🔵عەرەبی و فارسی وێژانی سەردەمی نوێی کورد
پرسیارێکی گرینگ لە تەمەنی مێرمنداڵیمەوە تا نووسینی پایاننامەی ماستێرم لە ژێر ناوی « عربی سرایان معاصر کورد»... و تا ئەمڕۆکەیش ھەر لەگەڵمدا بووە ودەیان ھۆکارم بۆ ھێناوەتەوە...
پرسیارەکە ئەوەیە: بۆچی ئێمە عەرەبی وێژ و عەرەبی نووس و فارسی وێژ و فارسی نووسی کوردمان تا بڵێیی زۆر بووە؟ بەڵام بە پێچەوانەوە یەک کوردی وێژ و کوردی نووسی فارس یان یەک کوردی وێژ و کوردی نووسی عەرەبمان نەبووە؟ و لە عەینی سەیروسەمەریدا ھیچکام لەو کوردە عەربی وێژ و عەربی نووس یان فارسی و تورکینووسانە بیریان لەمە نەکردەتەوە کە بۆچی ئەو نەتەوانە ھیچیان نایەن بە زمانی کوردی بنووسن بەڵام ئەمان بوونەتە کۆیلەی فیکری ئەوان و «کەواسووری بەرقافڵەیان» لێ دەرچووە و خۆیان دەکووژن بۆ زمانی ئەوان...
دیارە وەڵامی ئەوە تا ئاستێک ڕوونە کە دەکرێت ناوی دۆخی ژێردەستی لێ بنێین کە مرۆڤی ژێردەستە ھەمیشە تابیع و شوێنکەوتووی سەردەستەکەی بووە. بەڵام پرسیارێکی جیدیتر ئەوەیە ئایا ئەو کوردانەی بە عەرەبی و فارسی دەیان نووسی بیریان لەوە نەکردەتۆ خۆیشیان زمانیان ھەیە و دەبێت بە زمانی خۆیشیان بەرھەم بێنێن؟ لە چ ئەپیستیمە و نەزمی زانستێکدا ڕۆ چبوون کە نووسین و شێعروتن بە زمانی کوردی ببوو بە ”بابەتێکی بیرھەڵنەگر: امر اندیشەناپذير“بۆیان و قەت بیریان لێنەدەکردۆتەوە“.
دەیان پرسیاری دیکەی ھاوپێوەند بەم باسەوە... ئەو مێشکە چی تێدا دەگوزەرێت وا ناتوانێت لە خۆی و لە زمانی و لە دۆخەکەی خۆی بیر بکاتەوە؟! توێکارناسی ئەو مێشکە دەبێت کاری لەسەر بکرێت و بەپرۆسەی ئیستعمارسڕینەوە لە زەین( decolonizing of the subject) تێپەڕێت.
✍حیسام(هیوا)خاکپوور
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
پرسیارێکی گرینگ لە تەمەنی مێرمنداڵیمەوە تا نووسینی پایاننامەی ماستێرم لە ژێر ناوی « عربی سرایان معاصر کورد»... و تا ئەمڕۆکەیش ھەر لەگەڵمدا بووە ودەیان ھۆکارم بۆ ھێناوەتەوە...
پرسیارەکە ئەوەیە: بۆچی ئێمە عەرەبی وێژ و عەرەبی نووس و فارسی وێژ و فارسی نووسی کوردمان تا بڵێیی زۆر بووە؟ بەڵام بە پێچەوانەوە یەک کوردی وێژ و کوردی نووسی فارس یان یەک کوردی وێژ و کوردی نووسی عەرەبمان نەبووە؟ و لە عەینی سەیروسەمەریدا ھیچکام لەو کوردە عەربی وێژ و عەربی نووس یان فارسی و تورکینووسانە بیریان لەمە نەکردەتەوە کە بۆچی ئەو نەتەوانە ھیچیان نایەن بە زمانی کوردی بنووسن بەڵام ئەمان بوونەتە کۆیلەی فیکری ئەوان و «کەواسووری بەرقافڵەیان» لێ دەرچووە و خۆیان دەکووژن بۆ زمانی ئەوان...
دیارە وەڵامی ئەوە تا ئاستێک ڕوونە کە دەکرێت ناوی دۆخی ژێردەستی لێ بنێین کە مرۆڤی ژێردەستە ھەمیشە تابیع و شوێنکەوتووی سەردەستەکەی بووە. بەڵام پرسیارێکی جیدیتر ئەوەیە ئایا ئەو کوردانەی بە عەرەبی و فارسی دەیان نووسی بیریان لەوە نەکردەتۆ خۆیشیان زمانیان ھەیە و دەبێت بە زمانی خۆیشیان بەرھەم بێنێن؟ لە چ ئەپیستیمە و نەزمی زانستێکدا ڕۆ چبوون کە نووسین و شێعروتن بە زمانی کوردی ببوو بە ”بابەتێکی بیرھەڵنەگر: امر اندیشەناپذير“بۆیان و قەت بیریان لێنەدەکردۆتەوە“.
دەیان پرسیاری دیکەی ھاوپێوەند بەم باسەوە... ئەو مێشکە چی تێدا دەگوزەرێت وا ناتوانێت لە خۆی و لە زمانی و لە دۆخەکەی خۆی بیر بکاتەوە؟! توێکارناسی ئەو مێشکە دەبێت کاری لەسەر بکرێت و بەپرۆسەی ئیستعمارسڕینەوە لە زەین( decolonizing of the subject) تێپەڕێت.
✍حیسام(هیوا)خاکپوور
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
Telegram
میزان - کـوردستان
🌍کاناڵی میزان،دەلاقەیێک بۆ گەشەسەندنی هزر و بیری تاکی کورد.هەوڵدان لە پێناو زیندووکردنەوەی ناسنامە و شووناسی نەتەوەیی
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
ئەو کاتەی کە بیر دەکەمەوە
کوردی نازانم،
سەر دادەخەم،
شەرم دەکەم
لە پێنووس و پەنجەکانم!
✍"شێرکۆ بێکەس"
👇👇👇👇👇
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
کوردی نازانم،
سەر دادەخەم،
شەرم دەکەم
لە پێنووس و پەنجەکانم!
✍"شێرکۆ بێکەس"
👇👇👇👇👇
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
کام بژاردە بۆ پێناسەی "کورد بوونی" ئیختیاری ڕاستە؟
Anonymous Quiz
11%
1_من لە کوردستان لە دایک بووم.
5%
2_کورد بوون؛واتا شانازی کردن بە مێژووی زێڕینەوە.
7%
3_کورد بوون؛حیچ شتێک نییە،جگە لە خاک و زمان و کەلتوور... .
4%
4_کورد بوون؛هەوڵدان و ئینتمایە بە خۆئاگای و عەقڵانیەت و مەعریفە.
4%
5_من خەم بۆ نیشتمانم دەخۆم.
5%
6_کورد بوون؛ئینتمایەکی عەقڵانییە بۆ گۆڕیین و بەردەوامی ژیان و کۆمەڵگا
15%
7_بژاردەی 1 و 3
28%
8_بژاردەی 4 و 6
21%
9_هەموو بژاردەکان هەڵەیە.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۸ی مارس
تۆ یەک ڕۆژ نیت
هەموو ساڵیت!.
تۆ یەک وشە و یەک کتێب و
یەک گڵۆپ و یەک نیگار و
یەک تابلۆ نیت!.
گەر دەقیقەیەک دیار نەبی
سەعات دڵی ئەوەستێت و
ماڵ کوێر ئەبێ و
پەلکەگیای ساوا ئەمرێت و
شەقام ئەگری و
باڵندەکان ڕەش ئەپۆشن و
شیعریش بۆ خۆی هەڵئەوەرێ!.
تۆ بە تەنها بای بارانی
هەشتی مارس نیت.
ئەی قوڵپی خوێنی هاوین و
پرچی شەوانی پاییز و
کلووی بەفری خۆشەویستیی
گەر تۆ نەبی؟
ئەبێ کێ بێ؟!
ژن. ژن. ژن
تۆ ژیانی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✍: #شێرکۆ_بێکەس
🔹نەخشاندن: #shad_k
👇👇👇👇👇
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
۸ی مارس
تۆ یەک ڕۆژ نیت
هەموو ساڵیت!.
تۆ یەک وشە و یەک کتێب و
یەک گڵۆپ و یەک نیگار و
یەک تابلۆ نیت!.
گەر دەقیقەیەک دیار نەبی
سەعات دڵی ئەوەستێت و
ماڵ کوێر ئەبێ و
پەلکەگیای ساوا ئەمرێت و
شەقام ئەگری و
باڵندەکان ڕەش ئەپۆشن و
شیعریش بۆ خۆی هەڵئەوەرێ!.
تۆ بە تەنها بای بارانی
هەشتی مارس نیت.
ئەی قوڵپی خوێنی هاوین و
پرچی شەوانی پاییز و
کلووی بەفری خۆشەویستیی
گەر تۆ نەبی؟
ئەبێ کێ بێ؟!
ژن. ژن. ژن
تۆ ژیانی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✍: #شێرکۆ_بێکەس
🔹نەخشاندن: #shad_k
👇👇👇👇👇
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🔵سەوقاتی دوور وڵاتان
لە ساڵانی هەشتا بۆ ماوەی چەند مانگ لە گەڵ لاوێکی لوڕ و چەن کەسێکی تارانی لە شوێنێک کارمان ئەکرد.هەر لە ڕۆژی هەوەڵ تارانیەکان دەستیان کرد بە گاڵتە کردن بەو لاوە. ئەو هەژارە بە تەواوی بیر و هێزیەوە هەوڵی ئەدا وەکو ئەوان هەڵسووکەوت بکا: وەکو ئەوان قسەی ئەکرد،بو بە لایەنگری تیمێکی فوتباڵی تارانی،گۆی بیستی گۆرانی ئەوان بو، تەنانەت وەکو ئەوان دروو دەلەسەو و چاوو ڕاوی ئەکرد.پاش چەند مانگ تەواو بو بە هاوشێوەی ئەوان،بەڵام دیسان هەمو ڕۆژێک بۆ گاڵتە پێ کردن شتێکیان بۆ ئەدۆزیەوە.ئەو نەبو بە تارانی، تەنیا مەیموون بوونەکەی لێ زیاد کرابو. باسی ڕۆژ و دوان نەبو، لاسایی کردنەوەی ئەوان ببو بە بەرنامەی ژیانی.جارێک وتم براکەم؛ باوکانی تۆ کاتی خۆی ئەو تارانەیان فەتح کرد، بە ئەسپەوە چونە ناو ماڵی شای قاجار، تۆ کەم سەر دانەوێنە. وتی حەک لەو درۆیە، شتی وا قەد نەبوە. بێ بایەخی خۆی، بە بێڕێزی بە ناوداران و پیاوە ئازاکانی هاوزمانی خۆی دادەپۆشی.
ڕۆژێک بیرم لەوەی دەکردەوە ئەم کابرا بگەڕێتەوە شار یان دێهاتی خۆی،ئەویش لەو خەڵکە ئەبێ بە تارانی . جا ئەم شێرپەنجەی (سەرەتان) خۆبەدەستەوە دانە، هەر ئەتەنێتەوە. لە کوردانیش بە هەزاران کرێکار و خوێندکار و... چونەتە غەریبی. نەک هەرهەمویان بەڵام زۆریان خۆیان بەدەستەوە داوە. کابرا لە تاران بۆتە ژێرماڵەو خزمەتچی،کە دێتەوە باسی چۆنیەتی والنتاینی ئەو ساڵمان بۆ ئەکا.لە غەریبی قەد ماشێنی بەدەستەوە نەبوە،دو ڕۆژ هاتوتەوە بۆ سەردانی ماڵی خزم و کەس و کار، هەر ئەڵێ کورد کەلتوری ڕانەندەگی(لێ خۆڕینی ئوتوموبیل) نازانێ. بە چاوی سووک بو ماڵانی ناو دێ دەڕوانی، کەچی کاتێ دەچیە نێو ماڵی لە قەراخی شاری تاران هەر بەجارێ تاران و ژیان و هەمو شتێکت لە بەرچاو دەکەوێ.پاش چوار ساڵ بۆ زەماوەندی براکەی هاتوتەوە، بە لۆتی ناو شایەکە ئەڵێ،بیکە ڕەقسی فارسی ئێمە هەڵپەرکێ کوردی نازانین. تەنیا باسی کرێکار و چینی چەوساوەمان نیە کە تووشی ئەو دەردە بوون، گەورەکانمان کە پاش چەن ساڵ ژیان لە دوور وڵاتان دێنەوە،ئەبینی بە سەر و پێستەوە بوون بە مورید و مەنسووبی فڵان نووسەر و ڕوناکبیر و گۆرانی بێژو شاعری بێگانە و حاشا لە ناودارانی خۆمان ئەکەن و زۆرێک "ئیسم" و "لۆژی"یان پییە کە دیارە سەر لە خەڵکیش ئەشێوێنن، نەتاندیوە منداڵەکانیان کوردی نازانن؟ بنەماڵەی کوردمان هەیە لە غەریبی کە ئێستا کوڕیان بوە بە یاریزان و ئەکتەر و موزیسیەن و...
ئێمەش لێرەوە شانازیان پێوە ئەکەین کە ئەوە لە ئێمەیە و کوردە. باشە خۆ خزمایەتی بە زۆر ناکرێ.جارێ با پرسیار لە خۆی بکەین، بزانین ئەو خۆی بە کورد ئەزانێ یان نە؟ وەڵامی زۆریان نەخێرە. جا بمێنی، ئەوانەی کە لە گەڵ غەیرە کورد هاوسەرگیری ئەکەن. ژن بێ یان پیاو فەرقی نیە، منداڵیان بەو زمانەکەی تر قسە دەکا.
تەنیا باسی ناوخۆ نێە، هەمانە بە هەزار شێوەی ناشیرین توانیویە خۆی بکا بە پەنابەر لە ئەوروپا، هەر کاری وێنە گرتن لە پەنای ماشێنی خەڵک و قەراخی دەریا و بەردەرکەی خەڵکە.جا ئێمە بە تەماین مەم و زینمان بۆ بکا بە زمانی هولەندی.
ئێمە هەر زۆر زوو شوناس و پێناسەی خۆمان ئەدۆڕێنین.هۆکارەکەشی ئەوەیە کە ئێمە بە کوردی پەروەردە نەکراوین. هەست بە بەرپرسیاریەتی نەتەوەیی ناکەین.
ئەڵبەت جێی ئاماژەیە کە پێچەوانەی ئەم باسەش هەیە، بەڵام زۆر کەم. لە ناو خوێندکاران باشترە. لاوێک لە ناوخۆی کوردستان ئەوەندە هەستی بە گرینگی زمان و کەلتوری خۆی نەکردوە،کە دەچێتە دەرەوەی کوردستان، هەست بە جیاوازیەکان ئەکا و هەوڵی پاراستنی پێناسەی کوردی و بەجێ هێنانی ئەرکی نیشتمانی خۆی ئەدا.
جا بەڕێزان،ئێمە هەمومان لە بنەماڵە و خزم وکەس، زۆر کەسانی وا فەوتاو شک ئەبەین. نابێ بێڕیزیان پێ بکرێ، با هەر بەتەواوەتی لێمان دوور نەکەونەوە.
بەڵام ئەبێ حەکیمانە تیان بگەیێنین کە ئێوە دەتانتوانی ببن بە سەرمایەی کورد لە دەرەوەی کوردستان. کەچی زۆر زو شوناسی کوردیتان کاڵ بۆتەوە. کە دێنەوە لە ئێمەش ئەبن بە کاتالیزور.ئەبێ وریای خۆمان و ئەوانیش بین ،بە تایبەت لە دنیای مەجازی، بە بابەتی جۆراوجۆری کوردی و کاناڵ و گروپی خێڵەکەمان.بەرەی پیشومان زۆر باشتر بوون.هەر کوردێکت ئەدی لە غەریبی،دەستێک جلی کوردی و چەن شریتی گۆرانی ناوچەی خۆیانیان لە ناو جانتاکەیانا بو،ئەوە ئەبو بە هۆی نەبڕانیان لە ڕەسەنایەتی خۆیان. لە گەڕانەوەش لە ترمیناڵی تاران جلەکەیان ئەگۆڕی و ئەهاتنەوە. لە ناو ڕێ ئەو تامەزرۆیی بینی دووبارەی کوردستان چەندە خۆش بو.یادی بەخێر.
تێبینی: ئەبێ دڵسۆزی خاون زانستی کورد بە باشی هۆکارەکانی کوچ لە کوردستان و کاردانەوەی خراپی لە سەر کەلتور و چۆڵ بوونی دێهاتەکان و تەنانەت ئابووری وڵات و... بخەنە بەر باس و لێدوان.
✍️عیسا ئەحمەدی ۱۴۰۱/۱۲/۲۴
http://T.me/Mizankurdi
لە ساڵانی هەشتا بۆ ماوەی چەند مانگ لە گەڵ لاوێکی لوڕ و چەن کەسێکی تارانی لە شوێنێک کارمان ئەکرد.هەر لە ڕۆژی هەوەڵ تارانیەکان دەستیان کرد بە گاڵتە کردن بەو لاوە. ئەو هەژارە بە تەواوی بیر و هێزیەوە هەوڵی ئەدا وەکو ئەوان هەڵسووکەوت بکا: وەکو ئەوان قسەی ئەکرد،بو بە لایەنگری تیمێکی فوتباڵی تارانی،گۆی بیستی گۆرانی ئەوان بو، تەنانەت وەکو ئەوان دروو دەلەسەو و چاوو ڕاوی ئەکرد.پاش چەند مانگ تەواو بو بە هاوشێوەی ئەوان،بەڵام دیسان هەمو ڕۆژێک بۆ گاڵتە پێ کردن شتێکیان بۆ ئەدۆزیەوە.ئەو نەبو بە تارانی، تەنیا مەیموون بوونەکەی لێ زیاد کرابو. باسی ڕۆژ و دوان نەبو، لاسایی کردنەوەی ئەوان ببو بە بەرنامەی ژیانی.جارێک وتم براکەم؛ باوکانی تۆ کاتی خۆی ئەو تارانەیان فەتح کرد، بە ئەسپەوە چونە ناو ماڵی شای قاجار، تۆ کەم سەر دانەوێنە. وتی حەک لەو درۆیە، شتی وا قەد نەبوە. بێ بایەخی خۆی، بە بێڕێزی بە ناوداران و پیاوە ئازاکانی هاوزمانی خۆی دادەپۆشی.
