آموزشکده توانا
58K subscribers
30K photos
36.2K videos
2.54K files
18.6K links
کانال رسمی «توانا؛ آموزشکده جامعه مدنی»
عكس،خبر و فيلم‌هاى خود را براى ما بفرستيد:
تلگرام:
t.me/Tavaana_Admin

📧 : info@tavaana.org
📧 : to@tavaana.org

tavaana.org

instagram.com/tavaana
twitter.com/Tavaana
facebook.com/tavaana
youtube.com/Tavaana2010
Download Telegram
Forwarded from گفت‌وشنود
آغاز بت‌پرستی با طمع جنسی پدر به دخترش بود!

«…در واقع داستان تمایلِ کوش پیل‌دندان به دختر خویش و امتناع دختر از همبستری با او نقطه‌ی شروع نمایش بد دینی اوست. دختر کوش نه تنها به پیشنهاد او جواب رد می‌دهد، بلکه پنهانی معشوقی به نام کَنیاش برمی‌گزیند که شاهزاده‌ی قندهار است. هنگامی که کوش پیل‌دندان از این موضوع مطلع می‌شود، در بحبوحه‌ی خشم و جنون ناشی از حسادت، دخترش را می‌کشد. اما اندک زمانی پس از آن از کار خود پشیمان می‌شود و این‌جاست که دستور می‌دهد مجسمه‌هایی از دخترش بسازند و به اطراف و اکناف ممالک شرقی بفرستند. در کوش‌نامه آمده است که این رویداد منشأ بت‌پرستی در سرزمین‌های شرقی بوده است.»

ساقی گازرانی در پژوهش خود با نام کوش پیل دندان که نقلی از آن را ملاحظه کردید، نکته‌سنجی‌های بیشتری در خصوص شگردهای روایی ساخت کاراکتر مثبت و منفی در جهان ایرانی می‌کند. کوش پیل‌دندان نام یک ضدقهرمان است که روایتی منظوم از داستان او را مدیون شاعری به نام ایرانشاه در دربار سلجوقیان هستیم. داستان کوش پیل‌دندان اصالتاً می‌بایست داستانی مربوط به دوره‌ی ساسانی بوده باشد. این کاراکتر، که فرزند پادشاهی به نام کوش است و در مجموع نماینده‌ی سلسله‌ای به نام کوشانیان که ابتدا به مرکزیت بلخ و سپس به مرکزیت شهری به نام کوش در شرق ایران حکومت می‌کردند، با ساسانیان زد و خوردهای نظامی داشتند. کوشانیان بنا به قرائن تاریخی، نهایتاً از ساسانیان شکست می‌خورند و پادشاهانی دست‌نشانده‌ی ساسانیان بر آنها مسلط می‌شوند. اما به نظر می‌رسد سازندگان داستان کوش پیل دندان در دوره‌ی ساسانیان، تلاش می‌کردند که با خلق یک ضدقهرمان به نام کوش پیل دندان، از کوشانیان یک «دیگری متخاصم» یا دشمن بسازند که نهایتاً تسلیم شده و به بخشی از جهان ایرانی مبدل می‌شود.

نشانه‌ی اینکه کوش پیل دندان یک ضدقهرمان است از دندان‌های نیش بزرگ او پیداست! او دندان‌های بزرگی شبیه فیل دارد و از این حیث واجد صفتی غیرانسانی‌ست. اما از آن مهم‌تر اینکه کوش پیل‌دندان، برادرزاده‌ی ضحاک وانموده می‌شود!…

برای مطالعه بیشتر در این مورد به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

https://dialog.tavaana.org/book-kushe-pildandan-saghi-gazerani/

#ساقی_گازرانی #کوش_پیل_دندان #ادبیات_فارسی #سنت_شاهنامه_نگاري #روایت #روایت_شناسی #روایت_شناسی_شعر #دیگری_نامه

@dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
خُنُک آنکه دل، شاد دارد به نوش!
دیگری‌نامه
اپیزود بیست و دوم

در این برنامه با نام «خنک آنکه دل شاد دارد به نوش»، تصمیم داریم که درباره‌ اهمیت آیین‌های مرتبط با نوروز در جهت حفظ هویت ملی ایرانی، صحبت کنیم.

