آموزشکده توانا
58.2K subscribers
29.8K photos
36.1K videos
2.54K files
18.5K links
کانال رسمی «توانا؛ آموزشکده جامعه مدنی»
عكس،خبر و فيلم‌هاى خود را براى ما بفرستيد:
تلگرام:
t.me/Tavaana_Admin

📧 : info@tavaana.org
📧 : to@tavaana.org

tavaana.org

instagram.com/tavaana
twitter.com/Tavaana
facebook.com/tavaana
youtube.com/Tavaana2010
Download Telegram
‌«رادوان کادزیچ رییس جمهوری "صرب و بوسنی" معمار نسل کشی بوسنیائی‌ها در دهه نود، روانپزشک و شاعر بود. ظاهرا خوب هم شعر می‌گفت و حتی به دانشگاه کلمبیا رفت و ادبیات انگلیسی خواند. اشعارش همه تاریک و غم انگیز است و مرگ و خون و خنجر و گلوله از ازجزای همیشگی آن. در دوران حیات کشور یوگسلاوی هم پزشکی معتبر بود و هم یک روشنفکر محترم به حساب می‌آمد اما به جرم همکاری در پیچیدن نسخه‌های تقلبی دستگیر و چند ماه زندانی شد. (بعدها می‌گفت که زندانی سیاسی بوده است!)

در تحلیل روانشناسی او می‌گویند که این خیانت به سوگند پزشکی نشان از این داشت که اهل "خدعه" و فریب است شعر نقابی بود بر چهره آدمی که درس خوانده تا جان انسان‌ها را نجات دهد اما وجودش سرشار نفرت از "دیگران" است.

این قصّاب رمانتیک و تحصیل‌کرده مرا به یاد آن "باسوادترین رهبر سیاسی در تاریخ ایران" می‌اندازد که هم مدارج آخوندی را طی کرده و هم شعر می‌گفت و هم در خدعه کردن کم نظیر بود. زمانی دکتر رضا مظلومان (کوروش آریامنش) کتابی نوشت به نام "پوسیدگی و انحطاط، سیری در افکار روح الله خمینی" که در آن کتاب "کشف اسرار" او را تحلیل می‌کرد. در جایی از آن به بخشی از کتاب خمینی اشاره می‌کند که از حافظ نقل کرده:
با مدعی مگویید اسرار عشق و مستی
بگذار تا بمیرد در عین خودپرستی
حال آنکه خواجه سروده: "تا بی خبر بمیرد در درد خودپرستی"

استاد ترور شده به دست سربازان گمنام امام زمان, اشاره به روانشناسی خمینی در همین بیت می‌کند که آنقدر ذهنش درگیر کشتن و زجر دادن بود که اصلا پیام شعر را هم به طور ناخودآگاه تغییر داده است. خواجه می‌گوید بگذارید تا آخر عمر بی خبر بماند اما خمینی روی مرگ تاکید دارد و این که در "عین خودپرستی" بمیرد».

این یادداشت برگرفته از صفحه فیس‌بوک جناب فرهاد طباطبایی است. ‌

#خمینی #جمهوری_اسلامی #اسلامگرایی #حکومت_شاهنشاهی

@Tavaana_Tavaanatech

«پلیس امنیت نروژ از وزارت دادگستری این کشور خواسته است که یک روحانی شاغل در مرکز مذهبی شیعی «امام علی» در اسلو، پایتخت این کشور، اخراج شود. نام این روحانی ذکر نشده، ولی بررسی رادیوفردا نشان می‌دهد که منظور احتمالاً سید مصطفی مطهری است.‎

به گزارش خبرگزاری ان‌ار‌ک نروژ، پلیس این کشور درخواست اخراج این روحانی را بر اساس منافع ملی این کشور مطرح کرده است...در همین حال گزارش‌هایی هم درباره همکاری این روحانی با وزارت اطلاعات ایران مطرح شده است.

در گزارش خبرگزاری نروژی به یک مصاحبه منتشرشده در خبرگزاری حوزه در سال ۲۰۱۶ اشاره شده که این روحانی به علاقه مردم اروپا «به آیت‌الله علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی، و رفتن جوانان اروپایی «به مراسم اربعین» اشاره کرده است.

