ շարունակելով խոչընդոտել փողերի հնարավոր փոշիացումը քննել ցանկացողներին:
Սյամոյին ընդհանուր առմամբ բնորոշ է սկանդալն ու ծեծուջարդը, և այս առումով, փաստորեն, նրա համակիրներն ու կուսակցիները բացառություն չեն կազմել՝ «պատվով» շարունակելով շեֆի գործը:
Ահա թե ինչու է Նիկոլը Մացոյին ընտրել
Նիկոլի «դաբրոյով» դատավոր Մնացական Մարտիրոսյանը՝ հայտնի Մացոն, ԲԴԽ-ի կողմից նշանակվել է այսպես կոչված հակակոռուպցիոն դատարանի դատավոր, ու չնայած Մացոյի բարեվարքության մասին Կոռուցիայի կանխարգելման հանձնաժողովը, ԲԴԽ-ի կողմից ներգրավված միջազգային փորձագետը տվել էին բացասական եզրակացություն, բայց Նիկոլի ընտրույունը,այնուամենայնիվ, կանգնել է հենց Մացոյի վրա, որն իր անձով մարմնավորում է այն ամեն բացասականն ու մերժելին, որ կար «հին Հայաստանում», որ իբր պետք է մերժեին «Նիկոլի դարում»:
Թեպետ իրավաբանները պնդում են, որ Սահմանադրությամբ Նիկոլի մոտ նախագահ աշխատող Խաչատուրյան Վահագը իրավունք ունի՝ չհաստատելու ու հետ ուղարկելու Մացոյի նշանակումը, բայց պետք է անհույս ռոմանտիկ մեկը լինել՝ հավատալու,որ «նախագահը» կարող է դեմ գնալ Նիկոլի որոշմանը:
Ինչո՞ւ հենց Մացոն: Պատճառը մեկն է. Մացոն իր կարյերայի ընթացքաում հասցրել է ապացուցել բոլոր իշխանություններին իր ունեցած հավատարմությունը, իր անսկզբունքայնությունը, ինչը տվյալ պարագայում Նիկոլի համար ամենաէական գործոնն է, քանզի Մացոյի օգնությամբ «կոռուպցիայի թշնամին» պատրաստվում է պայքարել ոչ թե նոր թափով ծաղկող այդ վտանգավոր երևույթի դեմ, այլ՝ յուր քաղաքական ախոյանների, և քանի որ Մացոն վիճելի դատավճիռներ կայացնելու հարցում աբսոլյուտ չեմպիոն է, Նիկոլի ընտրությունը հենց նրա վրա է կանգ առել:
2018-ին երբ Նիկոլը մարդկանց ուղեղը ներսից ուտում էր՝ վստահեցնելով, որ գալիս է՝ նոր դարաշրջան բերելու ու ջնջելու դատապարտելի բարքերը, նրան «այո» ասողների նույնիսկ սարսափ երազներում մացոն չէր կարող լինել Նիկոլի մարդը: Բայց ունենք այն, ինչ ունենք այսօր, և մնում է, որ գոնե հիմա հանրության զոմբիացած շերտը կարողանա հետևություններ անել:
Կանե՞ն, թոբա թե…
Նիկոլի «դաբրոյով» դատավոր Մնացական Մարտիրոսյանը՝ հայտնի Մացոն, ԲԴԽ-ի կողմից նշանակվել է այսպես կոչված հակակոռուպցիոն դատարանի դատավոր, ու չնայած Մացոյի բարեվարքության մասին Կոռուցիայի կանխարգելման հանձնաժողովը, ԲԴԽ-ի կողմից ներգրավված միջազգային փորձագետը տվել էին բացասական եզրակացություն, բայց Նիկոլի ընտրույունը,այնուամենայնիվ, կանգնել է հենց Մացոյի վրա, որն իր անձով մարմնավորում է այն ամեն բացասականն ու մերժելին, որ կար «հին Հայաստանում», որ իբր պետք է մերժեին «Նիկոլի դարում»:
Թեպետ իրավաբանները պնդում են, որ Սահմանադրությամբ Նիկոլի մոտ նախագահ աշխատող Խաչատուրյան Վահագը իրավունք ունի՝ չհաստատելու ու հետ ուղարկելու Մացոյի նշանակումը, բայց պետք է անհույս ռոմանտիկ մեկը լինել՝ հավատալու,որ «նախագահը» կարող է դեմ գնալ Նիկոլի որոշմանը:
Ինչո՞ւ հենց Մացոն: Պատճառը մեկն է. Մացոն իր կարյերայի ընթացքաում հասցրել է ապացուցել բոլոր իշխանություններին իր ունեցած հավատարմությունը, իր անսկզբունքայնությունը, ինչը տվյալ պարագայում Նիկոլի համար ամենաէական գործոնն է, քանզի Մացոյի օգնությամբ «կոռուպցիայի թշնամին» պատրաստվում է պայքարել ոչ թե նոր թափով ծաղկող այդ վտանգավոր երևույթի դեմ, այլ՝ յուր քաղաքական ախոյանների, և քանի որ Մացոն վիճելի դատավճիռներ կայացնելու հարցում աբսոլյուտ չեմպիոն է, Նիկոլի ընտրությունը հենց նրա վրա է կանգ առել:
2018-ին երբ Նիկոլը մարդկանց ուղեղը ներսից ուտում էր՝ վստահեցնելով, որ գալիս է՝ նոր դարաշրջան բերելու ու ջնջելու դատապարտելի բարքերը, նրան «այո» ասողների նույնիսկ սարսափ երազներում մացոն չէր կարող լինել Նիկոլի մարդը: Բայց ունենք այն, ինչ ունենք այսօր, և մնում է, որ գոնե հիմա հանրության զոմբիացած շերտը կարողանա հետևություններ անել:
Կանե՞ն, թոբա թե…
Վիգենը՝ Մացոյի թասիբին
Արձագանքելով հարց-նկատառմանն այն մասին,որ այպես կոչված հակակոռուպցիոն դատարանի դատավորի պաշտոնին Մացոյի նշանակումը խիստ տարակուսելի է՝ հաշվի առելով նրա ով լինելը, խաչատրյան Վիգենը կրկին անգամ հետույքից օին է հանել՝ Նիկոլի այդ որոշումն արդարացնելով կամ բացատրելով հետևյալ կերպ. «Պետք չէ բարեփոխումների ամբողջ հեռանկարը կապել բուն կատարողների հետ…շատ էական է, որ համակարգն այնպես ձևավորվի, որ կատարողներից կախված չլինի ընթացքը, և նրանք, ովքեր չհամապատասխանեն համակարգին, դուրս մնան էդ համակարգից, ոչ թե համակարգը ծառայեցնեն իրենց ճաշակին»:
Վիգենն այլասերված հայացքների տեր մեկն է, փաստորեն, քանի որ նրա պատկերացումները հաակարգ կայացնելու կամ դրա նորմալ կենսագործունեությունն ապահովելու վերաբերյալ ոչ մի նորմալ մարդու ուղեղում չի կարող տեղավորվել: Մասնավորապես՝ հարց է առաջանում՝ եթե բարեփոխումների հարցը պետք չէ կապել բուն կատարողների հետ, ապա այդ դեպքում ո՞ւմ հետ է պետք այն կապել: Եթե մեկը շենք է կառուցում՝ կառուցապատման աշխատանքներում ներգրավելով ոչ թե շինարարների, այլ ասենք գինեկոլոգների, շանս կա՞, որ այդ շենքը կկառուցվի, թե՞ ոչ… Մինչդեռ ինքնամաքրվող պետական համակարգ կայացնելը կամ արմատապես բարեփոխելը շատ ավելի բարդ գործ է, քան շինարարությունը. համակարգը համակարգ է դառնում նախևառաջ դրանում ներգրավված մարդկանց անձնական ու մասնագիտական բարձր որակների շնորհիվ՝ բաներ, որոնցից մեծապես խորշում է Նիկոլը՝ պետության հիմքերը ներսից կրծելով:
Արձագանքելով հարց-նկատառմանն այն մասին,որ այպես կոչված հակակոռուպցիոն դատարանի դատավորի պաշտոնին Մացոյի նշանակումը խիստ տարակուսելի է՝ հաշվի առելով նրա ով լինելը, խաչատրյան Վիգենը կրկին անգամ հետույքից օին է հանել՝ Նիկոլի այդ որոշումն արդարացնելով կամ բացատրելով հետևյալ կերպ. «Պետք չէ բարեփոխումների ամբողջ հեռանկարը կապել բուն կատարողների հետ…շատ էական է, որ համակարգն այնպես ձևավորվի, որ կատարողներից կախված չլինի ընթացքը, և նրանք, ովքեր չհամապատասխանեն համակարգին, դուրս մնան էդ համակարգից, ոչ թե համակարգը ծառայեցնեն իրենց ճաշակին»:
Վիգենն այլասերված հայացքների տեր մեկն է, փաստորեն, քանի որ նրա պատկերացումները հաակարգ կայացնելու կամ դրա նորմալ կենսագործունեությունն ապահովելու վերաբերյալ ոչ մի նորմալ մարդու ուղեղում չի կարող տեղավորվել: Մասնավորապես՝ հարց է առաջանում՝ եթե բարեփոխումների հարցը պետք չէ կապել բուն կատարողների հետ, ապա այդ դեպքում ո՞ւմ հետ է պետք այն կապել: Եթե մեկը շենք է կառուցում՝ կառուցապատման աշխատանքներում ներգրավելով ոչ թե շինարարների, այլ ասենք գինեկոլոգների, շանս կա՞, որ այդ շենքը կկառուցվի, թե՞ ոչ… Մինչդեռ ինքնամաքրվող պետական համակարգ կայացնելը կամ արմատապես բարեփոխելը շատ ավելի բարդ գործ է, քան շինարարությունը. համակարգը համակարգ է դառնում նախևառաջ դրանում ներգրավված մարդկանց անձնական ու մասնագիտական բարձր որակների շնորհիվ՝ բաներ, որոնցից մեծապես խորշում է Նիկոլը՝ պետության հիմքերը ներսից կրծելով:
«Ազգային» Վիգենը
Փորձելով երևալ խիստ հայրենասեր ու ազգային դիմագիծ ունեցող մեկը՝ Խաչատրյան Վիգենը կիսահռետորական հարց է հնչեցրել.«Ի՞նչ ա նշանակում, որ վարչապետը գնում ա հանդիպման, պետության ղեկավար ա, չէ՞, գնում, և հայազգի մարդիկ…վերջին խուլիգանական պահվածքն են իրենց թույլ տալիս…էդ մարդն ազգային գործի՞չ ա»:
Վիգենի խոսքերը թերևս վերաբերում են Նիկոլի այն օտարեկրյա այցերին, որոնց ընթացքում տեղի հայ համայնքի բազմաթիվ ներկայացուցիչներ պարբերաբար փորձում են իրենց բողոքի ձայնը բարձրացնել Նիկոլի ազգադավ քաղաքականության դեմ ու աշխարհին ցույց տալ, որ հայ ժողովուրդը չի կիսում Վիգենի շեֆի թրքանպաստ օրակարգն ու հայակործան ծրագրերը:
Վիգենի համար, իհարկե, օտարի սպասարկու համարվում է ոչ թե Նիկոլը, որը հենց իր՝ Վիգենի մորուքավոր տարատեսակն է՝ դեմքին մի փոքր ավելի պակաս կնճիռներով, այլ ասենք սփյուռքյան ավանդական կառույցներն ու ազգային գործիչները, որոնցից մի քանիսին նույնիսկ Հայաստան մուտք գործել է Նիկոլն արգելել:
Նիկոլն իրենից ներկայացնում է մի կերպար, որին դեմ չխոսելն այսօր հայրենիքի դավաճանության պես մի բան է դարձել. բոլորիս աչքի առաջ երկիրը փուռն է տալիս ու ակնկալում է ծափահարություննե՞ր: Եթե կա մեկը, ով կարող է իսկապես ծափահարել, ապա դա հենց Վիգենն է, որի կյանքի իմաստն է վաղուց դարձել Հայաստանը Թուրքիայի ազդեցության տակ գցելն ու Իլհամի հոռի ցանկությունների բավարարումը, ինչով էլ 4 տարի է՝ զբաղվում է Նիկոլը՝ վիգենների «սրտին յուղ քսելով»:
Նիկոլի դատաստանը հետո է հայ ժողովուրդն անելու՝ նրա հետ մեկտեղ Վիգենին գրողի ծոցն ուղարկելով:
Փորձելով երևալ խիստ հայրենասեր ու ազգային դիմագիծ ունեցող մեկը՝ Խաչատրյան Վիգենը կիսահռետորական հարց է հնչեցրել.«Ի՞նչ ա նշանակում, որ վարչապետը գնում ա հանդիպման, պետության ղեկավար ա, չէ՞, գնում, և հայազգի մարդիկ…վերջին խուլիգանական պահվածքն են իրենց թույլ տալիս…էդ մարդն ազգային գործի՞չ ա»:
Վիգենի խոսքերը թերևս վերաբերում են Նիկոլի այն օտարեկրյա այցերին, որոնց ընթացքում տեղի հայ համայնքի բազմաթիվ ներկայացուցիչներ պարբերաբար փորձում են իրենց բողոքի ձայնը բարձրացնել Նիկոլի ազգադավ քաղաքականության դեմ ու աշխարհին ցույց տալ, որ հայ ժողովուրդը չի կիսում Վիգենի շեֆի թրքանպաստ օրակարգն ու հայակործան ծրագրերը:
Վիգենի համար, իհարկե, օտարի սպասարկու համարվում է ոչ թե Նիկոլը, որը հենց իր՝ Վիգենի մորուքավոր տարատեսակն է՝ դեմքին մի փոքր ավելի պակաս կնճիռներով, այլ ասենք սփյուռքյան ավանդական կառույցներն ու ազգային գործիչները, որոնցից մի քանիսին նույնիսկ Հայաստան մուտք գործել է Նիկոլն արգելել:
Նիկոլն իրենից ներկայացնում է մի կերպար, որին դեմ չխոսելն այսօր հայրենիքի դավաճանության պես մի բան է դարձել. բոլորիս աչքի առաջ երկիրը փուռն է տալիս ու ակնկալում է ծափահարություննե՞ր: Եթե կա մեկը, ով կարող է իսկապես ծափահարել, ապա դա հենց Վիգենն է, որի կյանքի իմաստն է վաղուց դարձել Հայաստանը Թուրքիայի ազդեցության տակ գցելն ու Իլհամի հոռի ցանկությունների բավարարումը, ինչով էլ 4 տարի է՝ զբաղվում է Նիկոլը՝ վիգենների «սրտին յուղ քսելով»:
Նիկոլի դատաստանը հետո է հայ ժողովուրդն անելու՝ նրա հետ մեկտեղ Վիգենին գրողի ծոցն ուղարկելով:
Ռուբեն Վարդանյանը նոր պատերա՞զմ է գուժում
Այսօր Արցախի Ազգային ժողովի արտահերթ նիստում ունեցած իր ելույթում Ռուբեն Վարդանյանն արձանագրել է, որ իրավիճակը բավական օրհասական է՝ կոնկրետացնելով.«Մենք ունենք հայրենական պատերազմի իրավիճակ, և դա պահանջում է ողջ ժողովրդի մասնակցությունը երկրի պաշտպանությանը»:
Ինչպես հայնի է, այս օրերին Բաքուն շարունակում է ապատեղեկատվության տարածմանը զուգահեռ կրակել սահմանին, իսկ Ադրբեջանի իշխանությունները կառավարամետ ԶԼՄ-ների միջոցով ազդարարել են Լեռնային Ղարաբաղում «հատուկ գործողություն» իրականացնելու մտայնության մասին։ Մասնավորապես՝ «Haqqin.az»-ում «Ո՞վ, Ադրբեջա՞նը, թե՞ Ռուսաստանը կզինաթափի անօրինական զինված կազմավորումները Ղարաբաղում» վերտառությամբ հակահայկական ու հակառուսական սուր շեշտադրումներով հոդված է հրապարակվել, որտեղ խոսվում է «հատուկ գործողության» միջոցով Արցախի մնացյալ հատվածի հարցերն արագորեն լուծելու պլանների մասին:
Սրան զուգահեռ հավաստի տեղեկություններ են ստացվում այն մասին, որ ադրբեջանական կողմը մեծաթիվ զորք ու մարտական տեխնիկա է կուտակել Կուտականի նոր զբաղեցրած դիրքերում, իսկ Կութ գյուղի հատվածում Ադրբեջանի զինված ուժերն ընդլայնել են գնդակոծության ինտենսիվությունը:
Միևնույն ժամանակ, ինչպես հայտնի է, Էրդողանն է հանդես եկել հայտարարությամբ այն մասին, որ Սիրիայի և Իրաքի հյուսիսում օդային հարվածները ընդամենը սկիզբն են. Թուրքիան կարող է Սիրիայի քրդերի դեմ նաև ցամաքային գործողություն իրականացնել:
Հայաստանն ու Արցախը փաստացի նստած են «վառոդի տակառի» վրա, ու չկա ոչ մի հիմք՝ պնդելու,որ այդ վառոդի տակառը չի պայթի՝ հատկապես նկատի ունենալով թե՛ Իրանի շուրջ ստեղծված իրավիճակը, թե՛ նաև ուկրաինական ռազմաճակատում տիրող կացությունը՝ գործոններ, որոնք առաջնային թիրախ են դարձնում Կովկասն այն ուժերի համար,ո րոնք փորձում են գալիք աշխարհակարգում չկորցնել ներկայումս ունեցած հեգեմոն դիրքերը:
Փաստն այն է, որ Մոսկվայի ձայնը Բաքվում հետզհետե ոչ ազդեցիկ է դառնում, ինչի մասին փաստեց թերևս Սոչիում կայացած եռակողմ հանդիպումը, երբ Պուտինին չհաջողվեց կոտրել Իլհամի կողը՝ աներեր դարձենլու Ռուսաստանի ներկայությունն Արցախում:
Արդյոք Մոսկվան հետևություներ արե՞լ է կատարվածից կամ արդյոք հաշվարկե՞լ է այն ռիսկերը, որոնք խմորվում են բոլորիս աչքի առաջ Կովկասում,որ Էրդողանի թեթև ձեռամբ դարձել է Մերձավոր Արևելքի անբաժան մասը: Ցանկություն կա հավատալու, որ հետևություններ, այնուամենայնիվ, արվել են, իսկ ՀԱՊԿ-ի երևանյան գագաթնաժողովը կհանդիսանա արված հետևությունների կարևոր արտահայտչամիջոցը:
Այսօր Արցախի Ազգային ժողովի արտահերթ նիստում ունեցած իր ելույթում Ռուբեն Վարդանյանն արձանագրել է, որ իրավիճակը բավական օրհասական է՝ կոնկրետացնելով.«Մենք ունենք հայրենական պատերազմի իրավիճակ, և դա պահանջում է ողջ ժողովրդի մասնակցությունը երկրի պաշտպանությանը»:
Ինչպես հայնի է, այս օրերին Բաքուն շարունակում է ապատեղեկատվության տարածմանը զուգահեռ կրակել սահմանին, իսկ Ադրբեջանի իշխանությունները կառավարամետ ԶԼՄ-ների միջոցով ազդարարել են Լեռնային Ղարաբաղում «հատուկ գործողություն» իրականացնելու մտայնության մասին։ Մասնավորապես՝ «Haqqin.az»-ում «Ո՞վ, Ադրբեջա՞նը, թե՞ Ռուսաստանը կզինաթափի անօրինական զինված կազմավորումները Ղարաբաղում» վերտառությամբ հակահայկական ու հակառուսական սուր շեշտադրումներով հոդված է հրապարակվել, որտեղ խոսվում է «հատուկ գործողության» միջոցով Արցախի մնացյալ հատվածի հարցերն արագորեն լուծելու պլանների մասին:
Սրան զուգահեռ հավաստի տեղեկություններ են ստացվում այն մասին, որ ադրբեջանական կողմը մեծաթիվ զորք ու մարտական տեխնիկա է կուտակել Կուտականի նոր զբաղեցրած դիրքերում, իսկ Կութ գյուղի հատվածում Ադրբեջանի զինված ուժերն ընդլայնել են գնդակոծության ինտենսիվությունը:
Միևնույն ժամանակ, ինչպես հայտնի է, Էրդողանն է հանդես եկել հայտարարությամբ այն մասին, որ Սիրիայի և Իրաքի հյուսիսում օդային հարվածները ընդամենը սկիզբն են. Թուրքիան կարող է Սիրիայի քրդերի դեմ նաև ցամաքային գործողություն իրականացնել:
Հայաստանն ու Արցախը փաստացի նստած են «վառոդի տակառի» վրա, ու չկա ոչ մի հիմք՝ պնդելու,որ այդ վառոդի տակառը չի պայթի՝ հատկապես նկատի ունենալով թե՛ Իրանի շուրջ ստեղծված իրավիճակը, թե՛ նաև ուկրաինական ռազմաճակատում տիրող կացությունը՝ գործոններ, որոնք առաջնային թիրախ են դարձնում Կովկասն այն ուժերի համար,ո րոնք փորձում են գալիք աշխարհակարգում չկորցնել ներկայումս ունեցած հեգեմոն դիրքերը:
Փաստն այն է, որ Մոսկվայի ձայնը Բաքվում հետզհետե ոչ ազդեցիկ է դառնում, ինչի մասին փաստեց թերևս Սոչիում կայացած եռակողմ հանդիպումը, երբ Պուտինին չհաջողվեց կոտրել Իլհամի կողը՝ աներեր դարձենլու Ռուսաստանի ներկայությունն Արցախում:
Արդյոք Մոսկվան հետևություներ արե՞լ է կատարվածից կամ արդյոք հաշվարկե՞լ է այն ռիսկերը, որոնք խմորվում են բոլորիս աչքի առաջ Կովկասում,որ Էրդողանի թեթև ձեռամբ դարձել է Մերձավոր Արևելքի անբաժան մասը: Ցանկություն կա հավատալու, որ հետևություններ, այնուամենայնիվ, արվել են, իսկ ՀԱՊԿ-ի երևանյան գագաթնաժողովը կհանդիսանա արված հետևությունների կարևոր արտահայտչամիջոցը:
Ալիևի ձեռքերը հասան «BBC»-ին
Բրիտանական «BBC»-ն Ադրբեջանի իշխող ընտանիքի աջակցությամբ և բրիտանական նավթագազային «BP» հսկայի հովանավորությամբ նկարահանված «Ադրբեջանի հրաշալիքները»
ֆիլմի պատճառով հայտնվել է սկանդալի կենտրոնում՝ մեղադրվելով Ալիևների «երեսը լվանալու» համար: «BP»-ից Ադրբեջանին սատարող ֆիլմի նկարահանմանը ցուցաբերված աջակցության փաստը բացատրել են Կասպից ծովի էներգետիկ ռեսուրսների նկատմամբ ունեցած շահագրգռվածությամբ, ի շահ Ադրբեջանի և ընկերության աշխատելու ցանկությամբ, իսկ «BBC»-ի խոսնակը, մասնավորապես, ասել է. «Մեծ Բրիտանիայից դուրս գովազդն և հովանավորչությունը, որը հստակ մակնշված է որպես այդպիսին և ամբողջովին առանձնացված է մեր խմբագրական արտադրանքից, թույլ է տալիս մեզ ներդրումներ կատարել «BBC»-ի համաշխարհային մակարդակի լրագրության մեջ, որն անկախ և անկողմնակալ նորություններ է տրամադրում բոլոր թեմաներով, այդ թվում՝ կլիմայի փոփոխություն, էներգետիկ ճգնաժամ և աշխարհաքաղաքականություն»:
Այն, որ ժամանակակից աշխարհում փողով լուծվող հարցերի շրջանակը հետզհետե ընդլանվում է, փաստ է: Փաստ է նաև այն, որ Ադրբեջաի իշխող վերնախավի ու Անգլիայի ազդեցիկ շրջանակների միջև կապերը բավական խոր արմատներ ունեն, և գուցե քչերին է հայտնի, որ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Անգլիան որպես ռազմավար ստացավ հենց Ադրբեջանը, որտեղ և անգլիական խոշորագույն ընկերություներից մեկը՝ «BP»-ն, սկսեց ծավալել սեփական բիզնեսը՝ ադրրբեջանական նավթի շնորհիվ լեգիտիմացնելով Ալիևների ցեղական բռնապետությունը:
«BBC»-ի կողմից Ադբրբեջանի յուրատեսակ գովազ հանդիսացող «Ադրբեջանի հրաշալիքները» մեզ պետք է ոչ թե վրդովեցնեն, այլ սրեն այն հարցը, թե ինչ են անում ՀՀ իշխանությունները՝ համաշխարհային առաջատար մեդիաներում ճիշտ լույսի ներքո ներկայացնելու Հայաստանը՝ նկատի ունենալով այն, որ ՔՊ-ականները չեն դադարում առիթ-անառիթ պարծենալ, թե Հայաստանն իբր ժողովրդավարության բաստիոն են դարձրել: Օրինակ՝ կոնկրետ ռուսական մեդիատիրույթում օրեցօր հզորանում է ադրբեջանական ազդցությունը, մինչդեռ հայկական տեսակետ հնչեցնողներն ավելի են պակասում այն դեպքում, երբ ոչ վաղ անցյալում՝ նախկին իշխանությունների օրոք, տրամագծորեն հակառակ պատկերն էր, և դա՝ այն դեպքում,երբ փողի խնդիր ադրբեջանական վերնախավը երբեք էլ չի ունեցել: Ասել կուզի՝ ադբեջանական ազդեցության մեծացման փաստը պայմանավորված է ոչ միայն փողի գործոնով, այլև կոնկրետ այս կամ այն պետության՝այդ երկրի նկատմամբ որդեգրած պետական քաղաքակնության, ու BBC-ի պարագան նույնպես թերևս չի կարող այդ տրամաբանությունից դուրս լինել:
Այնպես որ՝ «ժողովրդավարության բաստիոնի» տիրակալ Նիկոլն ու մանկլավիկները պետք է պատասխանեն այն հարցին, թե ինչպե՞ս է պատահում, որ «ժողովրդավարության բաստիոն» դառնում է Հայաստանը, իսկ գովազդվում՝ Ադրբեջանը՝ հնարավորություն ձեռք բերելով՝ սեփական քարոզչական թեզերով կերակրելու օտարներին:
Բրիտանական «BBC»-ն Ադրբեջանի իշխող ընտանիքի աջակցությամբ և բրիտանական նավթագազային «BP» հսկայի հովանավորությամբ նկարահանված «Ադրբեջանի հրաշալիքները»
ֆիլմի պատճառով հայտնվել է սկանդալի կենտրոնում՝ մեղադրվելով Ալիևների «երեսը լվանալու» համար: «BP»-ից Ադրբեջանին սատարող ֆիլմի նկարահանմանը ցուցաբերված աջակցության փաստը բացատրել են Կասպից ծովի էներգետիկ ռեսուրսների նկատմամբ ունեցած շահագրգռվածությամբ, ի շահ Ադրբեջանի և ընկերության աշխատելու ցանկությամբ, իսկ «BBC»-ի խոսնակը, մասնավորապես, ասել է. «Մեծ Բրիտանիայից դուրս գովազդն և հովանավորչությունը, որը հստակ մակնշված է որպես այդպիսին և ամբողջովին առանձնացված է մեր խմբագրական արտադրանքից, թույլ է տալիս մեզ ներդրումներ կատարել «BBC»-ի համաշխարհային մակարդակի լրագրության մեջ, որն անկախ և անկողմնակալ նորություններ է տրամադրում բոլոր թեմաներով, այդ թվում՝ կլիմայի փոփոխություն, էներգետիկ ճգնաժամ և աշխարհաքաղաքականություն»:
Այն, որ ժամանակակից աշխարհում փողով լուծվող հարցերի շրջանակը հետզհետե ընդլանվում է, փաստ է: Փաստ է նաև այն, որ Ադրբեջաի իշխող վերնախավի ու Անգլիայի ազդեցիկ շրջանակների միջև կապերը բավական խոր արմատներ ունեն, և գուցե քչերին է հայտնի, որ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Անգլիան որպես ռազմավար ստացավ հենց Ադրբեջանը, որտեղ և անգլիական խոշորագույն ընկերություներից մեկը՝ «BP»-ն, սկսեց ծավալել սեփական բիզնեսը՝ ադրրբեջանական նավթի շնորհիվ լեգիտիմացնելով Ալիևների ցեղական բռնապետությունը:
«BBC»-ի կողմից Ադբրբեջանի յուրատեսակ գովազ հանդիսացող «Ադրբեջանի հրաշալիքները» մեզ պետք է ոչ թե վրդովեցնեն, այլ սրեն այն հարցը, թե ինչ են անում ՀՀ իշխանությունները՝ համաշխարհային առաջատար մեդիաներում ճիշտ լույսի ներքո ներկայացնելու Հայաստանը՝ նկատի ունենալով այն, որ ՔՊ-ականները չեն դադարում առիթ-անառիթ պարծենալ, թե Հայաստանն իբր ժողովրդավարության բաստիոն են դարձրել: Օրինակ՝ կոնկրետ ռուսական մեդիատիրույթում օրեցօր հզորանում է ադրբեջանական ազդցությունը, մինչդեռ հայկական տեսակետ հնչեցնողներն ավելի են պակասում այն դեպքում, երբ ոչ վաղ անցյալում՝ նախկին իշխանությունների օրոք, տրամագծորեն հակառակ պատկերն էր, և դա՝ այն դեպքում,երբ փողի խնդիր ադրբեջանական վերնախավը երբեք էլ չի ունեցել: Ասել կուզի՝ ադբեջանական ազդեցության մեծացման փաստը պայմանավորված է ոչ միայն փողի գործոնով, այլև կոնկրետ այս կամ այն պետության՝այդ երկրի նկատմամբ որդեգրած պետական քաղաքակնության, ու BBC-ի պարագան նույնպես թերևս չի կարող այդ տրամաբանությունից դուրս լինել:
Այնպես որ՝ «ժողովրդավարության բաստիոնի» տիրակալ Նիկոլն ու մանկլավիկները պետք է պատասխանեն այն հարցին, թե ինչպե՞ս է պատահում, որ «ժողովրդավարության բաստիոն» դառնում է Հայաստանը, իսկ գովազդվում՝ Ադրբեջանը՝ հնարավորություն ձեռք բերելով՝ սեփական քարոզչական թեզերով կերակրելու օտարներին:
Ի՞նչ կարող է տալ Թասմագամբետովը Հայաստանին
Ինչպես հայտնել է Երևանում ՀԱՊԿ նիստի բացումն արած Նիկոլը, 2023 թվականի սկզբից ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի պարտականությունները կկատարի Ղազախստանի ներկայացուցիչ Իմանգալ Թասմագամբետովը. Ստանիսլավ Զասն ավարտում է իր գործունեությունը ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի պաշտոնում:
Կա կարծիք, որ կոնկրետ Հայաստան-ՀԱՊԿ հարաբերությունների վրա Զասը այնքան էլ դրական ազդեցություն չի թողել՝ տակից առաջ տանելով Բաքվի շահերը: Որպես այդ տեսակետի հիմնավորում բերվում է Բաքվի հետ Զասի սերտ առնչությունների վերաբերյալ փաստը, ինչպես նաև մատնանշվում Ալիևի հետ նրա ընկերությունը: Ընդ որում՝ Զաս-Բաքու բարեկաական կապերի գոյությունը քարոզչական մակարդակում շատ լավ մանիպուլացվում է՝ այն ներկայացնելով ՀԱՊԿ-ից Հայաստանի դուրս գալու ևս մեկ պատճառ:
Զասին այլևս քիչ ժամանակ է մնացել, և կարճ ժամանակ անց նրան փոխարինելու է գալու թյուրքական Ղազախստանի ներկայացուցիչը, որը, դատելով նրա կեսնագրությունից ու աշխատանքային գործունեությունից, բավական սերտորեն կապված է Մոսկվայի հետ. Ռուսաստանում Ղազախստանի նախկին դեսպանն է եղել, ներկայումս ռուսական ավտոմոբիլային կորպորացիայի «ԿամԱԶ» ՓԲԸ-ի տնօրենների խորհրդի անդամ է: Այն մասին, թե կոնկրետ ինչ առնչություներ է ունեցել Բաքվի հետ, կամ ինչ կապեր ունի նա հիմա Ալիևների կամ նրանց մերձավորների հետ, կարծես դեռևս ոչինչ հայտնի չէ:
Արդյոք արժե՞ հույսեր կապել նոր քարտուղարի կառավաման հետ, թե՞ քարտուղարի անձը տվյալ պարագայում բնավ որոշիչ չի կարող նկատվել: Անկախ ամեն ինչից, իհակե, կա երկու հիմնական խնդիր՝ շահերի ընդհանրության ու ՀԱՊԿ-ի՝ որպես ռազմաքաղաքական կառույցի արդյունավետության հարցերը. երկու դեպքում էլ, ցավոք, Հայաստանի համար միջավայրը բարենպաստ չէ, իսկ երբ օբյեկտիվ գործոններին գումարվում են սուբյեկտիվները՝ պայմանավորված նիկոլական իշխանության բնույթով ու լատենտ նպատակներով, պատկերն առավել ամբողջական է դառնում՝ լավատեսության տեղ չթողնելով:
Ամեն դեպքում պաշտոնական Երևանը պետք է կարողանա գտնել նոր հնարավորություններ՝ «սայլը տեղից շարժելու», իսկ դրա անհնարինության դեպքում՝ ավելորդ թշնամիներ չբուծելու:
Ինչպես հայտնել է Երևանում ՀԱՊԿ նիստի բացումն արած Նիկոլը, 2023 թվականի սկզբից ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի պարտականությունները կկատարի Ղազախստանի ներկայացուցիչ Իմանգալ Թասմագամբետովը. Ստանիսլավ Զասն ավարտում է իր գործունեությունը ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի պաշտոնում:
Կա կարծիք, որ կոնկրետ Հայաստան-ՀԱՊԿ հարաբերությունների վրա Զասը այնքան էլ դրական ազդեցություն չի թողել՝ տակից առաջ տանելով Բաքվի շահերը: Որպես այդ տեսակետի հիմնավորում բերվում է Բաքվի հետ Զասի սերտ առնչությունների վերաբերյալ փաստը, ինչպես նաև մատնանշվում Ալիևի հետ նրա ընկերությունը: Ընդ որում՝ Զաս-Բաքու բարեկաական կապերի գոյությունը քարոզչական մակարդակում շատ լավ մանիպուլացվում է՝ այն ներկայացնելով ՀԱՊԿ-ից Հայաստանի դուրս գալու ևս մեկ պատճառ:
Զասին այլևս քիչ ժամանակ է մնացել, և կարճ ժամանակ անց նրան փոխարինելու է գալու թյուրքական Ղազախստանի ներկայացուցիչը, որը, դատելով նրա կեսնագրությունից ու աշխատանքային գործունեությունից, բավական սերտորեն կապված է Մոսկվայի հետ. Ռուսաստանում Ղազախստանի նախկին դեսպանն է եղել, ներկայումս ռուսական ավտոմոբիլային կորպորացիայի «ԿամԱԶ» ՓԲԸ-ի տնօրենների խորհրդի անդամ է: Այն մասին, թե կոնկրետ ինչ առնչություներ է ունեցել Բաքվի հետ, կամ ինչ կապեր ունի նա հիմա Ալիևների կամ նրանց մերձավորների հետ, կարծես դեռևս ոչինչ հայտնի չէ:
Արդյոք արժե՞ հույսեր կապել նոր քարտուղարի կառավաման հետ, թե՞ քարտուղարի անձը տվյալ պարագայում բնավ որոշիչ չի կարող նկատվել: Անկախ ամեն ինչից, իհակե, կա երկու հիմնական խնդիր՝ շահերի ընդհանրության ու ՀԱՊԿ-ի՝ որպես ռազմաքաղաքական կառույցի արդյունավետության հարցերը. երկու դեպքում էլ, ցավոք, Հայաստանի համար միջավայրը բարենպաստ չէ, իսկ երբ օբյեկտիվ գործոններին գումարվում են սուբյեկտիվները՝ պայմանավորված նիկոլական իշխանության բնույթով ու լատենտ նպատակներով, պատկերն առավել ամբողջական է դառնում՝ լավատեսության տեղ չթողնելով:
Ամեն դեպքում պաշտոնական Երևանը պետք է կարողանա գտնել նոր հնարավորություններ՝ «սայլը տեղից շարժելու», իսկ դրա անհնարինության դեպքում՝ ավելորդ թշնամիներ չբուծելու:
Նիկոլը դուրս կգա՞ ՀԱՊԿ-ից
Նիկոլը չի ստորագրել ՀԱՊԿ գագաթնաժողովի արդյունքների մասին հռչակագիրը՝ հիմնավորելով՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին իրավիճակի հստակ քաղաքական գնահատականի բացակայությունը կարող է նշանակել, որ ՀԱՊԿ-ը հրաժարվում է իր դաշնակցային պարտավորություններից, և Բաքուն մեկնաբանում է որպես Երևանի դեմ ագրեսիայի «կանաչ լույս»:
Իր հերթին ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Պեսկովը վստահություն է հայտնել, որ Հայաստանը, անշուշտ, կմնա ՀԱՊԿ-ում՝ հավելելով. «Հայաստանին և Ադրբեջանին պետք է օգնել համաձայնության գալ խաղաղության շուրջ, և բոլոր շահագրգիռ կողմերը պետք է բոլոր ջանքերը գործադրեն դրա համար»։
Այսպիսով՝ պետք է արձանագրել, որ ՀՀ իշխանություններին, այնուամենայնիվ, չի հաջողվել կոտրել Լուկաշենկոյի կողն ու ստանալ գոնե ձևականորեն հայանպաստ ինչ-որ թուղթ, ինչը կարող է դառնալ Հայաստանի՝ ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու կամ սեփական անդամակցությունը սառեցնելու պատշաճ առիթ:
Տվյալ պարագայում, սակայն, բավական ուշագրավ է ստացվել Պեսկովի ինքնավստահ մեկնաբանությունն այն մասին, որ Հայաստանը դուրս չի գա ՀԱՊԿ-ից: Պեսկովի ականջին Նիկո՞լն է շշնջացել այդ մասին, թե՞ Ռուսաստանում շատ լավ գիտեն, թե իրականում ինչն է Նիկոլին պահում ՀԱՊԿ-ում՝ չնայած նույն Նիկոլի կողմից հաճախ հնչեցվող սպառնալից քննադատություններին՝ ուղղված այդ ռազմաքաղաքական կազմակերպությանը:
Խնդիրն այն է, որ Նիկոլն էլ է շատ լավ հասկանում, որ ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու օպերացիան կարող է իր համար ճակատագրական լինել. նույն պահին, երբ Նիկոլը կդադարի ռուսական կողմի համար հանդուրժելի կերպար լինել, Կրեմլում առաջ կգա Հայաստանում իշխանափոխության անհրաժեշտության հարցը, և այդ ժամանակ Նիկոլի վիճակն իսկապես աննախանձելի կարող է լինել նույնիսկ այն դեպքում, եթե վերջինիս սատար կանգնի ասնեք ողջ կոլեկտիվ Արևմուտքը: Նիկոլը երբեք դուրս չի գա ՀԱՊԿ-ից, քանի դեռ համոզված չէ, որ Ռուսաստանի թափը չի հերիքի՝ իրեն գահընկեց անելու, բայց հենց որ զգաց՝ Ռուսաստանի «գնացքը գնացել է», մի րոպե անգամ աչքը չի թարթի՝ Հայաստանը թուրք-արևմտյան ծիր մտցնելու:
Այնպես որ՝ թե նույնիսկ վաղը ՀԱՊԿ-ի աչքի առաջ Ալիևը Երևանն էլ իր վերահսկողության տակ առնի, դրանից ոչինչ չի փոխվելու, քանզի Նիկոլն առաջնորդվում է ոչ թե պետական շահերով, այլ բացառապես իրենն առաջ տանելով, իսկ իր համար դեռևս ռիսկային է կտրուկ շարժումներ անելը:
Նիկոլը չի ստորագրել ՀԱՊԿ գագաթնաժողովի արդյունքների մասին հռչակագիրը՝ հիմնավորելով՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին իրավիճակի հստակ քաղաքական գնահատականի բացակայությունը կարող է նշանակել, որ ՀԱՊԿ-ը հրաժարվում է իր դաշնակցային պարտավորություններից, և Բաքուն մեկնաբանում է որպես Երևանի դեմ ագրեսիայի «կանաչ լույս»:
Իր հերթին ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Պեսկովը վստահություն է հայտնել, որ Հայաստանը, անշուշտ, կմնա ՀԱՊԿ-ում՝ հավելելով. «Հայաստանին և Ադրբեջանին պետք է օգնել համաձայնության գալ խաղաղության շուրջ, և բոլոր շահագրգիռ կողմերը պետք է բոլոր ջանքերը գործադրեն դրա համար»։
Այսպիսով՝ պետք է արձանագրել, որ ՀՀ իշխանություններին, այնուամենայնիվ, չի հաջողվել կոտրել Լուկաշենկոյի կողն ու ստանալ գոնե ձևականորեն հայանպաստ ինչ-որ թուղթ, ինչը կարող է դառնալ Հայաստանի՝ ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու կամ սեփական անդամակցությունը սառեցնելու պատշաճ առիթ:
Տվյալ պարագայում, սակայն, բավական ուշագրավ է ստացվել Պեսկովի ինքնավստահ մեկնաբանությունն այն մասին, որ Հայաստանը դուրս չի գա ՀԱՊԿ-ից: Պեսկովի ականջին Նիկո՞լն է շշնջացել այդ մասին, թե՞ Ռուսաստանում շատ լավ գիտեն, թե իրականում ինչն է Նիկոլին պահում ՀԱՊԿ-ում՝ չնայած նույն Նիկոլի կողմից հաճախ հնչեցվող սպառնալից քննադատություններին՝ ուղղված այդ ռազմաքաղաքական կազմակերպությանը:
Խնդիրն այն է, որ Նիկոլն էլ է շատ լավ հասկանում, որ ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու օպերացիան կարող է իր համար ճակատագրական լինել. նույն պահին, երբ Նիկոլը կդադարի ռուսական կողմի համար հանդուրժելի կերպար լինել, Կրեմլում առաջ կգա Հայաստանում իշխանափոխության անհրաժեշտության հարցը, և այդ ժամանակ Նիկոլի վիճակն իսկապես աննախանձելի կարող է լինել նույնիսկ այն դեպքում, եթե վերջինիս սատար կանգնի ասնեք ողջ կոլեկտիվ Արևմուտքը: Նիկոլը երբեք դուրս չի գա ՀԱՊԿ-ից, քանի դեռ համոզված չէ, որ Ռուսաստանի թափը չի հերիքի՝ իրեն գահընկեց անելու, բայց հենց որ զգաց՝ Ռուսաստանի «գնացքը գնացել է», մի րոպե անգամ աչքը չի թարթի՝ Հայաստանը թուրք-արևմտյան ծիր մտցնելու:
Այնպես որ՝ թե նույնիսկ վաղը ՀԱՊԿ-ի աչքի առաջ Ալիևը Երևանն էլ իր վերահսկողության տակ առնի, դրանից ոչինչ չի փոխվելու, քանզի Նիկոլն առաջնորդվում է ոչ թե պետական շահերով, այլ բացառապես իրենն առաջ տանելով, իսկ իր համար դեռևս ռիսկային է կտրուկ շարժումներ անելը:
«Սպարապետ» Նիկոլը
Վերջապես Նիկոլի երազանքը կատարվեց. ՊՊԾ-ն առանձնացվել է ԱԱԾ-ից՝ վերածվելով վարչապետին ենթակա մարմնի: Կառավարության այսօրվա նիստում ԱԽՔ-ն է այդ մասին «ավետել»՝ մասնավորեցնելով՝ պաշտոնաթող վարչապետին 10 տարով տրամադրելու են պետական պահպանության ծառայություն: Ընդ որում, ինչպես տեղեկացրել է Նիկոլը, տրամադրվող պետական պահպանությունն ըստ անհրաժեշտության կարող է երկարացվել։
Փորձելով հիմնավորել ՊՊԾ-ն ԱԱԾ-ից առանձնացնելու վերաբերյալ որոշումը՝ Նիկոլը փորձել է համոզել, թե իբր նման որոշման ընդունման պատճառը ԱԱԾ-ին լավություն անելն է. այդ կառույցին տալիս են հնարավարություն՝ կենտրոնանալու իր բուն գործի վրա:
Նիկոլն իրականում բոլորովին այլ նկատառումներով է նման որոշում կայացրել. վստահելով բացառապես ինքն իրեն՝ ինք զինք փաստացի վերածել է սեփական թիկնազորի սուվերեն «սպարապետի»՝ համոզում ունենալով, որ դա իրեն կտա առողջ ու երջանիկ կյանքի հավելյալ երաշխիքներ, ինչպես նաև փորձել է լուծել պաշտոնը կորցնելուց հետո կենդանի մնալու պրոբլեմը, ինչը, նկատենք, այնքան էլ փոքր խնդիր չէ՝ նկատի ունենալով բոլորիս հայտնի իրադարձությունները:
Սակայն արդյոք Նիկոլը չի՞ գերագնահատում ՊՊԾ հնարավարությունները, երբ իր կյանքի երաշխիքները փորձում է փնտրել այդտեղ: Թերևս, քանի որ չի ուզում հասկանալ, որ երկիրը վարի տալու պատասխանը նա այսպես թե այնպես տալու է՝անկախ ամեն ինչից, ու որևիցե ՊՊԾ նրան այդ հարցում չի օգնելու:Ի դեպ՝ պատասխան տալու պրոցեսը կարող տարբեր կերպ դրսևորվել, ու եթե նույնիսկ բացառվի ֆիզիկական բնաջնջման տարբերակը, ինչը պնդել չի կարելի, ապա առնվազն օրենքի դատին հանձնվելուց Նիկոլին ոչ մի ՊՊԾ չի փրկի:
Մինչդեռ Նիկոլը կարող էր երկար ու երջանիկ կյանք ունենալ, եթե ժամանակին չփորձեր թռչել սեփական հասակից վեր կամ ասենք ցուցամատով փակել Արևը…
Վերջապես Նիկոլի երազանքը կատարվեց. ՊՊԾ-ն առանձնացվել է ԱԱԾ-ից՝ վերածվելով վարչապետին ենթակա մարմնի: Կառավարության այսօրվա նիստում ԱԽՔ-ն է այդ մասին «ավետել»՝ մասնավորեցնելով՝ պաշտոնաթող վարչապետին 10 տարով տրամադրելու են պետական պահպանության ծառայություն: Ընդ որում, ինչպես տեղեկացրել է Նիկոլը, տրամադրվող պետական պահպանությունն ըստ անհրաժեշտության կարող է երկարացվել։
Փորձելով հիմնավորել ՊՊԾ-ն ԱԱԾ-ից առանձնացնելու վերաբերյալ որոշումը՝ Նիկոլը փորձել է համոզել, թե իբր նման որոշման ընդունման պատճառը ԱԱԾ-ին լավություն անելն է. այդ կառույցին տալիս են հնարավարություն՝ կենտրոնանալու իր բուն գործի վրա:
Նիկոլն իրականում բոլորովին այլ նկատառումներով է նման որոշում կայացրել. վստահելով բացառապես ինքն իրեն՝ ինք զինք փաստացի վերածել է սեփական թիկնազորի սուվերեն «սպարապետի»՝ համոզում ունենալով, որ դա իրեն կտա առողջ ու երջանիկ կյանքի հավելյալ երաշխիքներ, ինչպես նաև փորձել է լուծել պաշտոնը կորցնելուց հետո կենդանի մնալու պրոբլեմը, ինչը, նկատենք, այնքան էլ փոքր խնդիր չէ՝ նկատի ունենալով բոլորիս հայտնի իրադարձությունները:
Սակայն արդյոք Նիկոլը չի՞ գերագնահատում ՊՊԾ հնարավարությունները, երբ իր կյանքի երաշխիքները փորձում է փնտրել այդտեղ: Թերևս, քանի որ չի ուզում հասկանալ, որ երկիրը վարի տալու պատասխանը նա այսպես թե այնպես տալու է՝անկախ ամեն ինչից, ու որևիցե ՊՊԾ նրան այդ հարցում չի օգնելու:Ի դեպ՝ պատասխան տալու պրոցեսը կարող տարբեր կերպ դրսևորվել, ու եթե նույնիսկ բացառվի ֆիզիկական բնաջնջման տարբերակը, ինչը պնդել չի կարելի, ապա առնվազն օրենքի դատին հանձնվելուց Նիկոլին ոչ մի ՊՊԾ չի փրկի:
Մինչդեռ Նիկոլը կարող էր երկար ու երջանիկ կյանք ունենալ, եթե ժամանակին չփորձեր թռչել սեփական հասակից վեր կամ ասենք ցուցամատով փակել Արևը…
Նիկոլը վերացնում է հետքերը
ԱԺ-ն առաջին ընթերցմամբ ընդունել է ԱԱԾ արխիվը ոչնչացնելու վերաբերյալ նախագիծը: Նախագծում, մասնավորապես, խոսվում է այն մասին, որ ոչնչացման ենթակա են այն փաստաթղթերը, որոնք տեղեկություններ են պարունակում այն քաղաքացիների մասին, որոնք համագործոկցել են ԱԱԾ-ի հետ:
Հեղափոխությունից հետո, ինչպես հայտնի է, նմանատիպ մի բան ևս տեղի էր ունեցել: Փաստորեն՝ Նիկոլի օրոք ԱԱԾ-ն սկսել է ավելի հաճախ այրել արխիվները, ինչը կարող է ունենալ թերևս նաև քաղաքական որոշակի ենթատեքստ՝ պայմանավորված ասենք ներկայիս իշխանությունների առանձնահատկություններով: Խնդիրն այն է, որ կա ոչ անհիմն կարծիք, որ ՔՊ-ականների ճնշող մեծամասնությունն այս կամ այն ֆորմատով ժամանակին ագենտություն են արել թե՛ հայաստանյան հատուկ ծառայությունների, թե՛ օտարերկրյա մարմինների համար: Ոմանք նույնիսկ կրկնակի գործակալներ են եղել ու գուցե են ցայսօր, ինչպես ասենք նույն Միրզոյան Արոն, որի ղազագիրը, ինչպես հայտնի է, հրապարակայնացվել էր ոչ վաղ անցյալում:
Ինքնամաքրման պրոցեդո՞ւրա է իրականացնում Նիկոլը՝ ինքն իրեն ու թիմին ապահովագրելով Արաբատի ճակատակգրին արժանանալու հեռանկարից, շատ հավանական է, ուղակի հարց է առաջանում, թե կոնկետ ԱԱԾ աշխատանքի արդյունավետության առումով ի՞նչ հետևանքներ կարող է ունենալ գործակալական ցանցի վերաբերյալ տվյալների ոչնչացումը հատկապես երկրի համար ճգնաժամային այս փուլում, երբ «մազից է կախված» հայոց պետականության գոյությունը:
ԱԺ-ն առաջին ընթերցմամբ ընդունել է ԱԱԾ արխիվը ոչնչացնելու վերաբերյալ նախագիծը: Նախագծում, մասնավորապես, խոսվում է այն մասին, որ ոչնչացման ենթակա են այն փաստաթղթերը, որոնք տեղեկություններ են պարունակում այն քաղաքացիների մասին, որոնք համագործոկցել են ԱԱԾ-ի հետ:
Հեղափոխությունից հետո, ինչպես հայտնի է, նմանատիպ մի բան ևս տեղի էր ունեցել: Փաստորեն՝ Նիկոլի օրոք ԱԱԾ-ն սկսել է ավելի հաճախ այրել արխիվները, ինչը կարող է ունենալ թերևս նաև քաղաքական որոշակի ենթատեքստ՝ պայմանավորված ասենք ներկայիս իշխանությունների առանձնահատկություններով: Խնդիրն այն է, որ կա ոչ անհիմն կարծիք, որ ՔՊ-ականների ճնշող մեծամասնությունն այս կամ այն ֆորմատով ժամանակին ագենտություն են արել թե՛ հայաստանյան հատուկ ծառայությունների, թե՛ օտարերկրյա մարմինների համար: Ոմանք նույնիսկ կրկնակի գործակալներ են եղել ու գուցե են ցայսօր, ինչպես ասենք նույն Միրզոյան Արոն, որի ղազագիրը, ինչպես հայտնի է, հրապարակայնացվել էր ոչ վաղ անցյալում:
Ինքնամաքրման պրոցեդո՞ւրա է իրականացնում Նիկոլը՝ ինքն իրեն ու թիմին ապահովագրելով Արաբատի ճակատակգրին արժանանալու հեռանկարից, շատ հավանական է, ուղակի հարց է առաջանում, թե կոնկետ ԱԱԾ աշխատանքի արդյունավետության առումով ի՞նչ հետևանքներ կարող է ունենալ գործակալական ցանցի վերաբերյալ տվյալների ոչնչացումը հատկապես երկրի համար ճգնաժամային այս փուլում, երբ «մազից է կախված» հայոց պետականության գոյությունը:
Դառը փորձը ոչ մի լավ բան չի հուշում
Գործադիրի հավանությանն է արժանացել «Կառավարության կառուցվածքի և գործունեության մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը և հարակից օրենքների նախագծերը: Ըստ այդմ՝ առաջարկվում է գործադիր իշխանության մարմինների համակարգում կազմավորել ներքին գործերի բնագավառում պետական քաղաքականությունը մշակող և իրականացնող պետական կառավարման մարմին՝ Ներքին գործերի նախարարություն, որը ներառելու է Ոստիանությունը, Միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայությունը, Փրկարար ծառայությունը։
Նիկոլը, փորձելով ինչ-որ կերպ հիմնավորել նոր նախարարության ստեղծումը, ասել է.«Ուզում եմ՝ մենք հստակ արձանագրենք, որ այս փոփոխության ամենախորքային և ամենահեռանկարային իմաստը նոր ստանդարտի Ոստիկանություն և նոր ստանդարտի Փրկարար ծառայություն ունենալն է: Սա է մեր ամենակարևոր խնդիրը, որը մենք հետապնդում ենք, և ընդհանուր առմամբ, Ոստիկանության աշխատանքի արդյունավետությունը բարձրացնելու մասին է»:
Նիկոլի խոսքերը խիստ հերթապահ են թվում: Խնդին այն է, որ ՔՊ-ական իշխանությունն առաջին անգամ չէ, որ ձեռնամուխ է լինում պետական օղակները մեկտեղելու գործին. ժամանակին, օրինակ, երբ որոշում էր ընդունվում՝ ստեղծելու ԿԳՄՍՆ, բաժակաճառային բովանդակության խոստումնալից մեկնաբանությունների պակաս ընդհանրապես չէր զգացվում, և Նիկոլի մանկլավիկները, մեկը մյուսին հերթ չտալով, հայտարարում էին, որ քանի որ խնդիր ունեն՝ նախարարութունների գործունեությունն էականորեն բարելավելու, ուստի գտել են ձևը՝ «ժեշտը ոսկու վերածելու»: Մինչդեռ նախարարությունների միաձուլումը ոչ միայն չբերեց ակնկալվող դրական արդյունքի, այլև պատճառ դարձավ համակարգային դեգրադացիայի, և հիմա ունենք այն ինչ ունենք,իսկ ավելի ճիշտ՝ է՛լ ոչինչ չունենք:
Շատ մեծ է հավանականությունը, որ Ներքին գործերի նախարարության ստեղծման դեպքում նույնպես կարճ ժամանակ անց «կանգնելու ենք կոտրած տաշտակի առաջ»՝ նկատի ունենալով, թե ում ձեռքն է այդ գործին դիպչել:
Նիկոլն ասում է, թե խնդիր ունեն Ոստիկանության աշխատանքի որակի բարելավման: Հարց՝ ինչի՞ հետևանք է Ոստիկանության ՕԳԳ-ի անկումը: Պատասխան՝ գերքաղաքականացվածության. քաղաքական իշխանությունները տարիներ ի վեր ստրուկի պես շահագործում են Ոստիկանությանը՝ սեփական աթոռը պահելու, ընդդիմադիրներին ճնշելու կամ ասենք «ա» կետից «բ» կետ տեղափոխվելու: Բոլորն են թերևս հիշում հետպատերազմյան առաջին շրջանը, թե ինչպես էր Նիկոլը Կառավարության մի մասնաշենքից մյուսը գնալու համար իր հետևից քարշ տալիս հազարավոր ոստիկանների: Դե իսկ ընդդիմության քաղաքական պայքարի ճնշման գործում ներգրավված ոստիկանական լայնածավալ ռեսուրսների մասին ընդհանրապես չարժե խոսել: Այսինքն՝ անվազը հետպատերազյան ամբողջ ընթացքում իրավախահները զբաղված են եղել իրենց բուն գործառույթի հաշվին ՔՊ-ականների ամբիցիաների սպասրակմամբ, ինչի հետևանքով երկրում, ըստ վերջին վիճակագրական տվյալների, հանցագործության մակարդակը բարձրացել է, քրեածին իրավիճակը՝սրվել, և բացասական դինամիկան տարեցտարի անհնար է դառնում զսպել:
Քանի դեռ իշխանության են հայրենակործան ուժերը, որևիցե իրական բարեփոխում պետք չէ ակնկալել, քանզի սրանց ամեն մի քայլը գծագրվում ու իրականացվում է բացառապես քաղաքական հաշվարկներից ելնելով, իսկ շատ հաճախ՝ դրսից եկած պատվերների համաձայն:
Գործադիրի հավանությանն է արժանացել «Կառավարության կառուցվածքի և գործունեության մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը և հարակից օրենքների նախագծերը: Ըստ այդմ՝ առաջարկվում է գործադիր իշխանության մարմինների համակարգում կազմավորել ներքին գործերի բնագավառում պետական քաղաքականությունը մշակող և իրականացնող պետական կառավարման մարմին՝ Ներքին գործերի նախարարություն, որը ներառելու է Ոստիանությունը, Միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայությունը, Փրկարար ծառայությունը։
Նիկոլը, փորձելով ինչ-որ կերպ հիմնավորել նոր նախարարության ստեղծումը, ասել է.«Ուզում եմ՝ մենք հստակ արձանագրենք, որ այս փոփոխության ամենախորքային և ամենահեռանկարային իմաստը նոր ստանդարտի Ոստիկանություն և նոր ստանդարտի Փրկարար ծառայություն ունենալն է: Սա է մեր ամենակարևոր խնդիրը, որը մենք հետապնդում ենք, և ընդհանուր առմամբ, Ոստիկանության աշխատանքի արդյունավետությունը բարձրացնելու մասին է»:
Նիկոլի խոսքերը խիստ հերթապահ են թվում: Խնդին այն է, որ ՔՊ-ական իշխանությունն առաջին անգամ չէ, որ ձեռնամուխ է լինում պետական օղակները մեկտեղելու գործին. ժամանակին, օրինակ, երբ որոշում էր ընդունվում՝ ստեղծելու ԿԳՄՍՆ, բաժակաճառային բովանդակության խոստումնալից մեկնաբանությունների պակաս ընդհանրապես չէր զգացվում, և Նիկոլի մանկլավիկները, մեկը մյուսին հերթ չտալով, հայտարարում էին, որ քանի որ խնդիր ունեն՝ նախարարութունների գործունեությունն էականորեն բարելավելու, ուստի գտել են ձևը՝ «ժեշտը ոսկու վերածելու»: Մինչդեռ նախարարությունների միաձուլումը ոչ միայն չբերեց ակնկալվող դրական արդյունքի, այլև պատճառ դարձավ համակարգային դեգրադացիայի, և հիմա ունենք այն ինչ ունենք,իսկ ավելի ճիշտ՝ է՛լ ոչինչ չունենք:
Շատ մեծ է հավանականությունը, որ Ներքին գործերի նախարարության ստեղծման դեպքում նույնպես կարճ ժամանակ անց «կանգնելու ենք կոտրած տաշտակի առաջ»՝ նկատի ունենալով, թե ում ձեռքն է այդ գործին դիպչել:
Նիկոլն ասում է, թե խնդիր ունեն Ոստիկանության աշխատանքի որակի բարելավման: Հարց՝ ինչի՞ հետևանք է Ոստիկանության ՕԳԳ-ի անկումը: Պատասխան՝ գերքաղաքականացվածության. քաղաքական իշխանությունները տարիներ ի վեր ստրուկի պես շահագործում են Ոստիկանությանը՝ սեփական աթոռը պահելու, ընդդիմադիրներին ճնշելու կամ ասենք «ա» կետից «բ» կետ տեղափոխվելու: Բոլորն են թերևս հիշում հետպատերազմյան առաջին շրջանը, թե ինչպես էր Նիկոլը Կառավարության մի մասնաշենքից մյուսը գնալու համար իր հետևից քարշ տալիս հազարավոր ոստիկանների: Դե իսկ ընդդիմության քաղաքական պայքարի ճնշման գործում ներգրավված ոստիկանական լայնածավալ ռեսուրսների մասին ընդհանրապես չարժե խոսել: Այսինքն՝ անվազը հետպատերազյան ամբողջ ընթացքում իրավախահները զբաղված են եղել իրենց բուն գործառույթի հաշվին ՔՊ-ականների ամբիցիաների սպասրակմամբ, ինչի հետևանքով երկրում, ըստ վերջին վիճակագրական տվյալների, հանցագործության մակարդակը բարձրացել է, քրեածին իրավիճակը՝սրվել, և բացասական դինամիկան տարեցտարի անհնար է դառնում զսպել:
Քանի դեռ իշխանության են հայրենակործան ուժերը, որևիցե իրական բարեփոխում պետք չէ ակնկալել, քանզի սրանց ամեն մի քայլը գծագրվում ու իրականացվում է բացառապես քաղաքական հաշվարկներից ելնելով, իսկ շատ հաճախ՝ դրսից եկած պատվերների համաձայն:
Մակաբույծ Նիկոլը
Կառավարության նիստում Նիկոլը կրկին պատահաբար ի ցույց է դրել պետության հանդեպ իր ունեցած անտարբերությունը՝ շփոթելով, թե կոնկրետ որքան պետական պարտք ունի Հայաստանը: «Հիմա շատ շահարկում են, ասում են՝ վա՜յ, Հայաստանի պետական պարտքը դարձել է 7 միլիարդ: 7 միլիա՞րդ, հա՞, քանի՞ միլիարդ ա դարձել»,-Նիկոլ Փաշինյանը ֆինանսների նախարարի օգնությամբ է փորձել լրացնել սեփական գիտելիքների պակասը ու տեղեկանալով պետական պարտքի իրական չափի մասին՝ 10 մլրդ-ից ավելի՝ ասել, որ թիվն էական չէ, այլ էականն այն է, թե ՀՆԱ-ի նկատմամբ պետական պարտքն ինչ ծավալ է կազմում: «Մեր խնդիրն այն չէ, որ մեր պարտքը 10 կամ 15 միլիարդ չլինի, մեր խնդիրն այն է, որ մեր պարտքը ոչ թե ՀՆԱ-ի նկատմամբ աճի, այլ՝ նվազի»,-ինքն իրեն հուսադրել է պարտքով երկիր պահող Նիկոլը՝ մարդկանց «գլխի տակ փափուկ բարձ դնելով»:
Մի կողմ թողնենք փաստը, որ Նիկոլի տնտեսագիտական հաշվարկներն ու չափանիշներն ընդհանրապես Հայաստանի հագով չեն՝ նկատի ունենալով նույն պետական պարտք-ՀՆԱ հարաբերակցության իրական վիճակը: Բա վարչապետը, երկրի տնտեսության համար պատասխանատու մարդը սեփական երկրի պետական պարտքի իրական ծավալի մասին տեղյակ չլինի՞, այդքան խորը թքած ունենա՞…
Նիկոլը պետք է ոչ թե ապշեցներ իր չիմացությամբ, այլ հենց նույն նիստում պետք է բանաձև ներկայացներ, ծրագիր, թե ինչպես պետք է անել, որ ՀՆԱ-պետական պարտք հարաբերակցությունը չհատի վտանգավոր շեմը, որին շատ մոտ է հիմա:
Բայց ումից ինչ ենք ահանջում. միայն գյուռ-գյուռ մսխել գիտեն պարտքով վերցրած փողերը այս մակաբույծները, իսկ ա՛յ հետևանքների մասին ոչ ոք չի ուզում մտածել:
Կառավարության նիստում Նիկոլը կրկին պատահաբար ի ցույց է դրել պետության հանդեպ իր ունեցած անտարբերությունը՝ շփոթելով, թե կոնկրետ որքան պետական պարտք ունի Հայաստանը: «Հիմա շատ շահարկում են, ասում են՝ վա՜յ, Հայաստանի պետական պարտքը դարձել է 7 միլիարդ: 7 միլիա՞րդ, հա՞, քանի՞ միլիարդ ա դարձել»,-Նիկոլ Փաշինյանը ֆինանսների նախարարի օգնությամբ է փորձել լրացնել սեփական գիտելիքների պակասը ու տեղեկանալով պետական պարտքի իրական չափի մասին՝ 10 մլրդ-ից ավելի՝ ասել, որ թիվն էական չէ, այլ էականն այն է, թե ՀՆԱ-ի նկատմամբ պետական պարտքն ինչ ծավալ է կազմում: «Մեր խնդիրն այն չէ, որ մեր պարտքը 10 կամ 15 միլիարդ չլինի, մեր խնդիրն այն է, որ մեր պարտքը ոչ թե ՀՆԱ-ի նկատմամբ աճի, այլ՝ նվազի»,-ինքն իրեն հուսադրել է պարտքով երկիր պահող Նիկոլը՝ մարդկանց «գլխի տակ փափուկ բարձ դնելով»:
Մի կողմ թողնենք փաստը, որ Նիկոլի տնտեսագիտական հաշվարկներն ու չափանիշներն ընդհանրապես Հայաստանի հագով չեն՝ նկատի ունենալով նույն պետական պարտք-ՀՆԱ հարաբերակցության իրական վիճակը: Բա վարչապետը, երկրի տնտեսության համար պատասխանատու մարդը սեփական երկրի պետական պարտքի իրական ծավալի մասին տեղյակ չլինի՞, այդքան խորը թքած ունենա՞…
Նիկոլը պետք է ոչ թե ապշեցներ իր չիմացությամբ, այլ հենց նույն նիստում պետք է բանաձև ներկայացներ, ծրագիր, թե ինչպես պետք է անել, որ ՀՆԱ-պետական պարտք հարաբերակցությունը չհատի վտանգավոր շեմը, որին շատ մոտ է հիմա:
Բայց ումից ինչ ենք ահանջում. միայն գյուռ-գյուռ մսխել գիտեն պարտքով վերցրած փողերը այս մակաբույծները, իսկ ա՛յ հետևանքների մասին ոչ ոք չի ուզում մտածել:
Նիկոլի ագենտուրան
Երբևէ պատկան մարմինների ուշադրության կենտոնում հայտնվե՞լ է, արդյոք, այն հարցը, թե ովքեր կամ ինչ ռեսուրսներ են հայ հանրությանը մատակարարում ինֆորմացիա՝ այդպիսով ձևավորելով հանրային կարծիք կամ ազդեցություն ունենալով հասարակական-քաղաքական գործընթացների վրա: Տեղեկատվական անվտանգության հարցը ցանկացած նորմալ երկրում ազգային անվտանգության կարևորագույն բաղադրիչ է համարվում, իսկ տեղեկատվական դաշտը պարբերաբար զտվում-մաքրվում է կասկածելի տարրերից ու աղբից:
Անանուն հաքերական խմբերի կողմից հրապարակվել են բրիտանական հատուկ ծառայությունների գաղտնի փաստաթղթեր, որոնցից պարզ է դարձել, թե կոնկրետ Հայաստանում ինչ գործիքակազմերի օգնությամբ են այդ հատուկ ծառայությունները կառուցել իրենց հակառուսական տեղեկատվական ստրատեգիան: Կոնկրետ Կովկասում նույնպես բրիտանական հատուկ ծառայությունները կարողացել են հավաքագրել մի շարք տեղեկատվական հարթակներ, իսկ կոնկրետ Հայաստանում հավաքագրված կարևոր ռեսուրս է դարձել «Sut.am» կայքը, որը հետագայում անվանափոխվել է «FIP.am»-ի,իսկ թե ով է աշխատեցնում կամ ում է պատկանում վերջինս, հայտնի փաստ է. Դանիել Իոանիսյանինն է: Ընդ որում՝ ինչպես պարզվել է, վերոհիշյալ ռեսուրսը իր ագենտուրային գործունեությունը ծավալել է առնվազը մինչև 2019թ.-ը,իսկ թե ինչ կարգավիճակ է ձեռք բերել այդ ռեսուրսը դրանից հետո, փաստաթղթերում ոչինչ չի ասվում:
Հայտնի կեղտակեր կենդանու դեմքով ՔՊ-ականը նոյեմբերի 24-ին խորհրդարանում բավական ոգևորված մի ելույթ էր ունեցել՝ փորձելով հակաճառել ընդդիմությանը՝ կապված ԱԺ կողմից առաջին ընթերցմամբ ընդունված ԱԱԾ արխիվը ոչնչացնելու վերաբերյալ նախագծի հետ. ընդդիմությունն իր մտահոգությունն էր հայտնել այդ կապակցութամբ ու որոշ հարցեր բարձրացրել՝ ուղղված իշխողներին: Ալեքսանյան Վահագը, մասնավորապես, ՀՅԴ-ին մեղադրել էր տասնամյակներ ի վեր ագենտուրային գործունեություն ծավալելու համար՝պնդելով,որ չարժե դույզն ինչ անհանգստանալ արխիվների ոչնչացման կապակցությամբ և այլն:
Հայտնի ասույթն ասում է՝ «Գողն առաջինն է գոռում՝ բռնե՛ք գողին»: Ալեքսանյան Վահագի պարագան իսկ և իսկ այս դեպքն է: Հանդիսանալով, հավանաբար, աշխարհի պատմության մեջ ամենաշատ գործակալներ ընդգրկող քաղաքական ուժի անդամ՝ Ալեքսանյան Վահագը ջանացել է առաջինը «կատու ճղել», որպեսզի իրենից ու իր թիմից հեռացնի ողջամիտ կասկածները՝ ծնված այն իրականությունից, որում այժմ գտնվում է պետությունը: Իսկ թե ինչ իրականության մեջ ենք մենք ապրում, թերևս լավագույնս արտացոլված է Դանիել Իոանիսյանի՝ Նիկոլի լատենտ ֆանատներից մեկի կայքի հետ կապված վերոհիշյալ պատմությունում:
Ա՛յ հենց դանիելիոանիսյանների մասին տվյալները ոչնչացնելու համար էլ Նիկոլը ձեռնամուխ է լինում արխիվների այրմանը՝ վառելով նաև խոզերի կերած կեղտերի մասին արձանագրումները, որ հայրենիքի հանձնման պրոցեսն ավելի սահուն ընթանա:
Երբևէ պատկան մարմինների ուշադրության կենտոնում հայտնվե՞լ է, արդյոք, այն հարցը, թե ովքեր կամ ինչ ռեսուրսներ են հայ հանրությանը մատակարարում ինֆորմացիա՝ այդպիսով ձևավորելով հանրային կարծիք կամ ազդեցություն ունենալով հասարակական-քաղաքական գործընթացների վրա: Տեղեկատվական անվտանգության հարցը ցանկացած նորմալ երկրում ազգային անվտանգության կարևորագույն բաղադրիչ է համարվում, իսկ տեղեկատվական դաշտը պարբերաբար զտվում-մաքրվում է կասկածելի տարրերից ու աղբից:
Անանուն հաքերական խմբերի կողմից հրապարակվել են բրիտանական հատուկ ծառայությունների գաղտնի փաստաթղթեր, որոնցից պարզ է դարձել, թե կոնկրետ Հայաստանում ինչ գործիքակազմերի օգնությամբ են այդ հատուկ ծառայությունները կառուցել իրենց հակառուսական տեղեկատվական ստրատեգիան: Կոնկրետ Կովկասում նույնպես բրիտանական հատուկ ծառայությունները կարողացել են հավաքագրել մի շարք տեղեկատվական հարթակներ, իսկ կոնկրետ Հայաստանում հավաքագրված կարևոր ռեսուրս է դարձել «Sut.am» կայքը, որը հետագայում անվանափոխվել է «FIP.am»-ի,իսկ թե ով է աշխատեցնում կամ ում է պատկանում վերջինս, հայտնի փաստ է. Դանիել Իոանիսյանինն է: Ընդ որում՝ ինչպես պարզվել է, վերոհիշյալ ռեսուրսը իր ագենտուրային գործունեությունը ծավալել է առնվազը մինչև 2019թ.-ը,իսկ թե ինչ կարգավիճակ է ձեռք բերել այդ ռեսուրսը դրանից հետո, փաստաթղթերում ոչինչ չի ասվում:
Հայտնի կեղտակեր կենդանու դեմքով ՔՊ-ականը նոյեմբերի 24-ին խորհրդարանում բավական ոգևորված մի ելույթ էր ունեցել՝ փորձելով հակաճառել ընդդիմությանը՝ կապված ԱԺ կողմից առաջին ընթերցմամբ ընդունված ԱԱԾ արխիվը ոչնչացնելու վերաբերյալ նախագծի հետ. ընդդիմությունն իր մտահոգությունն էր հայտնել այդ կապակցութամբ ու որոշ հարցեր բարձրացրել՝ ուղղված իշխողներին: Ալեքսանյան Վահագը, մասնավորապես, ՀՅԴ-ին մեղադրել էր տասնամյակներ ի վեր ագենտուրային գործունեություն ծավալելու համար՝պնդելով,որ չարժե դույզն ինչ անհանգստանալ արխիվների ոչնչացման կապակցությամբ և այլն:
Հայտնի ասույթն ասում է՝ «Գողն առաջինն է գոռում՝ բռնե՛ք գողին»: Ալեքսանյան Վահագի պարագան իսկ և իսկ այս դեպքն է: Հանդիսանալով, հավանաբար, աշխարհի պատմության մեջ ամենաշատ գործակալներ ընդգրկող քաղաքական ուժի անդամ՝ Ալեքսանյան Վահագը ջանացել է առաջինը «կատու ճղել», որպեսզի իրենից ու իր թիմից հեռացնի ողջամիտ կասկածները՝ ծնված այն իրականությունից, որում այժմ գտնվում է պետությունը: Իսկ թե ինչ իրականության մեջ ենք մենք ապրում, թերևս լավագույնս արտացոլված է Դանիել Իոանիսյանի՝ Նիկոլի լատենտ ֆանատներից մեկի կայքի հետ կապված վերոհիշյալ պատմությունում:
Ա՛յ հենց դանիելիոանիսյանների մասին տվյալները ոչնչացնելու համար էլ Նիկոլը ձեռնամուխ է լինում արխիվների այրմանը՝ վառելով նաև խոզերի կերած կեղտերի մասին արձանագրումները, որ հայրենիքի հանձնման պրոցեսն ավելի սահուն ընթանա:
Քերոբյան Վահանի գլուխարդուկոցին
Հերթական անգամ փորձելով մարդկանց էշի տեղ դնել՝ Քերոբյան Վահանը ֆեյսբուքյան «ստեղծագործությամբ» է հանդես եկել՝ հայտնելով՝ 2022թ. հոկտեմբերի տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը կազմել 117.5%, իսկ 2022թ. առաջին 10 ամսվանը՝ 114.5% ու վերջում երզակացրել.«Տնտեսությունն արագ վերականգնվեց սեպտեմբերյան շոկից հետո»:
Հարց է առաջանում՝ ի՞նչ հեռահար նպատակով է Վահանն ամեն անգամ նման ծեծված մեթոդաբանությամբ մարդկանց «գլուխն արդուկում»:
Նախ կարևոր է հասկանալ, թե որ լսարանի համար է Վահանը պարբերաբար նման հրապարակումներ անում: Միանգամից արձանագրենք, որ թիրախի դերում չեն կարող հանդես գալ ասենք տնտեսագիտական գիտելիքներով հարուստ կամ նույնիսկ վերլուծական տարրական ունակություններ ունեցող հանրային շերտերը: Թիրախը Վահանի նման տառը թվից առանձնապես չտարբերող, կյանքում մի գիրք չկարդացած, հաճախ քուչեքում անկապ պիվի շիշ ծծող անբարեհույս շերտն է, որի ուղեղն է պարբերաբար փորձում պարզաջրել սպիրտի «sucker» Վահանը՝ փորձելով այդօրինակ մարդկանց վիճակն է՛լ ավելի բարդացնել ու խորացնել էշացման պրոցեսը:
Այնինչ ցանկացած նորմալ մարդ կարող է հարց տալ՝ եթե աշխատավարձերն ու սոցիալական նպաստները, թոշակները մնում են նույնը կամ լավագույն դեպքում ավելացվում մի քանի հազար դրամով, մեծանում է աշխատող աղքատների թիվը, գործազրկությունը մեծ ծավալներ է ընդունում, իսկ աաջին անհրաժեշտության սպառման ապրանքները հատկապես նոր տարվան ընդառաջ շարունակում են ամենժամյա տեմպերով թանկանալ, շարքային քաղաքացու տնգլի՞ն են ալկաշի ստատուսներում բստրվող թվերը: 100 չէ, ուզում է 1000 տոկոս լինի «տնտեսական ակտիվությունը», դրանից ինչ-որ բա՞ն է փոխվում շարքային քաղաքացու կյանքում, թե՞ ասենք Արցախից Հայաստան բռնագաղթած մարդկանց բնակարանային պայմաններն են բարելավվում կամ տրվող փոխհատուցման չափն է մեծանում…
Մի հատ «Menu»-ն կբերե՞ք…
Հերթական անգամ փորձելով մարդկանց էշի տեղ դնել՝ Քերոբյան Վահանը ֆեյսբուքյան «ստեղծագործությամբ» է հանդես եկել՝ հայտնելով՝ 2022թ. հոկտեմբերի տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը կազմել 117.5%, իսկ 2022թ. առաջին 10 ամսվանը՝ 114.5% ու վերջում երզակացրել.«Տնտեսությունն արագ վերականգնվեց սեպտեմբերյան շոկից հետո»:
Հարց է առաջանում՝ ի՞նչ հեռահար նպատակով է Վահանն ամեն անգամ նման ծեծված մեթոդաբանությամբ մարդկանց «գլուխն արդուկում»:
Նախ կարևոր է հասկանալ, թե որ լսարանի համար է Վահանը պարբերաբար նման հրապարակումներ անում: Միանգամից արձանագրենք, որ թիրախի դերում չեն կարող հանդես գալ ասենք տնտեսագիտական գիտելիքներով հարուստ կամ նույնիսկ վերլուծական տարրական ունակություններ ունեցող հանրային շերտերը: Թիրախը Վահանի նման տառը թվից առանձնապես չտարբերող, կյանքում մի գիրք չկարդացած, հաճախ քուչեքում անկապ պիվի շիշ ծծող անբարեհույս շերտն է, որի ուղեղն է պարբերաբար փորձում պարզաջրել սպիրտի «sucker» Վահանը՝ փորձելով այդօրինակ մարդկանց վիճակն է՛լ ավելի բարդացնել ու խորացնել էշացման պրոցեսը:
Այնինչ ցանկացած նորմալ մարդ կարող է հարց տալ՝ եթե աշխատավարձերն ու սոցիալական նպաստները, թոշակները մնում են նույնը կամ լավագույն դեպքում ավելացվում մի քանի հազար դրամով, մեծանում է աշխատող աղքատների թիվը, գործազրկությունը մեծ ծավալներ է ընդունում, իսկ աաջին անհրաժեշտության սպառման ապրանքները հատկապես նոր տարվան ընդառաջ շարունակում են ամենժամյա տեմպերով թանկանալ, շարքային քաղաքացու տնգլի՞ն են ալկաշի ստատուսներում բստրվող թվերը: 100 չէ, ուզում է 1000 տոկոս լինի «տնտեսական ակտիվությունը», դրանից ինչ-որ բա՞ն է փոխվում շարքային քաղաքացու կյանքում, թե՞ ասենք Արցախից Հայաստան բռնագաղթած մարդկանց բնակարանային պայմաններն են բարելավվում կամ տրվող փոխհատուցման չափն է մեծանում…
Մի հատ «Menu»-ն կբերե՞ք…
Ավինյան Տիկոմ ոչ ավանդական կողմնորոշում ունի
«Ընդդեմ գենդերային բռնության ակտիվության 16-օրյակի»-ին նվիրված համաժողովի ժամանակ Ավինյան Տիկոն հայտարարել է՝ պետությունը կանանց բռնության հարցում ունի շատ մեծ պարտավորություն: «Պետք է կամք դրսևորել օրենսդրական դաշտում, սակայն պետք է հասկանալ, որ շատ հարցեր հենց հասարակության ներսում են պարփակված՝ ավանդապաշտության կեղծ օրակարգերով»,-ասել է մարիխուանայի մեծ սիրահար Տիգրանը:
Ավիյան Տիկոյի հայտարարությունները ոչ միայն չեն դիմանում որևիցե քննադատության՝ նկատի ունենալով, թե որ թիմի անդամ է այդ խոսքերի հեղինակը, այլև բավական վտանգավոր են ավանդականի մասին Տիկոյի ունեցած այլասերված պատկերացումների առումով:
Պարադոքսն այն է, որ կանանց նկատմամբ բռնության անթույլատրելիության մասին երկար-բարակ փիլիսոփայում է մեկը, որի շեֆի ուղիղ հրահանգով ընդամենն ամիսներ առաջ ոստիկանական ուժերն իսկակական ծեծուջարդ կազմակերպեցին «Եռաբլուրում»՝ բռնության ենթարկելով զոհված հերոսների անպաշտպան մայրերին, նրանց խայտառակելով, իսկ հետո էլ, ինչպես պարզվեց, դատի տալով: Հարց՝ այսքանից հետո արդյոք ունի՞ Ավինյան Տիկոն կամ ցանկացած այլ ՔՊ-ական «շիշկա»՝ խոսելու կանանց նկատմամբ բռնության թեմայով: Հարցի պատասխանը թերևս պարզ է:
Մյուս կողմից՝ Տիկոն, փաստորեն, անուղղակիորեն թիրախավորել է հայ հանրությանն ու ընտանիքին բնորոշ ավանդական արժեհամակարգը՝ հենց դրանից բխեցնելով բռնության դրսևորման փաստերը, ինչը ոչ միայն կոպիտ սխալ է, այլև՝ թերևս մտածված քայլ՝ վարկաբեկելու ավանդական արժեհամակարգը: Ի գիտություն Տիկոյի՝ հենց ավանդական արժեհամակարգի մեծ ազդեցության շնորհիվ է, որ իր տարբերություն շատ և շատ արևմտյան երկրների, Հայաստանում կանանց նկատմամբ դրսևորվող բռնությունների թիվն էապես քիչ է: Ավանդական արժեհամակարգի շնորհիվ գործում են հասարակական այն ներքին մեխանիզները, որոնց օգնութամբ հաջողությամբ ինքնակարգավորվում են նույն այդ հանրութան ներսում ծագող խնդիրները: Ավանդական արժեհամակագի փլուզման դեպքում Հայաստանի հասարակությունն ուղղակի անկում կապրի՝ կորցնելով իքնքավերականգնողական մեխանիզմները: Ի դեպ՝ սորոսական ՔՊ-ականների հիմնական առաքելություններից է նաև ավանդական արժեհամակարգի փլուզումը, հասրակաության ատոմիզացմանը տանող պրոցեսների արագացումը:
Չի ստացվի:
«Ընդդեմ գենդերային բռնության ակտիվության 16-օրյակի»-ին նվիրված համաժողովի ժամանակ Ավինյան Տիկոն հայտարարել է՝ պետությունը կանանց բռնության հարցում ունի շատ մեծ պարտավորություն: «Պետք է կամք դրսևորել օրենսդրական դաշտում, սակայն պետք է հասկանալ, որ շատ հարցեր հենց հասարակության ներսում են պարփակված՝ ավանդապաշտության կեղծ օրակարգերով»,-ասել է մարիխուանայի մեծ սիրահար Տիգրանը:
Ավիյան Տիկոյի հայտարարությունները ոչ միայն չեն դիմանում որևիցե քննադատության՝ նկատի ունենալով, թե որ թիմի անդամ է այդ խոսքերի հեղինակը, այլև բավական վտանգավոր են ավանդականի մասին Տիկոյի ունեցած այլասերված պատկերացումների առումով:
Պարադոքսն այն է, որ կանանց նկատմամբ բռնության անթույլատրելիության մասին երկար-բարակ փիլիսոփայում է մեկը, որի շեֆի ուղիղ հրահանգով ընդամենն ամիսներ առաջ ոստիկանական ուժերն իսկակական ծեծուջարդ կազմակերպեցին «Եռաբլուրում»՝ բռնության ենթարկելով զոհված հերոսների անպաշտպան մայրերին, նրանց խայտառակելով, իսկ հետո էլ, ինչպես պարզվեց, դատի տալով: Հարց՝ այսքանից հետո արդյոք ունի՞ Ավինյան Տիկոն կամ ցանկացած այլ ՔՊ-ական «շիշկա»՝ խոսելու կանանց նկատմամբ բռնության թեմայով: Հարցի պատասխանը թերևս պարզ է:
Մյուս կողմից՝ Տիկոն, փաստորեն, անուղղակիորեն թիրախավորել է հայ հանրությանն ու ընտանիքին բնորոշ ավանդական արժեհամակարգը՝ հենց դրանից բխեցնելով բռնության դրսևորման փաստերը, ինչը ոչ միայն կոպիտ սխալ է, այլև՝ թերևս մտածված քայլ՝ վարկաբեկելու ավանդական արժեհամակարգը: Ի գիտություն Տիկոյի՝ հենց ավանդական արժեհամակարգի մեծ ազդեցության շնորհիվ է, որ իր տարբերություն շատ և շատ արևմտյան երկրների, Հայաստանում կանանց նկատմամբ դրսևորվող բռնությունների թիվն էապես քիչ է: Ավանդական արժեհամակարգի շնորհիվ գործում են հասարակական այն ներքին մեխանիզները, որոնց օգնութամբ հաջողությամբ ինքնակարգավորվում են նույն այդ հանրութան ներսում ծագող խնդիրները: Ավանդական արժեհամակագի փլուզման դեպքում Հայաստանի հասարակությունն ուղղակի անկում կապրի՝ կորցնելով իքնքավերականգնողական մեխանիզմները: Ի դեպ՝ սորոսական ՔՊ-ականների հիմնական առաքելություններից է նաև ավանդական արժեհամակարգի փլուզումը, հասրակաության ատոմիզացմանը տանող պրոցեսների արագացումը:
Չի ստացվի:
Ալիևը Մոսկվայի «ջրաղացի՞ն է ջուր լցնում», թե՞ թակարդ է լարում
ԱԳՆ մամուլի քարտուղար Վահան Հունանյանը արձագանքել է Ալիևի այն հայտարարությանը, որ Ադրբեջանը չի մասնակցի Բրյուսելում սպասվող քառակողմ ձևաչափին: Ընդգծելով, որ Հայաստանը պատրաստ է դեկտեմբերի 7-ի հանդիպմանը՝ Պրահայում ձեռք բերված պայմանավորվածության և ձևաչափի համաձայն՝ նախարարությունից միաժամանակ հավաստիացրել են, որ ադրբեջանական կողմի բոլոր հայտարարությունները, թե հայկական կողմը փորձում է խաթարել Բրյուսելում սպասվող հանդիպման անցկացումը և խաղաղության գործընթացը, իրականության հետ որևէ աղերս չունեն։
Ինչպես հայտնի է, Ալիևը հայտարարել է,որ Ֆրանսիան չի կարող Բաքվի և Երևանի միջև խաղաղ գործընթացի մաս լինել, քանի որ Մակրոնը Պրահայի հանդիպումից հետո հակաադրբեջանական հայտարարություններ է արել, իսկ Ֆրանսիայի Սենատը Հայաստանին աջակցող բանաձև է ընդունել։ Ի դեպ՝ միաժամանակ Բաքվի բռնապետը տեղեկացրել էր,որ իրենք «Զանգեզուրի միջանցքի» թեման քննարկել են ռուս պաշտոնյաների հետ վերջին հանդիպումների ժամանակ, ու չի կարծում, որ Հայաստանը կկարողանա արգելափակել այն: «Ինչ վերաբերում է Իրանին, ապա նա նույնպես չի անի դա, քանի որ հետաքրքրված է տարածաշրջանային կոմունիկացիոն նախագծերով։ Այս նախագծերը ոչ թե ուղղված են որևէ մեկի դեմ, այլ ընդհակառակը, օգուտ կբերեն բոլոր կողմերին».ասել է Իլհամը:
Ալիևի հայտարարությունները հնչում են ՀԱՊԿ երևանյան գագաթնաժողովի ու Խովաևի հետ ունեցած հանդիպումից հետո, փաստորեն, ինչը նշանակում է, որ Ալիևի խոսքերում կա նաև որոշակի ռուսական հետք. Մակրոնին բոյկոտելը չի կարող ռուսական կողմի սրտով չլինել: Ի դեպ՝ Պուտինի երևանյան այցին ընդառաջ հնչում էին տեսակետներ, որ իրականում այդ այցի նպատակը միջանցքի հարցը լուծելն է, և հաշվի առնելով, որ նույն Նիկոլն արդեն իսկ հասցրել է հայտարարել, որ Երևանը որոշակի ազդակներ է ստացել և հնարավոր է նորից սկսի Հորադիզ-Մեղրի-Օրդուբադ-Սադարակ-Երասխ երկաթուղու վերականգնման աշխատանքը, ամեն ինչ իր տեղն է ընկնում:
Մյուս կողմից սրվում է հարցը՝ կապված «Զանգեզուրի միջանցք» կոչվածի հետ՝ նկատի ունենալով Ալիևի նկրտումներն ու սադրանքները՝ Լաչինի միջանցքի նկատմամբ վերասհկողություն սահմանելու համար հիմքեր ստեղծելու ուղղությամբ, որի դրսևորումներից են Հայաստանի ու նույնիսկ ռուսների հասցեին հնչող այն վերջին կեղծ մեղադրաքները, թե իբր այդ միջանցքը ծառայում է Արցախի ռազմականացման համար և այլն: Հստակ է մեկ բան՝ եթե Բաքուն համաձայնվում է այսպես կոչված միջանցքի հայկական տարբերակին, այսինքն՝ ՀՀ սուվերենության ներքո գործող երթուղու, որին դեմ չէ աև Իրանը, ապա անխուսափելիորեն դնելու է Լաչինի միջանցքի կարգավիճակի վերանայման հարց՝փոխադարձության սկզբունքով, ինչի մասին, ի դեպ, Ալիևը վաղուց է հայտարարել, բայց որի վերաբեյալ ոչինչ ասված չէ 2020-ի եռակողմ հայտարարությունում: Այսինքն՝ կա՛մ Ադրբեջանը ստանալու է սուվերեն միջանցք՝ Նախիջևանի հետ կապվելու, կա՛մ կտրելու է Հայաստանի ու Արցախի ցամաքային կապը՝ Լաչինում անցակետեր տեղադրելով:
Եթե Բաքուն իսկապես գնա այդ ճանապարհով, ապա դրանով, ըստ էության, աղբանոցը կնետի նոյեմբերի 10-ի հայտարարությունը՝ մարտահրավեր նետելով գուցե ոչ այնքան Երևանին, որը «ձեռքերը լվացել է» Ստեփանակերտից, որքան Մոսկվային, որի համար այդ միջանցքի գոյությունը կենսական է:
ԱԳՆ մամուլի քարտուղար Վահան Հունանյանը արձագանքել է Ալիևի այն հայտարարությանը, որ Ադրբեջանը չի մասնակցի Բրյուսելում սպասվող քառակողմ ձևաչափին: Ընդգծելով, որ Հայաստանը պատրաստ է դեկտեմբերի 7-ի հանդիպմանը՝ Պրահայում ձեռք բերված պայմանավորվածության և ձևաչափի համաձայն՝ նախարարությունից միաժամանակ հավաստիացրել են, որ ադրբեջանական կողմի բոլոր հայտարարությունները, թե հայկական կողմը փորձում է խաթարել Բրյուսելում սպասվող հանդիպման անցկացումը և խաղաղության գործընթացը, իրականության հետ որևէ աղերս չունեն։
Ինչպես հայտնի է, Ալիևը հայտարարել է,որ Ֆրանսիան չի կարող Բաքվի և Երևանի միջև խաղաղ գործընթացի մաս լինել, քանի որ Մակրոնը Պրահայի հանդիպումից հետո հակաադրբեջանական հայտարարություններ է արել, իսկ Ֆրանսիայի Սենատը Հայաստանին աջակցող բանաձև է ընդունել։ Ի դեպ՝ միաժամանակ Բաքվի բռնապետը տեղեկացրել էր,որ իրենք «Զանգեզուրի միջանցքի» թեման քննարկել են ռուս պաշտոնյաների հետ վերջին հանդիպումների ժամանակ, ու չի կարծում, որ Հայաստանը կկարողանա արգելափակել այն: «Ինչ վերաբերում է Իրանին, ապա նա նույնպես չի անի դա, քանի որ հետաքրքրված է տարածաշրջանային կոմունիկացիոն նախագծերով։ Այս նախագծերը ոչ թե ուղղված են որևէ մեկի դեմ, այլ ընդհակառակը, օգուտ կբերեն բոլոր կողմերին».ասել է Իլհամը:
Ալիևի հայտարարությունները հնչում են ՀԱՊԿ երևանյան գագաթնաժողովի ու Խովաևի հետ ունեցած հանդիպումից հետո, փաստորեն, ինչը նշանակում է, որ Ալիևի խոսքերում կա նաև որոշակի ռուսական հետք. Մակրոնին բոյկոտելը չի կարող ռուսական կողմի սրտով չլինել: Ի դեպ՝ Պուտինի երևանյան այցին ընդառաջ հնչում էին տեսակետներ, որ իրականում այդ այցի նպատակը միջանցքի հարցը լուծելն է, և հաշվի առնելով, որ նույն Նիկոլն արդեն իսկ հասցրել է հայտարարել, որ Երևանը որոշակի ազդակներ է ստացել և հնարավոր է նորից սկսի Հորադիզ-Մեղրի-Օրդուբադ-Սադարակ-Երասխ երկաթուղու վերականգնման աշխատանքը, ամեն ինչ իր տեղն է ընկնում:
Մյուս կողմից սրվում է հարցը՝ կապված «Զանգեզուրի միջանցք» կոչվածի հետ՝ նկատի ունենալով Ալիևի նկրտումներն ու սադրանքները՝ Լաչինի միջանցքի նկատմամբ վերասհկողություն սահմանելու համար հիմքեր ստեղծելու ուղղությամբ, որի դրսևորումներից են Հայաստանի ու նույնիսկ ռուսների հասցեին հնչող այն վերջին կեղծ մեղադրաքները, թե իբր այդ միջանցքը ծառայում է Արցախի ռազմականացման համար և այլն: Հստակ է մեկ բան՝ եթե Բաքուն համաձայնվում է այսպես կոչված միջանցքի հայկական տարբերակին, այսինքն՝ ՀՀ սուվերենության ներքո գործող երթուղու, որին դեմ չէ աև Իրանը, ապա անխուսափելիորեն դնելու է Լաչինի միջանցքի կարգավիճակի վերանայման հարց՝փոխադարձության սկզբունքով, ինչի մասին, ի դեպ, Ալիևը վաղուց է հայտարարել, բայց որի վերաբեյալ ոչինչ ասված չէ 2020-ի եռակողմ հայտարարությունում: Այսինքն՝ կա՛մ Ադրբեջանը ստանալու է սուվերեն միջանցք՝ Նախիջևանի հետ կապվելու, կա՛մ կտրելու է Հայաստանի ու Արցախի ցամաքային կապը՝ Լաչինում անցակետեր տեղադրելով:
Եթե Բաքուն իսկապես գնա այդ ճանապարհով, ապա դրանով, ըստ էության, աղբանոցը կնետի նոյեմբերի 10-ի հայտարարությունը՝ մարտահրավեր նետելով գուցե ոչ այնքան Երևանին, որը «ձեռքերը լվացել է» Ստեփանակերտից, որքան Մոսկվային, որի համար այդ միջանցքի գոյությունը կենսական է:
Բախում՝ Բաքվի ու ռուս խաղաղապահների միջև
ԼՂ-ում խաղաղապահ առաքելություն իրականացնող ռուսական ուժերն արձագանքել են Բաքվի հիստերիային՝ կապված ռուսների կողմից Մաղավուզ բնակավայրի անվանումն օգտագործելու հետ: Ընդգծելով, որ առաջին անգամ չէ, որ Արցախի տեղանքներն անվանվում են իրենց տեղական անուններով՝ ռուսական զորախումբը իր տարակուսանքն է հայտնել ազերիների կողմից նման սուր արձագանքի առթիվ ու, ըստ էության, խորհուրդ տվել ոչ միայն համակեպվել Արցախում ռուսական ուժերի գոյության փաստի հետ, այլև համագործակցել՝ կանխելու անցանկալի միջադեպերը:
Բաքվին ակնհայտորեն զայրացնում է այն, որ հատկապես վերջին շրջանում ռուս խաղաղապահները, դրսևորելով օբյեկտիվություն, արձանագրում են ադրբեջանցիների կողմից իրականացվող սադրանքներն ու կրակոցները՝ խաղաղ բնակչութան դեմ՝ խուսափելով ծածկադմփոցից ու այդպիսով փակելով Ադրբեջանի ախորժակն ու հասկացնլով, որ երկրորդ Փառուխ այլևս չի լինելու: Այդ հանգամանքն է, որ ազերիներին գրգռում է և ստիպում հիմքեր որոնել՝ խաղաղապահ առաքելությանը իբր ոչ օբյեկտիվ կեցվածք դրսևորելու համար մեղադրելու. խաղաղապահները չեն կարող բռնել հակամարտող կողմերից ո՛չ մեկի, ո՛չ մյուսի կողմը, քանի որ հակառակ պարագայում կդադարեն դիտարկվել՝ չեզոք կողմ: Բաքուն հենց դրան է փորձում հասնել, որ խաթարվի ռուս խաղաղապահների իմիջն ու հիմք տա Բաքվին՝ ձերբազատվելու ռուսական մտրակից: Կարճ ասած՝ խաղաղապահներից ուզում են սարքել Մակրոն:
Ալիևը, փորձելով Պուտինի աչքին երևալ որպես դաշնակից, իր «բարեկամության» գինն է պահանջում Մոսկվայից՝ Արցախի մնացյալ հատվածի հանձնում կամ գոնե Սյունիքով արտատարածքային միջանցք, ինչին Մոկսվան չի կարող գնալ, քանի որ այդ դեպքում նախ՝ կկորցնի Հայաստանը վերջնականապես, ապա՝ կվտանգի սեփական անվտանգությունը՝ ստիպված լինելով դուրս գալ տարածաշրջանից ու հանձնվել Իլհամ-Էրդողան հանցագործ զույգի բարի կամքին: Արցախը ռուսական շահերի տեսանկյունից կենսական տարածք է, որը Մոսկվան մինչև վերջ աշխատելու է ատամներով պահել:
ԼՂ-ում խաղաղապահ առաքելություն իրականացնող ռուսական ուժերն արձագանքել են Բաքվի հիստերիային՝ կապված ռուսների կողմից Մաղավուզ բնակավայրի անվանումն օգտագործելու հետ: Ընդգծելով, որ առաջին անգամ չէ, որ Արցախի տեղանքներն անվանվում են իրենց տեղական անուններով՝ ռուսական զորախումբը իր տարակուսանքն է հայտնել ազերիների կողմից նման սուր արձագանքի առթիվ ու, ըստ էության, խորհուրդ տվել ոչ միայն համակեպվել Արցախում ռուսական ուժերի գոյության փաստի հետ, այլև համագործակցել՝ կանխելու անցանկալի միջադեպերը:
Բաքվին ակնհայտորեն զայրացնում է այն, որ հատկապես վերջին շրջանում ռուս խաղաղապահները, դրսևորելով օբյեկտիվություն, արձանագրում են ադրբեջանցիների կողմից իրականացվող սադրանքներն ու կրակոցները՝ խաղաղ բնակչութան դեմ՝ խուսափելով ծածկադմփոցից ու այդպիսով փակելով Ադրբեջանի ախորժակն ու հասկացնլով, որ երկրորդ Փառուխ այլևս չի լինելու: Այդ հանգամանքն է, որ ազերիներին գրգռում է և ստիպում հիմքեր որոնել՝ խաղաղապահ առաքելությանը իբր ոչ օբյեկտիվ կեցվածք դրսևորելու համար մեղադրելու. խաղաղապահները չեն կարող բռնել հակամարտող կողմերից ո՛չ մեկի, ո՛չ մյուսի կողմը, քանի որ հակառակ պարագայում կդադարեն դիտարկվել՝ չեզոք կողմ: Բաքուն հենց դրան է փորձում հասնել, որ խաթարվի ռուս խաղաղապահների իմիջն ու հիմք տա Բաքվին՝ ձերբազատվելու ռուսական մտրակից: Կարճ ասած՝ խաղաղապահներից ուզում են սարքել Մակրոն:
Ալիևը, փորձելով Պուտինի աչքին երևալ որպես դաշնակից, իր «բարեկամության» գինն է պահանջում Մոսկվայից՝ Արցախի մնացյալ հատվածի հանձնում կամ գոնե Սյունիքով արտատարածքային միջանցք, ինչին Մոկսվան չի կարող գնալ, քանի որ այդ դեպքում նախ՝ կկորցնի Հայաստանը վերջնականապես, ապա՝ կվտանգի սեփական անվտանգությունը՝ ստիպված լինելով դուրս գալ տարածաշրջանից ու հանձնվել Իլհամ-Էրդողան հանցագործ զույգի բարի կամքին: Արցախը ռուսական շահերի տեսանկյունից կենսական տարածք է, որը Մոսկվան մինչև վերջ աշխատելու է ատամներով պահել:
«Հայրենասերները»
ԵԱՀԿ խորհրդարանական վեհաժողովի աշնանային նստաշրջանի աշխատանքներին մասնակցող Հայաստանի Ազգային ժողովի պատվիրակության կազմում ընդգրկված ՔՊ-ականները՝ DJ Էդոն, Կարապետյան Մարիշն ու ասենք Խանդանյան Սաքոն, բավական սրտաճմլիկ ելույթներով են հանդես եկել ԽՎ աշխատանքների շրջանակում՝ կոչ անելով պատժել Իլհամին, խերխել Մեհրիբանին, պարգևատրել խաղաղասեր Հայաստանին, պաչել Նիկոլի ճակատը և այլն: Կարճ ասած՝ կողքից դիտողի կամ լսողի համար փորձել են ստեղծել տպավորություն, թե իբր իսկական հայրենասերներ են՝ պատրաստ՝ կրծելու ցանկացած մեկի կոկորդը, ով կհանդգնի տրորել հայի ոտքը:
Եվրոպայում գիտե՞ն, թե ինչով են զբաղված ՔՊ-ականները երկրի ներսում: Օրինակ՝ ճանաչո՞ւմ են Կարապետյան Մարիշին կամ երբևիցե տժժացե՞լ են DJ Էդոյի ռեմիքսների տակ…
Խնդիրն այն է, որ նույն այս ՔՊ-ականները, որ ԵԱՀԿ ԽՎ-ի առաջ փորձել են ներկայանալ՝ մի բուռ հայրենասերներ՝ Հայաստանի արգանդից ծնված, իրականում շուլեր դեմքեր են՝ երկրի ներսում թրքապաշտություն ու պարտվողականություն քարոզող, իսկ դրսում հայրենասեր խաղացով:
Հետևաբար՝ հարց՝ նույնիսկ Wi-Fi սարքի միջոցով մարդկանց լրտեսելու ընդունակ արևմուտքցիները մի՞թե տեղյակ չեն, թե սրանք կոնկրետ որ երկրի շահերի իրական արտահայտողն ու գործակալներն են՝ առնվազն ազդեցության: Իհարկե, տեղյակ են: Եթե տեղյակ են, ուրեմն շատ լավ գիտեն, որ ՔՊ-ականներն իրականում ձևացնում են, թե Հայաստանի դարդն են: Իսկ եթե ձևացնում են, ուրեմն չեն կարող լուրջ ընդունվել, քանզի Հայաստանի տարածքների կամ գերիների մասին մտահոգվել կարող են միայն ուղնուծուծով հայերը, բայց ոչ երբեք մարիշներն ու էդոները՝ տակից Իլհամին պաս տալով: Հետևաբար՝ ոչ մի եվրոպացի այդպես էլ բանի տեղ չի դնելու ՔՊ-ականների կոչերը՝ շատ լավ իմանալով, որ անտարբերությամբ չեն վարկաբեկելու սեփական հեղինակությունը. բա թուրքից բողոքողը թուրքի շա՞հ կսպասարկի նույն այդ թուրքի ագրեսիայի զոհ դարձած սեփական հայրնեիքում: Պարզ է, չէ՞, ինչ է կատարվում:
Քանի դեռ Հայաստանում իշխանափոխություն չի եղել, բոլորը շարունակելու Հայաստանին բանի տեղ չդնել ու չհարգել. ախր ո՞նց հարգեն Կարապետյան Մարիշի կամ «պետական այրի» վերածված DJ-ի երկիրը:
ԵԱՀԿ խորհրդարանական վեհաժողովի աշնանային նստաշրջանի աշխատանքներին մասնակցող Հայաստանի Ազգային ժողովի պատվիրակության կազմում ընդգրկված ՔՊ-ականները՝ DJ Էդոն, Կարապետյան Մարիշն ու ասենք Խանդանյան Սաքոն, բավական սրտաճմլիկ ելույթներով են հանդես եկել ԽՎ աշխատանքների շրջանակում՝ կոչ անելով պատժել Իլհամին, խերխել Մեհրիբանին, պարգևատրել խաղաղասեր Հայաստանին, պաչել Նիկոլի ճակատը և այլն: Կարճ ասած՝ կողքից դիտողի կամ լսողի համար փորձել են ստեղծել տպավորություն, թե իբր իսկական հայրենասերներ են՝ պատրաստ՝ կրծելու ցանկացած մեկի կոկորդը, ով կհանդգնի տրորել հայի ոտքը:
Եվրոպայում գիտե՞ն, թե ինչով են զբաղված ՔՊ-ականները երկրի ներսում: Օրինակ՝ ճանաչո՞ւմ են Կարապետյան Մարիշին կամ երբևիցե տժժացե՞լ են DJ Էդոյի ռեմիքսների տակ…
Խնդիրն այն է, որ նույն այս ՔՊ-ականները, որ ԵԱՀԿ ԽՎ-ի առաջ փորձել են ներկայանալ՝ մի բուռ հայրենասերներ՝ Հայաստանի արգանդից ծնված, իրականում շուլեր դեմքեր են՝ երկրի ներսում թրքապաշտություն ու պարտվողականություն քարոզող, իսկ դրսում հայրենասեր խաղացով:
Հետևաբար՝ հարց՝ նույնիսկ Wi-Fi սարքի միջոցով մարդկանց լրտեսելու ընդունակ արևմուտքցիները մի՞թե տեղյակ չեն, թե սրանք կոնկրետ որ երկրի շահերի իրական արտահայտողն ու գործակալներն են՝ առնվազն ազդեցության: Իհարկե, տեղյակ են: Եթե տեղյակ են, ուրեմն շատ լավ գիտեն, որ ՔՊ-ականներն իրականում ձևացնում են, թե Հայաստանի դարդն են: Իսկ եթե ձևացնում են, ուրեմն չեն կարող լուրջ ընդունվել, քանզի Հայաստանի տարածքների կամ գերիների մասին մտահոգվել կարող են միայն ուղնուծուծով հայերը, բայց ոչ երբեք մարիշներն ու էդոները՝ տակից Իլհամին պաս տալով: Հետևաբար՝ ոչ մի եվրոպացի այդպես էլ բանի տեղ չի դնելու ՔՊ-ականների կոչերը՝ շատ լավ իմանալով, որ անտարբերությամբ չեն վարկաբեկելու սեփական հեղինակությունը. բա թուրքից բողոքողը թուրքի շա՞հ կսպասարկի նույն այդ թուրքի ագրեսիայի զոհ դարձած սեփական հայրնեիքում: Պարզ է, չէ՞, ինչ է կատարվում:
Քանի դեռ Հայաստանում իշխանափոխություն չի եղել, բոլորը շարունակելու Հայաստանին բանի տեղ չդնել ու չհարգել. ախր ո՞նց հարգեն Կարապետյան Մարիշի կամ «պետական այրի» վերածված DJ-ի երկիրը: