"አብይን ያካተተ የሽግግር ሂደት?"--ከምን ወደ ምን?
================================

ከአምባገነናዊ ሥርዓት: በተለይም ከፋሽስታዊ ዘር-አጥፊ ጦርነት በኃላ ለሚደረግ ሽግግር የሚወሰዱ እርምጃዎች ውስብስብና ፈርጀ-ብዙ መሆናቸውን ማንም ይረዳል::

በዚህ ዓይነት አውድ ውስጥ ተሁኖ: ለዘላቂ ሰላምና ለሁለንተናዊ የፖለቲካ መግባባት (comprehensive political settlement) የሚደረግ ድርድርና ውይይት: የራሱ ሂደት አለው::

ሂደቱም ቢያንስ ሶስት እርከኖች (steps) ይኖሩታል:: እነዚህን እርከኖች ለይቶ አለማወቅ: ወይም እርከኖቹን በመዝለል ቅደም ተከተላቸውን ማምታታት: ወይም ሶስቱንም በአንድ መጨፍለቅና እንደ አንድ ሁነት መቁጠር: የሚፈለገውን ሽግግር ለማምጣት እክል ይፈጥራልና: እያንዳንዳቸውን በዝርዝርና በጥልቀት ማየት ይገባል::

1) የመጀመሪያው እርከን: በታጣቂዎች መካከል የተኩስ አቁም ስምምነት (Ceasefire Agreement) ላይ እንዲደርሱ የሚደረግበት ነው:: የተኩስ አቁም ስምምነት ለማድረግ የሚደረግ ውይይት: አፈሙዝ ለማዘጋት በሁለቱም ወገኖች የሚወሰዱ እርምጃዎችን ይመለከታል:: ተመልሶ ወደ መጠቃቃት እንደማይመለሱ መተማመኛ እርምጃዎችን ለይተው: ቅድመ-ሁኔታዎች (ካሏቸው) አስቀምጠው: እስካሁን ያገኙትን "ድል" ሳያስነኩ የቀሩ ድሎችን በሰላማዊ መንገድ እውን ለማድረግ የሚያስችል የጋራ ማዕቀፍ ያስቀምጣሉ:: ለዚህም ነው: አደራዳሪ (facilitator/mediator): ታዛቢ (observer): እና ዋስ (guarantor)የሚያስፈልገው::

በዚህ ሂደት የሚካተቱት ጭብጦች ከሞላ ጎደል የሚከተሉትን ያካትታሉ:-

ሀ)ተኩስ አቁሙ መች ይጀምራል እስከመቼ ይቆያል?

ለ)ማን ተቁስ አቁሙ በስምምነት መሠረት መፈፀም አለመፈፀሙን ይቆጣጠራል? አንዳቸው ስምምነቱን ቢተላለፉ: የጣሰው ወገን እንዴት ይታደባል?

ሐ)በሁለቱ ኃይሎች መካከል ስለሚኖረው ነፃ ቀጣና (buffer zone):

መ)ስለ ትጥቅ አፈታት ሂደት: ስለታጣቂዎች ቅነሳና ተሃድሶ: እንዲሁም ወደ ሰላማዊ ኑሮ መሸጋገር:

ሠ)ስለ ተያዙ:ስለ ታገቱና ስለ ታሰሩ ሰዎች መለቀቅ:

ረ)ለተጋላጭ ሰላማዊ ዜጎች ሊደርስስለሚገባ ሰብዓዊ እርዳታ:

ሰ)ወደ ቀደመው ሁኔታ (status quo ante) ለመመለስ ስለሚወሰዱ እርምጃዎች:

ሸ)ስለ ተፈናቃዮች መመለስና መካስ: ስለ ምርኮኞች መለዋወጥ:

ቀ)ስለከተኩስ አቁሙ ሁኔታ መሳለጥ በኃላ ስለሚፈጠረው የጋራ የትብብር ተቋም (ማለትም የጊዜያዊ መንግሥት):

