🍁 ورود مهاجرستیزی به نزاع‎های سیاسی

✍🏻 آرش نصراصفهانی:

پس از به قدرت رسیدن طالبان و شکل‎گیریِ موج جدید از مهاجرت به ایران تعداد افغانستانی‎ها بیش از ۶۰ درصد رشد پیدا کرد. همزمان‎شدن این تغییر جمعیتی با رویدادهای سیاسیِ ایران پس از جنبش ژینا سبب شد معادله پیچیدگیِ بیشتری پیدا کند. مهاجرستیزی به شکل گسترده وارد گفتمان جناح راست اپوزیسیون در داخل و خارج از ایران شد. دولت، که تا پیش از این خود عامل اصلیِ امنیتی‎سازیِ مهاجران و اعمال شدیدترین تمهیدات کنترلی بود، حالا متهم می‎شد که توطئه‎ای برای جذب این جمعیت به نفع مصالح سیاسیِ خود دارد. اصلاح تغییر بافت جمعیتی، که تا پیش از این کلیدواژۀ مسئولان حکومتی برای اشاره به افزایش جمعیت اهل سنت افغانستانی خصوصاً در نواحی مرزی بود، حالا در دست مخالفان حکومت برای اشاره به نقشۀ حکومت برای جذب یک جمعیت مطیع استفاده شد. مهاجرستیزی، که تا قبل خصلتی محلی داشت و نیروی محرکۀ اصلیِ آن نارضایتی‎های اقتصادی در مناطق فقیرنشین بود، حالا در میان گروه‎های میان‎درآمد مخالف حکومت نیز طرفداران جدی پیدا کرد. شبکه‎های اجتماعی در رشد این پدیدۀ جدید نقش بسیار داشتند. بدون شک در اینکه توجیه محدودیت روزافزون ارائۀ خدمات به مهاجران و شدت‎گرفتن اخراج قهریِ آنان توسط حکومت را اپوزیسیون راست برعهده گرفته درس‎های بسیاری برای شناخت فضای سیاسیِ ایران نهفته است.

این روزها در برابر این وضعیت و در سایۀ اقدامات گسترده برای اخراج اتباع افغانستانی (در این مرحله با تأکید بر افراد فاقد مدرک اقامت) و حمایت افکار عمومی از تشدید اقدامات ضدمهاجر به شهادت نظرسنجی‎های موجود، ﺳﺆال «چه باید کرد؟ » بسیار مطرح می‎شود. گفتار ضدمهاجر با توسل به روایت‎های ساده‎سازی‎شده از مسئله متکی بر اطلاعات غلط و گمراه‎کننده و دست گذاشتن بر نارضایتی‎های اجتماعی و مرتبط‎کردن آن با حضور مهاجران، به تمایلات ضدمهاجر و انسانیت‎زدایی از مهاجرین مشروعیت داده و از این طریق بار مسئولیت اخلاقی را از دوش افراد برمی‎دارد.

در مقابله با این گفتار، شناساندن پیچیدگیِ واقعیت کمک می‎کند تک‎تک افراد جامعه دست‎کم بدانند هر موضع‎گیریِ آنها در قبال مسئلۀ مهاجران چه پیامدهایی برای گروه‎های مختلف، خصوصاً گروه‎های آسیب‎پذیر مانند کودکان، خواهد داشت و دوراهی‌های سخت اخلاقی در برابر آنها قرار می‌دهد که نمی‌توانند به‌سادگی از مسئولیت انتخاب خود شانه خالی کنند.

موازنه بین ظرفیت‌های پذیرش ایران و نیازهای مهاجران، مستلزم اتخاذ راه‌حل‌های حساب‌شده و محتاطانه است. پافشاریِ بی‌ملاحظه بر اخراج مهاجران به‌مثابه تنها راه‌حل می‌تواند ضعیف‌ترین افراد را در معرض خطرات جدی قرار دهد. اینجاست که نقش پژوهشگران اجتماعی اهمیت پیدا می‌کند. گرچه همیشه هیاهوی هراس‌افکنی صدای بلندتری دارد و دایرهٔ مخاطب گسترده‌تری را جذب می‌کند اما این به معنای ناامیدشدن پژوهشگران از مطالعه و تحقیق دربارهٔ واقعیت‌های زندگیِ مهاجران و تعهد به حقیقت در برابر جعل‌ها، تحریف‌ها و تعمیم‌های ناروا نیست. نقش و توان خود را دست کم نگیریم.

©️ از: نشریه برنا: ویژه‌نامۀ «سیاست‌گذاری اجتماعی و مهاجران افغان» (۱۴۰۳: ص ۱۳)

🍁 «با هم، همزیستی ایرانی‌ها و افغانستانی‌ها» (بخش ۲)

این نشست با میزبانی حسام سلامت و با حضور جمعی از کنشگران ایرانی و افغانستانی حوزۀ مهاجران در خانۀ کابل برگزار شده و به مسئلۀ مهاجران افغانستانی در ایران پرداخته است.

