Ғалымжан Жақиянов. Алтынбек туралы естелік
Кеше Алтекеңнің қаза болғанына 18 жыл толды. Әлі күнге дейін шындық ашылмады, тарихи әділет орнамады. Ақорда істі қайта тергеуге талпынып отырған жоқ. Қоғам мен зиялы қауым тарапынан, медиада билікке істі қайта қарау туралы талап қою байқалмайды.
Десе де Азаттық радиосы «Алтынбекті кім атты?», «Кім аттырды?» деген сұраққа жауап іздеу ұмтылысын тұрақты жасап келеді. Сол талпынысты Азаттық редакциясы биыл да жасады.
Журналист Манас Қайыртайұлымен Алтынбек Сәрсенбайұлының өліміне қатысты жайттарды жақында талқылаған едік. Кеше эфирге шығыпты.
Сұхбатта өзіме мәлім фактілерді айттым.
Эксклюзив дәйек те айтылды. 2013 жылы Бостон қаласында АҚШ федералдық тергеу бюросы (FBI) агенттерімен кездескенмін. Алтынбектің қазасы жайлы әңгіме болған. Сол кездесуден түйгенім – «ФБР» осы қылмысты жан-жақты зерттеп, нәтижесін Қазақстанға тапсырған. Ал еліміздің не ескі, не жаңа басшылары әлі күнге дейін ол тергеудің қорытындысы жайлы тіс жармай отыр.
https://abai.kz/post/179886
Кеше Алтекеңнің қаза болғанына 18 жыл толды. Әлі күнге дейін шындық ашылмады, тарихи әділет орнамады. Ақорда істі қайта тергеуге талпынып отырған жоқ. Қоғам мен зиялы қауым тарапынан, медиада билікке істі қайта қарау туралы талап қою байқалмайды.
Десе де Азаттық радиосы «Алтынбекті кім атты?», «Кім аттырды?» деген сұраққа жауап іздеу ұмтылысын тұрақты жасап келеді. Сол талпынысты Азаттық редакциясы биыл да жасады.
Журналист Манас Қайыртайұлымен Алтынбек Сәрсенбайұлының өліміне қатысты жайттарды жақында талқылаған едік. Кеше эфирге шығыпты.
Сұхбатта өзіме мәлім фактілерді айттым.
Эксклюзив дәйек те айтылды. 2013 жылы Бостон қаласында АҚШ федералдық тергеу бюросы (FBI) агенттерімен кездескенмін. Алтынбектің қазасы жайлы әңгіме болған. Сол кездесуден түйгенім – «ФБР» осы қылмысты жан-жақты зерттеп, нәтижесін Қазақстанға тапсырған. Ал еліміздің не ескі, не жаңа басшылары әлі күнге дейін ол тергеудің қорытындысы жайлы тіс жармай отыр.
https://abai.kz/post/179886
abai.kz
Ғалымжан Жақиянов. Алтынбек туралы естелік
Бөтен сөзбен былғанды ана тілім...
Қашан да байға кедей, зерделіге зердесіз тең емес. Бірақ бізде барлық қазақты «тең» қылатын, бәріне ортақ бір нәрсе – бөтен жұрттың сөздеріне деген құмарлық.
Базардағы саудагер, мекемедегі бастық, көшедегі жастар, үйде немересімен отырған әжей, балабақшадағы тәрбиеші, өнер жұлдызы, елге танымал журналист «шок алдым», «шокта болдым», «шок болып қалдым» деп ботқаламай қазақша «қайран қалдым», «таңданып есеңгіреп қалдым», «шошындым», «тілім байланып қалды», «төбемнен жай түскендей болды» деген бейнелі де нәрлі тіркестер мен сөздерді қолдануға қазақылығы жетпейтін
сияқты.
Тілді ластайтын, фонетикалық, грамматикалық заңдылықтарымызға да үйлеспейтін ағылшын сөздері көбіне орыстілді ақпарат құралдары арқылы келеді де оны жылтыраққа әуес өзіміздің әріптес журналистер мағынасына да бас қатырып жатпай тотықұсша қайталай береді. Өзгенің аты өзге, бөтен сөздің дыбысталуы да қазақ тілінің үндестік заңымен үйлеспей, оғаш естіледі. Ал сол «әшекей» үшін айтылатын ағылшын сөздерінің лексикалық қоры бай қазақ тілінде айтар ойды кез келген контексте дәл жеткізетін баламалары бар.
