به مناسبت ۱۵ فوریه، زادروز گالیلئو گالیله. قسمت دوم، جاذبه

در قرن هفدهم میلادی گالیلئو گالیله دانشمند بزرگ ایتالیایی اولین توصیف علمی درباره جاذبه را ارائه کرد.
او نشان داد که تمام اجسام با یک شتاب بر روی زمین سقوط میکنند. او علت اینکه بعضی اجسام کندتر سقوط میکنند را وجود مقاومت هوا دانست.
گالیله پدر علم مدرن است. کشفیات او راه را برای کشفیات نیوتون گشود.
#نوابغ_علم

فیلم در مورد اهمیت کار او در زمینه جاذبه است.

https://youtu.be/aNeR_fHcQSs

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2154

به مناسبت ۱۵ فوریه، زادروز گالیلئو گالیله. قسمت سوم نجوم

در ابتدای قرن هفدهم میلادی، گالیلئو گالیله با استفاده از تلسکوپ ساخته خودش، مشاهدات بی نظیری از آسمان را شروع کرد.
او کشف کرد بر خلاف تصور غالب، سطح ماه پر از ناهمواری است.
کشف دیگر او ماههای مشتری بود. او اجرام آسمانی را کشف کرده بود که زمین را دور نمیزدند.
کشف بزرگ دیگر او فازهای مختلف سیاره زهره بود و ارتباط آنها با فاصله زمین و خورشید.
کشفیات او معادل بود با سقوط هیات بطلمیوسی و تاییدی بر نظریات کوپرنیک.
در سال ۱۶۱۰، گالیله مشاهدات خود با تلسکوپ را در کتاب Sidereus Nuncius به چاپ رساند.
کشفیات گالیله، او را با کلیسای کاتولیک درگیر کرد ولی منجر به تغییر دائمی در علم تجربی، رابطه علم و دین و فهم انسان از جهان شد.
گالیله از بزرگترین دانشمندان تاریخ است. فیلم در مورد کشفیات او با تلسکوپ است.
https://youtu.be/bCIEYUeXll8

#نوابغ_علم
در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://t.me/pubethicsmums/2155

به مناسبت ۲۴ فوریه سالمرگ کلاود شانون بنیان‌گذار نظریه اطلاعات

در سال ۱۹۴۸، کلاود شنون در مقاله‌ای بسیار مهم "نظریه اطلاعات" را بنیان گذاشت.

او نشان داد میزان اطلاعاتی که یک منبع تولید می‌کند در واقع از نظر ریاضی با معادله ای مشابه انتروپی بیان می‌شود! او برای اولین بار از bit به عنوان واحد اطلاعات نام برد.
او با مشورت با فون نیومن مفهوم تازه ای که بیان کرده بود را انتروپی نامید، چرا که با معادله مشابه انتروپی بیان می‌شد و نیز " هیچ کس نمی‌دانست انتروپی واقعا چیست و ایرادی به او نمی‌گرفتند!"

این مقاله از مهمترین مقالات تاریخ علم است.
فیلم یک مستند در مورد شانون است که در قالب یک مصاحبه خیالی با اوست و از زبان او مساله انتروپی و نظریه اطلاعات را توضیح می‌دهد.




Shannon, Claude E. (July 1948). "A Mathematical Theory of Communication". Bell System Technical Journal. 27 (3): 379–423. 

#نوابغ_علم
در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2169

به مناسبت ۲۴ فوریه سالمرگ هنری کاوندیش

در سال ۱۷۹۸ هنری کاوندیش، دانشمند انگلیسی، موفق شد ثابت جاذبه را محاسبه کند.
محاسبه ثابت جاذبه بسیار سخت و طاقت فرسا بوده است. او مجبور بود برای این کار از دو گوی سربی استفاده کند و برای میزان حرکت آنها از فاصله دور با دوربین آنها را مشاهده کند تا جاذبه خودش مشکلی در آزمایش ایجاد نکند.

کاوندیش از دانشمندان بسیار تاثیر‌گذار تاریخ است و پدر فیزیک تجربی مدرن نامیده میشود. او کاشف گاز هیدروژن نیز میباشد. او بسیار گوشه‌گیر بود و فقط بعد از مرگش مشخص شد که بسیاری از کشفیاتش را چاپ نکرده است!
برای اینکه از برخورد با خدمتکاران زن در راه پله خانه اش خجالت می‌کشد یک راه پله مجزا با خودش ساخت!

فیلم مربوط به آزمایش بی نظیر او برای محاسبه ثابت جاذبه است.

https://youtu.be/2PdiUoKa9Nw

#نوابغ_علم

Cavendish H "Experiments to determine the density of the earth." Philosophical Transactions of the Royal Society of London 88 (1798)

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://t.me/pubethicsmums/2172

به مناسبت ۳ مارس سالمرگ رابرت هوک
کاشف سلول و نویسنده اولین کتاب پر فروش علمی تاریخ

در سال ۱۶۶۵ میلادی، رابرت هوک انگلیسی برای اولین بار موفق به مشاهده سلول شد. واژه سلول را هم او برای اولین بار به کار برد.
فیلم مربوط به کتاب معروف و بی نطیر رابرت هوک
Micrograph
است. در این کتاب رابرت هوک تصاویر میکروسکوپی بی نظیر از موجودات بسیار ریز کشیده است. بعضی از این تصاویر هنوز هم معروف و پرکاربرد هستند.

