ဗြိတိသျှထောက်လှမ်းရေး MI6မှာတာဝန်ယူခဲ့တဲ့ ခရစ္စတိုဖာစတီးလ်ဆိုတဲ့ထောက်လှမ်းရေးကလည်းရုရှမှာ ထရန့်ကို အကြပ်ကိုင်လို့ရတဲ့ အချက်အလက်တွေရှိကြောင်း ၂၀၁၆တုန်းကဖွင့်ချခဲ့ပါတယ်။ လိင်နဲ့ ပက်သက်တာတွေလည်းပါခဲ့ပါသတဲ့။ ခရစ္စတိုဖာဟာ MI6 မှာ ရုရှအရေးကို တာဝန်ယူခဲ့ရသူ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချက်တွေကို ခရစ္စတိုဖာက အမေရိကန် FBIနဲ့ ဗြိတိသျှ အာဏာပိုင်တွေကိုပါ ပေးခဲ့တာပါ။

DW ရဲ့ သတင်းဌာနရဲ့အစီအစဥ်မှာတော့ အိမ်ဖြူတော်ကိုရောက်လာတဲ့ယူကရိန်းသမ္မတဇလန်စကီးကိုအနိုင်ကျင့်တာ နဲ့ မဟာမိတ်တွေဖြစ်တဲ့ကနေဒါနဲ့ ဥရောပနိုင်ငံတွေကိုအခွန်ကိစ္စစစ်ကြေညာတာဟာ ရုရှအလိုကျ အမေရိကန်ကိုသူ့မဟာမိတ်တွေနဲ့ခွဲထုတ်လိုက်တာပဲလို့ သုံးသပ်ကြပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ဖေဖေါ်ဝါရီမှာတုန်းကအမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးကယူကရိန်းရဲ့NATO အဖွဲ့ဝင်ရေး စိတ်ကူးကမဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ပြောခဲ့ပါတယ်။ ယူကရိန်းရဲ့ကရိုင်းမီးယားဒေသကို ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်ခဲ့လို့ G7 အဖွဲ့ကထုတ်ပယ်ခဲ့တဲ့ ရုရှကိုထရန့်ကပြန်လက်ခံဖို့ကြိုးစားနေပါတယ်။


https://www.ludunwayoo.com/feature-mm/2025/04/27/119318/

■အ​တွေးအမြင်

'နိုင်ငံရေးဓလေ့နဲ့ လူ့ယဉ်ကျေးလူ့အဖွဲ့အစည်း'

မသီတာ-စမ်း​ချောင်း​ရေးသားသည်။

လတ်တလော ဖြစ်တဲ့ အမေရိက-တရုတ် ကုန်
သွယ်ခွန်စစ်ကာလအတွင်း အမေရိက ဒု-သမတက တရုတ်တွေဟာ 'လယ်သမားတွေ'လို့ ဆိုပြီး အ
ဆင့်မရှိသူတွေလို့ ပုတ်ခတ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကို တ
ရုတ်ဘက်က တုံ့ပြန်တော့ "လယ်သမားတွေ ဖြစ်တာကို ဂုဏ်တောင် ယူကြောင်း၊ အနှစ် ငါးထောင်လောက် ကြာရှည်တဲ့ လူ့ယဉ်ကျေးလူ့အဖွဲ့အစည်း civilization ဖြစ်ကြောင်း"တွေထည့်ပြောလာပါတယ်။

တကယ်လည်း ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှု၊ အနုပညာ
၊ ထုံးတမ်းစဉ်လာ၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ထုံး
လုပ်နည်းတွေနဲ့ ခေတ်သမိုင်းအဆက်ဆက်ကို
ဖြတ်သန်းခဲ့တာ တရုတ်လူ့အဖွဲ့အစည်းပါပဲ။ အမေရိကတိုက်မှာလူတွေစတင်နေထိုင်ခဲ့တဲ့ အထောက်
အထားအရ နှစ်ပေါင်းသောင်းချီ ရှိခဲ့ပေမဲ့ ကိုယ်
ပိုင်ယဉ်ကျေးမှု၊ အနုပညာ၊ ထုံးတမ်းစဉ်လာ၊ကိုယ်
ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေးလုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေနဲ့ ရပ်တည်တဲ့ မြို့ပြနိုင်ငံသမိုင်းကတော့ နှစ် ၂၅၀ သာ ရှိနေတာဟာ အမေရိကလူ့အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် နိုင်ငံတွေရဲ့ ပါဝါကို နယ်နမိတ်အကျယ်
အဝန်း၊ လူအင်အား၊ စစ်လက်နက်ကိရိယာအပါ
အဝင် ရုပ်ဝတ္ထုတွေနဲ့ တိုင်းတာကြသလို နိုင်ငံခြား ရေးဩဇာ တည်ဆောက်နိုင်စွမ်းနဲ့ တိုင်းတာကြတာလည်း ရှိပါတယ်။ အဲဒါတွေအပြင် လူ့အဖွဲ့
အစည်းတစ်ခုရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှု၊ အနုပညာ၊ ထုံးတမ်းစဉ်လာလို ဘဝဒဿနအမြင်လို အရာမျိုးတွေနဲ့လည်း တိုင်းတာကြပါတယ်။ (လတ်တလောမှာ နက္ခတ်ပညာရှင်တွေက ကလိယုဂခေတ်ဟာ ၂၀၂၅ မှာ ကုန်ဆုံးသွားပြီး ခေတ်ဆိုးတွေ၊ အကျဘက်ကို သွားတဲ့ခေတ်တွေဟာ ရပ်သွားတော့မယ်။ ၂၀၂၆ ခုနှစ်က စပြီး ခေတ်ကောင်းဘက်ကို ပြန်တက်တော့မယ်လို့ ပြောကြဟောကြတဲ့အခါ လူတွေရဲ့ အတွေးအခေါ် အပြောင်းအလဲကြီးနဲ့ တွေ့ရလိမ့်မယ်လို့ ပြောကြတာ များပါတယ်။ အေအိုင်လို ဉာဏ်ရည်တုရဲ့ စိန်ခေါ်မှုကို ခံလာရတာတွေ ရှိပေမဲ့ စိတ်ဝိဉာဉ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အတွေးအမြင်သစ်တွေကို လူတွေက ဆာလောင်မွတ်သိပ်လာတဲ့အခါ အိန္ဒိယက ဦးဆောင်ခွင့်ရလာမယ်လို့ အိန္ဒိယက နက္ခတ်သမားတွေက ပြောနေကြပါတယ်။ အိန္ဒိယဟာလည်း အင်မတန် အားကောင်းတဲ့ လူ့ယဉ်ကျေးလူ့အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်တာကိုး။)