በ)በውጊያው ሂደት ለተፈፀሙ ወንጀሎች ተጠያቂነት ስለሚሰጥ ዋስትናና ስለሚወሰዱ አስተማማኝና ተጨባጭ እርምጃዎች: (በፊት ተጥለው የነበሩ ውንጀላዎች ስለሚነሱበት ሁኔታ) ወዘተ እና

ሌሎች ተዛማጅ ጭብጦችን ይመለከታል::

ይሄ ስምምነት የሽግግር ሥምምነት ሳይሆን:በዋናነት: መገዳደልን ማቆምን የሚመለከት ነው:: በሁለቱ ወገኖች የሚፈፀሙ የኃይል ተግባራትን የማክሰም  ሂደት ነው::

ይህ ሂደት በስኬት የሚገባደድ ከሆነም: ከዚህ የግጭት/ጦርነትና ፖለቲካዊ ክፋት (political evil) ሁኔታ በማያዳግም ለመውጣት መስማማትካለ: ይሄን ለማድረግ የሚያስችል የሽግግር ሂደት ማዕቀፍ (Framework for Transitional Process) ማስቀመጥ ይቻላል:: ይሄንን የሚያመቻች ጊዜያዊ የጋራ መድረክ (በኢትዮጵያ ሁታ ደግሞ: ታጣቂዎቹን ያካተተ አገራዊ ጊዜያዊ መንግሥት) እንዲኖር እስከመስማማት ሊደርስ ይችላል::

2) ሁለተኛው እርከን: የጋራ መድረኩን (ጊዜያዊ መንግሥቱን) ለማቋቋምና በሚቋቋመው ጊዜያዊ መድረክ/ መንግሥት ውስጥ ተዋጊ ወገኖች ያላቸውን የሥራ ድርሻ: መብት: ሥልጣንና ኃላፊነት: የመድረኩ/መንግሥቱ (ውሱን) ኃላፊነት(mandate): የሥራ ጊዜ ላይ ውይይት ተደርጎ ስምምነት የሚደረስበት ነው::

ይህ ሂደት ውጤታማ ከሆነ: በስምምነቱ መሠረት ጊዜያዊ መድረኩ/መንግሥቱ ወደ ሥራ የሚገባበት እርከንነው::ይህ ሁለተኛ እርከን የሽግግር ሂደት: ሙሉ የፖለቲካ መግባባት ለመፍጠር ጥረት የሚደረግበት ሳይሆን: ተኩስ አቁሙን መተግበርና ከአለፈው የጦርነትና የፖለቲካ ክፋት ለመላቀቅ የሚያስችሉ እንቅስቃሴዎች የሚደረጉበት (ማለትም: ሁለንተናዊ ሰላምና መረጋጋት መፍጠር: እስረኞችን መፍታት: የታገዱና የተሰደዱ የፖለቲካ ኃይሎችን መመለስ:ድንበርን መዝጋት: የወንጀል ተጠርጣሪዎችን በሕግቁጥትር ሥር ማዋል: ለዕለትተለት ኑሮ የሚያስፈልጉ የአስተዳደርና የግልጋሎቶች ፍሰትን ማሳለጥ: ቁልፍ ለሆኑ አገራዊና ማህበራዊ የመሠረተ-ልማት አውታሮች አስፈላጊውን የጥበቃ ሽፋን መስጠት: እና የመሳሰሉት የሚፈፀሙበት) እርከንነው::