دیگری‌نامه، همان‌طور که از نامش پیداست، محتواهایی در رابطه با هویت‌های غیر، یا هویت‌های دیگر تولید می‌کند و مناسبات میان این هویت‌ها را با هم بررسی می‌کند. امر مسلم اینکه هویت ایرانی، مانند یک چتر بزرگ می‌ماند که بسیاری از هویت‌های دیگر را زیر خود جمع می‌کند و از این حیث، هویتی بسیار فراگیر و بزرگ است. زیرمجموعه‌ این هویت ملی ایرانی، نه تنها هویت‌های قومیتی هم دیده می‌شود، بلکه تا آنجا که به هویت‌های دینی مربوط است، طیف وسیعی از هویت‌ها قابل مشاهده و شمارش است که تلاش کردیم در قسمت‌های قبل، برخی از آن‌ها را معرفی نماییم. 

اما می‌توانید پیشاپیش حدس بزنید که هویت‌های مختلف، چه دینی چه قومیتی، در پهنه‌ فلات ایران، وجوه اشتراک بسیاری با هم دارند. از سبک غذایی مشابه یا قابل مقایسه گرفته، تا حتی طرز پوشش، تا برخی شباهت‌های فیزیولوژیک و آناتومیک.

اما کنش‌های آیینی که میان مردمان فلات ایران وجود داشته و متاسفانه بخش‌های بزرگی از آن به حکم تغییر بافت اجتماعی در درازای تاریخ از بین رفته، از مهم‌ترین وجوه اشتراک مردمان این ناحیه است. از میان تمامی آیین‌هایی که میان این مردم از تاجیکستان در آسیای میانه گرفته تا عراق و ترکیه در قلب خاورمیانه رواج داشته و هنوز دارد، نوروز مهم‌ترین و مشهورترین آن‌هاست.

برای مطالعه ادامه این متن به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

https://dialog.tavaana.org/others-22/

و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:

https://youtu.be/xjJcyosg9zI?si=Xv6UDbjLaLS0HEDp

و برای شنیدن نسخه کامل در کست‌باکس به:

https://castbox.fm/vb/683641974

و برای شنیدن نسخه کامل در ساند کلود به:

https://on.soundcloud.com/7tVhtxuzLgU9nFNv9

مراجعه کنید.

#دیگری_نامه #دیگری #هویت_ملی #کنش_آیینی #هویت_آیینی #هویت_دینی #نوروز #ضحاک #جمشید #کمبوجیه #والتر_هینتس #نوروز_بابلی #آکیتو

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
خورشید دو نیم می‌شود!
دیگری‌نامه
اپیزود بیست و سوم

داستان جمشید در شاهنامه، با برآمدن حکومت ضحاک تمام می‌شود. ضحاک یا در صورت قدیمی‌تر این نام، آژی‌دهاک، خود یک دیگری اهریمنی در شاهنامه است که به نظر می‌رسد نه فقط در شاهنامه، بلکه در متون کهن‌تر ایرانی یعنی در مجموعه‌ اوستا، شخصیتی از او اهریمنی‌تر وجود ندارد.

او اگرچه به نظر می‌رسد که یک انسان است و چنانکه در ابیات آغاز برنامه از فردوسی شنیدید، حتی با استقبال ایرانیان، شاه ایران‌زمین می‌شود، اما در حقیقت ذاتی اهریمنی دارد و مهم‌ترین نشانه‌ این وجه فراانسانی اما مطلقا منفی او، مارهای زهرآگینی‌ست که بر دوش او می‌رویند.

