‌🔴 فردوسی و کتاب درسی کلاس هفتم

1 ) قسمت اول 👇

💎 شعری در درس #شعرخوانی #کتاب_درسی فارسی #پایه_هفتم، از #حکیم_ابوالقاسم_فردوسی :

در کتاب درس فارسی پایه هفتم، در درس شعرخوانی شعری هست که نام آن را "رستگاری" نام نهاده اند .

این درس شعری که در مجموع شش بیت بوده و تنها شعر استفاده شده از گنجینه شعر #شاهنامه_فردوسی در این کتاب درسی است، این گونه شروع می شود :

☆ترا دانش و دین رهاند درست
☆در رستگاری ببایدت جست

در بیت دوم کتاب درسی چنین نوشته شده است :

چوخواهی که یابی ز هر بد رها
سر اندر نیاری به دام بلا

اما در نسخه های متعددی از کتاب شاهنامه فردوسی این بیت به این صورت نگارش شده هست :

وگر دل نخواهی که باشد نژند
نخواهی که دایم بوی مستمند

بعد از ایجاد تغییر در بیت دوم بشکل فوق، در بیت سوم شعر چنین آمده است :

بوی در دو گیتی ز بد رستگار
نکوکاری گردی بر کردگار

این بیت در میان ابیات این شعر در نسخه های متعددی دیده نمی شود، و بنظر می رسد نگارندگان از نسخه خاصی استفاده کرده اند که این بیت در آن وجود داشته، یا به این شعر اضافه شده است .

در ادامه بیت چهارم بدین گونه آمده است :

☆به گفتار پیغمبرت راه جوی
☆دل از تیرگی ها بدین آب شوی

بعد از بیت چهارم درس، بیت های زیر در اصل شعر منصوب به فردوسی چنین آمده است، که همه این ابیات در کتاب درسی حذف شده اند:

چه گفت آن خداوند تنزیل و وحی
خداوند امر و خداوند نهی

که خورشید بعد از رسولان مه
نتابید بر کس ز بوبکر به

عمر کرد اسلام را آشکار
بیاراست گیتی چو باغ بهار

پس از هر دوان بود عثمان گزین
خداوند شرم و خداوند دین

چهارم علی بود جفت بتول
که او را به خوبی ستاید رسول

که من شهر علمم علیم در ست
درست این سخن قول پیغمبرست

گواهی دهم کاین سخنها ز اوست
تو گویی دو گوشم پرآواز اوست

علی را چنین گفت و دیگر همین
کزیشان قوی شد به هر گونه دین

نبی آفتاب و صحابان چو ماه
به هم بستهٔ یکدگر راست راه

منم بندهٔ اهل بیت نبی
ستایندهٔ خاک و پای وصی

حکیم این جهان را چو دریا نهاد
برانگیخته موج ازو تندباد

چو هفتاد کشتی برو ساخته
همه بادبانها برافراخته

یکی پهن کشتی بسان عروس
بیاراسته همچو چشم خروس

محمد بدو اندرون با علی
همان اهل بیت نبی و ولی

خردمند کز دور دریا بدید
کرانه نه پیدا و بن ناپدید

بدانست کو موج خواهد زدن
کس از غرق بیرون نخواهد شدن

به دل گفت اگر با نبی و وصی
شوم غرقه دارم دو یار وفی

همانا که باشد مرا دستگیر
خداوند تاج و لوا و سریر

خداوند جوی می و انگبین
همان چشمهٔ شیر و ماء معین

بنطر می رسد نگارنده حاضر نیست این بیتها را از فردوسی بشنود و می خواهد به نوجوان ایرانی فقط یک سوی واقعیت را، آنچنان که خود خوشش می آید و منافعش تامین می شود را نشان دهد، و بعد از حذف همه این ابیات در کتاب درسی؛ این بیت بعنوان بیت پنجم درس آمده است :

☆ اگر چشم داری به دیگر سرای
☆ به نزد نبی و علی گیر جای

و بعد از آن؛ بیت بلافاصله زیر دوباره حذف می شود :

گرت زین بد آید گناه منست
چنین است و این دین و راه منست

و بیت بعدی بعنوان بیت پایانی درس استفاده می شود :

☆ برین زادم و هم برین بگذرم
☆ چنان دان که خاک پی حیدرم


بعد از این بیت که بیت پایانی درس هست، در اصل شعر، شش بیت دیگر وجود دارد که می شود گفت نتیجه گیری کلی این شعر را در میان این ابیات میشود جست، اما نگارنده این ابیات را نیز کلا حذف کرده است که به این قرار است:

دلت گر به راه خطا مایلست
ترا دشمن اندر جهان خود دلست

نباشد جز از بی‌پدر دشمنش
که یزدان به آتش بسوزد تنش

هر آنکس که در جانش بغض علیست
ازو زارتر در جهان زار کیست

نگر تا نداری به بازی جهان
نه برگردی از نیک پی همرهان

همه نیکی ات باید آغاز کرد
چو با نیکنامان بوی همنورد

از این در سخن چند رانم همی
همانا کرانش ندانم همی

ادامه 👇👇