💢 هاله؛ چشم‌خیربین

🔷 لطف‌الله میثمی

▪️چشم‌خیربینی اصطلاحی است که مرحوم طالقانی در «پرتوی از قرآن» آورده و آن ویژگی کسانی است که در هر انسان و هر امری به نقطه‌قوت‌ها و بالندگی‌ها توجه دارند و به کمک این بالندگی است که با نارسایی‌ها برخورد تعالی‌بخش می‌کنند. به نظر من در پرتو این ویژگی بود که سایر کمالاتش رقم می‌خورد که جایگاه انسان متکامل و فرهیخته را پیدا کرد که به او غبطه می‌خوردم و یک بار به او گفتم با این روندی که طی می‌کنی خود را برای رئیس‌جمهور شدن در آینده ایران آماده کن.
***
🔺 به یاد دارم که هاله شش‌ساله بود که پدر و پدربزرگش در پاییز سال 1342 در دادگاه نظامی جزء سران نهضت آزادی ایران محاکمه می‌شدند. گاهی با دوچرخه هاله را به این طرف و آن طرف در تهران می‌بردم. یک روز او را هم به دادگاه پدر واقع در عشرت‌آباد بردم. هنگامی که دادگاه تنفس داد، زنده‌یاد مهندس سحابی پشت میز خطابه روی صندلی نشسته و هاله هم روی زانوی او قرار گرفته بود. درحالی‌که هاله روی میز خطابه در حال نقاشی بود، عکاسان روزنامه اطلاعات از این منظره عکس زیبایی گرفته بودند. حیف و صد حیف که این عکس و سایر عکس‌های دادگاه سران توسط ساواک همراه با آلبوم‌های زیبایی که برای وکلا تهیه شده بود، توسط ساواکی‌ها به غارت رفت. هاله در نبود پدر و پدربزرگ در پرتو مهربانی‌های مادر رشد کرد. دبستان، دبیرستان و دانشگاه را طی نمود. آخرین خبری که در سال 57 از او داشتم به جمعه خونین میدان سرخ شهدا برمی‌گردد، یعنی هفده شهریور 57، که مادران و خواهران در معرض رگبار نظامیان حکومت نظامی قرار گرفتند و هاله خود را در جوی آبی انداخت به‌طوری‌که سفیر رگبارها را از بالای سرش می‌شنید و زرین خانم مادر او به دنبال گمشده خویش یعنی هاله می‌گشت.

▪️بعد از هفده شهریور مهندس را از زندان شیراز به زندان قصر آورده بودند تا زمینه آزادی او فراهم شود. از شهریور 52 که در زندان شیراز با مهندس خداحافظی کردم، او را ندیده بودم و بنابراین داستان‌ها و درددل‌ها داشتیم.

هاله دانشگاه را رها کرده بود و به پاریس رفت و در نوفل لوشاتو در محل اقامتگاه مرحوم امام از نزدیک فعالیت می‌کرد و مدتی پس از پیروزی انقلاب، دوباره او را در منزل پدری و مادری دیدم. چندی بعد هم که با دکتر تقی شامخی ازدواج کرد. از آن به بعد ارتباط ما بیشتر شد.