می‌توانید حدس بزنید که این دیگری مطلق و کاملا تیره و تاریک جهان ایرانی، که در تقابل با جمشید قرار می‌گیرد، تجسمی از تاریکی شب در غیاب خورشید است. مطابق با شاهنامه، رونق کار جمشید رو به افول می‌گذارد و چون راه بیدادگری در پیش می‌گیرد، فره  ایزدی از او می‌رود و درست در این وقت است که ایرانیان سردرگم‌شده، رو به تازیان می‌کنند و سپاهی از ایرانیان و تازیان به سرکردگی ضحاک، به تخت جمشید حمله می‌کنند. جمشید تاج و تخت را رها کرده و به دریای چین می‌گریزد. در سنت شاهنامه‌نگاری، چین، رمزی از دوردست‌هاست. در واقع معنای فرار جمشید به دریای چین، فرار به نقطه‌ای دور است تا از دست ضحاک در امان بماند.

اما در روایت شاهنامه آنچه بسیار جالب است زمانی رخ می‌دهد که جمشید نهایتا به دست ضحاک اسیر می‌گردد. این روایت می‌گوید که ضحاک، جمشید را با اره به دو نیم می‌کند. این تصویری‌ست که خورشید وقتی به افق می‌رسد از خود بجامی‌گذارد: گوی تابناک بزرگ آسمان چنان در افق فرو می‌رود که گویی با خط افق، به دو نیم شده باشد. این آغاز تاریکی، یعنی آغاز شب است…

برای مطالعه ادامه یادداشت به صفحه گفت‌وشنود بروید:

https://dialog.tavaana.org/others-23/

برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:

https://youtu.be/LcjtwdZat3s?si=k_FEzo57d_z08Dy7

و برای شنیدن در کست‌باکس به:

https://castbox.fm/vb/686913602

و برای شنیدن در ساندکلود به:

https://on.soundcloud.com/dTMXA452b1NhWNhi8

رجوع کنید.

#دیگری_نامه #آژی_دهاک #ضحاک #جمشید #تاریکی #اسطوره_خورشیدی #اسطوره #گفتگو

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود

به گزارش ایندیاتودی، در بیانیه رسمی وزارت امور خارجه هند آمده است: «ما به شدت از اظهارات رهبر جمهوری اسلامی ایران در مورد اقلیت‌ها در هند ابراز تاسف می‌کنیم. این اظهارات نادرست و غیرقابل قبول است.»
‏وزارت خارجه هند در این بیانیه نسبت به سخنان علی خامنه‌ای درباره وضعیت مسلمان هند «به شدت» ابراز تاسف کرد و نوشت: «به کشورهایی که درباره اقلیت‌ها اظهار نظر می‌کنند، توصیه می‌شود ابتدا به سوابق خود در این زمینه نگاهی بیندازند، پیش از آنکه درباره دیگران قضاوت کنند.»

علی خامنه‌ای گفته بود: «نمی‌شود که من خودم را مسلمان بدانم، اما از رنجی که یک مسلمان در میانمار یا در غزّه یا در هند می‌کشد، خودم را غافل بدانم.»

جمهوری اسلامی از جمله حکومت‌هایی است که بیشترین تبعیض و فشارهای سیستماتیک را نسبت به اقلیت‌های دینی مثل: نوکیشان مسیحی، بهائیان، خداناباوران و ناباورمندان به دین اعمال می‌کند .

https://dialog.tavaana.org/muslims-islamic-governments/

#هند #خامنه_ای #دیگری_ستیزی
#گفتگو_توانا

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
«چون روایت‌های مربوط به پیامبران و شاهان پس از به شهرت رسیدن آنها پدید آمده، امکان هماهنگ کردن نشانه‌های پیشگویانه مربوط به تولدهای فرخنده موجود در زندگنامه محمد، زرتشت، کوروش و اردشیر با رویدادهای واقعی فراهم بود. پیشگویی برای رساندن آن افراد به موقعیت خارق‌العاده، حتی پس از دوران زندگی آنها ضرورت داشت. اسطوره‌های مربوط به تولد محمد، نه فقط پس از موفقیت او در مقام پیامبری، بلکه حتی پس از رحلت وی و تسخیر خطه ایران به دست اعراب به وجود آمد. پیروان بعدی محمد، بخصوص طی سده‌های دوم و سوم هجری قمری، آگاهانه به این داستان‌ها شکلی جدید بخشیدند تا آنها را متناسب با اوضاع جدید اجتماعی و مذهبی سازند…. »

