کارشناسان می‌گویند سیگارهای الکترونیکی طعم‌دار( ویپ‌ها) می‌توانند به آسیب‌های غیرقابل برگشت ریوی منجر شوند. یک نوجوان آمریکایی پس از سه سال مصرف پنهانی سیگار الکترونیکی به بیماری «ریه پاپ‌کُرنی» مبتلا شد، بیماری‌دائمی و تغییر دهنده زندگی.
این بیماری که به‌طور رسمی «برونشیولیت انسدادی» نام دارد،باعث ایجاد زخم در کوچک‌ترین مجاری هوایی ریه می‌شود و علائمی چون سرفه مزمن، خس‌خس سینه، خستگی و تنگی نفس را به همراه دارد.
در حالی که این بیماری در گذشته با قرار گرفتن در معرض دی‌استیل در کارخانه‌های تولید پاپ‌کُرن مرتبط بود،نگرانی امروز به طیف گسترده‌ای از مواد شیمیایی موجود در بخار سیگارهای الکترونیکی بازمی‌گردد.
بسیاری از این طعم‌دهنده‌ها، گرچه برای خوردن بی‌خطر هستند،اما وقتی حرارت داده شوند به مواد سمی تبدیل می‌گردند.
رشد روزافزون مصرف ویپ در میان جوانانی که جذب طعم‌های میوه‌ای و شبیه به آب‌نبات می‌شوند، یک جبهه جدید و خطرناک برای سلامت ایجاد کرده است.
خاستگاه :
https://theconversation.com/popcorn-lung-how-vaping-could-scar-your-lungs-for-life-254414
⚛ @AndisheKonim
این بیماری که به‌طور رسمی «برونشیولیت انسدادی» نام دارد،باعث ایجاد زخم در کوچک‌ترین مجاری هوایی ریه می‌شود و علائمی چون سرفه مزمن، خس‌خس سینه، خستگی و تنگی نفس را به همراه دارد.
در حالی که این بیماری در گذشته با قرار گرفتن در معرض دی‌استیل در کارخانه‌های تولید پاپ‌کُرن مرتبط بود،نگرانی امروز به طیف گسترده‌ای از مواد شیمیایی موجود در بخار سیگارهای الکترونیکی بازمی‌گردد.
بسیاری از این طعم‌دهنده‌ها، گرچه برای خوردن بی‌خطر هستند،اما وقتی حرارت داده شوند به مواد سمی تبدیل می‌گردند.
رشد روزافزون مصرف ویپ در میان جوانانی که جذب طعم‌های میوه‌ای و شبیه به آب‌نبات می‌شوند، یک جبهه جدید و خطرناک برای سلامت ایجاد کرده است.
خاستگاه :
https://theconversation.com/popcorn-lung-how-vaping-could-scar-your-lungs-for-life-254414
⚛ @AndisheKonim
پسرانی كه در نوجوانی #اضافه #وزن دارند ، ويژگی‌های زيان‌بار را به نسل بعد منتقل می‌كنند.
پژوهشی تازه نشان می‌دهد كه پسرانی كه در آغاز نوجوانی دچار اضافه وزن می‌شوند، ممكن است به‌واسطه تغييرات اپی ژنتيكی ، سلامت فرزندان آينده خود را به خطر بيندازند. اين تغييرات می‌توانند باعث بروز بيماري‌هايی چون آسم، چاقی و كاهش عملكرد ريه در نسل بعد شوند.
اين پژوهش كه در نشريه‌ی علمی منتشر شده، نخستين پژوهش انسانی است كه سازوكار زيستی اثر چاقی دوران بلوغ پدران را بر فرزندانشان آشكار می‌كند. پژوهشگران از دانشگاه‌های ساوت‌همپتون و برگن، پروفايل اپی ژنتيكی ۳۳۹ نفر از سنين ۷ تا ۵۱ سال را بررسی كردند. آنان از تصوير ذهنی خود افراد نسبت به بدنشان، براي برآورد تركيب بدني پدران در نوجوانی استفاده كردند.
نتايج نشان داد كه در فرزندان اين پدران، در بيش از دو هزار ناحيه ژنی تغييرات متيلاسيونی مشاهده شده كه با تشكيل سلول‌های چربی و سوخت‌وساز ليپيدها در ارتباط است. اين تغييرات، تعيين‌كننده روشن يا خاموش بودن ژن‌ها هستند و با آسم، چاقی و عملكرد ريه پيوند دارند. جالب آنكه اثر اين تغييرات در دختران بيشتر از پسران بود.
به گفته پژوهشگران، دوره بلوغ اوليه زمانی حساس برای تاثيرگذاري سبك زندگي بر نسل‌های آينده است. به‌گفته پروفسور سوانس از دانشگاه برگن، اين يافته‌ها می‌تواند راهبردهای سلامت عمومی را دگرگون كند، زيرا نشان می‌دهد بی توجهی به چاقی نوجوانان ممكن است شكاف‌های سلامت در آينده را عميق‌تر كند.
پسر چاق ماشالله ندارد؛ این یک فرهنگ بد و زیان‌بار است که والدین و مردم تصور می‌کنند.
این پژوهش بالا در مورد اثرات زیان‌بار اضافه وزن بر روی فرزندان این نوجوانان در آینده است، برای خودشان هم میتوان کتابی از لیستی از زیان های اضافه وزن نوشت که در زندگی خودشان ریسک ابتلا به انواع بیماری ها را افزایش می‌دهد.
خاستگاه :
https://dx.doi.org/10.1038/s42003-025-08121-9
⚛ @AndisheKonim
پژوهشی تازه نشان می‌دهد كه پسرانی كه در آغاز نوجوانی دچار اضافه وزن می‌شوند، ممكن است به‌واسطه تغييرات اپی ژنتيكی ، سلامت فرزندان آينده خود را به خطر بيندازند. اين تغييرات می‌توانند باعث بروز بيماري‌هايی چون آسم، چاقی و كاهش عملكرد ريه در نسل بعد شوند.
اين پژوهش كه در نشريه‌ی علمی منتشر شده، نخستين پژوهش انسانی است كه سازوكار زيستی اثر چاقی دوران بلوغ پدران را بر فرزندانشان آشكار می‌كند. پژوهشگران از دانشگاه‌های ساوت‌همپتون و برگن، پروفايل اپی ژنتيكی ۳۳۹ نفر از سنين ۷ تا ۵۱ سال را بررسی كردند. آنان از تصوير ذهنی خود افراد نسبت به بدنشان، براي برآورد تركيب بدني پدران در نوجوانی استفاده كردند.
نتايج نشان داد كه در فرزندان اين پدران، در بيش از دو هزار ناحيه ژنی تغييرات متيلاسيونی مشاهده شده كه با تشكيل سلول‌های چربی و سوخت‌وساز ليپيدها در ارتباط است. اين تغييرات، تعيين‌كننده روشن يا خاموش بودن ژن‌ها هستند و با آسم، چاقی و عملكرد ريه پيوند دارند. جالب آنكه اثر اين تغييرات در دختران بيشتر از پسران بود.
به گفته پژوهشگران، دوره بلوغ اوليه زمانی حساس برای تاثيرگذاري سبك زندگي بر نسل‌های آينده است. به‌گفته پروفسور سوانس از دانشگاه برگن، اين يافته‌ها می‌تواند راهبردهای سلامت عمومی را دگرگون كند، زيرا نشان می‌دهد بی توجهی به چاقی نوجوانان ممكن است شكاف‌های سلامت در آينده را عميق‌تر كند.
پسر چاق ماشالله ندارد؛ این یک فرهنگ بد و زیان‌بار است که والدین و مردم تصور می‌کنند.
این پژوهش بالا در مورد اثرات زیان‌بار اضافه وزن بر روی فرزندان این نوجوانان در آینده است، برای خودشان هم میتوان کتابی از لیستی از زیان های اضافه وزن نوشت که در زندگی خودشان ریسک ابتلا به انواع بیماری ها را افزایش می‌دهد.
خاستگاه :
https://dx.doi.org/10.1038/s42003-025-08121-9
⚛ @AndisheKonim
Nature
Father’s adolescent body silhouette is associated with offspring asthma, lung function and BMI through DNA methylation
Communications Biology - Epigenome association study of father’s preconception body silhouette with offspring DNA methylation, providing mechanistic insight into how epigenetic inheritance...
حذف تکینگی‌ها از فیزیک احتمالا نشدنی است.
دو نقطه‌ی تاریک برای فیزیک‌دانان همچنان پابرجاست: ابتدای بیگ‌بنگ و مرکز یک سیاهچاله.
این دو نقطه، که به آن‌ها تکینگی گفته می‌شود، جایی هستند که فضا و زمان گویی پایان می‌پذیرند. نظریهی نسبیت عام اینشتین پیش‌بینی می‌کند که اگر ماده یا انرژی به اندازه‌ی کافی در یک نقطه متمرکز شود، فضا-زمان در آن‌جا به‌طور نامحدود خمیده شده و گرانش بی‌نهایت می‌شود.
اما بسیاری از فیزیک‌دانان معتقدند که این نقاط، فقط آثار ریاضی‌اند نه پدیده‌های واقعی. به باور آن‌ها، نظریهی اینشتین در نزدیکی این نقاط شکست می‌خورد و باید نظریه‌ای بنیادی‌تر از گرانش، یعنی گرانش کوانتومی، جایگزین آن شود.
با این حال، پاک کردن تکینگی‌ها کار آسانی نیست. راجر پنروز، فیزیک‌دان بریتانیایی، در دهه‌ی شصت میلادی نشان داد که تکینگی‌ها حتی در جهانی خالی از ماده نیز به‌صورت گریزناپذیر ظاهر می‌شوند. پژوهش‌های بعدی نشان دادند که حتی در جهانی که در آن ذرات کوانتومی حضور دارند _ چه بدون تأثیر بر فضا-زمان، و چه با تأثیر اندک _ باز هم تکینگی‌ها به وجود می‌آیند.
سه برهان مهم (سه‌گانه‌ای از اثبات‌ها) در این زمینه، فیزیک‌دانان را وادار می‌کند بپذیرند که شاید تکینگی‌ها، توهم ریاضی نیستند بلکه واقعیت‌هایی در دل جهان‌اند. نقاطی که در آن‌ها فضا-زمان به‌شدت گسسته می‌شود، هیچ شیئی نمی‌تواند از آن عبور کند، و گذر زمان متوقف می‌شود.
