Forwarded from گفت‌وشنود
تنها در دنیای موسیقی نیست که چهره‌های جدید با محتواهای خلاقانه تازه ظهور می‌کنند؛ تنها در دنیای سینما این‌طور نیست؛ تنها در قلمرو فناوری نیست که ابتکارهای تازه رخ می‌دهد. در واقع یک حیات اجتماعی پویا در تمامی شئون خود پویا خواهد بود و محتواهای تازه برای عرضه خواهد داشت.
در کشور ما ایران در دهه‌های اخیر، حیات دینی حقیقتا پویا بوده و چهره‌ها و شخصیت‌هایی ظهور کرده‌اند که اگر با آنها برخورد سخت نمی‌شد، قادر به ایجاد تشکل و سازمان‌های نو دینی هم بودند.
معاونت «فرق و مذاهب» در وزارت اطلاعات، دهه‌هاست که مسئول مستقیم سرکوب پویایی‌های دینی در حیات اجتماعی ایرانیان است. بعضی از این چهره‌ها یا خیزش‌های معنوی کاملا نوظهور بوده‌اند و خود را ادامه هیچ سنت کهنی معرفی نمی‌کرده‌اند. بعضی دیگر، قدیمی‌ترند و محصول تحولات دینی در صدها سال گذشته بوده‌اند.
از نمونه چهره‌های جدید پیمان فتاحی ملقب به ایلیا م. رام‌الله یا محمدعلی طاهری بنیان‌گذار عرفان حلقه است. از چهره‌های کمی قدیمی‌تر حسینعلی نوری ملقب به بهاءالله است که در قرن نوزدهم میلادی آیین بهایی را در ایران تاسیس کرد. این آیین به جهت سرکوب شدید در خاستگاه خود، در خارج از ایران گسترش یافت و اکنون در سراسر دنیا پیرو دارد؛ بنا به منابع موجود تعداد پیروان آیین بهایی در سراسر جهان، پنج تا هشت میلیون نفر است. بهاییان هنوز در ایران زندگی می‌کنند و هر از گاهی اخبار تلخ زندان و شکنجه و مصادره اموال و گاهی حکم اعدام پیروان بهایی به رسانه‌ها مخابره می‌شود.
نظر به اینکه پژوهش در تکاپوی نوآورانه دینی در میان ایرانیان و گسترش رواداری را بخشی از وظایف خود می‌دانیم، به سراغ چهره‌های جوان و سرزنده‌ای می‌رویم که با علاقه و بی‌باکانه رخ نشان می‌دهند، از گفت‌وگو استقبال می‌کنند و از هویت خود می‌گویند.
یکی از این چهره‌های جوان که خود را پژوهشگر تاریخ اندیشه می‌نامد و هم‌اکنون در تابستان ۱۴۰۳ دانشجوی دکتری رشته تاریخ در دانشگاه کمبریج است ایقان شهیدی، هم‌وطن بهایی و زندانی سیاسی سابق، است. او مهربانانه و با حوصله درخواست ما برای گفت‌وگو را پذیرفت و چنانچه در ادامه می‌خوانید، دقیق و مستند، همه آنچه به خاطرش رنج بسیار کشیده بود را با ما در میان گذاشت.
برای مطالعه این مصاحبه به صفحه گفت‌وشنود رجوع کنید:
https://dialog.tavaana.org/iqan-shahidi-bahai-faith/
#ایمان_بهایی #آیین_بهایی #نوگرایی_دینی #دین #ادیان_نوظهور #حضرت_بهاءالله #نیایش #انفرادی #ایستادگی #گفتگو
@dialogue1402
در کشور ما ایران در دهه‌های اخیر، حیات دینی حقیقتا پویا بوده و چهره‌ها و شخصیت‌هایی ظهور کرده‌اند که اگر با آنها برخورد سخت نمی‌شد، قادر به ایجاد تشکل و سازمان‌های نو دینی هم بودند.
معاونت «فرق و مذاهب» در وزارت اطلاعات، دهه‌هاست که مسئول مستقیم سرکوب پویایی‌های دینی در حیات اجتماعی ایرانیان است. بعضی از این چهره‌ها یا خیزش‌های معنوی کاملا نوظهور بوده‌اند و خود را ادامه هیچ سنت کهنی معرفی نمی‌کرده‌اند. بعضی دیگر، قدیمی‌ترند و محصول تحولات دینی در صدها سال گذشته بوده‌اند.
از نمونه چهره‌های جدید پیمان فتاحی ملقب به ایلیا م. رام‌الله یا محمدعلی طاهری بنیان‌گذار عرفان حلقه است. از چهره‌های کمی قدیمی‌تر حسینعلی نوری ملقب به بهاءالله است که در قرن نوزدهم میلادی آیین بهایی را در ایران تاسیس کرد. این آیین به جهت سرکوب شدید در خاستگاه خود، در خارج از ایران گسترش یافت و اکنون در سراسر دنیا پیرو دارد؛ بنا به منابع موجود تعداد پیروان آیین بهایی در سراسر جهان، پنج تا هشت میلیون نفر است. بهاییان هنوز در ایران زندگی می‌کنند و هر از گاهی اخبار تلخ زندان و شکنجه و مصادره اموال و گاهی حکم اعدام پیروان بهایی به رسانه‌ها مخابره می‌شود.
نظر به اینکه پژوهش در تکاپوی نوآورانه دینی در میان ایرانیان و گسترش رواداری را بخشی از وظایف خود می‌دانیم، به سراغ چهره‌های جوان و سرزنده‌ای می‌رویم که با علاقه و بی‌باکانه رخ نشان می‌دهند، از گفت‌وگو استقبال می‌کنند و از هویت خود می‌گویند.
یکی از این چهره‌های جوان که خود را پژوهشگر تاریخ اندیشه می‌نامد و هم‌اکنون در تابستان ۱۴۰۳ دانشجوی دکتری رشته تاریخ در دانشگاه کمبریج است ایقان شهیدی، هم‌وطن بهایی و زندانی سیاسی سابق، است. او مهربانانه و با حوصله درخواست ما برای گفت‌وگو را پذیرفت و چنانچه در ادامه می‌خوانید، دقیق و مستند، همه آنچه به خاطرش رنج بسیار کشیده بود را با ما در میان گذاشت.