🔺 پس از انقلاب من و دوستانم دوماهنامه‌ای به نام «راه مجاهد» منتشر می‌کردیم که مدت 12 سال دوام داشت و با حکم دادستان دادگاه ویژه روحانیت به مدت چهار سال متوقف شد و در آستانه خرداد 76 تبرئه شدیم. برای ادامه کار نشریه دنبال جا و مکان می‌گشتم. البته این بار نام نشریه را به پیشنهاد مهندس سحابی به «چشم‌انداز ایران» تغییر دادم. یکی از هم‌بندهای سابق مهندس اتاقی از دفتر خود را در اختیار ما گذاشت. صبح‌ها روی پله می‌نشستیم تا او بیاید و کلید بیندازد و وارد اتاق شویم. یکی از این روزها بود که هاله و همسرش دکتر شامخی را مقابل درِ دفتر دیدم. هاله مایل بود یک کار فرهنگی عمیق داشته باشد و من به ایشان پیشنهاد کردم که من و مهندس قیداری در حال کار روی یکی از جنگ‌های پیامبر، یعنی احد هستیم. خوشبختانه صاحب دفتر دائم شدیم و سه نفری مدت هفت سال روی آیات قرآن و تاریخ‌های مربوط به جنگ احد تحقیق می‌کردیم. کمبودهایی که در تاریخ وجود داشت در قرآن یافتیم و آنچه در قرآن ذکری از آنها نشده بود در تاریخ. کار تطبیقی خوبی بود. ضمن تحقیقات متوجه شدیم که آیات مربوط به احد بعد از پایان جنگ به پیامبر اکرم(ص) نازل شده و محمد(ص) بدون دریافت وحی مستقیمی از جانب پروردگار به طراحی جنگ احد پرداخته و در مرحله اول هم آن طراحی‌ها به پیروزی چشمگیر انجامیده است و مهاجمین مکّی بار و بُنه خود را گذاشته و فرار کرده بودند که البته با رهاکردن تنگه توسط تنگه‌داران، حادثه جانگداز جنگ مغلوبه رخ داد. نام کتاب «تحلیلی بر جنگ احد؛ قله بحران قله مدیریت» شد و مهندس سحابی مقدمه زیبایی بر آن نوشت و به یکی از کتاب‌های مرجع در تاریخ اسلام تبدیل شد. هاله در سفر حج خود به منطقه کوه احد رفت و عکس‌های زیادی گرفت و نقاشی‌های خود را هم بر کتاب افزود.


متن کامل در instant view :

https://bit.ly/3xDZKuO


#هدی_صابر
#هاله_سحابی
#عزت‌الله_سحابی
#لطف‌الله_میثمی

https://t.me/DaghdagheIran
https://instagram.com/daghdaghe.iran?utm_medium=copy_link

🔴 نواندیشی دینی و روش نوین تفسیر «کتاب با کتاب»
🔸بررسی مقاله «سه کتاب» اثر مرحوم عزت‌الله سحابی

🔷جمشید دیوانی

✅مقدمه: اقبال لاهوری و منابع معرفت
🔻کمتر از یکصد سال پیش و در شرایطی که جهان اسلام در وضعیتی بسیار تأسف‌بار و نابسامان به سر می‌برد که به قول معلم شهید ما «عصری... که مزرعه فرهنگی اسلام را آفت گرفته و در سکوت غم‌انگیز و مرگبار پاییزی فرو رفته و در همین حال، ناگهان سیل و طوفان ریشه برانداز استعمار از غرب برآن تاخته و این مزرعه آفت گرفته پاییززده را سراسر آب گرفته بود و دهقانان مصیبت‌زده‌اش را هم خواب و داروغه‌هایش تنها غارتگرانش و مزرعه‌دارانش همه گله‌های یورش‌کننده گرگان و روبهان و کفتاران به گفته حافظ:

از این سموم که برطرف بوستان بگذشت
عجب که رنگی گلی ماند و بوی نسترنی»

🔹 در چنین فصلی ناگهان سرو آزادی قامت برکشید، مردی که «مرد دین و دنیا، ایمان و دانش.... مرد دیروز و امروز، پارسای شب و شیر روز بود، مسلمان بود»، و چاره دردِ جانکاه جهان اسلام را «بازسازیِ» چارچوب‌های فکری مسلمین در نگاه به خدا، طبیعت و انسان و رابطه بین آنها دانست و خود، در این راه آستین همت بالا زد و پیشگام ارائه نگاهی نو به عالم و آدم بر مبنای آموزه‌های قرآنی و دینی شد و بدینسان «به قیام انقلابی سیدجمال قوام ایدئولوژیک بخشید و درخت برومند و سرکش او را ریشه‌های عمیق فکری داد.»

🔻 اقبال در پروژه بازسازی‌اش سعی کرده است «... که با توجه به سنت فلسفی اسلامی و در نظر گرفتن ترقیات اخیر رشته‌های جدید علم و معرفت، فلسفه دینی اسلام را احیا و نوسازی» کند.