በተጨማሪም: ወደ እውነተኛ ሽግግር ለመሄድ የሚያስችሉ የዝግጅት እርምጃዎች የሚወሰድበት ወቅት ነው:: ለዚህ የሚያስፈልገው ሁሉን አካታች የሆነ የሽግግር ጉባኤ ለማካሄድ እንዲቻል ለሁሉም የፖለቲካ ኃይሎች ጥሪ የሚደረግበት: ሁሉም ኃይሎች ለመሳተፍ እንዳይችሉ የተቀመጡ ህጋዊና ህጋዊ ያልሆኑ ገደቦች ሁሉ የሚነሱበት: መሠረታዊ የሲቪክና የፖለቲካ መብቶች (በተለይ: የማሰብ: እራስን የመግለፅ: የመናገር: የመፃፍ: የመሰብሰብ: እና የመደራጀት: መብቶች) ያለ ገደብ የሚከበሩበት: የውይይት አጀንዳ የሚለይበት (ቅድመ-ፖለቲካዊና ፖለቲካዊ የሆኑት ተነቅሰው የሚወጡበት): ለመፍትሄ እርምጃዎች ምክንያታዊ የጊዜ ተመን (ሰሌዳ የሚቀመጥበት): ወዘተ ወቅት ነው::

ይህ ሂደት: አገራዊ የሽግግር ጉባኤ ተካሂዶ: የሽግግር መንግሥት ሲቋቋምና ጊዜያዊዉ የጋራ መድረክ (ወይም ጊዜያዊው መንግሥት) ኃላፊነቱን ለሽግግር መንግሥቱ ሲያስረክብና እራሱን ሲያከስም ይጠናቀቃል:: በዚህም: ወደ ሶስተኛውና የመጨረሻው የሽግግር እርከን ለመሄድ እድል ይፈጠራል::

በዚህ በሁለተኛው እርከን በተባባሪነት ሲሳተፍ የቆየው ነባሩና የፖለቲካ ክፋትን ሲተገብር የነበረው የአገሪቱ ቡድን(ፈቃደኛ ሆኖ ከተሳተፈ) ጉዞውን እዚህ ጋ ገትቶ ከፖለቲካው ሂደት እራሱን ያገልላል: ወይም እንዲያገልል ይገደዳል:: (ይሄን በሌላ ፅሁፍ እመለስበታለሁ::)

3) ሶስተኛው እርከን: የሽግግር መንግሥት ተቋቁሞ: አገሪቱን ወደ ሰላማዊና የተደላደለ ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ለመምራት የሚንቀሳቀስበት ነው:: የሽግግር መንግሥቱ: ባለፈው የጦርነት: የዘር ማጥፋትና የፖለቲካ ክፋት ዘመንና ወደፊት ሊመጣ ባለው የእፎይታ: የፍትሕና የዴሞክራሲ ዘመን መካከል የሚሆን አገናኝ ድልድይ ነው:: የዴሞክራሲ አዋላጅ ነው::

በዋናነት የዚህ (የሽግግር) መንግሥት ኃላፊነት (mandate): በዋናነት የሚከተሉትን የሚመለከት ይሆናል:-

ሀ) ሰላምን መጠበቅ:

ለ) አንገብጋቢ ለሆኑ ችግሮች ወቅታዊ ምላሽ መስጠት:

ሐ) ዴሞክራሲያዊ አካታችነትንና ተሳትፎን ለማሳለጥ የሚያግዙ ህጎችንና ደንቦችን ማውጣት: ፖሊሲዎችን መቅረፅ: ለዚህ የሚሆኑ እርምጃዎችንም መውሰድ:

መ)ወንጀለኞችን ተጠያቂ ለማድረግና ተጠቂዎችን ለመካስ የሚያስችል የሽግግር ፍትህ ህግ/ፖሊሲ ማእቀፍ ማውጣትና ዓለማቀፋዊ መስፈርትን የሚያሟሉ የሽግግር ፍትህ ተቋማትን ማቋቋም:

ሠ) ሰብዓዊ እርዳታ ለተጎጂዎች ማቅረብ: ተፈናቃዮችን መመለስ:

ረ) ለዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ግንባታ የሚጠቅሙ የፀጥታ (የደህንነት: የመከላከያ: የፖሊስ): የሚድያ: ሲቪል ማህበረሰብ: የምርጫ ቦርድ: የፍትህ: ወዘተ ማሻሻያ ፖሊሲዎችን መንደፍና መተግበር:

ሰ) ለከራረሙ: ለአደሩና ለተወሳሰቡ ቅድመ-ፖለቲካዊ የፍትሕ ጥያቄዎች ምላሽ ለመስጠት የሚያስችሉ: በሕዝቦች ዘንድ መተማመንን የሚያጠነክሩ የመፍትሔ አቅጣጫዎችን (ለምሳሌ ሕዝበ-ውሳኔ) ከነ ጊዜ ሰሌዳው ማስቀመጥና ተቋማዊ ዝግጅት ማድረግ::
---
እነዚህን እርከኖች በመቀላቀል: ቅደም-ተከተላችውን በማምታታት: ወይም በአንድ ጨፍልቆ "የሽግግር መንግሥት/ የባላደራ መንግሥት" እያሉ ችግሩንና መፍትሔውን ማቀላቀል--ከዚህም ፍሬያማ ውጤት መጠበቅ--አይቻልም::

--

አሁን ባለው ሁኔታ: ብልፅግናን "የሽግግሩ አካል እናድርግ" ማለት: የአብይን የስልጣን ዘመን በማራዘም: የችግሩን እድሜ ማስቀጠል ነው እንጂ ሽግግርን ማማጣት አይደለም::

ብልጥግና ሙሉ በሙሉ በኃይል እንዳይወገድ ከፈለገና ግጭቶችን በሰላማዊ መንገድ መጨረስ ከፈለገ: የተኩስ አቁም ድርድሮችን በመጀመር: አፈሙዝ ለማዘጋት በሚደረግ ሂደት (የሽግግር የመጀመሪያ እርከን ሂደት ላይ) ሊሳተፍ ይችላል::

የተኩስ አቁም አድርጎ: የእሱ አካሄድ ስህተት መሆኑን ተቀብሎ: ወደዴሞክራሲ የሚደረግ ጉዞ ይሻላል የሚለውን ከተቀበለና እራሱንም ለማክሰም--ለአንዳንድ ባለስልጣናቱም ምህረትና ይቅርታን ተደራድሮ--ከተስማማ ደግሞ: የጊዜያዊ መንግሥት ረዳት አካል (junior partner) ሆኖ: የሽግግር መንግስት እስኪቋቋም ባለው  ጊዜያዊ የጋራ መድረክ ወይም በጊዜያዊ መንግሥት መሳተፍ ይችላል:: በዚህ ሂደቱ ሁለተኛ እርከን ላይ ተሳታፊ ይሆናል ማለት ነው::

ከዚህ በኃላ ግን ወንጀለኞቹን ለፍትህ አካላት አስረክቦ: እራሱን አክስሞ መቀመጥ እንጂ የሽግግር መንግስቱ አካል ሊሆን አይችልም:: ብልጥግና አብሮን ከተሻገረማ አገሪቷስ ከእርሱ መች ልትሻገር ነው?

አብይን የመፍትሔው አካል አድርጉ የሚለው የልጆች ጨዋታ: የአብይን ፋሽስት መንግሥት በመጠኑ liberalise አድርገን: ሌሎች ኃይሎችንም ጨምረን: ወደ ፊት እንቀጥል እንደማለት ነው::

ፋሽስት liberalise አይደረግም:: በታሪክ እንደታየው: Liberalismን ቀርጥፎ ውጦ ብቻውን ይቀጥላል እንጂ::

ይሄን ብልጥግናን liberalise የማድረግ ጥሪ የአሜሪካ እንደሚሆንይገመታል:: አብይየእነሱ መንግሥት ስለሆነ (ምናልባትም በእነሱ ዓይን ሊብራል ዴሞክራት ስለሆነ) ሰላምን በመዋዋልና ሌሎችን በማካተት የበረታና የጠነከረ እንዲሆን የመፈለግ ዝንባሌ ሊኖራቸው ይችላል::

