«شیخی که سینما خانقاهش بود»

#پیشنهاد
#مستند
👤 محمد:
✅ امروز زادروز علی حاتمی است. او را سعدی سینمای ایران خوانده‌اند، چرا که بعضی دیالوگ‌هایش مثل کلام سعدی در ادبیات امروزمان جاری شده و در روزنامه‌ها و مکتوبات فراوان به کار رفته، چنان که «آیین چراغ خاموشی نیست».

🔸 اگرچه عکس و فیلم و صدا از شاهان و مشاهیر معاصر کم نیست، من آن‌ها را با تصاویر و صداهایی به یاد می‌آورم که حاتمی ساخته و نمی‌دانم او بر همه چنین اثری داشته یا نه. یعنی برایم ناصرالدین شاه همان چهره طنّاز عزت‌الله انتظامی، مظفرالدین شاه همان چشم خمار علی نصیریان، رضاشاه همان گام‌های عجول داود رشیدی و شعبان‌بی‌مُخ همان عربده‌های محمدعلی کشاورز است.

🔸 بار اصلی مستند بر دوش گفت‌وگو با فهرست بلندبالایی از همکاران سابق حاتمی است که در پوستر آمده و بازیگر و آهنگساز و دوبلور و چهره‌پرداز و نقاش را شامل می‌شود. بُرش‌های زیبایی از فیلم‌های حاتمی مستند را دلنشین‌تر کرده و عنوان فیلم هم تعبیری است که بهرام بیضایی برای حاتمی به کار برده.

🔸 لینک «آن معلّم بی‌استاد» در تماشا و تلوبیون

@Pishnahadable

«پیام‌ها را درست منتقل کنید تا باعث کودتا نشوید»

#پیشنهاد
#مستند #تاریخ
👤محمدجواد:
✅ فردا ۲۸ مرداد است و برای ما ایرانی‌های نوستالژی‌باز و زمان شاه فلان بود، ۲۸ مرداد فقط و فقط یعنی مصدق و کاشانی و شعبان بی‌مخ و کودتا و ادامه ماجرا. کودتای ۲۸ مرداد هرچه بود و هرکه عاملش بود، یک دولت مردمی و محبوب در ایران را ساقط کرد و یک شاه مستبد و دیکتاتور برای ۲۵ سال آینده به‌جا گذاشت.

🔸 اواخر خرداد امسال شبکه چهار بریتانیا مستندی پخش کرد با عنوان «ملکه و کودتا» درباره نقش غیرعامدانه ملکه الیزابت و البته دولت بریتانیا در سرنگونی دولت مصدق و کودتای سال ۳۲. این مستند حاصل تحقیقات دو محقق بریتانیایی، ریچارد آلریک، استاد دانشگاه وارویک و رُری کُرمک، استاد دانشگاه ناتینگهام روی اسناد وزارت امور خارجه آمریکاست؛ اسنادی که سال ۲۰۱۷ از طبقه‌بندی خارج شده‌اند.

🔸 سوژه اصلی مستند تلگرام ۲۷ فوریه ۱۹۵۳، ۸ اسفند ۱۳۳۱ وزارت خارجه بریتانیا است به وزارت خارجه آمریکا که در آن از قول آنتونی ایدن، وزیر خارجه بریتانیا و او از سوی «ملکه الیزابت» از خروج شاه از ایران ابراز نگرانی شده و قویا خواستار یافتن راهی شده تا خروج شاه از ایران منتفی شود. در این زمان بریتانیا در ایران سفارت نداشت و شاه و ثریا قصد داشتند به دلیل تشدید بحران داخلی کشور را ترک کنند. در نتیجه وزارت خارجه آمریکا پیام «ملکه الیزابت» را به لوی هندرسون، سفیر آمریکا در ایران، منتقل کرد تا به اطلاع شاه برساند و او سرانجام از طریق حسین علاء، وزیر دربار، پیام ملکه را منتقل کرد و شاه منصرف شد.

🔸 محققین مستند کشف کردند که این تلگرام یک اصلاحیه داشت که روز بعد (۲۸ فوریه ۱۹۵۳، ۹ اسفند ۱۳۳۱) به واشنگتن مخابره و اعلام شده بود که منظور از «ملکه الیزابت» در تلگرام قبلی «کشتی ملکه الیزابت» است نه ملکه. در این زمان آنتونی ایدن با کشتی «ملکه الیزابت» عازم کانادا بود و پیام از آنجا ارسال شده بود. با وجود تلگرام دوم، وزارت خارجه آمریکا پیام را به شکل اولیه، یعنی به نقل از ملکه بریتانیا به شاه منتقل کرد.

🔸 مستند به گواه دوست و دشمن خوش‌ساخت و از نظر پژوهش‌های تاریخ ارزشمند است. مدتش هم کوتاه است و نه تنها ۴۷ دقیقه وقت‌تان را می‌گیرد. اعتمادآنلاین هم زحمت دوبله را کشیده ولی اگر بهش اعتماد ندارید، نسخه انگلیسی‌اش هم در دسترس است.

🔸 لینک دوبله فارسی مستند در وب‌سایت اعتمادآنلاین

🔸 لینک نسخه اصلی مستند

🔸 ۹ اسفند ۱۳۳۱ هم در تاریخ معاصر ایران روز مهمی به حساب می‌آید؛ روزی که توطئه‌ای از سوی دربار برای قتل مصدق چیده می‌شود ولی به سرانجام نمی‌رسد. البته همین توطئه کافی بود تا روابط محمدرضا پهلوی و مصدق تیره و تار شده و تا کودتای ۲۸ مرداد دیگر با هم ملاقاتی نداشته باشند. در اینجا می‌توانید درباره ۹ اسفند ۱۳۳۱ بیشتر بخوانید.

@Pishnahadable

«بین‌ستاره‌ای، ورژن نشنال جئوگرافی»

#پیشنهاد
#مستند #علمی
👤وحید:
✅ سفر در فضا، از این سیاره به آن سیاره سرک کشیدن، از این ستاره به ستاره بعدی رفتن و پا را حتی از محدوده کهکشان هم بیرون گذاشتن بیشتر در فیلم‌های علمی تخیلی پیدا می‌شود که پیازداغ ماجرا هم بعضا بر صحت و دقت علمی نمایش محیرالعقول هالی‌وودی می‌چربد ولی گاهی وقت‌ها مستندهای علمی وارد بازی می‌شوند تا تصویری دقیق و درست و شفاف از کیهان مثلا همگن و همسانگرد بالا و پایین سر ما به آدم‌هایی نشان دهند که خودشان را مرکز این عظمت می‌دانند و جهان را خلق‌شده برای خودشان.

🔸 فرض کنید سوار سفینه‌ای پرسرعت شده‌اید، میلیون‌ها و میلیاردها سال نوری از زمین دور شوده و از پنجره سفینه‌تان به بیرون نگاه می‌کنید، البته هر از گاهی هم در جایی کنار می‌زنید تا نگاهی دقیق‌تر به طبیعت مسیرتان بیندازید. واقعا قرار است چه ببینید؟

🔸 نشنال جئوگرافی با استفاده از تصاویر واقعی رصدی از تلسکوپ دوست‌داشتنی هابل و داده‌های دقیق نجومی و اخترفیزیکی و کیهان‌شناسی و البته پردازش رایانه‌ای قدرتمند، فیلمی یک ساعت و نیمه ساخته که در آن سفینه‌ای خیالی از زمین شروع به حرکت می‌کند، ابتدا به ماه می‌رود، بعد سری به زهره، عطارد و خورشید می‌زند، سر راهش با یک دنباله‌دار ملاقات می‌کند، سپس راهش را به سوی مریخ، سیارک‌ها، مشتری و قمرهای بزرگش، زحل و حلقه‌اش، اورانوس و نپتون و پلوتو و مرزهای منظومه شمسی و حتی سفینه فضایی ویجر کج می‌کند تا بالاخره از منظومه خانگی‌مان خارج شود. ادامه مسیر به سمت فضای بین‌ستاره‌ای، ستاره‌های نزدیک، سحابی‌ها، ستاره‌های دور و خوشه‌های ستاره‌ای ادامه یافته و در نهایت کهکشان راه شیری را هم ترک می‌کند. بعد از کهکشان نوبت دیگر کهکشان‌ها و خوشه‌های کهکشانی و در نهایت مرزهای کیهان عجیب و شاید ساده ما می‌رسد.

