داستان شیخ صنعان در ادبیات کلاسیک فارسی، داستان شیخ زاهدی‌ست که از عشق یک دختر مسیحی (ترسا)، هم دل می‌بازد و هم دین و برای اینکه نظر دختر را جلب کند اعمال خلاف اسلام مانند شراب‌نوشی و خوک‌چرانی مرتکب می‌شود. مایه اصلی این داستان می‌تواند در نسخه‌های جدیدتری از روایت به‌روز شود. این کاری‌ست که شادروان سعیدی سیرجانی در گتاب «شیخ صنعان» کرده است. دکتر حسن باقری‌نیا ضمن معرفی این کتاب در این فایل کوتاه، بخش‌هایی از آن را می‌خواند و رمزها و اشارات آن را توضیح می‌دهد.

شیخ صنعان در این اثر همان روح‌الله خمینی‌ست که به قدرت دلباخته می‌شود و اگرچه شیخ است اما تمامی آنچه که یک شیخ نمی‌بایست مرتکب شود را بر اثر این «قدرت‌دوستی» مرتکب می‌شود. کاراکترهای دیگر در این مجموعه با اشخاص واقعی سیاست ایران در دوران پس از پنجاه و هفت منطبق می‌شود.

شادروان سعیدی سیرجانی به بازخوانی داستان‌های کهن ایرانی با توجه به حوادث روز علاقه داشت و از او «ضحاک ماردوش» هم به مرحله طبع و انتشار رسیده است. برای مطالعه یادداشتی درباره کتاب ««ضحاک ماردوش» به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:


‏ https://dialog.tavaana.org/book-zahhak-mardosh/


#رواداری #گفتگو #سعیدی_سیرجانی
#نقد_دین
‏ @dialogue1402

«اصلاحات دینی»

از مجموعه مفاهیم و کلیدواژه‌ها

#گفتگو #رواداری
@dialogue1402

جنگ هفتادودو ملت همه را عذر بنه
چون ندیدند حقیقت ره افسانه زدند

گاهی اشتباه انسان در ندیدن حقیقت واقعی جهان 
چنان است که نمیتوانیم عذر تقصیری را برای آن بیاوریم. اشتباه تا زمانی که فردی است و مشکلی برای جامعه ندارد و تاوانش را خود شخص بر دوش میکشد، چشم پوشی کاملا امری اخلاقی است.اما زمانی که ندیدن واقعیت محض توسط شخصی و بیان ان در جمع که باعث انحراف گروهی و توهین و اهانت به گروه دیگر است عذر تقصیر آوردن و چشم پوشی و سکوت در برابر چنین اشخاصی شراکت در جرم و حمایت و همدستی با نادان است و از رذایل اخلاقی به حساب می آید.

حال اینکه ما با کدام چشم به این نادان متظاهر یاوه گو نگاه کنیم منوط به درایت و عقل ماست.
 در آخر اینکه شما با کدامین چشم به این شخص نگاه میکنید؟

خود بینی‌ات پسر، یک اشتباه بود
این مستی از غرور، اوج گناه بود
سوغاتی تو چیست؟ حرّاف بی‌عمل!
سودت برای ما غم بود و آه بود

آغوش این وطن باز است و بی دریغ
بر هر عقیده و هر راه و هر طریق
این خاک، خاک ماست، کُرد و بلوچ و لُر
مفکن در این سرا، ای بی خرد! حریق

تو گیرِِ مذهبی، من در هوای عشق
قدری سکوت کن، بشنو صدای عشق
ما ریشه‌مان یکی است، در خاکِ این وطن
از دشمنی نگو، در سرسرای عشق

بخشید جرم تو آن مفتی عزیز
هان! آبروی خود، زین پس چنین مریز!
از من نه، از حسین بشنو تو این سخن:
آزاده شو، پسر! کمتر بگو مجیز!