ڕۆژێک بیرم لەوەی دەکردەوە ئەم کابرا بگەڕێتەوە شار یان دێهاتی خۆی،ئەویش لەو خەڵکە ئەبێ بە تارانی . جا ئەم شێرپەنجەی (سەرەتان) خۆبەدەستەوە دانە، هەر ئەتەنێتەوە. لە کوردانیش بە هەزاران کرێکار و خوێندکار و... چونەتە غەریبی. نەک هەرهەمویان بەڵام زۆریان خۆیان بەدەستەوە داوە. کابرا لە تاران بۆتە ژێرماڵەو خزمەتچی،کە دێتەوە باسی چۆنیەتی والنتاینی ئەو ساڵمان بۆ ئەکا.لە غەریبی قەد ماشێنی بەدەستەوە نەبوە،دو ڕۆژ هاتوتەوە بۆ سەردانی ماڵی خزم و کەس و کار، هەر ئەڵێ کورد کەلتوری ڕانەندەگی(لێ خۆڕینی ئوتوموبیل) نازانێ. بە چاوی سووک بو ماڵانی ناو دێ دەڕوانی، کەچی کاتێ دەچیە نێو ماڵی لە قەراخی شاری تاران هەر بەجارێ تاران و ژیان و هەمو شتێکت لە بەرچاو دەکەوێ.پاش چوار ساڵ بۆ زەماوەندی براکەی هاتوتەوە، بە لۆتی ناو شایەکە ئەڵێ،بیکە ڕەقسی فارسی ئێمە هەڵپەرکێ کوردی نازانین. تەنیا باسی کرێکار و چینی چەوساوەمان نیە کە تووشی ئەو دەردە بوون، گەورەکانمان کە پاش چەن ساڵ ژیان لە دوور وڵاتان دێنەوە،ئەبینی بە سەر و پێستەوە بوون بە مورید و مەنسووبی فڵان نووسەر و ڕوناکبیر و گۆرانی بێژو شاعری بێگانە و حاشا لە ناودارانی خۆمان ئەکەن و زۆرێک "ئیسم" و "لۆژی"یان پییە کە دیارە سەر لە خەڵکیش ئەشێوێنن، نەتاندیوە منداڵەکانیان کوردی نازانن؟ بنەماڵەی کوردمان هەیە لە غەریبی کە ئێستا کوڕیان بوە بە یاریزان و ئەکتەر و موزیسیەن و...
ئێمەش لێرەوە شانازیان پێوە ئەکەین کە ئەوە لە ئێمەیە و کوردە. باشە خۆ خزمایەتی بە زۆر ناکرێ.جارێ با پرسیار لە خۆی بکەین، بزانین ئەو خۆی بە کورد ئەزانێ یان نە؟ وەڵامی زۆریان نەخێرە. جا بمێنی، ئەوانەی کە لە گەڵ غەیرە کورد هاوسەرگیری ئەکەن. ژن بێ یان پیاو فەرقی نیە، منداڵیان بەو زمانەکەی تر قسە دەکا.
تەنیا باسی ناوخۆ نێە، هەمانە بە هەزار شێوەی ناشیرین توانیویە خۆی بکا بە پەنابەر لە ئەوروپا، هەر کاری وێنە گرتن لە پەنای ماشێنی خەڵک و قەراخی دەریا و بەردەرکەی خەڵکە.جا ئێمە بە تەماین مەم و زینمان بۆ بکا بە زمانی هولەندی.
ئێمە هەر زۆر زوو شوناس و پێناسەی خۆمان ئەدۆڕێنین.هۆکارەکەشی ئەوەیە کە ئێمە بە کوردی پەروەردە نەکراوین. هەست بە بەرپرسیاریەتی نەتەوەیی ناکەین.
ئەڵبەت جێی ئاماژەیە کە پێچەوانەی ئەم باسەش هەیە، بەڵام زۆر کەم. لە ناو خوێندکاران باشترە. لاوێک لە ناوخۆی کوردستان ئەوەندە هەستی بە گرینگی زمان و کەلتوری خۆی نەکردوە،کە دەچێتە دەرەوەی کوردستان، هەست بە جیاوازیەکان ئەکا و هەوڵی پاراستنی پێناسەی کوردی و بەجێ هێنانی ئەرکی نیشتمانی خۆی ئەدا.
جا بەڕێزان،ئێمە هەمومان لە بنەماڵە و خزم وکەس، زۆر کەسانی وا فەوتاو شک ئەبەین. نابێ بێڕیزیان پێ بکرێ، با هەر بەتەواوەتی لێمان دوور نەکەونەوە.
بەڵام ئەبێ حەکیمانە تیان بگەیێنین کە ئێوە دەتانتوانی ببن بە سەرمایەی کورد لە دەرەوەی کوردستان. کەچی زۆر زو شوناسی کوردیتان کاڵ بۆتەوە. کە دێنەوە لە ئێمەش ئەبن بە کاتالیزور.ئەبێ وریای خۆمان و ئەوانیش بین ،بە تایبەت لە دنیای مەجازی، بە بابەتی جۆراوجۆری کوردی و کاناڵ و گروپی خێڵەکەمان.بەرەی پیشومان زۆر باشتر بوون.هەر کوردێکت ئەدی لە غەریبی،دەستێک جلی کوردی و چەن شریتی گۆرانی ناوچەی خۆیانیان لە ناو جانتاکەیانا بو،ئەوە ئەبو بە هۆی نەبڕانیان لە ڕەسەنایەتی خۆیان. لە گەڕانەوەش لە ترمیناڵی تاران جلەکەیان ئەگۆڕی و ئەهاتنەوە. لە ناو ڕێ ئەو تامەزرۆیی بینی دووبارەی کوردستان چەندە خۆش بو.یادی بەخێر.
تێبینی: ئەبێ دڵسۆزی خاون زانستی کورد بە باشی هۆکارەکانی کوچ لە کوردستان و کاردانەوەی خراپی لە سەر کەلتور و چۆڵ بوونی دێهاتەکان و تەنانەت ئابووری وڵات و... بخەنە بەر باس و لێدوان.
✍️عیسا ئەحمەدی ۱۴۰۱/۱۲/۲۴
http://T.me/Mizankurdi
Telegram
میزان - کـوردستان
🌍کاناڵی میزان،دەلاقەیێک بۆ گەشەسەندنی هزر و بیری تاکی کورد.هەوڵدان لە پێناو زیندووکردنەوەی ناسنامە و شووناسی نەتەوەیی
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
🔵هه‌ڵه‌بجه له گوتاری ئێرانشارییه‌کاندا
✅“به بۆنه‌ی ساڵوه‌گه‌ڕی کاره‌ساتی هه‌ڵه‌بجه”
یه‌کێک له‌و خاڵه گرینگانه‌ی ئێمه له ده‌ره‌وه‌ی بازنه‌ی شینگێڕی و لاواندنه‌وه‌وه ده‌بێت به نیسبه‌ت هه‌ڵه‌بجه‌وه هه‌ڵوێسته‌ی له‌سه‌ر بکه‌ین، پێگه و پێناسه و ده‌لاله‌تێکه که له لایه‌ن داگیرکه‌ران یان باشتر وایه بڵێم چه‌وسێنه‌ران و کۆلۆنیالیسته‌کانی کوردستانه‌وه ده‌درێت به کاره‌ساته نه‌ته‌وه‌یی و کۆییه‌کانی ئێمه‌ی کورد. خودی هه‌ڵوێست و پێناسه‌کردنی ئه‌وان له‌سه‌ر بابه‌تێکی ئاوه‌ها له ژێر ناوی کاره‌سات و کۆمه‌ڵکوژی و پاکتاوکردن و…هتد. پێناسه بکرێت له یه‌ک ئاندا ده‌رخه‌ری دوو لایه‌نه له تێڕوانینی ئه‌واندا. یه‌که‌م ئه‌وه‌ی که ئه‌وان هه‌رگیز هه‌ڵه‌بجه وه‌کوو کاره‌سات چاو لێ ناکه‌ن و نه‌یانکردووه، به‌ڵکوو وه‌کوو ڕووداوێکی ئاسایی شه‌ڕی هه‌شت ساڵه‌ی خۆیان بینیویانه و واش پێناسه‌یان کردووه. هه‌ڵبه‌ت ئه‌مه نه‌ک به‌و مانایه‌ی که ئه‌وان نه‌زانن و باوه‌ڕیان به‌مه نه‌بێت که ئه‌و شته‌ی له هه‌ڵه‌بجه‌دا ڕووی دا کاره‌سات بووه، به‌ڵکوو تێڕوانینی ئه‌منی و ئاسایشی نیشتیمانیان ئه‌و پێناسه و ده‌لاله‌تانه دیاری ده‌کات، واته له ده‌ره‌وه‌ی بازنه‌ی سۆز و عاتیفه‌ی ئینسانییه‌وه چاو له هه‌ڵه‌بجه ده‌که‌ن، ئێرانییه‌کان هیچ کات تا ئێسته‌ش نه‌یانوتووه که سه‌دام کوردی وه‌کوو نه‌ته‌وه‌یه‌ک یان ته‌نانه‌ت ئیتنیکێکی جیاواز کۆمه‌ڵکوژ کردووه، به‌ڵکوو وتوویانه و ده‌یڵێنه‌وه که سه‌دام خه‌ڵکه‌که‌ی خۆی له هه‌ڵه‌بجه کۆمه‌ڵکوژ کرد، و ئه‌م تێڕوانینه له هه‌موو ئاسته میدیایی و مێژوویی و بیره‌وه‌رییه‌کانی جه‌نگ و گوتار و شیکاریی ڕۆشنبیرانی به‌ڕواڵه‌ت دیموکرات و سه‌ربه‌خۆشیاندا ده‌بینرێت.
ئه‌م لایه‌نه ده‌بێت له وه‌همی ئه‌وه ده‌رمان بهێنێت که چه‌وسێنه‌رانی کورد هه‌ڵه‌بجه وه‌کوو قه‌واره‌یه‌کی کوردستانی و کوردیی چاو لێ ناکه‌ن، و ده‌بێ له‌سه‌ر ئه‌مه وشیارمان بکاته‌وه که ئه‌وان له ناو کایه‌ی یاسایه‌ک هه‌ڵسوکه‌وت ده‌که‌ن و ده‌لاله‌ته ماناییه‌کانی گوتاری خۆیان به‌رهه‌م ده‌هێنن که له هه‌ر جۆره سۆزێکی مرۆیی و ده‌ره‌وه‌ستییه‌کی ئه‌خلاقی و ئینسانی به‌تاڵه، ئه‌گه‌ریش کۆمه‌ڵێک دیمه‌ن و بیره‌وه‌ریمان له یارمه‌تیدانی ئێرانییه‌کان له کاتی کیمیابارانکردن و ڕه‌ودا هه‌یه یه‌ک هۆکاری سه‌ره‌کیی هه‌بووه ئه‌ویش به‌بره‌ندکردنی کاره‌سات و پیشاندانی ڕۆڵی فریاگوزارانه‌ی نومایشیی خۆی له ئاستی میدیاکانی جیهاندا. له لایه‌نی دووهه‌مدا ئه‌م جۆره له به‌رهه‌مهێنانی مانا و دیاریکردنی ده‌لاله‌ت بناغه و جه‌وهه‌ری گوتاری دژه ئه‌ویدییه ئێرانشارییه‌کانمان بۆ ده‌رده‌خه‌ن. گوتارێک که نه‌ک ته‌نها ئه‌فغانستان و تاجیکستان و کوردستان و به‌شێک له ڕووسیا به‌ڵکوو به‌حره‌ینیش به هی خۆی ده‌زانێت و پێی وایه سه‌رده‌مێک له ژێر کۆنترۆڵی و ده‌سه‌ڵاتی پڕ لێبووردنی ئه‌وادا بوون و ئێسته له نیشتمان دابڕاون، واته به نۆستالۆژیایه‌ک ده‌ژی که هه‌ر ده‌م تووشی هیستریا و ماخۆلیایه‌کی ده‌کات، که ئه‌گه‌ری ئه‌وه‌ی شه‌ڕی ناوچه‌یی له کاته هه‌ستیاره‌کاندا لێ بکه‌وێته‌وه پووچه‌ڵ ناکاته‌وه.
به پێچه‌وانه‌ی ئه‌وه‌ی که له گه‌ڵ باسکردنی نۆستالۆژیا بۆ ده‌سه‌ڵات ئێمه ناوی تورکیا و خه‌ونبینینی به ئیمپراتۆرییه‌تی عوسمانیمان به بیر دێته‌وه ئه‌مه بۆ ئێران و هه‌موو ده‌وڵه‌ته‌کانی که تا ئێسته هاتوونه‌ته‌وه سه‌ر کار و بۆ ئێراق و هه‌موو ده‌وڵه‌ته‌کانی و بۆ تورکیا و سووریاش به‌هه‌مان شێوه به ڕاست ده‌گه‌ڕێت. که‌واته هه‌ڵوێستی مه‌عریفی و سیسته‌می و گوتاری به‌رهه‌مهێنانی مانایی و دیاریکردنی ده‌لاله‌ت ئه‌م دوو لایه‌نه واته پێناسه‌یان بۆ ئێمه(ئه‌ویدی) هه‌ڵه‌بجه ده‌رده‌خه‌ن و هه‌روه‌ها پێناسه‌شیان بۆ خۆیان(خود) وه‌دیار ده‌خه‌ن. لێره‌دا ئه‌وه‌ی که گرینگه وردبوونه‌وه و دیاریکردنی ڕۆڵ و پێگه‌ی میدیا و کایه‌کانێتی. یه‌کێک له‌و پرسیارانه‌ی که ساڵانی پێشوو به حه‌ق هه‌ندێ له‌و کوردانه‌ی وا به‌شدارییان له کۆڕی ماته‌مینی و ڕێوڕه‌سمی یادکردنه‌وه‌ی هه‌ڵه‌بجه‌دا ده‌کرد ئه‌مه بوو که ساڵانه به شێوه‌ی ڕه‌مزی تاجه‌گوڵینه بۆ سه‌ر گڵگۆی قوربانیانی هه‌ڵه‌بجه ده‌برێت به‌ڵام بۆچی ئه‌م تاجه گوڵینه‌یه ته‌نها له لایه‌ن کوردانه‌وه واته کوردانی ڕؤژهه‌ڵاته‌وه ده‌نێردرێت؟. خود ئه‌م پرسیاره که پانزه ساڵ پێش ئێسته کراوه ده‌رخه‌ری ئه‌و دووفاقێتی و کایه‌یه که له ناو زاکیره و ده‌روون و خه‌یالدانی ئێرانییه‌کان واته فارسه‌کان و فارسته‌وه‌ره‌کاندا هه‌یه.
درێژەی بابەت👇
👇👇👇👇👇
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mi
✅“به بۆنه‌ی ساڵوه‌گه‌ڕی کاره‌ساتی هه‌ڵه‌بجه”
یه‌کێک له‌و خاڵه گرینگانه‌ی ئێمه له ده‌ره‌وه‌ی بازنه‌ی شینگێڕی و لاواندنه‌وه‌وه ده‌بێت به نیسبه‌ت هه‌ڵه‌بجه‌وه هه‌ڵوێسته‌ی له‌سه‌ر بکه‌ین، پێگه و پێناسه و ده‌لاله‌تێکه که له لایه‌ن داگیرکه‌ران یان باشتر وایه بڵێم چه‌وسێنه‌ران و کۆلۆنیالیسته‌کانی کوردستانه‌وه ده‌درێت به کاره‌ساته نه‌ته‌وه‌یی و کۆییه‌کانی ئێمه‌ی کورد. خودی هه‌ڵوێست و پێناسه‌کردنی ئه‌وان له‌سه‌ر بابه‌تێکی ئاوه‌ها له ژێر ناوی کاره‌سات و کۆمه‌ڵکوژی و پاکتاوکردن و…هتد. پێناسه بکرێت له یه‌ک ئاندا ده‌رخه‌ری دوو لایه‌نه له تێڕوانینی ئه‌واندا. یه‌که‌م ئه‌وه‌ی که ئه‌وان هه‌رگیز هه‌ڵه‌بجه وه‌کوو کاره‌سات چاو لێ ناکه‌ن و نه‌یانکردووه، به‌ڵکوو وه‌کوو ڕووداوێکی ئاسایی شه‌ڕی هه‌شت ساڵه‌ی خۆیان بینیویانه و واش پێناسه‌یان کردووه. هه‌ڵبه‌ت ئه‌مه نه‌ک به‌و مانایه‌ی که ئه‌وان نه‌زانن و باوه‌ڕیان به‌مه نه‌بێت که ئه‌و شته‌ی له هه‌ڵه‌بجه‌دا ڕووی دا کاره‌سات بووه، به‌ڵکوو تێڕوانینی ئه‌منی و ئاسایشی نیشتیمانیان ئه‌و پێناسه و ده‌لاله‌تانه دیاری ده‌کات، واته له ده‌ره‌وه‌ی بازنه‌ی سۆز و عاتیفه‌ی ئینسانییه‌وه چاو له هه‌ڵه‌بجه ده‌که‌ن، ئێرانییه‌کان هیچ کات تا ئێسته‌ش نه‌یانوتووه که سه‌دام کوردی وه‌کوو نه‌ته‌وه‌یه‌ک یان ته‌نانه‌ت ئیتنیکێکی جیاواز کۆمه‌ڵکوژ کردووه، به‌ڵکوو وتوویانه و ده‌یڵێنه‌وه که سه‌دام خه‌ڵکه‌که‌ی خۆی له هه‌ڵه‌بجه کۆمه‌ڵکوژ کرد، و ئه‌م تێڕوانینه له هه‌موو ئاسته میدیایی و مێژوویی و بیره‌وه‌رییه‌کانی جه‌نگ و گوتار و شیکاریی ڕۆشنبیرانی به‌ڕواڵه‌ت دیموکرات و سه‌ربه‌خۆشیاندا ده‌بینرێت.