ဒါတွေကို ကြည့်ရင် လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုမှာ ကိုယ်
ပိုင်ယဉ်ကျေးမှု၊ အနုပညာ၊ ထုံးတမ်းစဉ်လာ၊ ဘဝဒဿနအမြင်တွေ ရှိဖို့က သိပ်အရေးကြီးတယ်လို့ မြင်ရမှာပါ။ နိုင်ငံတွေမှာ အစိုးရတွေအဆက်ဆက် ပြောင်းသလို နိုင်ငံရေးမူဝါဒတွေကလည်း ခေတ်အဆက်ဆက် အမျိုးမျိုး ရှိကြတာထုံးစံပါ။ဒါပေ
မဲ့ နယ်နမိတ်တစ်ခုအတွင်းက လူ့ယဉ်ကျေးလူ့
အဖွဲ့အစည်းသဘောကို တည်ဆောက်တာကတော့ အစိုးရတွေ၊ နိုင်ငံရေးမူဝါဒတွေသက်သက် မဟုတ်ပါဘူး။ လူထုကြီးတရပ်လုံး ဖြစ်ပါတယ်။ အနှစ် ငါးထောင်လောက် ကြာအောင် ရပ်တည်ရှင်သန်ကြရဖို့ဆိုတာဟာအရိုင်းအစိုင်း ဪပရမ်းပတာ နေထိုင်ကျင့်ကြံမှုတွေထက်ယဉ်ကျေးပြီးတိုးတက်
မြင့်မားလာအောင်အားထုတ်လိုတဲ့လူထု ရဲ့ အခန်း
ကဏ္ဍဟာ သိပ်အရေးကြီးပါတယ်။

တရုတ်ရဲ့ နမူနာကို ပြန်ကြည့်ရင် တခေတ်တခါက မြို့ပြအုပ်ချုပ်ရေးအတွက် မင်းမှုထမ်းစာမေးပွဲ လုပ်ပြီး စနစ်တကျ အုပ်ချုပ်စီမံတဲ့ အင်မတန်အားကောင်းတဲ့ လူ့ယဉ်ကျေးလူ့အဖွဲ့အစည်းအဖြစ်ကနေ ကမ္ဘာက အထင်သေးရတဲ့ လူ့အဖွဲ့
အစည်းအဖြစ် ရောက်ခဲ့ရတာဟာ ဘာကြောင့်ပါလဲ။ ခေတ်ကာလတစ်ခုအတွင်း တရုတ်တွေဟာ ဆင်းရဲမွဲတေပြီး မယဉ်ကျေးတဲ့ တောင်သူလယ်
သမားအဆင့်ပဲလို့ မြင်ခံရတာဟာ ဘာကြောင့်ပါလဲ။ ဒါကတော့ တရုတ်ရဲ့ နိုင်ငံရေးထုံးဓလေ့တစ်ခုကြောင့်လို့ ဆိုရပါမယ်။

'ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်ရေး' ခေါင်းစဉ်အောက်ကနေ အာရှရဲ့ အစဉ်အလာ စံတန်ဘိုးဖြစ်တဲ့ မိသားစုအပေါ် အလေးအနက် ထားမှုကို ဖျက်ဆီးပြီး ပါတီကို (တပ်နီတော်ကို) မိဘသားချင်းထက် သစ္စာရှိရမယ်ဆိုတဲ့ နိုင်ငံရေးထုံးဓလေ့ပေါ့။ ဒီဓလေ့ကို 'ဖြုတ်-ထုတ်-သတ်' လမ်းစဉ်က ချမှတ်ပေးခဲ့တာပေါ့။နောက်ပိုင်းတံခါးဖွင့်စီးပွါးရေးအခင်းအကျင်း
ကို မစနိုင်သေးချိန်မှာလူဦးရေပေါက်ကွဲမှု နဲ့ ဆင်း
ရဲမွဲတေမှုတွေကို တန်ပြန်ဖို့အတွက် တစ်မိသားစုမှာ ကလေးတစ်ယောက်နှုန်းသာ မွေးရမယ်ဆိုတဲ့ မူဝါဒကို ချမှတ်ခဲ့ပြန်ပါတယ်။ ဒီမူဝါဒနဲ့ တရုတ်အစဉ်အလာအရ ယောကျာ်းလေးကိုသာ ဦးစား
ပေးတဲ့ ဓလေ့တို့ ရောယှက်သွားတဲ့အခါ ဒီကနေ့ တရုတ်မှာ တကိုယ်ကောင်းဆန်တဲ့မျိုးဆက်နဲ့အတူ မျိုးဆက်ပွါးပြဿနာအကြောင်းပြုပြီး လိင်ကျွန်ပြုမှုတွေ ပေါ်ပေါက်လာရပြန်ပါတယ်။ ဒီလိုအ
ကြောင်းတွေအပါအဝင် အခြားလူ့ရပိုင်ခွင့်ဆိုင်ရာ ချိုးဖောက်မှုမြောက်မြားစွာတွေကြောင့် တရုတ်ကို အဆင့်နိမ့်တယ်လို့ ရှုမြင်ကြတာပါ။

တကယ်တော့ တရုတ်မှာလည်း လူထုရဲ့ အတွေး၊ အပြော၊ အကျင့်တွေဟာ ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်
ရေးခေတ်ကအတိုင်း မကျန်ခဲ့တော့ပါဘူး။ အထူး
သဖြင့် ၂၀၀၈ အိုလံပစ်ကို လက်ခံကျင်းပဖို့ ပြင်
ဆင်တဲ့အခါ လူထုရဲ့ အပြုအမူနဲ့ အပြောအဆိုတွေကို ပြုပြင်ဖို့ စီစီပီအစိုးရကိုယ်တိုင်က အားထုတ်ခဲ့ပါတယ်။စီးပွါးရေးအဆင်ပြေလာတာနဲ့အမျှ အရာ

ရာကို သည်းကြီးမည်းကြီး မနေမနား အားထုတ်တတ်တဲ့ တရုတ်လူထုဟာ လူ့ဂုဏ်သိက္ခာဆိုင်ရာ အတွေးအမြင်တွေကိုလည်း ပိုပြီးအားထုတ်လာပုံ ရပါတယ်။ ၂၀၂၀ ကိုဗစ်မှာအိမ်တွင်းအောင်း ပိတ်
မိချိန် ရခဲ့တဲ့ သံဝေဂနဲ့ သင်ခန်းစာတွေကလည်း ကိုဗစ်အလွန် တရုတ်လူထုကို အတိတ်ကနဲ့ မတူအောင် ပြုမူတွေးကြံပြောဆိုစေတယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။ (လတ်တလောမှာ ရှီကျင့်ဖင်နဲ့ ပီအယ်လ်အေစစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေကြား အာဏာရုန်းကန်မှုတွေ ရှိနေတယ်လို့ ပြောနေကြပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ပီအယ်လ်အေစစ်ဗိုလ်ချုပ်တချို့ အဖမ်းခံနေရသလို ကြိတ်ဝိုင်းအစုအဖွဲ့လေးတွေ လှုပ်ရှားနေကြတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ လူထုကလည်း အရင်ကထက် ကမ္ဘာဆန်တဲ့ အသိတွေ ရှိနေကြချိန်မို့ လာမယ့်နွေရာသီမှာ တရုတ်အပြောင်းအလဲ ရှိလာနိုင်တယ်လို့ ပြောနေကြတာလည်း ရှိပါတယ်။)

မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်းကိုလည်း ပြန်ကြည့်ရင် နိုင်ငံ
ရေးဓလေ့ဟာ ၁၉၈၈ ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှုကြီး မပေါ်ပေါက်ခင်အထိ 'ဖြုတ်-ထုတ်-သတ်' နဲ့ 'ရန်-ငါ ပြတ်'ဆိုတဲ့ဓလေ့ကကြီးစိုးခဲ့တယ်လို့ဆိုရပါမယ်။ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီကာလအတွင်းပါတီအချင်း
ချင်းကြား နိုင်ငံရေးအားပြိုင်မှုတွေမှာဒီမိုကရေစီသဘောအရကာလတစ်ခုသက်တမ်းတစ်ခုအတွင်းသည်းခံပြီးစောင့်ကြည့်သွားမယ်၊ အပြုသဘော
ဆောင်တဲ့ သုံးသပ်မှုတွေနဲ့ ပိုပြီးရင့်ကျက်တည်ငြိမ်ကာ တဖြည်းဖြည်း တိုးတက်သွားအောင် လုပ်ကြမယ်လို့ လူထုကပါ မတွေးခဲ့ကြသလိုပါပဲ။

အငြင်းပွါးမှုတွေကို စကားလုံးတွေ၊ မဲပြားတွေနဲ့ ဖြေရှင်းဖို့ထက် လက်နက်နဲ့ ကျည်ဆံနဲ့ ဖြေရှင်းဖို့ကို ရွေးချယ်ခဲ့ကြတဲ့ လူထုဟာ ဆိုရှယ်လစ်အမည်ခံစစ်တပ်ကြီးစိုးအုပ်ချုပ်ရေးအောက်မှာရော၊ အ
တိုက်အခံကြီးဖြစ်တဲ့ ဗကပအောက်မှာပါ 'ဖြုတ်-ထုတ်-သတ်' ၊ 'ရန်-ငါ ပြတ်'တွေနဲ့ တိုးခဲ့ကြရပါတယ်။ (၂၀၂၁ ဖြစ်စဉ်မှာတော့ မဲပြားက ပေးတဲ့အဖြေကို ပယ်ချပြီး လက်နက်နဲ့ ကျည်ဆံနဲ့ ဖြေရှင်းဖို့ကို ရွေးချယ်ခဲ့သူဟာ စစ်တပ်ပါ) အဲဒါတွေဟာမြန်မာ့နိုင်ငံရေးဓလေ့လို့ဆိုရမတတ်အဲဒီဓလေ့ဟာ အားကောင်းခဲ့တာပါ။

ဒါပေမဲ့ လူ့ယဉ်ကျေးလူ့အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ဆက်
လက်ရပ်တည်ရှင်သန်နိုင်အောင် ကြိုးစားအား
ထုတ်မှုတွေလည်း ရှိခဲ့တာ အမှန်ပါပဲ။အထူးသ
ဖြင့်စာပေအနုပညာဟာ ဖျော်ဖြေရေးအနုပညာနယ်ပယ်လို အာဏာရှင့်အလိုကျ အသွင်မပြောင်းဘဲ စစ်မှန်တဲ့ စာပေအနုပညာတွေကို ဖန်တီးနိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။အတိုက်အခံအလိုကျ ဖန်တီးမှုတွေလည်းသိပ်ရှိခဲ့တာပေါ့။ ဒါကြောင့် ၁၉၈၈ လှုပ်ရှား
မှုနောက်ပိုင်းမှာ စစ်အစိုးရတွေဟာ စာပေအနု
ပညာသမားတွေကို အငြှိုးတကြီး ရန်ရှာခဲ့ပါတယ်။


ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ၁၉၈၈ နောက်ပိုင်းမှာ ဒီမိုကရေစီသဘောတရားတွေကို ပိုပြီးလေ့လာကြ သိမြင်လာကြရာက နိုင်ငံရေးဓလေ့ဟာ ပြောင်းလဲစပြုလာခဲ့ရပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အင်နားရှားသဘောအရရော တချို့တွေရဲ့ (တရုတ်က စီစီပီလို) ပါတီချစ်စိတ်အရပါ နိုင်ငံရေးဓလေ့ဟောင်းကို အခြေခံတဲ့ စံပေတံတွေဟာ ဆက်လက်အဓွန့်ရှည်နေသေးတာကိုလည်း တွေ့ကြရပါတယ်။

၂၀၂၁နောက်ပိုင်းတနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့တော်
လှန်ရေး လုပ်ကြတာမှာ အတွေးအခေါ်တော်လှန်
ရေးကိုပါ ထည့်သွင်းလုပ်ဆောင်ကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါကတော့ အမျိုးသမီးအရေးအပါအဝင် တခြားယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်ဟောင်းတွေကိုတွန်းလှန်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေပေါ့။စစ်အာ
ဏာရှင်စနစ် ဖြုတ်ချခြင်းလို တိုက်ရိုက်မဟုတ်တဲ့ အတွေးအခေါ်တော်လှန်တာမျိုးကိုပါ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတွေအဖြစ် လုပ်ဆောင်ကြပါတယ်။

ဘယ်လိုနိုင်ငံရေးဓလေ့တွေနဲ့ လုပ်ကြသလဲဆိုတာကတော့ စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းပါတယ်။ ဆိုရှယ်မီဒီယာခေတ်မို့ ဒေါသတွေကို စကားလုံးတွေအ
ဖြစ် ဈေးအိမ်သာနံရံပေါ်မှာ အန်ချသလို အန်ချကြတဲ့အတွက် လေ့လာရသလောက် လက်ရှိနိုင်ငံရေးဓလေ့ဟာနွေဦးတော်လှန်ရေးရဲ့ပန်းတိုင်ဖြစ်တဲ့ 'ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ'နဲ့ ကိုက်ညီနေရဲ့လားဆိုတာ မေးချင်စရာပါ။

တရုတ်စာရေးဆရာ ရှုကျူယွန်က ကျင့်ဝတ်မဲ့စီးပွါးရေးကုမ္ပဏီတွေနဲ့ အဲဒါတွေကိုလက်ခံလုပ်ခွင့်ပေးတဲ့ နိုင်ငံရေးစနစ်ဟာလူထုရဲ့ "အခြေခံအကျဆုံးဆင်ခြင်တုံတရားအဆင့်တွေကိုလည်း ဖျက်
ဆီးလိုက်ကြပါတယ်"လို့ ဆိုပါတယ်။

မြန်မာမှာတံခါးဖွင့်စီးပွါးရေးခေါင်းစဉ်အောက်ကနေ စစ်တပ်လိုပြည်သူ့အင်စတီကျူးရှင်းဖြစ်ရမယ့်အစုအဖွဲ့ကကိုယ်ပိုင်စီးပွါးရေးကို ကျင့်ဝတ်မဲ့လုပ်နေတာနှစ်ပေါင်းများစွာကြာပါပြီ။သူကလက်ကမ်းခေါ်ကာ လာလုပ်နေတဲ့ တရုတ်စီးပွါးရေးကုမ္ပဏီတွေကလည်း တနိုင်ငံလုံးအနှံ့မှိုလိုပေါက်နေပါပြီ။ မြန်မာလူထုရဲ့ ဆင်ခြင်တုံတရားကိုဖျက်ဆီးခံခဲ့ရပြီး ဟုတ်-မဟုတ်က မေး-ဖြေနေစရာတောင် မလိုတော့သလိုပါပဲ။

"ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ"ပန်းတိုင်အတွက် နိုင်ငံရေးဓလေ့ဟာဟိုဘက်ခေတ်က ဖြုတ်-ထုတ်-သတ် နိုင်ငံရေးဓလေ့အတိုင်း ဖြစ်နေလို့ မရတာကတော့ သေချာပါတယ်။တရားမျှတမှုကိုလိုချင်တယ်ပြော
သလို ရန်-ငါ ပြတ်ရမယ်လည်း ပြောကြတာဟာ ဘယ်လမ်းကို ခြေချရမလဲ မသဲကွဲလို့ လမ်းခွမှာ ရပ်နေသလို ဖြစ်နေတာမျိုး‌ပေါ့။ တရားမျှတမှုဆိုရာမှာ ရန်၊ ငါရယ်လို့ ဘက်အခြေခံနဲ့ ဆုံးဖြတ်လို့

မရနိုင်ပါ။ ပန်းတိုင်လိုပဲ ပန်းတိုင်သွားရာလမ်းတလျှောက် အသုံးပြုတဲ့ နည်းလမ်းခြေလှမ်းတွေဟာလည်း အရေးကြီးလှပါတယ်။ မြန်မာ့လူထုအနေနဲ့ ဘယ်လိုနိုင်ငံရေးဓလေ့အသစ်ကို ကျင့်သုံးတော့မှ နိုင်ငံကသေးပေမဲ့လူ့ယဉ်ကျေးလူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအနေနဲ့ ကမ္ဘာမှာ ဆက်လက်ရပ်တည်ရှင်သန်နိုင်ဖို့ ဖြစ်နိုင်မယ်ဆိုတာကိုတော့အလေးအနက် စဉ်း
စားကြဖို့ လိုနေပါပြီ။ ။

၂၀၂၁ ​ဖေ​ဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်​နေ့တွင် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒထုတ်​ဖော်ပြသ​နေ​သောမြန်မာ ပြည်သူများ

မန္တလေးမြို့က အငြိမ်းစားပါမောက္ခတစ်ဦး အသတ်ခံရ

ဧပြီ၂၉၊၂၀၂၅။ရှိန်း/People's Spring

မန္တလေးမြို့၊ပုသိမ်ကြီးမြို့မှာနေထိုင်တဲ့ သတ္တဗေဒဌာနက အငြိမ်းစားပါမောက္ခဒေါက်တာ ထွေးထွေး ‌‌‌‌အသတ်ခံရမှုဖြစ်ပွားခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။

အသက်(၆၆)နှစ်အရွယ် ဒေါက်တာထွေးထွေးဟာတစ်ဦးတည်း နေထိုင်သူဖြစ်ပြီး ငလျင်ကြောင့်မင်္ဂလာရန်ကင်းအိမ်ယာကနေ ပုသိမ်ကြီးမြို့အတွင်းကို ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်နေသူလို့ သိရပါတယ်။

ဧပြီ ၂၅ရက်က အသတ်ခံရတာဖြစ်ပြီး လူထုနွေဦးရဲ့ စုံစမ်းမှုအရ လုယက်အသတ်ခံရတာလို့ သိရပါတယ်။

"အသိအိမ်ခြံ မြေပွဲစားက လုပ်သွားတာ။ပုသိမ်ကြီးဘက်ကို အိမ်ပြရင်းမျှား ခေါ်သွားတာ။ပိုင်ဆိုင်သမျှတွေ ရိုက်သတ်ယူသွားတာ"လို့ ဒေါက်တာထွေးထွေးရဲ့ ဆွေမျိုးတော်စပ်သူတစ်ဦးက သူရဲ့လူမှုကွန်ရက်မှာ ရေးသားထားပါတယ်။

ဒါပေမယ့် အဲဒီစွပ်စွဲချက်အပေါ် လူထုနွေဦးက သီးခြားအတည်မပြုနိုင်ပါဘူး။

အသတ်ခံရသူဟာ ပါမောက္ခဟာ အိမ်ခြံမြေရောင်းဝယ်တဲ့အလုပ်ကိုလည်း လုပ်ကိုင်လေ့ရှိပြီး အိမ်နှင့် မြေကွက်များစွာလည်းပိုင်ဆိုင်တယ်လို့သိရပါတယ်။

မန္တလေးမြို့၊ချမ်းမြသာစည်မြို့နယ်၊မနော်ဟရီရပ်ကွက်မှာ ၎င်းပိုင်ဆိုင်တဲ့ လုံးချင်းတိုက် တွေရှိပြီး အိမ်ငှားတင်ထားတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။

သေဆုံးသူရဲ့ နာရေးကိုတော့ ဒီကနေ့ တောင်အင်းမြောက်အင်းသုဿန်မှာ သင်္ဂြိုလ်မှာလို့ သိရပါတယ်။

မန္တလေးမြို့၊ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ်မှာ လုယက်မှုတွေ မကြာခဏဖြစ်နေပြီး မန္တလေးမြို့ကနေ ကားသမားတစ်ဦးကို စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေ အယောင်ဆောင် လုယက်မှုနဲ့ ရွှေဆိုင်ပိုင်ရှင်မိသားစုတွေ နေအိမ်အပြန်မှာ ရိုက်နှက်လုယက်မှုတွေလည်းဖြစ်ထားပြီး ယနေ့အထိတရားခံတွေကို ဖမ်းဆီးနိုင်ခြင်းမရှိ သေးပါဘူး။

စစ်ကောင်စီ၏ အဓမ္မစစ်သားစုဆောင်းမှုကြောင့် တိမ်းရှောင်လာသည့် လူငယ်များကို လူသားချင်းစာနာမှုဖြင့် စောင့်ရှောက်ပေးရန် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများကို NUG ထပ်မံတိုက်တွန်း

ထားမြတ်/People’s Spring

အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံများအနေဖြင့် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ၏ အဓမ္မစစ်သား စုဆောင်းမှုကြောင့် ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်လာသော လူငယ်များကို လူသားချင်းစာနာသော မူဝါဒအားအခြေခံ၍ စောင့်ရှောက်မှုများ လုပ်ဆောင်ပေးပါရန် အထူးတလည် တိုက်တွန်းကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG) လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနက ဧပြီ ၂၈ရက်တွင် ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်တောင်းဆိုသည်။

လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာန၏ မြန်မာနိုင်ငံရှိ အတင်းအကြပ် စစ်မှုထမ်းစေခြင်း၏ လက်တွေ့အခြေအနေများ အစီရင်ခံစာတွင် အထက်ပါအတိုင်း တိုက်တွန်းထားခြင်းဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတကာအနေဖြင့် စစ်ကောင်စီကို အရေးယူပေးရန် တောင်းဆိုထားသည်။