የኢትዮ-አማራ ልሂቃን የፖለቲካ ኃይሎች "አብይ የሌለበት ሽግግር አይኑር" ማለታቸው የሚያሳየው: በመሠረቱ የአብይ መንግሥት: እነሱ ለኢትዮጵያ ተመራጭ ነው የሚሉት መንግሥት መሆኑን (እና በጉዞው መኃል ላይ ትንሽ ከመስመር የወጣባቸው በመሆኑ: ትንሽ መስተካከል እንዳለበት እንደሚያምኑ) ነው:: አብይ በመሠረቱ የእነዚህ የኢትዮአማራ ልሂቃን መንግስት መሆኑን ግልፅ ያደረገ ሂደት ነው:: (ቀደም ብለው ያለ ገደብ ለአብይ ሲያሸበሸቡ የነበረ መሆኑን ልብ ይሏል:: ሰፊ የዘር ማጥፋት ሲይካሄድ ጭምር ድጋፋቸውን እንዳልነሱት ማስታወስ  ያስፈልጋል::

ምክንያታቸው ከላይ ያልነው ካልሆነ ግን: ሌላ ሃሳብ--ከአብይ የተሻለ መፍትሔም--እንደሌላቸው በግልፅ ያሳያል:: የተሻለች ኢትዮጵያን ማየት ሲፈልጉ: ለማየት የሚችሉት: አብይ ያየውን ያህል ብቻ መሆኑን ያሳያል:: And that is tragic. All too familiar to us, but tragic nonetheless.

(ይቀጥላል)

ስለ ሕገ-መንግሥት: ፌደራሊዝም: ሕብረ-ብሔራዊነት: እና አገራዊ ማንነት::
ስለ "ብሔር ፖለቲካ": ስለ አንቀጽ39: እና ስለ መመሥረቻ መርሆዎች (Foundational Principles)
With #KMN

https://www.youtube.com/live/-2J4WaPTq0k?si=GJTWoCoDWTJBygnF

Irra deddeebidhaan Facebook Dr Tsegaye cufamaa ykn Ugguramaa tureera. Ammas page dabalatee hundumtuu waan jalaa cufsiifameef isa haaraa kanaan maatii ta’uudhan hordofaa.
የዶ/ር ፀጋዬ ፌስቡክ በተደጋጋሚ እየተዘጋ እና እየታገደ እንደነበር ይታወቃል አሁንም ስላዘጉበት በዚህ አዲሱ አካዉንታቸዉ ቤተሰብ ሁኑ::

https://www.facebook.com/profile.php?id=61563092909085&mibextid=LQQJ4d

የብሔረ ፖለቲካ አና የዐንቀፅ 39 ትርክት
https://youtube.com/live/-2J4WaPTq0k?feature=share

Demeaning and Humiliating People will have dire Intergenerational Consequences.
===============
We have heard too many lies from #AbiyAhmed for us to be surprised by any he utters as a matter of routine. And we have heard him utter enough hate speech against--and vilification of--groups that he wants to exterminate. After all, he has now established his place as the Genocidaire-in-Chief of the 21st century.

But I never expected him--or anyone for that matter--to be so splendidly stupid as to say that the "Gurage people don't deserve their own State because they are dispersed and have no definite area they live in."

Nor have I expected him to tell the representatives of the Wolenee people that "the fact that they sit in the presence of the Prime Minister and asserting their identity (saying that they are Wolene) is in itself an achievement."

I think someone should tell him that enough is enough. Insulting and demeaning people only exacerbates problems, not solve them.