برای مطالعه این مصاحبه به صفحه گفت‌وشنود رجوع کنید:
https://dialog.tavaana.org/iqan-shahidi-bahai-faith/
#ایمان_بهایی #آیین_بهایی #نوگرایی_دینی #دین #ادیان_نوظهور #حضرت_بهاءالله #نیایش #انفرادی #ایستادگی #گفتگو
@dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
@dialogue1402
«زشت‌ها»
معرفی فیلم
تالی به دیوید می‌گه که تو به تلاش برای رادیکالیزه کردن مردم شهرت یا در واقع سوءشهرت داری! دیوید می‌که اشکال نداره! هر تغییر اجتماعی در بادی امر، رادیکال محسوب می‌شه!
فیلم «زشت‌ها» داستان رادیکال شدن لایه‌هایی از اجتماع علیه ایدئولوژی زیبایی، یا خوشگلیه! ایدئولوژی‌ای که مصداق بارزش در حیات اجتماعی، استقبال فوق‌العاده از اعمال جراحی زیبایی‌ست که گردش مالی قابل توجهی هم در سراسر سیاره داره. تالی که تقریبا اتفاقی با یکی از اعضای این گروه رادیکال یا انقلابی آشنا می‌شه، اصلا با اونها همدل نیست. خیلی صریح می‌گه من نمی‌خوام آزاد باشم! می‌خوام فقط خوشگل باشم! تالی کاراکتری‌ست که اشکالی در ایدئولوژی خوشگلی یا ژیگول بودن نمی‌بینه! فیلم «زشت‌ها/ Uglies» که بر اساس رمانی به همین نام اثر اسکات وسترفلد ساخته شده، در سال ۲۰۲۴ به کارگردانی مک‌جی (McG) منتشر شد و از جمله فیلم‌هایی بود که توجه مخاطبان زیادی را در نتفلیکس به خود جلب کرد. این فیلم در گیشه و پلتفرم‌های آنلاین با موفقیت متوسطی مواجه شد، اما موضوعات آن، به‌ویژه انتقاداتش از استانداردهای تحمیل‌شده زیبایی و استفاده گسترده از جراحی‌های زیبایی، مورد توجه منتقدان قرار گرفت.
داستان فیلم به روشنی بر روی مبارزه اجتماعی علیه ایدئولوژی زیبایی تمرکز دارد؛ ایدئولوژی‌ای که از طریق فشارهای فرهنگی، رسانه‌ای و اقتصادی به جامعه تحمیل شده است. در دنیای فیلم، استانداردهای زیبایی به حدی تثبیت شده‌اند که افراد برای پذیرفته شدن در جامعه به‌طور اجتناب‌ناپذیری به جراحی‌های زیبایی متوسل می‌شوند. این جراحی‌ها نماد کنترل و تبعیت از یک سیستم هستند که…
برای مطالعه ادامه یادداشت به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/uglies/
#گفتگو #مدارا #رواداری #ایدئولوژی #دین #فرهنگ_مسلط
@dialogue1402
«زشت‌ها»
معرفی فیلم
تالی به دیوید می‌گه که تو به تلاش برای رادیکالیزه کردن مردم شهرت یا در واقع سوءشهرت داری! دیوید می‌که اشکال نداره! هر تغییر اجتماعی در بادی امر، رادیکال محسوب می‌شه!
فیلم «زشت‌ها» داستان رادیکال شدن لایه‌هایی از اجتماع علیه ایدئولوژی زیبایی، یا خوشگلیه! ایدئولوژی‌ای که مصداق بارزش در حیات اجتماعی، استقبال فوق‌العاده از اعمال جراحی زیبایی‌ست که گردش مالی قابل توجهی هم در سراسر سیاره داره. تالی که تقریبا اتفاقی با یکی از اعضای این گروه رادیکال یا انقلابی آشنا می‌شه، اصلا با اونها همدل نیست. خیلی صریح می‌گه من نمی‌خوام آزاد باشم! می‌خوام فقط خوشگل باشم! تالی کاراکتری‌ست که اشکالی در ایدئولوژی خوشگلی یا ژیگول بودن نمی‌بینه! فیلم «زشت‌ها/ Uglies» که بر اساس رمانی به همین نام اثر اسکات وسترفلد ساخته شده، در سال ۲۰۲۴ به کارگردانی مک‌جی (McG) منتشر شد و از جمله فیلم‌هایی بود که توجه مخاطبان زیادی را در نتفلیکس به خود جلب کرد. این فیلم در گیشه و پلتفرم‌های آنلاین با موفقیت متوسطی مواجه شد، اما موضوعات آن، به‌ویژه انتقاداتش از استانداردهای تحمیل‌شده زیبایی و استفاده گسترده از جراحی‌های زیبایی، مورد توجه منتقدان قرار گرفت.
داستان فیلم به روشنی بر روی مبارزه اجتماعی علیه ایدئولوژی زیبایی تمرکز دارد؛ ایدئولوژی‌ای که از طریق فشارهای فرهنگی، رسانه‌ای و اقتصادی به جامعه تحمیل شده است. در دنیای فیلم، استانداردهای زیبایی به حدی تثبیت شده‌اند که افراد برای پذیرفته شدن در جامعه به‌طور اجتناب‌ناپذیری به جراحی‌های زیبایی متوسل می‌شوند. این جراحی‌ها نماد کنترل و تبعیت از یک سیستم هستند که…
برای مطالعه ادامه یادداشت به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/uglies/
#گفتگو #مدارا #رواداری #ایدئولوژی #دین #فرهنگ_مسلط
@dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
@dialogue1402
در جوامع مدرن و دموکراتیک، احترام به حقوق و کرامت تمامی افراد، بدون توجه به باورهای دینی یا ناباورمندی آنان، از اصول اساسی و بنیادین حقوق بشر است.
حقوق اجتماعی خداناباوران مانند باورمندان، شامل حق آزادی بیان، حق آزادی مذهبی، و حق عدم تبعیض است. این حقوق تضمین می‌کند که خداناباوران بتوانند آزادانه نظرات و باورهای خود را ابراز کنند و از مشارکت کامل در زندگی اجتماعی و سیاسی برخوردار شوند، بدون اینکه تحت تأثیر تبعیض یا قضاوت‌های ناعادلانه قرار گیرند.
احترام به کرامت انسانی و پذیرش تفاوت‌ها، اساس همزیستی مسالمت‌آمیز در جوامع چندفرهنگی و متنوع است.
خداناباوران نیز بخشی از این تنوع هستند و باید در محیط‌های عمومی و خصوصی با احترام و انصاف برخورد شوند.