کارل شوارتس‌اشیلد نخستین بار در سال ۱۹۱۶ راه‌حلی برای معادلات نسبیت یافت که حاوی تکینگی بود. این راه‌حل بعدا به عنوان مدل سیاهچاله شناخته شد. در سال ۱۹۶۵، پنروز نشان داد که تنها با دو فرض ساده _ وجود سطحی که نور از آن نمی‌تواند بگریزد، و مثبت بودن انرژی _ میتوان اثبات کرد که یکی از پرتوهای نور باید به نقطه‌ای ختم شود که دیگر آینده‌ای در آن وجود ندارد: یک تکینگی.
هاوکینگ نیز با بسط استدلال پنروز به گذشته‌ی کیهان، نشان داد که بیگ بنگ تکینگی دارد. در طول زمان، یافته‌های بسیار از وجود سیاهچالهها و بیگ‌بنگ گرد آمده، اما پرسش همچنان باقی است: آیا واقعا این‌ها تکینگی‌اند؟
در نزدیکی این نقاط، نظریهی نسبیت پاسخ‌های ناممکن می‌دهد _ بی‌نهایت‌هایی که نشان‌دهنده‌ی فروپاشی نظریه‌اند.
اما واقعیت باید پاسخی داشته باشد. برای همین، فیزیک‌دانان بر آن‌اند که نظریه‌ای دقیق‌تر _ به احتمال زیاد کوانتومی _ جایگزین نسبیت کنند.
گرانش کوانتومی باید بتواند حالات همزمان و مبهم ماده را به‌شکل مشابهی در فضا-زمان هم اعمال کند. اما هنوز قوانین دقیق این نظریه پیدا نشده‌اند.
تلاش برای رسیدن به این نظریه نهایی مانند پوست کندن پیاز توصیف شده: از لایه‌های بیرونی که فقط نسبیت عام را دارند، تا درونی‌ترین لایه که در آن هم ماده و هم فضا-زمان کوانتومی‌اند.
پنروز فقط لایه‌ی بیرونی را بررسی کرده بود. فیزیک‌دانان کوشیده‌اند با حرکت به لایه‌های میانی _ که کمی کوانتومی‌ترند _ تکینگی‌ها را پاک کنند. اما شواهد نشان می‌دهد که حتی در این لایه‌ها، تکینگی‌ها پابرجا هستند.
بنابراین، درحالی‌که جهان ما هنوز فاقد نظریه‌ای کامل است، اثبات‌ها یکی‌یکی نشان می‌دهند که تکینگی‌ها نه فقط نقصی در ریاضیات، بلکه شاید واقعیتی در دل هستی‌اند. فیزیک‌دانان ناچارند تا انتهای فضا و زمان بروند تا پاسخ را بیابند.
خاستگاه :
Quantamagazine
ترجمه‌ی : سام آریامنش
⚛ @AndisheKonim
دو نقطه‌ی تاریک برای فیزیک‌دانان همچنان پابرجاست: ابتدای بیگ‌بنگ و مرکز یک سیاهچاله.
این دو نقطه، که به آن‌ها تکینگی گفته می‌شود، جایی هستند که فضا و زمان گویی پایان می‌پذیرند. نظریهی نسبیت عام اینشتین پیش‌بینی می‌کند که اگر ماده یا انرژی به اندازه‌ی کافی در یک نقطه متمرکز شود، فضا-زمان در آن‌جا به‌طور نامحدود خمیده شده و گرانش بی‌نهایت می‌شود.
اما بسیاری از فیزیک‌دانان معتقدند که این نقاط، فقط آثار ریاضی‌اند نه پدیده‌های واقعی. به باور آن‌ها، نظریهی اینشتین در نزدیکی این نقاط شکست می‌خورد و باید نظریه‌ای بنیادی‌تر از گرانش، یعنی گرانش کوانتومی، جایگزین آن شود.
با این حال، پاک کردن تکینگی‌ها کار آسانی نیست. راجر پنروز، فیزیک‌دان بریتانیایی، در دهه‌ی شصت میلادی نشان داد که تکینگی‌ها حتی در جهانی خالی از ماده نیز به‌صورت گریزناپذیر ظاهر می‌شوند. پژوهش‌های بعدی نشان دادند که حتی در جهانی که در آن ذرات کوانتومی حضور دارند _ چه بدون تأثیر بر فضا-زمان، و چه با تأثیر اندک _ باز هم تکینگی‌ها به وجود می‌آیند.
سه برهان مهم (سه‌گانه‌ای از اثبات‌ها) در این زمینه، فیزیک‌دانان را وادار می‌کند بپذیرند که شاید تکینگی‌ها، توهم ریاضی نیستند بلکه واقعیت‌هایی در دل جهان‌اند. نقاطی که در آن‌ها فضا-زمان به‌شدت گسسته می‌شود، هیچ شیئی نمی‌تواند از آن عبور کند، و گذر زمان متوقف می‌شود.
کارل شوارتس‌اشیلد نخستین بار در سال ۱۹۱۶ راه‌حلی برای معادلات نسبیت یافت که حاوی تکینگی بود. این راه‌حل بعدا به عنوان مدل سیاهچاله شناخته شد. در سال ۱۹۶۵، پنروز نشان داد که تنها با دو فرض ساده _ وجود سطحی که نور از آن نمی‌تواند بگریزد، و مثبت بودن انرژی _ میتوان اثبات کرد که یکی از پرتوهای نور باید به نقطه‌ای ختم شود که دیگر آینده‌ای در آن وجود ندارد: یک تکینگی.
هاوکینگ نیز با بسط استدلال پنروز به گذشته‌ی کیهان، نشان داد که بیگ بنگ تکینگی دارد. در طول زمان، یافته‌های بسیار از وجود سیاهچالهها و بیگ‌بنگ گرد آمده، اما پرسش همچنان باقی است: آیا واقعا این‌ها تکینگی‌اند؟
در نزدیکی این نقاط، نظریهی نسبیت پاسخ‌های ناممکن می‌دهد _ بی‌نهایت‌هایی که نشان‌دهنده‌ی فروپاشی نظریه‌اند.
اما واقعیت باید پاسخی داشته باشد. برای همین، فیزیک‌دانان بر آن‌اند که نظریه‌ای دقیق‌تر _ به احتمال زیاد کوانتومی _ جایگزین نسبیت کنند.
گرانش کوانتومی باید بتواند حالات همزمان و مبهم ماده را به‌شکل مشابهی در فضا-زمان هم اعمال کند. اما هنوز قوانین دقیق این نظریه پیدا نشده‌اند.
تلاش برای رسیدن به این نظریه نهایی مانند پوست کندن پیاز توصیف شده: از لایه‌های بیرونی که فقط نسبیت عام را دارند، تا درونی‌ترین لایه که در آن هم ماده و هم فضا-زمان کوانتومی‌اند.
پنروز فقط لایه‌ی بیرونی را بررسی کرده بود. فیزیک‌دانان کوشیده‌اند با حرکت به لایه‌های میانی _ که کمی کوانتومی‌ترند _ تکینگی‌ها را پاک کنند. اما شواهد نشان می‌دهد که حتی در این لایه‌ها، تکینگی‌ها پابرجا هستند.
بنابراین، درحالی‌که جهان ما هنوز فاقد نظریه‌ای کامل است، اثبات‌ها یکی‌یکی نشان می‌دهند که تکینگی‌ها نه فقط نقصی در ریاضیات، بلکه شاید واقعیتی در دل هستی‌اند. فیزیک‌دانان ناچارند تا انتهای فضا و زمان بروند تا پاسخ را بیابند.
خاستگاه :
Quantamagazine
ترجمه‌ی : سام آریامنش
⚛ @AndisheKonim
نخستین تصاویر رنگی از ابرسیاهچاله‌ها در راه هستند.
دانشمندان پروژه تلسکوپ افق رویداد موفق شده‌اند روشی نو برای کاوش آسمان در فرکانس‌های رادیویی مختلف توسعه دهند که به‌زودی امکان گرفتن نخستین تصاویر رنگی از سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم را فراهم می‌کند.
تا پیش از این، تلسکوپ‌ها فقط می‌توانستند در یک باند فرکانسی مشخص رصد کنند، اما با استفاده از تکنیکی به نام انتقال فاز فرکانسی
Frequency Phase Transfer
اکنون میتوان تأثیرات مخرب جو را حذف کرد و تصاویر دقیق‌تری در چند باند فرکانسی همزمان ثبت کرد. این تصاویر می‌توانند مانند ترکیب رنگ‌ها در دوربین‌های دیجیتال، به‌صورت رنگی بازسازی شوند؛ البته نه رنگ‌هایی که چشم انسان مستقیماً می‌بیند، بلکه معادل‌هایی از فرکانس‌های رادیویی.
این روش هنوز در مراحل ابتدایی است، اما مسیر را برای پروژه‌های آینده مانند EHT نسل بعدی (ngEHT) و کاوشگر سیاهچاله (BHEX) باز می‌کند تا تصاویر رنگی با وضوح بالا از سیاهچالهها تولید کنند.
⚛ @AndisheKonim
دانشمندان پروژه تلسکوپ افق رویداد موفق شده‌اند روشی نو برای کاوش آسمان در فرکانس‌های رادیویی مختلف توسعه دهند که به‌زودی امکان گرفتن نخستین تصاویر رنگی از سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم را فراهم می‌کند.
تا پیش از این، تلسکوپ‌ها فقط می‌توانستند در یک باند فرکانسی مشخص رصد کنند، اما با استفاده از تکنیکی به نام انتقال فاز فرکانسی
Frequency Phase Transfer
اکنون میتوان تأثیرات مخرب جو را حذف کرد و تصاویر دقیق‌تری در چند باند فرکانسی همزمان ثبت کرد. این تصاویر می‌توانند مانند ترکیب رنگ‌ها در دوربین‌های دیجیتال، به‌صورت رنگی بازسازی شوند؛ البته نه رنگ‌هایی که چشم انسان مستقیماً می‌بیند، بلکه معادل‌هایی از فرکانس‌های رادیویی.
این روش هنوز در مراحل ابتدایی است، اما مسیر را برای پروژه‌های آینده مانند EHT نسل بعدی (ngEHT) و کاوشگر سیاهچاله (BHEX) باز می‌کند تا تصاویر رنگی با وضوح بالا از سیاهچالهها تولید کنند.
⚛ @AndisheKonim
اندیشیدن تنها راه نجات
باران پلاسما روی خورشید ، ویدیوی خارق‌العاده‌ای از سقوط قطره‌ها به درون تاج خورشیدی ⚛ @AndisheKonim
#باران #پلاسما روی #خورشید ، ویدیوی خارق‌العاده‌ای از سقوط قطره‌ها به درون تاج خورشیدی
به‌روزرسانی پیشرفته تلسکوپ
Goode
در رصدخانه خورشیدی بیگ‌بیر، شفاف‌ترین تصاویر از ساختارهای ریز در تاج خورشیدی را ثبت کرده و ویدیویی حیرت‌انگیز از بارش پلاسما ارائه داده است؛ پدیده‌ای که هم‌اکنون با دقت بی‌سابقه‌ای قابل مشاهده است.