ئه‌م لایه‌نه ده‌بێت له وه‌همی ئه‌وه ده‌رمان بهێنێت که چه‌وسێنه‌رانی کورد هه‌ڵه‌بجه وه‌کوو قه‌واره‌یه‌کی کوردستانی و کوردیی چاو لێ ناکه‌ن، و ده‌بێ له‌سه‌ر ئه‌مه وشیارمان بکاته‌وه که ئه‌وان له ناو کایه‌ی یاسایه‌ک هه‌ڵسوکه‌وت ده‌که‌ن و ده‌لاله‌ته ماناییه‌کانی گوتاری خۆیان به‌رهه‌م ده‌هێنن که له هه‌ر جۆره سۆزێکی مرۆیی و ده‌ره‌وه‌ستییه‌کی ئه‌خلاقی و ئینسانی به‌تاڵه، ئه‌گه‌ریش کۆمه‌ڵێک دیمه‌ن و بیره‌وه‌ریمان له یارمه‌تیدانی ئێرانییه‌کان له کاتی کیمیابارانکردن و ڕه‌ودا هه‌یه یه‌ک هۆکاری سه‌ره‌کیی هه‌بووه ئه‌ویش به‌بره‌ندکردنی کاره‌سات و پیشاندانی ڕۆڵی فریاگوزارانه‌ی نومایشیی خۆی له ئاستی میدیاکانی جیهاندا. له لایه‌نی دووهه‌مدا ئه‌م جۆره له به‌رهه‌مهێنانی مانا و دیاریکردنی ده‌لاله‌ت بناغه و جه‌وهه‌ری گوتاری دژه ئه‌ویدییه ئێرانشارییه‌کانمان بۆ ده‌رده‌خه‌ن. گوتارێک که نه‌ک ته‌نها ئه‌فغانستان و تاجیکستان و کوردستان و به‌شێک له ڕووسیا به‌ڵکوو به‌حره‌ینیش به هی خۆی ده‌زانێت و پێی وایه سه‌رده‌مێک له ژێر کۆنترۆڵی و ده‌سه‌ڵاتی پڕ لێبووردنی ئه‌وادا بوون و ئێسته له نیشتمان دابڕاون، واته به نۆستالۆژیایه‌ک ده‌ژی که هه‌ر ده‌م تووشی هیستریا و ماخۆلیایه‌کی ده‌کات، که ئه‌گه‌ری ئه‌وه‌ی شه‌ڕی ناوچه‌یی له کاته هه‌ستیاره‌کاندا لێ بکه‌وێته‌وه پووچه‌ڵ ناکاته‌وه.
به پێچه‌وانه‌ی ئه‌وه‌ی که له گه‌ڵ باسکردنی نۆستالۆژیا بۆ ده‌سه‌ڵات ئێمه ناوی تورکیا و خه‌ونبینینی به ئیمپراتۆرییه‌تی عوسمانیمان به بیر دێته‌وه ئه‌مه بۆ ئێران و هه‌موو ده‌وڵه‌ته‌کانی که تا ئێسته هاتوونه‌ته‌وه سه‌ر کار و بۆ ئێراق و هه‌موو ده‌وڵه‌ته‌کانی و بۆ تورکیا و سووریاش به‌هه‌مان شێوه به ڕاست ده‌گه‌ڕێت. که‌واته هه‌ڵوێستی مه‌عریفی و سیسته‌می و گوتاری به‌رهه‌مهێنانی مانایی و دیاریکردنی ده‌لاله‌ت ئه‌م دوو لایه‌نه واته پێناسه‌یان بۆ ئێمه(ئه‌ویدی) هه‌ڵه‌بجه ده‌رده‌خه‌ن و هه‌روه‌ها پێناسه‌شیان بۆ خۆیان(خود) وه‌دیار ده‌خه‌ن. لێره‌دا ئه‌وه‌ی که گرینگه وردبوونه‌وه و دیاریکردنی ڕۆڵ و پێگه‌ی میدیا و کایه‌کانێتی. یه‌کێک له‌و پرسیارانه‌ی که ساڵانی پێشوو به حه‌ق هه‌ندێ له‌و کوردانه‌ی وا به‌شدارییان له کۆڕی ماته‌مینی و ڕێوڕه‌سمی یادکردنه‌وه‌ی هه‌ڵه‌بجه‌دا ده‌کرد ئه‌مه بوو که ساڵانه به شێوه‌ی ڕه‌مزی تاجه‌گوڵینه بۆ سه‌ر گڵگۆی قوربانیانی هه‌ڵه‌بجه ده‌برێت به‌ڵام بۆچی ئه‌م تاجه گوڵینه‌یه ته‌نها له لایه‌ن کوردانه‌وه واته کوردانی ڕؤژهه‌ڵاته‌وه ده‌نێردرێت؟. خود ئه‌م پرسیاره که پانزه ساڵ پێش ئێسته کراوه ده‌رخه‌ری ئه‌و دووفاقێتی و کایه‌یه که له ناو زاکیره و ده‌روون و خه‌یالدانی ئێرانییه‌کان واته فارسه‌کان و فارسته‌وه‌ره‌کاندا هه‌یه.
درێژەی بابەت👇
👇👇👇👇👇
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mi
Telegram
میزان - کـوردستان
🌍کاناڵی میزان،دەلاقەیێک بۆ گەشەسەندنی هزر و بیری تاکی کورد.هەوڵدان لە پێناو زیندووکردنەوەی ناسنامە و شووناسی نەتەوەیی
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
به‌ڵام ئایا وه‌ڵامێک بیستراوه تاکوو ئیسته؟ بێگومان نه‌خێر. هه‌ڵه‌بجه له باشترین حاڵه‌تیدا و له لای نووسه‌ران و شاعیران و ئه‌دیبانی به‌ناو سه‌ربه‌خۆی ده‌ره‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاتی ئێران له پله‌ی توخمێکی ئه‌ده‌بی و ڕه‌مزێکی کاره‌ساتاویی بۆ شیعر و پله‌ن و دیمه‌نێک بۆ فیلمێکی سینه‌مایی مه‌به‌ستدار ده‌رکه‌وتووه. ئه‌مه‌ش ته‌نها بۆ ئه‌وه ناگه‌ڕێته‌وه که چون کوردن وا پشتگوێی ده‌خه‌ن و یان ده‌لاله‌تێکی تایبه‌ت و ئامانجداری بۆ گوتاری خۆیان لێ به‌رهه‌م ده‌هێنن، به‌ڵکوو هه‌ر وه‌کوو له‌سه‌ره‌وه ئاماژه‌م پێدا بۆ هه‌ر ئه‌ویدییه‌ک که له ده‌ره‌وه‌ی بازنه‌ی فارسیزم و زمان و ئاڵای فارسدا بێت هه‌مان شته واته دژه‌ئه‌ویدیبوون و ڕه‌تکردنه‌وه‌ی ئه‌ویدی. ئه‌م تێڕوانینه بۆ هه‌ڵه‌بجه و باشووری کوردستان له هه‌موو ئه‌و فیلمانه به بێ جیاوازی و هه‌ڵاواردن ده‌رکه‌وتووه له‌وانه فیلمه‌کانی کانی مانگا، هێرش بۆ سه‌ر ئێچ سێ، گوڵه‌کان و گولله‌کان، ئه‌ویندار، بووکی هه‌ڵه‌بجه، حیکایه‌تی خۆشه‌ویستی و…هتد.
شتێک که په‌یوه‌سته به‌م بابه‌ته‌وه و زۆرێک له دۆستان و برا و خوشکانمان له باشووره‌وه لێیانه‌وه دیار نییه ئه‌مه‌یه که هه‌ڵه‌بجه بۆ ئه‌وان به پله‌ی یه‌که‌م شارێکی ئێراقییه و ئه‌وکاتیش که پێش شانزه‌ی سێ هاتنه ناوی ته‌نها بۆ خۆشه‌ویستی که‌ربه‌لا و نه‌جه‌ف و ڕێگایه‌ک که ده‌شیت له‌وێوه بڕواته‌وه خاکی پیرۆزی شیعه‌کان هاتوون نه‌ک ئینساندۆستی یان شتێ له‌و بابه‌ته ئه‌وانه‌ی ئۆپه‌راسیۆنی فه‌جری (ده) و هاتنی سوپای پاسدارانیان بۆ ئه‌وێ به بیر بێت، ده‌زانن که سوپا له‌وه‌ێ چۆن جووڵاوه‌ته‌وه، ڕه‌نگه مه عریفه‌یه‌ک که مامۆستا “شێرکۆ بێکه‌س” پێش له یه‌ک ده‌یه زیاتر له ده‌ربه‌ندی په‌پووله‌دا به‌رهه‌می هێنابێت هێشتا زۆر قووڵتر و پڕتر و ژیرانه‌تر بێت له‌و هه‌موو شیکارییه بێناوه‌ڕۆک و ڕێوڕه‌سمه نه‌زۆکانه‌ی که له‌سه‌ر هه‌ڵه‌بجه و یادکردنه‌وه‌کانیدا به‌رهه‌م دێت. مامۆستا بێکه‌س له “ده‌ربه‌ندی په‌پووله”دا ده‌ڵێت:
له تاقه ڕاسته شه‌قامی ئه‌م له‌شه سارد و سڕه‌دا
چاوی زه‌قم بڕی بۆ پاسدارێکی ڕیش نوورانی
به‌سه‌ر منی هه‌ڵه‌بجه‌وه ئه‌گریا و که‌چی خێرا خێراش ده‌ستی ئه‌کرد به گیرفانه‌کانیدا و له ده‌نکه مێوژی گلێنه‌کانی سنه و سابڵاخی ئه‌خوارد
ئه‌مه بوو حیکایه‌تی شانزه‌ی مارس
ئه‌مه بوو هاواری خنکاوی ئه‌م سینگه‌م…
له ڕاستیدا ئه‌م تێڕوانینه ئاوێنه‌ی باڵانوێنی نه‌ک هێزی سوپا و پاسدارانی به‌ڕواله‌ت ریش نوورانییه، به‌ڵکوو پیشانده‌ری سه‌دان ساڵ ره‌فتاری ئێرانییه‌کان له‌گه‌ڵ کورد و هه‌ر غه‌یری فارسێک بووه!.
✍ئاراز ڕۆژهەڵاتی
👇👇👇👇👇👇
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
شتێک که په‌یوه‌سته به‌م بابه‌ته‌وه و زۆرێک له دۆستان و برا و خوشکانمان له باشووره‌وه لێیانه‌وه دیار نییه ئه‌مه‌یه که هه‌ڵه‌بجه بۆ ئه‌وان به پله‌ی یه‌که‌م شارێکی ئێراقییه و ئه‌وکاتیش که پێش شانزه‌ی سێ هاتنه ناوی ته‌نها بۆ خۆشه‌ویستی که‌ربه‌لا و نه‌جه‌ف و ڕێگایه‌ک که ده‌شیت له‌وێوه بڕواته‌وه خاکی پیرۆزی شیعه‌کان هاتوون نه‌ک ئینساندۆستی یان شتێ له‌و بابه‌ته ئه‌وانه‌ی ئۆپه‌راسیۆنی فه‌جری (ده) و هاتنی سوپای پاسدارانیان بۆ ئه‌وێ به بیر بێت، ده‌زانن که سوپا له‌وه‌ێ چۆن جووڵاوه‌ته‌وه، ڕه‌نگه مه عریفه‌یه‌ک که مامۆستا “شێرکۆ بێکه‌س” پێش له یه‌ک ده‌یه زیاتر له ده‌ربه‌ندی په‌پووله‌دا به‌رهه‌می هێنابێت هێشتا زۆر قووڵتر و پڕتر و ژیرانه‌تر بێت له‌و هه‌موو شیکارییه بێناوه‌ڕۆک و ڕێوڕه‌سمه نه‌زۆکانه‌ی که له‌سه‌ر هه‌ڵه‌بجه و یادکردنه‌وه‌کانیدا به‌رهه‌م دێت. مامۆستا بێکه‌س له “ده‌ربه‌ندی په‌پووله”دا ده‌ڵێت:
له تاقه ڕاسته شه‌قامی ئه‌م له‌شه سارد و سڕه‌دا
چاوی زه‌قم بڕی بۆ پاسدارێکی ڕیش نوورانی
به‌سه‌ر منی هه‌ڵه‌بجه‌وه ئه‌گریا و که‌چی خێرا خێراش ده‌ستی ئه‌کرد به گیرفانه‌کانیدا و له ده‌نکه مێوژی گلێنه‌کانی سنه و سابڵاخی ئه‌خوارد
ئه‌مه بوو حیکایه‌تی شانزه‌ی مارس
ئه‌مه بوو هاواری خنکاوی ئه‌م سینگه‌م…
له ڕاستیدا ئه‌م تێڕوانینه ئاوێنه‌ی باڵانوێنی نه‌ک هێزی سوپا و پاسدارانی به‌ڕواله‌ت ریش نوورانییه، به‌ڵکوو پیشانده‌ری سه‌دان ساڵ ره‌فتاری ئێرانییه‌کان له‌گه‌ڵ کورد و هه‌ر غه‌یری فارسێک بووه!.
✍ئاراز ڕۆژهەڵاتی
👇👇👇👇👇👇
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
Telegram
میزان - کـوردستان
🌍کاناڵی میزان،دەلاقەیێک بۆ گەشەسەندنی هزر و بیری تاکی کورد.هەوڵدان لە پێناو زیندووکردنەوەی ناسنامە و شووناسی نەتەوەیی
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
🔵پرسیار: بۆچی لە ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست و کۆمەڵگا ئێسلامییەکان لەسەر دەسپێک و کۆتایی ڕەمەزان ئەویش لە سەدەی بیست و یەکەمدا ئەوندە کێشە ھەیە؟
✅ وەڵام: بە بۆچوونی من کێشەکە دوو لایەنەیە. یەکەم: لایەنی ناوەکی باسەکەیە کە دەگەڕێتەوە بۆ چۆنایەتی نەریت و شارەستانییەتی ئیسلامی. دووھەم: لایەنی دەرەکی باسەکەیە کە دەگەڕێتەوە بۆ بەرژەوەندی ناسییۆنالیستی دەوڵەت نەتەوکان کە لەو کێشە بۆ چەسپاندنی جیاوازی ناسیۆنالیستی خۆیان کەڵک وەردەگرن واتە باسەکە بە تەواوەتی سیاسی دەبێتەوە. بۆ لایەنی ناوەکی باسەکە نەسر حامید ئەبووزەید و حەسەن حەنەفی لە شیکاری نەریتی ئێسلامیدا ڕستەیەک لە مەحموود دەروێش قەرز دەگرن ئەویش ڕستەی « احتمينا بالنصوص فدخل اللصوص » واتە « خۆمان بە دەقەکان داپۆشی و پشتمان بە دەقەکان بەست ھەر بۆیە دزەکان ھاتنە ناوە ». ئەبووزەید و حەنەفی لە دوو گوتاری جیاوازدا دەڵێن: شارستانییەتی ئێسلامی و نەریتەکەی «شارستانییەتی دەق و گێڕانەوەیە: تمدن متن و روایت » و دەروازەی عەقڵانییەت بە زاڵیەتی دەقەکان بەستراوەتەوە. بە تایبەت ئەبووزەید لە کتێبی « الإمام الشافعي و تأسيس الإيديولوجية الوسطية » شافێعی و غەزاڵی و ئەشعەری بە سێ کۆچکەی داخستنی عەقڵانییەت لە نەریتی ئێسلامیدا ناوزەد دەکات. ھەر بۆیە لەم باسەی ڕەمەزانیشدا موسوڵمانەکان بە پشت بستن بە ڕێوایەت و نەقڵێکی شافێعی کە مێژوومەندی تایبەتی خۆی ھەیە و مانگ ديتن به پێوەڕی کۆتایی و دەسپێکی مانگ دادەنێ، ئێستەیشی لەگەڵدا بێت لەو ڕێسا کۆنە لانادەن و بە تەعبیری جەلالی مەلەکشا « ھەر بە تەشیە کۆنەکانیان دەیڕێسن و لە بیری نوێ سڕ و سرکن». باوەڕمەندان بە نەریتی ئێسلامی ئەوندە بیر ناکەنەوە ئەمڕۆکە ئەو ھەمووە ئێمکاناتە جیاوازە لە زانستی ھەسێرەشناسییدا ھەیە و دەکرێت پشتی پێ بەستن بۆ زانین دەسپێک و کۆتایی مانگ. ھەر بۆیە لێرەدا ڕێک دەبینین ئەو باسەی ئەبووزید درووس دەردەچێت و دەروازەی عەقڵانییەت بەسەر بیری مرۆڤی موسوڵماندا بەو دەقە کۆنانە دادەخرێت. ئێنجا بەشی دووھەمی باسەکە ئەوەیە لە« سەردەمی ناسیۆنالیزمدا » کە ھیچ شتێک لەو پاڕادایمە ناچێتە دەرەوە و تەنانەت ئایینیش بەپێی ناسیۆنالیزم دەخوێندرێتەوە، ئەو کێشە و بەرە بە پشت بەستن بەو دەقە کۆنەی شافێعی گڕی زیاتری دەدرێتەوە و ھەر دەوڵەت نەتەوەیەکی ڕۆژھەڵاتی ناوێن لە بەرژەوندی خۆی و بۆ چەسپاندنی شوناسی جیاوازی خۆی، بابەتەکە بە شێوەی سیاسی ناسیۆنالیستی و لە بەرژەوەندی خۆیاندا دەیقۆزنەوە. بۆیە « احتمینا بالنصوص فدخل اللصوص » قسەیەکی زۆر درووسە و دزەکانی ڕۆژھەڵاتی ناوڕاست ئەو باسە بە باشی ڕێو شوێنی ناسیۆنالیستی خۆیانی پێدەدەن چونک دەزانن مرۆڤی موسوڵمان زیاتر لەوەی ھێزی عەقڵی بە کار بھێنێت پەنا دەباتە نەقڵە جۆڕاوجۆرە کۆنەکان بێ ئەوەی سادەترین بنەمای ھێرمنۆتیکی بزانێت کە بریتی بێت لە « مرۆڤ و دەق بەستراون بە مێژووی تایبەتی خۆیانەوە» یان ئەو شتەی مەلاسەدرا دەیگووت « کلّ شيئي مسبوق بمادة و مدّة: ھەر شتێک لە پێشڕا گڕێدراوی ماک و ساتەوەختی تایبەتی خۆیەتی »... دەقە کۆنە ئایینیەکان و ھەروەھا بیروبۆچوونە فێقھی و ڕیواییەکان، ھیچ یەک لەمانە لە ڕێسای مێژوومەندی تایبەت به شوێن کاتی خۆیان ( تاریخیت زمان و مکان خاص خود ) ڕیزپەڕ نین و ھەموویان مێژوومەند و کاتبەندن. بە کوردی و بە کورتی کێشەکە ھەم لە نەریتی کۆمەڵگا موسوڵمانەکانەوە ھەڵدەقۆڵێت کە نەریتێکی « دەق تەوەرە » و ئێجازە بە بیرکردنەوەی نوێ نادات و ھەم لە کەڵک وەرگرتنی ناسیۆنالیستی دەوڵەت نەتەوەکان لەو باسە ئاو دەخواتەوە. ھەر بۆیە مرۆڤی کوردی بێ دەوڵەت بۆ ئەم باسەی ڕەمەزانیش ڕێک وەکوو ھەموو شتێکی دیکەی، سەرگەردانی نێو ئەم ئاژاوانەیە و ھەندێکیان ڕوو لە ئیسلامیزمی عەرەبین کە ئەویش بۆخۆی لە قاڵبی ناسیۆنالیزمی عەرەبیدا دەردەکەوێت و لە بەرژەوندی ئەواندایە و یان خۆی بە پاشکۆی ئێسلامیزمی فارسیەوە دەبەستێتەوە و بە گوریسی ئەوان دەچێتە نێو چاڵەوە...