بررسی رادیوفردا نشان می‌دهد که سید مصطفی مطهری در ۲ آذر ۹۵ ( ۲۲ نوامبر ۲۰۱۶) با عنوان «امام مرکز اسلامی امام علی نروژ» با خبرگزاری حوزه مصاحبه کرده و همین مطالب را مطرح کرده است.

تیرماه امسال، دادگاهی در دانمارک یک شهروند نروژی ایرانی‌تبار را به جرم جاسوسی و مشارکت در اقدام به قتل در خاک دانمارک محکوم کرد.

به گفته دادگاه، این مرد ۴۰ ساله «در مورد یک مهاجر ایرانی ساکن دانمارک اطلاعات جمع‌آوری کرده» و این اطلاعات را به فردی داده است که برای نهادهای امنیتی ایران کار می‌کند.

هانِه بلومبرگ، یک مدیر امنیتی دولت نروژ... گفته است که نمی‌خواهد خبرهای مربوط به این‌که علت درخواست اخراج این روحانی، همکاری با وزارت اطلاعات بوده را تأیید کند، ولی اشاره کرده است که حکومت ایران از مراکز مذهبی و مساجد برای اقدامات امنیتی و اطلاعاتی استفاده می‌کند».

- متن و تصویر برگرفته از رادیو فردا‌

-- تصویر مصطفی مطهری را نشان می‌دهد.‌

@radiofarda

#روحانیت #آخوند #اسلامگرایی #وزارت_اطلاعات #جمهوری_اسلامی #خامنه_ای

@Tavaana_TavaanaTech
Forwarded from گفت‌وشنود
سه مورد از مهم‌ترین انگاره‌های خردستیزانه در جریان اسلامگرا

از دید عادل ضاهر، روشنفکر لبنانی - آمریکایی

عادل ضاهر روشنفکر لبنانی - آمریکایی در کتاب «سنجش فلسفی اسلامگرایی» سه مورد از مهم‌ترین موارد خردستیزی در جریان اسلامگرا را بر می‌شمارد.

۱- نخستین مورد که در میان نظریه پردازان و متفکران اسلامگرا از همه رایجتر و برای اهداف آنان از همه مهم‌تر است، این انگاره است كه پیوند اسلام و سیاست چیزی بیش از پیوند تاریخی است، بلکه امری ضروری است.

۲- مورد دوم این است که متفکران اسلامگرا از یک سو معتقدند انسان، به حکم سرشت خود، از آنکه مناسبات این‌جهانی خود را بدون راهنمایی الهی سامان بخشد ناتوان است. از سوی دیگر اعتقاد دارند که انسان ناتوان از این نيست که دستکم نسبت به حقیقت وجود خداوند شناخت عقلی پیدا کند.

۳- ویژگی سوم آن است که این متفکران اسلامگرا اصرار دارند که در مواردی که ما نص دینی ثابتی داریم که ثبوت قطعی یافته است، اجتهاد جایز نیست. آنها به این اصل تمسک میکنند که «در نص جای اجتهاد نیست». برداشت آنها از این اصل، این عده را به این باور سوق داده که احکام فقهی موجود در متون دینی دارای دلالت و ثبوت قطعی و احکامی مطلق و همیشگی است.

- کتاب «سنجش فلسفی اسلامگرایی» توسط آموزشکده توانا پیش از این به فارسی ترجمه شده است. این لینک را کپی کنید و با استفاده از آن، پی‌دی‌اف کتاب را صورت رایگان دریافت کنید

https://tavaana.org/wp-content/uploads/2022/12/Adel-Daher-22a-Philosophical-Critique-of-Islamism22.pdf

#گفتگو_توانا #عادل_ضاهر #اسلامگرایی #مدارای_مذهبی #اسلام_سیاسی

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
لشک کولاکوفسکی، بلشویسم و فاشیسم را مظهر دو تجسم ازحضور فاجعه‌بار اهریمن در تاریخ می‌داند و می‌گوید:

«دولت ایدئولوژیکی یعنی دولتی که حقانیت‌ش بر این امر استوار است که دارندگان زمام قدرت آن حقیقت‌اند. اگر شما مخالف چنین دولت یا دستگاه فکری‌اش باشید دشمن حقیقت هستید».