🔸 البته سفر فضایی در کیهان بدون سفر در زمان معنایی ندارد و اواخر فیلم به بیگ‌بنگ هم نظری انداخته می‌شود. در کل اطلاعات کیهانی‌تان بعد از دیدن این فیلم قطعا بیشتر و دقیق‌تر و شفاف‌تر و مصورتر از بعد از دیدن Interstellar نولان خواهد بود.

www.youtube.com/watch?v=68tpCpDOsyA

@Pishnahadable

«جنگ جهانی دوم؛ واضح‌تر از همیشه»

#پیشنهاد
#مستند
👤عرفان:
✅ جنگ جهانی دوم، یکی از آن اتفاقاتی است که هنوز هم جذابیت‌های خودش را حفظ کرده و حتی اگر از اثراتش بر جغرافیای سیاسی جهان بگذریم، تکنولوژی‌ها و استراتژی‌های نوینی از خود به جا گذاشته است.

🔸 تقریبا همه تصاویر مربوط به این جنگ به صورت سیاه‌وسفید ضبط شده اما به لطف تکنولوژی، خیلی از این تصاویر به صورت رنگی درآمده و صحنه های جذابی پدید آمده است. از همان ابتدای این مستند، شما جذب روایت دراماتیک آن خواهید شد؛ سازندگان سعی کرده‎اند که بی‌طرفانه، استراتژی و سیاست قدرت‌های درگیر را بررسی کنند.

🔸 این مستند ۱۰قسمتی، در هر قسمت به یکی از وقایع مهم جنگ می‌پردازد؛ از حمله به لهستان گرفته تا نبرد پرل هاربر و نبرد فرانسه و نبرد بریتانیا، تا استالینگراد و D-Day و بمباران درسدن و سقوط برلین و هیروشیما، نبردهایی که با رنگی شدن تصاویرشان جذابیت آن‎ها چند برابر شده است.

🔸 لینک دانلود مستند
@Pishnahadable

«آش جدید بی‌بی‌سی»

#پیشنهاد
#مستند #تاریخ_معاصر #جنگ
👤حسین:
✅ از شروع جنگ ایران و عراق ۴۰ سال می‌گذرد؛ جنگی طولانی و همه‌جانبه علیه کشوری که به تازگی رنگ انقلاب به خود دیده و ساختار و تشکیلاتش زیروزبر شده و حالا همسایه غربی به رویش و علیه تمامیت ارضی‌اش اسلحه کشیده است. در این چند دهه‌ای که از جنگ می‌گذرد، بیشتر روایت‌ها به رشادت‌ها و فداکاری‌ها و بذل جان‌ها و جانبازی‌های رزمندگان جان‌برکف و بااخلاص ایرانی اختصاص پیدا کرده و نقد و بررسی مدیریت جنگ بعضا در حاشیه خودش را چپانده است.

🔸 حسین باستانی، خبرنگار و مستندساز بی‌بی‌سی فارسی براساس نوار محرمانه‌ای از جلسه ۵ آذر ۶۳ میان فرماندهان سپاه در تهران مستندی ساخته به اسم «کودتای خزنده در سپاه»؛ مستندی که براساس حرف‌های ردوبدل‌شده در این جلسه به اختلاف میان برخی فرماندهان سپاه با محسن رضایی، فرمانده کل سپاه در دوران جنگ و انتقادهای آنان نسبت به شیوه مدیریت و اداره جنگ و برخی عزل و نصب‌ها می‌پردازد. نام مستند هم از تعبیر آیت‌الله منتظری درباره برخی روندها و رویه‌ها و حذف‌ها در سپاه برگرفته شده است.

🔸 مستند جدید بی‌بی‌سی کمتر از ۵۰ دقیقه است ولی واکنش‌ها به آن تمامی ندارد و هرکسی از ظن خود یار و تحلیل‌گر آن می‌شود؛ از جمله نکات جالب هم انتشار فایل کامل صوت جلسه ۵ آذر در خبرگزاری تسنیم، درست یک روز قبل از انتشار این مستند در بی‌بی‌سی فارسی بود که به نوعی پاتک رسانه‌های رسمی ایران به شمار می‌رفت، برخی به غرض‌ورزی و هدف‌دار بودن ساخت این مستند در اوضاع فعلی نقد وارد می‌کنند و برخی هم تحلیل‌های باستانی از ارتباط بحث‌های این جلسه با حوادث بعدی در سپهر سیاسی جمهوری اسلامی را دچار مغالطه زمان‌پریشی می‌دانند و برخی دیگر هم وجود اختلاف در مدیریت جنگ و بین فرماندهان سپاه را طبیعی دانسته و می‌گویند اساسا مستند چیز عجیب‌وغریبی نمی‌گوید.

🔸 این مستند را از اینجا می‌توانید ببینید. همچنین مقاله باستانی متنی کامل‌تر نسبت به محتوای مستند است. صوت دو ساعت و ۴۷ دقیقه‌ای جلسه مذکور هم در وب‌سایت بی‌بی‌سی فارسی موجود است. اگر بعد از دیدن مستند کلیدواژه‌های مرتبط با آن را در گوگل و توییتر جست‌وجو کنید، تحلیل‌ها و نظرات مختلف درباره آن را هم می‌توانید نگاهی بیندازید.

@Pishnahadable

«یک روایت زنانه»

#پیشنهاد
#مستند #جنگ
👤یاسر:
✅ جنگ در بیشتر روایت‌های ما ظاهر و باطنی مردانه دارد؛ مردها هستند که کلاشینکف دست می‌گیرند و به خط می‌زنند، مردها هستند که اسارت می‌کشند و آزادگی یدک می‌کشند، مردها هستند که زیر تانک می‌روند و قهرمان یک ملت می‌شوند، مردها هستند که یک قطعه استخوان همراه با پلاک‌شان سی‌وچند سال بعد دوباره حماسه‌ساز می‌شود، مردها هستند که شیمیایی می‌شوند و از کرخه تا راین می‌روند، مردها هستند که اخراجی می‌شوند، مردها هستند که موج می‌گیردشان، حتی مردها هستند که روایت اختلاف‌هایشان در مدیریت جنگ این روزها نقل محفل حسین باستانی می‌شود. خلاصه زن‌ها حضورشان نهایتا به بیمارستان‌های صحرایی و تهیه آذوقه و دوخت لباس رزم در پشت جبهه و سال‌ها گشتن و چشم‌انتظاری برای پسرها و شوهرهایشان محدود است.