ترویج پذیرش و احترام متقابل، از جمله به خداناباوران، به ایجاد جامعه‌ای سالم‌تر و همبسته‌تر کمک می‌کند. پذیرش تفاوت‌ها و حقوق اجتماعی تمامی افراد، از جمله خداناباوران، پایه‌های جامعه‌ای مدرن و عادلانه را تشکیل می‌دهد.
https://dialog.tavaana.org/nonbelievers-in-iran/
#خداناباوران #دین_ناباوران #باورمندان #کرامت_انسانی #گفتگو_توانا
@Dialogue1402
@dialogue1402
در جوامع مدرن و دموکراتیک، احترام به حقوق و کرامت تمامی افراد، بدون توجه به باورهای دینی یا ناباورمندی آنان، از اصول اساسی و بنیادین حقوق بشر است.
حقوق اجتماعی خداناباوران مانند باورمندان، شامل حق آزادی بیان، حق آزادی مذهبی، و حق عدم تبعیض است. این حقوق تضمین می‌کند که خداناباوران بتوانند آزادانه نظرات و باورهای خود را ابراز کنند و از مشارکت کامل در زندگی اجتماعی و سیاسی برخوردار شوند، بدون اینکه تحت تأثیر تبعیض یا قضاوت‌های ناعادلانه قرار گیرند.
احترام به کرامت انسانی و پذیرش تفاوت‌ها، اساس همزیستی مسالمت‌آمیز در جوامع چندفرهنگی و متنوع است.
خداناباوران نیز بخشی از این تنوع هستند و باید در محیط‌های عمومی و خصوصی با احترام و انصاف برخورد شوند.
ترویج پذیرش و احترام متقابل، از جمله به خداناباوران، به ایجاد جامعه‌ای سالم‌تر و همبسته‌تر کمک می‌کند. پذیرش تفاوت‌ها و حقوق اجتماعی تمامی افراد، از جمله خداناباوران، پایه‌های جامعه‌ای مدرن و عادلانه را تشکیل می‌دهد.
https://dialog.tavaana.org/nonbelievers-in-iran/
#خداناباوران #دین_ناباوران #باورمندان #کرامت_انسانی #گفتگو_توانا
@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
آیا احترامی برای این لباس و این صنف باقی مانده‌است؟
چاپلوسی نیک‌بین، نماینده معمم کاشمر برای خامنه‌ای
این آخوند که هنگام مدح خامنه‌ای بالا و پایین می‌پرد، لباس «روحانیت» به تن دارد. قرار بود که با تاسیس حکومت اسلامی، سیاست تابع دین و بر مبنای دین باشد که البته همین ایده به خودی خود بسیار غلط و خطرناک است. اما همین هدف حکومت اسلامی هم برعکس از آب درآمد و این دین بود که تابع و بازیچه سیاست شد.
#دین #روحانیت_شیعه #گفتگو_توانا
@Dialogue1402
چاپلوسی نیک‌بین، نماینده معمم کاشمر برای خامنه‌ای
این آخوند که هنگام مدح خامنه‌ای بالا و پایین می‌پرد، لباس «روحانیت» به تن دارد. قرار بود که با تاسیس حکومت اسلامی، سیاست تابع دین و بر مبنای دین باشد که البته همین ایده به خودی خود بسیار غلط و خطرناک است. اما همین هدف حکومت اسلامی هم برعکس از آب درآمد و این دین بود که تابع و بازیچه سیاست شد.
#دین #روحانیت_شیعه #گفتگو_توانا
@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
@dialogue1402
«مندی»
معرفی فیلم
وقتی توی چشم مندی قطره‌ای می‌ریزند که احتمالا ماده روان‌گردانی مانند LSD است یا چیزی شبیه به آن، حشره‌ی سیاه و نسبتا درشتی از داخل یک شیشه درمی‌آورند و به رگ گردن مندی نزدیک می‌کنند. حشره نیش می‌زند و زن مرموز و شومی که چنین کاری انجام می‌دهد می‌گوید: I like to call that the cherry on top! یعنی «گل بود به سبزه هم آراسته شد!» کنایه از اینکه با این داروی ترکیبی، نتیجه بهتری هم می‌شود گرفت! زن جوانی که همکار این جنایت فرقه‌ای‌ست که و سر و گردن مندی بیچاره را نگه داشته بود اضافه می‌کند: همه اینها برای داشتن یک رویای زیباست!
همه فرقه‌‌ها رویا می‌فروشند و البته رهبران آنها برای آنکه جدی گرفته شوند، با استفاده از داروهای روان‌گردان، چنین رویاهایی را در ذهن و ضمیر پیروان خود ایجاد می‌کنند. داستان‌هایی قدیمی وجود داشته است در مورد استفاده شاخه‌ای از شیعیان اسماعیلی در الموت از حشیش برای القاء یک وضعیت بهشتی در ذهن فداییان خود. مشابه این حکایت‌های ترسناک درباره رهبران فرقه‌های مدرن هم فراوان است و تیم پژوهشی گفت‌وشنود در مجموعه «رهبران فرهمند» به ویژه در داستان جیم جونز به استفاده از روان‌گردان و سموم برای تاثیرگذاری روی پیروان و گاهی برای ارتکاب اعمال مجرمانه مانند قتل پرداخته است.
البته کاراکتر مندی در فیلمی به همین نام، یک قربانی‌ست نه واقعا پیرو یکی از این رهبران فرهمند یا کاریزماتیک. دقایق اولیه فیلم که به کاراکترپردازی اختصاص دارد، مندی را یک کاراکتر بدبین به نوع انسان معرفی می‌کند. مندی در حالی که در آغوش همسر خود است می‌گوید که…
برای مطالعه ادامه این یادداشت به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/mandy/
#فرقه #فرقه_گرایی #مغزشویی #کاریزما #رهبران_فرهمند #گفتگو #مدارا #دین
@Dialogue1402
«مندی»
معرفی فیلم
وقتی توی چشم مندی قطره‌ای می‌ریزند که احتمالا ماده روان‌گردانی مانند LSD است یا چیزی شبیه به آن، حشره‌ی سیاه و نسبتا درشتی از داخل یک شیشه درمی‌آورند و به رگ گردن مندی نزدیک می‌کنند. حشره نیش می‌زند و زن مرموز و شومی که چنین کاری انجام می‌دهد می‌گوید: I like to call that the cherry on top! یعنی «گل بود به سبزه هم آراسته شد!» کنایه از اینکه با این داروی ترکیبی، نتیجه بهتری هم می‌شود گرفت! زن جوانی که همکار این جنایت فرقه‌ای‌ست که و سر و گردن مندی بیچاره را نگه داشته بود اضافه می‌کند: همه اینها برای داشتن یک رویای زیباست!