©️ از: یوتیوب خانه کابل (مهر ۱۴۰۳)

🔗 بخش ۱ این نشست را در اینجا ببینید.

#️⃣ #همزیستی #گفت‌وگو #روایت

🍁 کاهش مصرف آرد یارانه‌ای ۱۴۰۲ علی‌رغم افزایش جمعیت اتباع

✍🏻 محمدرسول نظافتی (مدیر اجرایی طرح ملی هوشمندسازی یارانهٔ آرد و نان):

«با اجرای طرح هوشمندسازیِ یارانهٔ آرد و جلوگیری از خروج آرد یارانه‌ای از زنجیرهٔ تولید نان، مصرف آرد یارانه‌ای در ۱۴۰۲ به سطح مصرف سال ۹۸ کاهش یافت (علی‌رغم افزایش جمعیت، افزایش اتباع، افزایش ۳ هزار واحد نانوایی). با این روند، تا پایان شهریور امسال ۷۵ همت بار مالی کمتری به دولت تحمیل شد.» (ایکس؛ ۱۴۰۳/۸/۹)

🔗 پس‌نوشت ۱: دو سال پیش روزنامه جوان ادعا کرده بود: «حدود ۱۰ میلیون مهاجر خارجی [...]، بعضاً با برخورداری از رژیم غذایی نان‌پایه، چند برابر خانواده‌های ایرانی نان مصرف می‌کنند و در واقع از سرانه یارانه آرد بیشتر از ایرانیان برخوردار هستند.» (۱۴۰۱/۲/۱۶)

🔗 پس‌نوشت ۲: سیدیحیی رحیم صفوی، دستیار و مشاور عالی فرمانده کل قوای ایران، نیز سال گذشته گفته بود: مهاجران افغانستانی «روزانه ۱۵ میلیون نان» مصرف می‌کنند. (۱۴۰۲/۱۱/۴)

🍁 هرات چطور بخشی از افغانستان شد؟ (قسمت اول)

06:46 هرات در عصر قاجار
12:21 مسئلۀ هرات پس از آقامحمد‎خان قاجار
17:43 سیاست انگلیس و روسیه بر سر هرات

©️از: یوتیوب دروازه تاریخ (۱۴۰۳/۸/۶)

#️⃣ #تاریخ #درباره_افغانستان

🍁 هزینه‎های درمانی بیماران افغانستانی؛ تقابل روایت پربسامدِ رسانه‎ها با روایت راویانِ بی‎صدا

✍🏻 لیلا عزیزی (پزشک و دانشجوی دكتری اخلاق پزشكی):

در چند سال گذشته، تبعات حضور افغانستانی‎ها در ایران، با چاشنیِ شایعه و اغراق، نقل رسانه‎ها و مردم کوچه و بازار بوده است. بسیاری از تیترهای خبری با انتشار اطلاعات کذب، به جریان دیگری‎سازی از انسان افغانستانی و مهاجرستیزی دامن زده‎اند و این جریان، در کنار عدم شفافیت و یکپارچگیِ سیاست‎های حاکمیت اجرایی در قبال مهاجرین، بحران‎آفرین شده است، به‎طوری‎که نه تنها به عمیق‎ترشدن «شکاف ایرانی ـ افغانستانی» در سطح جامعه دامن زده است، بلکه به افزایش میزان رد مرز و اخراج خشونت‎آمیز افغانستانی‎ها هم منجر شده است.

از مهم‎ترین اخبار کذب در حوزۀ سلامت اتباع می‎توان به تیترهای خبری «سهم ۷۵ درصدی زنان افغانستانی از زایمان‎ها در بیمارستان‎های پایتخت» و «اغلب زایمان‎های برخی استا‎ن‎ها متعلق به مادران افغانستانی است» اشاره کرد. این تیترهای خبری با راستی‎آزمایی به‎راحتی ابطال شده‎اند. این گزاره‎های غیرواقعی، علاوه‎بر اینکه نگاه جامعۀ ایرانی را نسبت به مهاجرین مخدوش کرده است و نگرانی‎های جمعیت‎شناختی برای ایرانیان ایجاد کرده، تبعات امنیتی نیز برای جامعۀ افغانستانی به همراه داشته است. همچنین، این اخبار دروغین، منجر به شایعات بعدی در زمینۀ هزینۀ رایگان زایمان زنان افغانستانی شده‎اند، چیزی که روایت‎های غیررسمی خلاف آن را نشان می‎دهد و از هزینۀ زایمان ۱۳ تا ۱۵ میلیون تومانی برای اتباع در بیمارستان‎های دولتی ایران، طی ۲ ـ ۳ سال گذشته خبر می‎دهند.