✍دوکتۆر حیسام(هیوا)خاکپوور
👇👇👇👇👇👇
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
✅ وەڵام: بە بۆچوونی من کێشەکە دوو لایەنەیە. یەکەم: لایەنی ناوەکی باسەکەیە کە دەگەڕێتەوە بۆ چۆنایەتی نەریت و شارەستانییەتی ئیسلامی. دووھەم: لایەنی دەرەکی باسەکەیە کە دەگەڕێتەوە بۆ بەرژەوەندی ناسییۆنالیستی دەوڵەت نەتەوکان کە لەو کێشە بۆ چەسپاندنی جیاوازی ناسیۆنالیستی خۆیان کەڵک وەردەگرن واتە باسەکە بە تەواوەتی سیاسی دەبێتەوە. بۆ لایەنی ناوەکی باسەکە نەسر حامید ئەبووزەید و حەسەن حەنەفی لە شیکاری نەریتی ئێسلامیدا ڕستەیەک لە مەحموود دەروێش قەرز دەگرن ئەویش ڕستەی « احتمينا بالنصوص فدخل اللصوص » واتە « خۆمان بە دەقەکان داپۆشی و پشتمان بە دەقەکان بەست ھەر بۆیە دزەکان ھاتنە ناوە ». ئەبووزەید و حەنەفی لە دوو گوتاری جیاوازدا دەڵێن: شارستانییەتی ئێسلامی و نەریتەکەی «شارستانییەتی دەق و گێڕانەوەیە: تمدن متن و روایت » و دەروازەی عەقڵانییەت بە زاڵیەتی دەقەکان بەستراوەتەوە. بە تایبەت ئەبووزەید لە کتێبی « الإمام الشافعي و تأسيس الإيديولوجية الوسطية » شافێعی و غەزاڵی و ئەشعەری بە سێ کۆچکەی داخستنی عەقڵانییەت لە نەریتی ئێسلامیدا ناوزەد دەکات. ھەر بۆیە لەم باسەی ڕەمەزانیشدا موسوڵمانەکان بە پشت بستن بە ڕێوایەت و نەقڵێکی شافێعی کە مێژوومەندی تایبەتی خۆی ھەیە و مانگ ديتن به پێوەڕی کۆتایی و دەسپێکی مانگ دادەنێ، ئێستەیشی لەگەڵدا بێت لەو ڕێسا کۆنە لانادەن و بە تەعبیری جەلالی مەلەکشا « ھەر بە تەشیە کۆنەکانیان دەیڕێسن و لە بیری نوێ سڕ و سرکن». باوەڕمەندان بە نەریتی ئێسلامی ئەوندە بیر ناکەنەوە ئەمڕۆکە ئەو ھەمووە ئێمکاناتە جیاوازە لە زانستی ھەسێرەشناسییدا ھەیە و دەکرێت پشتی پێ بەستن بۆ زانین دەسپێک و کۆتایی مانگ. ھەر بۆیە لێرەدا ڕێک دەبینین ئەو باسەی ئەبووزید درووس دەردەچێت و دەروازەی عەقڵانییەت بەسەر بیری مرۆڤی موسوڵماندا بەو دەقە کۆنانە دادەخرێت. ئێنجا بەشی دووھەمی باسەکە ئەوەیە لە« سەردەمی ناسیۆنالیزمدا » کە ھیچ شتێک لەو پاڕادایمە ناچێتە دەرەوە و تەنانەت ئایینیش بەپێی ناسیۆنالیزم دەخوێندرێتەوە، ئەو کێشە و بەرە بە پشت بەستن بەو دەقە کۆنەی شافێعی گڕی زیاتری دەدرێتەوە و ھەر دەوڵەت نەتەوەیەکی ڕۆژھەڵاتی ناوێن لە بەرژەوندی خۆی و بۆ چەسپاندنی شوناسی جیاوازی خۆی، بابەتەکە بە شێوەی سیاسی ناسیۆنالیستی و لە بەرژەوەندی خۆیاندا دەیقۆزنەوە. بۆیە « احتمینا بالنصوص فدخل اللصوص » قسەیەکی زۆر درووسە و دزەکانی ڕۆژھەڵاتی ناوڕاست ئەو باسە بە باشی ڕێو شوێنی ناسیۆنالیستی خۆیانی پێدەدەن چونک دەزانن مرۆڤی موسوڵمان زیاتر لەوەی ھێزی عەقڵی بە کار بھێنێت پەنا دەباتە نەقڵە جۆڕاوجۆرە کۆنەکان بێ ئەوەی سادەترین بنەمای ھێرمنۆتیکی بزانێت کە بریتی بێت لە « مرۆڤ و دەق بەستراون بە مێژووی تایبەتی خۆیانەوە» یان ئەو شتەی مەلاسەدرا دەیگووت « کلّ شيئي مسبوق بمادة و مدّة: ھەر شتێک لە پێشڕا گڕێدراوی ماک و ساتەوەختی تایبەتی خۆیەتی »... دەقە کۆنە ئایینیەکان و ھەروەھا بیروبۆچوونە فێقھی و ڕیواییەکان، ھیچ یەک لەمانە لە ڕێسای مێژوومەندی تایبەت به شوێن کاتی خۆیان ( تاریخیت زمان و مکان خاص خود ) ڕیزپەڕ نین و ھەموویان مێژوومەند و کاتبەندن. بە کوردی و بە کورتی کێشەکە ھەم لە نەریتی کۆمەڵگا موسوڵمانەکانەوە ھەڵدەقۆڵێت کە نەریتێکی « دەق تەوەرە » و ئێجازە بە بیرکردنەوەی نوێ نادات و ھەم لە کەڵک وەرگرتنی ناسیۆنالیستی دەوڵەت نەتەوەکان لەو باسە ئاو دەخواتەوە. ھەر بۆیە مرۆڤی کوردی بێ دەوڵەت بۆ ئەم باسەی ڕەمەزانیش ڕێک وەکوو ھەموو شتێکی دیکەی، سەرگەردانی نێو ئەم ئاژاوانەیە و ھەندێکیان ڕوو لە ئیسلامیزمی عەرەبین کە ئەویش بۆخۆی لە قاڵبی ناسیۆنالیزمی عەرەبیدا دەردەکەوێت و لە بەرژەوندی ئەواندایە و یان خۆی بە پاشکۆی ئێسلامیزمی فارسیەوە دەبەستێتەوە و بە گوریسی ئەوان دەچێتە نێو چاڵەوە...
✍دوکتۆر حیسام(هیوا)خاکپوور
👇👇👇👇👇👇
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
Telegram
میزان - کـوردستان
🌍کاناڵی میزان،دەلاقەیێک بۆ گەشەسەندنی هزر و بیری تاکی کورد.هەوڵدان لە پێناو زیندووکردنەوەی ناسنامە و شووناسی نەتەوەیی
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🎥
🔵بەشێک لە ژیانی پێشەوای سەربەرز
پێشەوا قازی محەممەد
http://T.me/Mizankurd
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🔵بەشێک لە ژیانی پێشەوای سەربەرز
پێشەوا قازی محەممەد
http://T.me/Mizankurd
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🔵ئەم وڵاتە جەستەیێکە پڕ لە زام.
هەموومان بیستوومانە ئەگەر منداڵێکی تەمەن ژێر دوو ساڵ، پێنج ژەم لە شیری ژنێکی خواردبێ، ئەو منداڵە حوکمی ڕۆڵەی ئەو ژنەی هەیە،جگە لە باسی میرات نەبێ.
جا ئێمە تەواوی تەمەنمان لە ئاوی کانیاوەکانی کوردستانمان خواردووە، بە نانی ئەو گەلە ڕاهاتوین، لە سەر ئەم خاکە ژیاوین، داوای بەشەمیراتیشمان کردووە، کەچی خۆمان بە ڕۆڵەی ئەم نیشتمانە نازانین!!
حوکم و بڕیاری ئێمە ئەبێ چی بێ، کە لە باتی ئەوەی ئەو نیشتمانە وەکوو دایکێکی دڵسۆز لە ئامێزی بگرین، کەچی وەکوو دیوارێکی هەرەس هێناو بۆی دەڕوانین و لێی دوورە پەرێزین؟ لە زمانەکەی، لە مێژووەکەی،لە داهاتوو چارەنووسی، لە کەلتور و هونەرەکەی، لە جل وبەرگی و لە گەورە پیاوانی و... ئەوەندە دوورە پەرێز کە باوەشمان کردووە بە کەلتور و زمان و هونەری گەلانی تردا و کوردستانی خەمبار و بێناز ، لای ڕۆڵەکانی خۆی غەریب ماوەتەوە. ئەم دەردە گرانە هۆکاری زۆرە، با بە کورتی باس لە چەن خاڵێکی گرینگ بکەین:
۱) دەروونی ئێمە کەلەوڕێژە لە شتی بێگانە،وەکوو مێمۆریێک کە پڕەو جێی نەماوە بۆ بابەتی تر. ئێمەش دەروونمان وەها لە بیری بێگانە ئاخنیوە کە خۆشەویستی بابەتە نیشتمانییەکانی تێدا خنکاوە. زۆر بیری ناڕەسەن هاتۆتە نێو خەڵک کە هیچ داکۆکیێک لەسەر بایەخەکانمان، داب و نەریتمان، پێناسەکانمان ناکەن. وەکوو ئەوەی کورد هەر نەبووبێ وایە. کابرا تەنیا بە وتن کوردە، دەنا نە تەنیا بە کوردی بیر ناکاتەوە، هەر بیر لە کورد ناکاتەوە. ڕەنگە دژایەتیشی بکات.
۲) کورد؛ بیری قازانجی تاکەکەسی پشتی شکاندووە. هەر ئەو بیرەیە کە هەموو شتێکی ئەم وڵاتەی بۆ هەراجە بازاڕ بردووە. ڕەنگە ئەو کەسانە خوێندەوار و تێگەیشتووشیان تێدا بێ و بزانن چ باسە، بەڵام بە وتەی شاعری عەرەب "چۆن پارە بەهەموو شتێ دەزانن بۆ پارەش هەموو کارێک دەکەن". دەزانن دڵسۆزی بۆ زمان و نیشتمان نانی لێ پەیدا نابێ، بۆیە خۆیان تووشی سەرئێشە ناکەن و خەونی شەوانیان، بە خەمی وڵات لێ بزر نابێ. لە هەر بوارێکا بێ، ئەوان ئیش بۆ قازانج دەکەن ،جا با کورد هەر بە خەسارا بچێ.
۳)بە نووسراوە یان بە فیلم، لە چیرۆکی "جلە تازەکانی پادشا" لە نووسینی "هانس کریستیەن ئەندرسن" بلیمەتی دانمارکی ئاگادارن، کە دوو پیاوی دەسبڕ لە بەرانبەر پارەیێکی زۆر بەڵێنیان دابوو ،جلێکی تایبەت بۆ پادشا بدوورێنن کە تەنیا حەڵاڵزادەکان توانای بینینی ئەو جلەیان هەبێ. بەو فێڵە پادشا بە ڕووت و قووتی بە ناو شاردا دەگەڕێنن هەتا خەڵک سەیری جلی تازەی شا بکەن. کەسیش لە بەر ئابرووی خۆی ناوێرێ بڵێ شا ڕووتە. لیرەش زۆرینەی؛ بەخێر خوێندەوار و ڕووناکبیرمان لەبەر ئەوەی نەڵێن دواکەوتووە و لە ئەدەب و کەلتوور و هونەری پێشکەوتوو بێخەبەرە؛ لە کەلتوور و زمانی خۆی ڕووتیان کردۆتەوە، هیچیشیان پێ نەداوە، ناشوێرێ بڵێ: ئەرێ کوا جلەکانم؟
۴)سیستمی پەروەردە، مێدیاکان و.... ساڵەهای ساڵە وەها زەوق و هەستی جوانیناسی لێی تێک داوین، ئەوەی ناوی زەوقی کوردی بێ، کوێر بۆتەوە. جوانییەکانی وڵاتمان لە شێعر و هونەر بگرە تا جل و بەرگ، لێمان غەریبە. دەبینین کەسێک، پیاوچاکی خێر خوازیشە،بە شێعر و گۆرانی فارسی و عەرەبی تووشی جەزبە و خەلسە ئەبێ. بەڵام هێچ هەستێکی بەرانبەر بە شێعر و گۆرانی کوردی نییە. خۆ دیارە ئەوە زەوقی ژاراوی کراوە. جوانیناسی نەتەوەیی لە دەروونیدا کاول کراوە.ئەگینا جیاوازی شێعری حەزرەتی حافز و حەزرەتی وەفایی چییە؟ جیاوازی شمشاڵی نەمر قاڵە مەڕە لە گەڵ سازی فڵان ژەنیاری عەرەب و فارس چییە؟ خۆ ئەم بەڕێزانە لە خۆمانەوە نزیکترن، کەچی ئێمە بە لاقی خۆمان و بە مێشکی بێگانە هەر لێیان دوور ئەبینەوە، هەم بە زانست، کە بە زمانی خۆمان نەزانین، هەم بە زەوق کە تێکچووە. هەر ئەم خاڵە بە تەنیایی پیشاندەری بیرێکی بریندار و کارەساتێکی سامناکە لە دەروونی هاڕیاومانا.
ئەگەر ئەبینین ئەم نیشتمانە، بەو زمان و کەلتوور و هونەرە لێقەوماوە، بەو هەموو چەرمەسەریە و ژێر چەپۆکەییە، بەو هەموو تاڵان و بڕۆ بڕۆیە، هەتا ئێستا هاتووە و دەری بردوە و هێشتا زیندووە، تەنیا بە هۆی غیرەت ولەخۆ بردوویی گەورە پیاوانێک بووە کە بۆ زیندوو مانەوەی کورد وەکوو هەڵۆی بەرزەفڕی شێعری هەژار، باوەشیان بە مەرگی خۆیاندا کردووە و پشت لە خۆشی و ڕوو لە مەینەت، تەواوی ساتەکانی ژیانیان لە پێناو پاراستنی پێناسە کوردییەکان لە زمان و ئەدەب و کەلتوور و هونەری کوردیدا بەخت کردووە. دەبا ئێمەش لانیکەم پارێزەری ئاواتەکانیان و ئاسەواری بە نرخیان بین و خۆمان بە ڕۆڵەی ئەم نیشتمانە بزانین.
✍عیسا ئەحمەدی ۱۴۰۲/۰۱/۱۴
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
هەموومان بیستوومانە ئەگەر منداڵێکی تەمەن ژێر دوو ساڵ، پێنج ژەم لە شیری ژنێکی خواردبێ، ئەو منداڵە حوکمی ڕۆڵەی ئەو ژنەی هەیە،جگە لە باسی میرات نەبێ.
جا ئێمە تەواوی تەمەنمان لە ئاوی کانیاوەکانی کوردستانمان خواردووە، بە نانی ئەو گەلە ڕاهاتوین، لە سەر ئەم خاکە ژیاوین، داوای بەشەمیراتیشمان کردووە، کەچی خۆمان بە ڕۆڵەی ئەم نیشتمانە نازانین!!
حوکم و بڕیاری ئێمە ئەبێ چی بێ، کە لە باتی ئەوەی ئەو نیشتمانە وەکوو دایکێکی دڵسۆز لە ئامێزی بگرین، کەچی وەکوو دیوارێکی هەرەس هێناو بۆی دەڕوانین و لێی دوورە پەرێزین؟ لە زمانەکەی، لە مێژووەکەی،لە داهاتوو چارەنووسی، لە کەلتور و هونەرەکەی، لە جل وبەرگی و لە گەورە پیاوانی و... ئەوەندە دوورە پەرێز کە باوەشمان کردووە بە کەلتور و زمان و هونەری گەلانی تردا و کوردستانی خەمبار و بێناز ، لای ڕۆڵەکانی خۆی غەریب ماوەتەوە. ئەم دەردە گرانە هۆکاری زۆرە، با بە کورتی باس لە چەن خاڵێکی گرینگ بکەین:
۱) دەروونی ئێمە کەلەوڕێژە لە شتی بێگانە،وەکوو مێمۆریێک کە پڕەو جێی نەماوە بۆ بابەتی تر. ئێمەش دەروونمان وەها لە بیری بێگانە ئاخنیوە کە خۆشەویستی بابەتە نیشتمانییەکانی تێدا خنکاوە. زۆر بیری ناڕەسەن هاتۆتە نێو خەڵک کە هیچ داکۆکیێک لەسەر بایەخەکانمان، داب و نەریتمان، پێناسەکانمان ناکەن. وەکوو ئەوەی کورد هەر نەبووبێ وایە. کابرا تەنیا بە وتن کوردە، دەنا نە تەنیا بە کوردی بیر ناکاتەوە، هەر بیر لە کورد ناکاتەوە. ڕەنگە دژایەتیشی بکات.
۲) کورد؛ بیری قازانجی تاکەکەسی پشتی شکاندووە. هەر ئەو بیرەیە کە هەموو شتێکی ئەم وڵاتەی بۆ هەراجە بازاڕ بردووە. ڕەنگە ئەو کەسانە خوێندەوار و تێگەیشتووشیان تێدا بێ و بزانن چ باسە، بەڵام بە وتەی شاعری عەرەب "چۆن پارە بەهەموو شتێ دەزانن بۆ پارەش هەموو کارێک دەکەن". دەزانن دڵسۆزی بۆ زمان و نیشتمان نانی لێ پەیدا نابێ، بۆیە خۆیان تووشی سەرئێشە ناکەن و خەونی شەوانیان، بە خەمی وڵات لێ بزر نابێ. لە هەر بوارێکا بێ، ئەوان ئیش بۆ قازانج دەکەن ،جا با کورد هەر بە خەسارا بچێ.