ሕዝብን በመሳደብና በማዋረድ ችግር አይፈታም!
===========
ሰሞኑን #አብይ_አህመድ፣ የጉራጌ ሕዝብ የክልልነት ጥያቄን ለመመለስ እንዳንችል ያደረገን፣ "ጉራጌ ተበታትኖ የሚኖር መሆኑ ነው። አዲስ አበባ ውስጥ ነው ክልል የምንሰጠው? ወይስ ኦሮሚያ ውስጥ ነው? ወይስ የት ነው?" ማለቱን በመገናኛ ብዙሃን ለይ ተከታተልን።

ይሄን ባለበት በዚሁ መድረክ ላይ ስለ ወለኔ ሕዝብም፣ ከፓርቲው ተወካዮች ጥያቄ ቀርቦለት፣ እንዲህ ሲል አደመጥን፦
"እርስዎ ጠቅላይ ሚኒሥትር ጽ/ቤት ተገኝተው፣ 'እኔ ወለኔ ነኝ' ብለው መናገር መቻሎ እራሱ ትልቅ ድል መሆኑን መቀበል ይኖርብዎታል።" (ጥቅሱ ቃል በቃል አይደለም።)

አብይ፣ ክልልነት፣ መብት መሆኑን የማይረዳና ሊረዳና ሊቀበልም የማይፈልግ መሆኑ ግልፅ ነው። ክልልነት፣ እሱ በበጎ ፈቃዱ፣ እንደ ችሮታ፣ ለፈለገው የሚሰጠው፣ ላልፈለገው የሚነሳው ስጦታ እንደሆነ የሚያስብ መሆኑንም፣ ከዚህ በፊት ከሚናገራቸው ነገሮች ተነስተን መገመት አይከብድም። (በአብይ ዓለም፣ ችሮታና ጉቦ እንጂ መብትና ግዴታ አይታወቁምና።)

እንደ አንድ ብሔር የማንነት እውቅና ተሰጥቶት፣ በግልፅ በሕግና በተጨባጭ በሚታወቅ አካባቢ፣ የዞን አስተዳደር መሥርቶ (ከሞላ ጎደል) እራሱን ሲያስተዳድር የነበረን ሕዝብ፣ በዚህ ደረጃ፣ "ተበታትኖ የሚኖር ከመሆኑ የተነሳ" አድራሻው የማይታወቅ ነው ብሎ ማሳነስና ማበሻቀጥ ግን ሕዝቡን መስደብና ማዋረድ ነው።

ይሄ ችግርን አይፈታም። ይልቁንም፣ ችግሩን አወሳስቦ ለትውልዶች የሚተላለፍ ውጥረት ያነግሳል እንጂ።

ይሄ ንቀት ብቻ ሳይሆን የጥላቻ ንግግር ነው። ይሄ፣ ውሎ አድሮ ሕዝብን ለከፋ ጥቃት የሚያጋልጥ ጠንቀኛ ንግግር ነው።

ንግግሩ መታረም አለበት፤ መንግሥት ሕዝቡን ይቅርታ መጠየቅ አለበት።

በተመሳሳይ መልኩ፣ ለወለኔው ተወካይ፣ "እኔን በወለኔነት ማናገርዎ ትልቅ ድልና ዓይነተኛ ስኬት ነው" ብሎ የሕዝቡን የማንነትና የአካባቢ የራስ አስተዳደር ጥያቄ በዚህ ልክ ማሳነስ፣ ታላቅ ስድብ ነው። ንቀት ነው። ማንአለብኝነት ነው። መመፃደቅ ነው። በእኔ-አውቅልሃለሁ ስሜት ሌላውን አኮስሶ መመልከት (patronizing) ነው።

እንዲህ ያለ ንግግርና ተግባር ትውልዱን ምሬት ውስጥ በመጨመር፣ ወደ ማይፈለግ የኃይል እርምጃ እንዲገባ ያስገድዳል። ይሄም ፖለቲካውን (ኢትዮጵያ ውስጥ፣ ፖለቲካ ኖሮም አያውቅ እንጂ) ወደ ብረት እንዲገባ በማድረግ ማሕበረሰባዊ ጦረኝነትን (social militarizationን) ያስፋፋል።

