Sukut Saqlama (NeMolchi.uz o'zbek tilida)
2.4K subscribers
1.06K photos
265 videos
2 files
2.72K links
18+. Ўзбекистонда зўравонликка қарши лойиҳа.
https://www.facebook.com/SukutSaqlama/

Ҳикоянгизни аноним юборинг:
https://forms.gle/ZKCabhpzFM3ewTUz9
Download Telegram
Nemolchi.uz таҳририяти бу йўриқнома сизга ҳеч қачон керак бўлмаслигига ишонади.

#СукутСақлама #Лойиҳадан
Ижтимоий тармоқларда педофилия мавзуси кўтарилди дегунча ўқувчилар ўлим жазоси ёки бичиш ҳақида кўп гапиришади.

Халқаро амалиётлар натижаларига кўра, педофилик бузилишни даволаш ёки жинсий майлни ўзгартирадиган ва тестостерон миқдорини пасайтиришга ёрдам берадиган дори воситалари ҳамда узоқ муддатли психотерапия орқали тўхтатиш мумкин.

Педофилияга чалинган инсонларни даволаш жуда қийин ва улардаги болаларга бўлган қизиқишни бутунлай йўқотиб бўлмайди. Уларга қизиқишлари ва жинсий майлларини жиловлашга ўргатиш мумкин. Бугунги терапиянинг қўлидан фақат шу келади, дейди олимлар.

Жон Хопкинс университетининг жинсий бузилишлар клиникаси асосчиси Фред Берлин педофилияни қирқ йилдан буён ўрганади ва унга жамоат соғлиқни сақлаш соҳасининг муаммоси сифатида қарайди. У қарамлиги бор инсонлар даволанадиган усулларга ўхшаш йўллар орқали ушбу бузилишга чалинган инсонларни даволашда муваффақиятга эришган: ҳаракатлар учун жавобгарликни қабул қилиш, триггерларни аниқлаш ва қизиқишларга қарши курашиш, шуниндек, бўлажак қурбонларга ачиниш ҳиссини уйғотиш ва носоғлом хулқ-атворга сабаб бўлувчи когнитив бузилишларни бартараф этиш масалаларига урғу беради. Унинг беморлари тестостерон миқдорини камайтирувчи препаратлар ёрдамида муваффақиятли даволанган.

Яна бир усул бор, у кескин чора қаторига киради — кимёвий кастрация. Бу либидо ва жинсий фаолликни пасайтирувчи антиандроген препаратлар (гормонал препаратлар гуруҳи) терапиясидир.

Антиандрогенлар таблеткалар ва инъекциялар кўринишида қўлланилади. Одам шифокор олдига муаммоси билан мустақил мурожаат қилса, психиатр унга ушбу усулни таклиф қилиши мумкин, аммо препаратнинг инсон организмига ҳар қандай таъсири, айниқса, ножўя таъсирлари ҳақида ахборот келишувини олдиндан тузиши зарур. Баъзи вазиятларда кимёвий кастрация беморга ёрдам беролмайди ёки соғлиғи бўйича қарши кўрсатилади. Амбулатор беморлар таблеткалар билан даволанишдан воз кечиш ҳуқуқига эга, дейди психиатр Введенский.

Унинг амалиётида кимёвий кастрацияни рад этган беморлар ҳам бўлган: “Препаратлар қабулига розилик берганлар ичида: “Раҳмат доктор, анча яхшиман, бўлмағур хаёллар энди мени қийнамаяпти”, — деганлар бор. Баъзилар эса майлни йўқотишдан қўрққанлигини, чунки “қалби бўшаб қолганини” таъкидлаган”, — дейди психиатр.

Психолог Светлана Маркованинг айтишича, кимёвий кастрация кўпинча кутиладиган самара бермайди. Бола ёши катта одам майлини уйғотганда, кўпроқ шахсий ҳиссиётлар кузатилади, — дейди у. — Жинсий майлни даволаш бошқа муаммоларни ечмайди. Баъзи ҳолларда ёрдам бериши мумкин, масалан, мен кимёвий кастрация наф берган инсонларни биламан. Аммо буни барча вазиятларда бирдек самарали даволаш усули дейиш нотўғри. Педофилия одамнинг миясида бўлади, бошқа аъзосида эмас ва жиловлаб бўлмас майл билан боғлиқлиги йўқ”.

Virtuous Pedophiles форумида кимёвий кастрация тўғрисидаги сўровномада 1248 нафар иштирокчи қатнашди, улардан 587 нафари дориларни қабул қилишга рози бўлган. Аммо изоҳларда уларнинг кўпчилиги даволашнинг ушбу усули ҳақида салбий фикрни билдирган: “Мен таблеткани қабул қилмаган бўлардим. Менинг болаларга бўлган қизиқишим — ҳиссиётлар даражасида “ўзим”ни ўнглай оладиган кам сонли сабаблардан бири… Бу оғир тартибда яшашга ўхшайди. Мен буни уддалай оламан”...

Мавзуни давом эттирамиз

#СукутСақлама
Гўзаллик қурбон талаб қиладими?

Ҳар бир мамлакатда ўзига хос гўзаллик тушунчаси мавжуд. Узоқ вақт давомида Хитойда кичик "лотус" оёқлар аёл гўзаллигининг тимсоли ҳисобланган.

Оёқларни бу ҳолатга келтириш жараёни тахминан беш ёшда бошланган. Оналар болаларининг оёқларига тор матоларни қаттиқ ўраб чиқишган. Кейинги беш йил давомида қизалоқлар ушбу матоларни олиб ташламай кечаю кундуз тақиб юришган. Бола ўсиб улғайгани сайин, оёқлар шакли аста-секин ўзгарган. Шу билан бирга, қизалоқлар даҳшатли жисмоний оғриқларга дош беришга мажбур бўлишган. Ушбу “урф-одат” ўн аср давом этган ва ХХ асрдагина йўқ бўлиб кетган.

Лотус пойафзаллари конус ёки ғилоф шаклида бўлиб, лотус куртакларига ўхшаш бўлиши керак бўлган. Улар пахта ёки ипакдан нозик тарзда тикилган ва кафтга сиғадиган даражада кичик бўлган. Баъзи дизайнларда пошнали ёки ханжар шаклидаги тагликлари бор эди. Улар турли услублар ва ранглардан қилинган ва ҳайвонлар ёки гул нақшлари билан безатилиши мумкин эди. Айрим дизайнлар фақат оёқ учига тўғри келадиган ва узун юбка остида кичик боғланган оёқ кўринишини берган. Бугунги кунда лотус пойафзаллари музейлар ёки шахсий коллекцияларда артефакт сифатида сақланиб қолган.

#СукутСақлама
Совунлар сотувига қаратилган реклама кампаниялари кўп бўлган. Кам сонлилари гўзаллик ҳақидаги жамоатчилик фикрини ўзгартиришга ҳаракат қилган. Ва фақат саноқли кампаниялар иккала ғояни бирлаштиришга муваффақ бўлди. Масалан, Dove брендининг "Асл гўзаллик учун кампания"си.

Бу Лондон ва Канадада автомобиль ҳайдовчиларига афишадаги аёлни "семизми ёки озғин?" ёҳуд "ажинлари кўпми ёки ёқимтойми?" каби саволлар билан мурожаат қилишган.

Кампания жамиятда аёллик гўзаллиги билан боғлиқ стандартлар борасида кўплаб баҳслар келтириб чиқарди. У айнан рақамли медиалар фойдаланувчилар ўзаро мулоқот қилиши мумкин бўлган даврда пайдо бўлгани учун жуда тез тарқалиб кетди.

10 йилдан ортиқ вақт давом этган ушбу кампания реклама ва ундан ташқарида гўзаллик мавзусига бошқа томондан қарашга чақирди. Nike каби брендлар шунга ўхшаш ёндашувни қўллаб, рекламаларида "оддий кўринишдаги" аёлларни кўрсатишди. Dove брендига эгалик қилувчи Uniliver‘нинг асосий рақобатчиси Procter&Gamble ўзининг CoverGirl, Pantene ва Always учун вирусли реклама кампанияларида "бир оз феминистик" мавзулардан фойдаланган ҳолда жавоб берди.

Кампания 2004 йилда ўтказилган глобал тадқиқот билан бошланди ва аниқланишича, аёлларнинг атиги 23 фоизи гўзаллик ғояларига ўз таъсирини хис қиладилар. Ўн йил ўтгач, Dove тадқиқоти шуни кўрсатдики, деярли уч баравар кўп аёллар буни ҳис қилишади, - дейди Unilever маркетинг бўйича бош директори Женнифер Бремнер.

Dove ўтказган кампания ушбу тадқиқотлар натижаларига таъсир қилдими? Dove компаниясининг катта вице-президенти Стив Майлсга кўра: "Бу рақамларга қараганимда, унда бизнинг ҳам хиссамиз бор деб ўйлайман". "Ўйлайманки, биз қўшган ҳиссамиз билан фахрланишимиз керак." Унинг қўшимча қилишича, "бу узоқ ва машаққатли йўл" ва Dove бу борада нимадир ўзгартиришга уринаётган кўпчиликдан биридир.

#СукутСақлама #ГўзалликНима
“Хотин-қизлар ва болалар ҳуқуқлари, эркинликлари ҳамда қонуний манфаатларини ишончли ҳимоя қилиш тизимини янада такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги Қонун имзоланганидан сўнг бу борадаги ислоҳотлар янги босқичга кўтарилди.

Ушбу Қонунга мувофиқ 141-3-модда (шахснинг шаънини ва қадр-қимматини камситувчи ҳамда инсон ҳаётининг сир тутиладиган томонларини акс эттирувчи маълумотларни ошкор қилиш) қўшилди.

Жиноят кодексининг 141-3-моддаси (шахснинг шаънини ва қадр-қимматини камситувчи ҳамда инсон ҳаётининг сир тутиладиган томонларини акс эттирувчи маълумотларни ошкор қилиш) билан 40 нафар шахс судланиб, уларнинг 13 нафарига озодликдан маҳрум қилиш жазоси, 27 нафарига эса озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган жазолар тайинланди.

Манба:
https://sud.uz/

#СукутСақлама #қонунлар
Лойиҳамизга чуқур тушкунликка тушган аёл мурожаат қилди. Бунга ҳуқуқ-тартибот идораларининг бефарқлиги ҳамда яқинларининг ҳаёти учун қўрқув сабаб бўлган.

Лола (исми ўзгартирилди)га собиқ турмуш ўртоғи камида ЎН марта ташланган ва калтаклаган. Аёлга БЕШ марта собиқ эрининг хатти-ҳаракатларидан ҳимоя ордери берилган. Ҳар бир ҳужумдан сўнг Лола ҳуқуқ-тартибот идораларига ариза билан мурожаат қилган, бироқ у бор-йўғи жарима ва ҳақорат учун бир йиллик ахлоқ тузатиш ишлари жазосини олган. Аёлнинг прокуратура ва Ички ишлар вазирлигига ёзган мурожаатларининг сонига етиб бўлмайди.

Лоланинг собиқ турмуш ўртоғи аввал (2014 йилдан 2019 йилгача) Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 166, 109 ва 168-моддалари билан уч марта жиноий жавобгарликка тортилган, бироқ аёлнинг сўзларига кўра, собиқ қайнотаси адвокат бўлгани учун ўғлини нуқул сувдан қуруқ олиб чиқаверган. Ҳар бир суд мажлисида унинг ўзи ўғлининг ҳуқуқий ҳимоясини амалга оширди.

Шу билан бирга, ҳуқуқ-тартибот тизими ҳам жамият учун хавфли бўлган бир неча марта судланган шахсни нега бунча ҳимоя қилишмоқда – тушунарсиз. Аёлга ташланиш ҳолатлари тўлиқ текширилмайди, далиллар тўплами жабрланувчига топширилади ва бу орада тажовузкор кўчада хотиржамлик билан юриб, унга аллақачон бегона бўлиб бўлган аёлга таҳдид қилиш ва калтаклашда давом этади.

Лолада расмий идораларга мурожаатлари, олинган жавоблар, ҳимоя ордерлари ва смс-ёзишмалар архиви сақланиб қолган. Уларни таҳририятимизга тақдим этди.

Келтирилган фактлар юзасидан Бош прокуратура ва Ички ишлар вазирлигидан текширув ўтказишларини сўраймиз. Яна қандай оқибатлар ва далиллар кераклиги тушунарсиз.

#СукутСақлама #АдолатТалабҚиламиз
Sukut Saqlama (NeMolchi.uz o'zbek tilida)
Тошкент вилоятида (собиқ?) ички ишлар ходими 13 ёшли қизни зўрлаганликда гумон қилинмоқда. ⠀ Қизнинг онаси ёрдам сўраб таҳририятимизга мурожаат қилди. Унинг сўзларига кўра, иш суст кўрилмоқда, унга тафсилотлар айтилмаяпти. Ва гумонланувчи ҳатто унга ва унинг…
Аввал саҳифамизда собиқ ички ишлар ходими 13 ёшли қиз ва унинг дугонасини дачага олиб кетиб, номусига теккани ҳақида ёзган эдик. Эркак айбдор деб топилиб, 15 йил қамоқ жазосига ҳукм қилинди, лекин апелляцияга бериш ҳуқуқи бор эди.

Бугун Олий суд матбуот котиби Азиз Абидов Nemolchi.uz лойиҳасига маълум қилишича, Тошкент вилоят суди апелляция инстанциясининг 2024 йил 18 апрелдаги ажрими билан Жиноят ишлари бўйича Бўстонлиқ судининг 2023 йил 25 декабрдаги М.Ж.га нисбатан ҳукми ўзгаришсиз қолдирилди.

Бундай одамларга жамиятимизда ўрин йўқ, давлат идораларида ишлаш у ёқда турсин, фуқаролар улардан ҳимоя кутишади, лекин хавф айнан ўзларидан чиқиб турса... Шунинг учун ҳам бу хабар бизни қувонтирди. Адолат қарор топди ва айбдор Ўзбекистон Республикасининг амалдаги қонунчилигига мувофиқ жазосини ўтайди.

#СукутСақлама
ЎЗ УЙИНГИЗДА ХИЗМАТКОРДАЙМИСИЗ? 5 ҚАДАМ ОРҚАЛИ ИШ БОШҚАРУВЧИГА АЙЛАНИШИНГИЗ МУМКИН

Оилада ҳаммаси ҳам режалаштирганингиздай бўлавермайди. Болалар тарбияси, уй вазифаларини бажариш, бир талай юмушлар. Хўш, шунча ишни елкага юклаш учун турмушга чиқамизми унда? Ёки оилали бўлиш, бу хизматкор бўлиш деганимикан?

Ҳеч ўйлаб кўрганмисиз, нима учун аёллар рўзғорда хизматкордай бўлиб қолади. Асосий сабаб, ўзимизга нисбатан ўта талабимиз кучлилигида. Чунки кўпчилик мукаммал бека, аёл ва она бўлишни хоҳлайди. Бундай роль эса ўта катта меҳнат ва машаққат эвазига эришилади. Овқат пишириш, уй йиғиштириш, фарзандларга қарашга бирдек улгурамиз, деб олдимизга мақсад қўямиз. Аммо бу жараёнлар яхши ташкиллаштирилмаган бўлса, ҳаётимиз фақат шу ишлардан иборат бўлиб қолади. Худди мана шу ишлар доирасида юргандай туюлаверади ва бу доирадан чиқиб кетолмаймиз. Натижада тушкунлик, кўнгил тўлмаслиги, ўзига берадиган баҳонинг тушиб кетиши рўй беради.

Уйда қандай қилиб иш бошқарувчи бўлишни ўрганиш мумкин?
Аёлларни хизматкордан топ менежерга айлантира оладиган беш қадамни эътиборингизга ҳавола этамиз.

Ташқи кўринишингизга эътибор беринг
Тўғри, бу майда ишдай туюлиши мумкин. Лекин бу жуда муҳим. Тасаввур қилинг, сиз катта нуфузли ташкилотда ишлайсиз. Ишга бетартиб ҳолатда чиқа олармидингиз? Албатта, йўқ.

Охири йўқ юмушларга ёндашувни ўзгартиринг
Тартибсизлик — сабаб эмас, балки оқибатдир. Хизматкор ёки уй йиғиштирувчи аёл ҳамманинг ортидан кузатиб юради, менежер эса сабабни топиб, уни бартараф этади. Бу кундалик ҳаракатлар таҳлили ва энг самарали ечимни излашни талаб қилади. Буни товуқ ва бургутнинг парвозига қиёслаш мумкин. Товуқ қанотларини кўп ва кучли қоқади, лекин кам учади. Бургут эса бир-иккита қанот қоқиб, ҳаво оқимларида сирпаниб учади. Шунинг учун сиз бургут каби режалаштиришни ўрганишингиз керак: камроқ куч сарфлаб, салмоқли иш бажаринг.
Ҳаммасини ўз вақтида бажаришга ҳаракат қилинг. Юмушларни тўпламанг. Унутманг, кўп йиғиштирилган жой ҳар доим ҳам озода бўлолмаслиги мумкин, тартиб сақланган жой эса албатта, озода ҳисобланади.

Дедлайн ўрнатинг
Аёллар тайм-менежменти эркакларникидан батамом фарқ қилади. Эркаклардаги мантиқ — тўғри чизиқ каби бўлади, унда ҳаракатланиш осон. Аёлларники бошқача. Бизда юмушлар рўйхати ҳеч қачон тугамайди: худди сув оқими каби доимий ҳаракатда яшаймиз, шу сабабли баъзи жараёнларни таймер билан тўхтатиб туриш керак, акс ҳолда ишларингиз сизни ютиб юборади.

Яқинларингиздан ёрдам сўранг
“Йиғиштир”, “тозала”, “идиш юв” деган охири йўқ вазифалар баъзида ҳаётдан баҳра олиб яшашга ҳалақит қилади. Кейин ўйлаб кўринг, ҳаёт фақат шулардан иборат эмас-ку. Оила аъзоларнинг барчаси бирдек иш қилолмайди. Қолаверса, ҳаммани ишга ўргатиш ҳам иложсиз. Аммо қуйидаги усуллардан фойдалансангиз, ҳаётингизни анча енгиллаштирган бўласиз.

Тезликда йиғиштириш — 15 дақиқага таймерни ёқинг ва шўх мусиқа қўйинг. Шу вақт ичида оиланинг ҳар бир аъзоси ўз ҳудудини тартибга келтирсин. Мабодо кимдир бундан бош тортса, мажбурламанг, шунчаки ўз мисолингизда намуна бўлинг.

Режа — Ҳар бир фарзандингиз учун юмушларни бўлиб беринг ва унинг вазифалари қаторига муҳрланг. Фақат болаларни бажарган ишлари учун мақташ ва рағбатлантиришни унутманг. Қарабсизки, вақт ўтиб, ушбу вазифалар фарзандларингиз учун одатга айланади.

Мукаммалликдан воз кечинг
У ҳар қандай ютуқ ва мотивацияни қадрсизлантиради. Перфекционист на бажараётган ишларидан, на эришаётган натижасидан кўнгли тўлади. Ҳар кунги ютуқларингиз учун хурсанд бўлинг.

https://www.psychologies.ru сайтидан таржима қилинди

#СукутСақлама
Эркак шаҳвоний шилқимлик қилгани учун 15 суткага қамалди

Маълум қилинишича, воқеа Термез-Тошкент йўналишида ҳаракатланаётган шаҳарлараро автобусда содир бўлган.

19 апрель куни Жиноят ишлари бўйича Чилонзор туман суди томонидан 43 ёшли А.Р.га нисбатан маъмурий иш кўриб чиқилди. Иш материалларига кўра, эркак автобус йўловчиси бўлган аёлнинг кўкрагига тегиб шаҳвоний шилқимлик содир этган.

Жабрланувчининг сўзларига кўра, эркак автобусда унинг ёнида ўтириб кетган ва ухлаб қолганидан фойдаланиб, кийимини тушуриб, кўкрагини ушлаган. Аёл дарҳол воқеа ҳақида автобус ҳайдовчисига хабар қилган, эркак эса у билан тортишиб кетди.

Судда эркак тасодифан аёлга қўли билан тегиб кетганини ва қилмишидан пушаймонлигини билдирди. У суддан енгиллик берилишини сўради. Суд фуқарони Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги Кодекс 41-1 моддаси 1-қисми (Шаҳвоний шилқимлик) ҳамда 183-моддасида (Майда безорилик) назарда тутилган маъмурий ҳуқуқбузарликни содир этганликда айбдор деб топди ва унга 15 сутка маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.

Токи шаҳвоний шилқимлик аёлларга эътибор белгиси сифатида баҳоланар экан, мамлакатимизда вазият ўзгармайди. Шахсий чегараларнинг ҳар қандай бузилиши жиноят ҳисобланади. Биз ҳар бир аёл ва қизга мурожаат қилмоқчимиз - шунга ўхшаш вазиятларда сукут сақламанг, ҳуқуқларингиз бузилганлиги ҳақида хабар беринг ва бундай ҳаракатларда ҳар бир ҳуқуқбузар қонун олдида жавоб беришига ишонамиз.

#СукутСақлама #шилқимлик #қонунлар
Ўзбекистонда ишловчи пенсионерлар орасида аёллар кўпчиликни ташкил этиши маълум бўлди. Республикада жами 579 995 нафар пенсия ёшидаги фуқаролар меҳнат фаолиятини давом эттирмоқда. Бу ҳақда Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги Ахборот хизмати хабар берди.

Улардан 345 397 нафари аёллар, 234 598 — эркаклар.

#СукутСақлама
Ижтимоий тармоқларда Қашқадарёда йигит бир қизни мажбурлаб, тегажоғлик қилаётгани ва калтаклаётгани видеоси тарқалди. Ҳолат юзасидан болалар омбудсмани маълумот берди.

Қайд этилишича, болалар омбудсманига 2024 йилнинг 24 апрель куни Қашқадарё вилояти Чироқчи туманида яшовчи фуқаро О.Ю. дан мурожаат келиб тушган. Мурожаатда Чироқчи туманида яшовчи вояга етмаган қиз Б.Б.га (2006-йилда туғилган) нисбатан жинсий тегажоғлик қилиниб, бу видеога олингани ва тасвирни тарқатиш билан таҳдид қилинаётгани билдирилган.

Аниқланишича, 2023 йил июль ойида Б.Б.га Ш. Х. томонидан жинсий тегажоғлик қилиниб, бу ҳолат бошқа шахс — Ж.М. томонидан телефон орқали видеотасвирга олинган. Кейинчалик Ж.М. видеотасвирни тарқатиб юбориш билан қўрқитиб, қиздан товламачилик йўли билан пул олган, аммо шундан кейин ҳам видеотасвирни тарқатиш билан таҳдидни давом эттириб, товламачилик қилиб келган.

Мазкур ҳолат бўйича Б.Б. (2006 йилда туғилган) 2024 йилнинг 30 март кунига келибгина туман ИИБга ариза билан мурожаат қилган. Терговга қадар текширув доирасида судга оид тиббиёт, криминалистика ва биология экспертизалари тайинланган.

2024 йилнинг 8 апрель куни Жиноят кодексининг 25-моддаси (Жиноятга тайёргарлик кўриш ва жиноят содир этишга суиқасд қилиш) орқали 118-моддаси 1-қисми (Номусга тегиш) ва 165-моддаси 1-қисми (Товламачилик) билан жиноят иши қўзғатилган. Ҳозирда жиноят иши бўйича дастлабки тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда.

Манба: www.gazeta.uz

#СукутСақлама #ЗўравонликкаЙўқДеймиз
Forwarded from Masofatalim
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
“Sukut saqlama” loyihasi koordinatori Nigora Adizova bizda ham zo‘ravon amaldorlar borligini ma’lum qildi

“Bizga ham Bishimbayev singari katta lavozimda ishlaydigan oila boshliqlari tomonidan zo‘ravonlikka uchragan ayollar yoki farzandlar murojaat qilishgan, ammo biz ularni yorita olmaganmiz!”, degan u.

@masofatalim
Зўравонлар ва дилозор инсонлардан ўзимизни ҳимоя қилишимиз учун ўзгаришга мажбур эмасмиз. Аммо ҳаётингизда мана шундай одамлар кўп учраётган бўлса, уларни жалб қилаётган хислатларингиз устида жиддий ўйлаб кўриш фурсати етибди. Оилавий зўравонлик бўладими ёки ишдаги хафагарчилик, доим абьюзер (зўравон) айбдор бўлади, асло қурбон эмас. Шунга қарамай, қурбон бўлмаслик йўлларини излаб кўриш ҳалақит қилмайди. Кўп ҳолларда айнан ушбу хусусиятларимиз туфайли биз севимли инсонларимизнинг айбларини кечириб юборамиз, хатоларига кўз юмамиз, хафаликларга чидаймиз.

ЗЎРАВОН ВА БОШҚАРИШ ИСТАГИДА БЎЛГАН ИНСОНЛАРНИ ЧАҚИРУВЧИ 7 ХИСЛАТ
1. Ўзингизга баҳоингиз бировнинг фикрига боғлиқ
Атрофдагилар фикрига қараб яшайсиз. Қадр-қимматингизни етарли даражада тушунмайсиз, ҳаётда ва муносабатларда ўзингизни паст поғонада кўрасиз.

2. Ташаббусларингиз, таклифларингиз ичингизда қолади
Агар имкониятларингиз ва ўзингизга ишончингиз бўлмаса, ўзгаларни жалб эта олмайсиз. Камчиликларингиз бордир, аммо унутманг, бировлардан устун томонларингиз ҳам талайгина. Шахсий қадрингизни кўтариш орқали атрофдагилар ҳурматига эришасиз.

3. Зўравонлик ҳолатини бошингиздан кечирдингиз ва шунга муносибман деб ўйлайсиз
Салбий ҳодисалар ҳаётимизга таъсир қилади, лекин ўтмишимизнинг келажагимизга таъсирини ўзимиз белгилаймиз. Агар доимо эски дардларни янги муносабатларга ортаверсангиз, омадсизликка учрайверасиз. Унинг ўрнига эски хатолардан хулоса чиқариб, келажак учун сабоқ олинг.

4. Бошқалар яхши томонга ўзгаришини кутиб яшайсиз (аммо улар ўзгаришни истамайди)
Инсонлар одатларини камдан-кам ҳолатларда ўзгартиради. Айниқса, гап ёлғончилик ҳақида кетса. Унинг устига ёлғончилик бошқа жиддийроқ нуқсонларнинг акси бўлса. Бундай инсонлар ўзгаришни хоҳлаши амримаҳол.

5. Яна бир имкон бериб кўрай
Тўғри, бир маротаба имкон бериш мумкин. Лекин салбий муносабат қайта-қайта содир бўлаверса, сиз зўравон айбини ҳадеб силлиқлайверсангиз, бундай ҳодисаларнинг охири яхшилик билан тугаши қийин.

6. Каттароқ эътирофларга арзимайман, деб ўйлайсиз
Кўп жамоаларда ўзингизни бегонадай ҳис қиласиз, омад ва бахтга лойиқ эмасман, деб ўйлайсиз (албатта ундай эмас). Қалбан ёмон муносабатга арзийман, деб ҳисобласангиз атрофдан шундай жавоб келаверади.

7. Ҳаётда салбий томонларни кўрасиз
Ва шундай ҳодисаларни чақирасиз. Агар ҳаётингизда салбий ҳодисалар устунлик қилса, шу воқеаларга мос инсонлар сизга яқинлашаверади.

ЕЧИМ БОР!
Зўравонга бўлган боғлиқлик унинг феъл-атворидаги зиддиятлар туфайли пайдо бўлади: шафқатсизлик ва муҳаббат, бефарқлик ва ғамхўрлик каби.
Аввало, ўзингизни зинҳор айбламанг, салбий тажрибадан сабоқ чиқаришга ҳаракат қилинг. Ўзингизга ғамхўрлик қилиш ва эски жароҳатлар устида ишлаш орқали муносиб инсонларни учратасиз.

www.psychologies.ru сайтидан таржима қилинди

#СукутСақлама #психология
“Отамнинг ишончи куч беради” — имкон берилган қиз ҳикояси

Шоҳида Юсупова - У 4 та тилда эркин сўзлаша олади, 30 дан зиёд Халқаро ташкилотларнинг Ўзбекистондаги ёш элчиси, Гарвард Университетининг “Раҳбарлик ва бошқарув” йўналишида, Берлин Халқаро Бизнес Институтида “Маркетинг ва коммуникациялар” йўналишларида таҳсил олган. 50 дан зиёд халқаро танлов ва фестиваллар ғолиби. Айни пайтда Италиянинг Siena университети “Халқаро дипломатия” йўналишида магистратура босқичида таълим олмоқда.

Ҳаммасида отамнинг ўрни катта

Болалигимдан ҳар нарсанинг доим энг яхшисига интилганман. Менга ҳеч ким босим ўтказмаган, "Қиз боласан" дея чегара қўймаган ота-онамга, айниқса отамга раҳматлар айтаман. 14 ёшимда бир ўзимни Тошкентга танловга юборган, 18 ёшимда амакиларимнинг "Қиз бола нарса бўлса, четда бир ўзи юрадими?" каби гапларига қарамай, "Менинг қизим қаерда бўлса ҳам, нима гапиришни, қайси йўлдан юришни жуда яхши билади", - деб Ҳиндистонга ёлғиз ўзимни катта ишонч билан юборган ҳам айнан отам бўлади. Кетма-кет муваффақиятларга эришишимда ҳам отамнинг ўрни жуда катта. Улар болалигимда менинг ривожланишим, ўз устимда ишлашим учун ҳатто шахсий кутубхона ташкил қилиб берган. Отамдан ҳалол ва тўғрисўз бўлиш ва ўз устида доимий ишлаш, ҳар лаҳзадан унумли фойдаланишни ўргандим. Балки шулар сабабданми, молиявий томондан ҳеч қачон қийналмаганман. 18 ёшимдан буён ўзимни ўзим эплашга, эҳтиёжларимни қоплашга ҳаракат қиламан. Турли соҳаларда масофадан ва офлайн ишлаб, таржимонлик, копирайтерлик, тил ўргатиш, нашр ишлари билан шуғулланганман.

Давоми: https://kun.uz/kr/03228437

#СукутСақлама
Бугун бизни мактаб ўқувчисига нисбатан жинсий зўравонлик ҳақидаги пост остида белгилашди. Биз барча маълумотни болалар омбудсманига йўналтирдик ва муносабатни кутмоқдамиз. Бу ерда биз яна бир нарса ҳақида эслатиб ўтишни маъқул кўрдик.

Воқеа ҳақида эълон берган шахс постида қуйидагиларни кўрсатиб ўтди:
- Воқеа содир бўлган шаҳар
- мактаб рақами ва синфи
- жабрланувчининг исми ва фамилияси
- Жабрланувчининг онаси ва ўқитувчисининг телефон рақами

Профилида бу шахс ўзини психолог сифатида кўрсатди. Қизиқ, у боланинг шахсий маълумотларини жамоатчиликка эълон қилиш оқибатлари ҳақида ўйладими? Бу психолог бундай зўравонликка дуч келган қизларни стигматизация қилишларини биладими? У қизча ҳақида ўйладими? Ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларидан шахсий хабарлар орқали сиз билан боғланишни сўрамасдан, ишни шахсий маълумотларсиз тасвирлаб беришнинг иложи йўқмиди? Яхшиямки, қизнинг сурати ва уй манзилини илова қилинмабди.

Биз жинсий зўравонлик қурбонларининг шахсий маълумотларини ошкора кўрсатишни номақбул деб ҳисоблаймиз. Бу нопрофессионалликдир. Агар сиз бундай ҳолатдан хабардор бўлсангиз ва уни оммага етказсангиз, унда ишни тасвирлашнинг ўзи кифоя, ҳатто шаҳарни кўрсатиш шарт эмас. Шахсий хабарлар орқали сиз билан боғланишганида барча шахсий маълумотлар ваколатли шахсларга етказилиши мумкин.

Ва бу масала бўйича, умид қиламизки, тез орада Болалар Омбудсманидан маълумот келади. Биз уни албатта ёритамиз.

#СукутСақлама #этика #болалар
1 майдан мутахассислиги бўйича камида 5 йил стажи бор хотин-қизларга олий таълим муассасаларига кириш учун тавсиянома олиш учун аризалар қабули бошланди

📃 Ҳукуматнинг 09.06.2022 йилдаги 322-сонли қарорига кўра, мутахассислиги бўйича камида 5 йил меҳнат стажи мавжуд, бироқ олий маълумотга эга бўлмаган хотин-қизлар давлат олий таълим муассасаларига алоҳида қабул параметрлари (жами 500 та квота) доирасида тўлов-контракт асосида ўқишга қабул қилиниши белгиланган.

Юқоридаги тавсияномани олиш учун талабгор қуйидаги талабларга жавоб бериши керак:

🔸 ўрта махсус ёки профессионал таълим бўйича мутахассисликка эга бўлиши;

🔸 тавсиянома олгунга қадар олий таълим олмаганлиги ёки олмаётганлиги;

🔸 ўрта махсус ёки профессионал таълим мутахассислиги бўйича камида 5 йиллик меҳнат стажига эга бўлиши (бундай маълумот e-mehnat сайтидан кўчирма билан тасдиқланади).

Бундан ташқари, сизда рўйхатдан ўтиш жойингиз кўрсатилган ҳолда паспортингиз нусхаси бўлиши керак, агар сизда ID карта бўлса, у ҳолда рўйхатдан ўтиш тўғрисида маълумотни олдиндан туман давлат хизматлари марказидан ёки паспорт тизими бўйича туман инспекторидан сўранг.

Тавсия хатини олиш учун талабгор доимий прописка ёки вақтинча прописка жойидаги туман (шаҳар)нинг оила ва хотин-қизлар билан ишлаш бўлимига мурожаат қилиши керак. Одатда бундай бўлимлар туман ҳокимликлари биносида жойлашади.

Аризалар 1 майдан 1 июнга қадар қабул қилинади

Сизга имтиёзли равишда университетга кириш имкониятини бой бермасликни тавсия қиламиз.

#таълим #СукутСақлама
Қизингизни гендер стереотипларсиз тарбиялашнинг 7 усули

1. Мақтовингиз фақат ташқи кўринишга қаратилмасин.

Тўғри, кичик қизлар ширин бўлади, бу факт. Лекин мақтовга бошқа сифатларни ҳам қўшишга ҳаракат қилинг: ақлли, тиришқоқ, меҳрибон, кучли.

2. Сўзларингизга эҳтиёт бўлинг.

Сўзларимиз болаларимизга чуқур таъсир ўтказади. Сиз ўйламасдан уй зўравонлигидан азият чеккан аёл ҳақида "ўзи айбдор" дегандан кейин ноҳақ бўлганингизни тушунарсиз, лекин бола бу маълумотни аллақачон қабул қилиб олган бўлади. Болалар бундай жумлаларни яхши эслаб қолади.

3. Эркакларнинг касби ҳисобланган соҳаларда илк аёллар ҳақида ўқиб беринг.

Фарзандингиз илк дастурчи аёл бўлгани ёки айнан аёл ракета ёқилғисини ишлаб чиққани ҳақида билса, бу фактлар унга ғайритабиий туюлмайди. Бу эса қизларга олима аёллар ҳам ҳаётимиз ривожига катта хисса қўшганини кўрсатади.

4. Қўғирчок каби ўйинчоқларни совға қилаётганда уларнинг кўриниши реал танамизга яқин бўлишига эътибор беринг

Қизлар ўйинчоқларда ўзларини кўриши ва қўғирчоқда ҳаддан ташқари озғин қоматни кўриб эртага шаблонларга интилмаслиги керак.

5. Қизиқувчанликни рағбатлантиринг

Уйда турли тажрибалар ўтказинг, бошқотирмаларни ва математик ўйинларни ечинг. Қизингиз самолёт моделлаштириш тўгарагига боришни орзу қилса, уни қиз болага ярашади деб рақсга боришга мажбур қилманг.

6. Қўрқмаслик, мустақиллик ва довюракликни қўллаб-қувватланг

Қизларнинг ўз "мен"и бўлишга, ўзларига ва қобилиятларига ишонч ҳосил қилишга унданг. Қизларнинг табиий қизиқишларини, ўзини намоён қилиш истагини пучга чиқарманг.

7. Ўз-ўзини қоралаш билан шуғулланманг

Масалан, "нега бу кийимни танладим, унда бирам хунукман", "аҳмоқман, нега бундай қилдим" каби иборалардан қочинг. Биз қизларимиз учун энг катта намунамиз. Ўзингиз ҳақида гапирганда камситишга йўл қўйманг.

Манба: тгк tineodnaru

#СукутСақлама #болалар #гендерстереотиплар
Ҳимоя ордери уй зўравонлиги қурбонларини ўлимдан сақламаяпти

Бугун ижтимоий тармоқларда яна бир фожеали ўлим ҳақидаги хабар тарқалди. Маълум қилинишича, Жиззахда эркак 25 ёшли хотинини калтаклаб ўлдирди. Турмуш ўртоғини бир неча марта уриб, унга тан жароҳатлари етказган, кейин эса бўғиб ўлдирган.

Жиззах вилояти Шароф Рашидов туманидаги уйлардан бирида қотилликда эри гумон қилинаётган аёлнинг жасади топилгани ҳақида Миллар телеканали эфирида хабар берилди.

– Уларнинг оиласида жанжаллар тинмасди, – дейди марҳуманинг опаси. – 2022 йилда жиддий низодан сўнг у ота-онасининг уйига қайтади. Унга ҳимоя ордери берилди. Унинг қандай ўлганини билмаймиз, лекин уч ёшли ўғли отам уни таёқ билан урди, деб айтди, — дейди у.

Бу аёлларнинг ҳимоя ордери бўла туриб эрлари қўлидан ҳалок бўлиши илк ҳолати эмас. Оилавий зўравонлик қурбонлари тақдирини кузатиш учун ордер бериш тизимини қайта кўриб чиқиш ва зўравонларга нисбатан қатъий ёндашувни кўриб чиқиш вақти келмадими?

Лекин ҳаммасидан "Миллий" телеканалининг мавзуни ёритишга ёндашуви ўтиб тушди. Аввалига воқеа ҳақида марҳуманинг сўзларидан маълум қилишса, сўнг негадир иккинчи томон фикрини эшитмоқчи бўлишди. Нега? Нариги томон келинни ўзини ёмон отлиқ қилиб, қариндошларини тарафини олиши учунми? Иккинчи томон интервью беришдан бош тортгач, маҳаллага микрофон тутишади. Маҳалла фаолларидан бири марҳумани қанчалик яхши келин бўлганлиги-ю, уйи доимо саришта бўлгани ҳақида гапирди. Гўёки уйи саришта бўлмаса у ўлишга лойиқдай. Улар ўлимга нима сабаб бўлди экан деган саволни муҳокама қилишди. Ҳеч қандай сабаб йўқ. Зўравон хоҳлади ва у ўлдирди.

Дастлабки тергов материалларига кўра, гумонланувчи турмуш ўртоғини бир неча марта уриб, унга ўлимга олиб келган тан жароҳатлари етказган, кейин эса бўғиб ўлдирган. Ҳозирда мазкур ҳолат юзасидан вилоят прокуратураси томонидан жиноят иши қўзғатилиб, тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда.

#СукутСақлама
АЁЛЛАР ВА ЗЎРАВОНЛИК: БУ ЎЙИНДА УМИД ЎЛИМ ХАВФИ БИЛАН БАРОБАР

Бир қарашдан демократик жамиятда яшаймиз, жуфтимизни танлаш ҳуқуқига эгамиз ва истамасак, муносабатларимизга чек қўйишимиз мумкин. Унда нима учун зўравонликка учраётган аёллар камаймаяпти? Нега улар чидаш қийин бўлган маиший зўравонликка кўз юмиб келишмоқда? Аниқланишича, аёлларимизни тинчлантирувчи ягона сабаб – бу яхши кунларга бўлган “ҳалокатли” ишончдир.

Зўравонлик даврий равишда ривожланади. Йиғилган тажовузкорлик даҳшатли равишда намоён бўлади, сўнгра “асал ойи”, дам олиш фазаси бошланади. Бу пайтда зўравон кечирим сўрайди, гуноҳларини силлиқлайди, қурбонни ёлғон ваъдаларга кўмиб ташлайди. Руҳий ва моддий афзалликларга эга бўлган аёллар асл вазиятни баҳолашга ожиз бўлиб қолади. Мукофотлар эса етказилган зарарни қоплайди. Иккита қутб ҳосил бўлади. Бир томондан зўравон ваҳший эр, иккинчи томондан кўзларини мўлтиллаб турувчи ошиқ. Табиийки, аёлнинг миясида “яхши томонлари ҳам бор-ку” деган умид уйғонади.

Бир кун албатта, ўзгаришини кутиб яшайдиган аёл турмуш ўртоғининг ҳужумлари содир бўлганда, бунда у ўзини айблайди. “Буни гапирмаслигим керак эди”, “ўзим ёндашувни нотўғри танладим”, дея ҳар томонлама зўравонга ёқишга ҳаракат қилади. Мулойим бўлсам, сабр қилсам, меҳр-муҳаббатимни берсам, у албатта ўзгаради, дея умид қилади.

Зўравонлик тугашига умид қилманг
Қарабсизки, аёл хавфни сезмайди ва тажовузкор ҳаракатларини меъёр деб қабул қилади. Аёл ҳаётнинг жуда хавфли ўйинини ўйнаётганга ўхшайди. Охирида ютиб чиқишига ишонади ҳам. Аммо бу ўйинда ғолиб бўлиш имконсиз. Зўравонлик ҳеч қачон тугамайди, чунки зўравон бусиз яшай олмайди. “Асал ойи” эса мисоли қопқон. Аёл эрининг узрини қабул қилган заҳоти зўравонлик янгича кўриниш олади. Энг ёмони, ҳар гал азоб ортиб боради ва аёлнинг ҳаёти учун хавфли тус олади. Маиший зўравонликнинг катта хавфини жамиятимиз ҳали тўлиқлигича англаб етгани йўқ. Афсуски, англаб етгунга қадар яна қанча қурбон ҳаёти билан видолашади, буни ҳеч ким билмайди?!

Зўравонликдан қочиш мумкинми?

🔸 Эътиборли бўлинг: зўравонликнинг ниқоби кўп. Жисмоний зарар бўлиши шартмас, кучли назорат, эркинликни чеклаш каби огоҳлик белгилари бор. Таҳдидлар, ҳақорат, шахсий смсларни назорат қилиш, моддий томонлама чеклаш, истакларга қарши иш тутиш, буларнинг ҳаммаси ЗЎРАВОНЛИК.
🔹 Муносабатларнинг бошидаги зўравонлик ҳодисаларни ўтказиб юборманг. Зўравон ўз қилмишларини кўп яширолмайди. Нафақат сизга нисбатан, балки атрофдагиларга бўлган зўравонлик ҳолатлари сизни огоҳликка чақириши керак.
🔸 Ҳисларингизга ишонинг. Зўравон сизга етказган зарарини тан олмайди, ҳаммасини инкор қилади ва жавобгарликни сизга юклайди. Жуфтингиз сизга азоб беряптими, бу ҳақда бонг уринг. Унинг олдида ўзингизни хавфсиз ҳис қилмаяпсизми, сукут сақламанг.
🔹 Сабрнинг чегараси бор. Кучли уят ҳисси бўлишига қарамай, сизга ёрдам берувчи инсонларни изланг.
Ва ниҳоят, ҳеч қачон шахсий ҳаётингиз устидан назоратни йўқотманг. Телефон, планшет, компьютерлардаги шахсий саҳифаларингизни зўравонга тўлиқ бериб қўйманг. Маиший зўравонликка рози бўлманг, УМИД охирги нафасингизга айланишига йўл қўйманг!

www.psychologies.ru сайтидан таржима қилинди