بيشتر كريول‌ها ميراث زبانى عصر برده‌دارى هستند. اروپائيان مهم‌ترين برده‌داران تاريخ بوده‌اند كه با هجوم به سرزمين‌هايى كه روى نوار استوايى جاى دارند، بوميان را به اسارت و بردگى می‌بردند. برخورد زبان‌هاى اربابان و بردگان در جريان برده‌دارى به ظهور سناريوهاى زبان‌شناختى متنوعى انجاميد.
بسيارى از زبان‌هاى بومى فراموش شدند و بردگان سعى كردند زبان اربابان را فرابگيرند. بسيارى از زبان‌هاى آميخته، در اين فرايند متولد شدند. اما آن‌چه كه بردگانِ بينوا، بى‌يارىِ آموزگار و فرهنگ لغت و كتاب تمرين، زير يوغ و شلاق فرامی‌گرفتند، روايتى بود متفاوت با آن‌چه اربابان بر زبان می‌راندند. اين‌چنين، انواع و اقسام تحقيرها و تخفيف‌ها نثارِ زبان‌ها و مردمِ "كريول" شد: خانه‌شان را خراب كردند و بعد، زبان‌شان را فاسد، ناقص، خراب، غلط، آشفته و پريشان خواندند.
بیایید به تورکی خود افتخار کنیم، بیایید از تورکی خود محافظت کنیم، بیایید کریول نشویم،بیایید برده نباشیم!
@TURK_LN
بسيارى از زبان‌هاى بومى فراموش شدند و بردگان سعى كردند زبان اربابان را فرابگيرند. بسيارى از زبان‌هاى آميخته، در اين فرايند متولد شدند. اما آن‌چه كه بردگانِ بينوا، بى‌يارىِ آموزگار و فرهنگ لغت و كتاب تمرين، زير يوغ و شلاق فرامی‌گرفتند، روايتى بود متفاوت با آن‌چه اربابان بر زبان می‌راندند. اين‌چنين، انواع و اقسام تحقيرها و تخفيف‌ها نثارِ زبان‌ها و مردمِ "كريول" شد: خانه‌شان را خراب كردند و بعد، زبان‌شان را فاسد، ناقص، خراب، غلط، آشفته و پريشان خواندند.
بیایید به تورکی خود افتخار کنیم، بیایید از تورکی خود محافظت کنیم، بیایید کریول نشویم،بیایید برده نباشیم!
@TURK_LN
<اسامی باران ها در تورکی>
1. Akyamır:باران با قطره های درشت و سریع
2. alaçarpak_ alaçərpov: باران همراه با برف
3. Boğanak: باران شدید
4. Boyanak: بارانی با قطرات درشت
5. Bozamık: باران موقتی
6. Bulut geçeği: باران خفیف کوتاه
7. büzem : برف‌باران
8. Çalgın: باران خفیف
9. çakal yağmuru: باران آفتابی
10. çavurgun: بارانی که ناگهانی شروع به باریدن کند
11. Çığsık: باران مداوم
12. Çımık: برف‌باران
13. Çıpgın: باران شدید و رگباری
14.çile<çi(شبنم): باران خفیف و آهسته
15. Doburcuk: باران با قطرات درشت
16. Ergün: برف‌باران
17. fışgın: باران متناوب
18. Geçinti: باران موقتی
19. Gıcıtmak: باران شدیدی که با برف همراست
20. güzlek: باران پاییزی
#پارت_یک
#باران
📚منبع:
On Names of Rain in Turkish _Hayati Develi
@TURK_LN
1. Akyamır:باران با قطره های درشت و سریع
2. alaçarpak_ alaçərpov: باران همراه با برف
3. Boğanak: باران شدید
4. Boyanak: بارانی با قطرات درشت
5. Bozamık: باران موقتی
6. Bulut geçeği: باران خفیف کوتاه
7. büzem : برف‌باران
8. Çalgın: باران خفیف
9. çakal yağmuru: باران آفتابی
10. çavurgun: بارانی که ناگهانی شروع به باریدن کند
11. Çığsık: باران مداوم
12. Çımık: برف‌باران
13. Çıpgın: باران شدید و رگباری
14.çile<çi(شبنم): باران خفیف و آهسته
15. Doburcuk: باران با قطرات درشت
16. Ergün: برف‌باران
17. fışgın: باران متناوب
18. Geçinti: باران موقتی
19. Gıcıtmak: باران شدیدی که با برف همراست
20. güzlek: باران پاییزی
#پارت_یک
#باران
📚منبع:
On Names of Rain in Turkish _Hayati Develi
@TURK_LN
Bağdaş ( باغداش )~Bardaş(بارداش):
معنی:چهارزانو
Hər hünər göstərir yeddi yaşında.