ကုလသမဂ္ဂ၊ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းအား အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စု၏ ယခုလုပ်ရပ်များကို အမြန်ဆုံးရပ်တန့်နိုင်ရန်အတွက် ထိရောက်သော စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့မှုနှင့် လေယာဉ်ဆီအပါအဝင် လက်နက်များတင်ပို့ ရောင်းချမှုအား ပိတ်ပင်ခြင်းတို့ကို ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ရန် NUG ၏ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနက တိုက်တွန်းထားသည်။

စစ်ကောင်စီသည် ၂၀၂၄ ဖေဖော်ဝါရီမှစ၍ အသက် (၁၈)နှစ်မှ (၃၅)နှစ်ကြား လူငယ်များအား အဓမ္မစစ်မှုထမ်းစေခြင်းများကို ပုံစံမျိုးစုံဖြင့် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

ယခုထုတ်ပြန်သည့် NUG လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာန၏ အစီရင်ခံစာသည် အတင်းအကြပ် စစ်မှုထမ်းစေခိုင်းခံခဲ့ရသည့် လူငယ်များ၏ ထွက်ဆိုချက်များကို အခြေခံ၍ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ ကျုးလွန်သည့် စစ်အုပ်စု၏ နည်းနာများကို တင်ပြထားဟု အသိပေးသည်။

ထွက်ဆိုချက်များအရ လူငယ်များသည် နေအိမ်များ၊ လုပ်ငန်းခွင်များနှင့် စစ်ဆေးရေး ဂိတ်များတွင် အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စု၏ စီမံချက် ချမှတ် ဖမ်းဆီးမှုများကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်ကို တွေ့ရကြောင်း ဖော်ပြသည်။

စစ်အုပ်စုသည် တနေ့တခြား စစ်သည်အင်အား လျော့နည်းလာမှုနှင့် ဘက်ပြောင်း လက်နက်ချမှုများ အဆမတန် များပြားလာမှုများကို အစားထိုး ဖြေရှင်းနိုင်ရန်အတွက် အမည်ခံ “ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဥပဒေ” ကို ဗျူဟာတရပ်အနေဖြင့် ချမှတ်ကျင့်သုံးလျက်ရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်သည်။

လူငယ်များနှင့် မိသားစုများကို ခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊ အကြပ်ကိုင်ခြင်း၊ အတင်းအကြပ် အကြမ်းဖက်ခေါ်ဆောင်သည့် နည်းလမ်းများကိုသုံး၍ စစ်သားစုဆောင်း လျက်ရှိရာ စုဆောင်းခြင်းခံရသည့် လူငယ်များထဲတွင် အသက်မပြည့်သေးသည့် ကလေး သူငယ်များနှင့် စစ်မှုထမ်းရန် မသင့်လျာ်သော ရုပ်ပိုင်း၊ စိတ်ပိုင်းမသန်စွမ်းသူများပင် ပါဝင်ကြောင်းတွေ့ရှိရဟု ဖော်ပြသည်။

ဝန်ကြီးဌာနက မှတ်တမ်းတင်နိုင်သည့် ထွက်ဆိုချက်များအနက် စစ်မှုထမ်းရန် အကြုံးဝင်သည့် လူငယ်များ၏ အမည်စာရင်းကို ကောက်ယူပြီး မိသားစုဝင်များထံ ငွေညှစ်တောင်းခံသည့် ဖြစ်ရပ်များလည်း တွေ့ရကြောင်း၊ ထိုတွေ့ရှိချက်များအရ အတင်းအကြပ် စစ်မှုထမ်းစေခိုင်းနေခြင်းများသည် အဓမ္မလုပ်အား ခိုင်းစေခြင်းနှင့် လူကုန်ကူးမှု ကျူးလွန်ခြင်းများမြောက်ကြောင်း ထုတ်ပြန်သည်။

ထို့ပြင် အသက် (၁၈) နှစ်မှ (၃၅)နှစ်အတွင်းရှိ လူငယ်များကို စစ်ရေးဗျူဟာတရပ်အနေဖြင့် ကျင့်သုံး၍ စစ်မှုထမ်းစေခိုင်းနေခြင်းသည် လူသားမျိုးနွယ်စုအပေါ်ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှု (Crimes against humanity) မြောက်ကြောင်း သုံးသပ်နိုင်ဟု ဖော်ပြထားသည်။
စစ်ကောင်စီက လူငယ်များအား အချိန်တို စစ်သင်တန်းပေးကာ ရှေ့တန်းစစ်မြေပြင်သို့ ပို့ဆောင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့၍ စစ်မှုထမ်း တပ်သားသစ်များအနေဖြင့်တိုက်ပွဲ၌သေဆုံးထိခိုက်ခြင်း၊ စစ်သုံ့ပမ်းအဖြစ်ဖမ်းဆီးခံရခြင်းအပြင် တပ်သားသစ်များ အစုအဖွဲ့လိုက်ဖြစ်စေ တဦးချင်းဖြစ်စေ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များထံ လက်နက်ချ ပူးပေါင်း အလင်းဝင်ခြင်း ဖြစ်စဉ်များစွာရှိခဲ့သည်။

ကချင်ပြည်နယ်၊ ဗန်းမော်မြို့တိုက်ပွဲတွင် KIA ထံ အလင်းဝင်ခဲ့သည့် တပ်သား မျိုးမင်းထွန်းသည် ၎င်းအပါအဝင် ၁၂ဦးကို ခေါ်ကာ လက်နက်များယူလာပြီး KIAထံ အလင်းဝင်ခဲ့ကြောင်း ကာယကံရှင်က ပြောပြထားသည်။ အဓမ္မ စစ်မှုထမ်းရန် ခေါ်ဆောင်စဉ် ထွက်ပြေးသော်လည်း မလွတ်ဘဲ အဖမ်းခံရပြီး စစ်သားစုဆောင်းခံရဟု ၎င်းက ပြောသည်။

စစ်ကောင်စီနှင့် ရပ်ကွက်ဥက္ကဋ္ဌက သင်တန်းဆင်းပြီးပါက ကိုယ့်ရွာ လုံခြုံရေး ၂နှစ် လုပ်ဆောင်ရမည် လစာ ၄သိန်း၊ ၅သိန်းရမည်ဟု လိမ်ညာ ပြောဆိုသော်လည်း အမှန်တကယ် ရဘဲ ရှေ့တန်း၌ စစ်ကောင်စီက ခိုင်းစေသည်များကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ရဟု တပ်သား မျိုးမင်းထွန်းက ပြောသည်။

“အုပ်ကြီးက စပြောကတည်းက မင်းတို့ နှစ်နှစ်ပဲ ထမ်းဆောင်ရမှာ နှစ်နှစ်ပြီးထွက်ရမှာ ရှေ့တန်းမထွက်ရဘူး။ တပ်ရင်းမှာပဲနေရမှာ။ တလကို လစာ ၆ သိန်းရတယ်။ ၇သိန်းရတယ် လျှောက်ပြောတာ။ ဘာမှ မရဘူး ကျနော်တို့ တိုက်ပွဲမဖြစ်ခင် ကင်းစောင့်ရတယ်။ ဖက်ထပ်လုပ်ရတယ်။ ဆက်သွယ်ရေးမြောင်း တူးရတယ်” ဟုလည်း ဗန်းမော်တိုက်ပွဲ၌ အလင်းဝင်လာသည့် အခြားတပ်သား တစ်ဦးဖြစ်သူ မင်းထွေးဦးက ပြောသည်။

