«У ҳар доим янада қизиқроқ кадрларни қидирарди. Бунинг учун у қурилиш кранига чиқар, ўтиб бўлмайдиган жарликларга тушарди. У доим ғайриоддий нарсаларни суратга олишга, кадрга поэтик ечим топишга муваффақ бўларди». Режиссёр Мастура Исхоқова «Тошкент ҳақида мактублар»да чоп этилган деярли ягона таржимаи ҳолида Неля Атауллаеванинг ижодга меҳрини шундай тасвирлаган.
Неля Атауллаева Тошкентда туғилиб ўсган. Унинг онаси мактаб ўқитувчиси бўлиб ишлаган, отаси эса таълим соҳасида давлат лавозимларида меҳнат қилган. 1937 йилда, Сталин қатағонлари даврида оила қаттиқ зарбага учради: Нелянинг отаси НКВД томонидан хиёнатда гумонланиб ҳибсга олинган. У Неля билан синглисини охирги марта қучоқлаб, тез орада қайтишга ваъда беради. Бироқ ваъдасини бажара олмади. 1957 йилда оилага унинг отиб ташлангани ҳақида хат келади.
Отаси ҳибсга олинганидан кейин Нели оиласи доимий равишда кўчиб юришди. Совуқ кунларда оталаридан қолган китобларни ўқиб исинишди. Шундай кунларнинг бирида Неля қатъият билан актриса бўлмоқчилигини эълон қилди. 1953 йилда Тошкент театр ва рассомлик институтига ўқишга кирди. Талабалик йилларида у тўртта фильмда, жумладан, «Янги ҳовли», «Ошиқлар» фильмларида суратга тушган.
1956 йилда у Бутунроссия давлат кинематография университетининг (ВГИК) режиссёрлик бўлимига ўқишга кирди. Университет учун танлов ҳар бир ўринга 100 кишидан иборат эди, деб ёзади Мастура Исхоқова. Шундай қилиб, Неля Атауллаева ўз фаолиятини ҳужжатли фильм режиссёри сифатида бошлади.
Унинг илк фильми аёлларга бағишланган: шоира Зулфия, профессор Ирина Райкова, тиббиёт фанлари доктори Зулфия Умидова ва машинист Башорат Мирбобаева. Фаолияти давомида у 20 га яқин ҳужжатли фильмлар суратга олган.
1974 йилнинг баҳорида Нели Атауллева Ўзбекистон ташкил топганининг 50 йиллигига бағишлаб ҳужжатли фильм суратга олди. Бухорода суратга олиш пайтида у қаттиқ шамоллаб қолди. Синов натижалари ўпка саратонини кўрсатди. Тошкент ва Москвадаги энг яхши шифокорлар аёлга ёрдам бера олмадилар, чунки касаллик жуда кеч аниқланганди.
Ҳужжатли кино ижодкори 1974 йил 27 июлда вафот этди. У сўнгги нафасини отасига бағишлади ва бор кучини тўплаб: «Дада ...», деди.
Материални Жаҳонгир Азимов тайёрлади.
Санжар Саид рус тилидан таржима қилди.
Манба
#СукутСақлама #кашшофаёллар
Неля Атауллаева Тошкентда туғилиб ўсган. Унинг онаси мактаб ўқитувчиси бўлиб ишлаган, отаси эса таълим соҳасида давлат лавозимларида меҳнат қилган. 1937 йилда, Сталин қатағонлари даврида оила қаттиқ зарбага учради: Нелянинг отаси НКВД томонидан хиёнатда гумонланиб ҳибсга олинган. У Неля билан синглисини охирги марта қучоқлаб, тез орада қайтишга ваъда беради. Бироқ ваъдасини бажара олмади. 1957 йилда оилага унинг отиб ташлангани ҳақида хат келади.
Отаси ҳибсга олинганидан кейин Нели оиласи доимий равишда кўчиб юришди. Совуқ кунларда оталаридан қолган китобларни ўқиб исинишди. Шундай кунларнинг бирида Неля қатъият билан актриса бўлмоқчилигини эълон қилди. 1953 йилда Тошкент театр ва рассомлик институтига ўқишга кирди. Талабалик йилларида у тўртта фильмда, жумладан, «Янги ҳовли», «Ошиқлар» фильмларида суратга тушган.
1956 йилда у Бутунроссия давлат кинематография университетининг (ВГИК) режиссёрлик бўлимига ўқишга кирди. Университет учун танлов ҳар бир ўринга 100 кишидан иборат эди, деб ёзади Мастура Исхоқова. Шундай қилиб, Неля Атауллаева ўз фаолиятини ҳужжатли фильм режиссёри сифатида бошлади.
Унинг илк фильми аёлларга бағишланган: шоира Зулфия, профессор Ирина Райкова, тиббиёт фанлари доктори Зулфия Умидова ва машинист Башорат Мирбобаева. Фаолияти давомида у 20 га яқин ҳужжатли фильмлар суратга олган.
1974 йилнинг баҳорида Нели Атауллева Ўзбекистон ташкил топганининг 50 йиллигига бағишлаб ҳужжатли фильм суратга олди. Бухорода суратга олиш пайтида у қаттиқ шамоллаб қолди. Синов натижалари ўпка саратонини кўрсатди. Тошкент ва Москвадаги энг яхши шифокорлар аёлга ёрдам бера олмадилар, чунки касаллик жуда кеч аниқланганди.
Ҳужжатли кино ижодкори 1974 йил 27 июлда вафот этди. У сўнгги нафасини отасига бағишлади ва бор кучини тўплаб: «Дада ...», деди.
Материални Жаҳонгир Азимов тайёрлади.
Санжар Саид рус тилидан таржима қилди.
Манба
#СукутСақлама #кашшофаёллар