Bir mərd igid bağdaş qurar göşündə.(Koroğlu)
@TURK_LN
معنی:چهارزانو
Hər hünər göstərir yeddi yaşında.
Bir mərd igid bağdaş qurar göşündə.(Koroğlu)
@TURK_LN
والریایی!
والریایی، زبانی مصنوعی است از دنیای بازی تاج و تخت
دراکاریس به معنای آتشِ اژدهاست و لحظاتی بعد کرازنیس برشته شد. بعد از آن دنریس به برده‌ها گفت: «Kesy tubi jemot dāervi tepan» یعنی: «من امروز آزادی را به شما می‌دهم»
ممکن است این جمله نامفهوم به نظر برسد ولی همۀ این جملات که به زبانِ والریایی، زبانی که گویش‌های مختلفی دارد و در قلمروهای مختلفی از دنیایِ بازی تاج و تخت از آن استفاده میشود گفته می‌شوند.
این جملات، توسط یک متخصص زبان‌شناسی به نام دیوید جی. پیترسون نوشته شده است. او بیش از ۵۰ زبان ساختگی را که بیشتر آنها برای فیلم‌ها و سریال‌ها بوده، ایجاد کرده است. او زبان والریایی را درست مثل یک زبان واقعی و از صفر، به‌طور کامل و همراه با قواعد و دستور زبان، ساخته است.
بیش از ۱.۲ میلیون نفر در حال یادگیری این زبان مصنوعی غیر کاربردی هستند در حالی که ما نمیتونیم و نمیخواهیم از میراث پدری خود محافظت کنیم. حتی دولینگو که یکی از نرم‌افزارهای محبوب آموزش آنلاین زبان است، زبان والریایی را در فهرست پیشنهادات خود اضافه کرده است و تا این لحظه بسیاری این دوره آموزشی را شروع کرده‌اند.
@TURK_LN
والریایی، زبانی مصنوعی است از دنیای بازی تاج و تخت
دراکاریس به معنای آتشِ اژدهاست و لحظاتی بعد کرازنیس برشته شد. بعد از آن دنریس به برده‌ها گفت: «Kesy tubi jemot dāervi tepan» یعنی: «من امروز آزادی را به شما می‌دهم»
ممکن است این جمله نامفهوم به نظر برسد ولی همۀ این جملات که به زبانِ والریایی، زبانی که گویش‌های مختلفی دارد و در قلمروهای مختلفی از دنیایِ بازی تاج و تخت از آن استفاده میشود گفته می‌شوند.
این جملات، توسط یک متخصص زبان‌شناسی به نام دیوید جی. پیترسون نوشته شده است. او بیش از ۵۰ زبان ساختگی را که بیشتر آنها برای فیلم‌ها و سریال‌ها بوده، ایجاد کرده است. او زبان والریایی را درست مثل یک زبان واقعی و از صفر، به‌طور کامل و همراه با قواعد و دستور زبان، ساخته است.