🔸 یاسر عرب، مستندساز مستقل و صریح در مستند «ننه‌قربون» ولی می‌رود سراغ حماسه‌ای زنانه که بعد از جنجال‌های مستند «کودتای خزنده در سپاه» بی‌بی‌سی فارسی حسابی امسال توانست حواس‌ها را به خودش جمع کند و همه را انگشت‌به‌دهان هم به گریه بیندازد و هم به افتخار بایستاند. خودش در رشته‌توییتی که خیلی هم وایرال شد، قصه را این‌طور روایت می‌کند:

در ماه‌های ابتدایی جنگ آتش‌سوزی به شکل منظم (هفتگی) در سه‌راه اهواز خرمشهر به پا شده و مردم را نگران کرده بود. با مراجعه نیروهای انقلابی، مشخص می‌شود این اقدام توسط بچه‌های سپاه به قصد سوزاندن لباس‌های پاره، خونی، یا مستعمل رزمندگان به پا می‌شود. با دیدن این وضعیت تعدادی از خانم‌های اهوازی به این رفتار اعتراض کرده و خواستار تحویل این لباس‌ها و اقلام دیگر می‌شوند تا آنها را شست‌وشو داده، وصله، رفو، و رنگ کرده و بازسازی نمایند. خبر این اقدام به سرعت در شهر پیچیده و مادر شهید حسین علم‌الهدی سرپرستی را بر عهده می‌گیرد. کار به سرعت بالا گرفته و مکانی که عموم مردم آن زمان به نام «چای‌خانه» می شناسند (در کنار کارون) برای کار خانم‌ها و تقسیم اقلام بین آنها انتخاب می‌شود. این مکان قبل از انقلاب عشرتکده بود و در حین کار به احترام حضور مادر شهید حسین علم‌الهدی تغییر اسم می‌دهد. خودشان می‌گویند در شروع کار سه اسم برای دسته‌های عملیاتی‌مان انتخاب کردیم؛ ۱: نیروی زمینی (تفکیک لباس‌ها و اقلام)، ۲: نیروی دریایی (خون‌شویی و شست‌وشو)، ۳: نیروی هوایی (پهن کردن روی پشت‌بام‌های چای‌خانه). می‌خندید که «واحد دندان‌پزشکی هم داشتیم! خانم‌هایی که دانه دانه دندانه‌های زیپ‌های خراب را ترمیم می‌کردند و برای دوختِ مجدد، به خیاط‌خانه می‌فرستادند.» حجم وسایلی که برای بازسازی می‌آمد آنقدر زیاد شد که برخی مسئول جوراب شدند و فقط روزی یک وانت جوراب پاره، بازسازی می‌شد!
حالا وقت «برکت حضور» است از سراسر ایران... از تبریز تا اصفهان از مشهد تا تهران از زاهدان تا سمنان، اندک اندک جمع مستان می‌رسند! وقتی حجم لباس‌ها بسیار زیاد بود بعضا آنها را در دیگ‌های بزرگ می‌ریختند و با پا، اول خیس‌شان می‌دادند تا خون خشک‌شده‌شان باز شود. یک روز پای یکی از خانم‌ها می‌بُرد و با بیرون ریختن محتویات، با نیمه کاسه سر یکی از شهدا مواجه می‌شوند. و بعد هر روز قطعه‌ای از بدن شهدا درون لباس‌ها پیدا می‌شود! خانم‌ها قطعاتی که استخوان داشت را آب زده و غسل داده و در همان مکان به تدریج شروع به دفن کردن می‌کنند و این‌گونه عجیب‌ترین مزار کشورمان در آن مکان ایجاد می‌شود؛ قبرستانی از بدن انسان‌ها! (۴۰۰ قطعه)
تعدادی از خانم‌ها ناگهان فوت می‌کنند. آنها نمی‌دانند لباس‌ها شیمیایی بوده‌ و هنگام شستن لباس‌ها شیمیایی شده‌اند تا اینکه چند روز بعد عوارض پوستی خودش را نشان می‌دهد! از یکی از خانم‌ها پرسیدم «مادرجان! شما آن زمان چه‌طور می‌فهمیدید لباس‌هایی که شسته‌اید دیگر شیمیایی نیستند و رزمندگان با پوشیدن اینها آسیب نمی‌ینند؟» گفت: «بعد خشک شدن یکی یکی لباس‌ها را به پوست صورت‌مان می‌سابیدیم، اگر پوست‌مان نمی‌سوخت می‌فهمدیم لباس شیمیایی نیست!»

🔸 روایت عرب طولانی‌ست و البته شنیدنی و پر از حس حماسه و افتخار و دلاوری. اگر آمادگی‌اش را دارید، چهل‌وچند دقیقه مهمان کار کم‌نظیر و دیدنی یاسر عرب شوید.

t.me/yaser_arab57/5524

@Pishnahadable

«سوگواران تو امروز خموشند همه»

#ضدپیشنهاد
#مستند
👤 اصغر:
✅ از تأیید خبر درگذشت شجریان تنها چند ساعت گذشته بود که رقابت رسانه‌های فارسی در انتشار نادیده‌هایی از استاد شروع شد و هنوز ادامه دارد. همه می‌دانستیم که چند سالی‌ست خود را برای این روز آماده می‌کنند اما گمان نمی‌کردیم تا این حد شجریان را دستاویزی برای ربودن مخاطبین از هم قرار دهند. شاید بهتر بود چند روزی صبر می‌کردند تا ما هم گول بخوریم و گمان کنیم که اینان با مرگ تجارت نمی‌کنند.

🔸 از این بدتر، قرائت‌های نابی‌ست که از اندیشه و باورهای شجریان ارائه می‌شود. ناگهان عباس میلانی از نگارش قانون اساسی توسط شجریان برای دوران گذار ایران به حکومتی دموکراتیک خبر می‌دهد! از سوی دیگر، امّت همیشه در صحنه چند سطر از مصاحبه شجریان با روزنامه ایران را نشانه‌ای از پشیمانی و سرافکندگی استاد بابت رفتارهایش در سال ۸۸ می‌دانند، سطوری که هیچ ارتباطی با استنتاج‌های این جماعت ندارد. البته عده‌ای هم از فتنه‌انگیزی و بی‌بصیرتی‌های استاد حرف می‌زنند که تکلیف‌مان با آنها مشخص است. به قول شفیعی کدکنی:

سوگواران تو امروز خموشند همه
که دهان‌های وقاحت به خروشند همه

گر خموشانه به سوگ تو نشستند، رواست
زان که وحشت‌زده حشر وحوشند* همه

🔸 اما اگر ردّ ادعاها نسبت به پشیمانی شجریان را پی بگیریم، به مستند «از سپیده تا فریاد» می‌رسیم که نخستین بار چنین نگاهی به شجریان ارائه داد. این مستند می‌کوشید شجریان را هم در جرگه ساده‌لوحان تاریخ معاصر بیاورد. مثل تمام کسانی که ساده‌لوح شمرده شده‌اند، شجریان هم حسابش پاک بود و در بزرگی‌اش شکّی نبود، با محبوبیتش هم نمی‌شد کاری کرد، لذا تنها یک راه باقی می‌ماند و آن هم ساده‌لوح شمردنش بود و مستندِ سازمان اوج هم همین راه را برمی‌گزید.

🔸 پیشنهاد می‌کنم این مستند را نبینید. اگر هم دیدید به تحریف‌هایش دقت کنید، همچنین به سیاست‌زدگی‌اش در تمام لحظات؛ مثلا موسیقی رادیو و تلویزیون قبل انقلاب را منحصر به موسیقی کاباره‌ای نشان می‌دهد تا این که لطفی و ابتهاج دست به احیای موسیقی سنتی می‌زنند، گویا مستندساز هیچ اطلاعی از برنامه گلها و تلاش‌های مرحوم پیرنیا ندارد. یا حرف‌های حسین علیزاده را آنچنان مصادره به مطلوب می‌کند که انگار این حرف علیزاده را نشنیده که راضی نیست هیچ حرفی علیه شجریان بزند. احتمالا همین بلاهاست که باعث شده صبح امروز، حسین علیزاده رضایت به صحبت با صداوسیمایی ندهد که چنین مستندی پخش کرد و از اعتبار علیزاده برای بیان مجموعه‌ای از تحریف‌ها بهره برد.