ဗန်းမော်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲ၌ လင်းဝင်လာသူတစ်ဦးဖြစ်သည့် တပ်သား အောင်မိုးသက်ကလည်း “ ဆယ်တန်း ဖြေနေတုန်းကို ကျူရှင်က ပြန်လာတာ။ ည ၁၀နာရီ ၁၁နာရီလောက်ရှိပြီ။ အဲဒါ ညဘက်ပတ်ကင်းကားနဲ့ တွေ့တာ။ သူတို့တွေ မူးမူးနဲ့ ဖမ်းတာ။ အုပ်ကြီးကလည်း လူလိုနေတော့ ကျနော့်ကို မျက်စိကျသွားတဲ့ ပုံံစံဖြစ်တာ။ အဲဒါကြောင့် ကျနော့်ကိုထည့်လိုက်တာ။ ပြောလည်းမရဘူး။ ကျနော်စာမေးပွဲ ဖြေနေတယ်လို့ဆိုတော့ ရတယ်ဘာမှ မဖြစ်ဘူး။ ခဏပဲ ၂နှစ်ဆိုတာ ဖင်လှည့် ခေါင်းလှည့် ခေါင်းလှည့်နဲ့ ပြီးသွားမှာပဲလို့ ထည့်လိုက်တာ” ဟု ပြောသည်။

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ အပါအဝင် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများက ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း တပ်သားသစ်များ အပါအဝင် စစ်ကေငာ်စီတပ်သားများ စစ်ကောင်စီအတွက် အသက်အသေမခံဘဲရသည့်နည်းဖြင့် တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် ချိတ်ဆက် အလင်းဝင်ကြရန် တိုက်တွန်းထားသည်။

မြန်မာလူငယ်များသည် စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ရှောင်ရှားရန်အတွက် အိမ်နီးခြင်းထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းသို့ နယ်စပ်ဒေသများမှ ဝင်ရောက်နေရာ ထိုင်းအာဏာပိုင်များက တရားမဝင်ရောက်လာသူများအား ဖမ်းဆီးနေသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုင်းနယ်စပ်များတွင် မြန်မာလူငယ်အများအပြား ဖမ်းဆီးခံနေရသည်။

(ဧပြီ ၂၅ရက်က ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း တရားမဝင်လာရောက်သော မြန်မာလူငယ်များအား ထိုင်းအာဏာပိုင်များက ဖမ်းဆီးနေစဉ်။ ဓာတ်ပုံ - CJ)

စစ်ကောင်စီ၏စစ်သားစုဆောင်းမှု လူသားမျိုးနွယ်စုအပေါ်ကျူးလွန်သည့်ရာဇဝတ်မှု မြောက်ကြောင်းNUG ထုတ်ပြန်

"အသက် ၁၈ကနေ ၃၅ နှစ်အတွင်းမှာရှိတဲ့ လူငယ်မျိုးဆက်တွေ အားလုံးကို ဆိုးရွားတဲ့ စစ်မြေပြင်က လူသတ်ကွင်းတွေဆီကို ဗျူဟာတစ်ရပ်အနေနဲ့ ပို့ပြီးတော့ အစုလိုက်အပြုံလိုက် ထိခိုက်ပျက်စီးစေတာ၊ သေကြေစေတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဆိုးရွားတဲ့ နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်မှုအဆင့်ကို ရောက်ရှိနေပြီလို့ ပြောလိုပါတယ်"-ဦး​အောင်မျိုးမင်း

ဧပြီ-၂၉၊၂၀၂၅။ဇော်ရမ်း၊အိယိုရီ/People's Spring

စစ်ကောင်စီကဖမ်းဆီးပြီးစစ်သားစုဆောင်းခြင်းခံရသူလူငယ်များတွင် ကလေးသူငယ်များအပြင်
စစ်မှုထမ်းရန် မသင့်လျာ်သော ရုပ်ပိုင်း၊ စိတ်ပိုင်းမသန်စွမ်းသူများပါဝင်နေပြီး လူသားမျိုးနွယ်စုအ
ပေါ်ကျူးလွန်သည့်ရာဇဝတ်မှု မြောက်ကြောင်း
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)၊လူအခွင့်အ
ရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်သည်။

အဓမ္မစစ်မှုထမ်းစေခြင်း -မြန်မာနိုင်ငံရှိ အတင်းအ
ကြပ်စစ်မှုထမ်းစေခြင်း၏ လက်တွေ့အခြေအနေများအစီရင်ခံစာကိုNUGလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနကဧပြီလ၂၈ရက်တွင်ထုတ်ပြန်သည်။

အတင်းအကြပ် စစ်မှုထမ်းစေခိုင်းခံခဲ့ရသည့် လူငယ်များ၏ ထွက်ဆိုချက်များအရ ၎င်းတို့သည် နေအိမ်များ၊ လုပ်ငန်းခွင်များနှင့် စစ်ဆေးရေးဂိတ်များတွင် စစ်ကောင်စီက စီမံချက်ချဖမ်းဆီးမှုများရင်ဆိုင်ခဲ့ရကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

စုဆောင်းခံရသည့် လူငယ်များထဲတွင် အသက်မပြည့်သေးသည့် ကလေးသူငယ်များ နှင့် စစ်မှု
ထမ်းရန် မသင့်လျာ်သော ရုပ်ပိုင်း၊ စိတ်ပိုင်းမသန်စွမ်းသူများပင် ပါဝင်ကြောင်းစစ်မှုထမ်းရန်
အကြုံးဝင်သည့် လူငယ်များ၏ အမည်စာရင်းကို ကောက်ယူပြီး မိသားစုဝင်များထံ ငွေညှစ်တောင်း
ခံသည့် ဖြစ်ရပ်များလည်း ရှိသည်ဟု​ဖော်ပြထား
သည်။

အတင်းအကြပ် စစ်မှုထမ်းစေခိုင်းနေခြင်းများ
သည် အဓမ္မလုပ်အား ခိုင်းစေခြင်း နှင့် လူကုန်ကူး
မှုမြောက်ပြီး ထို့ပြင် အသက် (၁၈) နှစ်မှ (၃၅)နှစ်အတွင်းရှိ လူငယ်များကို စစ်ရေးဗျူဟာတရပ်အနေဖြင့် ကျင့်သုံး၍ စစ်မှုထမ်းစေခိုင်းနေခြင်းသည် လူသားမျိုးနွယ်စုအပေါ်ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှု (Crimes against humanity) မြောက်ကြောင်း သုံးသပ်နိုင်သည်ဟုပါရှိသည်။

