Бутун дунёда 28 май Халқаро менструал гигиена куни сифатида нишонланади. Ўзбекистонда 2021-2022 йилларда ўтказилган Кўп индикаторли кластер сўрови натижаларига кўра, қишлоқ жойларида яшовчи ҳар 14 хотин-қиздан бир нафари ҳайз кўриши сабабли ўқиш ёки ишга бора олмайди. Шу билан бирга, кам таъминланган уй хўжаликларида бу кўрсаткич ҳар 8 аёл ва қизнинг бирига тўғри келади.
UNICEF Uzbekistan Телеграм каналида маълум қилинишича, ЮНИCЕФ ўз дастурларида менструал саломатлик ва гигиена масалаларига алоҳида эътибор беради. Қорақалпоғистонда 25 мактаб ва 36 соғлиқни сақлаш муассасаларида янги сув тармоғларини улаш, қўл ювиш ва санитария-гигиена иншоотларини қуриш бўйича саъй-ҳаракатлар 30 минг нафар аёл ва ўсмир қизларга фойда келтирди.
Ўзбекистон доирасида бундай сўровлар ўтказилмагани боис бошқа мамлакатларда ўтказилган сўровлар маълумотларига таянамиз. Шундай экан, 2021 йилда Котех томонидан ўтказилган Бутунроссия тадқиқотига кўра, 30 ёшгача бўлган қизларнинг 70 фоизи ҳайз даврининг физиологияси ҳақида кам маълумотга эга, 11 фоизи эса улар билан нима содир бўлаётганини унча тушунмайдилар. Ёш аёлларнинг қарийб ярми аёллар гигиена воситаларини қанчалик тез-тез алмаштириш кераклигини билишмайди. Ҳайз кўриш мавзуси исталмаган ва ҳатто ёқимсиз деб ҳисобланади, шунинг учун қизлар ва аёллар бу мавзуни кўтармасликни афзал кўришади.
Менструал гигиена кунининг муҳим вазифаси жамиятни тарбиялаш ва эскирган тушунчаларга қарши курашишдир.
2030 йилга келиб, ҳайз кўриш гигиенаси куни ташкилотчилари, биринчи навбатда, бутун дунё бўйлаб аёлларнинг онгида соғлом ўзгаришларга эришмоқчи. Бу табиий жараён бўлиб, аёлларнинг кундалик ҳаётида, ишида, ўзини ўзи англашида чекламаслиги керак.
Қўшимча маълумот учун ҳавола орқали ўтинг.
#СукутСақлама #MHDay
UNICEF Uzbekistan Телеграм каналида маълум қилинишича, ЮНИCЕФ ўз дастурларида менструал саломатлик ва гигиена масалаларига алоҳида эътибор беради. Қорақалпоғистонда 25 мактаб ва 36 соғлиқни сақлаш муассасаларида янги сув тармоғларини улаш, қўл ювиш ва санитария-гигиена иншоотларини қуриш бўйича саъй-ҳаракатлар 30 минг нафар аёл ва ўсмир қизларга фойда келтирди.
Ўзбекистон доирасида бундай сўровлар ўтказилмагани боис бошқа мамлакатларда ўтказилган сўровлар маълумотларига таянамиз. Шундай экан, 2021 йилда Котех томонидан ўтказилган Бутунроссия тадқиқотига кўра, 30 ёшгача бўлган қизларнинг 70 фоизи ҳайз даврининг физиологияси ҳақида кам маълумотга эга, 11 фоизи эса улар билан нима содир бўлаётганини унча тушунмайдилар. Ёш аёлларнинг қарийб ярми аёллар гигиена воситаларини қанчалик тез-тез алмаштириш кераклигини билишмайди. Ҳайз кўриш мавзуси исталмаган ва ҳатто ёқимсиз деб ҳисобланади, шунинг учун қизлар ва аёллар бу мавзуни кўтармасликни афзал кўришади.
Менструал гигиена кунининг муҳим вазифаси жамиятни тарбиялаш ва эскирган тушунчаларга қарши курашишдир.
2030 йилга келиб, ҳайз кўриш гигиенаси куни ташкилотчилари, биринчи навбатда, бутун дунё бўйлаб аёлларнинг онгида соғлом ўзгаришларга эришмоқчи. Бу табиий жараён бўлиб, аёлларнинг кундалик ҳаётида, ишида, ўзини ўзи англашида чекламаслиги керак.
Қўшимча маълумот учун ҳавола орқали ўтинг.
#СукутСақлама #MHDay
Хотин-қизлар Туркистон жадидчилик ҳаракатида фаол иштирок этиб, ўз орзу-мақсадларини дадил амалга оширди. Натижада Туркистон ўлкасининг турли шаҳарларида “русча услубдаги” замонавий мактаблар ва қизлар мактаблари пайдо бўла бошлади.
⠀
Маърифатпарвар оталар қизларининг бу мактабларда ўқишига эътироз билдирмаган. Етарли диний ва дунёвий билимга эга иқтидорли қизлар мактабни тамомлаб, журналистика, педагогика, тиббиёт каби касбларни танлаб, халқига хизмат қила бошлади.⠀
⠀
Туркистонда “ал-жадия” ёки “усули савтия” деб номланган “янги усул” мактаблари мусулмон унсурларини сақлаб қолиш билан бир қаторда замонавий таълимнинг янги усулларини ҳам ўзида мужассамлаштириб, уларда ўзига хос усулларни қўллаш, хориж ва рус тиллари, дунёвий фанларни ўрганишни ўз ичига олган. Улар халқнинг миллий ва диний анъаналарини уйғунлаштиришга алоҳида эътибор қаратдилар.
⠀
Натижада Туркистон маорифчиларининг бутун бир гуруҳи таълим ислоҳотини бошлаб юборди, унинг элементларидан бири эса ўз она тилида савод ўргатиш бўлган. 1910 йилгача "янги усул" мактабларининг аксарияти татар тилида ёзилган дарсликлардан фойдаланган.
⠀
Ўзбек тилидаги илк дарсликларда ўқувчиларнинг ёши ва дунёқарашига мос келадиган аниқ услубий мақсадлар қўйилган бўлиб, бу қисқа вақт ичида ўқиш ва ёзишни ўрганишга хизмат қилган.
⠀
1903 йилда Али Асқар Калининнинг "Муаллими соний" китоби нашр этилди. Маҳаллий тилда ёзилган биринчи дарслик муаллиф С.Саидазизовнинг 1902 йилда нашр этилган “Устоди аввал” алифбосидир. Бу дарсликлардан 1930 йилгача фойдаланилган. Рус миллатига мансуб мактабларда маҳаллий болаларни ўқитиш учун биринчи алифбони халқ таълими инспектори В. Наливкин ёзган. Турк олими Рожа Чакирознинг ёзишича, 1918 йилда Тошкентда 72 жадид мактаби фаолият юритган.
⠀
Вилоятда илк бор “янги усул” мактаблари маҳаллий миллат вакиллари орасидан илғор кишиларнинг ташаббуси ва молиявий маблағлари билан очилди. Масалан, 1893 йилда Самарқандда Абдулғаний Хусаинов маблағи ҳисобидан “янги усул” мактаби очилган. Ундаги таълим уч-тўрт йил давом этди.⠀
⠀
Давоми эртага
⠀
Росина Ангалишева ва Шохрух Саъдуллаев тайёрлади
⠀
#СукутСақлама #махсуслойиҳа_немолчи #тарихдааёллар #ўзлик
⠀
Маърифатпарвар оталар қизларининг бу мактабларда ўқишига эътироз билдирмаган. Етарли диний ва дунёвий билимга эга иқтидорли қизлар мактабни тамомлаб, журналистика, педагогика, тиббиёт каби касбларни танлаб, халқига хизмат қила бошлади.⠀
⠀
Туркистонда “ал-жадия” ёки “усули савтия” деб номланган “янги усул” мактаблари мусулмон унсурларини сақлаб қолиш билан бир қаторда замонавий таълимнинг янги усулларини ҳам ўзида мужассамлаштириб, уларда ўзига хос усулларни қўллаш, хориж ва рус тиллари, дунёвий фанларни ўрганишни ўз ичига олган. Улар халқнинг миллий ва диний анъаналарини уйғунлаштиришга алоҳида эътибор қаратдилар.
⠀
Натижада Туркистон маорифчиларининг бутун бир гуруҳи таълим ислоҳотини бошлаб юборди, унинг элементларидан бири эса ўз она тилида савод ўргатиш бўлган. 1910 йилгача "янги усул" мактабларининг аксарияти татар тилида ёзилган дарсликлардан фойдаланган.
⠀
Ўзбек тилидаги илк дарсликларда ўқувчиларнинг ёши ва дунёқарашига мос келадиган аниқ услубий мақсадлар қўйилган бўлиб, бу қисқа вақт ичида ўқиш ва ёзишни ўрганишга хизмат қилган.
⠀
1903 йилда Али Асқар Калининнинг "Муаллими соний" китоби нашр этилди. Маҳаллий тилда ёзилган биринчи дарслик муаллиф С.Саидазизовнинг 1902 йилда нашр этилган “Устоди аввал” алифбосидир. Бу дарсликлардан 1930 йилгача фойдаланилган. Рус миллатига мансуб мактабларда маҳаллий болаларни ўқитиш учун биринчи алифбони халқ таълими инспектори В. Наливкин ёзган. Турк олими Рожа Чакирознинг ёзишича, 1918 йилда Тошкентда 72 жадид мактаби фаолият юритган.
⠀
Вилоятда илк бор “янги усул” мактаблари маҳаллий миллат вакиллари орасидан илғор кишиларнинг ташаббуси ва молиявий маблағлари билан очилди. Масалан, 1893 йилда Самарқандда Абдулғаний Хусаинов маблағи ҳисобидан “янги усул” мактаби очилган. Ундаги таълим уч-тўрт йил давом этди.⠀
⠀
Давоми эртага
⠀
Росина Ангалишева ва Шохрух Саъдуллаев тайёрлади
⠀
#СукутСақлама #махсуслойиҳа_немолчи #тарихдааёллар #ўзлик
Яқинда оммавий ахборот воситаларида енгил тан жароҳати учун жазо енгиллаштирилиши ҳақида хабар тарқалди. Лекин бу ундай эмас. Сенат хабарида маълум қилинишича, гап 109-модда 1-қисмини Жиноий кодексдан чиқариш, яъни соғлиқнинг қисқа муддатга ёмонлашувига ёки меҳнат қобилиятининг унча узоқ бўлмаган муддатга йўқолишига олиб келмаган қасддан баданга енгил шикаст етказиш билан боғлиқ жиноий қилмишни жиноий жазо таркибидан чиқариб, уни маъмурий ҳуқуқбузарлик тоифасига ўтказиш ҳақида кетмоқда. Ушбу модданинг иккинчи қисми, тушунишимизча, кучида қолмоқда.
Ушбу қисмни чиқаришдан мақсад сифатида "инсон ҳуқуқларини янада ишончли ҳимоя қилишга" хизмат қилиши важ қилинмоқда. Савол туғилади: бу ҳолатда инсон деганда ким назарда тутилмоқда? Ушбу ўзгаришнинг гендер таҳлили шуни кўрсатадики, инсон деганда эркак тушунилади. Чунки бу ўзгартириш аёллар ҳуқуқларини мустаҳкамламайди, қуйида сабабини тушунтираман.
Ўзбекистонда ўз муносабатларини ФҲДЁда расман қайд этмаган, ҳатто алоҳида яшаши мумкин бўлган эр-хотинлар ҳам бор. Гап ҳозир бу яхши ёки ёмонлигида эмас. Ҳақиқат шундаки, бундай жуфтликдаги аёллар ҳам давлатдан ҳимояланиш ҳуқуқига эга, шу жумладан партнёри томонидан зўравонлик содир этилганда ҳам. Жиноят кодексининг 126-1-моддаси “Оиладаги (маиший) зўравонлик” – унинг таъсири эр-хотинга, собиқ турмуш ўртоқларга, битта хўжалик асосида бирга яшовчи шахсларга ёки умумий фарзанди бўлган шахсларга нисбатан қўлланилади. Ушбу модда тажовузкор билан расман турмуш қурмаган ёки у билан умумий уй хўжалигида истиқомат қилмайдиган ва бирга фарзанд кўрмаган аёлларни ҳимоя қилмайди.
Биз ушбу қонун билан ҳимоя қилиниши керак бўлган шахслар доирасини қандай муҳокама қилганимизни яхши эслайман. Биз бундай аёлларни қандай ҳимоя қилиш кераклиги ҳақида ўйладик. Натижада уларнинг ҳимояси Жиноят кодексининг амалдаги 104, 105, 109-моддалари билан кафолатланган деган хулосага келинганди. Гарчи аслида бу ҳам оилавий зўравонлик ҳисобланади. 109-модданинг 1-қисми соғлиқнинг ёмонлашувига олиб келмаган енгил тан жароҳатларини такроран етказишга қарши эҳтиёт чораси сифатида хизмат қилган - жазо биринчи марта маъмурий кодекс доирасида қўлланилган.
Агар бу қисм олиб ташланса, аслида улар расман никоҳда бўлмаган, тажовузкор билан бир ҳудудда яшамайдиган аёлларга нисбатан такроран содир этилган шунга ўхшаш жиноятларга кўз юмган бўлади. Бу эса давлатимиз томонидан илгари сурилаётган хотин-қизлар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тамойилларига зиддир. Бу гендер тенглигига эришиш стратегиясида белгиланган мафкуравий асосларга путур етказади. Ҳар бир аёл ҳимояланиш ҳуқуқига эга. Агар бу ўзгартириш қабул қилинса, айрим аёлларнинг ҳаёти хавф остида қолади. Сенат шунга интилмоқдами?