بیش از ۱.۲ میلیون نفر در حال یادگیری این زبان مصنوعی غیر کاربردی هستند در حالی که ما نمیتونیم و نمیخواهیم از میراث پدری خود محافظت کنیم. حتی دولینگو که یکی از نرم‌افزارهای محبوب آموزش آنلاین زبان است، زبان والریایی را در فهرست پیشنهادات خود اضافه کرده است و تا این لحظه بسیاری این دوره آموزشی را شروع کرده‌اند.
@TURK_LN
دادگستری
🗞آقایان هر قدر می‌خواهید باد به بیرق لغت دادگستری بکنید، مردم عدلیه را برای اختصارش ترک نمی‌کنند و دادگستریِ شما با وجود اینکه وضع‌شدۀ فرهنگستان هم هست روی کاغذ خواهد ماند... این است که من به آقایان توصیه می‌کنم این‌قدر زور به خاطرۀ خود نیاورند و لغت جعل نکنند.
📚شرح زندگانی من. عبدالله مستوفی. ج ۳. تهران: زوار، ۱۳۸۴. ص ۳۷۳-۳۷۴.
🔸کمتر از صد سال پیش به دادگستری می‌گفتند عدلیه. بقیۀ ادارات هم بر همین شیوه نام‌گذاری شده بود:
عدلیه: دادگستری
نظمیه: شهربانی
بلدیه: شهرداری
مالیه: دارایی
احصاییه: آمار
اطفاییه: آتش‌نشانی
صحیه: بهداری
🔸 وقتی دادگستری جا افتاد، کلمات دیگری هم که با «داد» ساخته شده بودند در یک مجموعه کنار هم جای خود را پیدا کردند:
دادگاه (در برابر محکمه)
دادسرا (در برابر پارکه یا parquet فرانسوی)
دادسِتان (در برابر مدعی‌العموم)
دادرس (در برابر قاضی)
دادیار (در برابر وکیل عمومی)
🔸کلمات سایر ادارات را هم می‌توانیم به همین قیاس بررسی کنیم و به خاطر بیاوریم که پیش‌بینی‌های بزرگانی مانند عبدالله مستوفی درست از آب درنیامد و دادگستری و خوشه‌واژه‌هایش محدود به کاغذ نشد.
@TURK_LN
🗞آقایان هر قدر می‌خواهید باد به بیرق لغت دادگستری بکنید، مردم عدلیه را برای اختصارش ترک نمی‌کنند و دادگستریِ شما با وجود اینکه وضع‌شدۀ فرهنگستان هم هست روی کاغذ خواهد ماند... این است که من به آقایان توصیه می‌کنم این‌قدر زور به خاطرۀ خود نیاورند و لغت جعل نکنند.
📚شرح زندگانی من. عبدالله مستوفی. ج ۳. تهران: زوار، ۱۳۸۴. ص ۳۷۳-۳۷۴.
🔸کمتر از صد سال پیش به دادگستری می‌گفتند عدلیه. بقیۀ ادارات هم بر همین شیوه نام‌گذاری شده بود:
عدلیه: دادگستری
نظمیه: شهربانی
بلدیه: شهرداری
مالیه: دارایی
احصاییه: آمار
اطفاییه: آتش‌نشانی
صحیه: بهداری
🔸 وقتی دادگستری جا افتاد، کلمات دیگری هم که با «داد» ساخته شده بودند در یک مجموعه کنار هم جای خود را پیدا کردند:
دادگاه (در برابر محکمه)
دادسرا (در برابر پارکه یا parquet فرانسوی)
دادسِتان (در برابر مدعی‌العموم)
دادرس (در برابر قاضی)
دادیار (در برابر وکیل عمومی)
🔸کلمات سایر ادارات را هم می‌توانیم به همین قیاس بررسی کنیم و به خاطر بیاوریم که پیش‌بینی‌های بزرگانی مانند عبدالله مستوفی درست از آب درنیامد و دادگستری و خوشه‌واژه‌هایش محدود به کاغذ نشد.
