اول: آگاهی واقعی و روزانه از ارزش‌هایمان.
به عبارتی مرتبط بودن با خودمان و مواجه شدن مستمر با این سوال که « چگونه می‌خواهیم زندگی کنیم؟»

دوم: تمرین، تمرین، تمرین.
دومین نکته، تمرین مداوم و مستمر است.  اینکه یاد بگیریم در لحظاتی که نمی‌توانیم به شیوه‌ی زرافه صحبت کنیم، یا وقتی شغال شده‌ایم، آن تجربه را یادداشت کنیم. سپس، در زمانی که آرامش بیشتری داریم، از خود بپرسیم:
● آن لحظه، طرف مقابل چه احساسی داشت؟ چه نیازی داشت که من متوجه نشدم؟
● من چگونه می‌توانستم احساسات و نیازهای خودم را بیان کنم؟
زیرا هر اشتباه، فرصتی برای یادگیری است.

سوم: عضویت در یک جامعه زرافه‌ای.
سومین چیزی که به‌طرز چشمگیری در بهتر شدن در زبان زرافه مؤثر است، عضویت در یک جامعه‌ی زرافه‌ای است.
یعنی گروهی از انسان‌ها که ارزش‌های مشترک دارند و می‌خواهند یاد بگیرند چگونه به شیوه‌ای ارتباط برقرار کنند که این ارزش‌ها را در زندگی روزمره به ظهور برسانند.

خشونت همیشه فریاد زدن یا آسیب‌ فیزیکی نیست.
گاهی نادیده گرفتن یک نیاز انسانی یا بی‌توجهی به ساختارهای پنهان زندگی، خود نوعی خشونت است.
در واقع، همه‌چیز از جایی میان ما آغاز می‌شود؛ جایی که دیگر صدای هم را نمی‌شنویم.

در همین زمینه، نغمه ثمینی در فایل‌ صوتی که ضمیمه شده است، با نقل‌قولی از ژیژک می‌گوید: «خشونت، محصول عدم شناخت ماست.»
به بیان دیگر، زمانی که شناخت کافی نداریم، ممکن است دست به کارهایی بزنیم که در بستر آن‌ها خشونت نهفته است.
برای مثال، وقتی نمی‌دانیم طرف مقابلمان چه احوالی دارد، ممکن است بی‌مقدمه دستمان را روی بوق بگذاریم؛ در حالی که شاید او غمگین یا در حال تجربه‌ی سوگ باشد.
شاید اگر آگاهی و شناخت بود نوع مواجهه متفاوت می‌شد!

در ادامه‌ی این نگاه، درک من اینست که مارشال روزنبرگ، بنیان‌گذار نظریه‌ی ارتباط بدون خشونت، نیز خشونت را ریشه‌دار در ناتوانی ما در شناخت و بیان احساسات و نیازهای واقعی می‌داند.
زمانی که نتوانیم نیازهای خود و دیگران را بفهمیم یا به‌درستی بیان کنیم، خشونت جای گفت‌وگو و ارتباط همدلانه را می‌گیرد.


در نتیجه، نادیده گرفتن نیازهای انسانی، شکلی از خشونت خاموش است.
و هر زمانی که فراموش کنیم با انسانی شبیه خودمان—با احساسات، نیازها و آسیب‌پذیری‌های مشترک—روبه‌رو هستیم، ناخودآگاه به ادامه‌ی چرخه‌ی خشونت کمک کرده‌ایم.

تقاضا:
و شما چه کپشنی را مناسب این برش از فیلم می‌دانید؟
یا با چه مفهومی از ارتباط بدون خشونت مرتبط شدید و برایتان یادآور شد؟

این تجربه مرا به یاد گفته‌ای از وندل جانسن، معناشناس انداخت؛ کسی که زبان را ابزاری ناقص می‌داند؛ ابزاری که بیشتر برای سلطه بر واقعیت به کار می‌رود تا بازتاب بی‌طرفانهٔ آن.
به باور او، این ویژگی موجب می‌شود زبان نتواند به‌درستی پیچیدگی و پویایی تجربه‌های انسانی را منتقل کند.

از دیدگاه جانسن، یکی از ریشه‌های این ناکارآمدی در منشأ تاریخی زبان نهفته است؛ زبانی که محصول جوامع ابتدایی و فاقد خودآگاهی بوده، و از همین رو، پاسخگوی نیازهای ارتباطی انسان مدرن با واقعیت‌های چندلایه‌ و متغیر نیست.