مسئلۀ دیگری که بیماران افغانستانی با آن دست‎به‎گریبان‎اند این است که براساس برخی از روایت‎ها، برخی بیمارستان‎ها از پذیرش بیمار افغانستانی بدون مدرک هویتی امتناع می‎کنند. دقیقاً مشخص نیست که چه بیمارستان‎هایی و براساس چه دستورالعملی، ارائۀ خدمات درمانی را منوط به داشتن مدرک هویتی کرده‎اند؟ آیا این کار پشتوانه‎ای قانونی (حداقل به شکل بخشنامه‎ای) هم دارد یا کادر درمان و مدیران بیمارستانی براساس تصمیم‎گیری‌ای شخصی و متاثر از جوّ اجتماعیِ موجود، شرط رﺅیت کارت هویتی را برای شروع درمان ضروری دانسته‎اند؟ آمار رسمی و دقیقی از مهاجران غیرقانونی در دست نیست و آمار ارائه‎شده بسیار ضدونقیض و متفاوت هستند، اما در هر حال دولت موظف است که دسترسی به خدمات درمانی را بدون هیچ پیش‎شرطی برای مهاجران قانونی و غیرقانونی فراهم کند؛ چرا که دسترسی به بهداشت و درمان، جزو حقوق اولیه و اساسیِ هر انسانی، فارغ از ملیت، تابعیت و محل زندگی او، است.

© از: نشریه برنا: ویژه‌نامۀ «سیاست‌گذاری اجتماعی و مهاجران افغان» (۱۴۰۳: ص ۲۴)

انجمن علمیِ سیاست‌گذاریِ اجتماعی و دیاران برگزار می‌کند:

نشست رونمایی از ویژه‌نامۀ «سیاست‌گذاریِ اجتماعی و مهاجران افغانستان» و کتاب انجمن دیاران با عنوان «بازماندگی از تحصیل کودکان مهاجر در ایران»

👥 مهمانان:
دکتر پویا علاءالدینی
دکتر رسول صادقی
صبا قدیمی

دبیر نشست: مریم رحیمی

📅 زمان: دوشنبه ۱۴ آبان‎ماه ۱۴۰۳؛ ساعت ۱۵

📍دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، سالن شریعتی

🍁 بدرفتاری با مهاجران افغانستانی در اردوگاه (آبان ۱۴۰۳)

⚠️ حاوی محتوای آزارنده و فحش

©️ از: کانال هرات تایمز | #اردوگاه

🍁 تمایل بیش از ۹۰۰ میلیون نفر به مهاجرت

نتیجۀ یک مطالعه، که توسط ﻣﺆسسۀ نظرسنجیِ گالوپ مستقر در واشنگتن انجام شده است، نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۳ بیش از ۹۰۰ میلیون نفر تمایل داشتند که در صورت امکان از کشور خود مهاجرت کنند. بر اساس این مطالعه، تمایل به مهاجرت از سال ۲۰۱۱ در تمام مناطق جهان به‎طور پیوسته در حال افزایش بوده است. (کانال دویچه‎وله فارسی؛ ۱۴۰۳/۸/۱۳)

#️⃣ #مهاجرت

🍁 کتاب‌های دیوبندی در دانشگاه کابل

گروه طالبان برای تبلیغ ایدئولوژیِ خود از تمام امکانات موجود استفاده می‌کنند. آنها از طریق تبلیغ در رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی، چاپ و پخش کتاب‌های تبلیغی و سخنرانی در مساجد تلاش می‌کنند نگرش مردم را تغییر بدهند و پایگاه اجتماعیِ مشروع کسب کنند. آنها اخیراً آزمون رقابتی در سطح دانشگاه کابل برگزار کردند که از کتابیِ عربی با عنوان «تعلیم الاسلام» گرفته می‌شد که توسط کفایت‌الله دهلوی، یکی از طلبه‌های مدرسهٔ دیوبندی، نوشته شده است.

©️ از: یوتیوب روزنامه اطلاعات روز (۱۴۰۳/۸/۱۴)

#️⃣ #کتاب #بنیادگرایی_دینی

🍁 چرا مهاجران هدف انتقاد یا نفرت قرار می‌گیرند؟ و چه باید کرد؟

گفت‌وگو با دکتر نیما اورازانی (روان‎شناس اجتماعی و دانش‌آموختۀ دانشگاه ماساچوست امهرست، پژوهشگر پسادکتری در دانشگاه ملی استرالیا و کارلتون کانادا)

©️ از: یوتیوب خانه کابل (۱۴۰۳/۸/۱۴) |‌ #گفت‌وگو