این کتاب اولین کتاب پرفروش در تاریخ علم است و باعث اقبال عمومی به دانش گردید.
#نوابغ_علم
در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2178

در سال ۱۹۲۴ ریاضی‌دانان لهستانی، باناخ و تارسکی در مقاله ای با استفاده از اصل انتخاب (axiom of choice) توانستند نشان دهند که یک کره را میتوان به شش قسمت تقسیم (افراز) کرد و سپس با استفاده از انتقال و دوران آنها را به دو کره با شعاع مشابه کره اول تبدیل کرد.
این مقاله گرچه در ابتدا به صورت یک پارادوکس به نظر میرسد ولی در واقع یکی از قضایای معروف در هندسه است که البته به طرز جالبی با نظریه مجموعه ها (set theory) عجین است.

باناخ از موثرترین ریاضی دانان قرن بیستم است. جالب است که باناخ در جنگ دوم جهانی پس از اشغال لهستان توسط نازیها از کار برکنار شد و به عنوان منبع خون! برای تغذیه شپش در آزمایشگاه رادولف ویگل مشغول کار شد.
پس از شکست آلمانها و اشغال بخش شرقی لهستان باز هم باناخ مجبور به ترک دانشگاه شد ولی قبل از ترک وطن در اوکراین امروزی درگذشت.
فیلم در مورد همین پارادوکس است
https://youtu.be/m5A16ezUwhA

Banach S; Tarski, A(1924). "Sur la décomposition des ensembles de points en parties respectivement congruentes". Fundamenta Mathematicae. 6: 244–277

#نوابغ_علم
آدرس کانال
http://t.me/pubethicsmums/2209

به مناسبت ۱۱ می، زادروز ریچارد فاینمن.

در سال ۱۹۴۸، ریچارد فاینمن، دیاگرامهایی را معرفی کرد که به دیاگرامهای فاینمن معروف شدند. امروزه فیزیک‌دانان از این دیاگرامهای برای نشان دادن ساده محاسبات بسیار پیچیده مکانیک کوانتوم استفاده میکنند‌
ریچارد فاینمن از بزرگترین دانشمندان قرن بیستم است. او به خاطر پیشبرد الکترودینامیکس کوانتومی(نظریه توجیه کننده نیروی الکترو مغناطیس) برنده جایزه نوبل شد. الکترودینامیکس کوانتومی دقیقترین و موفقترین تئوری فیزیک تا به حال بوده است.

فیلم در مورد نحوه خواندن دیاگرامهای فاینمن بحث می‌کند

http://www.youtube.com/watch?v=oBNZOOuqO6c
#نوابغ_علم

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2262

بیستم می به مناسبت سالروز انجام کارآزمایی بالینی با گروه کنترل توسط جیمز لیند، به عنوان روز جهانی کارآزمایی‌های بالینی نامیده میشود.‌
باید دانست اولین گزارش مستند در مورد استفاده از گروه کنترل در کارآزمایی های بالینی توسط زکریای رازی در قرن چهارم هجری در کتاب "الحاوی" ذکر شده است (تصویر).

و متی رایت هذه العلامات فافصد، فانی قد خلصت جماعه به و ترکت متعمدا جماعه استبریء بذلک رایی فسرسموا کلهم

زکریای رازی از بزرگترین دانشمندان قرون وسطی است. تاریخ پزشکی بدون ذکر زکریای رازی معنی خود را از دست میدهد. رازی در جهان غرب به Rhazes شناخته میشود.

#نوابغ_علم

Zarvandi, Mahdi, and Ramin Sadeghi. "Exploring the roots of clinical trial methodology in medieval Islamic medicine." Clinical Trials (2019):  16(3) 316–321

http://www.jameslindlibrary.org/al-razi-10th-century-ce-4th-century-ah/

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2271

حدود ۲۱۰۰ سال قبل از میلاد، سومری ها برای اولین بار در تاریخ توانستند معادله درجه دوم را حل کنند. تصویر مربوط به قدیمی ترین لوح گلی است که در آن از راه حل معادله درجه دوم استفاده شده است.

Friberg, Jöran. "A geometric algorithm with solutions to quadratic equations in a Sumerian Juridical document from Ur III Umma." Cuneiform Digital Library Journal 3 (2009).

#نوابغ_علم

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید
http://t.me/pubethicsmums/2276

به مناسبت ۱۹ ژوئن،  روز جهانی آگاهی از کم خونی سلول داسی

آنمی سلول داسی بیماری ژنتیکی خاصی است که در آن گلبول‌های قرمز خون به جای شکل طبیعی خود به صورت داس درآمده و باعث اختلالات شدید در اندام‌های مختلف می‌شود.
در سال ۱۹۴۹، لینوس پاولینگ و همکارانش در یکی از مهمترین مقالات تاریخ پزشکی نشان دادند این بیماری حاصل تغییر مولکول هموگلوبین به علت یک نقص در ژن آن است. اصطلاح "بیماری مولکولی" برای اولین بار در این مقاله به کار رفت.

مقاله پاولینگ و همکارانش آغازگر پزشکی مولکولی بود.

فیلم در مورد همین کشف بزرگ همراه مصاحبه با پاولینگ است. پاولینگ دو بار برنده جایزه نوبل شد.

https://youtu.be/qbAz98UxUn8


Pauling, Linus; Harvey A. Itano; S. J. Singer; Ibert C. Wells (1949-11-01). "Sickle Cell Anemia, a Molecular Disease". Science. 110 (2865): 543–548


#نوابغ_علم

در کانال اخلاق نشر و منابع علمی در تلگرام عضو شوید

http://t.me/pubethicsmums/2300