رصدخانه خورشیدی بیگ‌بیر
BBSO
با تلسکوپ خورشیدی
Goode (GST)
همواره یکی از برجسته‌ترین پایگاه‌ها برای رصد خورشید بوده است. اکنون با به‌روزرسانی جدیدی که این ابزار را به مرزهای نظری توانایی‌اش رسانده، این تلسکوپ تصاویری خیره‌کننده از ساختارهای بسیار ظریف در تاج خورشیدی، یعنی جو فوق‌العاده داغ و اسرارآمیز خورشید، ارائه کرده است.
تاج خورشیدی از جمله رازهای بزرگ اخترفیزیک است. دمای آن به میلیون‌ها درجه می‌رسد، صدها برابر داغ‌تر از سطح خود خورشید، و هنوز دقیقاً مشخص نیست چه فرآیندی باعث این اختلاف شدید دما می‌شود. تنها در سال‌های اخیر، با توسعه ابزارهای پیشرفته، نشانه‌هایی از این پدیده پیچیده آشکار شده‌اند.
این لایه بیرونی جایی است که باد خورشیدی در آن شکل می‌گیرد و رویدادهایی که در آن رخ می‌دهند، مستقیماً بر وضعیت فضایی در سراسر سامانه‌ی خورشیدی تأثیر می‌گذارند. از این رو، دسترسی به دقیق‌ترین تصاویر ممکن از تاج، از اهمیت حیاتی برخوردار است.
اکنون با سیستم جدید اپتیک تطبیقی
Adaptive Optics
که تلاطم جوی زمین را اصلاح می‌کند.
GST
توانسته کیفیت تصویربرداری را تا حد نظری ارتقا دهد. نتیجه آن، ثبت ویدیویی خارق‌العاده از «باران تاجی»
Coronal rain
است؛ پدیده‌ای که در آن پلاسمای متراکم دوباره به سمت خورشید سقوط می‌کند.
دیرک اشمیت، دانشمند اپتیک تطبیقی در رصدخانه ملی خورشیدی، درباره این فناوری می‌گوید:
تلاطم هوا کیفیت تصاویر فضایی مانند خورشید را به‌شدت کاهش می‌دهد، اما اکنون می‌توانیم آن را اصلاح کنیم.
نیکلا گورسیکس، مهندس اپتیک و ناظر اصلی
BBSO
نیز افزود : اپتیک تطبیقی مثل نسخه پیشرفتهای از فوکوس خودکار و تثبیت تصویر در دوربین موبایل است، با این تفاوت که به‌جای لرزش دست، نواقص جوی را اصلاح می‌کند.
هرچند این فناوری در رصد شبانه اجرام کیهانی رایج شده، ولی به‌کارگیری آن در رصد لبه خورشید دشواری‌های خاصی داشته است. جو زمین تاکنون اجازه تصویربرداری دقیق‌تر از یک‌هزار کیلومتر در تاج را نمی‌داد؛ حدی که هشتاد سال پیش به آن دست یافته بودند.
توماس ریمل، مدیر فناوری
NSO
که نخستین سامانه اپتیک تطبیقی برای سطح خورشید را ساخته، می‌گوید:
«این سامانه جدید شکاف چند دهه‌ای در وضوح تصاویر تاج را پر کرده و اکنون ویژگی‌های تاجی را با وضوح ۶۳ کیلومتر، یعنی حد نظری تلسکوپ ۱/۶ متری
Goode
نشان می‌دهد.»
این فناوری مشابه فناوری رزولوشن 8K در تلسکوپ
VTT
است و احتمال دارد به‌زودی در سایر تلسکوپ‌های خورشیدی جهان نیز به کار گرفته شود تا دیدی بی‌نظیر از خورشید فراهم آید.
خاستگاه :
Nature Astronomy
⚛ @AndisheKonim
به‌روزرسانی پیشرفته تلسکوپ
Goode
در رصدخانه خورشیدی بیگ‌بیر، شفاف‌ترین تصاویر از ساختارهای ریز در تاج خورشیدی را ثبت کرده و ویدیویی حیرت‌انگیز از بارش پلاسما ارائه داده است؛ پدیده‌ای که هم‌اکنون با دقت بی‌سابقه‌ای قابل مشاهده است.
رصدخانه خورشیدی بیگ‌بیر
BBSO
با تلسکوپ خورشیدی
Goode (GST)
همواره یکی از برجسته‌ترین پایگاه‌ها برای رصد خورشید بوده است. اکنون با به‌روزرسانی جدیدی که این ابزار را به مرزهای نظری توانایی‌اش رسانده، این تلسکوپ تصاویری خیره‌کننده از ساختارهای بسیار ظریف در تاج خورشیدی، یعنی جو فوق‌العاده داغ و اسرارآمیز خورشید، ارائه کرده است.
تاج خورشیدی از جمله رازهای بزرگ اخترفیزیک است. دمای آن به میلیون‌ها درجه می‌رسد، صدها برابر داغ‌تر از سطح خود خورشید، و هنوز دقیقاً مشخص نیست چه فرآیندی باعث این اختلاف شدید دما می‌شود. تنها در سال‌های اخیر، با توسعه ابزارهای پیشرفته، نشانه‌هایی از این پدیده پیچیده آشکار شده‌اند.
این لایه بیرونی جایی است که باد خورشیدی در آن شکل می‌گیرد و رویدادهایی که در آن رخ می‌دهند، مستقیماً بر وضعیت فضایی در سراسر سامانه‌ی خورشیدی تأثیر می‌گذارند. از این رو، دسترسی به دقیق‌ترین تصاویر ممکن از تاج، از اهمیت حیاتی برخوردار است.
اکنون با سیستم جدید اپتیک تطبیقی
Adaptive Optics
که تلاطم جوی زمین را اصلاح می‌کند.
GST
توانسته کیفیت تصویربرداری را تا حد نظری ارتقا دهد. نتیجه آن، ثبت ویدیویی خارق‌العاده از «باران تاجی»
Coronal rain
است؛ پدیده‌ای که در آن پلاسمای متراکم دوباره به سمت خورشید سقوط می‌کند.
دیرک اشمیت، دانشمند اپتیک تطبیقی در رصدخانه ملی خورشیدی، درباره این فناوری می‌گوید:
تلاطم هوا کیفیت تصاویر فضایی مانند خورشید را به‌شدت کاهش می‌دهد، اما اکنون می‌توانیم آن را اصلاح کنیم.
نیکلا گورسیکس، مهندس اپتیک و ناظر اصلی
BBSO
نیز افزود : اپتیک تطبیقی مثل نسخه پیشرفتهای از فوکوس خودکار و تثبیت تصویر در دوربین موبایل است، با این تفاوت که به‌جای لرزش دست، نواقص جوی را اصلاح می‌کند.
هرچند این فناوری در رصد شبانه اجرام کیهانی رایج شده، ولی به‌کارگیری آن در رصد لبه خورشید دشواری‌های خاصی داشته است. جو زمین تاکنون اجازه تصویربرداری دقیق‌تر از یک‌هزار کیلومتر در تاج را نمی‌داد؛ حدی که هشتاد سال پیش به آن دست یافته بودند.
توماس ریمل، مدیر فناوری
NSO
که نخستین سامانه اپتیک تطبیقی برای سطح خورشید را ساخته، می‌گوید:
«این سامانه جدید شکاف چند دهه‌ای در وضوح تصاویر تاج را پر کرده و اکنون ویژگی‌های تاجی را با وضوح ۶۳ کیلومتر، یعنی حد نظری تلسکوپ ۱/۶ متری
Goode
نشان می‌دهد.»
این فناوری مشابه فناوری رزولوشن 8K در تلسکوپ
VTT
است و احتمال دارد به‌زودی در سایر تلسکوپ‌های خورشیدی جهان نیز به کار گرفته شود تا دیدی بی‌نظیر از خورشید فراهم آید.
خاستگاه :
Nature Astronomy
⚛ @AndisheKonim
Nature
Observations of fine coronal structures with high-order solar adaptive optics
Nature Astronomy - High-resolution observations of fine structure in the Sun’s corona hint at plasma features on the order of 10 km. A new adaptive optics system, Cona, lifts the veil...
شکستی دیگر
در تاریخ ۲۷ مه ۲۰۲۵، جدیدترین پرتاب آزمایشی راکت استارشیپ شرکت اسپیس ایکس به انفجار در آسمان اقیانوس هند منتهی شد.
این پرتاب که از پایگاه استاربِیس در تگزاس انجام شد، سومین تلاش آزمایشی کامل راکتی بود که قرار است آینده سفرهای بین‌سیاره‌ای، از جمله سفر به مریخ، را رقم بزند.
پرتاب موفق آغاز شد.
بوستر «سوپرهوی» به‌جای فرود کنترل‌شده در خلیج مکزیک، منفجر شد.
بخش فوقانی راکت نتوانست در فضا درهای خود را برای شبیه‌سازهای ماهواره‌ای استارلینک باز کند.
راکت دچار نشتی سوخت و چرخش خارج از کنترل شد.
دوربین‌ها ۴۵ دقیقه پس از آغاز (از پرواز ۶۶ دقیقه‌ای برنامه‌ریزی‌شده) خاموش شدند.
انفجار نهایی در مسیر بازگشت و پیش از رسیدن به نقطه فرود در غرب استرالیا رخ داد.
اسپیس‌ایکس گفت راکت دچار «انهدام سریع غیر برنامه‌ریزی‌شده» شد؛ عبارتی آشنا برای شکست‌های انفجاری.
ایلان ماسک وعده داد که فاصله بین پرتاب‌ها را کاهش می‌دهد؛ هر ۳ تا ۴ هفته یک پرتاب!.
علاقه‌مندان فضا، از جمله گردشگرانی که از سراسر جهان آمده بودند، همچنان این تجربه را «هیجان‌انگیز و آموزشی» توصیف کردند.
این نهمین پرواز آزمایشی یکپارچه استارشیپ بود.
برای نخستین بار از یک بوستر بازیافتی استفاده شد.
اسپیس‌ایکس اعلام کرد از شکست‌ها درس می‌گیرد (رویکرد «سریع شکست بخور ، سریع یاد بگیر»).
اداره هوانوردی آمریکا (FAA) مجوز افزایش پرتاب‌های سالانه از ۵ به ۲۵ پرتاب را صادر کرده است.