همه فرقه‌‌ها رویا می‌فروشند و البته رهبران آنها برای آنکه جدی گرفته شوند، با استفاده از داروهای روان‌گردان، چنین رویاهایی را در ذهن و ضمیر پیروان خود ایجاد می‌کنند. داستان‌هایی قدیمی وجود داشته است در مورد استفاده شاخه‌ای از شیعیان اسماعیلی در الموت از حشیش برای القاء یک وضعیت بهشتی در ذهن فداییان خود. مشابه این حکایت‌های ترسناک درباره رهبران فرقه‌های مدرن هم فراوان است و تیم پژوهشی گفت‌وشنود در مجموعه «رهبران فرهمند» به ویژه در داستان جیم جونز به استفاده از روان‌گردان و سموم برای تاثیرگذاری روی پیروان و گاهی برای ارتکاب اعمال مجرمانه مانند قتل پرداخته است.
البته کاراکتر مندی در فیلمی به همین نام، یک قربانی‌ست نه واقعا پیرو یکی از این رهبران فرهمند یا کاریزماتیک. دقایق اولیه فیلم که به کاراکترپردازی اختصاص دارد، مندی را یک کاراکتر بدبین به نوع انسان معرفی می‌کند. مندی در حالی که در آغوش همسر خود است می‌گوید که…
برای مطالعه ادامه این یادداشت به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/mandy/
#فرقه #فرقه_گرایی #مغزشویی #کاریزما #رهبران_فرهمند #گفتگو #مدارا #دین
@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
@dialogue1402
«از جادو تا دین»
دیگری‌نامه
اپیزود ۲۹
…این ایده که انسان مدرن سکولار از جهات مختلف هنوز به شیوه‌ای دینی می‌اندیشد و به شیوه‌ای دینی رفتار می‌کند، ذهن بسیاری از دین‌پژوهان از جمله میرچا الیاده را اشغال کرده بوده است. اینکه حتی در جوامعی با چند صد سال سوابق سکولاریسم، انسان غیر دینی خالص به ندرت یافت می‌شود، مستند الیاده قرار گرفت تا اهمیت پژوهش‌های خود در لایه‌های زیرین و بسیار کهن ذهن مذهبی بشر را جا بیندازد.
الیاده در کتاب مقدس و نامقدس در خصوص انسان غیردینی مدرن می‌نویسد: «او خود را با مجموعه‌ای از انکاریات و ردیات شکل می‌دهد؛ لیکن وی شکار واقعیاتی‌ست که رد و انکار کرده است.» چنین ذهنیتی هنوز هم انگیزش خیلی از پژوهشگران برای مطالعه تاریخ کهن و به‌ویژه مطالعه اسطوره‌هاست. برای بسیاری از آنها سلبریتی‌های موزیک پاپ، به‌عنوان نمونه، با آن هواداران پرشور و حتی دیوانه‌یشان، با آن نورپردازی‌ها و دکورسازی‌های پرخرجی که در اجراهای بزرگ‌شان می‌کنند، در حقیقت خدایان یا نیم‌خدایان دوران کهن‌اند که با سر و شکلی تازه، همان مجموعه اعمال کهن، یعنی اعمال آیینی را بازسازی و بازتولید کرده‌اند.
این ذهنیت که انسان مانند عروسکی کوک‌شده، روی خط «الگوهای کهن» پیش می‌رود و کم‌تر از آن الگوهای کهن تخطی می‌کند، در سریال تلویزیونی «خدایان آمریکایی»، دستمایه داستان‌پردازی قرار گرفته است. در این سریال، کاراکترهای اصلی داستان، در حقیقت موجودات افسانه‌ای اعصار کهن‌اند…
برای مطالعه ادامه این یادداشت به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/others-29/
برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:
https://youtu.be/mKMNRmqS1IA
و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در ساند کلود به:
https://soundcloud.com/tavaana/38d27820-d45c-448b-9576-efaf64c7d586
و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در کست‌باکس به:
https://castbox.fm/vb/747579939
مراجعه بفرمایید.
#دیگری_نامه #دیگری #جادو #دین #نقد_دین #بلاگردان #آیین_انتقال_شر #جیمز_فریزر #ادیپ #ادیپوس #سوفوکل
@dialogue1402
«از جادو تا دین»
دیگری‌نامه
اپیزود ۲۹
…این ایده که انسان مدرن سکولار از جهات مختلف هنوز به شیوه‌ای دینی می‌اندیشد و به شیوه‌ای دینی رفتار می‌کند، ذهن بسیاری از دین‌پژوهان از جمله میرچا الیاده را اشغال کرده بوده است. اینکه حتی در جوامعی با چند صد سال سوابق سکولاریسم، انسان غیر دینی خالص به ندرت یافت می‌شود، مستند الیاده قرار گرفت تا اهمیت پژوهش‌های خود در لایه‌های زیرین و بسیار کهن ذهن مذهبی بشر را جا بیندازد.
الیاده در کتاب مقدس و نامقدس در خصوص انسان غیردینی مدرن می‌نویسد: «او خود را با مجموعه‌ای از انکاریات و ردیات شکل می‌دهد؛ لیکن وی شکار واقعیاتی‌ست که رد و انکار کرده است.» چنین ذهنیتی هنوز هم انگیزش خیلی از پژوهشگران برای مطالعه تاریخ کهن و به‌ویژه مطالعه اسطوره‌هاست. برای بسیاری از آنها سلبریتی‌های موزیک پاپ، به‌عنوان نمونه، با آن هواداران پرشور و حتی دیوانه‌یشان، با آن نورپردازی‌ها و دکورسازی‌های پرخرجی که در اجراهای بزرگ‌شان می‌کنند، در حقیقت خدایان یا نیم‌خدایان دوران کهن‌اند که با سر و شکلی تازه، همان مجموعه اعمال کهن، یعنی اعمال آیینی را بازسازی و بازتولید کرده‌اند.
این ذهنیت که انسان مانند عروسکی کوک‌شده، روی خط «الگوهای کهن» پیش می‌رود و کم‌تر از آن الگوهای کهن تخطی می‌کند، در سریال تلویزیونی «خدایان آمریکایی»، دستمایه داستان‌پردازی قرار گرفته است. در این سریال، کاراکترهای اصلی داستان، در حقیقت موجودات افسانه‌ای اعصار کهن‌اند…
برای مطالعه ادامه این یادداشت به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/others-29/
برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در یوتیوب به:
https://youtu.be/mKMNRmqS1IA
و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در ساند کلود به:
https://soundcloud.com/tavaana/38d27820-d45c-448b-9576-efaf64c7d586
و برای شنیدن نسخه کامل این اپیزود در کست‌باکس به:
https://castbox.fm/vb/747579939
مراجعه بفرمایید.