Ирина Матвиенко
#СукутСақлама #Қонунлар
Ушбу қисмни чиқаришдан мақсад сифатида "инсон ҳуқуқларини янада ишончли ҳимоя қилишга" хизмат қилиши важ қилинмоқда. Савол туғилади: бу ҳолатда инсон деганда ким назарда тутилмоқда? Ушбу ўзгаришнинг гендер таҳлили шуни кўрсатадики, инсон деганда эркак тушунилади. Чунки бу ўзгартириш аёллар ҳуқуқларини мустаҳкамламайди, қуйида сабабини тушунтираман.
Ўзбекистонда ўз муносабатларини ФҲДЁда расман қайд этмаган, ҳатто алоҳида яшаши мумкин бўлган эр-хотинлар ҳам бор. Гап ҳозир бу яхши ёки ёмонлигида эмас. Ҳақиқат шундаки, бундай жуфтликдаги аёллар ҳам давлатдан ҳимояланиш ҳуқуқига эга, шу жумладан партнёри томонидан зўравонлик содир этилганда ҳам. Жиноят кодексининг 126-1-моддаси “Оиладаги (маиший) зўравонлик” – унинг таъсири эр-хотинга, собиқ турмуш ўртоқларга, битта хўжалик асосида бирга яшовчи шахсларга ёки умумий фарзанди бўлган шахсларга нисбатан қўлланилади. Ушбу модда тажовузкор билан расман турмуш қурмаган ёки у билан умумий уй хўжалигида истиқомат қилмайдиган ва бирга фарзанд кўрмаган аёлларни ҳимоя қилмайди.
Биз ушбу қонун билан ҳимоя қилиниши керак бўлган шахслар доирасини қандай муҳокама қилганимизни яхши эслайман. Биз бундай аёлларни қандай ҳимоя қилиш кераклиги ҳақида ўйладик. Натижада уларнинг ҳимояси Жиноят кодексининг амалдаги 104, 105, 109-моддалари билан кафолатланган деган хулосага келинганди. Гарчи аслида бу ҳам оилавий зўравонлик ҳисобланади. 109-модданинг 1-қисми соғлиқнинг ёмонлашувига олиб келмаган енгил тан жароҳатларини такроран етказишга қарши эҳтиёт чораси сифатида хизмат қилган - жазо биринчи марта маъмурий кодекс доирасида қўлланилган.
Агар бу қисм олиб ташланса, аслида улар расман никоҳда бўлмаган, тажовузкор билан бир ҳудудда яшамайдиган аёлларга нисбатан такроран содир этилган шунга ўхшаш жиноятларга кўз юмган бўлади. Бу эса давлатимиз томонидан илгари сурилаётган хотин-қизлар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тамойилларига зиддир. Бу гендер тенглигига эришиш стратегиясида белгиланган мафкуравий асосларга путур етказади. Ҳар бир аёл ҳимояланиш ҳуқуқига эга. Агар бу ўзгартириш қабул қилинса, айрим аёлларнинг ҳаёти хавф остида қолади. Сенат шунга интилмоқдами?
Ирина Матвиенко
#СукутСақлама #Қонунлар
Неврознинг психоздан нима фарқи бор, руҳий муаммосиз инсонлар бўладими ва ушбу ташхислар билан бахтли яшаш мумкинми?
✅Одатда бемор қуйидаги ташхислар билан шифокорга мурожаат қилади:
умумий хавотирли безовталик (хавотир неврози),
дистимия (сурункали енгилроқ депрессия),
шахсиятнинг бузилиши (шизотипик, нарциссизм).
▶️Оғирлик даражаси
Психознинг невроздан асосий фарқи — қалб оғриқлари туфайли бемор ижтимоий ҳаётда қийналади. Сурункали психозга учраган инсонлар одатда меҳнатга лаёқатли бўлишмайди, меҳнатга лаёқатлилар эса доимий ёрдамчи терапиядан ўтиб туради. Психоз ҳар доим ҳам онгнинг бузилиши, галлюцинациялар билан кечавермайди. Масалан, деменция — психотик даража бўлиб, руҳий ўзгаришлар сабаб одам кўмакка муҳтож бўлиб қолади.
▶️Меъёр
Аслида соғлом инсоннинг носоғлом инсондан асосий фарқи, касаллик ва дардларнинг йўқлиги ҳам эмас, балки уларни қандай енга олишидадир.
Масалан, инсонни ноҳақ ишдан бўшатишди. Кимдир ҳаммадан хафа бўлиб, тушкунликка тушиб қолса, яна бошқаси бироз сиқилсада, янги иш излашга куч топади. Неврозга учрамаган инсон ўз ҳаётига ўзи муаллифлик қилади. У ҳар қандай зарбаларга тайёр, кўп асабийлашмайди, муаммоларида бировни айбламайди. Унинг меҳри сокин ва оддий, миннатдорлик ҳисси эса ҳаётидаги муҳим жиҳатлардан бири.
▶️Қабул қила олиш
Шахсий хусусиятлардан бутунлай қутулиш қийин, шу жумладан, невроздан ҳам. Аммо баъзи инсонлар ўзини борича, камчиликлари билан қабул қила оладилар.
Бу руҳий соғлиқнинг гарови бўлиб, бизларни оғриқлардан, муаммо ва дардлардан ҳалос этади.
Шунинг учун бахт ва қувончни ҳозироқ ҳис қилинг, бутунлай соғайиб кетишингизни кутиб ўтирманг. Невроз хурсандчиликка тўсқинлик қилмайди. Гарчи у ҳаётни қоронғулаштириб турсада, бу дунё барча камчиликларимиз билан бизларни қабул қилишга тайёр. Кўп дард чексакда, аммо муҳаббатимиз чин.
psychologies.ru сайтидан Нодира таржима қилди
#СукутСақлама
✅Одатда бемор қуйидаги ташхислар билан шифокорга мурожаат қилади:
умумий хавотирли безовталик (хавотир неврози),
дистимия (сурункали енгилроқ депрессия),
шахсиятнинг бузилиши (шизотипик, нарциссизм).
▶️Оғирлик даражаси
Психознинг невроздан асосий фарқи — қалб оғриқлари туфайли бемор ижтимоий ҳаётда қийналади. Сурункали психозга учраган инсонлар одатда меҳнатга лаёқатли бўлишмайди, меҳнатга лаёқатлилар эса доимий ёрдамчи терапиядан ўтиб туради. Психоз ҳар доим ҳам онгнинг бузилиши, галлюцинациялар билан кечавермайди. Масалан, деменция — психотик даража бўлиб, руҳий ўзгаришлар сабаб одам кўмакка муҳтож бўлиб қолади.
▶️Меъёр
Аслида соғлом инсоннинг носоғлом инсондан асосий фарқи, касаллик ва дардларнинг йўқлиги ҳам эмас, балки уларни қандай енга олишидадир.
Масалан, инсонни ноҳақ ишдан бўшатишди. Кимдир ҳаммадан хафа бўлиб, тушкунликка тушиб қолса, яна бошқаси бироз сиқилсада, янги иш излашга куч топади. Неврозга учрамаган инсон ўз ҳаётига ўзи муаллифлик қилади. У ҳар қандай зарбаларга тайёр, кўп асабийлашмайди, муаммоларида бировни айбламайди. Унинг меҳри сокин ва оддий, миннатдорлик ҳисси эса ҳаётидаги муҳим жиҳатлардан бири.
▶️Қабул қила олиш
Шахсий хусусиятлардан бутунлай қутулиш қийин, шу жумладан, невроздан ҳам. Аммо баъзи инсонлар ўзини борича, камчиликлари билан қабул қила оладилар.
Бу руҳий соғлиқнинг гарови бўлиб, бизларни оғриқлардан, муаммо ва дардлардан ҳалос этади.
Шунинг учун бахт ва қувончни ҳозироқ ҳис қилинг, бутунлай соғайиб кетишингизни кутиб ўтирманг. Невроз хурсандчиликка тўсқинлик қилмайди. Гарчи у ҳаётни қоронғулаштириб турсада, бу дунё барча камчиликларимиз билан бизларни қабул қилишга тайёр. Кўп дард чексакда, аммо муҳаббатимиз чин.
psychologies.ru сайтидан Нодира таржима қилди
#СукутСақлама
Оиладаги зўравонлик муаммосига қарши биргаликда курашишимиз керак
Оиладаги зўравонлик муаммосига аёллар ижтимоий мавқеи, маълумоти, ёши ёки моддий ҳолатидан қатъий назар учрайди. Уларнинг ҳар бири оиладаги зўравонликдан азият чекиши мумкин ва ҳар бир жабрланувчи ҳимоя ва кўмак олишга ҳақли.
Ўзбекистонда 2023 йилда оиладаги зўравонлик жиноят деб тан олингач, бундай моддалар бўйича ишлар алоҳида қайд этила бошлагани сабабли муаммо кўламини баҳолаш имкони пайдо бўлди. Биргина жорий йилнинг дастлабки уч ойида 4,3 минг нафар шахс маъмурий жавобгарликка тортилди. 134 нафари оилавий (маиший) зўравонлик учун жиноий жавобгарликка тортилган.
Бу рақамлар денгиздан томчи бўлиши мумкин. Таҳририятимизга келаётган хат ва мурожаатлардан ҳулоса қиладиган бўлсак, ҳар бир жабрланувчи ҳам зўравонлик ҳақида хабар беравермайди. Сабаблар турлича: қўрқув, иқтисодий қарамлик, тизимга ишончсизлик, "одамлар нима дейди" ва ҳоказо. Афсуски, бундай ҳолларда сукут сақлаш доим ҳам ёрдам бермайди - амалиёт шуни кўрсатадики, жазосизлик ҳисси тажовузкорларга янада кўпроқ эркинлик беради.
Оиладаги зўравонлик ҳақида сукут сақламанг. Давлат хотин-қизлар ва болаларни ҳимоя қилиш мажбуриятини олди - ўзингизни уйда хавфсиз ҳис қилмасангиз, ушбу имкониятдан фойдаланинг. Ёдда тутингки, зўравонлик нафақат жисмоний, балки психологик босим, камситиш, иқтисодий ва бошқа чекловларда ифодаланиши мумкин. Далилларни қайд этиб боринг, 102 ёки 1259 (бундай ҳолатлар учун ИИВ долзарб алоқа рақами), ҳимоя ордери берилишини талаб қилинг ва ариза ёзинг.
Агар сиз бу муаммони аллақачон енгиб ўтган бўлсангиз, ўз ҳикоянгизни айтиб беринг - эҳтимол сизнинг тажрибангиз бошқа аёлларни илҳомлантиради ёки қўллаб-қувватлайди. Сиз ёлғиз эмаслигингиз ва вазиятдан чиқиш йўли борлигини тушуниш жуда муҳимдир. Ҳикоянгизни аноним тарзда юборишингиз мумкин: https://forms.gle/ZKCabhpzFM3ewTUz9
Оиладаги зўравонлик эътибордан четда қолмаслиги керак. Агар сиз унга гувоҳ бўлсангиз, жабрланувчиларни бу муаммо билан ёлғиз қолдирманг. Эҳтимол, сиз бу аёлнинг ҳаётида зўравонликка чидаш керак эмаслиги, ёнида ишониши мумкин бўлган одамлар борлигига умид уйғотган биринчи одам бўласиз. Уйдаги зўравонлик таҳдиди олдида барчамиз тенгмиз ва кучларни бирлаштирсаккина ижтимоий мавқеидан қатъий назар барча аёллар учун хавфсиз ҳудуд яратишимиз мумкин.
#СукутСақлама
Оиладаги зўравонлик муаммосига аёллар ижтимоий мавқеи, маълумоти, ёши ёки моддий ҳолатидан қатъий назар учрайди. Уларнинг ҳар бири оиладаги зўравонликдан азият чекиши мумкин ва ҳар бир жабрланувчи ҳимоя ва кўмак олишга ҳақли.
Ўзбекистонда 2023 йилда оиладаги зўравонлик жиноят деб тан олингач, бундай моддалар бўйича ишлар алоҳида қайд этила бошлагани сабабли муаммо кўламини баҳолаш имкони пайдо бўлди. Биргина жорий йилнинг дастлабки уч ойида 4,3 минг нафар шахс маъмурий жавобгарликка тортилди. 134 нафари оилавий (маиший) зўравонлик учун жиноий жавобгарликка тортилган.
Бу рақамлар денгиздан томчи бўлиши мумкин. Таҳририятимизга келаётган хат ва мурожаатлардан ҳулоса қиладиган бўлсак, ҳар бир жабрланувчи ҳам зўравонлик ҳақида хабар беравермайди. Сабаблар турлича: қўрқув, иқтисодий қарамлик, тизимга ишончсизлик, "одамлар нима дейди" ва ҳоказо. Афсуски, бундай ҳолларда сукут сақлаш доим ҳам ёрдам бермайди - амалиёт шуни кўрсатадики, жазосизлик ҳисси тажовузкорларга янада кўпроқ эркинлик беради.
Оиладаги зўравонлик ҳақида сукут сақламанг. Давлат хотин-қизлар ва болаларни ҳимоя қилиш мажбуриятини олди - ўзингизни уйда хавфсиз ҳис қилмасангиз, ушбу имкониятдан фойдаланинг. Ёдда тутингки, зўравонлик нафақат жисмоний, балки психологик босим, камситиш, иқтисодий ва бошқа чекловларда ифодаланиши мумкин. Далилларни қайд этиб боринг, 102 ёки 1259 (бундай ҳолатлар учун ИИВ долзарб алоқа рақами), ҳимоя ордери берилишини талаб қилинг ва ариза ёзинг.