Солардың ең жиі қолданылып жүргендерін алып қарайық:
https://abai.kz/post/179891
Қашан да байға кедей, зерделіге зердесіз тең емес. Бірақ бізде барлық қазақты «тең» қылатын, бәріне ортақ бір нәрсе – бөтен жұрттың сөздеріне деген құмарлық.
Базардағы саудагер, мекемедегі бастық, көшедегі жастар, үйде немересімен отырған әжей, балабақшадағы тәрбиеші, өнер жұлдызы, елге танымал журналист «шок алдым», «шокта болдым», «шок болып қалдым» деп ботқаламай қазақша «қайран қалдым», «таңданып есеңгіреп қалдым», «шошындым», «тілім байланып қалды», «төбемнен жай түскендей болды» деген бейнелі де нәрлі тіркестер мен сөздерді қолдануға қазақылығы жетпейтін
сияқты.
Тілді ластайтын, фонетикалық, грамматикалық заңдылықтарымызға да үйлеспейтін ағылшын сөздері көбіне орыстілді ақпарат құралдары арқылы келеді де оны жылтыраққа әуес өзіміздің әріптес журналистер мағынасына да бас қатырып жатпай тотықұсша қайталай береді. Өзгенің аты өзге, бөтен сөздің дыбысталуы да қазақ тілінің үндестік заңымен үйлеспей, оғаш естіледі. Ал сол «әшекей» үшін айтылатын ағылшын сөздерінің лексикалық қоры бай қазақ тілінде айтар ойды кез келген контексте дәл жеткізетін баламалары бар.
Солардың ең жиі қолданылып жүргендерін алып қарайық:
https://abai.kz/post/179891
abai.kz
Бөтен сөзбен былғанды ана тілім...
Қазақстанда ЛГБТ сайты бұғатталды
Бүгін ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі ЛГБТ қазақстандық сайтын бұғаттағаны белгілі болды, деп хабарлайды «KazFace.kz».
ЛГБТ сайты бұғатталғанға дейін басты бетінде мынадай мазмұндағы жазбалар болады: «Selftanu.kz» бұл - ЛГБТК+ жасөспірімдер мен өзін-өзі түсінгісі келетіндерге арналған жоба».
Аталған сайттағы мақалалар мазмұны Қазақстандықтардың наразылығын тудырды.
Дәстүрлі емес жыныстық бағдарды насихаттауға арналған ЛГБТ+ жасөспірімдер сайты елімізде алғаш тіркелген күні көпшілік «қарсымыз» деген петиция бастады.
«KazFace.kz» редакциясы аталған сайтты бұғаттаудың себебі туралы түсініктеме алу үшін ақпарат министрлігіне жүгінді.
https://abai.kz/post/179877
Бүгін ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі ЛГБТ қазақстандық сайтын бұғаттағаны белгілі болды, деп хабарлайды «KazFace.kz».
ЛГБТ сайты бұғатталғанға дейін басты бетінде мынадай мазмұндағы жазбалар болады: «Selftanu.kz» бұл - ЛГБТК+ жасөспірімдер мен өзін-өзі түсінгісі келетіндерге арналған жоба».
Аталған сайттағы мақалалар мазмұны Қазақстандықтардың наразылығын тудырды.
Дәстүрлі емес жыныстық бағдарды насихаттауға арналған ЛГБТ+ жасөспірімдер сайты елімізде алғаш тіркелген күні көпшілік «қарсымыз» деген петиция бастады.
«KazFace.kz» редакциясы аталған сайтты бұғаттаудың себебі туралы түсініктеме алу үшін ақпарат министрлігіне жүгінді.
https://abai.kz/post/179877
abai.kz
Қазақстанда ЛГБТ сайты бұғатталды
Садағаң кетейін, Тамара Босымбекқызы!
Ендеше, «Ата жолы» картасын алған этникалық қазақтарға беріледі деген «ҚазАқпарат» халықаралық ақпарат агенттігі жариялаған сол «ҚҰЗЫРЕТТЕР» қайдан шықты?
Ол «ҚҰЗЫРЕТТЕР» қай заңның қай бабымен қашан бекітілді?!
https://abai.kz/post/185586
Ендеше, «Ата жолы» картасын алған этникалық қазақтарға беріледі деген «ҚазАқпарат» халықаралық ақпарат агенттігі жариялаған сол «ҚҰЗЫРЕТТЕР» қайдан шықты?
Ол «ҚҰЗЫРЕТТЕР» қай заңның қай бабымен қашан бекітілді?!
https://abai.kz/post/185586
abai.kz
Жоқ «құзыретті» Дүйсенова қалтасынан шығарып бере ме?