#دیگری_نامه #دیگری #جادو #دین #نقد_دین #بلاگردان #آیین_انتقال_شر #جیمز_فریزر #ادیپ #ادیپوس #سوفوکل
@dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
بلا باکستر: اگر دنیا رو می‌شناختم می‌تونستم بهترش کنم!
هری استلی: نمی‌تونی بهترش کنی! این واقعیت داره. دروغی به اسم دین رو قبول نکن! و نه سوسیالیسم و نه سرمایه‌داری! ما یک نوع جانوری از دست رفته‌ایم! اینو بدون که امیدواری سسته اما واقع‌بینی سست نیست! با واقعیت از خودت محافظت کن!
بلا باکستر: حالا فهمیدم تو چی هستی هری! یه پسر کوچولوی دل‌شکسته که تحمل درد دنیا رو نداره!
هری استلی: حق با توئه!
هر بار که گرفتارهای‌های انسان بالا می‌گیرند، سایه‌ی جنگ و محنت بیشتر بر سر آدم‌ها می‌افتد، می‌توان به این دیالوگ مشهورشده در فیلم «بیچارگان» فکر کرد.
فیلم "چیزهای بیچاره" یا ساده‌تر، «بیچارگان»، به کارگردانی یورگوس لانتیموس، با داستانی که در آن کمدی سیاه و عناصر فانتزی گنجانده شده، زن جوانی را نشان می‌دهد که توسط یک دانشمند غیرمتعارف به زندگی بازگردانده می‌شود. این فیلم، که بر اساس رمانی نوشته آلاسدایر گری ساخته شده، با مضامینی نظیر هویت، آزادی و محدودیت‌های اجتماعی در هم آمیخته است و زمینه‌ای برای تفسیرهای متفاوت، از جمله در رابطه با مسائل الهیاتی و خداناباوری، فراهم می‌کند.
شخصیتی که به نام "خدا" (یا گاد)، نمایانگر دکتر گادوین باکستر است که بلا باکستر را زنده می‌کند، فضایی را برای بحث در مورد مضامین آفرینش، کنترل و رهایی باز می‌کند. این تصویرسازی می‌تواند به عنوان نقدی به ساختارهای پدرسالارانه و اقتدار خدایی‌ای که بر زندگی و دانش اعمال می‌شود، تلقی شود. کنترل باکستر بر زندگی و فرایند یادگیری بلا، بازتابی از محدودیت‌های گسترده‌تر اجتماعی است و به نوعی اشاره به امکان زیر سوال بردن هنجارها و اقتدارهای موجود، از جمله جزمیات دینی و علمی دارد.
برای خواندن ادامه‌ی این یادداشت رجوع کنید به صفحه‌ی گفت‌وشنود در:
https://dialog.tavaana.org/movie-3-poor-things/
#لانتیموس #بیچارگان #ایدئولوژی #ایدئولوژی_مدرن #دین #نجات_بخش #رستگاری #منجی
@Dialogue1402
هری استلی: نمی‌تونی بهترش کنی! این واقعیت داره. دروغی به اسم دین رو قبول نکن! و نه سوسیالیسم و نه سرمایه‌داری! ما یک نوع جانوری از دست رفته‌ایم! اینو بدون که امیدواری سسته اما واقع‌بینی سست نیست! با واقعیت از خودت محافظت کن!
بلا باکستر: حالا فهمیدم تو چی هستی هری! یه پسر کوچولوی دل‌شکسته که تحمل درد دنیا رو نداره!
هری استلی: حق با توئه!
هر بار که گرفتارهای‌های انسان بالا می‌گیرند، سایه‌ی جنگ و محنت بیشتر بر سر آدم‌ها می‌افتد، می‌توان به این دیالوگ مشهورشده در فیلم «بیچارگان» فکر کرد.
فیلم "چیزهای بیچاره" یا ساده‌تر، «بیچارگان»، به کارگردانی یورگوس لانتیموس، با داستانی که در آن کمدی سیاه و عناصر فانتزی گنجانده شده، زن جوانی را نشان می‌دهد که توسط یک دانشمند غیرمتعارف به زندگی بازگردانده می‌شود. این فیلم، که بر اساس رمانی نوشته آلاسدایر گری ساخته شده، با مضامینی نظیر هویت، آزادی و محدودیت‌های اجتماعی در هم آمیخته است و زمینه‌ای برای تفسیرهای متفاوت، از جمله در رابطه با مسائل الهیاتی و خداناباوری، فراهم می‌کند.
شخصیتی که به نام "خدا" (یا گاد)، نمایانگر دکتر گادوین باکستر است که بلا باکستر را زنده می‌کند، فضایی را برای بحث در مورد مضامین آفرینش، کنترل و رهایی باز می‌کند. این تصویرسازی می‌تواند به عنوان نقدی به ساختارهای پدرسالارانه و اقتدار خدایی‌ای که بر زندگی و دانش اعمال می‌شود، تلقی شود. کنترل باکستر بر زندگی و فرایند یادگیری بلا، بازتابی از محدودیت‌های گسترده‌تر اجتماعی است و به نوعی اشاره به امکان زیر سوال بردن هنجارها و اقتدارهای موجود، از جمله جزمیات دینی و علمی دارد.
برای خواندن ادامه‌ی این یادداشت رجوع کنید به صفحه‌ی گفت‌وشنود در:
https://dialog.tavaana.org/movie-3-poor-things/
#لانتیموس #بیچارگان #ایدئولوژی #ایدئولوژی_مدرن #دین #نجات_بخش #رستگاری #منجی
@Dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
@dialogue1402
«روانشناسی و دین»
کارل گوستاو یونگ
معرفی کتاب
«… می‌خواهم مخصوصا تصریح کنم که از استعمال کلمه‌ی دین، اعتقاد به مسلک معینی را در نظر ندارم. اما این صحیح است که هر مسلکی در اصل از یک طرف به احساس مستقیم کیفیت قدسی و نورانی متکی‌ست و از طرف دیگر به ایمان، یعنی وفاداری و اعتماد به تاثیر عوامل قدسی و نورانی و تغییراتی که در وجدان انسان از آن تاثیر حاصل می‌شود. تغییر حالتی که در پولس رسول پیدا شد، مثال بارزی از این نکته است.»
یونگ در این کتاب بر این نکته تاکید دارد که دین و روانشناسی هر دو به دنبال فهم و درک عمیق‌تری از معنای زندگی و نقش انسان در جهان هستند. یونگ در عین حال که به دین به عنوان یک واقعیت روانی نگاه می‌کند، به انتقاد از رویکردهای سنتی و خشک به دین نیز می‌پردازد و بر اهمیت تجربه شخصی و فردی دین تأکید می‌کند.