ناسا قصد دارد نسخه‌ای از استارشیپ را برای مأموریت آرتمیس ۳ به ماه به‌کار گیرد.
راکت استارشیپ ۱۲۳ متر ارتفاع دارد و بزرگ‌ترین و قدرتمندترین راکت ساخته‌شده تاکنون است.
✍ سام آریامنش
⚛ @AndisheKonim
در تاریخ ۲۷ مه ۲۰۲۵، جدیدترین پرتاب آزمایشی راکت استارشیپ شرکت اسپیس ایکس به انفجار در آسمان اقیانوس هند منتهی شد.
این پرتاب که از پایگاه استاربِیس در تگزاس انجام شد، سومین تلاش آزمایشی کامل راکتی بود که قرار است آینده سفرهای بین‌سیاره‌ای، از جمله سفر به مریخ، را رقم بزند.
پرتاب موفق آغاز شد.
بوستر «سوپرهوی» به‌جای فرود کنترل‌شده در خلیج مکزیک، منفجر شد.
بخش فوقانی راکت نتوانست در فضا درهای خود را برای شبیه‌سازهای ماهواره‌ای استارلینک باز کند.
راکت دچار نشتی سوخت و چرخش خارج از کنترل شد.
دوربین‌ها ۴۵ دقیقه پس از آغاز (از پرواز ۶۶ دقیقه‌ای برنامه‌ریزی‌شده) خاموش شدند.
انفجار نهایی در مسیر بازگشت و پیش از رسیدن به نقطه فرود در غرب استرالیا رخ داد.
اسپیس‌ایکس گفت راکت دچار «انهدام سریع غیر برنامه‌ریزی‌شده» شد؛ عبارتی آشنا برای شکست‌های انفجاری.
ایلان ماسک وعده داد که فاصله بین پرتاب‌ها را کاهش می‌دهد؛ هر ۳ تا ۴ هفته یک پرتاب!.
علاقه‌مندان فضا، از جمله گردشگرانی که از سراسر جهان آمده بودند، همچنان این تجربه را «هیجان‌انگیز و آموزشی» توصیف کردند.
این نهمین پرواز آزمایشی یکپارچه استارشیپ بود.
برای نخستین بار از یک بوستر بازیافتی استفاده شد.
اسپیس‌ایکس اعلام کرد از شکست‌ها درس می‌گیرد (رویکرد «سریع شکست بخور ، سریع یاد بگیر»).
اداره هوانوردی آمریکا (FAA) مجوز افزایش پرتاب‌های سالانه از ۵ به ۲۵ پرتاب را صادر کرده است.
ناسا قصد دارد نسخه‌ای از استارشیپ را برای مأموریت آرتمیس ۳ به ماه به‌کار گیرد.
راکت استارشیپ ۱۲۳ متر ارتفاع دارد و بزرگ‌ترین و قدرتمندترین راکت ساخته‌شده تاکنون است.
✍ سام آریامنش
⚛ @AndisheKonim
درباره‌ی سیستم دفاع موشکی «گنبد طلایی»
اهداف و کلیات طرح
هدف اصلی: محافظت از آمریکا در برابر موشک‌های بالستیک، کروز، هایپرسونیک، و موشک‌هایی که از فضا پرتاب می‌شوند.
بودجه اولیه پیشنهادی: ۲۵ میلیارد دلار (برآورد کلی هزینه: ۱۷۵ میلیارد دلار).
زمان‌بندی وعده داده‌شده: عملیاتی شدن کامل تا پایان دوره ریاست‌جمهوری ترامپ (۳ سال).
ادعای کارایی: ادعای حفاظت نزدیک به ۱۰۰٪ ! (غیرواقع‌بینانه تلقی می‌شود).
دلایل نیاز به این سیستم
تهدیدات موجود: توسعه موشک توسط چین، روسیه، کره شمالی و ایران.
انواع تهدیدات:
موشک‌های بالستیک جدید
موشک‌های کروز
موشک‌های هایپرسونیک (سرعت بالا، مانورپذیر، در جو میانی)
اجزای لازم برای سیستم دفاع ملی
شبکه‌ی سنسورها:
باید جهانی و در نقاط کلیدی مستقر باشند (زمین، دریا، هوا، فضا)
کشف زودهنگام پس از پرتاب حیاتی است
رهگیرها (Interceptors):
باید در مناطق حیاتی مستقر شوند
معمولاً در فاز میانی پرواز موشک، حمله می‌کنند
نیاز به به‌روزرسانی برای مقابله با موشک‌های هایپرسونیک و مانورپذیر
فناوری موجود و توسعه‌ی مورد نیاز
پیشرفتهای قبلی:
بسیاری از زیرساخت‌ها قبلاً در قالب پروژه‌های دیگر توسعه یافته‌اند
برخی فناوری‌ها در حال توسعه‌ی چندساله هستند
چالش‌های اصلی:
ردیابی مداوم موشک‌های هایپرسونیک به دلیل سرعت بالا و قابلیت مانور
نیاز به سنسورهای جدید و پلتفرم‌های چندمنظوره
طراحی دفاع در چند لایه (لایه‌های زمینی، دریایی، هوایی، فضایی)
میزان تحقق‌پذیری
ادعای حفاظت ۱۰۰٪:
به گفته متخصصان، غیرواقعی است (حتی سیستم «گنبد آهنین» اسرائیل هم کامل نیست)
هدف واقعی‌تر: بازدارندگی، نه دفع کامل
مقایسه با گنبد آهنین اسرائیل:
گنبد آهنین: موفق اما قابل غلبه با هجوم موشکی انبوه و ارزان‌قیمت(یعنی توان مقابله با پرتاب صد ها و هزاران موشک همزمان را ندارد)
گنبد طلایی: با تهدیدات پیچیده‌تر (هایپرسونیک و فضایی) روبروست
گنبد طلایی پروژه‌ای بزرگ با پایه‌های فناورانه‌ی موجود است.
هدف اصلی آن ارتقاء بازدارندگی در برابر تهدیدات جدید است.
نیازمند سرمایه‌گذاری گسترده، هماهنگی جهانی و پیشرفت سریع در سنسورها و رهگیرهاست.
دستیابی به دفاع ۱۰۰٪ یک آرمان سیاسی و تبلیغاتی است، نه هدفی فنی عملی !
خاستگاه :
Livescience
⚛ @AndisheKonim
اهداف و کلیات طرح
هدف اصلی: محافظت از آمریکا در برابر موشک‌های بالستیک، کروز، هایپرسونیک، و موشک‌هایی که از فضا پرتاب می‌شوند.
بودجه اولیه پیشنهادی: ۲۵ میلیارد دلار (برآورد کلی هزینه: ۱۷۵ میلیارد دلار).
زمان‌بندی وعده داده‌شده: عملیاتی شدن کامل تا پایان دوره ریاست‌جمهوری ترامپ (۳ سال).
ادعای کارایی: ادعای حفاظت نزدیک به ۱۰۰٪ ! (غیرواقع‌بینانه تلقی می‌شود).
دلایل نیاز به این سیستم
تهدیدات موجود: توسعه موشک توسط چین، روسیه، کره شمالی و ایران.
انواع تهدیدات:
موشک‌های بالستیک جدید
موشک‌های کروز
موشک‌های هایپرسونیک (سرعت بالا، مانورپذیر، در جو میانی)
اجزای لازم برای سیستم دفاع ملی
شبکه‌ی سنسورها:
باید جهانی و در نقاط کلیدی مستقر باشند (زمین، دریا، هوا، فضا)
کشف زودهنگام پس از پرتاب حیاتی است
رهگیرها (Interceptors):
باید در مناطق حیاتی مستقر شوند
معمولاً در فاز میانی پرواز موشک، حمله می‌کنند
نیاز به به‌روزرسانی برای مقابله با موشک‌های هایپرسونیک و مانورپذیر
فناوری موجود و توسعه‌ی مورد نیاز
پیشرفتهای قبلی:
بسیاری از زیرساخت‌ها قبلاً در قالب پروژه‌های دیگر توسعه یافته‌اند
برخی فناوری‌ها در حال توسعه‌ی چندساله هستند
چالش‌های اصلی:
ردیابی مداوم موشک‌های هایپرسونیک به دلیل سرعت بالا و قابلیت مانور
نیاز به سنسورهای جدید و پلتفرم‌های چندمنظوره
طراحی دفاع در چند لایه (لایه‌های زمینی، دریایی، هوایی، فضایی)
میزان تحقق‌پذیری
ادعای حفاظت ۱۰۰٪:
به گفته متخصصان، غیرواقعی است (حتی سیستم «گنبد آهنین» اسرائیل هم کامل نیست)
هدف واقعی‌تر: بازدارندگی، نه دفع کامل
مقایسه با گنبد آهنین اسرائیل:
گنبد آهنین: موفق اما قابل غلبه با هجوم موشکی انبوه و ارزان‌قیمت(یعنی توان مقابله با پرتاب صد ها و هزاران موشک همزمان را ندارد)
گنبد طلایی: با تهدیدات پیچیده‌تر (هایپرسونیک و فضایی) روبروست
گنبد طلایی پروژه‌ای بزرگ با پایه‌های فناورانه‌ی موجود است.
هدف اصلی آن ارتقاء بازدارندگی در برابر تهدیدات جدید است.
نیازمند سرمایه‌گذاری گسترده، هماهنگی جهانی و پیشرفت سریع در سنسورها و رهگیرهاست.
دستیابی به دفاع ۱۰۰٪ یک آرمان سیاسی و تبلیغاتی است، نه هدفی فنی عملی !
خاستگاه :
Livescience
⚛ @AndisheKonim
Live Science
Golden Dome: Everything to know about Trump's $25 billion missile defense plan
President Trump has set aggressive goals for Golden Dome, but many parts of the system already exist.
پژوهشی، تفسیر یا حتی وجود یکی از چهار ستون شواهد اصلی مدل بیگ بنگ را به چالش می‌کشد :
پژواک درخشان بیگ بنگ یا همان سی ام بی، ممکن است ناشی از چیز دیگری باشد یا اصلا وجود نداشته باشد!
یکی از دلایلی که دانشمندان مدل بیگ بنگ را بهترین توضیح برای پیدایش جهان می‌دانند، تابشی ضعیف و پس‌مانده است که از آن به جا مانده؛ تابشی که با نام تابش زمینه کیهانی مایکروویو (CMB) شناخته می‌شود.
این تابش بیش از ۱۳ میلیارد سال است که در فضا در حال حرکت است و اندکی پس از انفجار اولیه بیگ‌بنگ شکل گرفته. اما یک نو پژوهش نشان می‌دهد ممکن است منبع این تابش چیزی متفاوت از آنچه تاکنون تصور می‌شد باشد!