۳)بە نووسراوە یان بە فیلم، لە چیرۆکی "جلە تازەکانی پادشا" لە نووسینی "هانس کریستیەن ئەندرسن" بلیمەتی دانمارکی ئاگادارن، کە دوو پیاوی دەسبڕ لە بەرانبەر پارەیێکی زۆر بەڵێنیان دابوو ،جلێکی تایبەت بۆ پادشا بدوورێنن کە تەنیا حەڵاڵزادەکان توانای بینینی ئەو جلەیان هەبێ. بەو فێڵە پادشا بە ڕووت و قووتی بە ناو شاردا دەگەڕێنن هەتا خەڵک سەیری جلی تازەی شا بکەن. کەسیش لە بەر ئابرووی خۆی ناوێرێ بڵێ شا ڕووتە. لیرەش زۆرینەی؛ بەخێر خوێندەوار و ڕووناکبیرمان لەبەر ئەوەی نەڵێن دواکەوتووە و لە ئەدەب و کەلتوور و هونەری پێشکەوتوو بێخەبەرە؛ لە کەلتوور و زمانی خۆی ڕووتیان کردۆتەوە، هیچیشیان پێ نەداوە، ناشوێرێ بڵێ: ئەرێ کوا جلەکانم؟
۴)سیستمی پەروەردە، مێدیاکان و.... ساڵەهای ساڵە وەها زەوق و هەستی جوانیناسی لێی تێک داوین، ئەوەی ناوی زەوقی کوردی بێ، کوێر بۆتەوە. جوانییەکانی وڵاتمان لە شێعر و هونەر بگرە تا جل و بەرگ، لێمان غەریبە. دەبینین کەسێک، پیاوچاکی خێر خوازیشە،بە شێعر و گۆرانی فارسی و عەرەبی تووشی جەزبە و خەلسە ئەبێ. بەڵام هێچ هەستێکی بەرانبەر بە شێعر و گۆرانی کوردی نییە. خۆ دیارە ئەوە زەوقی ژاراوی کراوە. جوانیناسی نەتەوەیی لە دەروونیدا کاول کراوە.ئەگینا جیاوازی شێعری حەزرەتی حافز و حەزرەتی وەفایی چییە؟ جیاوازی شمشاڵی نەمر قاڵە مەڕە لە گەڵ سازی فڵان ژەنیاری عەرەب و فارس چییە؟ خۆ ئەم بەڕێزانە لە خۆمانەوە نزیکترن، کەچی ئێمە بە لاقی خۆمان و بە مێشکی بێگانە هەر لێیان دوور ئەبینەوە، هەم بە زانست، کە بە زمانی خۆمان نەزانین، هەم بە زەوق کە تێکچووە. هەر ئەم خاڵە بە تەنیایی پیشاندەری بیرێکی بریندار و کارەساتێکی سامناکە لە دەروونی هاڕیاومانا.
ئەگەر ئەبینین ئەم نیشتمانە، بەو زمان و کەلتوور و هونەرە لێقەوماوە، بەو هەموو چەرمەسەریە و ژێر چەپۆکەییە، بەو هەموو تاڵان و بڕۆ بڕۆیە، هەتا ئێستا هاتووە و دەری بردوە و هێشتا زیندووە، تەنیا بە هۆی غیرەت ولەخۆ بردوویی گەورە پیاوانێک بووە کە بۆ زیندوو مانەوەی کورد وەکوو هەڵۆی بەرزەفڕی شێعری هەژار، باوەشیان بە مەرگی خۆیاندا کردووە و پشت لە خۆشی و ڕوو لە مەینەت، تەواوی ساتەکانی ژیانیان لە پێناو پاراستنی پێناسە کوردییەکان لە زمان و ئەدەب و کەلتوور و هونەری کوردیدا بەخت کردووە. دەبا ئێمەش لانیکەم پارێزەری ئاواتەکانیان و ئاسەواری بە نرخیان بین و خۆمان بە ڕۆڵەی ئەم نیشتمانە بزانین.
✍عیسا ئەحمەدی ۱۴۰۲/۰۱/۱۴
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
Telegram
میزان - کـوردستان
🌍کاناڵی میزان،دەلاقەیێک بۆ گەشەسەندنی هزر و بیری تاکی کورد.هەوڵدان لە پێناو زیندووکردنەوەی ناسنامە و شووناسی نەتەوەیی
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
سڵاو...
تکایە بەشداریی ئەم راپرسییە بکەن.
هاوڕێیانتان، خزم و کەس و کارتان، دوور و نزیکتان، ناسیاو و نەناسیاوتان لە دوور و نزیکی کوردستان لەم راپرسییە ئاگادار بکەنەوە. تکایە هەر کەسێک بە هەر بیر و باوەڕێکەوە مادام خەڵکی کوردستانە ئاگادار بکەنەوە و داوایان لێ بکەن بەشداریی ئەم راپرسییە بکەن.
https://kurd.vote/2023/04/03/survey-for-rojhelat-kurdistan/
http://T.me/Mizankurdi
تکایە بەشداریی ئەم راپرسییە بکەن.
هاوڕێیانتان، خزم و کەس و کارتان، دوور و نزیکتان، ناسیاو و نەناسیاوتان لە دوور و نزیکی کوردستان لەم راپرسییە ئاگادار بکەنەوە. تکایە هەر کەسێک بە هەر بیر و باوەڕێکەوە مادام خەڵکی کوردستانە ئاگادار بکەنەوە و داوایان لێ بکەن بەشداریی ئەم راپرسییە بکەن.
https://kurd.vote/2023/04/03/survey-for-rojhelat-kurdistan/
http://T.me/Mizankurdi
Telegram
میزان - کـوردستان
🌍کاناڵی میزان،دەلاقەیێک بۆ گەشەسەندنی هزر و بیری تاکی کورد.هەوڵدان لە پێناو زیندووکردنەوەی ناسنامە و شووناسی نەتەوەیی
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
زۆر جار کە دەچمە پرسەیەک.pdf
531.8 KB
تکایە واز لە وشەی (بەربانگ) ی کورد مەهێنن و مەیکەنە (ئیفتار) ی عەرەبی
✍ سۆران حەمەڕەش
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
✍ سۆران حەمەڕەش
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
زمانی تێلێگرامەت بکە بە کوردی
🔻شێوەزاری سۆرانی
① https://t.me/setlanguage/1kurdish
🔻 شێوەزاری کرمانجی
① https://t.me/setlanguage/kurmanji
🔻 شێوەزاری هەورامی
① https://t.me/setlanguage/horami
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
👇👇👇👇👇👇
T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🔻شێوەزاری سۆرانی
① https://t.me/setlanguage/1kurdish
🔻 شێوەزاری کرمانجی
① https://t.me/setlanguage/kurmanji
🔻 شێوەزاری هەورامی
① https://t.me/setlanguage/horami
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
👇👇👇👇👇👇
T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
Telegram
Change Language: Kurdish
Opening this link will translate the interface of Telegram to a different language. You can change the language back in Settings.
رَبِّ اجْعَلْ هَٰذَا بَلَدًا آمِنًا
خوایه، وڵاتەکەم ئەمن و هێمن بکەرەوە.
بەقەڕە/١٢٦
ـــــــــــــــــــــ
سەدای های هیلال هام فەردان مەیۆ
زەمزەمەی تەکبیر هام دەردان مەیۆ
یەکێ هام ڕەفێق، دۆس دڵ دۆزەن
یەکێ مەست کەیف، جەژن پیرۆزەن
ـــــــــــــــــــــ
✍مەولەوی
دەستەی‌بەڕێوبەرایەتی "میزانی کوردی"بە بۆنەی هاتنی جەژن ڕەمەزان،پیرۆزبایی لە سەرجەم موسڵمانانی گەلی کورد دەکات،هیوادارین ئەمساڵ ببێتە هەوێنی دڵخۆشی گەلەکەمان.هاوڕێیانی ئازیز وەکوو ئەرکێکی نیشتمانی و مرۆڤانە لەم ڕۆژەدا بنەماڵەی شەهیدەکانمان لەبیر نەکەین.
http://T.me/Mizankurd
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
خوایه، وڵاتەکەم ئەمن و هێمن بکەرەوە.
بەقەڕە/١٢٦
ـــــــــــــــــــــ
سەدای های هیلال هام فەردان مەیۆ
زەمزەمەی تەکبیر هام دەردان مەیۆ
یەکێ هام ڕەفێق، دۆس دڵ دۆزەن
یەکێ مەست کەیف، جەژن پیرۆزەن
ـــــــــــــــــــــ
✍مەولەوی
دەستەی‌بەڕێوبەرایەتی "میزانی کوردی"بە بۆنەی هاتنی جەژن ڕەمەزان،پیرۆزبایی لە سەرجەم موسڵمانانی گەلی کورد دەکات،هیوادارین ئەمساڵ ببێتە هەوێنی دڵخۆشی گەلەکەمان.هاوڕێیانی ئازیز وەکوو ئەرکێکی نیشتمانی و مرۆڤانە لەم ڕۆژەدا بنەماڵەی شەهیدەکانمان لەبیر نەکەین.
http://T.me/Mizankurd
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🔵شۆڕشێک کە لە جەهەنەمەوە دەستی پێکرد
🔻لە پاش ڕووخانی ئیمپراتووری ڕۆم؛ وڵاتی ئیتالیا کە ناوەندی ئەو دەستەڵاتە پان و بەرینە بوو، تووشی زۆر قەیرانی گەورە هات. هەرناوچەیێک لە ئیتالیا بوو بە بەشی بنەماڵەیێک. دیارە هەر بنەماڵەش زاراوەی تایبەت بە خۆی هەبوو. ئەو زاراوانەش لە گۆرانی و قسەوباسی نێو کۆڵان تێپەڕ نەدەبوون. زمانی لاتین بوو بە زمانی ئەدەبی سەرانسەری. شەڕ و دووبەرەکی نێوان ناوچەکان تا دەهات قایمتر دەبوو. دەستەڵات و قەشە (کشیش) کان بە دوو قۆڵی خەڵکیان دەڕووتاندەوە و بۆ بەشەتاڵانی خۆیان، خەڵکیان زۆرتر بەرەو نەزانین هان دەدا. فەساد و گەندەڵی تەواوی وڵاتی داگرتبوو. لە ئاوەها شەوەزەنگێکدا، گەورە پیاوێک سەری هەڵدا بە نێوی دانتە. ئەو زانا پایەبەرزە زۆر بە باشی هەستی بە ئازارەکانی کۆمەڵگای خۆی کردبوو. دەیزانی پێش لە هەموو شتێ، هۆی مانەوەی هەر گەلێک زمانەکەیەتی. پاشان تێگەیشتن و خۆ بە بەرپرس زانین بەرانبەر بە کۆمەڵگا. بۆیە هەوڵی دانانی بناغەی زمانێکی ستانداردی دەدا کە بە هاوڕێیی زاراوە جیاجیاکان بتوانێ توانایی زمانی دایکیان دەربخات و هاوکات لە ژێردەستی زمانی لاتین ڕزگاریان بکات. ئەو بلیمەتە ۲۱ساڵی ئاخری تەمەنی لە لایەن دەستەڵات و کلیساوە لە زێدی خۆی دوور خرایەوە. بەڵام ئەو ئەرکی خۆی بە جوانی بە جێ هێناو، بوو بە میعماری زمانی ئیتالی. دانتە بەهۆی زانیاری و بیری بەرزی بە تیرێک چەندین ئامانجی گەورەی پێکا. کتێبێکی شاکاری نووسی بە نێوی کۆمێدیا. لەو کتێبەدا بۆمان دەردەکەوێ: دانتە زانیاری زۆر قووڵی سەبارەت بە مێژووی ئیتالیا، ئایینی مەسیح، زاراوەکانی ئیتالی ،گەورە پیاوان، فەلسەفەو شعرو موسیقا و ... هەبووە. تەنانەت لە نووسینی ئەو کتێبە لە "ئەرداویرافنامە"ی زەردەشتیەکان و "رسالەالغفران"ی "ابوالعلا معری"ش، کەڵکی وەرگرتوە(گەرچی باش شارەزای ئیسلامەتی نەبوە). ئەو لەو کتێبەدا بە خەیاڵ بە هۆی بیرو ئاکاری خراپ دەچێتە جەهەنەم (مەبەستی لە جەهەنەم هەر وڵاتە پر لە فەسادەکەی خۆیە). بۆ رزگار بوون لە جەهەنەم عەقڵ و فام دەبێتە ڕێبەر و مامۆستای(وێرژیل شاعێری سەردەمی مەزنایەتی ڕۆم، هێمای عەقلە، بەڵام بە یارمەتی ژن دەگاتە بەهەشت). لە ناوەڕاستی جەهەنەم ( کۆشکی پیرۆز کە لە سەردەمی موسیلینی نێوی گۆڕا بە وڵاتی سەربەخۆی واتیکان) چاوی بە پاپ دەکەوێ. لە قووڵترین و سامناکترین شوێنی جەهەنەم شەیتان دەبینیێ کە لەگەڵ خەیانەتکاران بە خەڵک و نیشتمان، هاونشینە. ئەو پێمان دەڵێ دۆزەخ لە بیرێکی دۆزەخیەوە سەرهەڵدەدا. پێمان دەڵێ مرۆڤەکان تەنیا لەکاتی یەکگرتوویی شێوەی خودایی بە خۆ دەگرن و زۆر وانەی تر. ڕۆژێک بە ناو کۆڵانێکا دەڕوا، ژنان دەڵێن ئەمە هەر ئەو پیاوەیە کە لە جەهەنەم گەڕاوەتەوە! ئەڵێ زانیم تازە دایکانی وڵات فیری زمانی خۆیان بوون و فەوتانی بۆ نیە. گەورە پیاوانێک وەکو دانتە بە زانست و بە قەڵەم، توانیان ڕوانگەی خەڵک سەبارەت بە جیهان، ژیان، زانست، ئایین، ژن، هونەر و... بگۆڕن. بەردی بناغەی ڕێنێسانسیان لە ئیتالیا و پاشان تەواوی ئەوروپا داناو ئێستاش بەرهەمەکانی لە هەوو بوارێکا دەبینن.
دیارە ئێمەی کوردیش بۆ رزگار بوون لەو هەموو مەینەتە پێویستمان بە گۆڕانکاریێکی بنەڕەتیە لە دەروونی ئینسانی کورد. بۆ ئەو گۆڕانکاریە ئەبێ وەکو دانتە لە ناخی زمان و کەلتوور و هونەرو مێژووی خۆمانەوە هەستینەوە.
وادەزانم ئەگەرچی درەنگ بەڵام، رێنێسانسی کوردی بە هۆی دانتە کوردەکانەوە دەستی پێ کردوە. لە هەموو لایێ، لە دوورترین دێهاتەکانەوە سەریان هەڵێناوە. لاوی کۆرد ئەمڕۆ خەریکە بەرۆکی ناوە زلە بێناوەرۆکەکان دەگرێ کە بۆ هەر چاو لە دەمی بێگانەن؟ بۆ لە چاوی بێگانەوە بۆ خەڵک و هونەر و کەلتوور مێژووی خۆتان دەڕوانن؟ بۆ ڕای بێگانە بۆتە پێوەر بۆ چاکە یان خراپەی ئاواتەکانمان؟
لە بەشی زمان، کەسانێک خەریکی هەوڵ و تێکۆشانی زانستیانەن. دەزانن زمان نەک هەر تەنیا ئامرازی قسە کردن بەڵکو لە شەڕی مان و نەمانی کورد، زمان تەنیا چەکی دەستیەتی. ئەمە بەنرخ ترین کارە بۆ ئەمرۆمان. لە مێژوو، هەوڵ دەدەن خۆیان مێژووی ڕاستەقینەی کورد بنووسنەوەو زۆر کاری تر. ئەمانە دانتەی کوڕد و بەدی هێنەریی بیر و فەلسەفەی کوردین. ئەگەرچی لەبەر ئەو هەموو کاولکاریە کە خۆمان و بێگانە هێناومانە بەرهەم، ڕێگایێکی پڕ ئەستەم ودرێژ خاینیان لەبەرە.
✍عیسا ئەحمەدی۱۴۰۲/۰۲/۰۴
http://T.me/Mizankurd
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🔻لە پاش ڕووخانی ئیمپراتووری ڕۆم؛ وڵاتی ئیتالیا کە ناوەندی ئەو دەستەڵاتە پان و بەرینە بوو، تووشی زۆر قەیرانی گەورە هات. هەرناوچەیێک لە ئیتالیا بوو بە بەشی بنەماڵەیێک. دیارە هەر بنەماڵەش زاراوەی تایبەت بە خۆی هەبوو. ئەو زاراوانەش لە گۆرانی و قسەوباسی نێو کۆڵان تێپەڕ نەدەبوون. زمانی لاتین بوو بە زمانی ئەدەبی سەرانسەری. شەڕ و دووبەرەکی نێوان ناوچەکان تا دەهات قایمتر دەبوو. دەستەڵات و قەشە (کشیش) کان بە دوو قۆڵی خەڵکیان دەڕووتاندەوە و بۆ بەشەتاڵانی خۆیان، خەڵکیان زۆرتر بەرەو نەزانین هان دەدا. فەساد و گەندەڵی تەواوی وڵاتی داگرتبوو. لە ئاوەها شەوەزەنگێکدا، گەورە پیاوێک سەری هەڵدا بە نێوی دانتە. ئەو زانا پایەبەرزە زۆر بە باشی هەستی بە ئازارەکانی کۆمەڵگای خۆی کردبوو. دەیزانی پێش لە هەموو شتێ، هۆی مانەوەی هەر گەلێک زمانەکەیەتی. پاشان تێگەیشتن و خۆ بە بەرپرس زانین بەرانبەر بە کۆمەڵگا. بۆیە هەوڵی دانانی بناغەی زمانێکی ستانداردی دەدا کە بە هاوڕێیی زاراوە جیاجیاکان بتوانێ توانایی زمانی دایکیان دەربخات و هاوکات لە ژێردەستی زمانی لاتین ڕزگاریان بکات. ئەو بلیمەتە ۲۱ساڵی ئاخری تەمەنی لە لایەن دەستەڵات و کلیساوە لە زێدی خۆی دوور خرایەوە. بەڵام ئەو ئەرکی خۆی بە جوانی بە جێ هێناو، بوو بە میعماری زمانی ئیتالی. دانتە بەهۆی زانیاری و بیری بەرزی بە تیرێک چەندین ئامانجی گەورەی پێکا. کتێبێکی شاکاری نووسی بە نێوی کۆمێدیا. لەو کتێبەدا بۆمان دەردەکەوێ: دانتە زانیاری زۆر قووڵی سەبارەت بە مێژووی ئیتالیا، ئایینی مەسیح، زاراوەکانی ئیتالی ،گەورە پیاوان، فەلسەفەو شعرو موسیقا و ... هەبووە. تەنانەت لە نووسینی ئەو کتێبە لە "ئەرداویرافنامە"ی زەردەشتیەکان و "رسالەالغفران"ی "ابوالعلا معری"ش، کەڵکی وەرگرتوە(گەرچی باش شارەزای ئیسلامەتی نەبوە). ئەو لەو کتێبەدا بە خەیاڵ بە هۆی بیرو ئاکاری خراپ دەچێتە جەهەنەم (مەبەستی لە جەهەنەم هەر وڵاتە پر لە فەسادەکەی خۆیە). بۆ رزگار بوون لە جەهەنەم عەقڵ و فام دەبێتە ڕێبەر و مامۆستای(وێرژیل شاعێری سەردەمی مەزنایەتی ڕۆم، هێمای عەقلە، بەڵام بە یارمەتی ژن دەگاتە بەهەشت). لە ناوەڕاستی جەهەنەم ( کۆشکی پیرۆز کە لە سەردەمی موسیلینی نێوی گۆڕا بە وڵاتی سەربەخۆی واتیکان) چاوی بە پاپ دەکەوێ. لە قووڵترین و سامناکترین شوێنی جەهەنەم شەیتان دەبینیێ کە لەگەڵ خەیانەتکاران بە خەڵک و نیشتمان، هاونشینە. ئەو پێمان دەڵێ دۆزەخ لە بیرێکی دۆزەخیەوە سەرهەڵدەدا. پێمان دەڵێ مرۆڤەکان تەنیا لەکاتی یەکگرتوویی شێوەی خودایی بە خۆ دەگرن و زۆر وانەی تر. ڕۆژێک بە ناو کۆڵانێکا دەڕوا، ژنان دەڵێن ئەمە هەر ئەو پیاوەیە کە لە جەهەنەم گەڕاوەتەوە! ئەڵێ زانیم تازە دایکانی وڵات فیری زمانی خۆیان بوون و فەوتانی بۆ نیە. گەورە پیاوانێک وەکو دانتە بە زانست و بە قەڵەم، توانیان ڕوانگەی خەڵک سەبارەت بە جیهان، ژیان، زانست، ئایین، ژن، هونەر و... بگۆڕن. بەردی بناغەی ڕێنێسانسیان لە ئیتالیا و پاشان تەواوی ئەوروپا داناو ئێستاش بەرهەمەکانی لە هەوو بوارێکا دەبینن.