ከዚህም አልፎ፣ አሁን በጥላቻ ቃል የተጀመረውን ንግግራዊ የኅይል ጥቃት (discursive violence) ወደ ለየለት ብሔር-ተኮር ጥቃት (እና ወደ ዘር ማጽዳትና ዘር ማጥፋት ዘመቻዎች) ያሸጋግረዋል።

ለነገሩ፣ ይብላኝለት ለሕዝቡ እንጂ፣ እንደ #አብይ_አህመድ ካለ የክፍለ-ዘመኑ አውራ የዘር ማጥፋት ወንጀል ፈጻሚ መራሔ-መንግሥት፣ ከዚህ ሌላ ምን ይጠበቃል?

#AbiyAhmed_is_a_genocidaire!
#No_to_hate_speech!
#No_to_discursive_violence.
#Apologies_are_due_to_Gurage_and_Wolene_People!

ፌደሬሽንን መሻር፣ ጦርነትና ዕልቂት ያመጣል እንጂ መፍትሔ አይሆንም፦ ታሪክም የሚያስረዳው ይሄንኑ ሃቅ ነው።
=================
በ1962 (እኤአ): ኢትዮጵያ፣ ከኤርትራ ጋር የነበራትን የፌዴሬሽን ውል ሽራ፣ ኤርትራን በጉልበት 'አዋሃድኩ' ያለች ዕለት፣ የኤርትራ ኃይሎች፣ የትጥቅ ትግል ለመጀመር የመጀመርያውን ጥይት ተኮሱ። በዚህ ቀን፣ ከሁለተኛው የዓለም ጦርነት ጀምሮ በኢምፓየሩ ውስጥ ሰፍኖ የነበረው አንፃራዊ ሰላም ደግሞ ላይጠራ ደፈረሰ። ከዚህ ቀን ጀምሮ፣ የኢትዮጵያ ፖለቲካ፣ በይፋ፣ በጠመንጃ አፈሙዝ ብቻ የሚነጋገሩበት የብረት ፖለቲካ ሆነ። የፖለቲካ ድልም፣ በደም የሚበየን ሆነ።

ገና በወጉ ያልተተገበረውን ፌደሬሽን በማፍረስ "አንድነትን አመጣን" ያሉት የኢትዮጵያ የፖለቲካ ልሂቃን፣ የኢትዮጵያን የቁልቁለት ጉዞ አስጀመሩ። ለመቶ ሺህዎች እልቂት ምክንያት የሆነውን የጦርነት ወላፈን ለመመገብ፣ ቁጥር ስፍር የሌላቸውን ወጣቶች መማገድ ጀመሩ።

በ2018ም (እኤአ)፣ ገና በወጉ ያልተተገበረውን የኢትዮጵያ ሕብረ-ብሔራዊ ፌደራሊዝም ለመሻር፣ የኢትዮጵያ መንግሥት፣ በመንቀሳቀስ፣ እስከዚያ ወቅት ድረስ የነበረውን አንጻራዊ ሰላም በማናጋት፣ የዘር ማጥፋት ጦርነቶችን ለማድረግ የፕሮፓጋንዳ ዘመቻ ጀመረ፣ አስጀመረ። "የአንድነት ጠበቃ ነን" የሚሉት የኢትዮ-አማራ ልሂቃንም" የዚህ ዘመቻ ፊታውራሪ በመሆን "ከመንግሥት ጎን ነን" እያሉ ፎከሩ። #አብይአህመድ ሥር ተኮልኩለው፣ ያንን ያረጀ፣ የነተበና የከሸፈ "የኣሃዳዊነት" ወግ፣ "መደመር" በሚል ካባ ሸፋፍነው፣ ፌደራሊዝሙንና ሕገ-መንግሥቱን ለመሻር፣ "የብሔር" ፖለቲካ የሚሉትን የብሔር-ተኮር ፍትህ ፖለቲካ (politics of ethno-national justice) ለማጥፋት፣ ለዚህም ሲባል "ብሔርተኞችን" (በመግደል) ለማጥፋት በሰፊው ተንቀሳቀሱ። የተነጣጠሩ የፖለቲካ ግድያዎችን፣ የጅምላ ፍጅትና እስርን፣ ማፈናቀልና የዘር-ማጽዳትን ፈጸሙ፣ አስፈጸሙ።