🔸 از سیاست‌زدگی نیز هر چه بگوییم کم گفتیم. وقتی شجریان در سپیده می‌خواند که «خورشیدی خجسته رسید»، عکس امام را نشان می‌دهد و وقتی به تنگ‌نظری‌ها نسبت به آلبوم بیداد می‌رسد، تصویر محمد خاتمی و میرحسین موسوی را می‌آورد. برخوردها با قاصدک را به دولت سازندگی و هاشمی رفسنجانی نسبت می‌دهد و البته حسن روحانی هم که می‌دانیم شجریان گوش می‌دهد و در تبلیغات انتخاباتی‌اش آورده، به لطف رهبری با شجریان آشنا شده است. دیگر نمی‌دانم چگونه باید ثابت شود که این مستند ارزش دیدن ندارد.

*همان‌طور که می‌دانید، منظور از وحوش تنها و تنها ویروس منحوس کروناست، نه هیچ چیز دیگر!

@Pishnahadable

«سوشی‌پز کهنه‌کار»

#پیشنهاد
#مستند
#JiroDreamsOfSushi2011
👤عرفان:
✅ شاید با شنیدن نام این مستند تصور کنید که دیدن یک فیلم در مورد «سوشی»، غذای محبوب مردم ژاپن، چندان لذت‌بخش نباشد ولی تماشای چند دقیقه از Jiro Dreams of Sushi کافی است تا علاقه‌مندان مستند‌ها را میخکوب کند. دلیل این امر در مرحله اول، خوش‌ساخت بودن فیلم و از آن مهم‌تر موضوعی است که برایش انتخاب شده است. این مستند در مورد جیرو اونو است که از او به عنوان بهترین آشپز سوشیِ جهان یاد می‌شود.

🔸 در این مستند شاهد معرفی جیرو هستیم که یک پیرمرد ۸۵ ساله با شخصیتی بسیار دوست‌داشتنی‌ست. توانایی‌های او در آماده کردن سوشی نه فقط در ژاپن که در سراسر جهان بی‌رقیب است و جالب‌تر اینکه کل محیط کار وی یک رستوران کوچک با فقط ۱۰ صندلی‌ست که شهرتش مردم سراسر جهان را به ژاپن می‌آورد. البته نکته جالب‌تر اینکه برای رفتن به رستوران مذکور، باید از ماه‌ها قبل نوبت بگیرید. یکی از ویژگی‌هایی که جذابیت خاصی به این مستند می‌بخشد، شوق و علاقه جیرو در درست کردن سوشی حتی در سن ۸۵ سالگی است؛ تماشای وی در حین کار عینا شبیه به تماشای یک هنرمند نقاش یا آهنگ‌ساز است که با تمام وجود و عشق غرق در کار خود می‌شود و تمامی این‌ها به ظریف‌ترین شکل ممکن توسط دیوید گِلب در این مستند به تصویر کشیده شده‌اند.

🔸 چه علاقه‌مند به سوشی باشید و چه مثل من از تماشای این غذای آماده شده با مواد خام حال‌تان بد شود، دیدن مستند مبتنی بر زندگینامه بهترین آشپز سوشی جهان، خالی از لطف نیست.

🔸 لینک دانلود مستند

🔸 تریلر مستند را از اینجا ببینید.

@Pishnahadable

«درباره قره‌باغ»

#پیشنهاد
#مستند

👤محمدصالح:
✅ هوش‌وحواسِ خیلی‌ها به «قره‌باغ» است؛ منطقه‌ای سرسبز میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان که گرفتار یک جنگ سخت است، جنگی که ردپای آن به مناطق مرزی ایران هم رسیده و حساسیت‌های زیادی در شمال غرب کشور ایجاد کرده. جنگ قره‌باغ اما موضوع امروز و دیروزِ قفقاز نیست. ریشه ماجرا به چند سال قبل برمی‌گردد، دقیق‌ترش پس از فروپاشی شوروی و استقلال جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان. منازعه‌ بر سر منطقه قره‌باغ در آن سال‌ها بسیار شدید بود و به جنگی خونین منجر شد اما این روزها، کمتر کسی درباره ریشه‌های جنگِ امروزِ قره‌باغ صحبت می‌کند و روایت‌های موجود از جنگِ دهه ۹۰ میلادی، کم و لاغر است.

🔸 می‌توان گفت «داغ قره‌باغ» اولین روایتِ ایرانی از جنگ قره‌باغ است؛ روایتی ۷۰دقیقه‌ای که علاوه بر تلاش برای ارائه یک روایت منصفانه از منازعه، نقش دولت ایران در میانجی‌گری میان آذربایجان و ارمنستان را شرح می‌دهد. این مستند را سفیرفیلم تولید کرده و در فیلمگردی یا سلام‌سینما می‌توانید تماشا یا دانلودش کنید. پنج‌شنبه این هفته ساعت ۲۲ هم می‌توانید «داغ قره‌‎باغ» را از شبکه افق ببینید.

@Pishnahadable

«سمپادی که بود، سمپادی که هست»

#پیشنهاد
#مستند
👤سیدآرمین:
✅ صبح دیروز، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر جواد اژه‌ای، موسس و رئیس سابق سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان یا به اختصار «سمپاد» درگذشت. نظرات و دیدگاه‌ها درباره سمپاد و تأثیر آن در عدالت آموزشی و پرورش و تربیت دانش‌آموزان مستعد متفاوت و متکثر است ولی حداقل خیلی از سمپادی‌ها، هم مرحوم اژه‌ای را برای احیای سمپاد در فضای چپ‌زده دهه شصت و رشد و بالندگی آن در سال‌های بعد می‌ستایند، هم از تأثیر سمپاد روی زندگی خود می‌گویند و هم از رفتار و منش رئیس سابق به نیکی یاد می‌کنند. البته نمی‌شود صحبت از مرحوم اژه‌ای بشود و به بالا و پایین سمپاد در دولت‌های مختلف و به‌ویژه حواشی خداحافظی او از سمپاد اشاره نشود.

🔸 مستند «مرثیه‌ای برای یک رویا» که در سال ۱۳۹۵ منتشر شد، حاصل تلاش یک‌ساله تعدادی از دانش‌آموزان سمپادی‌ست؛ مستندی که قصد دارد از طریق مصاحبه با ده‌ها تن از دغدغه‌مندان نظام تعلیم و تربیت کشور، به موضوع نقد نظام آموزشی با تأکید بر سرگذشت سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان و روند روبه‌افول مدارس متعلق به این سازمان بپردازد.

🔸 در این مستند با اشخاصی چون علی عبدالعالی، فعال رسانه‌ای تعلیم و تربیت و تعدادی از بزرگان و معلمان مدارس سمپاد، کارشناسان حوزه تعلیم و تربیت و همین‌طور مرحوم اژه‌ای مصاحبه شده است. عوامل ساخت مستند هم از بچه‌های ورودی ۹۷ شریف هستند.

🔸 این مستند حدودا ۶۰دقیقه‌ای را می‌توانید از طریق سینمامارکت یا آپارات به رایگان تماشا کنید. همچنین برای دسترسی به محتواهایی در رابطه با مدارس سمپاد و مستند مرثیه‌ای برای یک رویا، می‌توانید به کانال تلگرامی این مستند مراجعه کنید.