پژوهشگران دانشگاه نانجینگ چین و دانشگاه بن آلمان محاسباتی انجام داده‌اند که نشان می‌دهد ما در ارزیابی شدت تابش زمینه کیهانی دچار بزرگ‌نمایی شده‌ایم؛ و حتی ممکن است این تابش اصلاً وجود نداشته باشد!
این تردید تازه ناشی از شواهدی است که درباره کهکشان‌های نوع اولیه (ETG) به دست آمده‌اند. داده‌های تازه‌ای از تلسکوپ فضایی جیمز وب نشان می‌دهد که این نوع کهکشان‌ها می‌توانند بخشی یا حتی تمام تابش CMB را توضیح دهند، بسته به اینکه از کدام مدل شبیه‌سازی استفاده شود.
پاول کروپا، فیزیک‌دان دانشگاه بن، می‌گوید: «نتایج ما برای مدل استاندارد کیهان‌شناسی مشکل‌ساز است. شاید لازم باشد تاریخچه جهان را، دست‌کم در بخشی، بازنویسی کنیم.»
کهکشان‌های بیضوی مدت‌هاست که شناخته شده‌اند، اما آنچه در یافته‌های اخیر تازگی دارد این است که این نوع کهکشان‌ها شاید بسیار زودتر از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد شکل گرفته باشند. اگر این جدول زمانی تغییر کند، الگوی تابش در سراسر کیهان نیز تغییر خواهد کرد. به بیان ساده، شاید جهان از مرحله ابتدایی تشکیل گازها و کهکشان‌ها سریع‌تر از آنچه فکر می‌کردیم عبور کرده باشد.
کروپا می‌گوید: «جهان از زمان بیگ‌بنگ در حال انبساط بوده، مثل بادکنکی که در حال باد شدن است. این یعنی فاصله بین کهکشان‌ها دائماً در حال افزایش است. ما فاصله بین کهکشان‌های بیضوی را امروز اندازه گرفته‌ایم و با در نظر گرفتن ویژگی‌های این گروه از کهکشان‌ها، توانستیم با استفاده از سرعت انبساط، زمان شکل‌گیری آن‌ها را تخمین بزنیم.»
این تخمین تازه نشان می‌دهد که درخشش این کهکشان‌ها می‌تواند منبعی قابل‌توجه برای آلودگی پیش‌زمینه تابش زمینه کیهانی باشد.
البته این پژوهش در مراحل ابتدایی است و هنوز زمان کنار گذاشتن کتاب‌های درسی علمی نرسیده است. اما این نتایج پرسش‌های بزرگی را پیش می‌کشند.
با در نظر گرفتن بازه‌های زمانی و فواصل بزرگی که در کیهان مطرح‌اند، دقت در این محاسبات دشوار است. پژوهشگران می‌گویند طبق مدل‌های جدیدشان، بین ۱.۴ درصد تا ۱۰۰ درصد از تابش زمینه کیهانی می‌تواند ناشی از این کهکشان‌ها باشد.
آنچه مسلم است، این است که با پیشرفت تلسکوپ‌های فضایی و ابزارهای تحلیل داده، شناخت ما از جهان پیرامون هر روز بیشتر می‌شود. این یعنی شاید برخی از فرضیات پیشین، از جمله درباره خود بیگ‌بنگ، نیاز به بازنگری داشته باشند.
پژوهشگران در مقاله خود نوشته‌اند: «با توجه به نتایج ارائه‌شده، ممکن است لازم باشد مدل‌های کیهانی دیگری را نیز مد نظر قرار دهیم.»
Nuclear Physics B
ترجمه‌ی : سام آریامنش
⚛ @AndisheKonim
پژواک درخشان بیگ بنگ یا همان سی ام بی، ممکن است ناشی از چیز دیگری باشد یا اصلا وجود نداشته باشد!
یکی از دلایلی که دانشمندان مدل بیگ بنگ را بهترین توضیح برای پیدایش جهان می‌دانند، تابشی ضعیف و پس‌مانده است که از آن به جا مانده؛ تابشی که با نام تابش زمینه کیهانی مایکروویو (CMB) شناخته می‌شود.
این تابش بیش از ۱۳ میلیارد سال است که در فضا در حال حرکت است و اندکی پس از انفجار اولیه بیگ‌بنگ شکل گرفته. اما یک نو پژوهش نشان می‌دهد ممکن است منبع این تابش چیزی متفاوت از آنچه تاکنون تصور می‌شد باشد!
پژوهشگران دانشگاه نانجینگ چین و دانشگاه بن آلمان محاسباتی انجام داده‌اند که نشان می‌دهد ما در ارزیابی شدت تابش زمینه کیهانی دچار بزرگ‌نمایی شده‌ایم؛ و حتی ممکن است این تابش اصلاً وجود نداشته باشد!
این تردید تازه ناشی از شواهدی است که درباره کهکشان‌های نوع اولیه (ETG) به دست آمده‌اند. داده‌های تازه‌ای از تلسکوپ فضایی جیمز وب نشان می‌دهد که این نوع کهکشان‌ها می‌توانند بخشی یا حتی تمام تابش CMB را توضیح دهند، بسته به اینکه از کدام مدل شبیه‌سازی استفاده شود.
پاول کروپا، فیزیک‌دان دانشگاه بن، می‌گوید: «نتایج ما برای مدل استاندارد کیهان‌شناسی مشکل‌ساز است. شاید لازم باشد تاریخچه جهان را، دست‌کم در بخشی، بازنویسی کنیم.»
کهکشان‌های بیضوی مدت‌هاست که شناخته شده‌اند، اما آنچه در یافته‌های اخیر تازگی دارد این است که این نوع کهکشان‌ها شاید بسیار زودتر از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد شکل گرفته باشند. اگر این جدول زمانی تغییر کند، الگوی تابش در سراسر کیهان نیز تغییر خواهد کرد. به بیان ساده، شاید جهان از مرحله ابتدایی تشکیل گازها و کهکشان‌ها سریع‌تر از آنچه فکر می‌کردیم عبور کرده باشد.
کروپا می‌گوید: «جهان از زمان بیگ‌بنگ در حال انبساط بوده، مثل بادکنکی که در حال باد شدن است. این یعنی فاصله بین کهکشان‌ها دائماً در حال افزایش است. ما فاصله بین کهکشان‌های بیضوی را امروز اندازه گرفته‌ایم و با در نظر گرفتن ویژگی‌های این گروه از کهکشان‌ها، توانستیم با استفاده از سرعت انبساط، زمان شکل‌گیری آن‌ها را تخمین بزنیم.»
این تخمین تازه نشان می‌دهد که درخشش این کهکشان‌ها می‌تواند منبعی قابل‌توجه برای آلودگی پیش‌زمینه تابش زمینه کیهانی باشد.
البته این پژوهش در مراحل ابتدایی است و هنوز زمان کنار گذاشتن کتاب‌های درسی علمی نرسیده است. اما این نتایج پرسش‌های بزرگی را پیش می‌کشند.
با در نظر گرفتن بازه‌های زمانی و فواصل بزرگی که در کیهان مطرح‌اند، دقت در این محاسبات دشوار است. پژوهشگران می‌گویند طبق مدل‌های جدیدشان، بین ۱.۴ درصد تا ۱۰۰ درصد از تابش زمینه کیهانی می‌تواند ناشی از این کهکشان‌ها باشد.
آنچه مسلم است، این است که با پیشرفت تلسکوپ‌های فضایی و ابزارهای تحلیل داده، شناخت ما از جهان پیرامون هر روز بیشتر می‌شود. این یعنی شاید برخی از فرضیات پیشین، از جمله درباره خود بیگ‌بنگ، نیاز به بازنگری داشته باشند.
پژوهشگران در مقاله خود نوشته‌اند: «با توجه به نتایج ارائه‌شده، ممکن است لازم باشد مدل‌های کیهانی دیگری را نیز مد نظر قرار دهیم.»
Nuclear Physics B
ترجمه‌ی : سام آریامنش
⚛ @AndisheKonim
خبر همکاری پاول دورف و ایلان ماسک برای آوردن چت‌بات «گراک» (Grok) به تلگرام، یکی از مهم‌ترین تحولات در حوزه ادغام هوش مصنوعی در پیام‌رسان‌هاست.
ادغام گسترده Grok در تلگرام
کاربران تلگرام از تابستان ۲۰۲۵ به چت‌بات Grok دسترسی خواهند داشت. این ادغام نه صرفاً به شکل یک ربات، بلکه به صورت عمیق در خود اپلیکیشن صورت می‌گیرد، مشابه ادغام ChatGPT در اپ‌های مایکروسافت.
توافق مالی بزرگ: ۳۰۰ میلیون دلار + درآمد اشتراک
تلگرام در ازای این همکاری، ۳۰۰ میلیون دلار به صورت نقدی و سهام از شرکت xAI دریافت می‌کند، به‌علاوه ۵۰٪ از درآمد اشتراک‌های Grok که از طریق تلگرام فروش می‌روند.
تقویت پایداری مالی تلگرام
این توافق احتمالاً گامی مهم برای رسیدن تلگرام به خودکفایی مالی و جلوگیری از نیاز به تبلیغات مزاحم یا فروش داده کاربران خواهد بود.
تلگرام به میدان هوش مصنوعی وارد می‌شود
این حرکت می‌تواند تلگرام را به یک پلتفرم فراتر از پیام‌رسانی تبدیل کند؛ محلی برای یادگیری، جست‌وجو، و تعامل هوشمند با محتوا.
رقابت مستقیم با ChatGPT درون پیام‌رسان‌ها
اگر Grok واقعاً به‌صورت روان و بومی با تلگرام کار کند، می‌تواند رقیبی جدی برای ChatGPT در زمینه مکالمه هوشمند روزمره باشد، به‌خصوص در بازارهایی مثل ایران که تلگرام محبوب‌تر از اپ‌های دیگر است.
از نظر سیاسی و فلسفی، دورف و ماسک هر دو مدعی دفاع از آزادی بیان و استقلال فناوری هستند. این اتحاد ممکن است پیامدهایی فراتر از صرفاً تجاری داشته باشد؛ از جمله در حوزه مقاومت در برابر سانسور یا کنترل دولتی.