@TURK_LN
Sığır quyruğu ( سؽغؽر قۇیرۇغۇ ):
معنی:گیاه مرگ ماهی _ سم السمك
*در فرهنگ سنگلاخ از این گیاه سخن رفته است در فارسی به آن مرگ ماهی و در عربی سم السمك میگویند مغز دانه این گیاه سمی است.
@TURK_LN
معنی:گیاه مرگ ماهی _ سم السمك
*در فرهنگ سنگلاخ از این گیاه سخن رفته است در فارسی به آن مرگ ماهی و در عربی سم السمك میگویند مغز دانه این گیاه سمی است.
@TURK_LN
Bayat ( بایات ):
معنی:خدا
کلاوسون معتقد است به سختی می توان آن را با بیات نام قبایل اوغوز مرتبط کرد.
در Kutaḏġu Bilig کلمه بیات تقریباً 300 بار در معنای «الله» به کار رفته است.
@TURK_LN
معنی:خدا
کلاوسون معتقد است به سختی می توان آن را با بیات نام قبایل اوغوز مرتبط کرد.
در Kutaḏġu Bilig کلمه بیات تقریباً 300 بار در معنای «الله» به کار رفته است.
@TURK_LN
کلمه کالباس که وام واژه ای از زبان روسی در نظر گرفته میشود طبق منابع مختلف ریشه تورکی دارد.
منشاء از زبان های تورکی در نظر گرفته میشود، و محتمل ترین در نظر گرفته می شود.
References:
1.Melnychuk, O. S., editor (1982–2012), “ковбаса”, in Етимологічний словник української мови [Etymological Dictionary of the Ukrainian Language] (in Ukrainian), Kyiv: Naukova Dumka
2.^ “kielbasa”, in The American Heritage Dictionary of the English Language, 5th edition, Boston, Mass.: Houghton Mifflin Harcourt, 2016
3.Trubachyov, Oleg, editor (1987), “*kъlbasa/*kъlbasъ3”, in Этимологический словарь славянских языков [Etymological dictionary of Slavic languages] page 180
@TURK_LN
منشاء از زبان های تورکی در نظر گرفته میشود، و محتمل ترین در نظر گرفته می شود.
References:
1.Melnychuk, O. S., editor (1982–2012), “ковбаса”, in Етимологічний словник української мови [Etymological Dictionary of the Ukrainian Language] (in Ukrainian), Kyiv: Naukova Dumka
2.^ “kielbasa”, in The American Heritage Dictionary of the English Language, 5th edition, Boston, Mass.: Houghton Mifflin Harcourt, 2016
3.Trubachyov, Oleg, editor (1987), “*kъlbasa/*kъlbasъ3”, in Этимологический словарь славянских языков [Etymological dictionary of Slavic languages] page 180
@TURK_LN
هشدار فرهنگستان فرانسه
🔸دولت فرانسه کارت‌های ملی جدید صادر کرده و در این کارت‌ها از واژه‌های انگلیسی، البته در کنار واژه‌های فرانسوی، استفاده کرده. فرهنگستان فرانسه به دولت هشدار داده که واژه‌های انگلیسی را از روی کارت‌های ملی حذف کند و اگر دولت در این کار اغماض کند، فرهنگستان شکایت خود را به شورای قانون اساسی می‌فرستد. مشروح خبر را خودتان بخوانید:
https://per.euronews.com/2022/01/07/french-academy-asked-government-to-remove-english-language-from-new-biometric-id-card
@TURK_LN
🔸دولت فرانسه کارت‌های ملی جدید صادر کرده و در این کارت‌ها از واژه‌های انگلیسی، البته در کنار واژه‌های فرانسوی، استفاده کرده. فرهنگستان فرانسه به دولت هشدار داده که واژه‌های انگلیسی را از روی کارت‌های ملی حذف کند و اگر دولت در این کار اغماض کند، فرهنگستان شکایت خود را به شورای قانون اساسی می‌فرستد. مشروح خبر را خودتان بخوانید:
https://per.euronews.com/2022/01/07/french-academy-asked-government-to-remove-english-language-from-new-biometric-id-card
@TURK_LN
euronews
هشدار بی سابقه آکادمی فرانسه به دولت: زبان انگلیسی را از کارت های ملی حذف کنید
آکادمی فرانسه که متولی زبان و ادبیات فرانسوی محسوب می شود به دولت فرانسه هشدار داده است تا هرچه زودتر زبان انگلیسی را از کارت های ملی حذف کند. این نهاد درج کلمه های انگلیسی در کارت ملی فرانسوی ها را مغایر مواد قانون اساسی این کشور می داند.