🔸 در آخر لطفا منت بگذارید فاتحه‌ای برای مرحوم اژه‌ای قرائت کنید. جمعی از فارغ‌التحصیلان سمپاد هم لینک مجازی زیر را برای هدیه فاتحه و صلوات و ختم قرآن به روح مرحوم اژه‌ای ایجاد کرده‌اند:

http://iporse.ir/47650

@Pishnahadable

«کار، کار انگلیسی‌هاست»

#پیشنهاد
#مستند #تاریخ
#Coup53
👤محمدرضا:
✅ اسفند ماه نفت است و البته ماه مصدق؛ ۱۴ اسفند، درگذشت مصدق، ۲۳ اسفند درگذشت کاشانی و ۲۹ اسفند ملی شدن صنعت نفت. نفت ایران با خون دل ملی شد اما کودتای ۳۲ آش نفت را برگرداند در کاسه همان‌هایی که دست‌شان کوتاه شده بود و دموکراسی نیم‌بندی مصدقی را به استبداد محمدرضا پهلوی گره زد. صحبت از کودتا همیشه به شعبان جعفری و فضل‌الله زاهدی و کرمیت روزولت می‌رسد اما تقی امیرانی در «کودتای ۵۳» سراغ نورمن داربیشایر می‌رود؛ مأمور امنیتی انگلیسی و تقریبا همه‌کاره کودتا.


🔸 بدون اغراق «کودتای ۵۳» در فرم و محتوا بهترین مستند تاریخ سیاسی ایران تاکنون است. گذشته از پختگی و جذابیت فرم‌شناختی و روایی این مستند که محصول توانایی کارگردانش تقی امیرانی، یکی از بهترین مستندسازان ایرانی و تیم درجه یک‌اش (از جمله ریف فاینز، نامزد اسکار برای بازی‌های درخشانش در «فهرست شیندلر» و «بیمار انگلیسی» و والتر مارچ، برنده‌ سه جایزه‌ اسکار و تدوین‌گر «پدرخوانده» و «اینک آخرالزمان») است، پاره‌ای از اطلاعات مهم درباره کودتای ۲۸ مرداد برای اولین بار در این مستند منتشر می‌شود.

🔸 این مستند خوش‌ساخت با داده‌های جدیدی که یافته به روشنی نشان می‌دهد که کودتا علیه مصدق برای دستیابی به نفت ایران صورت گرفت و نقش بریتانیا در طراحی و اجرای کودتای ۲۸ مرداد علیه مصدق حتی از آمریکا پررنگ‌تر بود. از روشنگری‌های مهم این مستند این است که نورمن داربیشایر (Norman Darbyshire)، مأمور امنیتی مخفی MI6 و ۲۹ساله وقت بریتانیا در ایران، مهم‌ترین نقش را در طراحی و اجرای کودتای ناموفق ۲۵ مرداد داشته و بعد از منصرف شدن آمریکا از ادامه کودتا بعد از شکست ۲۵ مرداد، پیشنهاددهنده‌ اصلی برای تداوم آن و طراح و هدایت‌گر اصلی کودتای ۲۸ مرداد با همراهی سیا بوده است. او در ربایش محمود افشارطوس (رئيس شهربانی وفادار به مصدق) در اردیبهشت ۳۱، اجیر کردن روزنامه‌نگاران برای نوشتن علیه مصدق، ارتباط با روحانیان مخالفان مصدق و گنده‌لات‌های تهران از طریق برادران رشیدیان و راضی کردن شاه به امضای کودتا از طریق صحبت با خواهرش اشرف نقش طراح و هدایت‌گر اصلی را ایفا کرده است و برای هزینه‌های کودتا ۱.۵ میلیون پوند در اختیار داشته است.

🔸 کودتای ۲۸ مرداد نه فقط از عوامل ریشه‌ای رخدادهای مهمی مثل تقویت استبداد سیاسی پهلوی دوم، انقلاب ۵۷ و تسخیر سفارت آمریکا در ۵۸ در ایران بود، بلکه الگوی عملیات‌های مخفی کودتایی/براندازانه بعدی آمریکا در کشورهایی همچون گواتمالا و عامل تغییرات مخربی در خاورمیانه و تاریخ جهان شد. این مستند گیرا درباره این موضوع مهم نشانه‌های توفیق در جلب توجه مخاطب و رسانه‌ها در سطح جهانی را یافته و تحسین چهره‌هایی چون ورنر هرتزوگ، جرج لوکاس، فرانسیس فورد کاپولا و آریل دورفمان را برانگیخته است.

🔸 ساختن این مستند بیش از ده سال طول کشیده، شامل مصاحبه با بیش از ۴۰ شاهد و عامل کودتا و حاصل فیلمبرداری در ۹ کشور جهان و کشف ساعت‌ها نوار صوتی، فیلم و مدارک دیده نشده است.

🔸 لینک تماشای مستند در وب‌سایت هاشور

t.me/Pishnahadable/877

@Pishnahadable

«حماسه خیابانی»

#پیشنهاد #ضدپیشنهاد #مستند #فوتبال #تاریخ
👤جواد:
✅ استرالیا دو تا زده بودمان. وقتی هم نمانده بود. داشتند تکه‌پاره‌مان می‌کردند، تماشاگر مست‌شان هم حمله کرد تور را درید. توی حالت عجیب و مرگ‌آوری گیر کرده بودیم. انگار نتیجه و صعود برایشان بس نبود، قرار بود داور که سوت آخر بازی را زد، بازیکنان‌شان بروند رختکن، تماشاگرهایشان بیایند بریزند سرمان. اینها که می‌گویم همه یادشان هست. این هم یاد همه هست که تصویر ارسالی انگار یکی دو فریم کم داشت و یک پرش خاصی توش بود و همین همه‌چیز را دلهره‌آورتر کرده بود. بعد اتفاق غریبی افتاد، در یک شلوغی توپ گم‌وگور شد و چند ثانیه آن وسط چند تا لنگ و لگد پرت شد سمت هم، یک‌هو دیدیم توپ توی گل آنهاست. خلاف جهت بازی، ۱-۲ شد. پا گذاشته بودند روی گلوی ما داشتند خفه‌مان می‌کردند، داشتیم آن زیر دست‌وپا می‌زدیم و يک‌ھو توی دست‌وپا زدن، توپ خورده بود به دست‌مان، پایمان، نمی‌دانم کجایمان و گل شده بود.

🔸 اینها را #احسان_عبدی‌پور در اول روایت «پاتیل‌ها را لت می‌زنم» می‌گوید و بعید است بتوان توصیف بهتری از حال‌وهوای ایرانی‌ها حوالی ساعت دوی بعدازظهر ۸ آذر ۷۶، یعنی دقیقه ۷۰ بازی برگشت ایران و استرالیا در ورزشگاه کریکت ملبورن در آخرین بازی مرحله مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه پیدا کرد. و البته چهار دقیقه بعدش هم «کریم باقری، دایی، یه فرصت خوب، حالا پشت مدافعان، خداداد عزیزی، توی دروازه، توی دروازه، گل، گل برای ایران، خداداد عزیزی، باز هم روی زمین، باز هم روی زمین، توپ رو تو دروازه می‌کاره، ایران دو استرالیا دو» و مارک بوسنیچی که از فرط تماشای صحنه آهسته گل خداداد، می‌ترسیم آخرش یک‌بار توپ از کنار پایش رد نشود و نرویم فرانسه.