نقطه مقابل این ناکارآمدی، نظریه «ارتباط بدون خشونت» (Nonviolent Communication)  قرار دارد، زبانی‌ست زنده انگارانه و مخالف تعمیم های ایستا!
با اجتناب از برچسب‌زنی، ارزیابی و داوری می‌کوشد زمینه‌ گفت‌وگویی اصیل‌تر و انسانی‌تر را فراهم آورد؛ گفت‌وگویی که در آن، فهم متقابل جایگزین تقابل می‌شود.

از این منظر، NVC نه‌تنها یک ابزار ارتباطی، بلکه تلاشی برای بازاندیشی در ماهیت زبان و بازیابی ظرفیت‌های آن برای خلق پیوندهای انسانیِ معنا‌دار است.

تقاضا:
شاید بتوان نگاهی دوباره به زبان، نه فقط به عنوان ابزاری برای انتقال داده، بلکه به مثابه پلی برای درک و همدلی بیندازیم.
مشتاقیم نظر شما را هم بدانیم🌻

آشنایی با ارتباط بدون خشونت، غالباً به تغییری عمیق در زبان و شیوهٔ گفت‌وگو منجر می‌شود. این تغییر، اگرچه نشانه یا حاصل رشد درونی است، اما ممکن است برای اطرافیان ناآشنا یا حتی مصنوعی به نظر برسد. برخی ممکن است با شگفتی یا حتی انتقاد بپرسند:

● «چرا این‌طور حرف می‌زنی؟»
● «چرا ادای معلم‌ها را در میاوری؟»
● «نکند کتاب جدیدی خوانده‌ای؟ »
● «یا کلاس جدیدی رفته‌ای؟!»

هنگام مواجهه در اینگونه موارد به گفته‌ٔ مارشال روزنبرگ، به جای آن‌که از زبان و شیوهٔ بیان خود دفاع کنیم یا وارد توضیحی تحلیلی شویم، بهتر است تلاش کنیم نیازهای پنهان در پس واکنش‌های دیگران را بشنویم؛ زیرا اعتراض یا تمسخر نیز می‌تواند حامل رنجی دیده‌نشده یا نیازی برآورده‌نشده باشد.

او باور دارد: «هر انتقاد، بیانی وارونه از یک نیاز است.» و شاید در عمق خود، فریادی برای درک شدن باشد.

از این منظر، آنگونه که من درک می‌کنم هدف ارتباط بدون خشونت، نه اصلاح صِرف گفتار و نه تنزل آن به مجموعه‌ای از تکنیک‌های خشک و ماشینی‌ست؛  بلکه تغییر در کیفیت رابطه‌ انسانی است.
رابطه‌ای که بر پایه‌ی همدلی و مسئولیت‌پذیری در برابر احساسات و نیازهای مشترک بنا شده باشد.

گام اول ؛
در چنین بحران‌هایی، اهمیت مراقبت از کودکان و تأثیر این فضا بر سلامت روان آن‌ها بارها و به‌درستی مورد تأکید قرار می‌گیرداما شاید پیش از آن یک بُعد مهم دیگر نباید فراموش شود:
مراقبت از خودِ ما؛ پدرها، مادرها، معلم‌ها، خواهرها، برادرها، همسران، و هر کسی که بار حمایت از دیگران را هم بر دوش دارد.
همه‌ی ما انسانیم. ترسیده‌ایم، نگرانیم، پر از  سؤالیم ــ و در عین حال، مسئولیت مراقبت از دیگرانی را به عهده داریم.
گاهی با خود فکر می‌کنم:
«چگونه می‌توانم برای فرزندانم پناه باشم، اگر خودم در طوفان بی‌پناه مانده‌ام؟»
و‌شاید قدم اول برای ساختن پناه، همین باشد:
پناه دادن به خود

پیشنهاد ما این است که در گام اول خودمان را آغوش بگیریم.
این مراقبت می‌تواند بسیار ساده باشد:
● چند دقیقه نفس عمیق در روز
●  گفت‌وگو با دوستی که حال‌مان را می‌فهمد.
●  نوشتن بی‌واسطه‌ی آن‌چه بر ما می‌گذرد.
● قدم‌زدن
● کم‌کردن از حجم اخبار نگران‌کننده.
●  گوش‌دادن به موسیقی.
● در آغوش کشیدن کسی که دوستش داریم.
● گرفتن یک دوش آب سرد

دیدن خودمان فارغ از نقش؛
و شاید در این روزها، بیش از همیشه به یادآوری یک نکته نیاز داریم:
ما فقط نقش‌های‌مان نیستیم — فقط پدر، مادر، همسر، فرزند یا مراقب دیگران نیستیم. ما خودمان هم انسانی هستیم؛ با احساس، با نیاز، با ترس‌ها و امیدهایی که حق دارند شنیده شوند، جدی گرفته شوند و مهم شمرده شوند.