- این دیدگاهی که در اینجا از کولاکوفسکی فیلسوف لهستانی درباره نوع ویژگی دولت‌های فاشیستی و بلشویستی عرضه شد بسیار شبیه به خصیصه دولت‌های اسلامگراست و نگاهی که به اقلیت‌های مذهبی و عقیدتی همچون خداناباوران و دین‌ناباوران دارند.

آنان نیز مقابل اقلیت‌های عقیدتی و مذهبی فکر می‌کنند این اسلامگراها هستند که دارنده زمام حقیقت هستند.

نظر شما چیست؟

کتاب «اهریمن در تاریخ» که نقل قول بالا از آن اخذ شده است توسط آموزشکده توانا ترجمه شده است. این لینک را کپی کنید و با استفاده از آن، پی‌دی‌اف کتاب را صورت رایگان دریافت کنید.

https://tavaana.org/wp-content/uploads/2022/12/Vladimir-Tismaneanu-the-Devil-in-History.pdf

#گفتگو_توانا #لشک_کولاکوفسکی #اسلامگرایی #مدارای_فرهنگی #فلسفه_سیاسی

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
پیش‌فرض‌های که حقیقت مطلق را یکسره ملک خود می‌دانند

دیدگاهی از محمد ارکون

«هنگامی که به قلمرو اسلامی چشم میاندازیم، چه میبینیم؟ مسلمانان را می‌نگریم که پاره‌ای از آیات مناسب قرآن را بر می‌گزینند تا تسامح را در اسلام اثبات و استدلال کنند و نسبت به اتهام‌های برخاسته از خرد روشنگری غرب واکنش نشان دهند.

این کنش و واکنش، خود هیچ کم از مغالطه تاریخی و بازی با حقیقتی در گذشته ندارد. از این‌رو من رویکرد و رفتار اینچنینی مسلمانان را نمی پذیرم. من به نیکی می‌دانم که تفسیر کلیشه‌ای پاره‌ای از آیات که تسامح را بیشتر خوش می‌دارند و می‌پسندند، دربرابر پیش‌فرض‌های کلامی سده‌های میانی و باورهای طردکننده و رقیب‌شکن آن تاب نمی‌آورند. پیش‌فرض‌ها و باورهایی که حقیقت مطلق را یکسره ملک خود میدانند».

- کتاب «از اجتهاد به نقد اسلامی» توسط آموزشکده توانا پیش از این به فارسی ترجمه شده است. این لینک را کپی کنید و با استفاده از آن، پی‌دی‌اف کتاب را صورت رایگان دریافت کنید.

https://tavaana.org/wp-content/uploads/2022/12/Mohammed-Arkoun-22From-Ijtihad-to-the-Critique-of-Islamic-Reason22.pdf

#گفتگو_توانا #محمد_ارکون #اسلامگرایی #مدارای_فرهنگی #فلسفه_سیاسی

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
کمتر انسان خیرخواه و متمدن و نیک‌اندیشی که است در ضرورت تقویت اراده به مدارا در جوامع مسلمان تردیدی داشته باشد.

این شامل اقشار گوناگون می‌شود؛ از شهروندان عادی تا دانشمندان تا اساتید دانشگاه تا گروه‌های مختلف مدنی و تا متخصصان حوزه علوم انسانی.

اما مسئله این است یکی از پایه‌های بنیادین تقویت اراده به مدارا، نقد نص است. نص اسلامی از پایه‌های نگاه‌های جزمیت در جوامع مسلمان است اگر مورد بازخوانی و تفسیر بر اساس نگاه‌های عدالت‌جویانه قرار نگیرد.