🔹 و اینک ده‌ها سال بعد از بیان اندیشه‌های تاریخ‌ساز این نابغه بزرگ جهان اسلام و در شرایطی کم و بیش مشابه از جهت وضع جهان اسلام، مردانی دیگر از زمره نواندیشی دینی سعی کرده‌اند پروژه احیا و نوسازی فلسفه دینی اسلام و نگاه نو به عالم و آدم بر مبنای 1ـ قرآن و سنت اسلامی و 2ـ در نظر گرفتن ترقیات علم و معرفت در دوران جدید را پیگیری کنند و مهندس سحابی قطعاً یکی از این بزرگان است.

✅« سه کتاب» حاصل یک عمر زیست مؤمنانه
🔻زندگی پرفراز و نشیب مهندس سحابی تجربه یک زیست مؤمنانه و عدالت‌جویانه در زمینه‌ای از نجابت و صداقت همیشگی است و این مهم را فطرت پاک و خداجوی وی از رشد و نمو در خانواده‌ای که سمبل ایمان و علم و مبارزه بود و نیز همنشینی و تَعَلّم از بزرگانی چون آیت‌الله طالقانی، مهندس بازرگان و پدر بزرگوارش دکتر سحابی و... در مسیر زندگی و مبارزه‌اش کسب کرده بود.
🔹 اگر بخواهیم به سیاق معلم شهیدمان در تمجید از اقبال لاهوری از او سخن بگوییم، مهندس سحابی «کسی است که نه‌تنها با سخن خویش که با بودنِ خویش» به ما آموخت.
🔻«او مردی است با یک روح و در چندین بعد و این تصادفی نیست. روح اسلامی چنین است.»
🔹 «وی نشان داد که اسلام، علیرغم جهل و رکود داخلی و... همچنان استعداد آن را دارد که نبوغ‌های بزرگ پدید آورد، روح‌های عمیق و نیرومند بپرورد.»
«چقدر شنیدنی و قابل تأمل است سخن وی که «مردِ دین و دنیا، ایمان و دانش، عقل و احساس، عرفان و سیاست، خدا و مردم، پرستش و جهاد، مرد دیروز و امروز، پارسای شب و شیر روز بود و مسلمان بود.«
🔻 مرحوم مهندس سحابی در اواخر عمر پربرکت خود اقدام به انتشار دیدگاه‌های خود درباره یکی از مهم‌ترین مباحث اندیشه اسلامی یعنی وحی کتاب مقدس کرد. این دیدگاه‌ها که به اختصار در مقاله «سه کتاب» در کتابی با همین نام نگارش یافته به بررسی معنای واژه «کتاب» در قرآن مجید پرداخته و با معرفی «قرآن مجید»، «طبیعت» و «تاریخ» به عنوان معانی مختلف ولی متناظر به یک حقیقت واحد از این لفظ، رویکرد تفسیری نوینی ارائه داده است. براساس این رویکرد تفسیری کتاب‌های طبیعت (علوم مثبته) و تاریخ (علوم انسانی و اجتماعی)، نیز کاملاً درون دینی و درون قرآنی بوده و استفاده از دستاوردهای بشری از این دو کتاب برای فهم حقایق قرآنی توصیه شده و برعکس استفاده از کتاب آسمانی قرآن نیز در کارهای علمی و تاریخی تجویز شده است.

✅در جستجوی منابع معرفت
🔹 مرحوم سحابی در ابتدای مقاله «سه کتاب» با طرح نظرات و دعاویِ به قول ایشان خشک و تحجرآمیز برخی از فرقه‌ها و نحله‌های اسلامی که با استناد به جمله «حسبنا کتاب الله»، کتاب قرآن را تنها منبع معرفت و استخراج احکام برای خود می‌شناسند، ضرورت پژوهشی قرآنی را در همین باب متذکر و پس از آن با بررسی موارد کاربرد واژه «کتاب» و با توجه به سیاق آیات و آیات قبل و بعد از آن سه فرض اولیه خود برای سه کتاب (کتابی آسمانی، کتاب طبیعت و کتاب تاریخ) را پذیرفتنی و مقبول می‌یابد.