به خودمان برگردیم.
با مهربانی، با پذیرش.
برای آن‌که بتوانیم فردا را — حتی اگر نامطمئن باشد — با دلی آرام‌تر و نگاهی روشن‌تر بسازیم.

و در گام دوم؛
□ بعد از اینکه ماسک اکسیژن خود را زدید نوبت به زدن ماسک اکسیژن برای کودک‌تان و بغل دستی تان است.

□ نکته مهم دیگر برای حفظ امنیت شما و اطرافیانتان مراقبت از روتین زندگی است. در این دوران فرصت لمس فیزیکی و آغوش را برای خود و اعضای خانواده‌تان بیشتر فراهم کنید.
□ جلسات خانوادگی تشکیل دهید. هم از احساسات خودتان بگویید و هم پذیرای احساسات سایر اعضای خانواده و بویژه کودکان باشید. برای تخلیه احساسات موقعیت‌هایی فراهم کنید. بازی‌های خَلقی، کلامی و حرکتی بسیار کمک‌کننده خواهند بود. (مثل خمیر بازی،آوابازی و بپربپر)
□ در مواجهه با سوالات کودکان نیز صادقانه اما در حد توان و هضم آنها پاسخ دهید. خیالشان را آسوده کنید که در کنارشان در همه شرایط  هستید و جایشان امن است. استفاده از مثال‌هایی شبیه زندگی روزمره کمک‌کننده باشد. یک پاسخ ساده می‌تواند چیزی شبیه این باشد که همانطور که شما و دوستت گاهی با هم دعوا میکنید، کشورها هم گاهی باهم دعوا می‌‌کنند.

در نهایت به یکدیگر یادآوری کنیم در تجربه‌ی این غم، استیصال و ناامیدی، تنها نیستیم و کنار هم دست در دست هم پناهگاه امن یکدیگر خواهیم بود.

تو مگو همه به جنگند و زِ صلح من چه آید
تو یکی نِه‌ای هزاری تو چراغِ خود برافروز
که یکی چراغِ روشن زِ هزار مُرده بهتر
که بِهْ است یک قَدِ خوش زِ هزار قامتِ کوز

وقتی فکرِ جنگ، در هر شکل و خبری، نفسمان را بند می‌آورد،
وقتی هر جمله، زخمی تازه می‌نشاند بر دل...
شاید لازم باشد که بافتن دلخوشی‌های کوچک را از یاد نبریم.
نه از سر بی‌خیالی و سِر شدن، بلکه برای زنده ماندن، برای دوام آوردن.

شبیه قصه‌ای از سرزمین پرنده‌ها؛
«پرنده‌هایی که بلد بودند دلخوشی ببافند»
جایی که پرنده‌مادر سرش را خم کرد، با نوکش آرام پرِ بالِ جوجه‌اش را صاف کرد و گفت:
«ما ممکن است دوباره بترسیم، حتی بزرگ‌ترها هم می‌ترسند.
اما ما یک کار مهم بلدیم:
ما می‌توانیم کنار هم باشیم،
می‌توانیم دلخوشی ببافیم،
می‌توانیم نفس بکشیم و آرام شویم...»

دلخوشی‌های کوچک ما هم می‌توانند رنگ و بوی متفاوتی داشته باشند:
● شاید لبخند کوتاهی باشد میان دو نفر در صف نان،
●  شاید دستی که بی‌صدا و بی‌منت، کمک می‌کند،
●  گاهی دیدن نوری که صبح از پنجره به زمین می‌تابد،
●  چای گرمی که با امید دم می‌شود،
●  یا صدای کودکی که هنوز می‌خندد و توپ بازی می‌کند...
●  دلخوشی، شاید پیامی کوتاه باشد از دوستی قدیمی،
●  یا نگاهی که بی‌کلام می‌گوید: "می‌فهممت."
●  قدردانی از حضور کسانی که دلمان به بودنشان گرم است،
●  شنیدن صدای مادری که احوالمان را می‌پرسد،
●  یا نوشتن چند خط در دفترچه‌ای که فقط برای خودمان است.

لازم است زنده بمانیم.
و برای زنده ماندن، دل‌مان باید گرم باشد — حتی اگر اندکی.
دلخوشی‌های کوچک، مانند نخ نازکی هستند
که ما را آرام‌آرام از لبه‌ی سقوط عقب می‌کشند.
در این روزهای پرابهام و پرالتهاب،
شاید همین بافتن دلخوشی‌های کوچک باشد
که بتواند فردا را روشن کند...

دلخوشی‌های کوچک شما چیست؟
بیایید آن‌ها را با هم قسمت کنیم.
شاید دل کسی، در همین نزدیکی، به خواندن دلخوشی شما گرم شود.