به عنوان نمونه‌ای از این تلاش‌ها می‌توان از جستار «از اجتهاد به نقد عقل اسلامی» نام برد که نویسنده آن محمد ارکون است. ارکون در این جستار: «روش نقادانه‌ خود را درباره تفسیرهای سنتی از آیات "ارث" و "وصیت" در قرآن به کار می‌برد».

بنا به تحلیل محمد ارکون: «فقه، صنعتی ساخته‌ فقیهان برای تاریخ‌زدایی (dehistoricization) و بافتارزدایی (econtextualization) از متن‌های بنیادی و دوره‌ آغازین تاریخ اسلام است».

بر این اساس: «هدف اصلی نقد عقل اسلامی، رهانیدن ذهنیت مسلمانان امروز از جزمیت‌های فکری و مرجعیت‌های دینی است؛ کمک به اندیشیدن انتقادی درباره‌ گذشته و آینده‌ خود و سرانجام، سهم داشتن خلاقانه در جریان جهانی دانش و جنبش‌های برابری‌خواهانه و آزادی‌خواهانه».

- این متن را آموزشکده توانا به فارسی ترجمه کرده است. این لینک را کپی کنید و با استفاده از آن، پی‌دی‌اف کتاب را صورت رایگان دریافت کنید.

https://tavaana.org/mohammed-arkoun-from-ijtihad-to-the-critique-of-islamic-reason/

#گفتگو_توانا #محمد_ارکون #اسلامگرایی #مدارای_فرهنگی #فلسفه_سیاسی

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
پیش‌فرض‌های که حقیقت مطلق را یکسره ملک خود می‌دانند

دیدگاهی از محمد ارکون

«هنگامی که به قلمرو اسلامی چشم میاندازیم، چه میبینیم؟ مسلمانان را می‌نگریم که پاره‌ای از آیات مناسب قرآن را بر می‌گزینند تا تسامح را در اسلام اثبات و استدلال کنند و نسبت به اتهام‌های برخاسته از خرد روشنگری غرب واکنش نشان دهند.

این کنش و واکنش، خود هیچ کم از مغالطه تاریخی و بازی با حقیقتی در گذشته ندارد. از این‌رو من رویکرد و رفتار اینچنینی مسلمانان را نمی پذیرم. من به نیکی می‌دانم که تفسیر کلیشه‌ای پاره‌ای از آیات که تسامح را بیشتر خوش می‌دارند و می‌پسندند، دربرابر پیش‌فرض‌های کلامی سده‌های میانی و باورهای طردکننده و رقیب‌شکن آن تاب نمی‌آورند. پیش‌فرض‌ها و باورهایی که حقیقت مطلق را یکسره ملک خود میدانند».

- کتاب «از اجتهاد به نقد اسلامی» توسط آموزشکده توانا پیش از این به فارسی ترجمه شده است. این لینک را کپی کنید و با استفاده از آن، پی‌دی‌اف کتاب را صورت رایگان دریافت کنید.

https://tavaana.org/wp-content/uploads/2022/12/Mohammed-Arkoun-22From-Ijtihad-to-the-Critique-of-Islamic-Reason22.pdf

#گفتگو_توانا #محمد_ارکون #اسلامگرایی #مدارای_فرهنگی #فلسفه_سیاسی

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
اخیرا چند تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به کابل سفر کردند تا دیداری با نمایندگان گروه طالبان داشته باشند. گروهی که اکنون بر افغانستان سلطه دارد.

‏سایت «انتخاب» گفتگویی با محمود نبویان - از اعضای جبهه پایداری و اعزامی به این سفر - انجام داده است.

‏نکته جالب‌توجه حمایت محمود نبویان - که خود از اسلامگرایان تندرو‌ست - از گروه طالبان است. نبویان نسبت به اینکه گروه طالبان «تروریست» خوانده شوند، مخالف است.

‏از جمله او در بخشی از مصاحبه می‌گوید: «درباره طالبان که امروز حاکم بر افغانستان است، تصور برخی از افراد آن است که این افراد تروریست هستند که این تصور خلاف واقع است.