متن کامل در instant view :
https://bit.ly/3BpczMp


#هدی_صابر
#هاله_سحابی
#جمشید_دیوانی
#عزت‌الله_سحابی


https://t.me/DaghdagheIran
https://instagram.com/daghdaghe.iran?utm_medium=copy_link

‍ ✅ منتخب توییت‌های روز


✍🏽 الان چه خبره؟
✅ ‌‌‌‌#الانچخبره؟
اسکرین شاتی از یکی از گروه‌های پروژه بگیران لو رفته که نشون می‌ده چطور برای زاکانی دستورالعمل تبلیغاتی نوشته شده و بین فعالان ارزشی با وعده دیده شدن توئیت‌ها و به دست افراد سطح بالا رسیدن، پخش میشه.

✍🏽 ایرج
✅ ‌‌‏علی کریمی و صادق زیباکلام تو بدبخت شدن مردم نقش دارند ولی رهبر و رئیس‌جمهور نقش ندارند.
منطق ارزشی

✍🏽 زُهِیر موسوی
✅ ‌‏ ‏علی کریمی چه آتیشی زده به جون این پروژه‌ای ها:))))

✍🏽 پریستار
✅ ‌‏به مناسبت روز ‎#پرستار:

‎#شادی_گیلک، پرستاری که دیماه ۱۴٠٠ به اتهام تبلیغ علیه نظام روانه زندان شد. شادی گیلک در دوران کرونا به عنوان پرستار نمونه معرفی شده بود

✍🏽 فرزاد صیفی کاران
✅ ‌‌‏صدیقه پیشنماز، مادر ‎#فرهاد_میثمی اعلام کرده در اعتراض به وضعیت ‎#احمدرضا_جلالی و در همراهی با فرهاد میثمی، از شنبه ۲۴ اردیبهشت دست به اعتصاب غذایی “سه روزه” خواهد زد.

✍🏽 هِمی
✅ ‌‏ببینم شماها حواستون به مهدی یراحی هست؟ میدونید چقدر شرافتمندانه پای ما مردم وایساد؟ میدونید دیگه درآمدی نداره؟ دیگه حتی نمیتونه آهنگ بده بیرون؟
حداقل کاری که میتونید برای حمایتش انجام بدید اینه که موزیکاش رو توی اسپاتیفای و یوتیوب موزیک گوش بدید و ویدیوهای یوتیوبش رو ببینید.
‏
✍🏽 نفس
✅ ‌‌‏میبینم فریاد مردم را
و زجر میکشم
شاید آن طور که باید و شاید درک نکنم
دروغ چرا مسئولیت زندگی به گردن ندارم
کار کرده ام و میکنم ولی هرگز مجبور به اینکار نبودم
نشده است که شرمنده کسانی باشم که چشم انتظار من هستند برای تامین مایحتاجشان
ولی در این مرز و بوم زندگی میکنم

✍🏽 علی اکبرزاده
✅ ‌‌‏اگه برای شکایت و انتقاد در مورد یارانه‌هاتون به سامانه‌ی ۶۳۶۹ وزارت کار زنگ می‌زنید، صبور باشید و محترمانه حرف بزنید، چون پاسخ شمارو معلولین تازه شاغل شده و البته آموزش دیده میدن؛ این خدمت توسط وزارت کار به یه موسسه نیکوکاری برون سپاری شده.
‎#اشتغال_معلولان

✍🏽 امید فراغت
✅ ‏تا هنگامی که ‎#ایران در نظام بین‌الملل روابط متعادل و متوازن با غرب و شرق نداشته باشد اصطلاح ‎#جراحی‌اقتصادی فقط برای جلوگیری از ‎#ورشکستگی و ‎#فروپاشی‌ اقتصادیست و کمکی به مردم نیست! این که ‎#درآمد ملت ۱۰۰۰ و ‎#هزینه‌شان ۱۰ هزارتومان است جراحی اقتصادی نیست بلکه ‎#تجاوزاقتصادی نام دارد

✍🏽 ریحانه طباطبایی
✅ ‏حمله به تشیع کنندگان، چه تصویر آشنایی، یازده سال پیش بود، به همین شکل به دختر زیر تابوت پدر حمله کردند و دختر دیگر نفس نکشید... تصاویر در خاورمیانه آشنایند، فرق نمی کند کجا باشی، از فلسطین تا تهران، تصاویر تکراری و آشنایند...
‎#هاله_سحابی
‎#عزت‌الله_سحابی
‎#شيرين_أبوعاقلة