علی رضا جعفری(آزادی)

#آزادی_مذهبی #رواداری #دیگرستیزی #گفتگو_توانا

@dialogue1402

«حسن نیت»

اثر سلمان رشدی
ترجمه: آموزشکده توانا

سال ۱۹۸۹ آیت‌الله خمینی، بنیانگذار و رهبر جمهوری اسلامی، فتوای قتل سلمان رشدی را صادر کرد؛ چون – به زعم او – در کتاب «آیه‌های شیطانی» به باورهای اسلامی توهین شده بود. این فراخوان سرنوشت کتاب و نویسنده را دستخوش حوادث بسیاری قرار داد؛ اجازه انتشار کتاب در بسیاری کشورها حتی چند کشور اروپایی داده نشد و چند کتابفروشی آمریکایی عرضه‌کننده آن هدف بمب‌گذاری تروریستی قرار گرفتند. در نتیجه عمده کتابفروشی‌ها از عرضه آن صرف نظر کردند.

سلمان رشدی، متولد ۱۹۴۷ در خانواده‌ای مسلمان در بمبئی و فارغ‌التحصیل دانشگاه کمبریج، پس از انتشار کتاب‌های «کودکان نیمه‌شب» و «شرم» به عنوان شخصیتی ادبی شناخته شد. انتشار «آيه‌های شیطانی» و تهدیدشدن به مرگ در پی فتوای خمینی، بالاجبار او را به زندگی مخفیانه کشانید. رشدی یک سال پس از آن‌که دور از ملاء عام به سر برد مقاله «حسن نیت» را درباره اثرش و آنچه در این مدت از سر گذرانیده بود نوشت و تاکید کرد: «بدون آزادی برای رنجاندن یا خشمگین‌کردن دیگری، آزادی مفهومی ندارد.»

«حسن نیت»، گزیده مقاله سلمان رشدی را با ترجمه آموزشکده توانا به فارسی به رایگان دانلود کنید و بخوانید!

برای دانلود به صفحه توانا رجوع کنید:

‏ https://tavaana.org/in_good_faith/

#گفتگو #رواداری #نقد_دین #ترور #تروریسم #گفتگو_توانا
‏ @dialogue1402

«همه چیز می‌درخشد»
معرفی کتاب
یادداشتی از احمدرضا یزدی

خوانش آثار کلاسیک غربی برای یافتن معنا در عصر سکولار نوشته هیوبرت دریفوس و شان دورانس کلی. کتاب اثری است که با جسارت به بحران معنا در عصر مدرن می‌پردازد. نویسندگان تلاش می‌کنند با الهام از آثار کلاسیک غربی و مفاهیمی همچون چندخدایی و تجربه‌های لحظه‌ای، راه‌حلی برای نیهیلیسم ارائه کنند.

📖نقاط قوت کتاب:

۱. پرداختن به مسئله‌ای بنیادین
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این کتاب بازگرداندن توجه به مسئله معنا در دنیای مدرن است. در عصری که بسیاری از نظام‌های سنتی معنا سازی چون مذاهب کارکرد پیشین خود را از دست داده‌اند نویسندگان تلاش می‌کنند تا راه‌های جدیدی برای معنا یابی در زندگی روزمره معرفی کنند. جسارت در پرداختن به این موضوع بنیادین کتاب را از بسیاری از آثار فلسفی معاصر متمایز می‌کند.

۲. الهام‌گیری از میراث کلاسیک غربی
نویسندگان با بهره‌گیری از آثار نویسندگان و متفکرانی چون هومر، ملویل، دانته، کانت و نیچه، تلاش می‌کنند تا بین گذشته و حال پل بزنند. بازخوانی این آثار و تطبیق مفاهیمی همچون چندخدایی هومری یا نقد نیچه به مدرنیته با بحران‌های معاصر به کتاب عمق و غنایی فکری می‌بخشد که می‌تواند خوانندگان را به تأمل وادارد.