‏امروز به لحاظ فرهنگی تحولات زیادی در طالبان ایجاد شده است، به گونه‌ای که آنان از ما تقاضا کردند که می‌خواهیم از کتب شهید مطهری استفاده کنیم و چگونه می‌توانیم به این کتب دسترسی پیدا کرده و آن را به زبان پشتو ترجمه کنیم تا مورد مطالعه قرار دهیم».

‏حمایت جمهوری اسلامی از گروه طالبان در موارد متعددی نمود داشته است و این با وجود این است که اخیرا گروه طالبان چند سرباز ایرانی را در لب مرز به قتل رساند.

‏به نظر شما دلیل این اندازه از باج‌دهی جمهوری اسلامی به گروه طالبان چیست؟

‏⁧ #گفتگو_توانا⁩ ⁧ #اسلامگرایی⁩ ⁧ #طالبان⁩ ⁧ #حکومت_اسلامی

@dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
توهمات دیگری‌ستیز یک حکومت شرور

طرحی از شاهرخ حیدری

در این کارتون، شاهرخ حیدری با استفاده از شخصیت‌های رمان مشهور اروپایی، توهمات دیگری‌ستیزانه‌ی نظام ولایت فقیه را به طنز می‌کشد.

لینک وبسایت:
https://dialog.tavaana.org/illusion/

#گفتگو_توانا #شرارت_مذهبی #اسلامگرایی #خامنه_ای #کارتون

@dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
برای گذار از جمهوری اسلامی لزومی ندارد که مسلمانان ایرانی از مسلمانی خود دست بردارند.

شهروندان مسلمان ایرانی در نسبت مستقیم با جمهوری اسلامی نیستند.

می‌توان گفت اگرچه بسیاری از حامیان جمهوری اسلامی، باورهای اسلام‌گرایانه دارند ولی همه ایرانیان مسلمان حامی جمهوری اسلامی نیستند.

بسیاری از ایرانیان مسلمان نه تنها حامی جمهوری اسلامی نیستند بلکه مخالف تمام‌عیار آن هستند.

در لینک‌های زیر بیشتر بخوانید و ببینید:

لینک یوتیوب
https://www.youtube.com/watch?v=g48Z6S_7IMI

لینک وبسایت
https://dialog.tavaana.org/iranian-religion/

#گفتگو_توانا #جمهوری_اسلامی #اسلامگرایی #شهروندان_ایران

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
آیا تمام خداناباوران موافق برابری حقوقی بوده‌اند و هستند؟

معنای مخالفت اسلام‌گراها طی قرن‌ها با «برابری حقوقی» چیست؟

مخالفت با حقوقی چون آزادی حجاب، حق رأی زنان و لایحه‌ حمایت خانواده. حامیان برابری حقوقی در دوران پهلوی، با چه چالش‌هایی روبرو بودند؟

سوای سنتی‌ها و اسلام‌گراها، آیا همه‌ انقلابی‌های ۵۷ با برابری حقوق زن و مرد موافق بودند؟

و در نهایت اینکه علی‌رغم مخالفت فقها و مقاومت قشر مذهبی و فشار مردان سنتی، چه‌طور سرانجام موفق شدند؟

در این قسمت از برنامه بگو-بشنو، با بحث و گفت‌وگو پیرامون این سوالات، درباره این می‌گوییم که آیا تمام خداناباوران موافق برابری حقوقی هستند؟

شنیدن این برنامه را از دست ندهید.

این برنامه ۹ اسفند ۱۴۰۱ با حضور منصوره پیرنیا، رویدادنگر و برخی ازصاحب‌نظران در کلاب‌هاوس آموزشکده توانا برگزار شده است.

گرداننده: ماهمنیر رحیمی، روزنامه‌نگار

لینک وبسایت:
https://dialog.tavaana.org/say-listen-47/

لینک یوتیوب:
https://youtu.be/d6jbTnSA5E4

لینک ساندکلاد:
https://on.soundcloud.com/o4QN9

#گفتگو_توانا #اسلامگرایی #خمینی #حقوق_خداناباوران #بگو_بشنو

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
در لزوم واکنش مسلمانان مداراجو علیه خشونت اسلامگرایان

حمله اخیر یک اسلامگرای افغانستانی در آلمان با چاقو به چند شهروند همچنان واکنش‌های خود را به همراه دارد.