دیارە ئێمەی کوردیش بۆ رزگار بوون لەو هەموو مەینەتە پێویستمان بە گۆڕانکاریێکی بنەڕەتیە لە دەروونی ئینسانی کورد. بۆ ئەو گۆڕانکاریە ئەبێ وەکو دانتە لە ناخی زمان و کەلتوور و هونەرو مێژووی خۆمانەوە هەستینەوە.
وادەزانم ئەگەرچی درەنگ بەڵام، رێنێسانسی کوردی بە هۆی دانتە کوردەکانەوە دەستی پێ کردوە. لە هەموو لایێ، لە دوورترین دێهاتەکانەوە سەریان هەڵێناوە. لاوی کۆرد ئەمڕۆ خەریکە بەرۆکی ناوە زلە بێناوەرۆکەکان دەگرێ کە بۆ هەر چاو لە دەمی بێگانەن؟ بۆ لە چاوی بێگانەوە بۆ خەڵک و هونەر و کەلتوور مێژووی خۆتان دەڕوانن؟ بۆ ڕای بێگانە بۆتە پێوەر بۆ چاکە یان خراپەی ئاواتەکانمان؟
لە بەشی زمان، کەسانێک خەریکی هەوڵ و تێکۆشانی زانستیانەن. دەزانن زمان نەک هەر تەنیا ئامرازی قسە کردن بەڵکو لە شەڕی مان و نەمانی کورد، زمان تەنیا چەکی دەستیەتی. ئەمە بەنرخ ترین کارە بۆ ئەمرۆمان. لە مێژوو، هەوڵ دەدەن خۆیان مێژووی ڕاستەقینەی کورد بنووسنەوەو زۆر کاری تر. ئەمانە دانتەی کوڕد و بەدی هێنەریی بیر و فەلسەفەی کوردین. ئەگەرچی لەبەر ئەو هەموو کاولکاریە کە خۆمان و بێگانە هێناومانە بەرهەم، ڕێگایێکی پڕ ئەستەم ودرێژ خاینیان لەبەرە.
✍عیسا ئەحمەدی۱۴۰۲/۰۲/۰۴
http://T.me/Mizankurd
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
Telegram
📚 ✔ میزان Amizan@
👈 :مباحثی اجمالی در نقد برخی روش های رایج و مخالف با موازین دینی
✔️ اولین پُست :https://t.me/Amizan/16
✔️ میزان عربی:https://t.me/MizanArabic
✔️ میزان کوردی:https://t.me/MizanKurdi
✔️ یوتیوب:https://www.youtube.com/watch?v=iz0ZuqIRfyk
✔️ اولین پُست :https://t.me/Amizan/16
✔️ میزان عربی:https://t.me/MizanArabic
✔️ میزان کوردی:https://t.me/MizanKurdi
✔️ یوتیوب:https://www.youtube.com/watch?v=iz0ZuqIRfyk
🟢 روانگەی کۆمەڵگای ئێمە بۆ ناودارانی کورد
نەتەوەی عەرەب شاعێرێکی بە توانایان هەبووە بە نێوی "ابونواس". ساڵەهایە نێوی ئەو شاعێرە لە سەر فێرگە، شەقام و ... دانراوە و بە ڕێزەوە ناوی دێنن و بەو هەموو پێشکەوتنەوە، لە پاش ۱۲۰۰ ساڵ هێشتا "ابونواس" بە یەکێک لە کۆڵەکە ئەستوورەکانی وێژەی عەرەبی دادەنێن. جا ناوەڕۆکی شیعریی ئەبوونەواس دوو بابەت لەخۆ دەگرێ (بە داوای لێبووردن لەخوێنەری بەڕێز): "مذکرات" و "خمریات"!!! ئەی ئەو هەموو ڕێز و حورمەتەیان لە بەر چییە؟ ئەبوونەواس زۆر شارەزای ئەدەبی پێش ئیسلامەتی بووە، ماوەیێک لە نێو عەشیرەتە عەرەبییەکان لە ناخی بیاباندا ژیاوە، کۆنترین و ڕەسەنترین وشەکان لە بەساڵاچووانی خێڵە عەرەبییەکان فێر بووە و کۆیانی کردۆتەوە. زانایانی عەرەب لەم ڕوانگەوە بۆ ئاسەواری ئەو ئەڕوانن و بە بەشێک لە شوناس و مێژووی ئەدەبی عەرەبی دادەنێن.
بەڵام ئێمەی کورد هێشتا ناوێرین باسی کەسایەتیێکی مەزن وەکوو شێخ ڕەزای تاڵەبانی بکەین. نەمر عەلائەدینی سەجادی لە بەر نووسینی کتێبی بەنرخی "ڕشتەی مرواری" زۆر قسەی نەشیاوی بیست و زۆر ئەدیب و نووسەری تریشمان هەر بەو دەردەوە چوون.
لە بازنەی مووسیقا و گۆرانیشدا ئەم قوڕە ئێجگار خەستر و خەسارەکەشی گەلێک گرانترە. کورد لەبەر بێ دەسەڵاتی؛ ئەفسانە، مێژوو، ئەدەبیات و... هەر بە شێوازی گۆرانی تۆمار کردوە. ئێمە ئەوانەشی پێوە دەفەوتێنین. ئێستا زۆربەی خوێندەوارانمان ئاگایی و زانیارییان لە چیرۆک و گۆرانی و داب و نەریت و زۆر شتی دیکەی خۆماڵی نییە. جارێک لە ژەنیارێکی کوردیان پرسی، بۆچی میلۆدییە کوردییەکان پێشکەش بە بێگانە ئەکەن، بەبێ ئەوەی ئاماژە بە کوردی بوونیان بکەن؟ فەرمووی: بەس نیه ئەوان شێعری ماقووڵانەی لەسەردادەنێن!! کابرا خۆشی دەزانێ کە ماڵی دزییەتی و ماقووڵی یەکناگرنەوە، بەڵام ئەوەش باش دەزانێ کە ئەو جۆرە لێدوانە لە نێو کوردا کڕیاری هەیە بۆیە دەتوانێ بەو پەڕۆیە گەندەڵی وا پینە بکات. کوردی خۆبەکەمزانیش؛ بێ خەبەر لە مانای وشە و نەریت و هۆکار و چیرۆکی پشتی گۆرانییەکە، ئەڵێ: کاری چاکت کردووە.
چەن جار لۆمە و بێڕێزی بە شاعێریکی دڵسۆزی کوردم بیستبوو کە لە ڕۆژنامەی کوردستانی ساڵی ۱۳۳۹ی هەتاویدا مەدحی حەمە ڕەزاشای کردوە. دەقی شێعرەکەم دەس نەکەوت. لە هاوڕێیانی ڕۆژنامەش تەنیا یەکێکیان لە ژیاندا مابوو، چوومە خزمەتی فەرمووی: مەدح و پیاهەڵدان نەبوو.
تەنیا دەستخۆشی لە شا کردبوو کە ئیزنی دابوو کوردیش رادیۆ و رۆژنامەی بە زمانی خۆی هەبێ و مافی خۆیەتی کە ئاوڕی زۆرتر لە کەلتوور و زمانی بدرێتەوە. بۆ خۆی هیچی لە شا داوا نەکردبوو. ئەوەشی تەنیا لە دڵسۆزی بۆ کوردستان کرد. کاتی مردنیش بە بێ کفن ناشتیان. بەڵام شێکسپیر ئەو هەموو شانۆنامەی تایبەت بۆ شاکان نووسی. ئێستەش خەڵکی بریتانیا ئەڵێن ئەدەبیاتی جیهان دوو بەشە: بەشی یەکەمی شێکسپیرە! بە مووسیقای خۆشیان ئەڵێن مووسیقای زانستی.
جاری وایە ئێمە بە سەد شێوە ئەیسەلمێنین فڵانە ناوداری عەرەب، فارس یان تورک بە ڕەچەڵەک کوردە، هەرچەندە قەت ئاوڕێکیشی لە کورد نەدابێتەوە، کەچی ناوداری، خاوەن ئاسەواری مەزنی کوردیمان هەیە تەنیا لە بەر ئەوەی سەر بە ئۆلی ئێزدی، یارسان، یان فڵانە کەمینەی ئایینیە لە خۆمانی نازانین و ناوی هەر ناهێنین.
جاری واش هەیە کەسایەتی و ئاسەواری ناودارێکی کورد بەبێ لەبەر چاو گرتنی سەردەم و هەلومەرجی زەمان و دۆخی ئەو کات، ئەدەینە بەر ڕەخنە! نازانین تەنیا بە پێوەری ئەمڕۆ بڕیار نادرێ.
جا بەڕێزان پێویستە:
۱) بۆ هیچ کەسایەتیێکی کورد یەکلایەنە نەڕوانین. ڕەنگە لە زۆر لایەنێترەوە خزمەتی کردبێ. وەکوو گۆرانی بێژان کە هەزاران وشەی ڕەسەنیان پاراستوە و زۆر کاری بە نرخی تر. نابێ حاشا لە خزمەتی کەسیان بکرێ.
۲)هەڵەی دڵسۆزانمان بە خەیانەت لەقەڵەم نەدەین. ئەم دوو باسە زۆر جیاوازن. دیارە لە دنیا کەس بێ هەڵە نەبوە.
۳)جیاوازی ئایین یان زاراوە نابێ ببێ بە هۆکاری جیاوازی ماڵی کورد. ناوداری کورد سەر بە هەر زاراوە یان مەزهەبێک بێت، خزمەتیان بە ئەدەب وهونەر جێی ڕێزە. وەها تەکمان بە فلان ئایین یان زاراوە هەڵچنیوە، خەریکن حاشا لە کورد بوونی خۆیان دەکەن.
بەشێک لە پێشینیان ئەمانەیان لەبەرچاو نەگرت و ناوداری کوردیان شاربەدەر کردو بێگانەیان لەجێی دانا و ئێستاش بەرهەمەکەی ئەم حاڵ و ڕۆژەیە کە چەندە لە ڕەسەنایەتی خۆمان دوورین. بەرەی چاوکراوەی ئێستامان ئەبێ چاو لە عاڵەم بکەن.لە تەواوی دنیا فیلم، کتێب، مووسیقاو تەنانەت یاریەکانیش هەم بە ڕێک وپێکی ئارشیڤ کراون و هەمیش بەپێی تەمەن ڕیزبەندی کراون. لە هەر شوێنێکیش کەلێنێک هەبێ بە پێی کەلتووری خۆیان هەوڵی پڕکردنەوەی ئەدەن. ئێمە زۆر پێویستمان بەم چەن کارەیە: ئارشیڤ و ڕیزبەندی و هەروەها پڕ کردنەوەی ناتەواویەکان و ڕازاندنەوەی بە خشڵی خۆماڵی.
عیسا ئەحمەدی۱۴۰۲/۰۲/۱٦
http://T.me/Mizankurd
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan
نەتەوەی عەرەب شاعێرێکی بە توانایان هەبووە بە نێوی "ابونواس". ساڵەهایە نێوی ئەو شاعێرە لە سەر فێرگە، شەقام و ... دانراوە و بە ڕێزەوە ناوی دێنن و بەو هەموو پێشکەوتنەوە، لە پاش ۱۲۰۰ ساڵ هێشتا "ابونواس" بە یەکێک لە کۆڵەکە ئەستوورەکانی وێژەی عەرەبی دادەنێن. جا ناوەڕۆکی شیعریی ئەبوونەواس دوو بابەت لەخۆ دەگرێ (بە داوای لێبووردن لەخوێنەری بەڕێز): "مذکرات" و "خمریات"!!! ئەی ئەو هەموو ڕێز و حورمەتەیان لە بەر چییە؟ ئەبوونەواس زۆر شارەزای ئەدەبی پێش ئیسلامەتی بووە، ماوەیێک لە نێو عەشیرەتە عەرەبییەکان لە ناخی بیاباندا ژیاوە، کۆنترین و ڕەسەنترین وشەکان لە بەساڵاچووانی خێڵە عەرەبییەکان فێر بووە و کۆیانی کردۆتەوە. زانایانی عەرەب لەم ڕوانگەوە بۆ ئاسەواری ئەو ئەڕوانن و بە بەشێک لە شوناس و مێژووی ئەدەبی عەرەبی دادەنێن.
بەڵام ئێمەی کورد هێشتا ناوێرین باسی کەسایەتیێکی مەزن وەکوو شێخ ڕەزای تاڵەبانی بکەین. نەمر عەلائەدینی سەجادی لە بەر نووسینی کتێبی بەنرخی "ڕشتەی مرواری" زۆر قسەی نەشیاوی بیست و زۆر ئەدیب و نووسەری تریشمان هەر بەو دەردەوە چوون.
لە بازنەی مووسیقا و گۆرانیشدا ئەم قوڕە ئێجگار خەستر و خەسارەکەشی گەلێک گرانترە. کورد لەبەر بێ دەسەڵاتی؛ ئەفسانە، مێژوو، ئەدەبیات و... هەر بە شێوازی گۆرانی تۆمار کردوە. ئێمە ئەوانەشی پێوە دەفەوتێنین. ئێستا زۆربەی خوێندەوارانمان ئاگایی و زانیارییان لە چیرۆک و گۆرانی و داب و نەریت و زۆر شتی دیکەی خۆماڵی نییە. جارێک لە ژەنیارێکی کوردیان پرسی، بۆچی میلۆدییە کوردییەکان پێشکەش بە بێگانە ئەکەن، بەبێ ئەوەی ئاماژە بە کوردی بوونیان بکەن؟ فەرمووی: بەس نیه ئەوان شێعری ماقووڵانەی لەسەردادەنێن!! کابرا خۆشی دەزانێ کە ماڵی دزییەتی و ماقووڵی یەکناگرنەوە، بەڵام ئەوەش باش دەزانێ کە ئەو جۆرە لێدوانە لە نێو کوردا کڕیاری هەیە بۆیە دەتوانێ بەو پەڕۆیە گەندەڵی وا پینە بکات. کوردی خۆبەکەمزانیش؛ بێ خەبەر لە مانای وشە و نەریت و هۆکار و چیرۆکی پشتی گۆرانییەکە، ئەڵێ: کاری چاکت کردووە.
چەن جار لۆمە و بێڕێزی بە شاعێریکی دڵسۆزی کوردم بیستبوو کە لە ڕۆژنامەی کوردستانی ساڵی ۱۳۳۹ی هەتاویدا مەدحی حەمە ڕەزاشای کردوە. دەقی شێعرەکەم دەس نەکەوت. لە هاوڕێیانی ڕۆژنامەش تەنیا یەکێکیان لە ژیاندا مابوو، چوومە خزمەتی فەرمووی: مەدح و پیاهەڵدان نەبوو.
تەنیا دەستخۆشی لە شا کردبوو کە ئیزنی دابوو کوردیش رادیۆ و رۆژنامەی بە زمانی خۆی هەبێ و مافی خۆیەتی کە ئاوڕی زۆرتر لە کەلتوور و زمانی بدرێتەوە. بۆ خۆی هیچی لە شا داوا نەکردبوو. ئەوەشی تەنیا لە دڵسۆزی بۆ کوردستان کرد. کاتی مردنیش بە بێ کفن ناشتیان. بەڵام شێکسپیر ئەو هەموو شانۆنامەی تایبەت بۆ شاکان نووسی. ئێستەش خەڵکی بریتانیا ئەڵێن ئەدەبیاتی جیهان دوو بەشە: بەشی یەکەمی شێکسپیرە! بە مووسیقای خۆشیان ئەڵێن مووسیقای زانستی.
جاری وایە ئێمە بە سەد شێوە ئەیسەلمێنین فڵانە ناوداری عەرەب، فارس یان تورک بە ڕەچەڵەک کوردە، هەرچەندە قەت ئاوڕێکیشی لە کورد نەدابێتەوە، کەچی ناوداری، خاوەن ئاسەواری مەزنی کوردیمان هەیە تەنیا لە بەر ئەوەی سەر بە ئۆلی ئێزدی، یارسان، یان فڵانە کەمینەی ئایینیە لە خۆمانی نازانین و ناوی هەر ناهێنین.
جاری واش هەیە کەسایەتی و ئاسەواری ناودارێکی کورد بەبێ لەبەر چاو گرتنی سەردەم و هەلومەرجی زەمان و دۆخی ئەو کات، ئەدەینە بەر ڕەخنە! نازانین تەنیا بە پێوەری ئەمڕۆ بڕیار نادرێ.
جا بەڕێزان پێویستە:
۱) بۆ هیچ کەسایەتیێکی کورد یەکلایەنە نەڕوانین. ڕەنگە لە زۆر لایەنێترەوە خزمەتی کردبێ. وەکوو گۆرانی بێژان کە هەزاران وشەی ڕەسەنیان پاراستوە و زۆر کاری بە نرخی تر. نابێ حاشا لە خزمەتی کەسیان بکرێ.
۲)هەڵەی دڵسۆزانمان بە خەیانەت لەقەڵەم نەدەین. ئەم دوو باسە زۆر جیاوازن. دیارە لە دنیا کەس بێ هەڵە نەبوە.
۳)جیاوازی ئایین یان زاراوە نابێ ببێ بە هۆکاری جیاوازی ماڵی کورد. ناوداری کورد سەر بە هەر زاراوە یان مەزهەبێک بێت، خزمەتیان بە ئەدەب وهونەر جێی ڕێزە. وەها تەکمان بە فلان ئایین یان زاراوە هەڵچنیوە، خەریکن حاشا لە کورد بوونی خۆیان دەکەن.