🔸 هرقدر هم که با سوتی‌های گاه و بی‌گاه جواد خیابانی بخندیم و از توصیف‌ها و استعاره‌هایش شاخ دربیاوریم و زمین گاز بزنیم و به حال جامعه گزارشگری‌مان بگرییم، باز هم صدای او در بازی برگشت ایران و استرالیا بخشی از تاریخ مشترک ملت ماست؛ آن هم مسابقه‌ای که می‌توان عنوان به‌یادماندنی‌ترین رقابت ورزشی ایران را روی آن گذاشت و یک توافق جمعی را برای این انتخاب پشت سر خود حس کرد. ۲۴ سال پس از حماسه ملبورن در ۸ آذر ۷۶، جواد خیابانی مستندی یک‌ساعته ساخته تا مروری داشته باشد به صعود ایران به جام جهانی ۹۸ فرانسه؛ مستندی که کلیشه از اسمش شروع می‌شود و تا تیتراژ پایانی‌اش ادامه پیدا می‌کند.

🔸 مستند از یک‌سری توصیفات کلیشه‌ای و بی‌روح از فوتبال و تأثیرات آن روی سیاست و فرهنگ و اجتماع شروع می‌شود، تاریخچه مختصری از جام جهانی می‌گوید، از شکل‌گیری تیم ملی فوتبال ایران و عضویت ایران در فیفا و مقدماتی جام جهانی ۷۴ و شکست در آخرین بازی مقابل استرالیا و حضور در جام ۷۸ آرژانتین روایت می‌کند، به انقلاب ۵۷ و کم‌رنگ شدن ورزش و فوتبال در کشور می‌رسد، شکست در راه رسیدن به جام‌های ۹۰ و ۹۴ را تعریف می‌کند و در نهایت به مقدماتی جام ۹۸ می‌پردازد؛ از مشکلات مختلف تیم ملی تا هم‌گروهی با عربستان و چین و قطر و کویت و باخت عجیب دو بر صفر در بازی آخر مقابل قطر و اخراج مایلی‌کهن و نشستن ویرا روی نیمکت تیم ملی تا باخت مقابل ژاپن در پلی‌آف و صف‌آرایی رفت‌وبرگشت مقابل استرالیا و رفتار مغرورانه و پرنخوت استرالیایی‌ها مقابل ایران و تدارک زیاد آنها برای بازی برگشت و برگزاری افتتاحیه‌ای در حد افتتاحیه جام جهانی و نمایش پرچم استرالیا کنار پرچم ۳۱ کشور راه‌یافته به جام ۹۸ و دیپلماسی و مذاکرات ایرانی‌ها برای بخشیده شدن محرومان تیم ملی در بازی برگشت و حتی هواپیمای مشترکی که بازیکنان ایران و استرالیا را از تهران به دبی و کوالالامپور و ملبورن رساند، اما استرالیایی‌ها در قسمت فرست‌کلاس آن بودند و ایرانی‌ها در بخش اکونومی.

🔸 مستند سراسر کلیشه است، از متن‌هایی که نوشته شده و خیابانی روی تصاویر خوانده تا تصاویری که پخش می‌شود و حس غرور ملی که می‌خواهد برانگیزاند. جای خالی تصاویر آرشیوی جالب‌تر و ارزشمندتر در مستند خالی‌ست و طعنه‌های سیاسی به دولت اصلاحات هم توی ذوق می‌زند، با این حال دیدنش می‌تواند خاطرات یا شنیده‌هایتان از آن روز تاریخی را زنده کند و رنگ ببخشد.

▫️لینک مستند در تلوبیون

@Pishnahadable

«داستان جالب روسیه از دیدگاه غرب»

#پیشنهاد #مستند #سیاست

👤عرفان:
🔸 مستند Active Measures یا اقدامات فعال به کارگردانی جک برایان در ژانر مستند سیاسی در کنار مستندی نظیر The Great Hack به نقش روسیه در روی کار آمدن دونالد ترامپ در انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا پرداخته‌است.

🔸 روایت این مستند نقش پوتین، الیگارشی روسی و مافیای اطلاعاتی این کشور در ماجراهای مختلف جهانی را بررسی می‌کند و روایتگر نقش ولادیمیر پوتین در پشت صحنه سرگذشت سی سال جنگ سیاسی پنهان در دنیا است.

🔸 سرویس های امنیتی اتحاد جماهیر شوروی و روسیه از اصطلاح «اقدامات فعال» برای بیان مجموعه اقدامات در حوزه جنگ سیاسی که به منظور اثرگذاری بر روند وقایع جهانی، در کنار جمع‌آوری اطلاعات و تولید ارزیابی «صحیح سیاسی» از آن انجام می‌گیرد، استفاده می کنند.

🔸 این مستند شامل مصاحبه‌های زیادی با افراد سرشناس آمریکایی‌ست. افرادی نظیر: جان مک کین، سناتور آمریکایی، هیلاری کلینتون، شلدون وایتهاوس، جان دین و ... است. هرچند بسیاری از صحبت‌های این اشخاص مشخصا با جهت‌گیری بیان می‌شود، اما روایت جذاب مستند، بیننده را به خود جذب می‌کند.

🔸 با دیدن مستند اقدامات فعال و مقایسه شرایط فعلی پوتین در افکار عمومی اروپا و آمریکا با گذشته، می‌توان نقش جنگ‌ اخیر در اوکراین در فروریزش چهره قبلی را بهتر درک کرد.

▫️لینک دانلود مستند

@Pishnahadable

«ادای دین منظوم و موزون»

#پیشنهاد #محرم #مستند
👤جواد:
✅ عزاداری‌های یزدی‌ها هرسال بیشتر از سال‌های قبل ورد زبان‌ها و وایرال شبکه‌های اجتماعی می‌شود، امسال هم که اعمال برخی ممنوعیت‌ها روی اشعار و مرثیه‌خوان‌ها، آوازه فرم خاص عزاداری ساکنان حسینیه ایران را بیشتر در گوشه‌وکنار ایران پیچانده؛ ترکیبی از موسیقی سنتی و گوش‌نواز و محزون ایرانی با شعر و کلامی عارفانه و آزادی‌خواهانه و البته نظم مثال‌زدنی سینه‌زنانی یک‌دست سیاه‌پوش.

🔸 رسانه سمت‌وسو به همین بهانه در مستند کوتاهی به تاریخچه فرم خاص عزاداری یزدی‌ها پرداخته و سعی کرده به این سوال پاسخ دهد که این نوع عزاداری و نوحه‌خوانی از کجا و چطور شکل گرفته و رواج یافته است؟

🔸 در این مستند ابتدا به حسین سعادتمند اشاره می‌شود؛ جوان خواننده‌ای که در سال ۵۹ نوحه‌خوان هیئت فهادان می‌شود و با به‌کارگیری موسیقی سنتی ایرانی و شعرهای احمد محبی (پسرخاله‌اش)، سبک جدیدی از مرثیه‌خوانی را به هیئت فهادان می‌آورد. سعادتمند بعدا به احترام دستگاه امام حسین (ع)، خوانندگی را کنار می‌گذارد و فقط به مرثیه‌خوانی می‌پردازد. در این سبک جدید عزاداری که شبیه تصنیف‌های ایرانی‌ست، خبری از ساز نیست و سینه‌زنی عزاداران ریتم را نگه می‌دارد. سعادتمند در سال ۹۳ بر اثر ابتلا به سرطان حنجره دار فانی را وداع می‌گوید.