۲ تیر ۱۴۰۴

امروز، بعد از مرور اخبار، به واژه‌ی «تغییر» اندیشیدم. احتمالاً ما دیگر آن آدم‌های دیروز و پریروز نیستیم. زمان، حتی بی‌آنکه بخواهیم، از ما انسان‌هایی دیگر می‌سازد و ما آرام و پیوسته در حال دگرگون شدن هستیم.

شاید این تغییرات، ناگهانی یا بزرگ نباشند، اما ردِ آن‌ها را می‌توان در نگاه‌ها، احساسات و افکارمان، در واژه‌ها، واکنش‌ها و حتی در عمق سکوت‌هایمان پیدا کرد.

در این لحظات، وقتی کمی آتش جنگ فروکش می‌کند و آرامشی ـ هرچند شکننده اما قابل لمس ـ در فضا جاری است، شاید بد نباشد که ما هم مکثی کنیم. در این مکث، می‌توانیم از خود بپرسیم: کجای راه را باید برگردیم؟ کدام بخش از درون‌مان نیاز به ترمیم، بازسازی یا حتی رها شدن دارد؟ و در کدام گوشه‌ٔ زندگی‌مان نیاز به تغییر را احساس می‌کنیم؟

تجربه‌ی شخصی من: در میانه‌ٔ اضطراب و تنشی که احساس می‌کردم، و ناامنی روانی‌ای که تجربه می‌کردم و می‌کنم، انگار پنجره‌ای باز شد برای دیدن چیزهایی که پیش‌تر نمی‌خواستم یا نمی‌توانستم ببینم.


شاید برای بسیاری از ما، کنار آمدن با دیگری ـ آن‌که متفاوت می‌اندیشد یا می‌زیَد ـ همیشه آسان نبوده است. قضاوت، سوء‌تفاهم، فاصله‌های ذهنی و احساسی، دیوارهایی ناپیدا ساخته‌اند که اغلب حتی خودمان هم متوجه‌شان نبوده‌ایم.

اما در همین چند روز، وقتی سایه‌ی جنگ بر سر همه افتاد، متوجه شدم که ترس مرز نمی‌شناسد. دلواپسی از قوم، زبان و عقیده عبور می‌کند. این‌جاست که شاید چیزی درون من تکان بخورد؛ جرقه‌ای کوچک اما واقعی از همدلی، درک مشترک، پذیرش دیگری.

این همدلی ناگهانی، حتی اگر موقتی باشد، جرقه‌ای از تغییر را در دل روشن می‌کند و من معتقدم تغییر سفری‌ست که از درون آغاز می‌شود. هیچ تحولی از بیرون به درون رخ نمی‌دهد، مگر آن‌که از دل خودمان بجوشد.

هر کسی می‌تواند نقطه‌ی آغازی برای دگرگونی باشد؛ با تصمیمی کوچک، نگاهی تازه، بخششی صادقانه، یا سکوتی معنادار. نه با این انتظار که فوراً دنیا تغییر کند، بلکه با این باور که انسان‌ها با تغییر خود، می‌توانند به جهان شکلی تازه ببخشند.

وقتی هر فردی مسئولیت تغییر را در درون خود بپذیرد، موجی آرام و نامرئی در جامعه شکل می‌گیرد؛ موجی که شاید ابتدا کوچک باشد، اما قدرتش در پیوستگی آن نهفته است.

امیدوارم این دگرگونی و باور که ما نیازمند بازنگری در شیوهٔ زیستن، در شیوه دیدن و شنیدن یکدیگر هستیم، نه تنها در ما، بلکه در اطرافیان‌مان نیز رخ دهد؛ چرا که جامعه، آینه‌ی انسان‌هایی‌ست که درون خود را جدی گرفته‌اند.

امروز، روزی تازه‌ است برای شروعی
دوباره؛ نه از بیرون، که از ژرف‌ترین لایه‌های وجود؛ جایی که حقیقتِ ما پنهان مانده، اما هنوز زنده است و در انتظار بیداری!

سه‌شنبه ۳ تیر ۱۴۰۴

دوباره به واژه‌ی «امید» برگشتم.
امید، واژه‌ای آشناست. زیاد آن را در حرف‌های روزمره‌مان به کار می‌بریم. اما وقتی کمی عمیق‌تر نگاه می‌کنم، می‌بینم پشت این کلمه‌ی ساده، لایه‌هایی پیچیده‌تر از یک دل‌خوشی معمولی پنهان است.
برای من، امید فقط یک جمله‌ٔ دلگرم‌کننده نیست. مثل وقتی به کسی می‌گوییم: «امید داشته باش، همه‌چیز درست می‌شه».
انگار امید، چیزی فراتر از این حرف‌هاست. گاهی نیرویی در درون ماست که در دل بحران‌ها، کمک‌مان می‌کند تا ادامه بدهیم، حتی وقتی همه‌چیز تاریک به نظر می‌رسد.