۳. جستجوی معنا در تجربیات روزمره
کتاب ایده جذابی را مطرح می‌کند که تجربه‌های کوچک و گاه پیش و پا افتاده روزمره می‌توانند منبع معنا باشند. از لذت تماشای یک مسابقه ورزشی گرفته تا نوشیدن قهوه صبحگاهی. این تجربیات به عنوان لحظاتی درخشان معرفی می‌شوند که می‌توانند ما را از نیهیلیسم و پوچی نجات دهند. از این منظر، تأکید بر اهمیت زندگی روزمره می‌تواند برای بسیاری از خوانندگان الهام‌بخش باشد.

۴. تأکید بر چندخدایی به‌عنوان بدیلی برای معناهای مطلق


نویسندگان مفهوم چندخدایی را به‌عنوان راهی برای اجتناب از مطلق‌گرایی معنا و نیهیلیسم معرفی می‌کنند. در این چارچوب، ارزش‌های متنوع و گاه متناقضی که در زندگی می‌توان یافت مانند خدایان هومری می‌توانند راهنمای انسان معاصر باشند. این نگاه، دیدگاهی نسبی‌گرایانه و باز به معنا ارائه می‌دهد که با پیچیدگی‌های دنیای مدرن هماهنگ است.

————
نویسنده یادداشت در ادامه به بررسی نقاط ضعف کتاب و انتقادهای وارد شده بر نویسندگان می‌پردازد. برای مطالعه نسخه کامل به کانال تلگرامی آقای احمدرضا یزدی مراجعه کنید:

https://t.me/DrARYazdi

#گفتگو #رواداری #دین #چندخدایی #تک‌خدایی #یکتاپرستی #نیهلیسم #پوچی #پوچ_انگاری

@dialogue1402

۲۶ دی‌ماه سالروز خروج آخرین شاه ایران از کشور است و اگرچه انتقاداتی از منظر حقوق بشری به دستگاه شاه هم وارد بود، اما مدارک و اسناد نشان می‌دهد که وضعیت رواداری به ویژه در حیطه ادیان و باورهای دینی، پس از خروج شاه به شدت افت پیدا کرد و علاوه بر باورمندان به ادیان غیررسمی، ناباورمندان هم به شدت در معرض سیاست‌های حذف و طرد از رسانه قرار گرفتند و موارد متعددی از اعدام به اتهام «سب‌النبی» (توهین به پیامبر) گزارش شد که یکی از آخرین موارد آن اعدام یوسف مهراد و فضل‌الله فاضلی زارع بود. وضعیت خداناباوران در ایران پیش و پس از انقلاب ۱۳۵۷ تفاوت‌های قابل توجهی داشته است.

پیش از انقلاب ۱۳۵۷:

در دوران حکومت پهلوی، ایران سیاست‌های سکولاری را دنبال می‌کرد و خداناباوری به‌طور رسمی تحمل می‌شد، هرچند به‌طور کامل پذیرفته‌شده نبود. حزب توده ایران، با ایدئولوژی مارکسیستی-لنینیستی، در میان تحصیل‌کردگان شهری محبوبیت داشت و خداناباوری به‌عنوان یکی از اصول این ایدئولوژی مطرح بود. با این حال، اکثریت جامعه ایران همچنان مذهبی باقی ماندند.

پس از انقلاب ۱۳۵۷:

با استقرار جمهوری اسلامی، خداناباوری به‌عنوان یک مسئله سیاسی مطرح شد و به‌شدت سرکوب گردید. افرادی که به‌طور علنی خداناباوری خود را اعلام می‌کردند، با خطر بازداشت خودسرانه، شکنجه و حتی اعدام مواجه بودند. شهروندان غیرمذهبی به‌طور رسمی توسط دولت ایران به‌رسمیت شناخته نمی‌شوند. در سرشماری رسمی سال ۲۰۱۱، حدود ۲۶۵٬۸۹۹ نفر (۰٫۳٪ از جمعیت کل) هیچ دینی را اعلام نکردند.

