کانال سیاست گزاری عمومی ایران

فقر آب مشکل جدی جهان امروز و آینده : نگاهی به سياست‌گزاری و ديپلماسی آب

#سیاست_محیط_زیست

✍ دکتر حمید بهلولی
MD, MPH, MRes, PhD.

💧فقر (Poverty) اعم از فقر اقتصادی، اجتماعی و سياسی كه از دير باز مشكل جوامع انسانی بوده است و تلاشهای فراوان و معمولا ناموفقی در ريشه كنی آن در هر پنج قاره جهان صورت گرفته است امروز چهره خطرناكتری از خود را در سطح فقر زيستی نشان داده است كه همه وجوه آن را نمی‌توان با منابع مادی مديريت كرد و يكی از برجسته‌ترين و خطرناكترين صور آن فقرآب از نوع تلاشی منابع است.

💧گزارشهای جهانی نشان می‌دهند كه در حدود یك ميليارد از جمعيت ٨ ميلياردی دنيا دسترسی به آب سالم و بهداشتی ندارند و برای اين جمعيت فقر جامع صورت واقعی زندگی انها است. امروزه هر يك (۱) از پنج (٥) مرگ كودكان در جهان بدليل بيماريهای وابسته به فقرآب اتفاق می‌افتد. فقرآب موجب فقر بهداشتی و افزایش بیماریها و مرگ و میر می گردد.

💧ابعاد فقرآب با تغييرات اقليمی و گرم شدن هوا هر روز در حال افزايش است. در فقر آب، بهداشت و پاكيزگی كه لازمه پيشگيری از بيماريها است رنگ باخته و ورود بيماری به چرخه معيوب فقر- فقرآب - فقر بهداشت وضع را بدتر خواهد كرد.

💧فقرآب از سه منظر فقدان آب بدلیل از دست رفتن منابع ، عدم امكان پرداخت هزينه‌های آب و فقری كه در نتيجه پرداخت هزينه‌های آب ايجاد می‌شود قابل تعریف است. اگر فرد يا خانواده، مساوی يا بيش از 3% از درآمدش را صرف پرداخت قبض آب نماید در فقرآب قرار می‌گيرد.

💧فقرآب می تواند موجب ايجاد شكستگی مركب (Compound Fragilities) در سيستم‌های اجتماعی، اقتصادی و زيستی گرديده و عامل توليد تضاد، خشونت و جنگ باشد. ماحصل چيزی است كه از آن به عنوان جامعه شكننده (Fragile Society ) و حاكميت شكننده (Fragile State) ياد می‌شود.

💧پژوهش اخير بانك جهانی در ١٨ كشور در حال توسعه دنيا نشان می‌دهد كه كليد مهار فقر در دنيای امروز اقدام سريع در تامين آب سالم و با كيفيت و ايجاد و حفظ و ارتقا بهداشت عمومی است. مطالعات نشان می‌دهد كه مشكل اصلی در ارائه بهداشت عمومی در اين كشورها، باز همان علت اصلی یعنی كمبود دسترسی به آب سالم است و خلاصه آب كليد اصلی مهار فقر در جهان سوم است. این گزارش دسترسی به آب آشاميدنی سالم و سرويس‌های بهداشتی تا سال ٢٠٣٠ را نيازمند هزينه كرد ١٥٠ ميليارد دلار توسط كشورها می‌داند. چیزی که برای بسیاری از کشورها امکان چنین سرمایه گذاری فراهم نیست.

💧این مطالعه به نكته مهم ديگری نيز در فرايند سياست‌گزاری آب در كشورهای مورد تحقیق اشاره می‌كند و تاكيد می‌كند كه در بيشتر اين كشورها فقرآب و نارسايی خدمات بهداشتی، بخاطر داشتن سياست‌های غلط نيست بلكه بخاطر اجرای غلط سياست‌ها است. ضعف و اتونومی در اجرای سياست‌ها و فاصله مخربی كه مابين طراحی و صورتبندی سياست (Policy formation) و مرحله اجرای سياست (Policy Implementation) وجود دارد واقعيتی غير قابل چشم پوشی خصوصا در كشورهای جهان سوم است كه به دلايل زياد از جمله تضاد منافع، فساد دامنگير و نداشتن نظام ارزيابی سياست (Policy Evaluation) موثر و سالم در محيط و حوزه اجرای سياست اتفاق می‌افتد.
💧گزارشات جهانی نشان می دهد که در مناطق شمال افریقا و خاورمیانه، ميزان دسترسی سرانه استاندارد در سال به آب که مطابق شاخص های توسعه جهانی حدود ١٠٠٠ متر مكعب می‌باشد از سال ١٩٦٧ تا سال ٢٠١١ بشدت كاهش پيدا كرده است و به حدود ٣٠٠-٤٠٠ متر مكعب در سال و در مصر تقريبا به زیر ۱۰۰ متر مكعب در سال ميل كرده است و اين كاهش تقريبا در تناسب كلی با كاهش توليد ناخالص داخلي (GDP) اين كشورها بوده است.

عضویت در کانال👇👇
https://t.me/PublicPolicyIran

ادامه مطلب👇👇
https://www.publicpolicyiran.org/?p=7809