اما همیشه این سؤال برایم مطرح بوده: مرز بین امید و توهم کجاست؟ از کجا بفهمم که نگاه من واقع‌بینانه است و نه فریب‌دادن خودم؟ آیا این امید، نیروی حرکت است یا فقط فاصله گرفتن از واقعیت؟

□ ویکتور فرانکل، روان‌پزشک و نویسنده‌ی کتاب انسان در جست‌وجوی معنا، امید را نه یک احساس گذرا، بلکه نوعی جهت‌گیری معنا‌دار به‌سوی زندگی می‌داند، حتی وقتی که همه‌چیز تاریک است.
او باور دارد اگر انسان بتواند در دل رنج‌ها معنایی پیدا کند، می‌تواند ادامه دهد. امید در نگاه او، از درون ما می‌جوشد—وقتی نیازهای انسانی‌مان را ببینیم و به رسمیت بشناسیم: نیاز به امنیت، عشق، تعلق و درک شدن. آن‌وقت نیرویی درون‌مان بیدار می‌شود که اسمش را می‌گذاریم «امید»!

□ مثلاً فرض کن کسی شغلش را از دست داده است و با مشکلات مالی روبه‌رو است. اگر فقط با خودش تکرار کند «همه‌چیز درست می‌شه» ولی کاری نکند، این بیشتر شبیه توهم است. اما اگر با پذیرش واقعیت، دنبال یاد گرفتن مهارت جدید یا مشورت گرفتن از دیگران برود، این همان امیدی‌ست که از آگاهی می‌آید، نه از خیال.

این نوع امید، منفعل نیست؛ یک واکنش فعال و مسئولانه است. امیدی که واقعیت را انکار نمی‌کند، بلکه با آن همراه می‌شود و راهی برای تغییر می سازد.
در مقابل، گاهی آنچه به نام «امید» می‌شناسیم، درواقع شکلی از دل‌خوشی بی‌اثر است. مثل کسی که در یک رابطه‌ی ناسالم باقی می‌ماند، به این امید که طرف مقابل روزی تغییر کند—بدون اینکه خودش کاری برای بهتر شدن رابطه انجام دهد. چنین امیدی نه کمک‌مان می‌کند، نه ما را به‌جلو می‌‌برد.

امید اصیل، با پذیرش شروع می‌شود. پذیرش اینکه نیاز داریم و حتی اگر هیچ کاری نتوانیم بکنیم، همین که آن نیاز را ببینیم و بیان کنیم، خودش گام اول است.
این امید، فرار از واقعیت نیست. تلاشی‌ست برای زنده‌ ماندن. برای حرکت کردن. همان‌طور که هایدگر می‌گوید: امید، ما را به «در راه بودن» دعوت می‌کند—به زیستنی که در مسیر معنا شکل می‌گیرد، نه فقط در رسیدن به مقصد.
شاید همین زیستن در مسیر، همان چیزی باشد که امید را زنده نگه می‌‌دارد.

در روزهایی که گذشت و همچنان می‌گذرند، بیش از هر زمان دیگری اهمیت دو ابزار از مدل ارتباط بدون خشونت برایم پررنگ شده است: قدردانی و سوگواری. این روزها، دلتنگ بسیاری از روتین‌هایی هستم که با زحمت برای خودم و بچه‌ها و خانواده ساخته بودم. روتین‌هایی که نه فقط ساختار روزمان را شکل می‌دادند، بلکه به من حس کفایت، پویایی و سرزندگی می‌دادند. اما حالا، گاهی حتی توان یا انگیزه‌ای برای انجامشان ندارم.
در عین حال، اتفاقات مثبتی هم در جریان‌اند. بخش‌هایی از وجودم همچنان قدردان‌اند—قدردان لحظه‌هایی که هنوز می‌توانند لبخندی بیاورند، نگاهی گرم، یا حس همراهی ساده‌ای در یک روز پُرتلاطم.
این ترکیبِ متضاد احساسات—سوگ برای آنچه رفته و شکر برای آنچه مانده—مرا بیشتر به سمت تمرین آگاهانه این دو ابزار سوق داده است. دوست داشتم آن را با شما در میان بگذارم.

در مدل «ارتباط بدون خشونت»، ما می‌آموزیم که چگونه با نیازهای درونی‌مان در تماس بمانیم؛ نه با سرزنش و قضاوت، بلکه با آگاهی و محبّت. در این مسیر، دو ابزار مهم به ما کمک می‌کنند: قدردانی و سوگواری.