🔸 کم‌‌کم هیئت‌های دیگر یزد هم به این سبک‌وسیاق جدید روی می‌آورند؛ از جمله سعید میرزایی در هیئت باغ گندم و محمدعلی ابراهیمی در هیئت چهارمنار. شعرهای عارفانه و اجتماعی و آزادی‌خواهانه شاعرانی چون رضا پهلوان نصیر و سید شهاب‌الدین موسوی هم چاشنی سبک جدید مرثیه‌خوانی در هیئت‌های یزد می‌شود.

🔸 از طرف دیگر هیئت محله بعثت یزد، در سال‌های پیش از انقلاب میان‌دار نگاهی اعتراضی به رژیم شاه بوده و با مدیریت حاج‌حسین دستگاه‌دار، این هیئت علم‌دار نگاه روشن‌فکرانه و اجتماعی به عاشورا می‌شود.

🔸 با وجود رواج تدریجی سبک جدید عزاداری بین هیئت‌های یزد، نگاه و فرم سنتی عزاداری هم هم‌چنان زنده است و در هیئت‌های مختلف یزد دیده می‌شود، اما مرثیه‌خوانی حسین فلاحتی در هیئت پرسابقه شیخداد یزد، از جمله نقاط عطف گسترش سبک جدید نوحه‌خوانی و عزاداری در یزد است. در دهه هشتاد، سید احمد دشمه و بامداد فلاحتی که خواننده‌های توانایی در موسیقی سنتی ایرانی به شمار می‌روند، به جرگه مرثیه‌خوان‌های یزدی می‌پیوندند و علی ساکت هم در هیئت بعثت، موسیقی ایرانی را با شعرهای اجتماعی درمی‌آمیزد تا عزاداری شورانگیزی حاصل شود.

🔸 نوحه الله الله که سید شهاب‌الدین موسوی شعر آن را گفته و مصطفی محسن‌زاده و سروش رحمانی در هیئت کوچه‌بیوک یزد آن را خوانده‌اند، تأثیر زیادی در شناخته شدن سبک عزاداری خاص یزدی‌ها بین مردم ایران در دهه ۹۰ داشته. رواج این سبک عزاداری در یزد تا حدی‌ست که مصطفی راغب که در موسیقی پاپ ایرانی هم شهرتی دارد، در هیئات یزد مرثیه‌خوانی می‌کند و محمدعلی وطن‌خواه که در برخی هیئات یزد، به سبک مرسوم هیئت‌های تهران مداحی دارد، در هیئت‌های سنتی‌تر یزد، همان سبک خاص را اجرا می‌کند.

🔸 البته هروقت از آوای محزون و شورانگیز مرثیه‌خوان‌های خوش‌صدای یزدی حظ می‌برید، باید یادتان باشد که آهنگ‌سازی افرادی چون سروش رحمانی، فرید سعادتمند و مجتبی حبیبی و کلام شاعرانی مانند شهاب‌الدین موسوی، مهدی قدکی، محمدعلی کریمی و کرامت یزدانی نیز تأثیر به‌سزایی در این عزاداری منظوم و موزون داشته است.

@Pishnahadable

«آیا پله خودش را فروخته بود؟»

#پیشنهاد   #مستند #فوتبال
#Pelé2021
👤 کامیاب:
✅ مستند «پله» محصول ۲۰۲۱ نتفلیکس، مستندی‌ست که کودکی و دوران حرفه‌ای ستاره افسانه‌ای فوتبال برزیل و جهان را به تصویر می‌کشد.

🔸 کودکی سخت و پرمشقت که ویژگی مشترک ستاره‌های برزیلی است، شاید چندان پدیده بدیع و تازه‌ای نباشد، اما بخش جذاب این مستند نقدی‌ست به مواضع پله در طول دیکتاتوری نظامی این کشور طی سال‌های ۱۹۶۹-۱۹۸۵. بخشی از افراد حاضر در مستند عملکرد او را با توجه به خشونت دولتی موجود منطقی توصیف می‌کنند، اما افرادی نیز او را با سایر شخصیت‌های ورزشی همچون محمدعلی کلی مقایسه کرده و او را به چالش می‌کشند.

@Pishnahadable

«آیا پله خودش را فروخته بود؟»

#پیشنهاد   #مستند
#Pelé2021

✅ اخیرا مستندی از نتفلیکس به تأثیر پله بر موفقیت‌های تیم ملی برزیل در دوره‌ای پرداخته که این کشور تحت حاکمیت دیکتاتوری نظامی بود.

🔸 تریلر این مستند را تماشا کنید.

@Pishnahadable

«استاد خیال»

#پیشنهاد #مستند #موسیقی

👤 علی:

✅ به‌خاطر موسیقی سنتی ایران مشهور است، اما می‌گوید جاذبه موسیقی برایش به موسیقی ایرانی محدود نمی‌شود و به همان اندازه هم موسیقی کلاسیک را جذاب می‌داند و پر از آوا و رنگ و بستری برای تخیل. شهرتش هم به ایران محدود نیست و در جهان شناخته شده و در بزرگ‌ترین سالن‌های موسیقی دنیا اجرا داشته و سه‌بار، برای آلبوم‌های «فریاد»، «بی تو به سر نمی‌شود» و «به تماشای آب‌های سپید» نامزد جایزه گرمی شده است. در حوزه موسیقی فیلم مهارت چشمگیری دارد و شاهدش چهار سیمرغ بلورین جشنواره فجر است، جایی که رنگ و تصویر و حرکت را به صدا در می‌آورد و فیلم را از زبان سازهایش روایت می‌کند. موسیقی برایش نسبت به کلام ارجح است و به همین خاطر شاهکارهای موسیقی بی‌کلام ایرانی را خلق کرده. در همکاری با خواننده سازش را برای هم‌نوایی کوک نمی‌کند، هم‌آواز می‌شود. ساز را به آواز وا می‌دارد. انگار که خواننده و ساز در مناظره‌اند. موسیقی‌اش پس‌زمینه صدا نیست، همراه خواننده است، دست در دست، شانه به شانه. کارهایش راز آلود است، حرف می‌زند، در عین حال واقعیت است، واقعیت امروز ما، دیروز خودش. خیال را در نوایش به تجسم درمی‌آورد؛ همان خیالی که هم در کودکی و هم در این سن و سال در آن زندگی می‌کند.

🔸 حسین علیزاده متولد ۱ شهریور ۱۳۳۰ در محله سید نصرالدین تهران است. در محدوده امامزاده زید بازار به مدرسه می‌رفته و تعبیرش از بازار، تونلی سحرآمیز است، پر از رنگ و بو و ریتم و پرده سینمایی که می‌شود رفت داخلش و داستان ساخت. تحصیل در هنرستان موسیقی و بعدتر دانشکده هنرهای زیبا، موسیقی را ابزاری کرد در دستان علیزاده تا با تخیل شگفت‌انگیزش، از خیال، واقعیتی گوش‌نواز بیافریند.

🔸 حضور علیزاده در جشنواره جاز لندن در سال ۲۰۱۳ فرصت ساخت مستندی از زندگی و آثار او را برای علیرضا میراسدالله فراهم کرد؛ فیلمی که داستان پیوند خوردن این هنرمند با موسیقی و ساز را روایت می‌کند.