این اثر همچنین به موضوعات پیچیده‌ای چون نقش تصاویر آرکی‌تایپی و مفهوم «خود» یا self در تجربه دینی پرداخته و دین را به عنوان پلی بین خودآگاه و ناخودآگاه معرفی می‌کند. کتاب «روانشناسی و دین» توسط کارل گوستاو یونگ در سال ۱۹۳۸ به زبان آلمانی با عنوان Psychologie und Religion نوشته شد. این کتاب بر اساس مجموعه سخنرانی‌هایی است که یونگ در آن سال در دانشگاه ییل در آمریکا ارائه داد. بعدها این اثر به زبان‌های مختلف، از جمله انگلیسی، ترجمه و منتشر شد و به یکی از آثار مهم در تفسیر رابطه میان روانشناسی و دین تبدیل گردید.
«حقیقت این است که ما همیشه روی کوه آتشفشان زندگی می‌کنیم و تا جایی که می‌دانیم هیچ‌وسیله‌ای برای جلوگیری از یک انفجار احتمالی که اگر واقع شود هر چه را که در دسترس آن است نابود خواهد کرد، وجود ندارد.
البته توصیه پیروی از عقل و شعور انسانی بسیار پسندیده است؛ اما اگر روی سخن شما با جمعی دیوانه یا با توده اشخاص مبتلا به هیجان دسته‌جمعی باشد، تکلیف چه خواهد بود؟ بین این دو گروه، تفاوتی نیست! زیرا هم دیوانه و هم توده، [هر دو ] تابع نیروهای مخرب و غیرشخصی هستند.»
نکات تامل‌برانگیز و روانشناختی یونگ در خصوص کارکرد دین و آیین‌هایش برای کنترل انرژی روانی انسان، در سه فصل تقسیم‌بندی شده است: فصل اول: خودمختاری ضمیر ناخوداگاه؛ فصل دوم: اعتقادات دینی و رمز و نشانه‌های طبیعی؛ و فصل سوم: تاریخ و روانشناسی یک رمز طبیعی
این کتاب توسط فواد روحانی به فارسی برگردانده شده است. به نظر می‌رسد روحانی این کتاب را از ترجمه فرانسوی آن به فارسی برگردانده باشد. چاپ نخست این ترجمه در سال ۱۳۵۲ منتشر شد و چاپ هفتم آن در ۱۳۹۰ به همت شرکت انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است.
تیم پژوهشی گفت‌وشنود خواندن این اثر را به دوستداران مقولات دینی و ایمانی پیشنهاد می‌کند؛ خواندن این اثر تامل‌برانگیز برای آنانی که باورمند به هیچ دینی نیستند اما مایل‌اند که از نگاهی «برون‌دینی» (etic) به کارکرد دین بپردازند، الهام‌بخش خواهد بود.
برای مطالعه متن کامل این یادداشت به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/psychologie-und-religion/
#یونگ #یونگ_پیامبر_عصر_جدید #معنویت_معاصر #روانکاوی #رواداری #دین #مدارا
@dialogue1402
«روانشناسی و دین»
کارل گوستاو یونگ
معرفی کتاب
«… می‌خواهم مخصوصا تصریح کنم که از استعمال کلمه‌ی دین، اعتقاد به مسلک معینی را در نظر ندارم. اما این صحیح است که هر مسلکی در اصل از یک طرف به احساس مستقیم کیفیت قدسی و نورانی متکی‌ست و از طرف دیگر به ایمان، یعنی وفاداری و اعتماد به تاثیر عوامل قدسی و نورانی و تغییراتی که در وجدان انسان از آن تاثیر حاصل می‌شود. تغییر حالتی که در پولس رسول پیدا شد، مثال بارزی از این نکته است.»
یونگ در این کتاب بر این نکته تاکید دارد که دین و روانشناسی هر دو به دنبال فهم و درک عمیق‌تری از معنای زندگی و نقش انسان در جهان هستند. یونگ در عین حال که به دین به عنوان یک واقعیت روانی نگاه می‌کند، به انتقاد از رویکردهای سنتی و خشک به دین نیز می‌پردازد و بر اهمیت تجربه شخصی و فردی دین تأکید می‌کند.
این اثر همچنین به موضوعات پیچیده‌ای چون نقش تصاویر آرکی‌تایپی و مفهوم «خود» یا self در تجربه دینی پرداخته و دین را به عنوان پلی بین خودآگاه و ناخودآگاه معرفی می‌کند. کتاب «روانشناسی و دین» توسط کارل گوستاو یونگ در سال ۱۹۳۸ به زبان آلمانی با عنوان Psychologie und Religion نوشته شد. این کتاب بر اساس مجموعه سخنرانی‌هایی است که یونگ در آن سال در دانشگاه ییل در آمریکا ارائه داد. بعدها این اثر به زبان‌های مختلف، از جمله انگلیسی، ترجمه و منتشر شد و به یکی از آثار مهم در تفسیر رابطه میان روانشناسی و دین تبدیل گردید.
«حقیقت این است که ما همیشه روی کوه آتشفشان زندگی می‌کنیم و تا جایی که می‌دانیم هیچ‌وسیله‌ای برای جلوگیری از یک انفجار احتمالی که اگر واقع شود هر چه را که در دسترس آن است نابود خواهد کرد، وجود ندارد.
البته توصیه پیروی از عقل و شعور انسانی بسیار پسندیده است؛ اما اگر روی سخن شما با جمعی دیوانه یا با توده اشخاص مبتلا به هیجان دسته‌جمعی باشد، تکلیف چه خواهد بود؟ بین این دو گروه، تفاوتی نیست! زیرا هم دیوانه و هم توده، [هر دو ] تابع نیروهای مخرب و غیرشخصی هستند.»
نکات تامل‌برانگیز و روانشناختی یونگ در خصوص کارکرد دین و آیین‌هایش برای کنترل انرژی روانی انسان، در سه فصل تقسیم‌بندی شده است: فصل اول: خودمختاری ضمیر ناخوداگاه؛ فصل دوم: اعتقادات دینی و رمز و نشانه‌های طبیعی؛ و فصل سوم: تاریخ و روانشناسی یک رمز طبیعی
این کتاب توسط فواد روحانی به فارسی برگردانده شده است. به نظر می‌رسد روحانی این کتاب را از ترجمه فرانسوی آن به فارسی برگردانده باشد. چاپ نخست این ترجمه در سال ۱۳۵۲ منتشر شد و چاپ هفتم آن در ۱۳۹۰ به همت شرکت انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است.