Агар сиз бу муаммони аллақачон енгиб ўтган бўлсангиз, ўз ҳикоянгизни айтиб беринг - эҳтимол сизнинг тажрибангиз бошқа аёлларни илҳомлантиради ёки қўллаб-қувватлайди. Сиз ёлғиз эмаслигингиз ва вазиятдан чиқиш йўли борлигини тушуниш жуда муҳимдир. Ҳикоянгизни аноним тарзда юборишингиз мумкин: https://forms.gle/ZKCabhpzFM3ewTUz9
Оиладаги зўравонлик эътибордан четда қолмаслиги керак. Агар сиз унга гувоҳ бўлсангиз, жабрланувчиларни бу муаммо билан ёлғиз қолдирманг. Эҳтимол, сиз бу аёлнинг ҳаётида зўравонликка чидаш керак эмаслиги, ёнида ишониши мумкин бўлган одамлар борлигига умид уйғотган биринчи одам бўласиз. Уйдаги зўравонлик таҳдиди олдида барчамиз тенгмиз ва кучларни бирлаштирсаккина ижтимоий мавқеидан қатъий назар барча аёллар учун хавфсиз ҳудуд яратишимиз мумкин.
#СукутСақлама
"Бу масала ишлаб чиқиш жараёнида" - Ижтимоий ҳимоя агентлигида саволларимизга қандай жавоб бериш(ма)ди.
28 май куни Президентнинг зўравонлик қурбонларини реабилитация қилиш тизимини такомиллаштириш тўғрисидаги қарорига низом муҳокамасига бағишланган давра суҳбати бўлиб ўтди. 27 май куни биз Президент қарорига бир нечта саволларни эълон қилдик, агентлик вакиллари саволларимизга ўз жавобларини бердилар. Буларни қарор қандай ишлашига ойдинлик киритадиган тўлиқ жавоблар деб ҳисоблаш мумкинми? Бизнинг фикримизча, улар ноаниқлигича қолди.
Бундай тадбирларнинг асариятида бўлгани каби унинг катта қисми расмий нутқларга бағишланган бўлса-да, энг охирида қисқа муҳокама ва савол-жавоблар сессияси бўлиб ўтди. Вақт оз эди, аммо Ижтимоий ҳимоя агентлиги вакиллари Александра Нам ва Баҳодир Бековлар айрим саволларимизга жавоб беришди.
Уларни кўриб чиқсак:
1) 102 рақами орқали рўйхатдан ўтиш бизга умумий вазиятни кўрсатиши ва ишни тизимга киритиш учун керак (бугунги кунда шундоқ ҳам 102 ҳар бир ҳолатни тизимда рўйхатдан ўтказиши талаб қилинади), участка нозирлари планшет орқали мурожаатларни киритадилар (улар бугунги кунда ҳам буни қилишлари керак, аммо амалиёт шуни кўрсатадики, улар буни камдан-кам қилишади)
2) Зўравонликни аниқлаш "мураккаб масала" бўлиб, ҳозирда ягона стандартлар устида иш кетмоқда;
Қайд этилишича, барча вилоят шифохоналарида вақтинчалик жойлаштириш хоналари учун маблағ мавжуд эмас, шунинг учун ҳозирча улар Жиззах, Навоий ва Хоразм вилоятларида синовдан ўтказилади. Кейин иш қандай кетаётгани кўрилади.
3) Ижтимоийлаштириш даражаси - "Ижтимоий иш" тўғрисидаги қонун ишлаб чиқилмоқда;
Таҳририятдан: нодавлат шелтер (бошпаналар)нинг тажрибасидан келиб чиқиб хулоса қилишимиз мумкинки, ижтимоий ишлар аёлларни тиббий кўрикдан ўтказиш, болаларни боғча ва мактабларга жойлаштириш, ишга жойлашишда ёрдам бериш ва ҳоказоларни ўз ичига олади.
4) Ҳимоя ордерларини бериш тартибига ўзгартиришлар киритилади.
5) Реестр ишлаб чиқилмоқда, уни юритиш тартиби ҳам.
6) Идораларни ўқитиш, мобил илова, шунингдек, ногиронлар учун ижтимоий хизматлардан фойдаланиш масалалари ишлаб чиқилади (давра суҳбатида бу масала ҳам кўтарилди).
Агентликка ўз муносабати ва жавоблари учун миннатдорчилик билдирамиз, аммо Президент қарорининг аксарият бандларини амалга ошириш қандай режалаштирилгани ҳали ҳам аниқ эмас, дарвоқе, у деярли 1 июндан бошлаб тест режимида амалга оширила бошлайди. Умид қиламизки, пилот вилоятлар натижалари таҳлил қилинади ва барча “ишлаб чиқилаётган” масалалар якунига етиб жамоатчиликка тақдим этилади.
Биз қарорни тўлиқ таҳлил қилишни давом эттирамиз, биз ҳужжатнинг баъзи бандларини кейинги нашрларда батафсил кўриб чиқамиз.
#СукутСақлама #Қонунлар
28 май куни Президентнинг зўравонлик қурбонларини реабилитация қилиш тизимини такомиллаштириш тўғрисидаги қарорига низом муҳокамасига бағишланган давра суҳбати бўлиб ўтди. 27 май куни биз Президент қарорига бир нечта саволларни эълон қилдик, агентлик вакиллари саволларимизга ўз жавобларини бердилар. Буларни қарор қандай ишлашига ойдинлик киритадиган тўлиқ жавоблар деб ҳисоблаш мумкинми? Бизнинг фикримизча, улар ноаниқлигича қолди.
Бундай тадбирларнинг асариятида бўлгани каби унинг катта қисми расмий нутқларга бағишланган бўлса-да, энг охирида қисқа муҳокама ва савол-жавоблар сессияси бўлиб ўтди. Вақт оз эди, аммо Ижтимоий ҳимоя агентлиги вакиллари Александра Нам ва Баҳодир Бековлар айрим саволларимизга жавоб беришди.
Уларни кўриб чиқсак:
1) 102 рақами орқали рўйхатдан ўтиш бизга умумий вазиятни кўрсатиши ва ишни тизимга киритиш учун керак (бугунги кунда шундоқ ҳам 102 ҳар бир ҳолатни тизимда рўйхатдан ўтказиши талаб қилинади), участка нозирлари планшет орқали мурожаатларни киритадилар (улар бугунги кунда ҳам буни қилишлари керак, аммо амалиёт шуни кўрсатадики, улар буни камдан-кам қилишади)
2) Зўравонликни аниқлаш "мураккаб масала" бўлиб, ҳозирда ягона стандартлар устида иш кетмоқда;
Қайд этилишича, барча вилоят шифохоналарида вақтинчалик жойлаштириш хоналари учун маблағ мавжуд эмас, шунинг учун ҳозирча улар Жиззах, Навоий ва Хоразм вилоятларида синовдан ўтказилади. Кейин иш қандай кетаётгани кўрилади.
3) Ижтимоийлаштириш даражаси - "Ижтимоий иш" тўғрисидаги қонун ишлаб чиқилмоқда;
Таҳририятдан: нодавлат шелтер (бошпаналар)нинг тажрибасидан келиб чиқиб хулоса қилишимиз мумкинки, ижтимоий ишлар аёлларни тиббий кўрикдан ўтказиш, болаларни боғча ва мактабларга жойлаштириш, ишга жойлашишда ёрдам бериш ва ҳоказоларни ўз ичига олади.
4) Ҳимоя ордерларини бериш тартибига ўзгартиришлар киритилади.
5) Реестр ишлаб чиқилмоқда, уни юритиш тартиби ҳам.
6) Идораларни ўқитиш, мобил илова, шунингдек, ногиронлар учун ижтимоий хизматлардан фойдаланиш масалалари ишлаб чиқилади (давра суҳбатида бу масала ҳам кўтарилди).
Агентликка ўз муносабати ва жавоблари учун миннатдорчилик билдирамиз, аммо Президент қарорининг аксарият бандларини амалга ошириш қандай режалаштирилгани ҳали ҳам аниқ эмас, дарвоқе, у деярли 1 июндан бошлаб тест режимида амалга оширила бошлайди. Умид қиламизки, пилот вилоятлар натижалари таҳлил қилинади ва барча “ишлаб чиқилаётган” масалалар якунига етиб жамоатчиликка тақдим этилади.
Биз қарорни тўлиқ таҳлил қилишни давом эттирамиз, биз ҳужжатнинг баъзи бандларини кейинги нашрларда батафсил кўриб чиқамиз.
#СукутСақлама #Қонунлар
Аёлларнинг жамиятда фаоллашиши консерватив руҳонийларнинг норозилигига сабаб бўлди ва бу қарашлар ўша давр матбуотида ҳам ўз аксини топди. “Turkiston viloyatining gazetasi” ва “Al-isloh” журнали саҳифаларида хотин-қизларнинг мактабда билим олиши, жамиятга дадил кириб бориши қораланади.
⠀
Бу даврда Туркистон аёллари ўқитувчилик ва тиббий касблар билан шуғуллана бошладилар. Даврий матбуотни мунтазам ўқиб, муҳаррирларга ўз фикр-мулоҳазаларини жўнатиб турдилар.
1922 йил 17 октябрда “Туркистон” газетасида чоп этилган “Хотин-қизларни тарбиялаш” номли мақолада шундай дейилади: “Хотин-қизларни тарбиялаш ва билим беришнинг илмий эҳтиёжи муаммосига жиддий ёндашиш вақти аллақачон етиб келган. Бу муаммони гўёки кўрмаслик келажакда жуда ачинарли ва фожиали оқибатларга олиб келиши мумкин. Аёлларга ўз ҳуқуқларини тўлиқ қайтариш масаласи ҳал этилмаган вазифалардан бири...”.
⠀
1914 йил 11-сонида чоп этилган “Turkiston musulmonlari tarafidan bir sado” мақоласида тошкентлик яна бир фуқаро Туркистон жамияти муаммоларини танқид қилган.
⠀
“Муқаддас ватанимиз Туркистон тупроғи, суви, ҳавоси жиҳатидан энг яхши ва энг бой мамлакат, нега биз ундан тўғри фойдалана олмаймиз?”? Сабаби, биз саноат, савдо каби замонавий илмлардан бехабар бўлиб, Аллоҳ таоло бизга инъом қилган янги илмларга кўз юмиб, фойда ва зарарни ажрата олмай турибмиз... Хулоса шуки, биз жаҳолат зиндонида ҳам одамларга, ҳам теварак-атрофимизга нисбатан билимсизлигимизни тан олмай шу ерда қоламиз... Туркистонликлар замонавий илмлардан маҳрум бўлиб, топган пулларини тўй-ҳашам, жаноза каби беҳуда ишларга сарфлаб, исрофгарчиликнинг энг юқори даражасига етади. Биз ҳар куни муассасалар очилиши, Ички Россиядаги мусулмон ва рус ватандошларимиз кун сайин тараққиётга эришаётганлари ҳақидаги хабарларни ўқиймиз. Туркистонлик мусулмонларимиздан ўн миллион нафари ҳамон илмсизликдан чиққани йўқ”.
⠀
“Sadoyi Turkiston” газетаси ислоҳотчи аёлларнинг минбари бўлиб, уларнинг мактабларда жамиятнинг тўла ҳуқуқли аъзоси сифатида таълим олишини, ижтимоий-сиёсий жараёнлар иштирокчисига айланишини қўллаб-қувватлади. Жумладан, газета “Xonimlar tovushi” (Аёллар овози) мақоласида “аёллар муаммоси”га эътибор қаратган. Газета муҳаррири уларнинг талаб ва илтимосларини инобатга олган ҳолда хотин-қизлар учун махсус мактаблар очиш фурсати келганини алоҳида таъкидлаб, мутасаддилар, олимлар, ўқитувчиларни бу ишда бирлашишга чақиради.
⠀
Давоми эртага
⠀
Росина Ангалишева ва Шохрух Саъдуллаев тайёрлади
⠀
#СукутСақлама #махсуслойиҳа_немолчи #тарихдааёллар #ўзлик
⠀
Бу даврда Туркистон аёллари ўқитувчилик ва тиббий касблар билан шуғуллана бошладилар. Даврий матбуотни мунтазам ўқиб, муҳаррирларга ўз фикр-мулоҳазаларини жўнатиб турдилар.
1922 йил 17 октябрда “Туркистон” газетасида чоп этилган “Хотин-қизларни тарбиялаш” номли мақолада шундай дейилади: “Хотин-қизларни тарбиялаш ва билим беришнинг илмий эҳтиёжи муаммосига жиддий ёндашиш вақти аллақачон етиб келган. Бу муаммони гўёки кўрмаслик келажакда жуда ачинарли ва фожиали оқибатларга олиб келиши мумкин. Аёлларга ўз ҳуқуқларини тўлиқ қайтариш масаласи ҳал этилмаган вазифалардан бири...”.
⠀
1914 йил 11-сонида чоп этилган “Turkiston musulmonlari tarafidan bir sado” мақоласида тошкентлик яна бир фуқаро Туркистон жамияти муаммоларини танқид қилган.
⠀
“Муқаддас ватанимиз Туркистон тупроғи, суви, ҳавоси жиҳатидан энг яхши ва энг бой мамлакат, нега биз ундан тўғри фойдалана олмаймиз?”? Сабаби, биз саноат, савдо каби замонавий илмлардан бехабар бўлиб, Аллоҳ таоло бизга инъом қилган янги илмларга кўз юмиб, фойда ва зарарни ажрата олмай турибмиз... Хулоса шуки, биз жаҳолат зиндонида ҳам одамларга, ҳам теварак-атрофимизга нисбатан билимсизлигимизни тан олмай шу ерда қоламиз... Туркистонликлар замонавий илмлардан маҳрум бўлиб, топган пулларини тўй-ҳашам, жаноза каби беҳуда ишларга сарфлаб, исрофгарчиликнинг энг юқори даражасига етади. Биз ҳар куни муассасалар очилиши, Ички Россиядаги мусулмон ва рус ватандошларимиз кун сайин тараққиётга эришаётганлари ҳақидаги хабарларни ўқиймиз. Туркистонлик мусулмонларимиздан ўн миллион нафари ҳамон илмсизликдан чиққани йўқ”.
⠀
“Sadoyi Turkiston” газетаси ислоҳотчи аёлларнинг минбари бўлиб, уларнинг мактабларда жамиятнинг тўла ҳуқуқли аъзоси сифатида таълим олишини, ижтимоий-сиёсий жараёнлар иштирокчисига айланишини қўллаб-қувватлади. Жумладан, газета “Xonimlar tovushi” (Аёллар овози) мақоласида “аёллар муаммоси”га эътибор қаратган. Газета муҳаррири уларнинг талаб ва илтимосларини инобатга олган ҳолда хотин-қизлар учун махсус мактаблар очиш фурсати келганини алоҳида таъкидлаб, мутасаддилар, олимлар, ўқитувчиларни бу ишда бирлашишга чақиради.
⠀
Давоми эртага
⠀
Росина Ангалишева ва Шохрух Саъдуллаев тайёрлади
⠀
#СукутСақлама #махсуслойиҳа_немолчи #тарихдааёллар #ўзлик
Чап қанот партиясидан номзод Клаудия Шейнбаум Мексикадаги президентлик сайловларида ғолиб чиқди ва бу лавозимни эгаллаган илк аёл бўлди. Амалдаги президент Андрес Мануел Лопес Обрадор кўмагида у мухолифатдаги рақиби, собиқ ўнг қанот сенатор Ксочитл Галвес устидан ишончли ғалаба қозонди.
⠀
Миллий сайлов институти (INE) маълумотларига кўра, Шейнбаум 58% дан 60% гача, Галвес эса 26% дан 28% гача овоз тўплаган.
⠀
Шейнбаум ғалабасидан кейинги биринчи баёнотларида сайловчиларни ишончини оқлашга сўз берди ва Мексиканинг биринчи аёл президенти бўлганидан хурсандлигини билдирди. "Республиканинг 200 йиллик тарихида илк бор мен Мексиканинг биринчи аёл президенти бўлдим", деди Клаудия Шейнбаум.
⠀
Клаудия Шейнбаум тажрибали сиёсатчи бўлиб, унинг оиласида сиёсий мунозаралар одатий ҳолга айланган. Унинг онаси, биолог Анни Пардо 1968 йилда институционал инқилоб партия ҳукмронлигига қарши ҳаракатда иштирок этгани учун университетдан ҳайдалган. Шейнбаум "Биринчи камбағаллар" шиорини фаол қўллаб-қувватлаб, эътиборни Мексиканинг туб аҳолисига нисбатан камситишларга қаратади.
⠀
Миллий университетни тугатган, энергетика фанлари бўйича докторлик даражасига эга Шейнбаум, шунингдек, иқлим ўзгариши бўйича тадқиқотларга ўз ҳиссасини қўшган ва 2007 йилда Тинчлик учун Нобель мукофотини олган Иқлим ўзгариши бўйича ҳукуматлараро панель (IPCC) ҳисоботларининг ҳаммуаллифи.
⠀
У Мехикода 2015 йилдан 2017 йилгача Тлалпан тумани мэри лавозимини эгаллаган, сўнг 2018 йилдан 2023 йилгача шаҳар мэри бўлган, унинг лавозимда бўлган даврда жиноятчилик даражаси анча пасайган.
⠀
Ўз дастурида у камбағалларни ҳимоя қилиш ва соғлиқни сақлаш, таълим ва уй-жойга бўлган ҳуқуқларини кенгайтиришга ваъда берди. Шейнбаум президент сифатида мамлакатда давом этаётган гиёҳвандлик билан боғлиқ жиноятчилик ҳамда зўравонликка қарши курашиши керак бўлади. Бу чақирув унинг президентлигининг асосий вазифаларидан бири бўлади.
⠀
#СукутСақлама #лидерАёллар #ПрезидентАёллар
⠀
Миллий сайлов институти (INE) маълумотларига кўра, Шейнбаум 58% дан 60% гача, Галвес эса 26% дан 28% гача овоз тўплаган.
⠀
Шейнбаум ғалабасидан кейинги биринчи баёнотларида сайловчиларни ишончини оқлашга сўз берди ва Мексиканинг биринчи аёл президенти бўлганидан хурсандлигини билдирди. "Республиканинг 200 йиллик тарихида илк бор мен Мексиканинг биринчи аёл президенти бўлдим", деди Клаудия Шейнбаум.
⠀
Клаудия Шейнбаум тажрибали сиёсатчи бўлиб, унинг оиласида сиёсий мунозаралар одатий ҳолга айланган. Унинг онаси, биолог Анни Пардо 1968 йилда институционал инқилоб партия ҳукмронлигига қарши ҳаракатда иштирок этгани учун университетдан ҳайдалган. Шейнбаум "Биринчи камбағаллар" шиорини фаол қўллаб-қувватлаб, эътиборни Мексиканинг туб аҳолисига нисбатан камситишларга қаратади.
⠀
Миллий университетни тугатган, энергетика фанлари бўйича докторлик даражасига эга Шейнбаум, шунингдек, иқлим ўзгариши бўйича тадқиқотларга ўз ҳиссасини қўшган ва 2007 йилда Тинчлик учун Нобель мукофотини олган Иқлим ўзгариши бўйича ҳукуматлараро панель (IPCC) ҳисоботларининг ҳаммуаллифи.
⠀
У Мехикода 2015 йилдан 2017 йилгача Тлалпан тумани мэри лавозимини эгаллаган, сўнг 2018 йилдан 2023 йилгача шаҳар мэри бўлган, унинг лавозимда бўлган даврда жиноятчилик даражаси анча пасайган.
⠀
Ўз дастурида у камбағалларни ҳимоя қилиш ва соғлиқни сақлаш, таълим ва уй-жойга бўлган ҳуқуқларини кенгайтиришга ваъда берди. Шейнбаум президент сифатида мамлакатда давом этаётган гиёҳвандлик билан боғлиқ жиноятчилик ҳамда зўравонликка қарши курашиши керак бўлади. Бу чақирув унинг президентлигининг асосий вазифаларидан бири бўлади.
⠀
#СукутСақлама #лидерАёллар #ПрезидентАёллар
Ишлаш учун хоҳиш йўқ. Сабаблар:
👉 Эпилептоидли радикал
Бундай инсонга тез асабийлашиш, ғазаб, зиддиятларни куч билан ҳал қилиш, тартибни талаб қилиш каби ҳислатлар хос.
Бунга эса нимжон асаб тизими, доимо ўзини назорат қилиш, ўта талабчанлик, ички танқиднинг кучлилиги сабаб бўлади.
Тажовузкорлик натижасида инсон ўч олишни истайди, унинг “ишлашни истамайман” деган гапининг замирида иш берувчига бўлган нафрат яширин бўлади.
👉 Қурбон тимсоли
Бундай инсон ҳамманинг кўз олдида ўзини қурбондай кўрсатгиси келади. Унга қийналаётгандай кўриниш ёқади, чунки атрофдагиларнинг раҳм қилишини хоҳлайди.
👉 Аёллик назокати
Бу сценарийда аёллар асосан ўзларини кўз-кўз қилишдан нарига ўтмайди. Масъулият ва жавобгарликни эса ўз зиммасига олгиси келмайди. “Мен оғир иш қилолмайман, нега менга ҳеч ким имтиёз бермайди”, - дея нолиб юради.
👉 Кучли хавотир
Доим хавотир олиб, қўрқиб юрадиганлар ўзига ишонмайди. Ишлаш учун мотивацияси ҳам бўлмайди.
👉 Ўзига юқори баҳо берадиганлар
Улар ўзларининг наздида камида бошлиқ, раҳбар ёки ҳоким бўлиб ишлашлари керак. Кичик ходим бўлиб эса ишлолмайди. Бундай тоифадаги инсонлар меҳнат қилишни исташмайди, балки эътирофни кутиб яшайди. Шу сабабдан хизмат пиллапоялари бўйлаб кўтарилиш ҳам бўлмайди. Улар камситилишни кўтара олмайди. Қолаверса, унча мунча маошни ҳам менсишмайди.
👉 Енгил ҳаёт кечирадиганлар
Албатта, ундайларда на масъулият, на жавобгарлик бўлади. Улар қарз олиб яшашдан қўрқмайди, худди улар учун кимдир ишлаб топиши керак. Ҳаётидаги қийинчиликлари учун эса кимдир айбдор.
👉 Ўта фаоллар
Одамда қувват кўп бўлса, у янги ишларни тез бошлайди, лекин охиригача тугатиши қийин. Бундай хислат билан бир жойда доимий ишлаб бўлармиди?!
👉 Ўта одоблилар
Кимгадир ёрдам беришни яхши кўришади ёки ҳаммани қутқаргиси келади. Уларга рақобат қилиш, пойгалар хос эмас. Ундайлар жамоада кўп ишлолмайди, доим нимадандир қўрқиб юради. Қолаверса, раҳбарлик мутлақо қўлидан келмайди.
👉 Қоидабузарлар
Бундайларнинг “ишлашни истамайман” деган фикри, “мен ҳокимият ва пулни истайман, истаганимча ёлғон гапираман ва қоида бузаман” деган маънони англатади.
❓Чора борми?
Аввалига сабабларни аниқлаш керак. Юқоридаги қайси банд сизга тўғри келади?
Кейин жароҳатлар устида ишлаш зарур. Эски хафаликларни унутиш лозим. Ўтмиш бугунингиз ва келажагингизга соя солмасин. Бажараётган ишингизни ҳам яхшилаб ўйлаб кўринг. Балки сиз бошқа ишга кўпроқ лаёқатлидирсиз.
www.psychologies.ru сайтидан Нодира таржима қилди
#СукутСақлама #Лойиҳадан
👉 Эпилептоидли радикал
Бундай инсонга тез асабийлашиш, ғазаб, зиддиятларни куч билан ҳал қилиш, тартибни талаб қилиш каби ҳислатлар хос.
Бунга эса нимжон асаб тизими, доимо ўзини назорат қилиш, ўта талабчанлик, ички танқиднинг кучлилиги сабаб бўлади.
Тажовузкорлик натижасида инсон ўч олишни истайди, унинг “ишлашни истамайман” деган гапининг замирида иш берувчига бўлган нафрат яширин бўлади.
👉 Қурбон тимсоли
Бундай инсон ҳамманинг кўз олдида ўзини қурбондай кўрсатгиси келади. Унга қийналаётгандай кўриниш ёқади, чунки атрофдагиларнинг раҳм қилишини хоҳлайди.
👉 Аёллик назокати
Бу сценарийда аёллар асосан ўзларини кўз-кўз қилишдан нарига ўтмайди. Масъулият ва жавобгарликни эса ўз зиммасига олгиси келмайди. “Мен оғир иш қилолмайман, нега менга ҳеч ким имтиёз бермайди”, - дея нолиб юради.
👉 Кучли хавотир
Доим хавотир олиб, қўрқиб юрадиганлар ўзига ишонмайди. Ишлаш учун мотивацияси ҳам бўлмайди.
👉 Ўзига юқори баҳо берадиганлар
Улар ўзларининг наздида камида бошлиқ, раҳбар ёки ҳоким бўлиб ишлашлари керак. Кичик ходим бўлиб эса ишлолмайди. Бундай тоифадаги инсонлар меҳнат қилишни исташмайди, балки эътирофни кутиб яшайди. Шу сабабдан хизмат пиллапоялари бўйлаб кўтарилиш ҳам бўлмайди. Улар камситилишни кўтара олмайди. Қолаверса, унча мунча маошни ҳам менсишмайди.
👉 Енгил ҳаёт кечирадиганлар
Албатта, ундайларда на масъулият, на жавобгарлик бўлади. Улар қарз олиб яшашдан қўрқмайди, худди улар учун кимдир ишлаб топиши керак. Ҳаётидаги қийинчиликлари учун эса кимдир айбдор.
👉 Ўта фаоллар
Одамда қувват кўп бўлса, у янги ишларни тез бошлайди, лекин охиригача тугатиши қийин. Бундай хислат билан бир жойда доимий ишлаб бўлармиди?!
👉 Ўта одоблилар
Кимгадир ёрдам беришни яхши кўришади ёки ҳаммани қутқаргиси келади. Уларга рақобат қилиш, пойгалар хос эмас. Ундайлар жамоада кўп ишлолмайди, доим нимадандир қўрқиб юради. Қолаверса, раҳбарлик мутлақо қўлидан келмайди.
👉 Қоидабузарлар
Бундайларнинг “ишлашни истамайман” деган фикри, “мен ҳокимият ва пулни истайман, истаганимча ёлғон гапираман ва қоида бузаман” деган маънони англатади.
❓Чора борми?
Аввалига сабабларни аниқлаш керак. Юқоридаги қайси банд сизга тўғри келади?
Кейин жароҳатлар устида ишлаш зарур. Эски хафаликларни унутиш лозим. Ўтмиш бугунингиз ва келажагингизга соя солмасин. Бажараётган ишингизни ҳам яхшилаб ўйлаб кўринг. Балки сиз бошқа ишга кўпроқ лаёқатлидирсиз.
www.psychologies.ru сайтидан Нодира таржима қилди
#СукутСақлама #Лойиҳадан
Тенглик ва янгиланиш учун кураш
Жадидлар ва консерваторлар ўртасида аёллар роли масаласида бўлиниш давом этди, бунда жадидлар Туркистон аёлларига 1917 йилнинг ёзида овоз бериш ҳуқуқи берилиши керак деса, консерваторлар Қуръонга асосланган ҳолда аёллар тенглигини рад этишди.
Жадидларнинг асосий “Эркинлик, тенглик, адолат” шиори жамият аъзолари, хусусан, аёлларнинг сиёсий маданиятини оширишга хизмат қилган. Жадидлар оила масаласини тўғри ҳал қилмасдан, хотин-қизларни жамият ҳаётида тўла иштирокини таъминламасдан, ёшларни тўғри тарбияламасдан туриб, жамиятни ислоҳ қилиш, уни тараққиёт йўлига йўналтириш мумкин эмас, деб ҳисобларди.
Туркистон аёллари ҳаётига жадидларнинг таъсири катта бўлган. Уларнинг жадидчилик ғоялари билан шаклланган тараққиёт ҳақидаги тушунчаси жамиятни модернизация қилиш совет лойиҳасида аёллар фаол ролининг асосий элементига айланди. Замонавий оналик ва фуқаролик ҳақидаги жадидчилик ғоялари совет мафкурасининг бир қисми бўлиб, аёлларнинг жамиятдаги ўрни ва мавқеининг ўзгаришига хизмат қилди.
Натижада Туркистон аёллари янги ижтимоий роллар ва гендер ўзликни қабул қилган ҳолда Совет Ўзбекистонининг фуқароларига айландилар. Бу уларни янги, модернизациялашган жамият қуриш жараёнида ҳамкорга айлантирди.
Давоми бор.
⠀
Росина Ангалишева ва Шохрух Саъдуллаев тайёрлади
⠀
#СукутСақлама #махсуслойиҳа_немолчи #тарихдааёллар #ўзлик
Жадидлар ва консерваторлар ўртасида аёллар роли масаласида бўлиниш давом этди, бунда жадидлар Туркистон аёлларига 1917 йилнинг ёзида овоз бериш ҳуқуқи берилиши керак деса, консерваторлар Қуръонга асосланган ҳолда аёллар тенглигини рад этишди.
Жадидларнинг асосий “Эркинлик, тенглик, адолат” шиори жамият аъзолари, хусусан, аёлларнинг сиёсий маданиятини оширишга хизмат қилган. Жадидлар оила масаласини тўғри ҳал қилмасдан, хотин-қизларни жамият ҳаётида тўла иштирокини таъминламасдан, ёшларни тўғри тарбияламасдан туриб, жамиятни ислоҳ қилиш, уни тараққиёт йўлига йўналтириш мумкин эмас, деб ҳисобларди.
Туркистон аёллари ҳаётига жадидларнинг таъсири катта бўлган. Уларнинг жадидчилик ғоялари билан шаклланган тараққиёт ҳақидаги тушунчаси жамиятни модернизация қилиш совет лойиҳасида аёллар фаол ролининг асосий элементига айланди. Замонавий оналик ва фуқаролик ҳақидаги жадидчилик ғоялари совет мафкурасининг бир қисми бўлиб, аёлларнинг жамиятдаги ўрни ва мавқеининг ўзгаришига хизмат қилди.
Натижада Туркистон аёллари янги ижтимоий роллар ва гендер ўзликни қабул қилган ҳолда Совет Ўзбекистонининг фуқароларига айландилар. Бу уларни янги, модернизациялашган жамият қуриш жараёнида ҳамкорга айлантирди.
Давоми бор.
⠀
Росина Ангалишева ва Шохрух Саъдуллаев тайёрлади
⠀
#СукутСақлама #махсуслойиҳа_немолчи #тарихдааёллар #ўзлик
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Жорий йилнинг 22 май куни Nemolchi.uz лойиҳасининг юридик ёрдам бўлимига қизни ўқишига элтиб бораётган “Яндекс” такси ҳайдовчисининг ноўрин ҳаракатлари юзасидан мурожаат келиб тушган.
Қизнинг сўзларига кўра, эрталаб у “Яндекс” такси орқали ўқишга кетаётганда сафар давомида ҳайдовчи ўзининг шаҳватини қондиришга ўхшаш ҳаракатларни амалга ошираётганини пайқаган. У қўрқиб кетганига қарамай телефонидаги видеокамерани ёқиб, такси ҳайдовчисининг ҳаракатларини тасвирга олишга уринди.
Кейинроқ қиз ҳуқуқ-тартибот идораларига ариза ёзган ва бир неча соатдан кейин ҳуқуқбузар қўлга олиниб, туман ички ишлар идораси бўлимига олиб кетилган. Қўлга олинган Д.Б.Шовкатов қиз ҳаммасини нотўғри тушунганини, иштонини тўғрилаганини айтиб, айбини тан олмади. Бундан ташқари, қўлга олинган Шовкатовнинг ёнида тиғли қурол – пичоқ бўлиб, уни қандай мақсадда олиб юрганини профилактика инспекторларига тушунтириб бера олмади.
Жиноят ишлари бўйича Сергели туман суди 31 май куни фуқаро Д.Б.Шовкатовни Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг 183-моддаси (майда безорилик) ва 185-2-моддаларида назарда тутилган ҳуқуқбузарликларни содир этганликда айбдор деб топди ва унга 15 суткага маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.
Лойиҳадан: агар сиз худди шундай вазиятга тушиб қолсангиз, иложи бўлса, нима бўлаётганини видеога ёзиб олишни маслаҳат берамиз ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларига шикоят қилишни унутманг. Ўйлаймизки, бундай хатти-ҳаракатларга йўл қўйган шахсларни қонунан жазолаб, бошқа бундай ҳаракатларга йўл қўйилмаслигига эришиш мумин.
#СукутСақлама #Қонунлар
Қизнинг сўзларига кўра, эрталаб у “Яндекс” такси орқали ўқишга кетаётганда сафар давомида ҳайдовчи ўзининг шаҳватини қондиришга ўхшаш ҳаракатларни амалга ошираётганини пайқаган. У қўрқиб кетганига қарамай телефонидаги видеокамерани ёқиб, такси ҳайдовчисининг ҳаракатларини тасвирга олишга уринди.
Кейинроқ қиз ҳуқуқ-тартибот идораларига ариза ёзган ва бир неча соатдан кейин ҳуқуқбузар қўлга олиниб, туман ички ишлар идораси бўлимига олиб кетилган. Қўлга олинган Д.Б.Шовкатов қиз ҳаммасини нотўғри тушунганини, иштонини тўғрилаганини айтиб, айбини тан олмади. Бундан ташқари, қўлга олинган Шовкатовнинг ёнида тиғли қурол – пичоқ бўлиб, уни қандай мақсадда олиб юрганини профилактика инспекторларига тушунтириб бера олмади.
Жиноят ишлари бўйича Сергели туман суди 31 май куни фуқаро Д.Б.Шовкатовни Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг 183-моддаси (майда безорилик) ва 185-2-моддаларида назарда тутилган ҳуқуқбузарликларни содир этганликда айбдор деб топди ва унга 15 суткага маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.
Лойиҳадан: агар сиз худди шундай вазиятга тушиб қолсангиз, иложи бўлса, нима бўлаётганини видеога ёзиб олишни маслаҳат берамиз ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларига шикоят қилишни унутманг. Ўйлаймизки, бундай хатти-ҳаракатларга йўл қўйган шахсларни қонунан жазолаб, бошқа бундай ҳаракатларга йўл қўйилмаслигига эришиш мумин.
#СукутСақлама #Қонунлар
Маиший зўравонлик кенг тарқалган ҳодиса. Баъзилар ҳатто уни меъёрий ҳолат деб ўйлайди. Зўравонлик фақат жисмоний бўлмайди, балки психологик, молиявий ва жинсий зўравонлик турлари бор. Ёлғон, хафа қилиш, атайлаб ташкиллаштирилган чорасиз вазиятлар ва инкор қилиш ҳолатлари ҳам шуларга киради.
❓Нималарни билиш лозим?
▶️ҲЕЧ КИМНИНГ СИЗГА ҚЎЛ КЎТАРИШГА ҲАҚҚИ ЙЎҚ
Нима қилишингиздан қатъи назар, сизни уришга ҳеч ким ҳақли эмас.
▶️ ҲАР БИР ИНСОН ЎЗ ҚИЛМИШЛАРИГА ЎЗИ ЖАВОБ БЕРАДИ
Барча вазиятда сиз айбдор бўлишингиз мумкин эмас. Қолаверса, қарс икки қўлдан чиқади. Агар бунинг акси бўлса, демак, зўравон сизни ўз қурбонига айлантирмоқчи, огоҳ бўлинг.
▶️ЗЎРАВОНЛИКНИ ТЎХТАТИБ ҚОЛАДИГАН СЕҲРЛИ ФОРМУЛА ЙЎҚ
Феъл-атворимни тўғирласам зўравонлик тўхтайди, деб ўйласангиз адашасиз. Бундай фикр барча зўравонлик қурбонларига хос. Зўравонга ёқсам, уни тинчлантирсам, у қилиғини қўяди, деб фикр қилманг. Барибир танқид, ҳақорат ва камситиш давом этаверади.
▶️АҲВОЛ ЁМОНЛАШИБ БОРАВЕРАДИ
Ҳаммасига чидаб, эртага яхши бўлишига умид боғлаш нотўғри. Вазият ёмонлашса ёмонлашадики, асло яхши томонга ўзгармайди. Шунинг учун вақтида чора кўриш керак.
▶️ЗЎРАВОННИНГ КЕЧИРИМ СЎРАШИ КЎЗБЎЯМАЧИЛИК
Ҳар бир зўравон “мени кечир” деган иборани айтишни канда қилмайди. Қурбон эса бунга ишонади ва яна сабр билан кутишни бошлайди. Улар бу борада жуда уста, раҳмингизни қандай келтиришни яхши билишади. Гоҳида совғалар бериши, байрамлар уюштириши мумкин. Лекин буларнинг ҳаммаси вақтинчалик.
▶️БУ КУРАШДА ҒОЛИБ БЎЛИШНИНГ ИМКОНИ ЙЎҚ
Психологик носоғлом инсонлар соғлом муносабатларни қура олмайди. Қандай чиройли кийинманг, аъло таомларни тайёрламанг, унга ёқишга ҳаракат қилманг, барибир охирида сиз ёмон бўласиз.
▶️ЎЧ ОЛИШ УЧУН КЕРАКСИЗ
Зўравонлар фақат ёнидаги одамни айблайди. Сиз эса доим айбдор бўлиб қолаверасиз.
▶️ҲАММАМИЗ ЯХШИ МУНОСАБАТГА ЛОЙИҚМИЗ
Зўравон билан яшайдиган инсон ўзаро ҳурмат, меҳр-муҳаббатга асосланган муносабатлар бўлишини тасаввур қилолмайди. Ҳамма оилаларда зиддият, можаро, камситилиш бор, деб ўйлайди. Аммо ундай эмас. Тинчлик ва бахт ҳукмрон оилалар бор ва уларда зўравонлик бўлмайди, бунга йўл қўйишмайди.
▶️МУҲАББАТ АМАЛДА ЎЗ ИСБОТИНИ ТОПАДИ
Алдов йўллари билан кўп нарсаларга ишонтириш мумкин. Тилида севаман деб тургани етарли эмас. Ахир сиз меҳрибон инсонингизга қўл кўтара олмайсиз, камситмайсиз, айбламайсиз, ҳаётини дўзахга айлантирмайсиз тўғрими?!
www.psychologies.ru сайтидан Нодира таржима қилди
#СукутСақлама #лойиҳадан
❓Нималарни билиш лозим?
▶️ҲЕЧ КИМНИНГ СИЗГА ҚЎЛ КЎТАРИШГА ҲАҚҚИ ЙЎҚ
Нима қилишингиздан қатъи назар, сизни уришга ҳеч ким ҳақли эмас.
▶️ ҲАР БИР ИНСОН ЎЗ ҚИЛМИШЛАРИГА ЎЗИ ЖАВОБ БЕРАДИ
Барча вазиятда сиз айбдор бўлишингиз мумкин эмас. Қолаверса, қарс икки қўлдан чиқади. Агар бунинг акси бўлса, демак, зўравон сизни ўз қурбонига айлантирмоқчи, огоҳ бўлинг.
▶️ЗЎРАВОНЛИКНИ ТЎХТАТИБ ҚОЛАДИГАН СЕҲРЛИ ФОРМУЛА ЙЎҚ
Феъл-атворимни тўғирласам зўравонлик тўхтайди, деб ўйласангиз адашасиз. Бундай фикр барча зўравонлик қурбонларига хос. Зўравонга ёқсам, уни тинчлантирсам, у қилиғини қўяди, деб фикр қилманг. Барибир танқид, ҳақорат ва камситиш давом этаверади.
▶️АҲВОЛ ЁМОНЛАШИБ БОРАВЕРАДИ
Ҳаммасига чидаб, эртага яхши бўлишига умид боғлаш нотўғри. Вазият ёмонлашса ёмонлашадики, асло яхши томонга ўзгармайди. Шунинг учун вақтида чора кўриш керак.
▶️ЗЎРАВОННИНГ КЕЧИРИМ СЎРАШИ КЎЗБЎЯМАЧИЛИК
Ҳар бир зўравон “мени кечир” деган иборани айтишни канда қилмайди. Қурбон эса бунга ишонади ва яна сабр билан кутишни бошлайди. Улар бу борада жуда уста, раҳмингизни қандай келтиришни яхши билишади. Гоҳида совғалар бериши, байрамлар уюштириши мумкин. Лекин буларнинг ҳаммаси вақтинчалик.
▶️БУ КУРАШДА ҒОЛИБ БЎЛИШНИНГ ИМКОНИ ЙЎҚ
Психологик носоғлом инсонлар соғлом муносабатларни қура олмайди. Қандай чиройли кийинманг, аъло таомларни тайёрламанг, унга ёқишга ҳаракат қилманг, барибир охирида сиз ёмон бўласиз.
▶️ЎЧ ОЛИШ УЧУН КЕРАКСИЗ
Зўравонлар фақат ёнидаги одамни айблайди. Сиз эса доим айбдор бўлиб қолаверасиз.
▶️ҲАММАМИЗ ЯХШИ МУНОСАБАТГА ЛОЙИҚМИЗ
Зўравон билан яшайдиган инсон ўзаро ҳурмат, меҳр-муҳаббатга асосланган муносабатлар бўлишини тасаввур қилолмайди. Ҳамма оилаларда зиддият, можаро, камситилиш бор, деб ўйлайди. Аммо ундай эмас. Тинчлик ва бахт ҳукмрон оилалар бор ва уларда зўравонлик бўлмайди, бунга йўл қўйишмайди.
▶️МУҲАББАТ АМАЛДА ЎЗ ИСБОТИНИ ТОПАДИ
Алдов йўллари билан кўп нарсаларга ишонтириш мумкин. Тилида севаман деб тургани етарли эмас. Ахир сиз меҳрибон инсонингизга қўл кўтара олмайсиз, камситмайсиз, айбламайсиз, ҳаётини дўзахга айлантирмайсиз тўғрими?!
www.psychologies.ru сайтидан Нодира таржима қилди
#СукутСақлама #лойиҳадан
Туркманистон Компартияси аёллар бўлимининг 1927 йил сентябрь ойида бўлиб ўтган йиғилишида биринчи котиб Ҳалмурод Соатмуродов совет тузумининг хотин-қизлар манфаатлари йўлидаги саъй-ҳаракатлари ҳақида сўзлаб берди. Бироқ, унинг айтишича, бундан ҳам радикал қадамлар керак, акс ҳолда Туркия, Эрон ва Афғонистон мусулмон давлатлари аёлларга нисбатан илғор сиёсатида Совет Иттифоқидан ўзиб кетиши мумкин.
⠀
“Бу давлатлар хотин-қизларни озод қилиш йўлида илгари силжиб борар экан, – деди у, – қулоқлар, муллалар, эшонлар аёлларни бизга қарши қайириш хавфи бор: “Мана, Туркия, Форс каби қолоқ давлатлар шундай қонунлар чиқаряпти. Совет ҳукумати эса сиз учун ҳеч нарса қилмайди."
⠀
Император мустамлакачилари маҳаллий никоҳ ва оилавий анъаналарга аралашишни истамаган бўлсалар, Совет ҳукумати Ўрта Осиёдаги мусулмон аёлларига нисбатан туб ўзгаришлар сиёсатини олиб борди. Аёлларни озод қилиш сиёсати қанчалик инқилобий бўлса ҳам, 1920 йилларда фақат совет коммунистлари унга эргашишда ёлғиз эмасдилар. Шуни ҳисобга олиш керакки, қўшни “буржуа” мусулмон давлатлари ҳам янги оила қонунлари кодексларини кашф этиш ва қабул қилишни рағбатлантириб, аёлларни сафарбар этиш ва тарбиялашга интилишган. Соатмуродовнинг баёноти шуни кўрсатадики, совет коммунистлари Марказий Осиёда ўзларининг гендер сиёсатининг "панислом" контекстини яхши билишган.
⠀
Тарихчи Стивен Коткин "урушлараро конъюктура" ҳодисасини қайд этади. Унинг таъкидлашича, Совет Иттифоқи сингари, Биринчи ва Иккинчи Жаҳон урушлари оралиғида, кўплаб сиёсий ҳокимиятлар ўз мамлакатларини янада "замонавий" қилишни мақсад қилиб қўйган ва янги шароитда маданий хилма-хилликни бошқаришнинг муқобил вариантларини излай бошлаган. Давлатлар "қолоқлик" ни енгиш ва аҳолини ноодатий усулларда сафарбар қилиш орқали янги, замонавий бошқарув ғоясини қабул қилиш учун рақобатлашди. Шу маънода, унинг фикрича, Совет Иттифоқидаги урушлараро даврни ўз замондошлари, жумладан, либерал ва либерал режимлар билан солиштириш мумкин.
⠀
Давоми бор
⠀
Росина Ангалишева ва Шохрух Саъдуллаев тайёрлади
⠀
#СукутСақлама #махсуслойиҳа_немолчи #тарихдааёллар #ўзлик
⠀
“Бу давлатлар хотин-қизларни озод қилиш йўлида илгари силжиб борар экан, – деди у, – қулоқлар, муллалар, эшонлар аёлларни бизга қарши қайириш хавфи бор: “Мана, Туркия, Форс каби қолоқ давлатлар шундай қонунлар чиқаряпти. Совет ҳукумати эса сиз учун ҳеч нарса қилмайди."
⠀
Император мустамлакачилари маҳаллий никоҳ ва оилавий анъаналарга аралашишни истамаган бўлсалар, Совет ҳукумати Ўрта Осиёдаги мусулмон аёлларига нисбатан туб ўзгаришлар сиёсатини олиб борди. Аёлларни озод қилиш сиёсати қанчалик инқилобий бўлса ҳам, 1920 йилларда фақат совет коммунистлари унга эргашишда ёлғиз эмасдилар. Шуни ҳисобга олиш керакки, қўшни “буржуа” мусулмон давлатлари ҳам янги оила қонунлари кодексларини кашф этиш ва қабул қилишни рағбатлантириб, аёлларни сафарбар этиш ва тарбиялашга интилишган. Соатмуродовнинг баёноти шуни кўрсатадики, совет коммунистлари Марказий Осиёда ўзларининг гендер сиёсатининг "панислом" контекстини яхши билишган.
⠀
Тарихчи Стивен Коткин "урушлараро конъюктура" ҳодисасини қайд этади. Унинг таъкидлашича, Совет Иттифоқи сингари, Биринчи ва Иккинчи Жаҳон урушлари оралиғида, кўплаб сиёсий ҳокимиятлар ўз мамлакатларини янада "замонавий" қилишни мақсад қилиб қўйган ва янги шароитда маданий хилма-хилликни бошқаришнинг муқобил вариантларини излай бошлаган. Давлатлар "қолоқлик" ни енгиш ва аҳолини ноодатий усулларда сафарбар қилиш орқали янги, замонавий бошқарув ғоясини қабул қилиш учун рақобатлашди. Шу маънода, унинг фикрича, Совет Иттифоқидаги урушлараро даврни ўз замондошлари, жумладан, либерал ва либерал режимлар билан солиштириш мумкин.
⠀
Давоми бор
⠀
Росина Ангалишева ва Шохрух Саъдуллаев тайёрлади
⠀
#СукутСақлама #махсуслойиҳа_немолчи #тарихдааёллар #ўзлик
10 май куни эълон қилинган Президент қарори таҳлилини давом эттирамиз (айрим саволлар ва уларга жавобларни аввал эълон қилганмиз).
Бугун биз қарорнинг қуйидаги бандини кўриб чиқамиз: “2024 йил 1 октябрга қадар Республика аёлларни реабилитация қилиш ва мослаштириш маркази негизида кўп функцияли марказ фаолиятини ташкил этиш бўйича таклифлар киритилсин;”
Зўравонликдан азият чеккан (асосан оила ичида) ҳамда одам савдоси қурбонлари бўлган аёлларга хизматларни қандай қилиб бир жойда бирлаштириш мумкин? Бу турли реабилиция йўллари. Аёллар, эркаклар ва болаларни жойлаштириш масаласини қандай хал қилишмоқчи?
Биз “Истиқболли авлод” нодавлат нотижорат ташкилоти раиси Нодира Эркиновна Каримова билан бу каби хизматларни бирлаштириш масаласига фикри билан қизиқдик:
“Оилавий зўравонлик қурбонлари ва одам савдоси қурбонлари учун мўлжалланган бошпана, реабилитация марказлари ёки реинтеграция марказларининг (бошпана, шелтер) қўшилиши МУМКИН ЭМАС.
Жабрланганларнинг икки гуруҳи реабилитация ва реинтеграция учун турли йўл хариталарини талаб қилади, реабилитация жараёнининг ўзида фарқ бор, олинган жароҳатларда фарқ бор ва турли хил психологик ёрдамга эҳтиёж бор:
- Реинтеграция жараёни асосан одам савдоси қурбонлари учун муҳим.
- Ёрдам бериш протоколлари турлича ва улар фарқланади.
- Мутахассис-реабилитологларнинг турли гуруҳлари талаб этилади.
- Тикланиш усуллари ҳам айри.
- Иш берувчи ва оила аъзолари томонидан таҳдидлар ҳам умуман фарқли.
- Хавфсиз бошпаналар ҳам турлича. Одам савдосидан жабрланганлар уйига талпинса, оилавий зўравонлик қурбонларига эса уйидан ташқари хавфсизлик таъминлаш керак.
Марказлар ходимлари бўлмиш мутахассисларга юк ҳам икки баравар ошади – турли малака талаб қилиниши мумкин."
Шунингдек, одам савдоси қурбонлари эксплуататорларга қарши жиноий суд жараёнларида асосий гувоҳ бўлишлари мумкин, марказда бу муаммонинг ўзига хос хусусиятларини тушунмаганлар қанчалик кўп бўлса, уларни аниқлаш хавфи шунчалик юқори бўлади;
Нега бу банд қарорга киритилди? Нега ҳужжатнинг дастлабки тайёргарлиги етарлича амалга оширилмаган? Нега аниқ “хом” ва ишлаб чиқилмаган қарор президент имзосига тақдим этилди? Бу икки тоифани бирлаштириш ғояси ресурсларни (ходимларни, молиялаштиришни, қурилишни) тежаш билан боғлиқ бўлиши мумкинлигини истисно қилмаймиз, аммо бу масалада тежаш мумкинми? Иш юки ортиб бораётган ишчиларнинг сабри қачонгача етаркан? Бундай реабилитация жабрланувчилар учун қанчалик самарали ва хавфсиз бўлади?
Одам савдосига қарши кураш бўйича мутахассислар ва оиладаги зўравонликка қарши кураш бўйича экспертлар реабилитация марказларининг бирлашишига қарши. Умид қиламизки, давлат маҳаллий экспертларнинг таклифларини тинглайди ва лойиҳа ишлаб чиқувчилари бундан буён лойиҳаларни қабул қилиш босқичидан олдин экспертлар билан муҳокама қилишга кўпроқ эътибор қаратадилар.
#СукутСақлама #Қонунлар
Бугун биз қарорнинг қуйидаги бандини кўриб чиқамиз: “2024 йил 1 октябрга қадар Республика аёлларни реабилитация қилиш ва мослаштириш маркази негизида кўп функцияли марказ фаолиятини ташкил этиш бўйича таклифлар киритилсин;”
Зўравонликдан азият чеккан (асосан оила ичида) ҳамда одам савдоси қурбонлари бўлган аёлларга хизматларни қандай қилиб бир жойда бирлаштириш мумкин? Бу турли реабилиция йўллари. Аёллар, эркаклар ва болаларни жойлаштириш масаласини қандай хал қилишмоқчи?
Биз “Истиқболли авлод” нодавлат нотижорат ташкилоти раиси Нодира Эркиновна Каримова билан бу каби хизматларни бирлаштириш масаласига фикри билан қизиқдик:
“Оилавий зўравонлик қурбонлари ва одам савдоси қурбонлари учун мўлжалланган бошпана, реабилитация марказлари ёки реинтеграция марказларининг (бошпана, шелтер) қўшилиши МУМКИН ЭМАС.
Жабрланганларнинг икки гуруҳи реабилитация ва реинтеграция учун турли йўл хариталарини талаб қилади, реабилитация жараёнининг ўзида фарқ бор, олинган жароҳатларда фарқ бор ва турли хил психологик ёрдамга эҳтиёж бор:
- Реинтеграция жараёни асосан одам савдоси қурбонлари учун муҳим.
- Ёрдам бериш протоколлари турлича ва улар фарқланади.
- Мутахассис-реабилитологларнинг турли гуруҳлари талаб этилади.
- Тикланиш усуллари ҳам айри.
- Иш берувчи ва оила аъзолари томонидан таҳдидлар ҳам умуман фарқли.
- Хавфсиз бошпаналар ҳам турлича. Одам савдосидан жабрланганлар уйига талпинса, оилавий зўравонлик қурбонларига эса уйидан ташқари хавфсизлик таъминлаш керак.
Марказлар ходимлари бўлмиш мутахассисларга юк ҳам икки баравар ошади – турли малака талаб қилиниши мумкин."
Шунингдек, одам савдоси қурбонлари эксплуататорларга қарши жиноий суд жараёнларида асосий гувоҳ бўлишлари мумкин, марказда бу муаммонинг ўзига хос хусусиятларини тушунмаганлар қанчалик кўп бўлса, уларни аниқлаш хавфи шунчалик юқори бўлади;
Нега бу банд қарорга киритилди? Нега ҳужжатнинг дастлабки тайёргарлиги етарлича амалга оширилмаган? Нега аниқ “хом” ва ишлаб чиқилмаган қарор президент имзосига тақдим этилди? Бу икки тоифани бирлаштириш ғояси ресурсларни (ходимларни, молиялаштиришни, қурилишни) тежаш билан боғлиқ бўлиши мумкинлигини истисно қилмаймиз, аммо бу масалада тежаш мумкинми? Иш юки ортиб бораётган ишчиларнинг сабри қачонгача етаркан? Бундай реабилитация жабрланувчилар учун қанчалик самарали ва хавфсиз бўлади?
Одам савдосига қарши кураш бўйича мутахассислар ва оиладаги зўравонликка қарши кураш бўйича экспертлар реабилитация марказларининг бирлашишига қарши. Умид қиламизки, давлат маҳаллий экспертларнинг таклифларини тинглайди ва лойиҳа ишлаб чиқувчилари бундан буён лойиҳаларни қабул қилиш босқичидан олдин экспертлар билан муҳокама қилишга кўпроқ эътибор қаратадилар.
#СукутСақлама #Қонунлар
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Асал ойи давомида Мишель Жанс унинг суратидан жинсий саломатликка оид реклама учун фойдаланилганини билди. Мишель - саёҳатлар, уй декорацияси ва тўйларни режалаштириш ҳақида контент яратадиган блогердир. Обуначилари ушбу рекламани Ютуб орқали топишгани ҳақида маълум қилишди.
⠀
Фирибгарлар Мишель умуман бошқа нарса ҳақида гапираётган видеоларидан бирини ишлатишди. Мишелнинг видеоси Vigor Wellness Pulse ташкилоти муаллифлик ҳуқуқи билан ҳимояланган веб-сайтга ўтказади. У сайт эса порно видеоларга йўналтиради.
⠀
Одатда машҳур инсонларнинг видеоларидан турли хизмат ва товарларни реклама қилишда фойдаланишади. Лекин бундай муаммога ижтимоий тармоқларда машҳур бўлмаган инсонлар ҳам учраши мумкин экан.
⠀
Пенсильвания университети талабаси Ольга Лоек унинг "иштирокидаги" 5000 та видео Хитой ижтимоий тармоқларида айланаётганини билиб қолади. Ольга Little Red Book (Инстаграмнинг хитойча муқобили)да видеони кўрди, у ерда у умрида гапирмаган хитой тилида "сўзлайди". Видеолардан бирида унинг исми Наташа бўлиб, у Кремль биноси ёнида туриб, Путинни мақтаган. Ваҳоланки, Ольга Украинада туғилиб ўсган. У ҳаётда бундай видео чиқармаслигини айтди.
⠀
Кадрлар бўлими бошлиғи Керри Уильямс ўз "иштирокидаги" ТикТок видео ҳақида дўсти юборган скриншот орқали билиб қолади. У видеода интим саломатликни яхшилаш йўллари ҳақида гапиради. 30 сониялик роликда бошқа жинсий тусдаги маълумотлар ҳам келтирилган. Ваҳоланки видеодаги овоз уники эмас, порно актрисаники эди. Керри бу видеони 19 ёшли ўғли кўриб қолишидан жуда қўрқди. Натижада Ютуб ушбу видео билан боғлиқ реклама берувчининг ҳисобини блоклади.
⠀
Манба: Washington Post. “AI hustlers stole women’s faces to put in ads. The law can’t help them.”
Давоми бор
⠀
#СукутСақлама #дипфейк
⠀
Фирибгарлар Мишель умуман бошқа нарса ҳақида гапираётган видеоларидан бирини ишлатишди. Мишелнинг видеоси Vigor Wellness Pulse ташкилоти муаллифлик ҳуқуқи билан ҳимояланган веб-сайтга ўтказади. У сайт эса порно видеоларга йўналтиради.
⠀
Одатда машҳур инсонларнинг видеоларидан турли хизмат ва товарларни реклама қилишда фойдаланишади. Лекин бундай муаммога ижтимоий тармоқларда машҳур бўлмаган инсонлар ҳам учраши мумкин экан.
⠀
Пенсильвания университети талабаси Ольга Лоек унинг "иштирокидаги" 5000 та видео Хитой ижтимоий тармоқларида айланаётганини билиб қолади. Ольга Little Red Book (Инстаграмнинг хитойча муқобили)да видеони кўрди, у ерда у умрида гапирмаган хитой тилида "сўзлайди". Видеолардан бирида унинг исми Наташа бўлиб, у Кремль биноси ёнида туриб, Путинни мақтаган. Ваҳоланки, Ольга Украинада туғилиб ўсган. У ҳаётда бундай видео чиқармаслигини айтди.
⠀
Кадрлар бўлими бошлиғи Керри Уильямс ўз "иштирокидаги" ТикТок видео ҳақида дўсти юборган скриншот орқали билиб қолади. У видеода интим саломатликни яхшилаш йўллари ҳақида гапиради. 30 сониялик роликда бошқа жинсий тусдаги маълумотлар ҳам келтирилган. Ваҳоланки видеодаги овоз уники эмас, порно актрисаники эди. Керри бу видеони 19 ёшли ўғли кўриб қолишидан жуда қўрқди. Натижада Ютуб ушбу видео билан боғлиқ реклама берувчининг ҳисобини блоклади.
⠀
Манба: Washington Post. “AI hustlers stole women’s faces to put in ads. The law can’t help them.”
Давоми бор
⠀
#СукутСақлама #дипфейк
Ўзбекистонлик спортчи қизлар велошоссе бўйича Осиё чемпионатида муваффақият қозонди!
Қозоғистонда ўтаётган велошоссе бўйича Осиё чемпионатида велоспортчи қизларимиз жуда яхши кўрсаткичларни намойиш этди. Аёллар ўртасида кечган индивидуал вақт пойгасида:
🥇Ольга Забелинская олтин
🥈Янина Кускова кумуш медалига сазовор бўлди.
20 км масофага ўтган пойгада Забелинская 28:07, Кускова эса 29:02 натижа кўрсатди.
Спортчи қизларимизнинг бундай муваффақияти нафақат уларнинг юксак тайёргарлик ва маҳоратини намоён этади, балки спорт ютуқлари сари интилаётган барча аёллар учун ёрқин ибрат бўлиб хизмат қилади. Зеро бу ғалабалар бошқаларни ҳам янги марраларни забт этишга илҳомлантирсин!
Манба: https://t.me/OlympicUz/31424
#СукутСақлама #СпортдаАёллар
Қозоғистонда ўтаётган велошоссе бўйича Осиё чемпионатида велоспортчи қизларимиз жуда яхши кўрсаткичларни намойиш этди. Аёллар ўртасида кечган индивидуал вақт пойгасида:
🥇Ольга Забелинская олтин
🥈Янина Кускова кумуш медалига сазовор бўлди.
20 км масофага ўтган пойгада Забелинская 28:07, Кускова эса 29:02 натижа кўрсатди.
Спортчи қизларимизнинг бундай муваффақияти нафақат уларнинг юксак тайёргарлик ва маҳоратини намоён этади, балки спорт ютуқлари сари интилаётган барча аёллар учун ёрқин ибрат бўлиб хизмат қилади. Зеро бу ғалабалар бошқаларни ҳам янги марраларни забт этишга илҳомлантирсин!
Манба: https://t.me/OlympicUz/31424
#СукутСақлама #СпортдаАёллар
Барча инсонларни хавотирли ўйлар ва ҳаяжон туйғулари қийнаб туради. Айнан стресс билан салбий фикрлар организм қаришига олиб келади.
Қариш қоидаси
Танамизда жойлашган хромосомалар учида махсус қобиқ бор. Улар хромосомаларни ҳимоя қилади, шу орқали тикланишига ёрдам беради. Агар ушбу қобиқ эрта қисқарса ёки кучдан қолса, хромосома тўлақонли ҳосил бўлолмайди ва қарилик касалликлари келиб чиқади. Тадқиқотлардан бирида олимлар сурункали касаллиги мавжуд бўлган фарзанди бор оналарни кузатишган ва хромосома қобиғининг эрта қариганини аниқлашган. Яъни, улар тенгдошларига қараганда 10 ёшга эртароқ қаришган.
ПРОФИЛАКТИКА
1️⃣ Фаҳм-фаросат
Фаросат билан иш тутиш ҳам кутилмаган натижаларнинг олдини олади. Бу соғлом биокимёвий муҳитни таъминлайди ва ҳужайралар умрини узайтиради.
2️⃣ Янги тажрибаларга очиқлик
Содир бўлаётган воқеа-ҳодисаларга нисбатан очиқлик назарда тутилмоқда. Доимий салбий муносабат ёки янгиликлардан ҳимояланиш хромосома қобиқларига зарар етказади.
АМАЛИЁТ
Қийналиб кетдингизми, ҳамма нарсани юракка яқин оляпсизми, у ҳолда бир машқни ўргатамиз. Тўхтанг, чуқур нафас олинг ва уч қадамни бажаринг.
1️⃣ Фикрларингизни чалғитинг
“Ўйлаётганим аслида ичимдаги фикрим эмас”, “Мен билан салбий фикрларим мутлақо бир-бирига душман”, “Ундай ўйламаслигим керак”, каби фикрлар бунга ёрдам беради.
2️⃣. Эътиборни қўлларга қаратинг
Қўлларингизни бир неча сония давомида бир-бирига яхшилаб ишқаланг. Бу жисмоний ҳаракат диққатни жамлашга ва кундалик ҳаётга қайтишга ёрдам беради.
3️⃣ Ҳаётга қайтганингизни тасдиқланг
Энди атрофда нима содир бўлаётганини диққат билан кузатинг. “Мен воқеаларга қайтдим, ҳамма таклифларга очиқман” деб ўзингизга уқтиринг.
✔️ХУЛОСА
Тафаккур ва тана саломатлигининг сири — ўтмиш ҳақида қайғурмаслик, келажакни ўйламаслик, бўлғуси муаммолар учун хавотирланмаслик, ақлан ва қалбан ҳозирги кун, айни дақиқалар билан яшашдир” дейилади донолар ўгитида. Айнан ушбу сўзлар кўпчилигимиз учун мотивация бўлсин.
www.psychologies.ru сайтидан Нодира таржима қилди
#СукутСақлама #Лойиҳадан
Қариш қоидаси
Танамизда жойлашган хромосомалар учида махсус қобиқ бор. Улар хромосомаларни ҳимоя қилади, шу орқали тикланишига ёрдам беради. Агар ушбу қобиқ эрта қисқарса ёки кучдан қолса, хромосома тўлақонли ҳосил бўлолмайди ва қарилик касалликлари келиб чиқади. Тадқиқотлардан бирида олимлар сурункали касаллиги мавжуд бўлган фарзанди бор оналарни кузатишган ва хромосома қобиғининг эрта қариганини аниқлашган. Яъни, улар тенгдошларига қараганда 10 ёшга эртароқ қаришган.
ПРОФИЛАКТИКА
1️⃣ Фаҳм-фаросат
Фаросат билан иш тутиш ҳам кутилмаган натижаларнинг олдини олади. Бу соғлом биокимёвий муҳитни таъминлайди ва ҳужайралар умрини узайтиради.
2️⃣ Янги тажрибаларга очиқлик
Содир бўлаётган воқеа-ҳодисаларга нисбатан очиқлик назарда тутилмоқда. Доимий салбий муносабат ёки янгиликлардан ҳимояланиш хромосома қобиқларига зарар етказади.
АМАЛИЁТ
Қийналиб кетдингизми, ҳамма нарсани юракка яқин оляпсизми, у ҳолда бир машқни ўргатамиз. Тўхтанг, чуқур нафас олинг ва уч қадамни бажаринг.
1️⃣ Фикрларингизни чалғитинг
“Ўйлаётганим аслида ичимдаги фикрим эмас”, “Мен билан салбий фикрларим мутлақо бир-бирига душман”, “Ундай ўйламаслигим керак”, каби фикрлар бунга ёрдам беради.
2️⃣. Эътиборни қўлларга қаратинг
Қўлларингизни бир неча сония давомида бир-бирига яхшилаб ишқаланг. Бу жисмоний ҳаракат диққатни жамлашга ва кундалик ҳаётга қайтишга ёрдам беради.
3️⃣ Ҳаётга қайтганингизни тасдиқланг
Энди атрофда нима содир бўлаётганини диққат билан кузатинг. “Мен воқеаларга қайтдим, ҳамма таклифларга очиқман” деб ўзингизга уқтиринг.
✔️ХУЛОСА
Тафаккур ва тана саломатлигининг сири — ўтмиш ҳақида қайғурмаслик, келажакни ўйламаслик, бўлғуси муаммолар учун хавотирланмаслик, ақлан ва қалбан ҳозирги кун, айни дақиқалар билан яшашдир” дейилади донолар ўгитида. Айнан ушбу сўзлар кўпчилигимиз учун мотивация бўлсин.
www.psychologies.ru сайтидан Нодира таржима қилди
#СукутСақлама #Лойиҳадан
Ғарб мустамлакачилари узоқ вақт давомида ўзгаришлар зарурлиги ҳақида гапиришган, лекин камдан-кам ҳолларда аниқ чоралар кўришган. Жаҳон урушлари орасидаги даврда аёлларнинг ҳуқуқлари ҳақидаги риторика, биринчи навбатда, уларнинг ҳаётини яхшилаш учун эмас, балки Европа ҳукмронлигини оқлаш учун қўлланилган. Инглиз ва француз мустамлакачилари Европа намунасидаги қонунларини жорий қилишларига қарамай, маҳаллий оила қонунчилигини ўзгаришсиз қолдирдилар. Мустамлака маъмурлари "Шарқ" жамиятлари Европадан фарқ қилиб, Ғарб турмуш тарзини тезда ўзлаштира олмайди, деб ҳисоблаб, Ғарб қонунчилигининг киритилишига қаршилик кўрсатди. Мусулмон ҳудудларига аралашмаслик сиёсати Буюк Британия мустамлакачиларнинг диний урф-одатларига аралашишнинг олдини олиш бўйича умумий стратегиясининг бир қисми эди.
⠀
20-аср бошларида Британия ҳукмронлиги остида бўлган Миср шахсий мақом масалаларида анъанавий ҳуқуқ қоидаларини сақлаб қолган ислом судларининг таъсирига амал қилишда давом этди. Ҳатто Британия ҳукумати Ҳиндистонда бева аёлларни ўлдириш каби ғайриинсоний амалиётларга қарши чиққанда ҳам, улар бундай амалиётларни "ҳақиқий" динни бузиш сифатида қоралаш учун маҳаллий диний раҳбарларнинг ёрдамига мурожаат қилишни танладилар.
⠀
Фаластинда инглиз миссионерлари ва саёҳатчилари маҳаллий аёлларнинг мавқеини қоралашига қарамай, мандат органлари мавжуд гендер ва оилавий муносабатларни сақлаб қолди. Баъзида инглизлар консерватив диний тузилмаларни сақлаб қолиш учун танқид қилган маҳаллий урф-одатларни ҳам ўрнатдилар.
⠀
Мисрда инглизлар назорати остида, мустақил ҳукмронлик даврида содир бўлган ўзгаришларга қарамай, таълимнинг ривожланиши суст эди. Инглизлар миср эркакларининг саводхонлигини ошириш учун таълим олишни қўллаб-қувватладилар, лекин шу билан бирга таълим Ҳиндистонда бўлгани каби миллатчилик ҳисси ва мухолифатни қўзғатиши мумкинлигидан қўрқишди. Улар ўқиш учун тўловларни ундирар, бу эса энг камбағаллар учун таълим олиш имкониятига эга бўлмаган.
⠀
Инглизлар мисрлик қизларнинг таълимига камроқ қизиқиш кўрсатдилар: улар учун ўрта мактаблар очмадилар ва ёш аёлларнинг таълимини фаол равишда тўхтатдилар. Мустамлака маъмурияти ҳам аёл ўқитувчиларни қўллаб-қувватламади, уларга эркакларникидан камроқ маош тўлади ва турмуш қургандан кейин ишлашни тақиқлади.
⠀
Британия мандати остидаги Фаластинда таълим сиёсати ўта пассив эди. Фаластин араблари буни ҳатто “жаҳолат сиёсати” деб ҳам аташган. Инглизлар давлат мактабларини молиялаштириш ўрнига маҳаллий қизларни ўқитиш учун миссионерлар ва хайрия ташкилотларига таяндилар.
⠀
Росина Ангалишева ва Шохрух Саъдуллаев тайёрлади
⠀
#СукутСақлама #махсуслойиҳа_немолчи #тарихдааёллар #ўзлик
⠀
20-аср бошларида Британия ҳукмронлиги остида бўлган Миср шахсий мақом масалаларида анъанавий ҳуқуқ қоидаларини сақлаб қолган ислом судларининг таъсирига амал қилишда давом этди. Ҳатто Британия ҳукумати Ҳиндистонда бева аёлларни ўлдириш каби ғайриинсоний амалиётларга қарши чиққанда ҳам, улар бундай амалиётларни "ҳақиқий" динни бузиш сифатида қоралаш учун маҳаллий диний раҳбарларнинг ёрдамига мурожаат қилишни танладилар.
⠀
Фаластинда инглиз миссионерлари ва саёҳатчилари маҳаллий аёлларнинг мавқеини қоралашига қарамай, мандат органлари мавжуд гендер ва оилавий муносабатларни сақлаб қолди. Баъзида инглизлар консерватив диний тузилмаларни сақлаб қолиш учун танқид қилган маҳаллий урф-одатларни ҳам ўрнатдилар.
⠀
Мисрда инглизлар назорати остида, мустақил ҳукмронлик даврида содир бўлган ўзгаришларга қарамай, таълимнинг ривожланиши суст эди. Инглизлар миср эркакларининг саводхонлигини ошириш учун таълим олишни қўллаб-қувватладилар, лекин шу билан бирга таълим Ҳиндистонда бўлгани каби миллатчилик ҳисси ва мухолифатни қўзғатиши мумкинлигидан қўрқишди. Улар ўқиш учун тўловларни ундирар, бу эса энг камбағаллар учун таълим олиш имкониятига эга бўлмаган.
⠀
Инглизлар мисрлик қизларнинг таълимига камроқ қизиқиш кўрсатдилар: улар учун ўрта мактаблар очмадилар ва ёш аёлларнинг таълимини фаол равишда тўхтатдилар. Мустамлака маъмурияти ҳам аёл ўқитувчиларни қўллаб-қувватламади, уларга эркакларникидан камроқ маош тўлади ва турмуш қургандан кейин ишлашни тақиқлади.
⠀
Британия мандати остидаги Фаластинда таълим сиёсати ўта пассив эди. Фаластин араблари буни ҳатто “жаҳолат сиёсати” деб ҳам аташган. Инглизлар давлат мактабларини молиялаштириш ўрнига маҳаллий қизларни ўқитиш учун миссионерлар ва хайрия ташкилотларига таяндилар.
⠀
Росина Ангалишева ва Шохрух Саъдуллаев тайёрлади
⠀
#СукутСақлама #махсуслойиҳа_немолчи #тарихдааёллар #ўзлик
Борган сари кўп аёл-қизлар юзлари ва овозлари сунъий интеллект томонидан ўзгартирилиб, шубҳали ғоялар ёки маҳсулотларни тарғиб қилиш учун фойдаланилаётганини аниқламоқда.
⠀
Технология эндиликда ҳақиқий одамнинг овозини қайта яратиш, кейин аслида айтилган гапларни алмаштиришга ва видеони ишончлироқ қилиш учун лаб ҳаракатларини мослаштириш имконини беради, бу эса дипфейкни аниқлашни тобора қийинлаштирмоқда ва қурбонлар сони ошишига олиб келмоқда.⠀
⠀
CivAI нотижорат ташкилоти ҳаммуассиси Лукас Хансеннинг фикрича, жиноятчилар ва дезинформацион дастурлар ҳар бир киберҳужум ўз нархига эга бўлган бизнес юритмоқда. Бироқ, технология янада қулайроқ бўлганлиги сабабли, контент миқдори кескин ошади.
⠀
Компаниялар ва ҳукуматларга дипфейкларни аниқлашда ёрдам берувчи Reality Defender компаниясининг бош директори ва асосчиси Бен Коулманнинг ёзишича, аудио, видео ёки тасвир интернетда бир неча сония давомида оммага очиқ бўлса ҳам, ундан бутунлай ноёб нарса яратиш учун фойдаланиш мумкин. Видеолар жуда тез тарқалади ва кўпинча одамлар ўзларининг тасвирлари ишлатилганлигини ҳатто англамайдилар.
Мутахассисларнинг таъкидлашича, полиция бўлимларида кибержиноятларни тергов қилиш учун пул тўлаш ёки ўз ходимларини ўқитиш учун ресурслар етишмайди. Дипфайклар билан боғлиқ таклиф этилаётган қонун лойиҳалари асосан порнография ёки сиёсий рекламага қаратилган. Жиноий иш қўзғатиш қимматга тушади. Бундан ташқари, фирибгарлар қонуний тўсиқларни қандай четлаб ўтишни билишади.
⠀
YouTube фойдаланувчиларга инсоннинг юзи ва овозини тақлид қилувчи сунъий интеллект томонидан яратилган контентни ўчиришни сўрашга рухсат бериш устида ишлаётганини айтди. Вакил Нейт Фанхаузер ўз баёнотида шундай деб ёзган: "Биз дипфейклар ва уларнинг ортидаги ҳужумчиларни аниқлашга катта маблағ сарфлаяпмиз. Реклама сиёсатимизга киритилган сўнгги янгиланиш ҳуқуқбузарларнинг аккаунтларини блоклаш учун тезроқ чора кўриш имконини беради”.
⠀
Манба: Washington Post. “AI hustlers stole women’s faces to put in ads. The law can’t help them.” –
⠀
#СукутСақлама
⠀
Технология эндиликда ҳақиқий одамнинг овозини қайта яратиш, кейин аслида айтилган гапларни алмаштиришга ва видеони ишончлироқ қилиш учун лаб ҳаракатларини мослаштириш имконини беради, бу эса дипфейкни аниқлашни тобора қийинлаштирмоқда ва қурбонлар сони ошишига олиб келмоқда.⠀
⠀
CivAI нотижорат ташкилоти ҳаммуассиси Лукас Хансеннинг фикрича, жиноятчилар ва дезинформацион дастурлар ҳар бир киберҳужум ўз нархига эга бўлган бизнес юритмоқда. Бироқ, технология янада қулайроқ бўлганлиги сабабли, контент миқдори кескин ошади.
⠀
Компаниялар ва ҳукуматларга дипфейкларни аниқлашда ёрдам берувчи Reality Defender компаниясининг бош директори ва асосчиси Бен Коулманнинг ёзишича, аудио, видео ёки тасвир интернетда бир неча сония давомида оммага очиқ бўлса ҳам, ундан бутунлай ноёб нарса яратиш учун фойдаланиш мумкин. Видеолар жуда тез тарқалади ва кўпинча одамлар ўзларининг тасвирлари ишлатилганлигини ҳатто англамайдилар.
Мутахассисларнинг таъкидлашича, полиция бўлимларида кибержиноятларни тергов қилиш учун пул тўлаш ёки ўз ходимларини ўқитиш учун ресурслар етишмайди. Дипфайклар билан боғлиқ таклиф этилаётган қонун лойиҳалари асосан порнография ёки сиёсий рекламага қаратилган. Жиноий иш қўзғатиш қимматга тушади. Бундан ташқари, фирибгарлар қонуний тўсиқларни қандай четлаб ўтишни билишади.
⠀
YouTube фойдаланувчиларга инсоннинг юзи ва овозини тақлид қилувчи сунъий интеллект томонидан яратилган контентни ўчиришни сўрашга рухсат бериш устида ишлаётганини айтди. Вакил Нейт Фанхаузер ўз баёнотида шундай деб ёзган: "Биз дипфейклар ва уларнинг ортидаги ҳужумчиларни аниқлашга катта маблағ сарфлаяпмиз. Реклама сиёсатимизга киритилган сўнгги янгиланиш ҳуқуқбузарларнинг аккаунтларини блоклаш учун тезроқ чора кўриш имконини беради”.
⠀
Манба: Washington Post. “AI hustlers stole women’s faces to put in ads. The law can’t help them.” –
⠀
#СукутСақлама
Туғилган кунингиз муборак, Ирина! 🎉
Бугун Немолчи.уз ўз асосчиси, бош муҳаррири Ирина Матвиенконинг туғилган кунини нишонламоқда!💖
Сиз ўзингизнинг тинимсиз энергиянгиз ва шижоатингиз билан бошқаларни илҳомлантирувчи бетакрор аёлсиз ва бизни дунёни яхши томонга ўзгартиришимиз учун бирлаштирдингиз.
Фидойилигингиз, донолигингиз ва меҳрингиз учун раҳмат. Биз сиз билан фахрланамиз!
Бу йил сизга чексиз қувонч, бахтли лаҳзалар келтирсин!
#СукутСақлама
Бугун Немолчи.уз ўз асосчиси, бош муҳаррири Ирина Матвиенконинг туғилган кунини нишонламоқда!💖
Сиз ўзингизнинг тинимсиз энергиянгиз ва шижоатингиз билан бошқаларни илҳомлантирувчи бетакрор аёлсиз ва бизни дунёни яхши томонга ўзгартиришимиз учун бирлаштирдингиз.
Фидойилигингиз, донолигингиз ва меҳрингиз учун раҳмат. Биз сиз билан фахрланамиз!
Бу йил сизга чексиз қувонч, бахтли лаҳзалар келтирсин!
#СукутСақлама
Нозима Махмудованинг "Эътироф йўли - Ўзбек аёли 100 йил ичида" мавзусидаги маърузасига таклиф этамиз
Маъруза ўзбек тилида бўлиб ўтади, рус тилига таржима қилинмайди.
Ўтган 100 йил ичида Ўзбекистон тараққиётига ҳисса қўшган аёллар ҳақида гаплашамиз. Тарихий китобларни варақларкансиз, баъзида шундай фикр келади: “Аёллар қани? Нега улар қандай улғайгани, қандай яшагани, нималар ҳақида орзу қилгани ҳақида маълумот йўқ? ”
Бизгача сақланиб қолган заргарлик буюмлари, гиламлар ва аёллар кашта қилган матолар, “Шашмаком” садоларида жавоб излашга уринамиз. Қаердасиз, юртимнинг ўтмишдаги аёллари? Жавобни бугун юрт ва дунё манфаати учун эркаклардан кам эмас, баъзан кўпроқ меҳнат қилаётганлардан топиш мумкин. Шифокорлар кабинетларида, дипломатик ваколатхоналарда, таълим тизимида, банкларда, далаларда, лабораторияларда.
Аёлларга ҳар доим ўзини намоён қилиш имконияти берилганида, дунё қандай бўлар эди, деган саволга жавоб топиш қизиқ. Зеро, аёлларнинг ўтган юз йил давомида эришган ютуқлари ҳайратга солади. Ва бу фақат бошланиши. Нафақат қоғозда, балки реал ҳаётда ҳам тенглик сари қадам ташлашда давом этайлик.
📅 Сана: 21июнь
🕒 Вақти: 18:30
📍 Жойи: Human House (43 Kichik Mirobod)
Кириш бепул. Қуйидаги ҳавола орқали олдиндан рўйхатдан ўтиш зарур. Жойлар сони чекланган.
#СукутСақлама #АёлларТарихи #Маъруза #ўзлик
Маъруза ўзбек тилида бўлиб ўтади, рус тилига таржима қилинмайди.
Ўтган 100 йил ичида Ўзбекистон тараққиётига ҳисса қўшган аёллар ҳақида гаплашамиз. Тарихий китобларни варақларкансиз, баъзида шундай фикр келади: “Аёллар қани? Нега улар қандай улғайгани, қандай яшагани, нималар ҳақида орзу қилгани ҳақида маълумот йўқ? ”
Бизгача сақланиб қолган заргарлик буюмлари, гиламлар ва аёллар кашта қилган матолар, “Шашмаком” садоларида жавоб излашга уринамиз. Қаердасиз, юртимнинг ўтмишдаги аёллари? Жавобни бугун юрт ва дунё манфаати учун эркаклардан кам эмас, баъзан кўпроқ меҳнат қилаётганлардан топиш мумкин. Шифокорлар кабинетларида, дипломатик ваколатхоналарда, таълим тизимида, банкларда, далаларда, лабораторияларда.
Аёлларга ҳар доим ўзини намоён қилиш имконияти берилганида, дунё қандай бўлар эди, деган саволга жавоб топиш қизиқ. Зеро, аёлларнинг ўтган юз йил давомида эришган ютуқлари ҳайратга солади. Ва бу фақат бошланиши. Нафақат қоғозда, балки реал ҳаётда ҳам тенглик сари қадам ташлашда давом этайлик.
📅 Сана: 21июнь
🕒 Вақти: 18:30
📍 Жойи: Human House (43 Kichik Mirobod)
Кириш бепул. Қуйидаги ҳавола орқали олдиндан рўйхатдан ўтиш зарур. Жойлар сони чекланган.
#СукутСақлама #АёлларТарихи #Маъруза #ўзлик