بەشێک لە پێشینیان ئەمانەیان لەبەرچاو نەگرت و ناوداری کوردیان شاربەدەر کردو بێگانەیان لەجێی دانا و ئێستاش بەرهەمەکەی ئەم حاڵ و ڕۆژەیە کە چەندە لە ڕەسەنایەتی خۆمان دوورین. بەرەی چاوکراوەی ئێستامان ئەبێ چاو لە عاڵەم بکەن.لە تەواوی دنیا فیلم، کتێب، مووسیقاو تەنانەت یاریەکانیش هەم بە ڕێک وپێکی ئارشیڤ کراون و هەمیش بەپێی تەمەن ڕیزبەندی کراون. لە هەر شوێنێکیش کەلێنێک هەبێ بە پێی کەلتووری خۆیان هەوڵی پڕکردنەوەی ئەدەن. ئێمە زۆر پێویستمان بەم چەن کارەیە: ئارشیڤ و ڕیزبەندی و هەروەها پڕ کردنەوەی ناتەواویەکان و ڕازاندنەوەی بە خشڵی خۆماڵی.
عیسا ئەحمەدی۱۴۰۲/۰۲/۱٦
http://T.me/Mizankurd
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan
Telegram
📚 ✔ میزان Amizan@
👈 :مباحثی اجمالی در نقد برخی روش های رایج و مخالف با موازین دینی
✔️ اولین پُست :https://t.me/Amizan/16
✔️ میزان عربی:https://t.me/MizanArabic
✔️ میزان کوردی:https://t.me/MizanKurdi
✔️ یوتیوب:https://www.youtube.com/watch?v=iz0ZuqIRfyk
✔️ اولین پُست :https://t.me/Amizan/16
✔️ میزان عربی:https://t.me/MizanArabic
✔️ میزان کوردی:https://t.me/MizanKurdi
✔️ یوتیوب:https://www.youtube.com/watch?v=iz0ZuqIRfyk
قوتابخانە | ئەشرەف مەعسووم پوور
#Muzik | @Art_Heja
✍ شێعر: مامۆستا شەریف حوسێن‌پەناهی
🎙ئەشرەف مەعسووم‌پوور
❤️ 19ی گوڵان ڕۆژی مامۆستا پیرۆزبایی ئەکەین لە هەموو مامۆستایانی تێکۆشەری کوردستان.
http://T.me/Mizankurd
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🎙ئەشرەف مەعسووم‌پوور
❤️ 19ی گوڵان ڕۆژی مامۆستا پیرۆزبایی ئەکەین لە هەموو مامۆستایانی تێکۆشەری کوردستان.
http://T.me/Mizankurd
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🔵 «قسەیەکی خۆش و چەن خاڵی جێی سەرنج»
✅ دەگێڕنەوە لە ئێسماعیل بێشکچی ( ڕۆشنبیری بە شەرەفی تورک کە لە بەرگری لە مەسەلەی کورددا شانزە ساڵ زیندانی کێشا و بەڕێزیان کتێوی : کوردستان کۆلۆنییەکی نێودەودەڵتی: کوردستان مستعمرە ای بین المللی نووسیوە) کە گوایە ڕۆژێک مەلایەک لە مزگەوتێکی تورکیە بە گەرمی لە خوتبەکەیدا باس لەوە دەکات ئەگەر کەسێک تورکی نەزانێت، ناچێتە بەھەشت.
کابرایەکیش بەو قسەیە کۆڵ کۆڵ دەگریت و ھەنسکە ھەنسکێکیەتی سەیر. دەڵێن ئەوە برادەر بۆ دەگری؟ دەڵێت خەمی ئەو پێغەمبەرە داماوەم لێھاتە چۆن دەچێتە بەھەشت؟! خۆ تورکی نازانێت. دیارە لەم قسە خۆشەدا چەن خاڵی جێی سەرنج ھەیە. یەکەم ئەوەی کە ناسیۆنالیزمی تورکی لە بەرامبەر ناسیۆنالیزمی عەرەبیدا کە بڵاوی دەکردەوە ھەر کەس عەرەبی نەزانێت ناچێتە بەھەشت، بە شێوەیەکی پەرچە کردارانە و لە بەرامبەر وەھمی ناسیۆنالیزمی عەرەبیدا، دەھات ئەو وەھمانە لە نێو خەڵکی خۆی بڵاو دەکردەوە. ئەوەی لێرەدا ڕوونە کێشمەکێشی ناسیۆنالیزمەکانە لەسەر ئایین و دەیانھەوێت لە بەرژەوەندی خۆیاندا بیچەمێننەوە. تەنانەت مشتومڕێکی زۆر لەسەر پرسی خەلافەت لە نێوان ناسیۆنالیزمی عەرەبی و تورکیدا ڕووی داوە. ئەو دەیگۆت خەلافەت تایبەتی عەرەبی قورەیشییە و ئەم دەیگوت تورکی عوسمانلییە کە شایانی ھەڵگرتنی ئاڵای خەلافەتی ئێسلامییە و ھەر دوولا پاساوی بۆ کردەی خۆی دەھێنایەوە و ئایینی لە خزمەت خۆیدا دەکار دەکرد. خاڵێکی دیکەی جێی ئاماژە، پرسی زمانە. ھەر لە فێردینان دووسۆسۆرەوە کە زمان بە لێکەوتەوی بژاردە و قەراردادی نێوان مرۆڤەکان دەزانێت و ھیچ پیرۆزایەتییەکی نییە بگرە، ھەتا لە میراتی کۆنی ئێسلامیشدا بزاڤی موعتەزیلە ئەو ڕاستییەی وتووە کە زمان لێکەوتەی قەراردادی بەینی ئێنسانەکانە و ئەوان بە چەمکی ”مواضعه“ ناوي دەبن و وەزع و کۆدەنگی نێوان مرۆڤەکان زمان دەخەمڵێنێت، ئەوە بوو موعتەزیلە باوەڕیان بە قیدمەت و ئەزەلی بوونی قورئان نەبوو و دەیانوێت لانی کەمی زمانەکەی بە ئێمە دەڵێت کە وەزعی نێوان مرۆڤە و کاتێ زەمانەکەی بابەتێکی خولقێندراو( حادث)ه، دیارە بۆ خۆیشی بابەتێکی خۆلقێندراوە و ئەزەڵی و پریمۆردیال نییە . کەوایە بۆ وێنە من و تۆی کورد ڕێک دەکەوین بە کۆدەنگی بە سێ پیتی د، ا،ر: ”دار“ بۆ شجرة ي عەرەبی و TREE ئێنگلیسی بە کار بەرین بەڵام عەرەب ”دار“ بۆ ماڵ بە کار دەبات. ئەوەیە زمان حاسڵی وەزع و قەراردادە و ھیچ زمانێک پیرۆزایەتی نییە. کەوایە ئیتر ئەو سەربژێرییە دەدرایە زمانی عەرەبی و زۆر جار شافیعی لە فێقھی ئێسلامیدا ئەو عەرەبیەتەی چڕتر و چڕتر کردووتەوە، نەوەک پێگەیەکی زانستی نییە، بەڵکوو پیڕۆزایەتییەکی ڕۆحپڕوکێنە و بەس تەنیا بۆ ئێستێعماری زەینی مرۆڤەکانە، ئەو قسە بێ بنەمانە بڵاو دەکرێتەوە. خاڵێکی دیکەی جێی ڕامان ئەوەیە: دەی گەلۆ ئەگەر زمان ھیچ پیرۆزایەتییەکی نییە و ھەموو زمانێک بە ھێزی و لاوازی تایبەتی خۆی ھەیە و ھیچی بەسەر ئەوی دیکەدا سەرتری نییە، ئەی ئەوە چییە بە گوێمان دا دەخوێنن: قند شیرین پارسی را پاس بداریم و لە لایەکی دیکە تورکی دەکەن بە زمانی ھەتاو کە ڕۆشنایی دەبەخشێتە زمانەکانی دیکە و لەلایەکی دیکە عەرەبیمان بە تەواوترین زمان، پێدەناسێنن و ئەمە چ باسە؟ بە کورتی و کورمانجی ڕێک بۆ خەفە کردنی زمانی کوردی و لە خشتە بردەنی ناسنامەی کوردی و چڕتڕ کردنی کۆلۆنیالیزمی زەینییە و ھیچی تر. ئەگینا زمانی کوردیش ھەر وەکوو ئەو زمانانەی دیکە دەتوانێت گەشە بکات و ببێتە مەکۆ و ماڵی بوونی مرۆڤی کورد بەڵام بەو دروژمە بێ بنەمانە زۆر فێڵەبازانە دەیانھەوێت زمانی کوردی بخەنە پەڕاوێز و خۆیان ببنە شانشینی مێشک و زەینی کوردی. دوایین خاڵ بۆ ئەم نووسینە ئەوەیە دەی گەلۆ ئەگەر زمان ھیچ پیرۆزییەکی نییە، مرۆڤی کورد بۆ نەتوانێت بە زمانی خۆی ھەر ئەو شتەی بە عەرەبی کراوە بە باوەڕ بۆ عیبادات و سروتە ئایینییەکانی بە کاری بەرێت؟. ھیچ جیاوازیی و سەرتاری و ھەڤیازیەک نییە لە نێوان ئەوەی بڵێن: بە ناوێ خوای بەخشەندە و دڵۆڤان، لەگەڵ ئەوەی بڵێیت بسم اللە الرحمن الرحیم یان بڵێی In the name of God, the Forgiving, the Merciful و ھیچیان پیرۆزایەتییان نییە، دەی کەوایە بۆ ماڵی بوونی خۆمان ئاوەدان نەکەینەوە؟.
✍ حیسام(هیوا) خاکپوور
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
✅ دەگێڕنەوە لە ئێسماعیل بێشکچی ( ڕۆشنبیری بە شەرەفی تورک کە لە بەرگری لە مەسەلەی کورددا شانزە ساڵ زیندانی کێشا و بەڕێزیان کتێوی : کوردستان کۆلۆنییەکی نێودەودەڵتی: کوردستان مستعمرە ای بین المللی نووسیوە) کە گوایە ڕۆژێک مەلایەک لە مزگەوتێکی تورکیە بە گەرمی لە خوتبەکەیدا باس لەوە دەکات ئەگەر کەسێک تورکی نەزانێت، ناچێتە بەھەشت.
کابرایەکیش بەو قسەیە کۆڵ کۆڵ دەگریت و ھەنسکە ھەنسکێکیەتی سەیر. دەڵێن ئەوە برادەر بۆ دەگری؟ دەڵێت خەمی ئەو پێغەمبەرە داماوەم لێھاتە چۆن دەچێتە بەھەشت؟! خۆ تورکی نازانێت. دیارە لەم قسە خۆشەدا چەن خاڵی جێی سەرنج ھەیە. یەکەم ئەوەی کە ناسیۆنالیزمی تورکی لە بەرامبەر ناسیۆنالیزمی عەرەبیدا کە بڵاوی دەکردەوە ھەر کەس عەرەبی نەزانێت ناچێتە بەھەشت، بە شێوەیەکی پەرچە کردارانە و لە بەرامبەر وەھمی ناسیۆنالیزمی عەرەبیدا، دەھات ئەو وەھمانە لە نێو خەڵکی خۆی بڵاو دەکردەوە. ئەوەی لێرەدا ڕوونە کێشمەکێشی ناسیۆنالیزمەکانە لەسەر ئایین و دەیانھەوێت لە بەرژەوەندی خۆیاندا بیچەمێننەوە. تەنانەت مشتومڕێکی زۆر لەسەر پرسی خەلافەت لە نێوان ناسیۆنالیزمی عەرەبی و تورکیدا ڕووی داوە. ئەو دەیگۆت خەلافەت تایبەتی عەرەبی قورەیشییە و ئەم دەیگوت تورکی عوسمانلییە کە شایانی ھەڵگرتنی ئاڵای خەلافەتی ئێسلامییە و ھەر دوولا پاساوی بۆ کردەی خۆی دەھێنایەوە و ئایینی لە خزمەت خۆیدا دەکار دەکرد. خاڵێکی دیکەی جێی ئاماژە، پرسی زمانە. ھەر لە فێردینان دووسۆسۆرەوە کە زمان بە لێکەوتەوی بژاردە و قەراردادی نێوان مرۆڤەکان دەزانێت و ھیچ پیرۆزایەتییەکی نییە بگرە، ھەتا لە میراتی کۆنی ئێسلامیشدا بزاڤی موعتەزیلە ئەو ڕاستییەی وتووە کە زمان لێکەوتەی قەراردادی بەینی ئێنسانەکانە و ئەوان بە چەمکی ”مواضعه“ ناوي دەبن و وەزع و کۆدەنگی نێوان مرۆڤەکان زمان دەخەمڵێنێت، ئەوە بوو موعتەزیلە باوەڕیان بە قیدمەت و ئەزەلی بوونی قورئان نەبوو و دەیانوێت لانی کەمی زمانەکەی بە ئێمە دەڵێت کە وەزعی نێوان مرۆڤە و کاتێ زەمانەکەی بابەتێکی خولقێندراو( حادث)ه، دیارە بۆ خۆیشی بابەتێکی خۆلقێندراوە و ئەزەڵی و پریمۆردیال نییە . کەوایە بۆ وێنە من و تۆی کورد ڕێک دەکەوین بە کۆدەنگی بە سێ پیتی د، ا،ر: ”دار“ بۆ شجرة ي عەرەبی و TREE ئێنگلیسی بە کار بەرین بەڵام عەرەب ”دار“ بۆ ماڵ بە کار دەبات. ئەوەیە زمان حاسڵی وەزع و قەراردادە و ھیچ زمانێک پیرۆزایەتی نییە. کەوایە ئیتر ئەو سەربژێرییە دەدرایە زمانی عەرەبی و زۆر جار شافیعی لە فێقھی ئێسلامیدا ئەو عەرەبیەتەی چڕتر و چڕتر کردووتەوە، نەوەک پێگەیەکی زانستی نییە، بەڵکوو پیڕۆزایەتییەکی ڕۆحپڕوکێنە و بەس تەنیا بۆ ئێستێعماری زەینی مرۆڤەکانە، ئەو قسە بێ بنەمانە بڵاو دەکرێتەوە. خاڵێکی دیکەی جێی ڕامان ئەوەیە: دەی گەلۆ ئەگەر زمان ھیچ پیرۆزایەتییەکی نییە و ھەموو زمانێک بە ھێزی و لاوازی تایبەتی خۆی ھەیە و ھیچی بەسەر ئەوی دیکەدا سەرتری نییە، ئەی ئەوە چییە بە گوێمان دا دەخوێنن: قند شیرین پارسی را پاس بداریم و لە لایەکی دیکە تورکی دەکەن بە زمانی ھەتاو کە ڕۆشنایی دەبەخشێتە زمانەکانی دیکە و لەلایەکی دیکە عەرەبیمان بە تەواوترین زمان، پێدەناسێنن و ئەمە چ باسە؟ بە کورتی و کورمانجی ڕێک بۆ خەفە کردنی زمانی کوردی و لە خشتە بردەنی ناسنامەی کوردی و چڕتڕ کردنی کۆلۆنیالیزمی زەینییە و ھیچی تر. ئەگینا زمانی کوردیش ھەر وەکوو ئەو زمانانەی دیکە دەتوانێت گەشە بکات و ببێتە مەکۆ و ماڵی بوونی مرۆڤی کورد بەڵام بەو دروژمە بێ بنەمانە زۆر فێڵەبازانە دەیانھەوێت زمانی کوردی بخەنە پەڕاوێز و خۆیان ببنە شانشینی مێشک و زەینی کوردی. دوایین خاڵ بۆ ئەم نووسینە ئەوەیە دەی گەلۆ ئەگەر زمان ھیچ پیرۆزییەکی نییە، مرۆڤی کورد بۆ نەتوانێت بە زمانی خۆی ھەر ئەو شتەی بە عەرەبی کراوە بە باوەڕ بۆ عیبادات و سروتە ئایینییەکانی بە کاری بەرێت؟. ھیچ جیاوازیی و سەرتاری و ھەڤیازیەک نییە لە نێوان ئەوەی بڵێن: بە ناوێ خوای بەخشەندە و دڵۆڤان، لەگەڵ ئەوەی بڵێیت بسم اللە الرحمن الرحیم یان بڵێی In the name of God, the Forgiving, the Merciful و ھیچیان پیرۆزایەتییان نییە، دەی کەوایە بۆ ماڵی بوونی خۆمان ئاوەدان نەکەینەوە؟.
✍ حیسام(هیوا) خاکپوور
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
Telegram
میزان - کـوردستان
🌍کاناڵی میزان،دەلاقەیێک بۆ گەشەسەندنی هزر و بیری تاکی کورد.هەوڵدان لە پێناو زیندووکردنەوەی ناسنامە و شووناسی نەتەوەیی
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
🟤پەروەردە لە سەر بنەمای نەتەوەیی بوون؟
🟩ڕۆڵی دیاریکردنی مانای وشەکان
✍بەختیار عەلی
هەر کاتێک لە سەر ماناکان وەستاین واتە خۆمان بە مانایەکەوە گرێداوە،ستراتیژێکی کۆنکرێتمان هەڵبژاردووە.دیاریکردن بەرەنجامی تایبەتی هەیە و دیارینەکردنیش هەر بەرەنجامی تایبەتی هەیە،دیاریکردن واتە بچوک کردنەوەی ڕووبەرەکانی یاریکردن،بەڵام دیاری نەکردن مانای گەورەکردنی ڕووبەری گەمەکان،گونجاندنی مانای وشەکان لەگەڵ سیاسەتەکاندا،کاتێک ئازادی مانایەکی دیارینەکراو و تەمومژاوی هەبوو مانای دەکرێت لەگەڵ دوژمنێکدا یەکبگرین و ناوی ئازادی لێبنێین،دۆستەکانمان سەربڕین و بڕاکانمان بفرۆشێن و ناوی سیاسەتی لێبنێین،بچینە ناو بازنەیەکی بۆشەوە و دووبارە بوونەوە و سووڕانەوەی بەتاڵ بەرەو پێشچوون و دەسکەوتنی مەزن بشوبهێنین،دەکرێت شکەستەکانمان وەک سەرکەوتن وێناکەین،سەرکردە دۆڕاوەکانمان وەک قارەمانی نەمر.هەموو ئەم فەرهەنگەش کە دەرگای کولتوری درۆکردنی لە سیاسەتی کوردیدا خستۆتە سەرپشت بەرەنجامی دیارینەکردنی ماناکانەوە،هەر کاتێکیش ماناکان دیاریکران ئەو کات خۆبەستنەوە بە جەوهەریانەوە ئەرکێکی سیاسییە،بەڵام تا زمان و مەعریفەت لاواز بێت،تا ماناکان جەوهەریان نەبێت،تا وشەکان دەلالەتی ڕاستەقینە و قووڵیان نەبێت،سیاسەت ئاسانترە،مانۆڕکردن ئاسانترە،خۆ دزینەوە لە ئەرکە ڕاستەقینەکانیش سووک و ساناترە.