بسیاری از مسلمانان به این نکته اشاره می‌کنند که انتقاد از اسلام مانند انتقاد از هر باور دیگری حق همه شهروندان است. آن‌ها همچنین به این نکته اشاره می‌کنند که هر مسلمانی این حق را دارد که از دین اسلام دست بشوید و یا به دین دیگری باور بیاورد. به باور آنان این عوامل به هیچ عنوان این حق را به یک فرد نمی‌دهد که به دیگران حمله فیزیکی کند.

از آن سو همانگونه که در خبر دویچه‌وله‌ی فارسی می‌بینیم بخشی از اسلامگرایان از این حمله با چاقو دفاع می‌کنند و به بیان دیگر حمله به شهروندان مسلمانی که باور خود به اسلام را از دست می‌دهند را قابل توجیه می‌دانند.

در چنین وضعیتی به باور شما مسلمانان مداراجو چه اقدام عملی بایستی انجام دهند که هم بتوانند مقابل این خشونت اسلامگرایان ایستادگی کنند و هم اینکه بتوانند نشان دهند مسلمانی مترادف با تروریسم نیست؟

#تروریسم #گفتگو_توانا #خشونت #اسلامگرایی #اسلام_رادیکال #مداراجویی

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
*امروز سالگرد حمله ناکام به سلمان رشدی توسط یک اسلامگرای افراطی است. ‌

«۳۳ سال و نیم از فتوای آیت‌الله خمینی علیه من و همه افراد درگیر در انتشار «آیات شیطانی» گذشته بود. در طول این سالها، اعتراف می‌کنم، گاهی تصور می‌کردم که قاتل من در یکی از انجمن‌های عمومی ظاهر می‌شود و به همین شکل به سراغم می‌آید. بنابراین اولین فکری که وقتی این شکلی قاتل را دیدم که به سمتم می‌دوید [به ذهنم رسید] این بود: پس تویی!… آمدی…

گفته می‌شود آخرین کلمات هنری جیمز در بستر مرگ این بود: «پس بالاخره آمد! آن امر نامدار!» مرگ داشت سراغ من می‌آمد؛ اما به نظرم نامدار نمی‌رسید! به نظرم ناهنجار می‌آمد!»

اینها جملات رشدی پس از سوءقصد ۱۲ آگوست سال ۲۰۲۲ در ایالات نیویورک آمریکاست. بر اثر این سوقصد، این نویسنده‌ی نامدار آسیب‌های جدی دید و از جمله چشم راست خود را برای همیشه از دست داد. او در این رمان کوتاه که نامش «چاقو» است پیش و پس از این ترور دردناک را توضیح می‌دهد و از خواب هولناک پیش از برگزاری جلسه و از تروریستی که «… نام مستعارش، از نام‌های واقعی افراطیون مشهور شیعه ساخته شده بود» صحبت می‌کند.

مترجمان فارسی این جدیدترین اثر سلمان رشدی، در مقدمه توضیح کوتاهی در مورد سوابق رشدی و آثار مشهور قبلی‌اش می‌دهند. آن‌ها خود را «گروه مترجمان پنهان» نامیده‌اند. ناشر هم، خود را «نشر پنهان» نامیده و در صفحات اول، یادآوری کرده‌اند که «کلیه حقوق معنوی این اثر متعلق به نویسنده است»…

برای مطالعه ادامه یادداشت و دسترسی به کانال تلگرامی «مترجمان پنهان» که کتاب را به رایگان در اختیار فارسی‌زبان قرار می‌دهند، به صفحه‌ی گفت‌وشنود مراجعه کنید:

https://dialog.tavaana.org/knife-salman-rushdie/

#سلمان_رشدی #چاقو #ترور #تروریسم_ایدئولوژیک #شیعی_گری #تشیع #اسلام‌گرایی #دهشت_افکنی #آزادی_بیان