جمشید کرشاسپ چوکسی در کتاب «ستیز و سازش» به روند تبدیل دین در سرزمین‌های ایرانی از بهدینی (زرتشتی‌گری) به اسلام می‌پردازد. بخش‌هایی از این کتاب که در اپیزودهای از دیگری‌نامه نقل و بررسی شد، به «جنگ روایت»ها می‌پردازد. در بند پیش‌گفته، چنانکه خواندید، چوکسی می‌گوید که روایت‌هایی مانند پیش‌بینی سقوط شاهنشاهان ساسانی (ترک خوردن طاق کسری) که به پیامبر اسلام نسبت داده شده، و یا حکایت‌هایی که از غلبه علمی علما مسلمان بر موبدان زرتشتی در محضر خلیفه بغداد آمده، همه روایت‌های پساپیروزی‌اند. جبهه پیروز، در حقیقت تاریخ را به نفع خود بازروایی کرده است.

جالب اینجاست که موبدان هم بی‌کار ننشسته و در قالب ژانر ادبی «آخرزمانی»، (Apocalyptic) پیروزی مسلمانان را نشانه تباهی آخرزمان دانسته و آن را پیش‌گویی‌شده معرفی کردند! چوکسی درباره متنی به نام زَند وَهْمَن یَشْت، می‌نویسد:

«زند وهمن یشت به صراحت ورود مسلمانان عرب را مقارن آخرین روزهای بشریت ذکر کرده است. بنا به گفته مصحح ناشناس این متن در سده سوم ه.ق. خداوند به زرتشت پیامبر گفت: «دوران هفتم یا دوران آهن برآمیخته، دوران پادشاهی بد دیوان ژولیده‌موی خَشْم‌تخمه است.» اصطلاح خشم در دین زرتشتی معمولا نامی برای دیو خشم است و دراین عبارت جناسی‌ست برای هاشم، موسس خاندان محمد نبی. چون حملات اعراب و ترکان پیش از آخرین اصلاح متن اتفاق افتاده بود، به نظر می‌رسد سطری که پیش‌گویی می‌کند «پادشاهی از تازیان چرمین‌دوال… به ترکان رسد» بعدها افزوده شده باشد.»

در اپیزود چهاردهم از دیگری‌نامه با نام مزدک، اطلاعات بیشتری در مورد این جنگ روایت‌ها خواهید یافت:

https://dialog.tavaana.org/podcast-others-14/

#دیگری_نامه #جنگ_روایت #روایت_شناسی #زمان_پریشی #آخرزمانی #رواداری #دیگری_ستیزی #دیگر_سازی

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
«کوش پیل دندان»
دیگری‌نامه
اپیزود بیست و چهارم

در منظومه‌ای که حدود یک قرن بعد از شاهنامه‌ فردوسی سروده شد، ضدقهرمان دیگری خلق می‌شود به نام کوش پیل‌دندان که مختصری درباره‌ آن در اپیزود قبل شنیدید. از جمله اینکه کوش پیل‌دندان هم ظاهری غیرمتعارف داشت: دندان‌های نیش بزرگ، موهای سرخ و چهره‌ای زشت. سراینده‌ این منظومه ایرانشاه‌ بن ابی‌الخیر به احتمال قریب به یقین برمبنای داستانی متعلق به دوره‌ ساسانی، دست به سرایش منظومه‌ کوش پیل‌دندان زد و نمونه‌ای دیگر فراهم آورد از شیوه‌ای که ذهنیت ایرانی یک دیگری اهریمنی می‌سازد. در این برنامه اطلاعات بیشتری درباره‌ داستان کوش پیل‌دندان به موازات داستان ضحاک فراهم می‌آوریم و این دو ضدقهرمان داستان‌های ایرانی را با هم مقایسه خواهیم کرد.    

برای خواندن متن کامل این اپیزود به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

https://dialog.tavaana.org/others-24/

و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:


https://youtu.be/dNp3aQrI1MA?si=VDUgwuARf-r8XrVn

و برای شنیدن نسخه کامل در کست‌باکس به:

https://castbox.fm/vb/689439951

و برای شنیدن نسخه کامل در ساند کلود به:

https://on.soundcloud.com/qHDRQHwADiEFys968

مراجعه کنید.