□قدردانی زمانی شکل می‌گیرد که نیازی از ما، توسط خودمان یا دیگری، پاسخ داده می‌شود. در این حالت، ما احساس خوشایندی را تجربه می‌کنیم و اگر دقیق شویم، می‌توانیم ببینیم چه رفتاری از چه کسی، کدام نیاز ما را تأمین کرده است.
● مثلاً وقتی امروز مادرم آشپزی کرد، من احساس راحتی و رضایت کردم، چون نیازم به تنوع و مشارکت و حمایت پاسخ گرفت. این نوع قدردانی، فراتر از تشکر معمولی‌ست؛ نوعی آگاهی است که ما را به عمق رابطه‌مان با خود و دیگران می‌برد.

□ در مقابل، سوگواری زمانی معنا می‌یابد که نیازی در ما بی‌پاسخ می‌ماند. به‌جای قضاوت یا انکار، یاد می‌گیریم در کنار غم بمانیم، با فقدان‌مان بنشینیم، و از خود بپرسیم: کدام نیازم دیده نشده؟
●مثلاً وقتی نمی‌توانم آن روتین‌ها را—که زمانی برای سلامت روانم ساخته بودم—ادامه دهم، اندوهگین می‌شوم؛ چون نیازم به انسجام، نظم، یا معنا بی‌پاسخ مانده است. این سوگواری نشانه‌ی ضعف نیست، بلکه جلوه‌ای از ارتباط صادقانه با خود است.

قدردانی و سوگواری، هر دو، به ما کمک می‌کنند در جایگاه قربانی یا مهاجم نمانیم؛ نه با خودمان، نه با دیگران. بلکه با خودآگاهی و محبّت، ببینیم کجا ایستاده‌ایم، چه از دست داده‌ایم، و چه هنوز در دسترس ماست!
برای من، این دو ابزار مانند چراغ‌هایی هستند که در دل تاریکی راه را نشان می‌دهند—تا در میانه‌ی تجربه‌های متضاد، همچنان با خودم در تماس بمانم: با نیازهایم، احساساتم، و ارزش‌هایی که حتی در دل بحران نیز فراموش نشده‌اند.
تمرین آگاهانه‌ٔ قدردانی و سوگواری، مرا به‌سوی پذیرش و امید می‌برد؛ پذیرش آن‌چه رفته، و امید به آن‌چه هنوز می‌توان ساخت. با آن‌ها، رابطه‌ام با خودم ترمیم می‌شود—و با دیگران، انسانی‌تر و همدلانه‌تر می‌گردد.

‌
شاید روزی دوباره بتوانم روتین‌هایم را بازسازی کنم، اما تا آن زمان، همین لحظه‌ها و همین ابزارها، پناهِ کوچکی برای روانم هستند.🌱
تقاضا: اگر شما هم دوست داشتید از قدردانی‌ها و سوگواری‌های‌تان بنویسید.

در روزهای گذشته از امید گفتیم، از سوگ، دل‌خوشی‌های کوچک، و از سهم انسان در معنا بخشیدن به زندگی. اما هر بار که به این واژه‌ها بازمی‌گردم، به ریشه‌ای مشترک می‌رسم: پیوند انسانی.
ما با نیازهایی فردی متولد می‌شویم؛ اما این نیازها—از تعلق و امنیت گرفته تا معنا و آرامش—در دلِ رابطه با دیگران است که جان می‌گیرند. در همدلی، در حضور، در شنیدن و شنیده‌شدن.

مارشال روزنبرگ این پیوند را «وابستگی متقابل نیازها» می‌نامد.. یعنی هیچ نیازی، به‌راستی فردی نیست؛ همه‌ی ما در بافتی مشترک از نیازها تنیده‌ایم.
(نیازهای ما—چه درونی و چه بیرونی—در شبکه‌ای زنده و به‌هم‌پیوسته با یکدیگر قرار دارند.)

یادم هست در روزهای بحران، وقتی ناچار به ترک خانه شدیم، نیازم به امنیت و بقا و آرامش تأمین شد. اما در همان زمان، نیازهایی مثل حریم شخصی،  تعلق و حق انتخاب، بی‌پاسخ ماند.

این تصمیم، فقط نیازهای درونی مرا تحت تاثیر قرار نمی‌داد بلکه روی دیگری هم اثری داشت.
در آن سفر، بخشی از نیازهای ما تأمین شد، همزمان ممکن بود برای مردم بومی، امنیت یا آرامش بر هم بخورد. در عوض، شاید برای آن‌ها نیاز به مشارکت، همدلی یا مسئولیت‌پذیری را برآورده می‌کرد.
تجربه‌ای بود دوسویه.