اما احتمالا پس از این ادغام در ماه های آینده چه کارهایی میتوان با این کرد؟
در حال حاضر اطلاعات دقیق‌تری درباره نسخه تلگرامی Grok منتشر نشده، ولی با توجه به توانایی‌های فعلی Grok (که توسط شرکت xAI و تحت مالکیت ایلان ماسک ساخته شده) و همچنین نوع ادغام آن در تلگرام، می‌تونیم پیش‌بینی کنیم که در نسخه تلگرامی Grok احتمالاً کارهای زیر ممکن خواهد بود:
۱. گفت‌وگو و پاسخ به سؤالات عمومی
مشابه ChatGPT، میتوان درباره‌ی موضوعات مختلف از جمله علمی، تاریخی، فرهنگی، زبانی، برنامه‌نویسی و... از Grok سؤال کرد و پاسخ دریافت نمود.
۲. خلاصه‌سازی و بازنویسی متن
کاربران قادر خواهند بود متن‌های طولانی یا پست‌های کانال را برای Grok ارسال کرده و از آن بخواهند که محتوا را خلاصه یا با سبک‌های مختلف (رسمی، محاوره‌ای، کودکانه و...) بازنویسی کند؛ که من همین الان هم یکی دو ماهی است با جی پی تی انجام می دهم.
۳. جست‌وجوی اطلاعات به‌روز (در صورت اتصال به اینترنت)
هوش مصنوعی Grok در نسخه اصلی به اینترنت (به‌ویژه پلتفرم X) متصل است؛ در صورت حفظ این قابلیت در تلگرام، می‌تواند اطلاعات به‌روزی مانند اخبار فوری، وضعیت بازار، آب‌وهوا و... ارائه دهد.
۴. تولید محتوا برای کانال‌ها و گروه‌ها
از جمله نگارش کپشن، ساخت هشتگ، طراحی پست تبلیغاتی و تولید محتوا بر اساس موضوعات پیشنهادی کاربر.
۵. برنامه‌نویسی و کمک در کدنویسی
امکان نوشتن کد، تحلیل خطاها و کمک در یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی، مشابه آنچه ChatGPT و ابزارهایی مانند GitHub Copilot ارائه می‌دهند.
۶. ترجمه و اصلاح متون
گراک قادر است متن‌های فارسی را به زبان‌های دیگر ترجمه کرده یا جملات خارجی را به‌صورت درست و روان بازنویسی کند.
۷. گفت‌وگوی سرگرم‌کننده با لحن‌های متنوع
در مقایسه با ChatGPT، Grok لحن غیررسمی‌تر و حتی گاهی طنزآمیز و طعنه‌دار دارد. این ویژگی می‌تواند تجربه‌ای سرگرم‌کننده و متفاوت برای کاربران رقم بزند.
اگر بتوان به کانال متصلش کرد حداقل میتوانم در حضور شما در کانال با این چت‌بات در زمینه های مختلف بحث و گفت و گو کنم.
۸. ساخت چت‌بات‌های سفارشی
احتمال دارد کاربران بتوانند چت‌بات‌هایی با شخصیت دلخواه و رفتار خاص برای استفاده در گروه‌ها و کانال‌ها طراحی کنند (مشابه قابلیت Custom GPT در OpenAI).
احتمال دارد تنها کاربران اشتراک ویژه (Premium) به همه‌ی قابلیت‌ها دسترسی داشته باشند.
سیاست‌های شرکت xAI ممکن است بر نوع پاسخ‌ها تأثیر بگذارد؛ به‌ویژه در موضوعات حساس سیاسی یا اجتماعی.
⚛ @AndisheKonim
ادغام گسترده Grok در تلگرام
کاربران تلگرام از تابستان ۲۰۲۵ به چت‌بات Grok دسترسی خواهند داشت. این ادغام نه صرفاً به شکل یک ربات، بلکه به صورت عمیق در خود اپلیکیشن صورت می‌گیرد، مشابه ادغام ChatGPT در اپ‌های مایکروسافت.
توافق مالی بزرگ: ۳۰۰ میلیون دلار + درآمد اشتراک
تلگرام در ازای این همکاری، ۳۰۰ میلیون دلار به صورت نقدی و سهام از شرکت xAI دریافت می‌کند، به‌علاوه ۵۰٪ از درآمد اشتراک‌های Grok که از طریق تلگرام فروش می‌روند.
تقویت پایداری مالی تلگرام
این توافق احتمالاً گامی مهم برای رسیدن تلگرام به خودکفایی مالی و جلوگیری از نیاز به تبلیغات مزاحم یا فروش داده کاربران خواهد بود.
تلگرام به میدان هوش مصنوعی وارد می‌شود
این حرکت می‌تواند تلگرام را به یک پلتفرم فراتر از پیام‌رسانی تبدیل کند؛ محلی برای یادگیری، جست‌وجو، و تعامل هوشمند با محتوا.
رقابت مستقیم با ChatGPT درون پیام‌رسان‌ها
اگر Grok واقعاً به‌صورت روان و بومی با تلگرام کار کند، می‌تواند رقیبی جدی برای ChatGPT در زمینه مکالمه هوشمند روزمره باشد، به‌خصوص در بازارهایی مثل ایران که تلگرام محبوب‌تر از اپ‌های دیگر است.
از نظر سیاسی و فلسفی، دورف و ماسک هر دو مدعی دفاع از آزادی بیان و استقلال فناوری هستند. این اتحاد ممکن است پیامدهایی فراتر از صرفاً تجاری داشته باشد؛ از جمله در حوزه مقاومت در برابر سانسور یا کنترل دولتی.
اما احتمالا پس از این ادغام در ماه های آینده چه کارهایی میتوان با این کرد؟
در حال حاضر اطلاعات دقیق‌تری درباره نسخه تلگرامی Grok منتشر نشده، ولی با توجه به توانایی‌های فعلی Grok (که توسط شرکت xAI و تحت مالکیت ایلان ماسک ساخته شده) و همچنین نوع ادغام آن در تلگرام، می‌تونیم پیش‌بینی کنیم که در نسخه تلگرامی Grok احتمالاً کارهای زیر ممکن خواهد بود:
۱. گفت‌وگو و پاسخ به سؤالات عمومی
مشابه ChatGPT، میتوان درباره‌ی موضوعات مختلف از جمله علمی، تاریخی، فرهنگی، زبانی، برنامه‌نویسی و... از Grok سؤال کرد و پاسخ دریافت نمود.
۲. خلاصه‌سازی و بازنویسی متن
کاربران قادر خواهند بود متن‌های طولانی یا پست‌های کانال را برای Grok ارسال کرده و از آن بخواهند که محتوا را خلاصه یا با سبک‌های مختلف (رسمی، محاوره‌ای، کودکانه و...) بازنویسی کند؛ که من همین الان هم یکی دو ماهی است با جی پی تی انجام می دهم.
۳. جست‌وجوی اطلاعات به‌روز (در صورت اتصال به اینترنت)
هوش مصنوعی Grok در نسخه اصلی به اینترنت (به‌ویژه پلتفرم X) متصل است؛ در صورت حفظ این قابلیت در تلگرام، می‌تواند اطلاعات به‌روزی مانند اخبار فوری، وضعیت بازار، آب‌وهوا و... ارائه دهد.
۴. تولید محتوا برای کانال‌ها و گروه‌ها
از جمله نگارش کپشن، ساخت هشتگ، طراحی پست تبلیغاتی و تولید محتوا بر اساس موضوعات پیشنهادی کاربر.
۵. برنامه‌نویسی و کمک در کدنویسی
امکان نوشتن کد، تحلیل خطاها و کمک در یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی، مشابه آنچه ChatGPT و ابزارهایی مانند GitHub Copilot ارائه می‌دهند.
۶. ترجمه و اصلاح متون
گراک قادر است متن‌های فارسی را به زبان‌های دیگر ترجمه کرده یا جملات خارجی را به‌صورت درست و روان بازنویسی کند.
۷. گفت‌وگوی سرگرم‌کننده با لحن‌های متنوع
در مقایسه با ChatGPT، Grok لحن غیررسمی‌تر و حتی گاهی طنزآمیز و طعنه‌دار دارد. این ویژگی می‌تواند تجربه‌ای سرگرم‌کننده و متفاوت برای کاربران رقم بزند.
اگر بتوان به کانال متصلش کرد حداقل میتوانم در حضور شما در کانال با این چت‌بات در زمینه های مختلف بحث و گفت و گو کنم.
۸. ساخت چت‌بات‌های سفارشی
احتمال دارد کاربران بتوانند چت‌بات‌هایی با شخصیت دلخواه و رفتار خاص برای استفاده در گروه‌ها و کانال‌ها طراحی کنند (مشابه قابلیت Custom GPT در OpenAI).
احتمال دارد تنها کاربران اشتراک ویژه (Premium) به همه‌ی قابلیت‌ها دسترسی داشته باشند.
سیاست‌های شرکت xAI ممکن است بر نوع پاسخ‌ها تأثیر بگذارد؛ به‌ویژه در موضوعات حساس سیاسی یا اجتماعی.
⚛ @AndisheKonim
اندیشیدن تنها راه نجات
هفتم خرداد برابر با ۲۸ مه ، روز جهانی #بهداشت #قاعدگی است. ⚛ @AndisheKonim
هفتم خرداد برابر با ۲۸ مه ، روز جهانی #بهداشت #قاعدگی است.
پریود، شرم نیست؛ بخشی طبیعی از بدن زن است. اما برای زن ایرانی، این تجربه‌ی طبیعی اغلب با سکوت، شرم، ناآگاهی و حتی تحقیر همراه بوده. بهداشت قاعدگی حق است، نه امتیاز.
دختران ما باید در مدرسه آموزش ببینند، نه خجالت . زنان ما باید در محل کار حمایت شوند، نه قضاوت. برای زن ایرانی ، پریود نه فقط یک مسئله‌ی جسمی، بلکه گاهی زخمی فرهنگی‌ست ، بیایید درباره‌اش حرف بزنیم. آشکار، صریح، و با افتخار : پریود شرم نیست ، فرهنگی غربی نیست آگاهی ، حق مردم این سرزمین است. این پست برای تمام زنانی‌ست که درد کشیدند، اما دم نزدند. برای تمام مادرانی که ندانستند چطور توضیح دهند، و برای نسل‌هایی که دیگر قرار نیست با شرم بزرگ شوند.
⚛ @AndisheKonim
پریود، شرم نیست؛ بخشی طبیعی از بدن زن است. اما برای زن ایرانی، این تجربه‌ی طبیعی اغلب با سکوت، شرم، ناآگاهی و حتی تحقیر همراه بوده. بهداشت قاعدگی حق است، نه امتیاز.
