✅Yəhər(یَهَر):زین
📝:ریشه کلمه:
از فرم *ẹ̆dŋe-r در پیش تورکی در مفهوم زین
در تورکی قاراخانی به صورت eδer(eder) و در تورکی استانبولی به صورت eyer.
Ey Bürcü Sultan, mehtərə verdiyin çörək haram olsun ki, atının yəhər-yüyənini yaxşı bərkitməyib. İndi səni atdan yerə salsam, deyəcəksən ki, yəhər boş idi. Əyil yəhərini bərkit, sonra vuruşaq
(Koroğlunun Ərzurum səfəri)
@TURK_LN
📝:ریشه کلمه:
از فرم *ẹ̆dŋe-r در پیش تورکی در مفهوم زین
در تورکی قاراخانی به صورت eδer(eder) و در تورکی استانبولی به صورت eyer.
Ey Bürcü Sultan, mehtərə verdiyin çörək haram olsun ki, atının yəhər-yüyənini yaxşı bərkitməyib. İndi səni atdan yerə salsam, deyəcəksən ki, yəhər boş idi. Əyil yəhərini bərkit, sonra vuruşaq
(Koroğlunun Ərzurum səfəri)
@TURK_LN
✔️ ترک ائلیچیلر قروپونا بیر باخیش
◼️ایکینجی بولوم
ایللَرجه تورکیه لی فیکیر آداملارينا بونو آنلاتمایا چالیشدیق؛ تورکیه یه قونشو بیر تورک دئولتی تورکیه بوتونلوگو اوچون بیر تهدید دَگیل بیر گوج قایناغی اولاجاقدير.
ایرانین پارچالانماسی تورکیه یی پارچالار قورخوسو نه یازیق کی ایللَرجه تورکیه دیش سیاستینی ائتکیلَدی.
درین دئولت آداملاریدا بو دوشونجه نی دستکلدی. بو تَکجه ایران اوچون کئچرلی دئییل، عراق اوچون ده بئله اولموشدو.
اونا گؤره عراقدا کی تورکلره خیالی بیر وطن اولان تورکمن ائلی (نه قدرده ایران-دا سونولان تورک ائلینه بنزیر) دئدیلر و اونلارین باغيمسيزليق حرکتلرینی انگلله دیلر.
عراقدا بیر کورد دئولتی قورولور و عراقدا یاشایان تورکمنلر آوارا گزیرلر. ترکمنلرین بو گونه دوشمه سینده تورکمن ائلینین ادینی اونلارا بخش ائدن احسان دوغراماجی رولو دانيلماياجاق قَدَر چوخدور.
ایندی یازینین حساس بؤلومونه گلیریک. احسان دوغراماجی ایله عینی دوشونجه نی پایلاشان و بير زامانلار استانبول بلدیه باشقانی اولان بدرالدين دالان اولموشدور.
بدر الدين دالان داها سونرا احسان دوغراماجینین یاردیملاری ایله یئددی تپه اونیوئرسیتی نی قورموشدو. يئدی تپه اونیوئرسیته سی تورکییه ده ایستک وقفینین بیر قورولوشودور.
ایندی دیه جکسینیز بوندان ایران تورکچولوگونه نه ایلگیسی وار؟
بوگون ایران تورکچولوگو (تورک ائلی) پروژه سینین تئوریسیَنی؛ مئهران باهارلی (بابک جوانشیر) ۲۰۰۲ دن بری بو وقفین (یئدی تپه) حمایه سینده دیر. بو شخص بو وقف ایله ایلگیسیندن سونرا ایران تورکچولوگو دوشونجه سینی منیمسه میشدیر.
تورکیه ده اوخویان گونئی آزربایجانلی اؤیرنجیلر چتین قوشوللاردا درس اوخور کن بو آدام تورکیه ده ان زنگین بؤلگه ده یاشییردی.
ایندی بو آدام(بابک جوانشیر) آزربایجان سئوگیسینی (آذربایجانچیلیغی) نی بیر یامان اولاراق ایشلدیر و سوچلاندیریر.
ایران تورکچولوگو (تورک ائلی) پروژه سینین بیر باشقا آیاغی ایسه ایران دئولتی و اؤزللیکله دئولت ایچریسینده تورک بروکراتلار و دئوریم(انقلاب) محافيظلاری ایچینده کی تورکلردیر.
هر حالدا بو تیپ اینسانلارلا قارشیلاشيب و اونلارلا آذربایجان میللی مسئله سینی دانیشماق ایستر کن؛ ذاتن ایران بیزیمدیر و بیز يؤنه دیریک بورایی، جوابی آلمیشسینیز.
@TURK_LN
◼️ایکینجی بولوم
ایللَرجه تورکیه لی فیکیر آداملارينا بونو آنلاتمایا چالیشدیق؛ تورکیه یه قونشو بیر تورک دئولتی تورکیه بوتونلوگو اوچون بیر تهدید دَگیل بیر گوج قایناغی اولاجاقدير.
ایرانین پارچالانماسی تورکیه یی پارچالار قورخوسو نه یازیق کی ایللَرجه تورکیه دیش سیاستینی ائتکیلَدی.
درین دئولت آداملاریدا بو دوشونجه نی دستکلدی. بو تَکجه ایران اوچون کئچرلی دئییل، عراق اوچون ده بئله اولموشدو.
اونا گؤره عراقدا کی تورکلره خیالی بیر وطن اولان تورکمن ائلی (نه قدرده ایران-دا سونولان تورک ائلینه بنزیر) دئدیلر و اونلارین باغيمسيزليق حرکتلرینی انگلله دیلر.
عراقدا بیر کورد دئولتی قورولور و عراقدا یاشایان تورکمنلر آوارا گزیرلر. ترکمنلرین بو گونه دوشمه سینده تورکمن ائلینین ادینی اونلارا بخش ائدن احسان دوغراماجی رولو دانيلماياجاق قَدَر چوخدور.
ایندی یازینین حساس بؤلومونه گلیریک. احسان دوغراماجی ایله عینی دوشونجه نی پایلاشان و بير زامانلار استانبول بلدیه باشقانی اولان بدرالدين دالان اولموشدور.
بدر الدين دالان داها سونرا احسان دوغراماجینین یاردیملاری ایله یئددی تپه اونیوئرسیتی نی قورموشدو. يئدی تپه اونیوئرسیته سی تورکییه ده ایستک وقفینین بیر قورولوشودور.
ایندی دیه جکسینیز بوندان ایران تورکچولوگونه نه ایلگیسی وار؟
بوگون ایران تورکچولوگو (تورک ائلی) پروژه سینین تئوریسیَنی؛ مئهران باهارلی (بابک جوانشیر) ۲۰۰۲ دن بری بو وقفین (یئدی تپه) حمایه سینده دیر. بو شخص بو وقف ایله ایلگیسیندن سونرا ایران تورکچولوگو دوشونجه سینی منیمسه میشدیر.
تورکیه ده اوخویان گونئی آزربایجانلی اؤیرنجیلر چتین قوشوللاردا درس اوخور کن بو آدام تورکیه ده ان زنگین بؤلگه ده یاشییردی.
ایندی بو آدام(بابک جوانشیر) آزربایجان سئوگیسینی (آذربایجانچیلیغی) نی بیر یامان اولاراق ایشلدیر و سوچلاندیریر.
ایران تورکچولوگو (تورک ائلی) پروژه سینین بیر باشقا آیاغی ایسه ایران دئولتی و اؤزللیکله دئولت ایچریسینده تورک بروکراتلار و دئوریم(انقلاب) محافيظلاری ایچینده کی تورکلردیر.
هر حالدا بو تیپ اینسانلارلا قارشیلاشيب و اونلارلا آذربایجان میللی مسئله سینی دانیشماق ایستر کن؛ ذاتن ایران بیزیمدیر و بیز يؤنه دیریک بورایی، جوابی آلمیشسینیز.
@TURK_LN
✅Güvə(گۆوه):شاپرک
📝:ریشه کلمه:
از پیش تورکی *güńe / *guńa در تورکی قدیم
به صورت küge یا küye بود.
@TURK_LN
📝:ریشه کلمه:
از پیش تورکی *güńe / *guńa در تورکی قدیم
به صورت küge یا küye بود.
@TURK_LN
🇦🇿 üzəngi اۆزنگی
فار= رکاب (رکاب = الرِکاب= عربی)
🇹🇷 üzengi
📝:ریشه کلمه:
از تورکی قدیم üzengü(وسیله ای که هنگام سوار شدن بر اسب پاهای خود را بر روی آن قرار می دهد) احتمالا از ریشه *üze-(بالا رفتن).
بعضی منابع هم معتقدن مرتبط به کلمه yüzük (حلقه) است.
@TURK_LN
فار= رکاب (رکاب = الرِکاب= عربی)
🇹🇷 üzengi
📝:ریشه کلمه:
از تورکی قدیم üzengü(وسیله ای که هنگام سوار شدن بر اسب پاهای خود را بر روی آن قرار می دهد) احتمالا از ریشه *üze-(بالا رفتن).
بعضی منابع هم معتقدن مرتبط به کلمه yüzük (حلقه) است.
@TURK_LN
🇦🇿 Sim(سیم):سپتیسمی
✅*در فارصی معادلات همچون پلَشت خونی و گَند خونی پیشنهاد شده.
📝:ریشه کلمه:
از پیش تورکی *sēm (~-ī-) در مفهوم ورم کردن،التهاب در تورکی آزربایجانی در مفهوم عفونت خون و مسمومیت خون درآمده است.
@TURK_LN
✅*در فارصی معادلات همچون پلَشت خونی و گَند خونی پیشنهاد شده.
📝:ریشه کلمه:
از پیش تورکی *sēm (~-ī-) در مفهوم ورم کردن،التهاب در تورکی آزربایجانی در مفهوم عفونت خون و مسمومیت خون درآمده است.
@TURK_LN
Cırcır böcəyi(جؽرجؽر بؤجَگی):جیرجیرک
Or
Cırcır
📝:ریشه کلمه:
به این کلمه Onomatopoeia یا یانسؽـما سس میگن⬅️به واژه‌هایی گفته میشود که از صداهای موجود در طبیعت تقلید شده‌اند.
✅در گویش محلی شما اگر از کلمه دیگری استفاده میشود لطفا به اشتراک بگذارید.
@TURK_LN
Or
Cırcır
📝:ریشه کلمه:
به این کلمه Onomatopoeia یا یانسؽـما سس میگن⬅️به واژه‌هایی گفته میشود که از صداهای موجود در طبیعت تقلید شده‌اند.
✅در گویش محلی شما اگر از کلمه دیگری استفاده میشود لطفا به اشتراک بگذارید.
@TURK_LN
Ərkə(ارکه):انرژی
📝:ریشه کلمه:
از تورکی قدیم erk در مفهوم قدرت،توان،نیرو،اقتدار
yuyka erklig tupulgalı uçuz ermiş
ترجمه:
[yufka gücü olanı delmek kolaymış]
Orhun Yazıtları
@TURK_LN
📝:ریشه کلمه:
از تورکی قدیم erk در مفهوم قدرت،توان،نیرو،اقتدار
yuyka erklig tupulgalı uçuz ermiş
ترجمه:
[yufka gücü olanı delmek kolaymış]
Orhun Yazıtları
@TURK_LN
هنگامی که❌
وقتی که❌
ایکن(ikən)✅
من واختی که اوشاق ایدیم چوخ کارتون ایزله ئییردیم❌❌❌( تورکی آسیمیله )
من اوشاق ایکن چوخ کارتون ایزله ئییردیم✅(تورکی درست)
من واختی اونو سنه دئدیم سنین ائله زاد کی فیکیرله ئییرسن دئییلدی❌❌❌(تورکی آسیمیله )
من سنه اونو دئییرکن ( دئیینده) سنین ائله دوشوندوئون نَن دئییلدی✅(تورکی درست)
📝:ریشه کلمه:
از کلمه ترکی قدیم ائرکن(erken) "iken (حرف ربط)" تکامل یافته است. erk ⬅️ (اتفاق افتاده، زمانش فرا رسیده ).
یه نمونه از قدیم:
ulu karındaş var iken kiçi karındaşa χanlık degmez.
منبع:[تواریخ آل سلجوق_۱۴۲۳ میلادی]
@TURK_LN
وقتی که❌
ایکن(ikən)✅
من واختی که اوشاق ایدیم چوخ کارتون ایزله ئییردیم❌❌❌( تورکی آسیمیله )
من اوشاق ایکن چوخ کارتون ایزله ئییردیم✅(تورکی درست)
من واختی اونو سنه دئدیم سنین ائله زاد کی فیکیرله ئییرسن دئییلدی❌❌❌(تورکی آسیمیله )
من سنه اونو دئییرکن ( دئیینده) سنین ائله دوشوندوئون نَن دئییلدی✅(تورکی درست)
📝:ریشه کلمه:
از کلمه ترکی قدیم ائرکن(erken) "iken (حرف ربط)" تکامل یافته است. erk ⬅️ (اتفاق افتاده، زمانش فرا رسیده ).
یه نمونه از قدیم:
ulu karındaş var iken kiçi karındaşa χanlık degmez.
منبع:[تواریخ آل سلجوق_۱۴۲۳ میلادی]
@TURK_LN
Kor(کۏر):ضرر،زیان،خسارت
*توضیحات:
محتملا همین کلمه در تورکی آزربایجانی مجازا در مفهوم خراب کردن، هدر دادن و... شده است. مثلا:⬅️ ایشی کورلادون(کارو خراب کردی). این کلمه ربطی به کور (نابینا) ندارد.
@TURK_LN
*توضیحات:
محتملا همین کلمه در تورکی آزربایجانی مجازا در مفهوم خراب کردن، هدر دادن و... شده است. مثلا:⬅️ ایشی کورلادون(کارو خراب کردی). این کلمه ربطی به کور (نابینا) ندارد.
@TURK_LN
Tanlamaq(تانلاماق):تعجب کردن،سورپرایز شدن
Tansıq(تانسؽـق):حیرت آور
Tan(تان):تعجب
📝:ریشه کلمه:
از پیش تورکی *tāŋ مفاهیمی همچون تعحب کردن ،شگفت زده شدن و سورپرایز شدن رو در خود داره
@TURK_LN
Tansıq(تانسؽـق):حیرت آور
Tan(تان):تعجب
📝:ریشه کلمه:
از پیش تورکی *tāŋ مفاهیمی همچون تعحب کردن ،شگفت زده شدن و سورپرایز شدن رو در خود داره
@TURK_LN
هموفون هم آواز یا هم آوا در تورکی ائش سسلی یا سستَش میگویند.
کلماتی که تلفظ، یکسان اما معانی متفاوت دارند. املای هموفون ها ممکن است همیشه یکسان نباشد. اگر املا و تلفظ آنها یکسان باشد به آنها متجانس می گویند. کلماتی که املای یکسانی دارند - صرف نظر از تلفظ - هموگراف نامیده می شوند.
این کلمات از لحاظ ریشوی هیچ ارتباطی به هم ندارند.
مثالی از هم آوا(از تورکی استانبولی)
yüz (صورت) - 100 (رقم)
el (دست) - el (غریبه)
Al(قرمز) - Al-(گرفتن)
Arı(زنبور) - arı(تمیز)
Yılanı gören at(اسب) birden şaha kalktı.
Mutfaktaki bozulmuş malzemeleri çöpe at(انداختن).
Her yaz(فصل)yaylaya çıkar, orada yarım
kalan hikayesini yazmaya(نوشتن) çalışırdı..
چند معنایی(چوخ آنلاملیق)
وقتی کلمه ای بیش از یک معنا را بیان می کند به آن چند معنایی می گویند. چند معنایی از طریق معنای نزدیک، معنای مجازی یا بسط معنا رخ می دهد. این نوع کلمات از یک ریشه هستند اما به مرور چند معنا را در خود جای دادند.
مثال:(از تورکی استانبولی)
Ev yapma işini bir sene sonraya attık.
( به تاخیر انداختن )
arkadaşıma mektup attım.
(فرستادم،ارسال کردم )
Pikniği önümüzdeki haftaya bıraktık.
(به تعویق انداختن)
Oğluna bu binayı bıraktı.
(به میراث گذاشتن)
*این نوع کلمات (هم آوا و چند معنایی) در همه زبانها وجود داره و نه تنها ضعف نیست بلکه غنائت زبان رو نیز نشون میده.
به طور خلاصه کلماتی که یه یا چند معنی رو ایفا میکنند.(چند معنایی)
و کلماتی که تنها ظاهر و آوای برابر دارند و از لحاظ ریشوی ربطی به هم ندارند رو (هموفون) میگویند.
@TURK_LN
کلماتی که تلفظ، یکسان اما معانی متفاوت دارند. املای هموفون ها ممکن است همیشه یکسان نباشد. اگر املا و تلفظ آنها یکسان باشد به آنها متجانس می گویند. کلماتی که املای یکسانی دارند - صرف نظر از تلفظ - هموگراف نامیده می شوند.
این کلمات از لحاظ ریشوی هیچ ارتباطی به هم ندارند.
مثالی از هم آوا(از تورکی استانبولی)
yüz (صورت) - 100 (رقم)
el (دست) - el (غریبه)
Al(قرمز) - Al-(گرفتن)
Arı(زنبور) - arı(تمیز)
Yılanı gören at(اسب) birden şaha kalktı.
Mutfaktaki bozulmuş malzemeleri çöpe at(انداختن).
Her yaz(فصل)yaylaya çıkar, orada yarım
kalan hikayesini yazmaya(نوشتن) çalışırdı..
چند معنایی(چوخ آنلاملیق)
وقتی کلمه ای بیش از یک معنا را بیان می کند به آن چند معنایی می گویند. چند معنایی از طریق معنای نزدیک، معنای مجازی یا بسط معنا رخ می دهد. این نوع کلمات از یک ریشه هستند اما به مرور چند معنا را در خود جای دادند.
مثال:(از تورکی استانبولی)
Ev yapma işini bir sene sonraya attık.
( به تاخیر انداختن )
arkadaşıma mektup attım.
(فرستادم،ارسال کردم )
Pikniği önümüzdeki haftaya bıraktık.
(به تعویق انداختن)
Oğluna bu binayı bıraktı.
(به میراث گذاشتن)
*این نوع کلمات (هم آوا و چند معنایی) در همه زبانها وجود داره و نه تنها ضعف نیست بلکه غنائت زبان رو نیز نشون میده.
به طور خلاصه کلماتی که یه یا چند معنی رو ایفا میکنند.(چند معنایی)
و کلماتی که تنها ظاهر و آوای برابر دارند و از لحاظ ریشوی ربطی به هم ندارند رو (هموفون) میگویند.
@TURK_LN
🇦🇿 oxlov(اۏخلۏو), oxlav(اۏخلاو):وردنه
Yayğıc(یایغؽج):وردنه
📝:ریشه کلمه:
از oklağu(ابزار غلتاندن خمیر) این کلمه از کلمه okla- + پسوند gu مشتق شده
مرتبط به کلمه ox در مفهوم تیر است. در فارسی تیرنان گرته برداری شده از okalğu تورکی است.
کلمه yayğıc هم از ریشه yaymaq در مفهوم پهن کردن و گستردن و پخش کردن مشتق شده.
@TURK_LN
Yayğıc(یایغؽج):وردنه
📝:ریشه کلمه:
از oklağu(ابزار غلتاندن خمیر) این کلمه از کلمه okla- + پسوند gu مشتق شده
مرتبط به کلمه ox در مفهوم تیر است. در فارسی تیرنان گرته برداری شده از okalğu تورکی است.
کلمه yayğıc هم از ریشه yaymaq در مفهوم پهن کردن و گستردن و پخش کردن مشتق شده.
@TURK_LN
Tutquc(تۇتقۇج):صبحانه
Qəhvə altı(قهوه آلتی):صبحانه
غذایی که قبل از قهوه مصرف میشود.
[کلمه قهوه آلتی نیمه تورکی است.]
@TURK_LN
Qəhvə altı(قهوه آلتی):صبحانه
غذایی که قبل از قهوه مصرف میشود.
[کلمه قهوه آلتی نیمه تورکی است.]
@TURK_LN
🇦🇿 Yelin(یئلین):پستان حیوانات سم دار
برابر با کلمه انگلیسی udder
*ریشه کلمه بر میگرده به پیش تورکی *jelin در همان مفهوم.
– Salxımsalxım olacaqdır ağ üzümü tənəklərin; Yelinləri dolacaqdır yenə sağmal inəklərin.
@TURK_LN
برابر با کلمه انگلیسی udder
*ریشه کلمه بر میگرده به پیش تورکی *jelin در همان مفهوم.
– Salxımsalxım olacaqdır ağ üzümü tənəklərin; Yelinləri dolacaqdır yenə sağmal inəklərin.
@TURK_LN
1.Yelim(یئلیم):چسب
2.Tutkal(تۇتکال): چسب
📝:ریشه کلمات:
1.کلمه یئلیم از لغات قدیمی تورکی است.
از فرم *jẹli-m پیش تورکی در همان مفهوم چسب مشتق شده
2.از تورکی میانه Tutkal(چسب) این کلمه از فعل تورکی -tut مشتق شده.
@TURK_LN
2.Tutkal(تۇتکال): چسب
📝:ریشه کلمات:
1.کلمه یئلیم از لغات قدیمی تورکی است.
از فرم *jẹli-m پیش تورکی در همان مفهوم چسب مشتق شده
2.از تورکی میانه Tutkal(چسب) این کلمه از فعل تورکی -tut مشتق شده.
@TURK_LN
🇦🇿 Buxaq(بۇخاق):غبغب(عربی)
📝:ریشه کلمه:
منشا کلمه با کلمه بوغاز(گلو) هم ریشه است.اصل کلمه boğaq هست،کلمه boğ مرتبط به بوغاز و پسوند aq- با پسوند کلمه یاناق یکی است. (بشیر احمدوو)
@TURK_LN
📝:ریشه کلمه:
منشا کلمه با کلمه بوغاز(گلو) هم ریشه است.اصل کلمه boğaq هست،کلمه boğ مرتبط به بوغاز و پسوند aq- با پسوند کلمه یاناق یکی است. (بشیر احمدوو)
@TURK_LN