"လူတွေ သိပ်ပြီးအာရုံမစိုက်မိတဲ့ကိစ္စတစ်ခုက
တော့ လူငယ်တွေ စစ်မှုထမ်းဖို့အတွက် ဆက်လက်ဆင့်ခေါ်နေတုန်းပဲ။ မတရားဖမ်းဆီးနေတုန်းပဲ။ အဲ
ဒီတော့ ဒီကိစ္စက ဆက်လက်ဆိုးရွားနေတဲ့ အရာဖြစ်တယ်။ ဒီနေရာမျိုးမှာ သာမာန်စစ်မှုထမ်းတဲ့ ကိစ္စတင်မကဘဲနဲ့ အခုလိုမျိုး ပိုမိုပြီး အန္တရာယ်ကျရောက်နိုင်တဲ့ စစ်မြေပြင်ကို ပို့ပြီး စေခိုင်းတာတွေ တွေ့တဲ့အတွက် ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်လာသူတွေလည်း အများကြီးပါ။ ဒါတွေကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် သာမာန်လူ့အခွင့်အရေးထက် နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်မှုဖြစ်တဲ့ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုအထိ ရောက်ပြီလို့ ပြောလို့ရတယ်။ အသက် ၁၈ကနေ ၃၅ နှစ်အတွင်းမှာရှိတဲ့ လူငယ်မျိုးဆက်တွေ အားလုံးကို ဆိုးရွားတဲ့ စစ်မြေပြင်က လူသတ်ကွင်းတွေဆီကို ဗျူဟာတစ်ရပ်အနေနဲ့ ပို့ပြီးတော့ အစုလိုက်အပြုံလိုက် ထိခိုက်ပျက်စီးစေတာ၊ သေကြေစေတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဆိုးရွားတဲ့ နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်မှုအဆင့်ကို ရောက်ရှိနေပြီလို့ ပြောလိုပါတယ်"ဟုNUG လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီးဦးအောင်မျိုးမင်းက​ပြောသည်။

စစ်အုပ်စုသည် တနေ့တခြား စစ်သည်အင်အား လျော့နည်းလာမှုနှင့်ဘက်ပြောင်းလက်နက်ချမှုများ အဆမတန် များပြားလာမှုများကို အစားထိုး ဖြေရှင်းနိုင်ရန်အမည်ခံ“ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ” ကိုဗျူဟာတရပ်အနေဖြင့် ချမှတ်ကျင့်သုံးနေသည်ဟုလည်းအသိ​ပေးထားသည်။

ကုလသမဂ္ဂ၊ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့် နိုင်ငံ
တကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေဖြင့်စစ်အုပ်စု၏ လုပ်
ရပ်များကို အမြန်ဆုံးရပ်တန့်နိုင်ရန်အတွက် ထိရောက်သော စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုနှင့်လေယာဉ်ဆီ အပါအဝင် လက်နက်များ တင်ပို့ ရောင်းချမှုအား ပိတ်ပင်ခြင်းကို ချက်ချင်းလုပ်ဆောင်ရန်လည်း တိုက်တွန်းထားသည်။

အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံများအနေဖြင့် အဓမ္မစစ်သား စုဆောင်းမှုကြောင့် ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်လာသောလူငယ်များကို လူသားချင်းစာနာသော မူဝါဒအား အခြေခံ၍ စောင့်ရှောက်မှုများ လုပ်ဆောင်ပေးပါရန်တိုက်တွန်းထားသည်။

စစ်ကောင်စီသည် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို
၂၀၂၄ ခုနှစ်ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်နေ့တွင် အတည်
ပြုခဲ့ပြီး လူငယ်များကို အတင်းအကြပ်ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသော တိုက်ပွဲများတွင် စစ်သင်တန်းစစ်များကို အများဆုံးအသုံးပြုနေ
သည်။စစ်သင်တန်းဆင်းများသည် တိုက်ပွဲအတွင်း သေဆုံးမှုများနေပြီးတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များ၏
ဖမ်းဆီးခြင်း ခံနေရသည်။

အစီရင်ခံစာထဲတွင် လက်ရှိ စစ်သားသစ်အဓမ္မစု​ဆောင်းခံရပြီးပြန်လွတ်လာသူများကိုတွေ့ဆုံမေးမြန်းထားသည်များလည်းပါဝင်​ကြောင်း ဦး​အောင်မျိုးမင်းက​ပြောသည်။

စစ်သားစုဆောင်းခံရသူလူငယ်များအနေဖြင့်စစ်
သင်တန်းတက်နေစဉ်ကာလတွင်ဖြစ်စေ၊သင်တန်းပြီးဆုံး၍ လက်နက်တပ်ဆင်ပြီး အနေအထားတွင်ဖြစ်စေ အခြေအနေပေးသည်နှင့်ပြည်သူ့တော်
လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းများဖြစ်သည့် PDF၊ ပကဖ၊ ပအဖ၊ ပလဖ နှင့် တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေးအဖွဲ့အစည်းများထံ ဘက်ပြောင်းခိုလှုံကြရန်နှင့်ပြည်သူ့ရင်ခွင်ကဲ့သို့အဖွဲ့အစည်းများထံချိတ်ဆက်ထားရန် NUGက အသိ​ပေးခဲ့သည်။

"အကြမ်းဖက်စစ်တပ်က ဆက်လက်ပြီး မတရားတဲ့ နည်းလမ်းအားလုံး သုံးပြီး စစ်မှုထမ်းခိုင်းဦးမှာ သေချာပါတယ်။ အကြမ်းဖက်စစ်တပ် ရှိနေသမျှ ကာလပတ်လုံး အခုလိုမျိုး မတရားတဲ့ အမိန့်တွေနဲ့ ပြည်သူလူထုအားလုံး ဘက်ပေါင်းစုံက ဒုက္ခ
ရောက်နေမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအတွက်ကြောင့် အကြမ်းဖက်စစ်တပ် အာဏာကနေ ဖယ်ရှားနိုင်ဖို့အတွက် ရတဲ့နည်းနဲ့၊ ဖြစ်တဲ့နည်းနဲ့ ရောက်တဲ့နေရာကနေ အတတ်နိုင်ဆုံး တွန်းလှန်ဖယ်ရှားပေးဖို့အတွက် ပါဝင်ကြပါ။ အားပေးကြပါ။ ကူညီကြပါလို့ တိုက်တွန်းလိုပါတယ်"ဟုဦး​အောင်မျိုးမင်းကဆက်​ပြောသည်။

ကိုသန်းမြိုင်တို့မိသားစုဟာရေထွက်ရွာမှာ မုန့်နဲ့ ကုန်စုံဆိုင်ဖွင့်ထားတာပါ။စစ်​ကောင်စီ ​လေတပ်ကတိုက်လေယာဉ်ကဗုံးလာကြဲတဲ့အချိန်မှာ လမ်း လျှောက်တက်စ ကလေငယ်​လေးတွေအပါအဝင် ကလေး ၇ ယောက်လောက်ကအုပ်စုလိုက်ကိုသန်းမြိုင်တို့မုန့်ဆိုင်မှာ ဈေးဝယ်နေကြတာပါ။