دختران ما باید در مدرسه آموزش ببینند، نه خجالت . زنان ما باید در محل کار حمایت شوند، نه قضاوت. برای زن ایرانی ، پریود نه فقط یک مسئله‌ی جسمی، بلکه گاهی زخمی فرهنگی‌ست ، بیایید درباره‌اش حرف بزنیم. آشکار، صریح، و با افتخار : پریود شرم نیست ، فرهنگی غربی نیست آگاهی ، حق مردم این سرزمین است. این پست برای تمام زنانی‌ست که درد کشیدند، اما دم نزدند. برای تمام مادرانی که ندانستند چطور توضیح دهند، و برای نسل‌هایی که دیگر قرار نیست با شرم بزرگ شوند.
⚛ @AndisheKonim
Forwarded from اندیشیدن تنها راه نجات (𝐍𝐑𝐖)
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Forwarded from اندیشیدن تنها راه نجات (𝐀𝐃𝐌𝐈𝐍)
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
چرا قبل از #پریود در #پستان‌های خود احساس درد می‌کنید؟
زبان کلیپ انگلیسی با زیرنویس پارسی
روز جهانی بهداشت قاعدگی 🩸
⚛ @AndisheKonim
زبان کلیپ انگلیسی با زیرنویس پارسی
روز جهانی بهداشت قاعدگی 🩸
⚛ @AndisheKonim
داروی ضدپیری عمر موش‌ها را حدود سی درصد افزایش داد.
پژوهشگران اروپایی با آزمایش ترکیبی از دو داروی ضدپیری روی موش‌ها دریافتند که این ترکیب توانست عمر موش‌ها را حدود ۳۰ درصد افزایش دهد. همچنین موش‌ها در مدت طولانی‌تری سالم باقی ماندند و التهاب مزمن کمتری داشتند و شروع سرطان در آن‌ها به تعویق افتاد.
این دو دارو، راپامایسین و ترامیتینیب هستند که هر دو برای درمان انواع مختلف سرطان به کار می‌روند. راپامایسین علاوه بر این برای جلوگیری از پس زده شدن عضو نیز استفاده می‌شود و قبلاً نشان داده شده که می‌تواند عمر حیوانات را افزایش دهد. ترامیتینیب نیز در افزایش عمر مگس‌های میوه موثر بوده، اما تاثیر آن روی حیوانات بزرگ‌تر هنوز مشخص نبود.(از اندازه مگس میوه به اندازه موش؛ پس از این باید ایپ‌ها باشد)
در این پژوهش، تیمی به رهبری دانشمندان موسسه ماکس پلانک در آلمان، اثر هر دارو به تنهایی و ترکیب آن‌ها را روی موش‌ها بررسی کردند. راپامایسین به تنهایی عمر موش‌ها را ۱۷ تا ۱۸ درصد افزایش داد و ترامیتینیب ۷ تا ۱۶ درصد. اما ترکیب این دو دارو موجب افزایش قابل توجهی در طول عمر، حدود ۲۶ تا ۳۵ درصد شد.
افزایش طول عمر همراه با کاهش بیماری و ضعف نبود، بلکه رشد تومورهای کبد و طحال به تعویق افتاد و التهاب مرتبط با سن در مغز، کلیه، طحال و عضلات کاهش یافت. موش‌های تحت درمان نسبت به گروه کنترل فعال‌تر بودند، وزن بدنشان کمتر بود و افت عملکرد قلب در آن‌ها کندتر رخ داد.
گرچه نتایج امیدبخش است، اما نباید انتظار داشت که با مصرف این داروها بتوان عمر انسان را تا صدها سال افزایش داد. به گفته یکی از نویسندگان مقاله، هدف اصلی این است که بتوان کیفیت زندگی سالم در سال‌های پایانی عمر را بهبود داد.
در آزمایش‌ها، صدها موش از شش ماهگی به بعد دوزهای منظم راپامایسین، ترامیتینیب یا ترکیب هر دو را دریافت کردند. بالاترین میزان افزایش عمر در موش‌های ماده با ۳۴.۹ درصد و در نرها با ۲۷.۴ درصد بود. همچنین حداکثر طول عمر در موش‌های ماده ۳۲.۴ درصد و در نرها ۲۶.۱ درصد افزایش یافت.
پژوهشگران می‌گویند تاثیر ترکیب داروها به دلیل دوز بالاتر نیست، بلکه هر دارو روی نقطه متفاوتی از یک مسیر سیگنال‌دهی مشترک در سلول‌ها تاثیر می‌گذارد و تغییرات ژنی خاصی فقط هنگام مصرف هر دو دارو ایجاد می‌شود.
هیچ عارضه جانبی تازه‌ای در اثر ترکیب داروها مشاهده نشد و فقط عوارض شناخته شده هر دارو به صورت جداگانه گزارش شد.
آزمایش‌های انسانی برای این ترکیب دارویی احتمالاً به زودی آغاز می‌شود، زیرا هر دو دارو در آمریکا و اتحادیه اروپا مجوز دارند و در پژوهش‌های پیشین، فوایدی برای ضدپیری نشان داده‌اند. برای مثال، راپامایسین در پژوهشی تازه نشان داده که می‌تواند باروری زنان در دوره پیش از یائسگی را تا پنج سال افزایش دهد.
این پژوهش در نشريه‌ی
Nature Aging
منتشر شده است.
ترجمه‌ی : سام آریامنش
⚛ @AndisheKonim
پژوهشگران اروپایی با آزمایش ترکیبی از دو داروی ضدپیری روی موش‌ها دریافتند که این ترکیب توانست عمر موش‌ها را حدود ۳۰ درصد افزایش دهد. همچنین موش‌ها در مدت طولانی‌تری سالم باقی ماندند و التهاب مزمن کمتری داشتند و شروع سرطان در آن‌ها به تعویق افتاد.
این دو دارو، راپامایسین و ترامیتینیب هستند که هر دو برای درمان انواع مختلف سرطان به کار می‌روند. راپامایسین علاوه بر این برای جلوگیری از پس زده شدن عضو نیز استفاده می‌شود و قبلاً نشان داده شده که می‌تواند عمر حیوانات را افزایش دهد. ترامیتینیب نیز در افزایش عمر مگس‌های میوه موثر بوده، اما تاثیر آن روی حیوانات بزرگ‌تر هنوز مشخص نبود.(از اندازه مگس میوه به اندازه موش؛ پس از این باید ایپ‌ها باشد)
در این پژوهش، تیمی به رهبری دانشمندان موسسه ماکس پلانک در آلمان، اثر هر دارو به تنهایی و ترکیب آن‌ها را روی موش‌ها بررسی کردند. راپامایسین به تنهایی عمر موش‌ها را ۱۷ تا ۱۸ درصد افزایش داد و ترامیتینیب ۷ تا ۱۶ درصد. اما ترکیب این دو دارو موجب افزایش قابل توجهی در طول عمر، حدود ۲۶ تا ۳۵ درصد شد.
افزایش طول عمر همراه با کاهش بیماری و ضعف نبود، بلکه رشد تومورهای کبد و طحال به تعویق افتاد و التهاب مرتبط با سن در مغز، کلیه، طحال و عضلات کاهش یافت. موش‌های تحت درمان نسبت به گروه کنترل فعال‌تر بودند، وزن بدنشان کمتر بود و افت عملکرد قلب در آن‌ها کندتر رخ داد.
گرچه نتایج امیدبخش است، اما نباید انتظار داشت که با مصرف این داروها بتوان عمر انسان را تا صدها سال افزایش داد. به گفته یکی از نویسندگان مقاله، هدف اصلی این است که بتوان کیفیت زندگی سالم در سال‌های پایانی عمر را بهبود داد.
در آزمایش‌ها، صدها موش از شش ماهگی به بعد دوزهای منظم راپامایسین، ترامیتینیب یا ترکیب هر دو را دریافت کردند. بالاترین میزان افزایش عمر در موش‌های ماده با ۳۴.۹ درصد و در نرها با ۲۷.۴ درصد بود. همچنین حداکثر طول عمر در موش‌های ماده ۳۲.۴ درصد و در نرها ۲۶.۱ درصد افزایش یافت.
پژوهشگران می‌گویند تاثیر ترکیب داروها به دلیل دوز بالاتر نیست، بلکه هر دارو روی نقطه متفاوتی از یک مسیر سیگنال‌دهی مشترک در سلول‌ها تاثیر می‌گذارد و تغییرات ژنی خاصی فقط هنگام مصرف هر دو دارو ایجاد می‌شود.
هیچ عارضه جانبی تازه‌ای در اثر ترکیب داروها مشاهده نشد و فقط عوارض شناخته شده هر دارو به صورت جداگانه گزارش شد.
آزمایش‌های انسانی برای این ترکیب دارویی احتمالاً به زودی آغاز می‌شود، زیرا هر دو دارو در آمریکا و اتحادیه اروپا مجوز دارند و در پژوهش‌های پیشین، فوایدی برای ضدپیری نشان داده‌اند. برای مثال، راپامایسین در پژوهشی تازه نشان داده که می‌تواند باروری زنان در دوره پیش از یائسگی را تا پنج سال افزایش دهد.
این پژوهش در نشريه‌ی
Nature Aging
منتشر شده است.
ترجمه‌ی : سام آریامنش
⚛ @AndisheKonim
تلسکوپ فضایی جیمز وب عمیق‌ترین نمای خود از یک هدف واحد را ثبت کرده است.
این تصویر شامل کمان‌های نورانی ...
⚛ @AndisheKonim
ادامه در پست بعدی 👇
این تصویر شامل کمان‌های نورانی ...
⚛ @AndisheKonim
ادامه در پست بعدی 👇
اندیشیدن تنها راه نجات
تلسکوپ فضایی جیمز وب عمیق‌ترین نمای خود از یک هدف واحد را ثبت کرده است. این تصویر شامل کمان‌های نورانی ... ⚛ @AndisheKonim ادامه در پست بعدی 👇
ادامه‌ی پست فوق 👆👇
تلسکوپ فضایی جیمز وب عمیق‌ترین نمای خود از یک هدف واحد را ثبت کرده است.
این تصویر شامل کمان‌های نورانی چرخانی است که در واقع کهکشان‌هایی از گذشته‌ی دور کیهان هستند.
ثبت این تصویر بیش از ۱۲۰ ساعت زمان برده و طولانی‌ترین زمانی است که جیمزوب تاکنون روی یک هدف متمرکز شده است.
این تصویر به‌گفته‌ی آژانس فضایی اروپ، عمیق‌ترین نگاه جیمزوب به یک هدف واحد تا به امروز است.
در مرکز درخشان تصویر، یک خوشه‌ی عظیم کهکشانی به نام Abell S1063 دیده می‌شود که ۴.۵ میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد.