🔸 علیزاده در این مستند هم از زندگی‌اش می‌گوید و هم از آثاری که هرکدام‌شان برایش خاطراتی دارد و حس‌وحال و لحظه‌ای؛ از خانواده‌ای که اهل موسیقی نبوده، از علاقه‌اش به ویولون هنگام ثبت‌نام در هنرستان موسیقی و انتخاب تار به پیشنهاد حسین دهلوی، از شرکت در کلاس‌های آهنگ‌سازی حسین دهلوی، زودتر از زمان مقرر و با اصرار زیاد، از فعالیت در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بعد از پایان تحصیلات در هنرستان و آهنگ‌سازی برای کودکان و آموختن از شیدا قرچه‌داغی در کانون، از کار در مرکز «حفظ و اشاعه موسیقی»، از جشن هنر شیراز و اجرا در کنسرت «نوا» همراه پریسا و شهرتی که در پی‌اش می‌آید، از انقلاب و فضای انقلابی کشور و «ژاله خون شد»، از مجموعه «چاووش» و همکاری با مشکاتیان و لطفی، از حال‌وهوای غریب دهه شصت و «نی‌نوا»یی که انگار دفتر خاطرات علیزاده است از آن روزگار، از قصد رفتنش به فرانسه که در نهایت به رفتنش به ایتالیا و آلمان منجر شد، از آلبوم «ترکمن» بعد از بازگشت به ایران، از همکاری با شهرام ناظری و علیرضا افتخاری، از کنسرت «هم‌نوا با بم» و نواختن کنار شجریان پدر و پسر و کیهان کلهر، از پیشنهاد علی حاتمی برای آهنگ‌سازی فیلم سینمایی «دلشدگان»، از آهنگ‌سازی‌اش برای فیلم «گبه» مخملباف و از «ساری گلین» و همکاری به‌یادماندنی‌اش با گاسپاریان و ملاقات موسیقی‌های ایرانی و ارمنی.

📺 مستند «به تماشای آب‌ها» را در صفحه یوتیوب BBC فارسی می‌توانید بیینید.

@Pishnahadable

«لبه عالم»

#پیشنهاد #مستند #علمی

👤 پویان:

✅ ۱۰ آپریل ۲۰۱۹ بود که پروژه «تلسکوپ افق رویداد» یا (EHT (Event Horizon Telescope نخستین تصاویر تولیدی‌اش از سیاه‌چاله مرکز کهکشان M87 را منتشر کرد تا هم همه دنبال‌کنندگان آسمان شب را با اولین تصاویری که از سایه و شبح یک سیاه‌چاله منتشر می‌شود به تحیر بیندازد و هم لبخند رضایت دیگری رو لبان روح آلبرت اینشتین بنشاند، چرا که نظریه‌اش یک‌بار دیگر از یک آزمون عملی سربلند بیرون آمده بود.

🔸 تلسکوپ افق رویداد در واقع پروژه‌ای‌ست که در آن ۸ تلسکوپ رادیویی در چهار قاره به هم متصل شده‌اند تا ترکیب آنها مثل تلسکوپی رادیویی به قطر کره زمین عمل کند و با ترکیب داده‌های آنها، تصاویری از سیاه‌چاله‌ها تولید شود. داده‌های مربوط به سیاه‌چاله‌های مرکزی کهکشان‌های M87 و کهکشان راه شیری در سال ۲۰۱۷ جمع‌آوری شدند، اما تجزیه و تحلیل آنها با کامپیوتر چند سالی طول کشید و نخستین تصاویر از سیاه‌چاله مرکزی کهکشان M87 در آپریل سال ۲۰۱۹ منتشر شد و در مارس ۲۰۲۱ و می ۲۰۲۲ نیز نوبت به تصاویر باکیفیت‌تری از M87 و سپس تصاویری از سیاه‌چاله مرکزی کهکشان راه شیری رسید.

🔸 مستند Black Holes: The Edge of All We Know در یکی از خط‌های داستانی‌اش همراه می‌شود با دست‌اندرکاران پروژه EHT و روایتی ارائه می‌دهد از یک همکاری بزرگ بین‌المللی که به انتشار تصاویر سیاه‌چاله مرکزی M87 منجر می‌شود؛ از تست‌های نهایی قبل از شروع تصویربرداری و داده‌برداری‌های هم‌زمان ۸ تلسکوپ در سال ۲۰۱۷ و انتقال داده‌ها به صورت فیزیکی به ابرکامپیوترهای پردازنده آنها تا تلاش چهار تیم کامپیوتری مستقل برای پردازش آنها و تولید تصاویر و مقایسه تصاویر و اشتراک آنها با سایر دانشمندان و سپس ارائه عمومی آنها در یک نشست خبری ویژه. راوی اصلی این خط داستانی Shep Doeleman، مدیر پروژه EHT است.

🔸 خط داستانی دیگر این مستند به تلاش‌های چندساله چهار فیزیک‌دان نظری در انگلستان برای حل پارادوکس اطلاعات در سیاه‌چاله‌ها اختصاص دارد. معروف‌ترین این چهار فیزیک‌دان نظری استیون هاوکینگ است که البته قبل از به نتیجه رسیدن کار و انتشار مقاله مربوط به آن فوت می‌کند، اما Andrew Strominger و Malcolm Perry و Sasha Haco سرانجام موفق می‌شوند در سال ۲۰۱۶ با پیشنهاد موهای لخت برای سیاه‌چاله‌ها، راه حل نظری برای حل پارادوکس اطلاعات ارائه دهند. پارادوکس اطلاعات از آنجا ناشی می‌شود که هرچه وارد سیاه‌چاله شود، راه فرار و خروجی از آن ندارد، اما طبق نظریه‌پردازی‌های هاوکینگ، سیاه‌چاله‌ها از طریق نوعی تابش تبخیر می‌شوند. از سوی دیگر تا مدت‌ها فیزیک‌دان‌ها فرض می‌کردند که سیاه‌چاله‌ها بدون مو هستند، یعنی تنها سه ویژگی آنها را از یکدیگر متمایز می‌کند؛ جرم، بار الکتریکی و گشتاور زاویه‌ای ناشی از چرخش آنها. در این صورت، مستقل از نوع شکل‌گیری سیاه‌چاله و اجرام مختلفی که وارد آن شده‌اند، تابش تبخیر آنها می‌تواند شبیه یکدیگر باشد و این به معنای از دست رفتن اطلاعات مرتبط با اجرامی‌ست که به درون سیاه‌چاله سقوط کرده‌اند. وجود موی لخت استعاره از این دارد که سیاه‌چاله‌ها در سطح افق رویدادشان ممکن است اطلاعاتی را بتوانند ذخیره کنند و مانع از نابودی اطلاعات شوند.

🔸 این مستند البته در بین این دو خط داستانی، به چند اتفاق مهم دیگر در زمینه سیاه‌چاله‌ها نیز نگاهی می‌اندازد؛ یک‌بار با Silke Weinfurtner در آزمایشگاه سیاه‌چاله‌اش در دانشگاه ناتینگهام همراه می‌شود که در آن با استفاده از گردابه‌هایی که در یک مایع تشکیل می‌شود، سعی در شبیه‌سازی برخی ویژگی‌های سیاه‌چاله‌ها دارد، بار دیگر پای صحبت Andrea Ghez می‌نشیند که یکی از برندگان جایزه نوبل فیزیک در سال ۲۰۲۰ است و در دهه ۱۹۹۰ موفق شده بود با مطالعه مدار ستاره‌های نزدیک به مرکز کهکشان راه شیری، وجود سیاه‌چاله‌ای عظیم را در آنجا ثابت کند و یک‌بار هم سراغ پروژه LIGO می‌رود که در سال ۲۰۱۵ موفق شد برای نخستین بار امواج گرانشی را آشکارسازی کند، آن هم امواج گرانشی ناشی از برخورد و ترکیب دو سیاه‌چاله در فاصله ۱.۳ میلیون سال نوری از ما.

@Pishnahadable