တိုက်လေယာဉ်ကနေကြဲချလိုက်တဲ့ဗုံးဟာကိုသန်းမြိုင်တို့‌ ဆိုင်အနီးကပဲ ကုန်မာဆိုင်ပေါ်ကိုကျခဲ့တာပါ။ကုန်မာဆိုင်က ဝန်ထမ်းတွေအပါအဝင်​ဈေးဆိုင်ကတိုင်တွေပါမကျန်အကုန်အပျောက်ကုန်တာဖြစ်ပါတယ်။ကိုသန်းမြိုင်အိမ်ကနေ မုန့်ဝယ်ပြီးထွက်သွားတဲ့ ကလေးငယ်​လေး​တွေအုပ်စုဟာလည်း အခန္ဒာကိုယ်အပိုင်းပိုင်းပျက်ကုန်တာဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင်အိမ်နီးနားချင်းမိတ်​​ဆွေမိသားစု ၇ ယောက်ရယ် ၊သားအမိနှစ်ယောက်ထဲနေထိုင်တဲ့သူတွေရယ်၊ ကွမ်းယာဆိုင်က ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်အမျိုးသမီးငယ်လေးတွေရယ် အားလုံး စစ်တပ်ရဲ့ လေယာဉ် ဗုံးကြောင့် စက္ကန့်ပိုင်းအတွင်းသေဆုံးသွားကြပါတယ်။



https://www.ludunwayoo.com/feature-mm/2025/04/25/119092/

မန္တလေးမှာ ရွှေဆိုင်ကို သေနတ်ကိုင်လူတစ်စု ဓားပြဝင်တိုက်

ဧပြီ၂၉၊၂၀၂၅။ဆိုင်းမင်း၊ရှိန်း/People's Spring

မန္တလေးမြို့ ၊ချမ်းမြသာစည်မြို့နယ်ထဲက ရွှေဇာမဏီ ရွှေဆိုင်ကို မနေ့ ဧပြီ ၂၈ ရက်ညနေ၃နာရီ ခန့်က သေနတ်ကိုင်လူတစ်စု ဝင်ရောက်ဓားပြတိုက်
သွားတယ်လို့ မြို့ခံအချို့ဆီကသိရပါတယ်။

အောင်ပင်လယ်ရပ်ကွက် ၅၅လမ်း ၊ ၁၀၃ လမ်းနဲ့ ၁၀၄ လမ်းကြားမှာရှိတဲ့ ရွှေဆိုင်ကို ညနေ ၃ နာရီဝန်းကျင်မှာ Honda Insight အမျိုးအစား အနက်ရောင် 9/4799 နံမှတ်ပါကားနဲ့ရောက်လာတဲ့ လူ တစ်စုဓားပြတိုက်သွားတာလို့သိရပါတယ်။

စစ်တပ်အားပေး ဝါဒဖြန့်တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်တွေမှာ ဖြန့်ဝေလာတဲ့ CCTV မှတ်တမ်း အရ ရွှေဆိုင်အတွင်း ဝင်ရောက်ဓားပြတိုက်တဲ့ အမျိုးသား ၄ဦးကိုတွေ့ရပါတယ်။

အမျိုးသား ၄ ဦးအနက် ၂ ဦးက ပြောက်ကျားယူနီဖောင်းဝတ် လျှာထိုးဦးထုပ်ဆောင်း ထားပြီး သေနတ်အတိုကိုယ်စီကိုင်ဆောင်ထားကြပါတယ်။ သူတို့ ၂ဦးဟာ စစ်ကောင်စီက ပြည်သူ့စစ်တွေကိုချထား ပေးတဲ့ အစိမ်းရင့်ရောင် ပျောက်ကြားယူနီ ဖောင်းကိုဝတ်ဆင်ထားပြီး လက်နက်အတို တွေ‌‌
ကိုင်ဆောင်ထားတာကိုCCTV(လုံခြုံရေးကင်မရာ)
မှာတွေ့မြင်ရပါတယ်။

"ဒီဦးထုပ်နဲ့ ယူနီဖောင်းက မန္တလေးမှာ ပြည်သူ့စစ်နဲ့ ပြည်သူ့လုံခြုံရေးအဖွဲ့ တွေကိုချ ပေးထားတာ။လက်နက်အတိုရောပဲ။နယ်မြေကလည်း အောင်ပင်လယ်ကလည်း ဒီကောင် တွေစိုးမိုးနယ် မြေပဲ‌။ဒီ ကောင် တွေပဲဖြစ်မှာပေါ့ "လို့မြို့ခံတဦးကပြောပါတယ်။

ဓါးပြတိုက်ခံရချိန်မှာ ဆိုင်အတွင်းအမျိုးသား ၂ ဦး၊အမျိုးသမီး ၁ ဦးရှိ​နေပါတယ်။​ပြောက်ကျားဝတ်စုံဝတ်ထားသူ ၂ ဦးက အမျိုးသား ၂ ဦးရဲ့ဦး​ခေါင်း​တွေကို ​သေနတ်နဲ့ ချိန်ပြီးဓါးပြတိုက်ခဲ့တာပါ။

ကျန်အမျိုးသား ၂ ဦးက​တော့ ဆိုင်​ကောင်တာက​ရွှေထည်​တွေကိုယူ​ဆောင်သွားကြတာ ​တွေ့ရပါတယ်။​ရွှေချိန် ၂၃ ကျပ်သားဓါးပြတိုက်ခံလိုက်ရတယ်လို့စစ်တပ်ဝါဒဖြန့်တယ်လီဂရန်ချန်နယ်​တွေမှာ​ရေးသားထားပါတယ်။

လက်ရှိအချိန်အထိတော့ တရားခံ တွေဖမ်းဆီးနိုင်ခြင်းမရှိ သေးဘူးလို့သိရပါတယ်။

ရုပ်သံ-စစ်တပ်ဝါဒဖြန့်တယ်လီဂရန်ချန်နယ်လ်

ဘီစကွတ်မှမဟုတ်ဘူး အကူအညီ​တွေကို​ပေး​ဝေဖြန့်ဖြူးတဲ့အခါကောင်စီအုပ်ကြီး​တွေကအာဏာပြလိုက်၊စစ်​ကောင်စီကိုယ်တိုင်ကလည်းကြားဖြတ်အမြတ်ထုတ်လိုက် စတာ​တွေကြောင့်တကယ်လိုတဲ့သူ​တွေကနည်းနည်းပဲ ရတဲ့အ​ခြေအ​နေမှာ ​အောက်​ခြေကိုတကယ်​ရောက်ဖို့​သေချာသ​ဘောတူညီချက်ယူ ၊စီမံ​ပေးကြဖို့လည်းတိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။

စစ်​ကောင်စီရှိ​နေ​သေးသမျှမြန်မာနိုင်ငံမှာ ကောင်းမွန်တဲ့အုပ်ချုပ်ရေးမရှိတဲ့အတွက် သဘာဝဘေး၊ လူလုပ်ဘေးတွေလာတိုင်းလာတိုင်း WFP က ဘီစကွတ်တွေက အမြဲတမ်းလိုအပ်နေဦးမှာပါ။
အဲဒီအခါကျရင်တော့ အစောတလျင်ဝေပေးဖို့ ငလျင်ဘေးသင့်ပြည်သူတဦးအနေနဲ့ အကြံပြုပါရစေ။


https://www.ludunwayoo.com/opinion-mm/2025/04/27/119265/