تیم پژوهشی گفت‌وشنود خواندن این اثر را به دوستداران مقولات دینی و ایمانی پیشنهاد می‌کند؛ خواندن این اثر تامل‌برانگیز برای آنانی که باورمند به هیچ دینی نیستند اما مایل‌اند که از نگاهی «برون‌دینی» (etic) به کارکرد دین بپردازند، الهام‌بخش خواهد بود.
برای مطالعه متن کامل این یادداشت به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/psychologie-und-religion/
#یونگ #یونگ_پیامبر_عصر_جدید #معنویت_معاصر #روانکاوی #رواداری #دین #مدارا
@dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
@dialogue1402
انجیل یهودا: روایت خائن!
برگرفته از کتاب «پشت سر نهادن خدا» اثر دوکینز
داوکینز در بخشی از کتاب خود گزارش می‌کند که انجیلی منسوب به «یهودا» کاراکتر مشهور داستان‌های انجیل‌های چهارگانه در قرن بیستم به دست آمد که تمامی ماجرای عیسی مسیح را از دید «یهودا» روایت می‌کند. یهودا کسی‌ست که مطابق با روایت انجیل‌های رسمی، به عیسی مسیح خیانت کرد و در قبال دریافت پولی، عیسی را به ماموران فروخت.
داوکینز می‌گوید که این انجیل از دست رفته بود؛ اما پدران کلیسای صدر مسیحیت، چنین اثری را نکوهش کرده بودند و بنابراین از وجود چنین اثری اطلاع داشتیم تا اینکه اصل سند به زبان قبطی به دست آمد.
شورای نیقیه، شورای بزرگی از علمای مسیحی در ابتدای قرون مسیحیت بوده است که به تعیین آموزههای معتبر مسیحیت پرداخت و انجیل‌های معتبر از نامعتبر را متمایز کرد. روایت یهودا در انجیل یهودا می‌گوید که سوءنیتی در کار نبوده است. یهودا چون دانست که مطابق با طرح الهی، عیسی مسیح باید مصلوب شود تا گناهان انسان آمرزیده گردد، بنابراین با لو دادن او، در واقع به تحقق نقشه الهی کمک کرد!
منازعاتی از این دست در تاریخ ادیان سابقه دارد. به عنوان یک نمونه مشهور، تفسیر صالحی نجف‌آبادی از قیام حسین‌بن علی در کتاب «شهید جاوید» معطوف به تقویت روایتی بود که می‌گوید امام سوم شیعیان بدون علم غیب، و بدون اطلاع از سرنوشت خود قدم به صحرای کربلا گذاشت. اهمیت تقویت این روایت در دوران شاه، سیاسی بوده و برای انگیزه‌بخشی به انقلابیون تدارک می‌شد. قابل درک است که تفاسیر مبتنی بر جبرانگاری به بعد تاریخی و سیاسی آموزههای دینی صدمه می‌زند.
برای مطالعه پرونده‌ای در مورد صالحی نجف‌آبادی به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/nematollah-salehi-najafabadi/
#رواداری #گفتگو #دین #نقد_دین #خداناباوری #جبرانگاری
@dialogue1402
انجیل یهودا: روایت خائن!
برگرفته از کتاب «پشت سر نهادن خدا» اثر دوکینز
داوکینز در بخشی از کتاب خود گزارش می‌کند که انجیلی منسوب به «یهودا» کاراکتر مشهور داستان‌های انجیل‌های چهارگانه در قرن بیستم به دست آمد که تمامی ماجرای عیسی مسیح را از دید «یهودا» روایت می‌کند. یهودا کسی‌ست که مطابق با روایت انجیل‌های رسمی، به عیسی مسیح خیانت کرد و در قبال دریافت پولی، عیسی را به ماموران فروخت.
داوکینز می‌گوید که این انجیل از دست رفته بود؛ اما پدران کلیسای صدر مسیحیت، چنین اثری را نکوهش کرده بودند و بنابراین از وجود چنین اثری اطلاع داشتیم تا اینکه اصل سند به زبان قبطی به دست آمد.
شورای نیقیه، شورای بزرگی از علمای مسیحی در ابتدای قرون مسیحیت بوده است که به تعیین آموزههای معتبر مسیحیت پرداخت و انجیل‌های معتبر از نامعتبر را متمایز کرد. روایت یهودا در انجیل یهودا می‌گوید که سوءنیتی در کار نبوده است. یهودا چون دانست که مطابق با طرح الهی، عیسی مسیح باید مصلوب شود تا گناهان انسان آمرزیده گردد، بنابراین با لو دادن او، در واقع به تحقق نقشه الهی کمک کرد!
منازعاتی از این دست در تاریخ ادیان سابقه دارد. به عنوان یک نمونه مشهور، تفسیر صالحی نجف‌آبادی از قیام حسین‌بن علی در کتاب «شهید جاوید» معطوف به تقویت روایتی بود که می‌گوید امام سوم شیعیان بدون علم غیب، و بدون اطلاع از سرنوشت خود قدم به صحرای کربلا گذاشت. اهمیت تقویت این روایت در دوران شاه، سیاسی بوده و برای انگیزه‌بخشی به انقلابیون تدارک می‌شد. قابل درک است که تفاسیر مبتنی بر جبرانگاری به بعد تاریخی و سیاسی آموزههای دینی صدمه می‌زند.
برای مطالعه پرونده‌ای در مورد صالحی نجف‌آبادی به صفحه گفت‌وشنود مراجعه کنید:
https://dialog.tavaana.org/nematollah-salehi-najafabadi/
#رواداری #گفتگو #دین #نقد_دین #خداناباوری #جبرانگاری
@dialogue1402
Forwarded from گفت‌وشنود
جی. ال. مکی (J. L. Mackie)، فیلسوف استرالیایی قرن بیستم، به‌ویژه به خاطر استدلال‌هایش علیه وجود خداوند در زمینه فلسفه دین شهرت دارد. مکی با بهره‌گیری از «مساله شر» استدلال کرد که وجود شر در جهان با وجود خدایی که خیرخواهی و قدرت مطلق دارد، ناسازگار است. او در کتاب خود، «معجزه خداباوری: استدلال علیه وجود خداوند» مسئله شر را به عنوان دلیلی برای تناقض ذاتی در باور به خداوند مطرح می‌کند. صورت کلی استدلال مکی را می‌توان به این شکل خلاصه کرد:
۱. اگر خداوند قادر مطلق، دانای مطلق و خیرخواه مطلق است، باید هم بخواهد و هم بتواند که از وقوع هرگونه شر در جهان جلوگیری کند.