به نظر می‌رسد بخشی از وجود ما، فقط در کنار دیگری شکل می‌گیرد—در دیده‌شدن، در همراهی، در این حس عمیق که تنها نیستیم.
از همین‌روست که فکر میکنم:
دل‌سپردن به دیگری، نه یک وابستگی کور است و نه فداکاری بی‌مرز؛ بلکه راهی است برای شکوفایی انسانی.
و این پیوند، نیاز به آگاهی و تمرین دارد.
آیا ما جایی آموخته‌ایم که رنج دیگری، رنج ما هم هست؟
که شادی او، دل ما را هم روشن می‌کند؟
آیا خانواده، مدرسه، دین یا رسانه، ما را به همدلی و هم‌سرنوشتی سوق داده‌اند؟ یا بیشتر، به رقابت و فردگرایی تشویق‌مان کرده‌اند؟

در لحظه‌های دشوار—از جنگ و بحران گرفته تا تنهایی‌های روزمره—واقعیت آشکارتر می‌شود:
نیازهای ما به زیست دیگران گره خورده‌اند.
در چنین زمانه‌ای، دل در گرو دیگری داشتن، تنها یک حس شاعرانه نیست؛ بلکه ضرورتی انسانی، اخلاقی و حتی اجتماعی‌ست.
بیایید باور کنیم:
انسان‌بودن، بدون توجه به رنج و شادی دیگری، ناقص می‌ماند.
و جامعه‌ای که در آن معنا، آرامش و امنیت جریان دارد، تنها زمانی ساخته می‌شود که مردمش دل‌نگران و دل‌سپرده‌ی یکدیگر باشند.

شما چه فکر می‌کنید؟
کدام نیازهای شما، به نیاز دیگران پیوند خورده است؟
اگر دوست دارید، با ما در میان بگذارید.

آیا دل در گرو دیگری داشتن به معنای نادیده‌گرفتن خودمان است؟
این نوشته تلاشی‌ست برای بازتعریف رابطه‌ای که در آن، هم خودمان را می‌بینیم، هم دیگری را.

برای من دل‌سپردن به دیگری به معنای بدهکار دانستن خود نیست. قرار نیست وقتی به کسی دل می‌دهیم، احساس مسئولیت تحمیلی نسبت به خوشبختی یا رفاه او داشته باشیم. واقعیت این است که ما اساساً به هیچ‌کس بدهکار نیستیم؛ نه به پدر و مادر، نه به فرزند، و نه به دوست یا شریک زندگی. همان‌طور که مارشال روزنبرگ در نگاه «ارتباط بدون خشونت» اشاره می‌کند، هر فرد مسئول احساسات و تأمین نیازهای خود است.
این مسئولیت‌پذیری فردی، نه تنها پایه‌ی احترام متقابل است، بلکه بستری‌ست که در آن می‌توانیم وارد رابطه‌ای سالم، آگاهانه و باکیفیت شویم.
برای من، دل در گرو دیگری داشتن یعنی به رسمیت شناختن نیازهای دیگری در کنار نیازهای خودم — نه فداکاری کامل، نه نادیده‌گرفتن خود، و نه اولویت مطلق دادن به دیگری.

در اینجاست که مفهوم «آزادی عاطفی» برایم معنا پیدا می‌کند.
و درکم این است که آزادی عاطفی، فضای همدلی و خلاقیت را ممکن می‌سازد.
از نگاه روزنبرگ، ما می‌توانیم هم‌زمان هم نیازهای خود را ببینیم و هم نیازهای دیگری را. و از دل این آگاهی، راه‌حل‌هایی بیافرینیم که تا جای ممکن، به هر دو پاسخ دهند. او ما را دعوت می‌کند به‌جای فکر کردن در چارچوب «یا این، یا آن»، به سوی «هم این و هم آن» برویم.
البته همیشه راه‌حل ایده‌آل وجود ندارد. گاهی ممکن است انتخابی که می‌کنیم، همه‌ی نیازها را کاملاً برآورده نکند. اما نکته‌ی مهم این است که هر دو طرف — من و دیگری — دیده شده‌ایم و برای نیازهایمان ارزش قائل شده‌ایم.
برای روشن‌تر شدن این نگاه، بیایید مثالی را مرور کنیم:
فرض کنیم در پایان یک روز پرمشغله، به تنهایی، سکوت، و ارتباط با خود نیاز داریم. درست در همان لحظه، یکی از عزیزانمان — مثلا همسر یا دوست صمیمی‌ — می‌خواهد درباره‌ی موضوعی مهم صحبت کند. او نیاز به نزدیکی و شنیده‌شدن دارد.
اگر فقط بر نیاز خود پافشاری کنم، ممکن است طرف مقابل احساس بی‌اهمیتی یا دلسردی کند. اگر هم نیاز خود را نادیده بگیرم و فقط به نیاز او توجه کنم، به مرور احساس خستگی و رنجش در من شکل می‌گیرد.