تغییر زبان = تغییر شخصیت
زبان ما متعلق به ماست. زبان بخش مهمی از شخصیت ماست. اما بسیاری از مردم به چند زبان صحبت میکنند. آیا این به این معنی است که آنها دارای چندین شخصیت هستند؟
محقّقان معتقدند: آری! وقتی ما زبان خود را تغییر می‌دهیم، شخصیت ما هم تغییر می‌کند. بدین معنی، که ما به نحو دیگری رفتار می‌کنیم. دانشمندان آمریکایی به این نتیجه رسیده‌اند.
آنها در مورد رفتار زنان دو‌زبانه مطالعه کرده‌اند. این زنان به زبان انگلیسی و اسپانیایی(زبان مادری) مسلط بودند. با وجود این، رفتارشان وابسته به زبان آنها بود. وقتی آنها به زبان مادری صحبت می‌کردند اعتماد به نفس بیشتری داشتند؛ و وقتی مردم اطراف آنها هم به زبان اسپانیائی صحبت کردند آنها احساس راحتی می‌کردند. سپس، هنگامی که انگلیسی صحبت کردند، رفتار آنها تغییر کرد. آنها اعتماد به نفس کمتری داشتند و اغلب از خود مطمئن نبودند. محقّقان ملاحظه کردند که این زنان منزوی‌تر به‌نظر می‌رسیدند. بنابراین، زبانی که ما به آن صحبت می‌کنیم، بر رفتار ما تاثیر می‌گذارد.
@TURK_LN
زبان ما متعلق به ماست. زبان بخش مهمی از شخصیت ماست. اما بسیاری از مردم به چند زبان صحبت میکنند. آیا این به این معنی است که آنها دارای چندین شخصیت هستند؟
محقّقان معتقدند: آری! وقتی ما زبان خود را تغییر می‌دهیم، شخصیت ما هم تغییر می‌کند. بدین معنی، که ما به نحو دیگری رفتار می‌کنیم. دانشمندان آمریکایی به این نتیجه رسیده‌اند.
آنها در مورد رفتار زنان دو‌زبانه مطالعه کرده‌اند. این زنان به زبان انگلیسی و اسپانیایی(زبان مادری) مسلط بودند. با وجود این، رفتارشان وابسته به زبان آنها بود. وقتی آنها به زبان مادری صحبت می‌کردند اعتماد به نفس بیشتری داشتند؛ و وقتی مردم اطراف آنها هم به زبان اسپانیائی صحبت کردند آنها احساس راحتی می‌کردند. سپس، هنگامی که انگلیسی صحبت کردند، رفتار آنها تغییر کرد. آنها اعتماد به نفس کمتری داشتند و اغلب از خود مطمئن نبودند. محقّقان ملاحظه کردند که این زنان منزوی‌تر به‌نظر می‌رسیدند. بنابراین، زبانی که ما به آن صحبت می‌کنیم، بر رفتار ما تاثیر می‌گذارد.
@TURK_LN
🇦🇫قزلباش
🇹🇷 Türkçe: kızılbaş
🇦🇿 Türkcə: qızılbaş
🇹🇲 Türkmençe: gyzylbaş
🇺🇿 Oʻzbekcha: qizilbosh
🇰🇿 Qazaqşa: qızılbas
🇰🇬 Qırğızça: qızılbaş
🏴 Uyghurche: qizilbash
🏴 Tatarça: qızılbaş
🏴 Başqortsa: qıðılbaş
🏴 Çovaşla: xörlöpuc
🇺🇿 Qaraqalpaqsha: qızılbas
🇺🇦 Qırımtatarca: qızılbaş
🏴 Qumuqça: qızılbaş
🏴 Alança: qızılbaş
🏴 Noğayşa: qızılbas
🏴 Sıbırca: qısılpaş
🏴 Salırça: qızılbaş
🇲🇩 Gagauzça: kızılbaş
🏴 Qarayçe: qızılbaş
🏴 Urumça: xızılbaş
🏴 Qırımçahça: qızılbaş
🏴 Saqalí: kıhılbas
🏴 Dulgan-Hakalí: kıhılbas
🏴 Tıvalap: kızılbaş
🏴 Xakastap: xızılpas
🏴 Altaylap: qızılbaş
🏴 Şor: qızılpaş
🏴 Soyot: qızılbaş
🏴 Tofalap: qızılbaş
@TURK_LN
🇹🇷 Türkçe: kızılbaş
🇦🇿 Türkcə: qızılbaş
🇹🇲 Türkmençe: gyzylbaş
🇺🇿 Oʻzbekcha: qizilbosh
🇰🇿 Qazaqşa: qızılbas
🇰🇬 Qırğızça: qızılbaş
🏴 Uyghurche: qizilbash
🏴 Tatarça: qızılbaş
🏴 Başqortsa: qıðılbaş
🏴 Çovaşla: xörlöpuc
🇺🇿 Qaraqalpaqsha: qızılbas
🇺🇦 Qırımtatarca: qızılbaş
🏴 Qumuqça: qızılbaş
🏴 Alança: qızılbaş
🏴 Noğayşa: qızılbas
🏴 Sıbırca: qısılpaş
🏴 Salırça: qızılbaş
🇲🇩 Gagauzça: kızılbaş
🏴 Qarayçe: qızılbaş
🏴 Urumça: xızılbaş
🏴 Qırımçahça: qızılbaş
🏴 Saqalí: kıhılbas
🏴 Dulgan-Hakalí: kıhılbas
🏴 Tıvalap: kızılbaş
🏴 Xakastap: xızılpas
🏴 Altaylap: qızılbaş
🏴 Şor: qızılpaş
🏴 Soyot: qızılbaş
🏴 Tofalap: qızılbaş
@TURK_LN
Bərtik ( بَرتیک ):
معنی:معلول
توضیحات:
از ریشه *bert پیش تورکی (آسیب،معیوب،جراحت،ناقص و....) به صورت قرضی وارد زبان مغولی نیز شده است به صورت bertik در همین معنا در زبان تووایی موجود است. با کلمه پرتیمک (در رفتن استخوان) در تورکی آزربایجانی همریشگی دارد.
@TURK_LN
معنی:معلول
توضیحات:
از ریشه *bert پیش تورکی (آسیب،معیوب،جراحت،ناقص و....) به صورت قرضی وارد زبان مغولی نیز شده است به صورت bertik در همین معنا در زبان تووایی موجود است. با کلمه پرتیمک (در رفتن استخوان) در تورکی آزربایجانی همریشگی دارد.
@TURK_LN
Kövrək / gevrek ( کؤوره‌ک / گئورِک ):
معنی:تُرد،شکننده،لطیف
از کلمه ترکی قدیمی kegrek یا kevrek تکامل یافته است. این کلمه از فعل ترکی قدیم kegre- "شکننده " گرفته شده است.
@TURK_LN
معنی:تُرد،شکننده،لطیف
از کلمه ترکی قدیمی kegrek یا kevrek تکامل یافته است. این کلمه از فعل ترکی قدیم kegre- "شکننده " گرفته شده است.
@TURK_LN