۲. با این حال، شر به وضوح در جهان وجود دارد.
۳. بنابراین، یا خداوند نمی‌خواهد از شر جلوگیری کند (که با خیرخواهی او ناسازگار است)، یا نمی‌تواند (که با قدرت مطلق او در تناقض است)، و یا ممکن است از وقوع آن ناآگاه باشد (که با دانایی مطلق او ناسازگار است).
برتراند راسل هم در آثار خود از جمله «چرا مسیحی نیستم؟» همین خط استدلال را تعقیب می‌کند: وجود شر در جهان با فرض یک خداوند خیرخواه و قادر مطلق ناسازگار است. اگر خداوند هم قدرت مطلق دارد و هم خیر مطلق است، چرا باید شر و رنج در جهان وجود داشته باشد؟
راسل می‌داند که خداباوران می‌توانند به شیوه‌های مختلف به این اشکال پاسخ دهند؛ مثلا اینکه زندگی انسان، نوعی امتحان الهی یا آزمایش است و خداوند علیرغم توانایی یا دانایی خود عمل می‌کند چون می‌خواهد به انسان فرصت دهد. اما راسل می‌گوید که توضیحاتی این‌چنینی تنها موضوع خداوند را پیچیده‌تر می‌کند و مسائل تازه‌ای به مسائل قبلی می‌افزاید.
او در بحث‌های فلسفی‌اش به این نکته اشاره می‌کند که فرض «طراح هوشمند» یا همان خداوند برای توضیح نظم جهان نیز به چرخه‌ای بی‌پایان از توجیه‌ها منجر می‌شود.
در میان الهی‌دانان و متکلمان دوره اسلامی مساله‌ای طرح شده بود که میان دو جریان کلامی، یعنی معتزلی و اشاعره اختلاف جدی ایجاد کرده بود. به طور مختصر سوال این بود که آیا فعل خداوند معیار تشخیص عدل از ظلم است در این معنا که خداوند هر چه بکند، عین عدالت است، و یا خداوند همواره منطبق با معیارهای عقلانی عدالت رفتار خواهد کرد؟ در این حالت دوم، قدرت خداوند محدود به عقل و معیارهای عقلانی‌ست و مانند این می‌ماند که دست و پای یک فرمانروای قدرقدرت را با زنجیرهای عقلانی بسته باشند! در حالت اول، هم تناقض‌های دیگری پیش می‌آید؛ مثلا آیا انسان‌هایی که با نقص‌های مادرزادی به دنیا می‌آیند، و یا آنها که محکوم‌اند که رنج بکشند، حق ندارند وضع خود را ناعادلانه قلمداد کنند چون خداوند چنین خواسته است؟!
شما چه فکر می‌کنید؟
اگر خداباورید بگویید چگونه می‌توان به رویکردی که مدعی تناقض در ایده خداوند است پاسخ داد و در معرض اشکالات بعدی قرار نگرفت؟
همکاران ما در گفت‌وشنود بهترین و موجزترین پاسخ‌های خداباورانه را بازتاب خواهند داد.
#گفتگو #رواداری #خداباوری #خداناباوری #دین #نقد_دین
@dialogue1402
۱. اگر خداوند قادر مطلق، دانای مطلق و خیرخواه مطلق است، باید هم بخواهد و هم بتواند که از وقوع هرگونه شر در جهان جلوگیری کند.
۲. با این حال، شر به وضوح در جهان وجود دارد.
۳. بنابراین، یا خداوند نمی‌خواهد از شر جلوگیری کند (که با خیرخواهی او ناسازگار است)، یا نمی‌تواند (که با قدرت مطلق او در تناقض است)، و یا ممکن است از وقوع آن ناآگاه باشد (که با دانایی مطلق او ناسازگار است).
برتراند راسل هم در آثار خود از جمله «چرا مسیحی نیستم؟» همین خط استدلال را تعقیب می‌کند: وجود شر در جهان با فرض یک خداوند خیرخواه و قادر مطلق ناسازگار است. اگر خداوند هم قدرت مطلق دارد و هم خیر مطلق است، چرا باید شر و رنج در جهان وجود داشته باشد؟
راسل می‌داند که خداباوران می‌توانند به شیوه‌های مختلف به این اشکال پاسخ دهند؛ مثلا اینکه زندگی انسان، نوعی امتحان الهی یا آزمایش است و خداوند علیرغم توانایی یا دانایی خود عمل می‌کند چون می‌خواهد به انسان فرصت دهد. اما راسل می‌گوید که توضیحاتی این‌چنینی تنها موضوع خداوند را پیچیده‌تر می‌کند و مسائل تازه‌ای به مسائل قبلی می‌افزاید.
او در بحث‌های فلسفی‌اش به این نکته اشاره می‌کند که فرض «طراح هوشمند» یا همان خداوند برای توضیح نظم جهان نیز به چرخه‌ای بی‌پایان از توجیه‌ها منجر می‌شود.
در میان الهی‌دانان و متکلمان دوره اسلامی مساله‌ای طرح شده بود که میان دو جریان کلامی، یعنی معتزلی و اشاعره اختلاف جدی ایجاد کرده بود. به طور مختصر سوال این بود که آیا فعل خداوند معیار تشخیص عدل از ظلم است در این معنا که خداوند هر چه بکند، عین عدالت است، و یا خداوند همواره منطبق با معیارهای عقلانی عدالت رفتار خواهد کرد؟ در این حالت دوم، قدرت خداوند محدود به عقل و معیارهای عقلانی‌ست و مانند این می‌ماند که دست و پای یک فرمانروای قدرقدرت را با زنجیرهای عقلانی بسته باشند! در حالت اول، هم تناقض‌های دیگری پیش می‌آید؛ مثلا آیا انسان‌هایی که با نقص‌های مادرزادی به دنیا می‌آیند، و یا آنها که محکوم‌اند که رنج بکشند، حق ندارند وضع خود را ناعادلانه قلمداد کنند چون خداوند چنین خواسته است؟!
شما چه فکر می‌کنید؟
اگر خداباورید بگویید چگونه می‌توان به رویکردی که مدعی تناقض در ایده خداوند است پاسخ داد و در معرض اشکالات بعدی قرار نگرفت؟
همکاران ما در گفت‌وشنود بهترین و موجزترین پاسخ‌های خداباورانه را بازتاب خواهند داد.
#گفتگو #رواداری #خداباوری #خداناباوری #دین #نقد_دین
@dialogue1402