✍🏽 علیرضا غلامحسینی
✅ ‌‏ ‏خیلی ساده مرور کنیم: دولت ایران دستگاه عریض و طویلی است که خرجش بیش از دخلش است. وقتی خرج شما بیش از دخل شما باشد به اصطلاح مرسوم کمی غلط پول چاپ میکنید(نقدینگی را افزایش میدهید) نقدینگی افزایش یافته قیمت کالاها را افزایش می‌دهد و موجب تورم و فقیرتر شدن مردم می‌شود.

✍🏽 عباس عبدی
✅ ‌‌‌‏حداد عادل: مثلا همین موضوع اصلاح یارانه‌ها را ببینید، بنده در درستی این کار تردید ندارم.

ولی شما بعنوان رییس مجلس هفتم مغایر نظر دولت اصلاحات و قانون؛ افزایش ۲۰درصدی سالانه قیمت سوخت را لغو و تا چند سال آن را در ۱۰۰ تومان ثابت کردید و این خطا را عیدی مجلس به مردم معرفی کردید.

✍🏽 مهدی طارمی
‌‌‏✅ ‌‌‏علی کریمی و کریمیها بهانه ای هستند برای فراموش کردن گرانی
وگرنه همه میدونیم علی کریمی حمایت شده مردمیست
کسی رو با اسم علی اقا بزرگ نکنین لطفا🙏🏻

✍🏽 محمدرضا مهاجر
✅ ‌‌‏پس یادداشت کنید:
رییس جمهور خوب اونیه که راه بیفته بره جوادیه ولی کاری کنه با مردم جوادیه که نون خشک هم‌ نتونن بخورن!

✍🏽 پدرام شمیرانی
✅ ‌‌‏ولی خداوکیلی اگه روحانی همین افزایش قیمت ها رو انجام میداد الان تایملاین ارزشی داشت میگفت روحانی میخواد براندازی کنه
میخواد مردم رو عصبانی کنه که نظام رو ساقط کنن




@MostafaTajzadeh

📝📝📝مهندس سحابی و آن قساوت بی‌دلیل

✍️احمد زيدآبادی

✅در #تاریخ معاصر ایران، انسانی به پاکی و پاکدستی و پاکبازی و زلالی و صافی و یکرنگی و ایران‌دوستی زنده‌یاد مهندس #عزت‌الله_سحابی به ندرت در صحنۀ #سیاست کشورمان ظهور کرده است.
مرحوم سحابی قاعدتاً مانند همۀ بزرگان اهل مبارزه و سیاست در تاریخ بشر، محدودیت‌ها و کاستی‌های ویژۀ خود را داشت، اما صداقت و نجابت و شرافت و تواضع و خیرخواهی محض او برای کشور و مردم کشورش، از او سرمایۀ گران‌بهایی ساخته بود که می‌توانست در مقام یکی از محورهای اصلی وفاق و همبستگی ملی جامعۀ #ایران، نقش بازی کند.

✅بدبختانه زعمای حکومت نه فقط قدر این سرمایه را پاس نداشتند، بلکه در جهت خنثی‌سازی توانایی‌ها و سرکوب نقش سیاسی او تا نقضِ کاملِ ابتدایی‌ترین #حق یک #انسان نیز پیش رفتند.
آنها حتی به حرمت سال‌ها همرزمی و همکاری، یک بار زحمت دیدار رو در رو با این انسان فروتن و مأخوذ به حیا و از خود گذشته را به خود ندادند تا از نگاه و راه حل‌های او برای ادارۀ صحیح کشور و حفظ منافع و مصالح ایران اطلاعِ بی‌واسطه و دست اول پیدا کنند.

✅بنابراین، انتخاب‌شان این شد که صدای مرحوم #سحابی را به واسطۀ تیمی امنیتی از انزوای دردناکِ سلول‌های انفرادی بازداشتگاه‌های مخفی بشنوند و آن انسان شریف را تا سرحد حذف کامل از صحنۀ سیاسی تحت فشار بگذارند.