با وجود سرکوب‌ها، در سال‌های اخیر نشانه‌هایی از افزایش سکولاریسم و خداناباوری در جامعه ایران مشاهده می‌شود. بر اساس نظرسنجی‌های انجام‌شده بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲، حدود ۱٫۳٪ از ایرانیان خود را خداناباور معرفی کرده و ۱۴٫۳٪ دیگر به‌عنوان غیرمذهبی شناخته شده‌اند.

به‌طور کلی، پس از انقلاب ۱۳۵۷، وضعیت خداناباوران در ایران با سرکوب‌های شدیدتری مواجه شده است. با این حال، در سال‌های اخیر، با وجود خطرات موجود، گرایش به خداناباوری و سکولاریسم در جامعه ایران در حال افزایش است.

آنچه محوری‌ست استقلال سرنوشت ایرانیان و انسان‌ها به طور کلی از مذهب و باورهای آنهاست. بر این اساس، شاید بتوان به تمامی سیستم‌ها از این منظر نمره داد. نظر شما چی‌ست؟

#گفتگو #رواداری #نه_به_اعدام #خداناباوران
‏ @dialogue1402

«به هر حال همان‌طوری که قره‌العین پیش‌گویی کرده بود فردای همان روز او را به نیاوران بردند و در حضور شاهزادگان و اعیان و کارمندان عالی‌رتبه دولتی و محبوسین و مردم متفرقه با کمال ملایمت و بدون آزار از او خواستار شدند که فقط بگوید من بابی نیستم. اما او به طوری که از پیش خبر داده بود بجای انکار به اعتراف پرداخت و آنچه را که دلخواه او بود به زبان آورد. بنابراین او را به ارک تهران آوردند و روبندی که مدتی بود از به کار بردن آن دست کشیده بود به صورتش آویختند و چون وارد ارک دولتی شدند او را در روی خرمنی از حصیر که در خانه‌ها در زیر قالی می‌اندازند قراردادند و قبل از اینکه آن خرمن را آتش زنند میرغضبان پارچه‌ی کهنه‌ای به گلوی او فرو برده، خفه‌اش کردند و جسد او را طعمه‌ی آتش نمودند و خاکسترهای آن را به باد دادند.»  

ادیان و آراء فلسفی در آسیای مرکزی- فصل یازدهم: سوءقصد نسبت به شخص شاه/ کنت دو گوبینو صفحه‌ی ۲۵۲ مترجم همایون فره‌ وشی 

کنت دو گوبینو، وزیر مختار فرانسه در سالهای ۱۲۷۱-۱۲۷۴

ژوزف آرتور کنت دو گوبینو در سال ۱۸۱۶ متولد شد و در سال ۱۸۸۲ درگذشت. او نویسنده، دیپلمات و نظریه‌پرداز فرانسوی بود که در کتاب «ادیان و آراء فلسفی در آسیای مرکزی» به بررسی باورها و فلسفه‌های مذهبی آسیای میانه پرداخت و این اثر به دلیل ارائه تصویری از ادیان و فلسفه‌های شرقی در ارتباط با فرهنگ غرب اهمیت دارد. با این حال گوبینو به خاطر نظریات نژادپرستانه خود و کتاب جنجالی‌اش «رساله‌ای درباره نابرابری نژادهای انسانی» نیز شناخته می‌شود که در آن به برتری نژاد سفید و انحطاط تمدن‌ها از طریق اختلاط نژادی پرداخته است.