Украина Сыртқы істер министрі Дмитрий Кулеба кеше, 23 шілдеде қытай дипломатиясының басшысы Ван Инің шақыруымен Бейжіңге төрт күндік сапармен барды. Не талқыланды?
https://abai.kz/post/185583
https://abai.kz/post/185583
abai.kz
Зеленскийдің бір қатесі – Қытайды көзге ілмеуі!
Конгресте баяндама жасаған Израиль премьері Нетаньяху Иранға қарсы топтасуға шақырды, бірақ ХАМАС-пен бітімгершілік туралы ештеңе айтпады. Енді оқырмандарымыз үшін тарқата сөз етер болсақ...
https://abai.kz/post/185626
https://abai.kz/post/185626
abai.kz
Израиль НАТО-ға балама альянс құруға шақырды
Олимпиаданың ашылу салтанаты өтпей жатып, шу шықты. Ол не жанжал?
https://abai.kz/post/185573
https://abai.kz/post/185573
Кешелі-бері қазақ қоғамы ызу-қызу талқылап жатқан тақырыптардың бірі – Қостанай облысының Бас имамы Тәжімбет Бахытбек Нұрғабылұлының мас күйінде көлік құралын басқарғаны үшін 15 тәулікке қамалғаны туралы ақпарат.
https://abai.kz/post/185643
https://abai.kz/post/185643
abai.kz
Ғалым: Бас мүфти өз еркімен қызметінен кетуі тиіс!
Бүгін Париж Олимпиадасының ресми ашылуы өтеді. Төрткүл дүние көз тіккен байрақты бәсекеде биыл да Ресей спортшылары бейтарап тудың астында өнер көрсетеді.
https://abai.kz/post/185661
https://abai.kz/post/185661
Триатлон деген спорт түрі бар: аты айтып тұрғандай, үш сайыстан тұрады – суда жүзіп жарысу, одан шыға сала безектеп белесебет тебу, сосын «шайтанарбадан» түсе сап, жүгіру. Үш сайыстың нәтижелері бөлек-бөлек тіркеледі де, үшеуінің қорытынды есебі бойынша жеңімпаздар мен жүлдегерлер анықталады.
https://abai.kz/post/185809
https://abai.kz/post/185809
abai.kz
Париж-2024: Сенген Сенам сен болсаң...
Биылғы Олимпиадада қазақ дзюдошылары бұрынғы кезеңдермен салыстырғанда шеберлік деңгейінің едәуір өскенін аңғартып, жанкүйер жанын рахатқа бөлеп, үмітін ақтап, күткен үдеден шығып келеді.
https://abai.kz/post/185816
https://abai.kz/post/185816
abai.kz
Әбиба қазақ намысын лайықты қорғап шықты!
"Рухани әлеммен біздің рухымызды байланыстыратын Қожа Ахмет Йасауи жолына бет бұрайық", - дейді. Сіз не дейсіз?
https://abai.kz/post/185869
https://abai.kz/post/185869
abai.kz
Қазақ қайда барасың? Шығар жол қайсы?
«Ұлттық» деген атақтың қадірін кетірмейік!
https://abai.kz/post/185942
https://abai.kz/post/185942
abai.kz
Академияны ағаш атқа мінгізіп отырған кім?
Кеше қазақстандық триатлоншы Екатерина Шабалина үшсайыстың екінші кезеңінде-ақ жарыстан шығып қалды. Себеп – денсаулығының күрт сыр беруі.
https://abai.kz/post/185949
https://abai.kz/post/185949
abai.kz
Париж-2024: Сенаның суын жұтып, тұншыққан...
Бейжің Олимпиадасының чемпионы Бақыт Сәрсекбаев Олимпиададағы боксшылардың жекпе-жегін: «Не істеп жүрсіңдер шұбырып бәрің», - деп сынға алды.
https://abai.kz/post/185938
https://abai.kz/post/185938
abai.kz
Бокс: Бірінші кезеңнен өте алмау деген не сұмдық?
Ресейдің бұл бастамасын – «мемлекеттік фашизм – идеологиялық диверсия» деп атадық, біз.
https://abai.kz/post/190604
https://abai.kz/post/190604
abai.kz
Дабыл: Тарихқа ортақ көзқарас – Ресейдің көзқарасы болмақ!
Солтүстік Атлантикалық Альянс (НАТО) Украинаға Ресей бастаған соғысты келіссөздермен аяқтауға көмектесуі керек, бірақ білек күші өзін танытуы керек.
https://abai.kz/post/190597
https://abai.kz/post/190597
abai.kz
«Украина соғысы келіссөзбен аяқталады, бірақ...»