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
اندیشه سیاسی در اسلام معاصر
حمید عنایت
معرفی کتاب

برای دانش‌آموختگان رشته‌ فلسفه در ایران و علاقه‌مندان عمومی ادبیات فلسفی، حمید عنایت بیش‌تر با ترجمه‌اش از کتاب «فلسفه هگل»، اثر والتر استیس، مشهور است. اما این پژوهشگر که متأسفانه فقط پنجاه سال عمر کرد، از ترجمه و تألیف آثار متعددی از خود به جا گذاشت. با این حال، یک نگاه کلی به عناوین آثارش و از جمله همین کتاب «اندیشه‌ سیاسی در اسلام معاصر»، علاقه‌ی او را به اسلام‌گرایی و آنچه که تجدد فکر اسلامی و شیعی می‌خواند، نشان می‌دهد.

حمید عنایت از خانواده‌ای روحانی بود. گفته می‌شود که پدرش بر اثر اصلاحات دوران رضاشاه، لباس روحانیت را کنار گذاشت و محضرداری می‌کرد. مانند اغلب نخبگان ایرانی، عنایت سوابقی با حزب توده داشت و باز چنان که یک الگوی کلی و بسیار تکرار شونده در میان نخبگان ایرانی‌ آن سالهاست، پس از جدایی از حزب توده به جریان‌های اسلام‌گرا تقرب پیدا کرد. او سمپات با محمد مصدق و جبهه‌ی موسوم به ملی بود و به نظر می‌رسد که به مرور، به اصل خانوادگی خود که دیانت اسلام بود، بازگشته باشد. در بخش یاد و سپاس در انتهای مقدمه‌ای که عنایت بر کتاب خود «اندیشه‌ی سیاسی در اسلام معاصر» می‌نویسد، مرتضی مطهری را «متفکری اصیل و خلاق و مسلمانی به تمام معنی انسان‌دوست» معرفی می‌کند و می‌آورد: «اگر دوستی این‌جانب با مرحوم مرتضی مطهری استاد فلسفه‌ی اسلامی دانشگاه تهران نبود، اندیشه‌ی اصلی این کتاب به خاطرم خطور نمی‌کرد.»

اندیشه‌ی اصلی کتاب، مروری کلی بر دلالت‌های سیاسی سنت اسلامی بود؛ یعنی بازتابی از دلبستگی‌های سیاسی مرحوم عنایت و بسیاری از همفکران همنسل‌اش. آنها که عمری تحت سیطره‌ی حکومتی تجددخواه و توسعه‌گرا به سبک اروپایی زندگی کرده بودند، نسبت به میراث اسلامی خوش‌گمان بودند و تصور می‌کردند با احیاء فکر اسلامی و با تأکید بر نواندیشی و تجدد داخل پارادایم‌های اسلامی، می‌توان انتظار دورانی درخشان‌تر داشت.

خود او در مقدمه بر «اندیشه‌ سیاسی در اسلام معاصر» می‌نویسد: «… این کتاب آن‌قدرها که به اندیشه‌های اسلامی می‌پردازد به اندیشه‌هایی که مسلمانان طبق برداشت خود عرضه داشته‌اند نمی‌پردازد. منظور آن است که به اندیشه‌های اسلامی‌ای می‌پردازد که در جامه‌ی اصطلاحات و مقولات رسمی فقه و کلام و سایر معارف اسلامی بیان شده، هرچند ممکن است بسیاری از آنها غیرسنتی و غریب و نامعهود بنماید.» به عبارت دیگر، او در این کتاب نه چندان بر آن عده که تحت عنوان «روشنفکر دینی» یا «نواندیش دینی» مشهور شدند متمرکز بوده است که بر روحانیت نواندیش و تجددخواه. نمونه این روحانیت از جمله نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی‌ست که…

برای مطالعه ادامه این یادداشت به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

https://dialog.tavaana.org/political-thought-in-islam/

#اسلام #اسلام‌گرایی #اندیشه_اسلامی #تجدد_دینی #نوگرایی_دینی #نواندیشی_دینی #حمید_عنایت #رواداری

@Dialogue1402