#دیگری_نامه #سنت_شاهنامه_نگاری #داستان_پردازی #روایت_شناسی #ضد_قهرمان #قهرمان #ضحاک #کوش_پیل_دندان #ساقی_گازرانی #دیگری_سازی #دشمن_سازی #دشمن_تراشی

@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
@dialogue1402

«خدایان روی زمین»
دیگری‌نامه
اپیزود ۲۵

با اپیزود بیست‌وپنجم با نام «خدایان روی زمین» از مجموعه‌ دیگری‌نامه در خدمت شما هستیم. این اپیزود، چنانکه شنوندگان پی‌گیر ما انتظار دارند، قرار است به ادامه‌ ماجراهای کوش پیل‌دندان به روایت ایرانشاه‌ بن ابی‌الخیر بپردازد.

هدف ما نقل، تحلیل و بررسی چگونگی شکل‌گرفتن تصویر ضدقهرمان در داستان‌های حماسی ایرانی‌ست. بنابراین در دو سه اپیزود اخیر به موازات اشاراتی به داستان ضحاک به‌عنوان یک کلان‌روایت مشهور از یک دیگری اهریمنی، داستان کوش پیل‌دندان را هم به شما معرفی کرده‌ایم که مطابق با راویان و برسازندگان اصلی این داستان، خود برادرزاده‌ ضحاک بود. در اپیزود گذشته با نقل از ساقی گازرانی، به وجود نوعی کیش شخصیت در شاهنشاهی کوشان در شرق ایران اشاره کردیم.

گازرانی مولف کتاب کوش پیل‌دندان: خلق یک ضدقهرمان به پژوهش‌های باستان‌شناختی درباره‌ شاهنشاهی کوشانی استناد می‌کند و می‌نویسد: 

«اعتقاد به پرستش شمایل شاه چنان که در مورد کوش پیل‌دندان می‌بینیم برای کسی که با مضامین مهم تاریخ کوشان آشنایی دارد، باید بسیار جالب باشد. اشاره‌ کوش‌نامه به مجسمه‌ کوش که به منظور پرستش در ساختمانی زیبا و باشکوه قرار گرفته است، چه ارتباطی با واقعیت‌های تاریخ کوشانیان دارد؟ واقعیت این است که میان این شعر و آنچه به صورت کشفیات باستان‌شناختی داریم، از جمله سازه‌هایی که مجسمه‌های پادشاهان کوشان در آن‌ها جای‌داشته‌اند، تناظر و تشابه وجود دارد. ماهیت این سازه‌ها که به پرستشگاه‌های کوشانی شهرت دارند مانند هر چیز دیگری که به تاریخ کوشانیان مربوط است، محل بحث و مجادله بوده و پیچیده است. تاکنون سه نمونه از چنین ساختمان‌هایی کشف شده است:

برای مطالعه ادامه متن به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:

https://dialog.tavaana.org/others-25/

و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:

https://youtu.be/MJlPyt7vV2Y?si=mitcwo6GS5Mg_QUT

و برای شنیدن نسخه کامل در ساند کلود به:

https://on.soundcloud.com/cQqUFmsfXMA5Y8iA8

و برای شنیدن نسخه کامل در کست‌باکس به:

https://castbox.fm/vb/692209025

مراجعه بفرمایید.

#دیگری_نامه #کوش_پیل_دندان #ساقی_گازرانی #شاهنامه #سنت_شاهنامه_نگاری #روایت #دشمن #دشمن_سازی #دیگری_دشمن #گفتگو #رواداری

@dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
@dialogue1402

شستن گناهان با آب

راجه ایالتی در هندوستان به نام ایالت مانی‌پور وقتی می‌خواهد گناهانش را کفاره دهد، خود را می‌شوید! مطابق با گزارش فریزر در «شاخه زرین»: «رسم بود که گناهان راجه مانی‌پور به کس دیگری، معمولا به مجرمی انتقال می‌یافت برای انتقال دادن گناه، راجه و همسرش رداهای نفیس در بر، روی داربستی که در بازار برپا می‌شد، آب‌تنی می‌کردند در حالی که شخص مجرم، آن زیر ایستاده بود. با ریختن آب از بدن آنها بر سر مجرم، گناهان آنها نیز شسته می‌شد و بر بلاگردان نازل می‌گردید.»

