Санъатда этика масаласи

Интернетда бир видеодан парча кўриб қолдим. Сергелида уч фарзанди билан ўзини 9-қаватдан ташлаган аёл воқеаси видеофильм қилинибди. Парчада айнан ўша болаларни битта-битта деразадан улоқтириш саҳнаси акс этган 🤦‍♀️🤦‍♀️🤦‍♀️

Даҳшат! Санъатда ҳам этика деган нарса бор. Лекин унга тупуриб қўйилибди. Чинакамига ўша ҳолатни тафсилотлари билан айнан саҳналаштиришдан мақсад нима? У мақсад агар эзгу бўлган деб ишонтирмоқчи бўлишса, ишонмадим, рости.

Ҳамманинг фикри ҳар хил. Миллион одам тўғри хулоса чиқаргани билан биттаси нотўғри хулоса чиқариб шу ишни такрорласа, зўр режиссура, олий даражадаги ижрою бошқа баҳоналар бир пул бўлади битта бевақт кетган инсон ҳаёти олдида.

Мисол келтираман.

Италияда ёш, чиройли қиз черковнинг абортни қоралашига ва жамиятга алоҳида шахслар томонидан ситам ўтказилишига норозилик сифатида
ўзини деразадан ташлайди. У сўнгги йўлга дабдаба билан кузатилади. Бу ТВда намойиш этилади. Шундан
кейин италиялик қизчалар ўртасида биноларнинг деразасидан ва томдан
ташлаб ўзини ўлдириш кўпаяди. Бу “қора серия”ни тўхтатиш учун давлат барча
чораларни синаб кўради. Аммо самара бермайди.
Кунлардан бирида ўзини ўлдиришга ҳаракат қилган қизлардан бири ўлмай қолади. Ундан нега бундай қилганини сўрашганда, қизча:
“Ахир, кўмиш маросимлари қандай чиройли” дейди!

Яъни ўз жонига қасд қилишни ортиқча тафсилотлар билан намойиш қилиш беихтиёр унинг романтизациясига олиб келиши, кимлардадир ҳавас уйғониб қолиши мумкин. Муаммонинг илдизларини муҳокама қилиш керак, албатта. Бироқ даҳшат тафсилотларини экранлаштириш хавфли.

Қолаверса, ўша оила аъзолари, марҳумларнинг яқинлари ҳақида ҳам ўйлаш керак — инсонийлик нуқтаи назаридан. Даҳшатни айнан саҳналаштириб инсонларни яна ўша дақиқаларни яшаб ўтишга мажбур қилиш, мажруҳ қалбига озор етказиш — бу ваҳшийликку!

Санъат ўзини ўзи тозалаши керак. Этика керак, мактаб керак. Устозлар, бир қаранглар шунга, илтимос!

@shahnozxon