ይሄም አልበቃ ስላላቸው፣ ትግራይ ምርጫ ስላደረገ፣ "ሉዓላዊነታችን ተደፈረ፣ አንድነታችን አደጋ ተደቀነበት" እያሉ፣ የለየለት የዘር ማጥፋት ጦርነትን ለማድረግ፣ ከውጭ ኃይሎች ጋር ጭምር ተባብረው፣ በትግራይ ሕዝብ ላይ ዘመቱ። የክፍለዘመኑን አውዳሚ ጦርነት ተገበሩ። በሚሊዮን የሚቆጠር ሕዝብን ፈጁ።

ሕብረ-ብሔራዊ ፌደራሊዝምን በመሻር "አንድነትን ለማምጣት" በሚል ሰበብ የመዘዙት ሰይፍ፣ የዘር ማጥፋት ጦርነትን፣ የኢትዮጵያ የፖለቲካ ቋንቋ ቋሚ አካል አደረጉ።

በመሆኑም፣ ዛሬም፣ አገሪቱ፣ በዘር ማጥፋት ጦርነቶች ማዕበል እየተናጠች ትገኛለች።

የሚገርመው፣ ባልጠበቁት መንገድ የዚህ ዓይነት ጦርነት ተጠቂ (ፈጻሚም) የሆኑት የኢትዮ-አማራ ልሂቃን፣ ዛሬም ከዚህ ጥፋት ለመታረም አለመቻላቸውና ዛሬም "የብሔር ፖለቲካን" እና ፌደራሊዝምን ማፍረስ፣ ቁልፍና ዋነኝ የፖለቲካ ማታገያ የትግል ርዕሰ-ገዳይ አድርገው መቀጠላቸው ነው።

ከዙህ በፊት ደጋግመን እንደተናገርነው፣ አንዴ የፌደራሊዝም ጎማዎች መሽከርከር ከጀመሩ በኋላ፣ ጎማውን ለማስቆም መሞከር፣ ሞካሪውን ጭዳ (cidhaa) ያደርጋል እንጂ መሽከርከሩን አያስቆመውም። Once the wheels of federalism have started to run, you may try to stop them at your own peril.

ሕብረ-ብሔራዊ ፌደራሊዝምን ለመሻር የተደረገው የቅርብ ዓመ ሙከራ፣ የመጨረሻ ውጤቱ፣ በሕብረ-ብሔራዊ ፌደሬሽን አማካኝነት ለመፍጠር የተሞከረውን ሕብረ-ብሔራዊ ትብብር፣ አጋርነት፣ እና ከብሔር ነፃ የሆነ (ethno-nationally secular) ወይም ሕብራዊ (plurinational) የሆነ ኢትዮጵያዊነት ድምጥማጡን አጥፍቶታል። የዘር ማጥፋት ጦርነትና የአገር ውድመት አስከትሏል።

ከዚህ አልፎም፣ ኢትዮጵያ ሊኖራት የሚችለውን በሆነ ዓይነት መዋቅር (በፌደሬሽን፣ በኮንፌደሬሽን፣ ወዘተ) የመሰባሰብና የትብብር ተስፋ ለዘላለሙ አክስሟል። በኢትዮጵያውያን ልብ ውስጥ የነበረ (ኖሮ የሚያውቅ ከነበረ) የኢትዮጵያዊነት ተስፋን ገድሎአል። መልሶ እንዳያንሰራራ አድርጎ ቀብሮታል።

Adios!

#AbiyAhmed_is_a_genocidaire!
#Ethiopia_to_Den_Haag!
#PP_to_ICC!