با این حال، هدف واقعی تصویر Abell S1063 نیست. این خوشه‌ی کهکشانی بزرگ با خم‌کردن نور اجرام پشت سرش، باعث پدیده‌ای به نام عدسی گرانشی می‌شود. بنابراین، کمان‌های نورانیِ پیچ‌خورده که پیرامون Abell S1063 دیده می‌شوند، همان اجرامی هستند که دانشمندان به آن‌ها علاقه‌مندند.
چون دیدن فضای دوردست، یعنی نگاه به گذشته‌ی کیهان، دانشمندان امیدوارند از این طریق درباره‌ی شکل‌گیری اولین کهکشان‌ها در دوره‌ای به نام سپیده‌دم کیهانی دانشی به‌دست آورند؛ زمانی که جهان به شکلی که ما می‌شناسیم تنها چند میلیون سال عمر داشت.
این تصویر شامل نُه تصویر جداگانه در طول‌موج‌های مختلف نور فروسرخ نزدیک است.
از زمان فعال شدن جیمزوب در سال ۲۰۲۲، این تلسکوپ آغازگر دوره‌ای نو از کاوش علمی بوده است.
تلسکوپ جیمزوب همچنین نشان داده که کهکشان‌های آغازین بسیار بزرگ‌تر از آن چیزی هستند که دانشمندان انتظار داشتند، و این موضوع باعث شده که برخی گمان کنند شاید در درک فعلی ما از کیهان اشکالی بنیادی وجود داشته باشد.
⚛ @AndisheKonim
تلسکوپ فضایی جیمز وب عمیق‌ترین نمای خود از یک هدف واحد را ثبت کرده است.
این تصویر شامل کمان‌های نورانی چرخانی است که در واقع کهکشان‌هایی از گذشته‌ی دور کیهان هستند.
ثبت این تصویر بیش از ۱۲۰ ساعت زمان برده و طولانی‌ترین زمانی است که جیمزوب تاکنون روی یک هدف متمرکز شده است.
این تصویر به‌گفته‌ی آژانس فضایی اروپ، عمیق‌ترین نگاه جیمزوب به یک هدف واحد تا به امروز است.
در مرکز درخشان تصویر، یک خوشه‌ی عظیم کهکشانی به نام Abell S1063 دیده می‌شود که ۴.۵ میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد.
با این حال، هدف واقعی تصویر Abell S1063 نیست. این خوشه‌ی کهکشانی بزرگ با خم‌کردن نور اجرام پشت سرش، باعث پدیده‌ای به نام عدسی گرانشی می‌شود. بنابراین، کمان‌های نورانیِ پیچ‌خورده که پیرامون Abell S1063 دیده می‌شوند، همان اجرامی هستند که دانشمندان به آن‌ها علاقه‌مندند.
چون دیدن فضای دوردست، یعنی نگاه به گذشته‌ی کیهان، دانشمندان امیدوارند از این طریق درباره‌ی شکل‌گیری اولین کهکشان‌ها در دوره‌ای به نام سپیده‌دم کیهانی دانشی به‌دست آورند؛ زمانی که جهان به شکلی که ما می‌شناسیم تنها چند میلیون سال عمر داشت.
این تصویر شامل نُه تصویر جداگانه در طول‌موج‌های مختلف نور فروسرخ نزدیک است.
از زمان فعال شدن جیمزوب در سال ۲۰۲۲، این تلسکوپ آغازگر دوره‌ای نو از کاوش علمی بوده است.
تلسکوپ جیمزوب همچنین نشان داده که کهکشان‌های آغازین بسیار بزرگ‌تر از آن چیزی هستند که دانشمندان انتظار داشتند، و این موضوع باعث شده که برخی گمان کنند شاید در درک فعلی ما از کیهان اشکالی بنیادی وجود داشته باشد.
⚛ @AndisheKonim
پژوهشی تازه، نشانه‌هایی جالب از شباهت GPT-4o به رفتارهای روان‌شناختی انسان نشان می‌دهد.
یک پژوهش تازه از دانشگاه هاروارد و شرکت Cangrade پرده از ویژگی‌هایی در مدل زبانی GPT-4o برداشت که به یکی از پدیده‌های مهم روان‌شناسی انسانی به نام «تناقض شناختی» شباهت دارد. این مدل پیشرفته ساخته OpenAI، رفتاری را از خود بروز می‌دهد که پیش‌تر فقط در انسان‌ها دیده می‌شد.
اگر خاطرتان باشد، پیش‌تر هم گزارشی را در این کانال نشر دادیم که نشان می‌داد مدل‌های قدیمی‌تر هوش مصنوعی علائمی از زوال شناختی را به شکلی مشابه انسان‌ها نشان می‌دهند. تناقض شناختی یا همان
Cognitive dissonance
وضعیتی است که وقتی فرد رفتاری انجام می‌دهد که با باورهایش در تعارض است، سعی می‌کند آن باورها را تغییر دهد تا تنش درونی‌اش کاهش پیدا کند. این پدیده سال‌ها ویژه انسان‌ها تلقی می‌شد، اما حالا GPT-4o نیز نشانه‌هایی از این رفتار را نشان می‌دهد.
در این آزمایش، GPT-4o مأمور شد تا مقاله‌ای در حمایت یا مخالفت با ولادیمیر پوتین بنویسد. نتایج جالب بود؛ پس از نوشتن مقاله، دیدگاه مدل نسبت به پوتین تغییر کرد، به خصوص زمانی که به صورت ساختگی احساس کرد خودش انتخاب کرده نوع مقاله را بنویسد. این واکنش دقیقاً شبیه به آن چیزی بود که در انسان‌ها به عنوان تناقض شناختی شناخته می‌شود: وقتی ما فکر می‌کنیم کاری را آزادانه انجام داده‌ایم، بیشتر احتمال دارد که باورهای‌مان را با آن رفتار تطبیق دهیم.
نویسندگان این پژوهش تأکید دارند که این تغییر دیدگاه به معنای خودآگاهی مدل نیست. طبق نظر پژوهشگران، GPT-4o تنها از طریق الگوهای زبانی پیچیده‌ای که از حجم زیادی داده یاد گرفته، رفتاری شبیه انسان‌ها بروز می‌دهد. اما همین رفتار، حتی بدون آگاهی یا قصد واقعی، می‌تواند پیامدهای جدی برای کاربردهای گسترده هوش مصنوعی داشته باشد.
دکتر محزارین بنجی، روان‌شناس دانشگاه هاروارد، در این باره گفت: «با توجه به حجم بالای داده‌هایی که مدل درباره پوتین دیده، انتظار داشتیم دیدگاهش پایدار بماند. اما حتی یک مقاله نسبتا معمولی، وقتی مدل احساس کرد انتخاب با خودش بوده، توانست دیدگاهش را تغییر دهد. این دقیقا شبیه واکنش انسانی است.»
در پایان، پژوهشگران هشدار می‌دهند که ظهور چنین ویژگی‌هایی در مدل‌های زبانی، حتی بدون آگاهی یا نیت، ما را ملزم می‌کند در نحوه درک و استفاده از این سیستم‌ها تجدید نظر کنیم. اگر هوش مصنوعی بتواند باورهایش را خودکار با رفتارهایش هماهنگ کند، تعریف ما از تصمیم‌گیری و استقلال در این فناوری‌ها باید به‌طور جدی بازنگری شود.
سام آریامنش/ تک اسکپلور
⚛ @AndisheKonim
یک پژوهش تازه از دانشگاه هاروارد و شرکت Cangrade پرده از ویژگی‌هایی در مدل زبانی GPT-4o برداشت که به یکی از پدیده‌های مهم روان‌شناسی انسانی به نام «تناقض شناختی» شباهت دارد. این مدل پیشرفته ساخته OpenAI، رفتاری را از خود بروز می‌دهد که پیش‌تر فقط در انسان‌ها دیده می‌شد.
اگر خاطرتان باشد، پیش‌تر هم گزارشی را در این کانال نشر دادیم که نشان می‌داد مدل‌های قدیمی‌تر هوش مصنوعی علائمی از زوال شناختی را به شکلی مشابه انسان‌ها نشان می‌دهند. تناقض شناختی یا همان
Cognitive dissonance
وضعیتی است که وقتی فرد رفتاری انجام می‌دهد که با باورهایش در تعارض است، سعی می‌کند آن باورها را تغییر دهد تا تنش درونی‌اش کاهش پیدا کند. این پدیده سال‌ها ویژه انسان‌ها تلقی می‌شد، اما حالا GPT-4o نیز نشانه‌هایی از این رفتار را نشان می‌دهد.
در این آزمایش، GPT-4o مأمور شد تا مقاله‌ای در حمایت یا مخالفت با ولادیمیر پوتین بنویسد. نتایج جالب بود؛ پس از نوشتن مقاله، دیدگاه مدل نسبت به پوتین تغییر کرد، به خصوص زمانی که به صورت ساختگی احساس کرد خودش انتخاب کرده نوع مقاله را بنویسد. این واکنش دقیقاً شبیه به آن چیزی بود که در انسان‌ها به عنوان تناقض شناختی شناخته می‌شود: وقتی ما فکر می‌کنیم کاری را آزادانه انجام داده‌ایم، بیشتر احتمال دارد که باورهای‌مان را با آن رفتار تطبیق دهیم.
نویسندگان این پژوهش تأکید دارند که این تغییر دیدگاه به معنای خودآگاهی مدل نیست. طبق نظر پژوهشگران، GPT-4o تنها از طریق الگوهای زبانی پیچیده‌ای که از حجم زیادی داده یاد گرفته، رفتاری شبیه انسان‌ها بروز می‌دهد. اما همین رفتار، حتی بدون آگاهی یا قصد واقعی، می‌تواند پیامدهای جدی برای کاربردهای گسترده هوش مصنوعی داشته باشد.
دکتر محزارین بنجی، روان‌شناس دانشگاه هاروارد، در این باره گفت: «با توجه به حجم بالای داده‌هایی که مدل درباره پوتین دیده، انتظار داشتیم دیدگاهش پایدار بماند. اما حتی یک مقاله نسبتا معمولی، وقتی مدل احساس کرد انتخاب با خودش بوده، توانست دیدگاهش را تغییر دهد. این دقیقا شبیه واکنش انسانی است.»
در پایان، پژوهشگران هشدار می‌دهند که ظهور چنین ویژگی‌هایی در مدل‌های زبانی، حتی بدون آگاهی یا نیت، ما را ملزم می‌کند در نحوه درک و استفاده از این سیستم‌ها تجدید نظر کنیم. اگر هوش مصنوعی بتواند باورهایش را خودکار با رفتارهایش هماهنگ کند، تعریف ما از تصمیم‌گیری و استقلال در این فناوری‌ها باید به‌طور جدی بازنگری شود.
سام آریامنش/ تک اسکپلور
⚛ @AndisheKonim