□ «الان واقعاً نیاز دارم نیم‌ساعت فقط در سکوت باشم تا بتونم دوباره انرژی بگیرم. می‌دونم برات مهمه که درباره اون موضوع حرف بزنی. آیا موافقید ساعت ۵ با هم صحبت کنیم؟»

□ «می‌تونی بهم بگی چقدر برات مهمه که همین حالا صحبت کنیم؟ اگه خیلی فوری نیست، می‌تونی نیم‌ساعت صبر کنی؟ بعدش کامل گوش‌ات می‌کنم. اینجوری هم من سبک‌تر می‌شم، هم تو شنیده می‌شی. نظرت چیه؟»

در نتیجه شاید جمع بندی اینگونه باشد؛
● گام اول؛ شناخت و بیان صادقانه‌ی نیازهای خود
● قدم دوم؛ تلاش برای درک و تأیید نیازهای دیگری
●  قدم سوم؛ همکاری برای یافتن راه‌حل‌های مشترک و خلاقانه
این همان جایی‌ست که نه حذف می‌کنیم و نه تسلیم می‌شویم، بلکه آگاهی و مشارکت، ما را به جلو می‌برند.
در نهایت، رابطه‌ای که در آن نه خود را گم می‌کنیم و نه دیگری را قربانی می‌کنیم، رابطه‌ای‌ست که در آن هر دو می‌توانیم رشد کنیم، بشنویم و شنیده شویم. چنین رابطه‌ای حاصل دل‌سپردنی آگاهانه‌ است — دل‌سپردنی که از سر انتخاب است، نه اجبار؛ از جنس آزادی‌ست، نه فداکاری کور.

راستی نسخه تصویری این اپیزود هم به زودی در این کانال بارگذاری خواهد شد.

لینک این اپیزود در کست باکس
لینک این اپیزود در شنوتو

لینک ویدئو

https://www.youtube.com/watch?v=Lq0TUMgaubw&t=61s

شاید با پاسخ به این پرسش:
امروز برای عدالت چه خواهم کرد؟
مثلا:
● به حرف دوستی که نادیده گرفته می‌شود، با دقت و همدلی گوش می‌دهم.
● اگر شاهد رفتار تبعیض‌آمیزی باشم، با احترام و درک متقابل واکنش نشان می‌دهم.
● به‌جای قضاوت عجولانه یا خشونت، سعی می‌کنم از نگاه طرف مقابل هم ببینم.
● صدای کسانی را که کمتر شنیده می‌شوند تقویت می‌کنم.
● درباره یک موضوع نابرابری اجتماعی مطالعه می‌کنم و آن را با دیگران به اشتراک می‌گذارم.

«گوش دادن واقعی یعنی تلاش برای فهمیدن، نه فقط آماده بودن برای جواب دادن.
توی رابطه‌ها، بیشتر وقت‌ها گوش میدی که درک کنی یا فقط منتظری نوبتت برسه حرف خودت رو بزنی؟»

ــ «من نمی‌تونم. نمی‌خوام دیگه ادامه بدم.»
🔹 شنونده: « ناامیدی از اینکه یادش بگیری؟»
ــ «آره، آخه نمی‌تونم. خیلی سخته... می‌خورم زمین. چند بار هم امتحان کردم.»
🔹 شنونده: « چند بار تلاش کردی و موفق نشدی، یه‌جور نگرانی داری که نکنه باز هم نشه؟»
ــ «آره، نمی‌شه، من می‌دونم. خیلی تلاش کردم...»
🔹 شنونده: « واقعاً دوست داری یاد بگیری، مشتاقی هوم .. و سختی مسیر اذیتت کرده، درسته؟»
ــ «آره... خیلی سخته، ولی... صندلی دوچرخه‌م هم خوب نیست، فرمونش هم کج می‌شه میخورم به بقیه چیزا.»
🔹 شنونده: «پس از دوچرخه‌ات هم خیلی راضی نیستی؟ به‌نظرت یه‌سری ایرادهایی هم داره؟»
ــ «ولی با همینم نمی‌تونم... می‌شه دوباره بهم بگی چجوری نگهش دارم که کج نشه؟»
🔹 شنونده: «اگر تو آماده‌ای که دوباره امتحان کنی، من کنارتم. با هم دوباره تمرین می‌کنیم.»