آیین شستشو با آب به قصد شستن گناهان نمونه‌های فراوانی در سیاره دارد؛ این نوع آیین‌ها تنها شکلی از آیین‌های «انتقال شر» هستند. آیین‌های انتقال شر چنانکه از نام انها پیداست قرار است که شر و نحوست را به کس یا چیز دیگری منتقل کنند.

این نوع آیین‌ها به تعبیر فریزر، می‌توانند جنبه تبهکارانه هم داشته باشند! و این زمانی‌ست که تدارک می‌کنند تا شر به انسان یا حیوانی زنده منتقل شود. در ساده‌ترین شکل از این آیین‌های انتقال شر، سگ بینوایی قربانی می‌شود:

«در غرب هیمالیا مردم سگی را انتخاب می‌کنند و به او بنگ و حشیش می‌دهند تا با ارواح درآمیزد و شیرینی و تنقلات می‌خورانند و آزاد می‌کنند تا در دهکده بگردد. سپس دنبالش می‌کنند و با چوب و سنگ می‌کشندش و تصور می‌کنند که با این عمل، در آن سال بلا و آفت و بیماری در دهکده وجود نخواهد داشت…»

در اپیزود ۲۸ از دیگری‌نامه که به زودی منتشر خواهد شد به آیین «شستن گناهان با آب» به منزله نوعی آیین انتقال شر خواهیم پرداخت. در این اپیزود، داستان مشهور ادیپ شهریار را با صدای صداپیشگان ما خواهید شنید. تراژدی ادیپ شهریار در حقیقت بازگوکننده نوعی آیین اننتقال شر است.

#دیگری_نامه #انتقال_شر #آیین_انتقال_شر #شستن_گناه #رواداری #گفتگو

@dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
@dialogue1402

تاریخ ادیان خیلی پیچیده‌تر از آن چیزی شکل گرفته است که در بدو امر به نظر می‌رسد؛ این تاریخ به ویژه معمولا آن چیزی نیست که متولیان خود دین و سنت روایت می‌کنند.

آنچه در ارتباط با تاریخ مسیحیت بسیار جالب است این است که هیچ سندی در مورد تاریخ دقیق تولد عیسی مسیح وجود ندارد. اما می‌توان فهمید که چرا ۲۵ دسامبر به عنوان میلاد مسیح انتخاب شده است.

در اپیزود بیست و نهم از دیگری‌نامه به نام «از جادو تا دین» که به زودی منتشر خواهد شد، به بهانه نقل از جیمز فریزر در «شاخه زرین» به این مقوله خواهیم پرداخت.

#دیگری_نامه #مسیحیت #میلاد_مسیح #پرستش_خورشید #مشرکانه #آیین

@dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
@dialogue1402

«برای ما یهودیان که قرن‌ها به عنوان اقلیت در کشورهای مسلمان زندگی کردیم، باورش کمی سخت است که ببینیم حدود ۲میلیون فلسطینی در اسراییل زندگی می‌کنند و در حالی که اقلیت هستند، اما به‌راحتی از همه حقوق شهروندی برخوردارند».

این بخشی از سخنان هما سرشار، چهره فرهنگی پیش‌کسوت در میان ایرانیان با گفت‌وشنود است. سرشار که خود از یهودیان شیراز بوده است از زندگی خود و خانواده‌اش پیش از انقلاب اسلامی در ایران می‌گوید. برای تماشای کل این مصاحبه از لینک زیر استفاده کنید:

لینک کامل برنامه:
dialog.tavaana.org/the-others-homa-sarshar/

#یهودیان_ایران #آپارتاید #اسرائیل
#رواداری #مدارا #دیگری_نامه

@dialogue1402