در اپیزود دوم از پادکست دیگری‌نامه، با نام «دگرباشی ایرانی» که ظهور جنبش بابیه را روایت کردیم، به گزارش او از قتل فجیع طاهره قره‌العین به جرم دگرباشی دینی پرداختیم. برای دسترسی به این اپیزود به صفحه گفت‌وشنود بروید:

https://dialog.tavaana.org/podcast_others_2/

#رواداری #گفتگو #باورمندان #ناباورمندان #دگرباشی #دگرآیینی #دیگری_نامه
@dialogue1402

در میان اخبار مربوط به کشته شدن دو تن از بیدادگران حکومت جمهوری اسلامی، خبر خودکشی دو خواهر نوجوان بازتاب چندانی پیدا نکرد. مطابق با گزارش هرانا، النا و الیسا، ساکن شهرک شهید بهشتی در حکیمیه تهران، خود را از بالای ساختمان به پایین پرتاب کرده و کشته شده‌اند. از سرایدار ساختمان نقل شده که این دو خواهر چند ماه قبل هم قصد خودکشی داشته‌اند اما او مانع شده است!

پدر و مادر این دو دختر نوجوان، ابتدا به دو پسر نوجوان هیجده و نوزده ساله در این ارتباط، اتهام ربایش و قتل زدند. اما دورربین‌های مداربسته نشان داد که این دو پسر، النا و الیسا را برای مدتی به گردش برده و آنها را به منزل بازگردانده‌اند. آنچه جالب و موجب تاسف بسیار است، دادگاه برای این دو پسر به اتهام «رابطه خارج از ازدواج» هر یک ۹۹ ضربه شلاق و یک سال تبعید بریده‌اند! به این ترتیب، برای یک ارتباط ساده خارج از ازدواج که در تمامی دنیا، امری عادی و مقتضی سن جوانی و نوجوانی تلقی می‌شود، دست‌کم سه خانواده عزادار شده و آسیب دیده‌اند!

سیاست‌های تربیتی و جنسیتی جمهوری اسلامی معطوف به دشوارتر کردن رابطه بین دو جنس، و تنش‌آمیز کردن روابط جنسی‌ست. محیط تنش‌آلود در روابط جنسی، سوءظن‌ها را بیشتر می‌کند و خشونت‌ها را افزایش می‌دهد. مراجع تصمیم‌گیری چه در بخش تربیتی و چه در بخش داوری و قضایی، به جای عقلانی‌سازی تجربه جنسی، رویکرد پلیسی و مجرمانه دارند که پیامد آن فاجعه برای یک ارتباط ساده است؛ روابطی که باید شیرین و خاطره‌انگیز باشند.

#رواداری #گفتگو
‏@dialogue1402

کاظم صدیقی که ماجرای زمین‌خواری مدتی پیش افشا شد و در میان خود مومنان اعتراضاتی برانگیخت، در نماز جمعه به عنوان امام جماعت حاضر شد و سخنان خشم‌آلودی گفت از جمله اینکه «در زمان شاه آمریکا مثل سگ به کشور ما حمله کرده بود… و شاه برای مردم ما شاه و برای آمریکا نه نوکر، بلکه کنیز بود…» این سخنان مضحک را زمانی می‌توانیم بهتر درک کنیم که دریابیم درباره نشر شایعه هم نصیحت کرده و از جمله گفته است: ««کار منافق شایعه‌سازی و نشر شایعات است. انسان [باید] در برابر شایعه‌پرکن‌ها موضع بگیرد. ریختن آبروی مومن نباید انجام شود..»

حمله به آمریکا، به شاه، به زنان، به ویژه وقتی شدت می‌گیرد که ابعاد فساد مقامات هم افزایش می‌یابد و یا از پرده بیرون می‌افتد.در واقع، نسبت مستقیمی وجود دارد میان هتاکی واعظان حکومتی به «دشمن» و افشا شدن انچه در خلوت می‌کنند!

کاظم صدیقی مناصب مختلفی از جمله ریاست بر ستاد امر به معروف و نهی از منکر هم دارد. او در فروردین‌ماه ۱۴۰۳ هم با اشاره به ماجرای زمین‌خواری‌اش در ازگل، فضای مجازی را «قتلگاه جوانان و مسلخ آبروها» نامیده بود و ادعا کرد که مردم بعد از نشر این «شایعه» وقتی او را می‌دیدند گریه می‌کردند!

#گفتگو #رواداری #اصلاح_دین #نقد_دین
@dialogue1402