✅اوج این ستمکاری علیه مهندس سحابی در روز فوت و تشییع جنازه‌اش به نمایش در آمد.
تاریخ به ما می‌آموزد که حکومت‌ها اغلب از وحشتِ تضعیف قدرت‌شان، تحت نام حفظ ثبات و نظم و امنیت دست به قساوت می‌زنند، اما "قساوت بی‌دلیل" را تاریخ هیچگاه فراموش نکرده و نبخشیده است.

✅بعد از گذشت یازده سال از درگذشت مهندس سحابی، تمام ارکان #قدرت در جمهوری اسلامی باید پاسخگوی این پرسش باشند که آن جمعیت محدود در آن گوشۀ محصور، چه خطر یا تهدیدی را متوجه نظم و ثبات و امنیتِ مورد نظرشان می‌کرد که حرمت تشییع پیکر مرحوم سحابی را زیر پا گذاشتند و با قساوتی مطلقاً بی‌دلیل، مراسم تشییع بی‌مسئله و آرامی را بر سر خانواده و دوستان آن مرحوم آوار کردند و جان یگانه دختر معصومش هاله را گرفتند؟ دلیل آن همه بی‌حرمتی و بی‌ادبی و گستاخی و قساوت و زشت‌رفتاری چه بود؟

✅هر گاه به یاد آن روزهای سیاه می‌افتم؛ چنان غیظ و اندوهی در درونم غلیان می‌کند که می‌خواهم بر سر همۀ آنان که آن بی‌حرمتی و سنگدلی را به اجرا گذاشتند، یا دستور دادند، یا راضی شدند، یا سکوت کردند؛ چنان فریاد برکشم که عرش #خدا را به لرزه در آورد.....اما:
شرح این هجران و این خود جگر
این زمان بگذار تا وقت دگر

✅باری مهندس سحابی با نگاهی منزه از ایدئولوژی‌زدگی، انس و الفتی دائمی با متن #قرآن داشت. برداشت‌های او از آیه‌های قرآن به قدری نغز و لطیف و دل انگیز و راهگشا بود که گویی تفسیرهای زنده‌یاد سید #محمود_طالقانی را زنده می‌کرد.
یکی از نکاتی که او در توضیح موانع پیش روی آدمیان برای شناخت حقیقت و اعتراف به واقعیت دائم بر آن تأکید می‌کرد؛ بخش نخست آیۀ ۱۴۶ سورۀ اعراف بود:

✅سَأَصْرِفُ عَنْ ءَايَٰتِىَ ٱلَّذِينَ يَتَكَبَّرُونَ فِى ٱلْأَرْضِ بِغَيْرِ ٱلْحَقّ ( کسانی را که در زمین به ناحق تکبر می‌ورزند، از توجه به آیات و نشانه‌های خویش باز خواهیم داشت)
شادروان سحابی از این آیه چنین درک می‌کرد که افراد گردنکش و خودخواه و گستاخ نگاهشان به واقعیت تیره و تار می‌شود، به طوری که داده‌های روشن و خطرات و تهدیدهای عینی را به صورت دلخواه خود تأویل و تفسیر می‌کنند و نهایت این کژبینی هم هلاکت و نابودی ناگهانی است.

✅او خطاب اصلی این آیه را زمامداران می‌دانست و در باره‌اش مصداق‌های شیرینی هم نقل می‌کرد؛ از جمله:
"چند سال پس از #انقلاب، ناشران کتاب دور هم جمع شدند تا در بارۀ مشکلات نشر با هم گفتگو کنند. من هم از طرف شرکت سهامی انتشار در آنجا حاضر بودم. بیشتر ناشران از کسادی بازار کتاب‌های دینی سخن گفتند و اظهار نگرانی کردند. در میان آن جمع، فرد معممی هم بود که پس از شنیدن این سخن شکر و حمد خدای را به جا آورد. همه از این رفتار متعجب شدند و دلیلش را پرسیدند. فرد معمم در پاسخ گفت: نخریدن کتاب‌های دینی نشانۀ این است که سواد دینی مردم به قدری بالا رفته و یا کامل شده است که دیگر نیازی به خرید این نوع کتاب ها ندارند. آیا این جای شکر ندارد؟
@MostafaTajzadeh