#bir g'azal tahlili

✍✍✍"Tun oqshom bo’ldi-yu, kelmas mening sham’i shabistonim..." matlali g'azal✍✍✍

Tun oqshom bo’ldi-yu, kelmas mening sham’i shabistonim,
Bu anduh o’tidin har dam kuyar parvonadek jonim.

Ne g’am, ko’rguzsa ko’ksum porasin choki giribonim,
Ko’rinmas bo’lsa ko’ksum yorasidin dog’i pinhonim.

G’amidin durri maknundek sirishkim oqti Jayhundek,
Muzayyan qildi gardundek jahonni ashki g’altonim.

Falak ham to’ldi kavkabdin, quyosh ham tushti ashhabdin,
Kelib tushmasmu markabdin mening xurshidi raxshonim?

Jahonni zulmat etti chah, bu zulmat ichra o’lgum, vah,
Menga bo’lsang ne Xizri rah, yetib, ey, obi hayvonim.

Dema ko’ktin quyosh ketmish, falakka tiyralik yetmish,
Ul oy hajrida tor etmish falakni dudi afg’onim.

Quyosh qochib – yuzin uydi, shafaq o’tqa tushub – kuydi,
Falakka dog’lar qo’ydi g’amingdin so’zi pinhonim.

Navoiy kibi hijrondin bu oqshom o’ldum afg’ondin,
G’amim yo’q bo’yla yuz jondin, yetib gar kelsa jononim.

✍✍✍✍✍✍✍✍✍✍✍✍✍✍
​

Tahlil:
1. Tun oqshom bo‘ldi-yu kelmas mening sham’i shabistonim,
Bu anduh o‘tidin har dam kuyar parvonadek jonim.

Lug‘at:
Tun oqshom – kechqurun,
Shabiston – qorong‘u kech, qorong‘ulik.

Nasriy bayon:
Kechqurun bo‘ldi, ammo mening qorong‘u kechani yorituvchi sham’im kelmadi. Bu anduh o‘tidin jonim har dam parvonadek kuymoqda.

❓❓Baytda qanday badiiy san’atlardan foydalanilgan?

Badiiy san’atlar:
Tavze’ (alliteratsiya) – “sh” tovushi takrori;
Tanosib – tun oqshom, sham’i shabiston, parvona;
Tashbeh – jon parvonaga o‘xshatilmoqda;
Istiora – anduh o‘ti;
Zulqofiyatayn – sham’i shabistonim / har dam jonim;
Kalomi jome’ – shikoyat.

Obidjon Avaznazarov

2. Ne g‘am ko‘rguzsa ko‘ksum porasin choki giribonim,
Ko‘runmas bo‘lsa ko‘ksum yorasidin dog‘i pinhonim.

Baytda qaysi badiiy san'at uchramaydi?

✍Izoh 👇👇👇:


Takrir – ko‘ksum;
Tanosib – ko‘ksum porasi, choki giribonim, ko‘ksum yorasi.

3. G‘amidin durri maknundek, sirishkim oqti Jayxundek,
Muzayyan qildi gardundek jahonni ashki g‘altonim.

Baytda qansi san'atlar uchraydi?

✍ Izoh 👇👇👇:

Tashbeh – oshiq ko‘z yoshi dur, ularning behisob to‘kilishi Jayxunning oqishiga o‘xshatilgan;

Mubolag‘a - ko'zyoshning Jayxundek oqishi.

4. Falak ham to‘ldi kavkabdin, quyosh ham tushti ashhabdin,
Kelib tushmas bu markabdin mening xurshidi raxshonim.

Baytda qanday she'riy san'atdan foydalanilmagan?

✍ Izoh 👇👇👇:

Badiiy san’atlar:
Tanosib – kavkab, quyosh;
Istiora – xurshidi raxshon; ashhab; markab;
Tazod – tushdi / tushmas;
Tashxis – quyoshning ulovdan tushishi;

✍✍QIT'A ✍✍
Tavozu ' yaxshi ,ammo yaxshiroqdir,
Agar da'b etsa ani ahli davlat.
Erur ham afv xo'b-u, xo'broq ul,
Ki,zohir bo'lg'ay el topqonda qudrat

1.Qit'aning qofiyalanish tartibi qanday?
2.Qit'adagi qofiyadosh so'zlarni aniqlang.
3.Qofiyadosh so'zlar tarkibidagi raviyni ko'rsating.
4.Raviyning o'rniga ko'ra qofiyaning turi qanday?
5.Qit'ada radif qo'llanganmi?
6.Radif (qo'llangan bo'lsa) turini yozing.

Ma'noviy savollar:
7. 1-baytni tahlil qiling.

8. 2 - baytni tahlil qiling.

9.Qit'ada qaysi insoniy fazilat ulug'langan?

#izoh qit'a tahlili