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🟩ڕۆڵی دیاریکردنی مانای وشەکان
✍بەختیار عەلی
هەر کاتێک لە سەر ماناکان وەستاین واتە خۆمان بە مانایەکەوە گرێداوە،ستراتیژێکی کۆنکرێتمان هەڵبژاردووە.دیاریکردن بەرەنجامی تایبەتی هەیە و دیارینەکردنیش هەر بەرەنجامی تایبەتی هەیە،دیاریکردن واتە بچوک کردنەوەی ڕووبەرەکانی یاریکردن،بەڵام دیاری نەکردن مانای گەورەکردنی ڕووبەری گەمەکان،گونجاندنی مانای وشەکان لەگەڵ سیاسەتەکاندا،کاتێک ئازادی مانایەکی دیارینەکراو و تەمومژاوی هەبوو مانای دەکرێت لەگەڵ دوژمنێکدا یەکبگرین و ناوی ئازادی لێبنێین،دۆستەکانمان سەربڕین و بڕاکانمان بفرۆشێن و ناوی سیاسەتی لێبنێین،بچینە ناو بازنەیەکی بۆشەوە و دووبارە بوونەوە و سووڕانەوەی بەتاڵ بەرەو پێشچوون و دەسکەوتنی مەزن بشوبهێنین،دەکرێت شکەستەکانمان وەک سەرکەوتن وێناکەین،سەرکردە دۆڕاوەکانمان وەک قارەمانی نەمر.هەموو ئەم فەرهەنگەش کە دەرگای کولتوری درۆکردنی لە سیاسەتی کوردیدا خستۆتە سەرپشت بەرەنجامی دیارینەکردنی ماناکانەوە،هەر کاتێکیش ماناکان دیاریکران ئەو کات خۆبەستنەوە بە جەوهەریانەوە ئەرکێکی سیاسییە،بەڵام تا زمان و مەعریفەت لاواز بێت،تا ماناکان جەوهەریان نەبێت،تا وشەکان دەلالەتی ڕاستەقینە و قووڵیان نەبێت،سیاسەت ئاسانترە،مانۆڕکردن ئاسانترە،خۆ دزینەوە لە ئەرکە ڕاستەقینەکانیش سووک و ساناترە.
http://T.me/Mizankurdi
🌍 Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
Telegram
میزان - کـوردستان
🌍کاناڵی میزان،دەلاقەیێک بۆ گەشەسەندنی هزر و بیری تاکی کورد.هەوڵدان لە پێناو زیندووکردنەوەی ناسنامە و شووناسی نەتەوەیی
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10
👉 @rojhelat65
🔴 خاوەنماڵێک کە خۆی بە کرێچی دەزانی!
ئەو کەسەی کە کرێچیە لە شوێنێک، هەستێکی وای بەرانبەر بەو شوێنە نیە. ئەگەر دڵسۆزیش دەکات تەنیا لە بەر ویژدانی دەروونی خۆیە. بەڵام خاوەنماڵ، لە سەرەمەرگیشدا بە وەسیەت و ڕاسپاردە، لە بنەماڵەی داواکارە بۆ ئاوەدانی ماڵ، فڵان کار بکەن. بۆ رازاندەوەی باخ، فلان کار و..و..و. لێرەدا دوو هەستی جیاواز بەرانبەر بە یەک شوێن دێتە ئاراوە. هەستی خاوەنماڵی و هەستی کرێنشینی کە هەردووکیشیان ئاسایین. بەڵام باسی ئێمە لە سەر هەستێکی غەریبە: مرۆڤی کورد بە هۆی ئاڵۆزی دەروونی کە لە ماوەی سەدان ساڵ تووشی بوە؛ ئەگەرچی خاوەنی ئەم نیشتمانەیە بەڵام هەستی لە کرێچی نزیکترە تا خاوەنماڵ. کاتێ خاوەنماڵ، خاوەنداری نەکات و خۆی بە بەرپرس نەزانێ، ئەو موڵکە چی بە سەر دێ؟ ئاوەدانی و پێشکەوتن بە کرێچی بەڕێوە ناچێ. بۆیە هەتا دێ، ئێمە هەژارتر دەبین و میراتمان لە زۆر بوارا لێ ون دەبێ.
بەشێک لەو هەستە بە زۆرەملی و بە دەیان شێوە پیان کردووین. بۆ وێنە: ڕەزاشا؛ ناوی دێهاتە کوردنشینەکان ئەگەر عەرەبی یان فارسی یان تورکی بوو ، کاری پێ نەبوو بەڵام ئەگەر ناوی کۆردیان هەبا، دەیگۆڕی. لەبەر ئەوەی کە ناۆێکی خۆماڵی هەستی خاوەنماڵی دەبزوێنێ (ناو بە گشتی دیاردەیێکی زۆر قووڵە کە ئەبێ بە جیاواز باس بکرێ). ئاتاتورک و سەدامیش بە ئاشکرا کوردیان دەکوشت و ماڵیان داگیر دەکردو..و..و..
بەڵام بەشێک لەو هەستە، کەلتووریە و باسی دابڕانی ڕۆحی کوردە لە پێناسە کوردیەکان، کە ئەبێ چارەسەر بکرێ.
نووسەری مەزنی فەرانسی "ئاناتول فرانس" کتێبەکانی هەر لە سەردەمی ژیانی خۆی بە دووسەد جار و سێسەد جار لە چاپ دەدرا. ئەمە جگە لە قەڵەمی بەرزی ئەو پیاوە، پێشاندەری خاوەنداری خەڵکی فەرانسەیە لە ئەدەبی خۆیان. ئێمە لێرا بە دوای وەرگێڕاوی کتێبەکانی بەختیار عەلی دا دەگەرین. "هانا ئارنت"ی فەیلەسووف لە ئامریکاش زۆربەی کات هەر بە زمانی دایکی خۆی(ئاڵمانی) دەینووسی و دەیگوت من ئەگەر بە ئینگلیزیش بنووسم هەر بە ئاڵمانی بیر دەکەمەوە. خوێندەواری ئێمە بە زمانی بێگانە بیر دەکاتەوە، کاتێ بە کۆردیش دەنووسێ.
لە هەموو دێهات و شاری کوردەواری زۆر حەکیمی زانای دەواو دەرمانمان هەبوو کە شارەزای دەردەکان بوون و دەرمانی کوردیان دەنواند. بە مردنی ئەوان بەشێکی زۆر لە ئەزموونی هەزاران ساڵەمان بوو بە هیچ. ئێستا زۆربەمان ناوی نەخۆشیەکانیش بە کوردی نازانین، بگرە ئەندامانی جەستەشمان. کەچی گەلانی چینی و هیندی دەرمانی خۆماڵی خۆیان جیهانی کردۆتەوە.
وڵاتانی ئیتالیا و ئازەربایجان و...چێشت و خواردەمەنی خۆیان دەکەن بە برەندی جیهانی، کەچی زۆرێک لە ژنانی ئەمڕۆ هەرنازانن چێشتی کوردی لێنێن. بریتانیا یاریەکانی نێو کۆڵانەکانی وڵاتی، هەر وەکو زمان و جل و بەرگیان بەسەر عاڵەمدا سەپاند، ئێمە سەدان یاری جوانمان هەبوو ئێستا منداڵ و لاوی کورد هیچیان ناناسێ.
مدیتەیشن و موراقێبە کە ئەوەندە لە پێش چاومان شتێکی عەجایبە، کاتی خۆی لە چلەخانەکان و تەکیە و خانەقاکان بە ڕێبازی ئایینی خۆماڵی باو بوو. لە بەر کوردی خۆبەکەمزان ناوێرین بڵین ئێمە گیاناس، ئەستێرەناس، ئاژەڵناس، تەلارساز و زۆر زانای ترمان هەبووە (سەیری ئاسەواری عبدالرقیب یوسف بکەن). دەڵێن هەڵپەرکێی کوردی بێ هاوتایە، ئەویش لە تالارەکان، ڕەقسی بێمانای بێگانە تەنگی پێ هەڵچنیوە. ئێمە ڕێ و ڕەسمی ناشتنی مردوومان تایبەت بە خۆ بوو، کەچی ئێستا بەخێر بە مردوویش واز لە لاسایی بێگانە ناهێنین و..و..و...
ئەمڕۆ ئەو هەستی کرێنشینیە ئەوەندە پتەو بووە هەرکەس بۆی دەست بدات تا ناوەڕاستی ئەوروپا ڕاناوەستێ (دیاردەی کۆچ زۆر کاریگەری خراپی درێژخاینی لە سەر کۆمەڵگا هەیە). مرۆڤی بێ نیشتمانی وامان لێ پەیدا بووە کە بە ناوی کوردو بە زەوقی بێگانە هەڵسووکەوت دەکا. ئەوانەش کە هەستی خاوەنماڵیان هەیە زۆر بێکەس دەمێنەوە. گەورە پیاوانێک وەکوو هەژار و پەشێو لە بەر ئەو هەستە ئاوارە دەبن و دڵسۆزانێک وەکوو مەلەکشا و پیرباڵیش هەر لەبەر ئەو هەستە لە نیشتمان غەریب دەمێنن. بە فەرموودەی یەکێ لە گەورەکانمان: پاراستنی نیشتمان خۆ نوێژی مردوو نیە کە ئەگەر یەکێک کردی لە کۆڵی خەڵکانی دیکە بکەوێ! بەڵکوو ئەرکی سەرشانی هەموانە.
بەڕێزان؛ کوردیش وەکوو باقی گەلانی خاوەن مێژووی عاڵەم، لە زۆر بوارا دەسکەوتی هەیە. بەڵام کێشەکە تیۆریزە نەکردنی دەسکەوتەکانە.
هەموو شتێکمان بە شێوازی فولک مایەوە، کەلتوورمان زارەکیە لەباتی ئەوەی کە بە شێوازی جۆراو جۆر تۆمار بکرێ. ئەگەریش نووسیومانە بە زمانی بێگانە نووسیومانە و ڕێک بووە بە موڵکی ئەوان.لەم ساڵانەی دوایی کەسانێک ئەو هەستەیان لە دەروونی خۆیان فڕێ داوەو نەک بە چاوی سووک، بەڵکوو بە بیری قووڵ بۆ بابەتە نیشتمانیەکان دەڕوانن.بێ شەرم و شوورەیی جاران کەوتوونە هەوڵی پاراستنی سامانی پرژ و بڵاومان. بەڵکوو ئەوەی ماوە لە فەوتان ڕزگاریان بێ و ئەو هەستەش لەدەروونمان بار بکات.
✍عیسا ئەحمەدی ۱۴۰۲/۰۳/۱٦
ئەو کەسەی کە کرێچیە لە شوێنێک، هەستێکی وای بەرانبەر بەو شوێنە نیە. ئەگەر دڵسۆزیش دەکات تەنیا لە بەر ویژدانی دەروونی خۆیە. بەڵام خاوەنماڵ، لە سەرەمەرگیشدا بە وەسیەت و ڕاسپاردە، لە بنەماڵەی داواکارە بۆ ئاوەدانی ماڵ، فڵان کار بکەن. بۆ رازاندەوەی باخ، فلان کار و..و..و. لێرەدا دوو هەستی جیاواز بەرانبەر بە یەک شوێن دێتە ئاراوە. هەستی خاوەنماڵی و هەستی کرێنشینی کە هەردووکیشیان ئاسایین. بەڵام باسی ئێمە لە سەر هەستێکی غەریبە: مرۆڤی کورد بە هۆی ئاڵۆزی دەروونی کە لە ماوەی سەدان ساڵ تووشی بوە؛ ئەگەرچی خاوەنی ئەم نیشتمانەیە بەڵام هەستی لە کرێچی نزیکترە تا خاوەنماڵ. کاتێ خاوەنماڵ، خاوەنداری نەکات و خۆی بە بەرپرس نەزانێ، ئەو موڵکە چی بە سەر دێ؟ ئاوەدانی و پێشکەوتن بە کرێچی بەڕێوە ناچێ. بۆیە هەتا دێ، ئێمە هەژارتر دەبین و میراتمان لە زۆر بوارا لێ ون دەبێ.
بەشێک لەو هەستە بە زۆرەملی و بە دەیان شێوە پیان کردووین. بۆ وێنە: ڕەزاشا؛ ناوی دێهاتە کوردنشینەکان ئەگەر عەرەبی یان فارسی یان تورکی بوو ، کاری پێ نەبوو بەڵام ئەگەر ناوی کۆردیان هەبا، دەیگۆڕی. لەبەر ئەوەی کە ناۆێکی خۆماڵی هەستی خاوەنماڵی دەبزوێنێ (ناو بە گشتی دیاردەیێکی زۆر قووڵە کە ئەبێ بە جیاواز باس بکرێ). ئاتاتورک و سەدامیش بە ئاشکرا کوردیان دەکوشت و ماڵیان داگیر دەکردو..و..و..
بەڵام بەشێک لەو هەستە، کەلتووریە و باسی دابڕانی ڕۆحی کوردە لە پێناسە کوردیەکان، کە ئەبێ چارەسەر بکرێ.
نووسەری مەزنی فەرانسی "ئاناتول فرانس" کتێبەکانی هەر لە سەردەمی ژیانی خۆی بە دووسەد جار و سێسەد جار لە چاپ دەدرا. ئەمە جگە لە قەڵەمی بەرزی ئەو پیاوە، پێشاندەری خاوەنداری خەڵکی فەرانسەیە لە ئەدەبی خۆیان. ئێمە لێرا بە دوای وەرگێڕاوی کتێبەکانی بەختیار عەلی دا دەگەرین. "هانا ئارنت"ی فەیلەسووف لە ئامریکاش زۆربەی کات هەر بە زمانی دایکی خۆی(ئاڵمانی) دەینووسی و دەیگوت من ئەگەر بە ئینگلیزیش بنووسم هەر بە ئاڵمانی بیر دەکەمەوە. خوێندەواری ئێمە بە زمانی بێگانە بیر دەکاتەوە، کاتێ بە کۆردیش دەنووسێ.
لە هەموو دێهات و شاری کوردەواری زۆر حەکیمی زانای دەواو دەرمانمان هەبوو کە شارەزای دەردەکان بوون و دەرمانی کوردیان دەنواند. بە مردنی ئەوان بەشێکی زۆر لە ئەزموونی هەزاران ساڵەمان بوو بە هیچ. ئێستا زۆربەمان ناوی نەخۆشیەکانیش بە کوردی نازانین، بگرە ئەندامانی جەستەشمان. کەچی گەلانی چینی و هیندی دەرمانی خۆماڵی خۆیان جیهانی کردۆتەوە.
وڵاتانی ئیتالیا و ئازەربایجان و...چێشت و خواردەمەنی خۆیان دەکەن بە برەندی جیهانی، کەچی زۆرێک لە ژنانی ئەمڕۆ هەرنازانن چێشتی کوردی لێنێن. بریتانیا یاریەکانی نێو کۆڵانەکانی وڵاتی، هەر وەکو زمان و جل و بەرگیان بەسەر عاڵەمدا سەپاند، ئێمە سەدان یاری جوانمان هەبوو ئێستا منداڵ و لاوی کورد هیچیان ناناسێ.
مدیتەیشن و موراقێبە کە ئەوەندە لە پێش چاومان شتێکی عەجایبە، کاتی خۆی لە چلەخانەکان و تەکیە و خانەقاکان بە ڕێبازی ئایینی خۆماڵی باو بوو. لە بەر کوردی خۆبەکەمزان ناوێرین بڵین ئێمە گیاناس، ئەستێرەناس، ئاژەڵناس، تەلارساز و زۆر زانای ترمان هەبووە (سەیری ئاسەواری عبدالرقیب یوسف بکەن). دەڵێن هەڵپەرکێی کوردی بێ هاوتایە، ئەویش لە تالارەکان، ڕەقسی بێمانای بێگانە تەنگی پێ هەڵچنیوە. ئێمە ڕێ و ڕەسمی ناشتنی مردوومان تایبەت بە خۆ بوو، کەچی ئێستا بەخێر بە مردوویش واز لە لاسایی بێگانە ناهێنین و..و..و...
ئەمڕۆ ئەو هەستی کرێنشینیە ئەوەندە پتەو بووە هەرکەس بۆی دەست بدات تا ناوەڕاستی ئەوروپا ڕاناوەستێ (دیاردەی کۆچ زۆر کاریگەری خراپی درێژخاینی لە سەر کۆمەڵگا هەیە). مرۆڤی بێ نیشتمانی وامان لێ پەیدا بووە کە بە ناوی کوردو بە زەوقی بێگانە هەڵسووکەوت دەکا. ئەوانەش کە هەستی خاوەنماڵیان هەیە زۆر بێکەس دەمێنەوە. گەورە پیاوانێک وەکوو هەژار و پەشێو لە بەر ئەو هەستە ئاوارە دەبن و دڵسۆزانێک وەکوو مەلەکشا و پیرباڵیش هەر لەبەر ئەو هەستە لە نیشتمان غەریب دەمێنن. بە فەرموودەی یەکێ لە گەورەکانمان: پاراستنی نیشتمان خۆ نوێژی مردوو نیە کە ئەگەر یەکێک کردی لە کۆڵی خەڵکانی دیکە بکەوێ! بەڵکوو ئەرکی سەرشانی هەموانە.
بەڕێزان؛ کوردیش وەکوو باقی گەلانی خاوەن مێژووی عاڵەم، لە زۆر بوارا دەسکەوتی هەیە. بەڵام کێشەکە تیۆریزە نەکردنی دەسکەوتەکانە.
هەموو شتێکمان بە شێوازی فولک مایەوە، کەلتوورمان زارەکیە لەباتی ئەوەی کە بە شێوازی جۆراو جۆر تۆمار بکرێ. ئەگەریش نووسیومانە بە زمانی بێگانە نووسیومانە و ڕێک بووە بە موڵکی ئەوان.لەم ساڵانەی دوایی کەسانێک ئەو هەستەیان لە دەروونی خۆیان فڕێ داوەو نەک بە چاوی سووک، بەڵکوو بە بیری قووڵ بۆ بابەتە نیشتمانیەکان دەڕوانن.بێ شەرم و شوورەیی جاران کەوتوونە هەوڵی پاراستنی سامانی پرژ و بڵاومان. بەڵکوو ئەوەی ماوە لە فەوتان ڕزگاریان بێ و ئەو هەستەش لەدەروونمان بار بکات.
✍عیسا ئەحمەدی ۱۴۰۲/۰۳/۱٦