میزان - کـوردستان
1.65K subscribers
200 photos
164 videos
69 files
887 links
🌍کاناڵی میزان،دەلاقەیێک بۆ گەشەسەندنی هزر و بیری تاکی کورد.هەوڵدان لە پێناو زیندووکردنەوەی ناسنامە و شووناسی نەتەوەیی

یەکەم پۆست: https://t.me/MizanKurdi/10

👉 @rojhelat65
Download Telegram
🔴#ڕێنووس

🔵
#وانەی_دەیەم(درس دهم)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#پیتی_ی (دەنگدار)îÎ یا کشیده.

ئەگەر پیتی ی بزوێن(دەنگدار بێت دەنگەکەی هەمیشە ئاشکرایە وەکوو;( سی ۳۰ Sî)
ئەم پیتە قەت لە نووسینی ئارمیدا لە سەرەتای وشەوە نایێت.
پیتی ی دەنگدار بە بەراوردکردنی لەگەڵ پیتی ی ژمارەی ( ۳۰ Sî ) جوان دەردەکەوێت.
١ــ
ئەگەر دەنگدار بێت واتا (حرکت دهندە حرف بدون صدا باشد):

#برینBirîn=زخم
#بریقەbirîqe=درخشش
#بریکارBirîkar= معاون, وکیل
#بیرچوونbîrçûn=فراموش کردن
#پیسpîs=کثیف
#پیشانگەPîşange=نمایشگاە

#پیرpîr= پیر، استقبال، مرشد
#تیژtîj=برندە، مزە تند
#تیشکTîşk= شعاع نور
#جیڕcîr= صدای لولا، گوشت نپخته، مقاوم
#چیرۆکçîrok= داستان
#دیقdîq=دق، حرص دراوردن

#دیلDîl= اسیر
#ڕیزrîz= صف، دسته
#ژیرjîr= دانا، از گریە باز ایستادن
#سیخوڕSîxur= جاسوس
#شیلەŞîle= شیرە گیاە

#فیشەکFîşek= فشنگ
#هیواHîwa=امید
#هێدیHêdî=آرام
#لانیکەمlanîkem=حداقل
#سیروانSîrwan=اسم رودخانه.

#ژیکەڵەjîkele=کوچولوی دوست داشتنی
#بیرۆکەbîroke=نظریه
#شیşî= تجزیه، تحلیل ،تنک کردن پنبە
#نامیلکەNamîlke= جزوە
#تێبینیtêbînî= نظر ،نگرش

#نزیکnizîk= نزدیک
#بریتیbirîtî=شامل
#بریتییە_لەbirîtîye_le=عبارت از
#هەتاویHetawî=خورشیدی
#پەریPerî=فرشته، پری

٢ــ
#پیتی_ی_بێدەنگ Y y

ئەم پیتە بێدەنگە واتا (ساکنە بدون حرکتە) . کەوایە لە هەموو شوێنێکی وشەوە دێت.
بۆ ناسینی ئەم پیتە تەنیا لەگەڵ پیتی
وشەی #یەک یان ژمارەی ١ بەراوردە بکرێت دیاری دەدات.
یەک( ۱ ) Yek

#بەیانBeyan= صبح
#کەیkey=چە وقت
#مەیMey=شراب
#بایەBaye👈کاسە
#بەیاخBeyax👈ئاڵا👈پرچم
#نیانNyan=نهادن، صاف و نرم

#کەیلkeyl👈لبریز
#کەزیەkezye👈زلف
#دیارDiyar=پدیدار، آشکار
#یارەماYarema= بوتە پالیزی
#یانەYane =خانه
#یانزەYanze= یازدە۱۱



👇👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍
Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🔴#ڕێنووس_10

🔵
#رسم_الخط_10

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پیتی ر و ڕ
پیتی " ر " سووک و لاواز، بەڵام پیتی " ڕ " قورس و قەڵەو بێژە دەکرێت.
پیتی " ر " لە سەرەتای وشەدا نایەت " ڕ " دەنووسرێت تەنیا لە کورمانجی (کوردی سەروو) " ر " دەنووسرێت.
ڕ : لە هەموو شوێنێکی وشەدا دێت.
ر : تەنیا لە سەرەتای وشەدا نایەت.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تلفظ حرف " ر " سبک و ضعیف، اما حرف " ڕ " سنگین و چاق تلفظ میشود.
حرف " ر " در ابتدای کلمه نمیاد وبه صورت " ڕ " نوشته میشود و تنها در کوردی کورمانجی " کوردی بالا " به صورت " ر " مینویسیم.

حرف " ڕ " در همه جای لغت میاد.
حرف " ر " تنها در اول لغت نمیاد.

نموونە:
ڕووداو= رویداد، حادثە
ڕێگا= راە، جادە
بڕۆ= برو
پڕ= پُر
پەڕ=پَر
مەڕ=گوسفند
بەرد = سنگ
برۆ= ابرو
کوڕ =پسر
کۆر =نابینا
کووڕ= کوژپشت
کۆڕ =جای تجمع ، گروە
کوور =بز نر دو سالە، ژرف ، نابینا

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ



👇👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍
Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
#ڕێنووس

#فێربوونی_پیتەکانی_زمانی_کوردی

ـــــــــــــ

پیتی



ئەم پیتە پیتێکی نەبزوێنە کە لە سەرەتا و ناوەڕاست و کۆتایی وشەدا دێ.

ـــــــــــــــــ

حرف


این حرف یک حرف صامت است کە در ابتدا و وسط و آخر کلمە می‌آید.

مانند:

#مۆز
#زێڕ
#زەیتوون
#بەرز(بلند)
#زیان
#زار(دهن)
#بەهێز
#ئەزیز
#زستان
#زانست(دانش)
#ڕێزمان(دستورزبان)
#وزە(انرژی)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ


👇👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍
Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
#ڕێنووس

#فێربوونی_پیتەکانی_زمانی_کوردی

ـــــــــــــ

پیتی


ئەم پیتە پیتێکی نەبزوێنە کە لە سەرەتا و ناوەڕاست و کۆتایی وشەدا دێ.

ـــــــــــــــــ

حرف


این حرف یک حرف صامت است کە در ابتدا و وسط و آخر کلمە می‌آید.

مانند:

#ژان(درد)
#مێوژ
#پەیژە
#ژیان
#ڕاژە(بالار، الوار سقف، شرح و تفسیر، خدمت)
#ژینگە(محیط‌زیست)
#ژەحر(زهر)
#کاوێژ(نشخوار)
#لێوڕێژ(سرریز)
#بەرژەوەندی(مصلحت)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ


👇👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍
Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🔵#ڕێنووس

🔴
#وانەی_یازدەیەم(درس یازده‌هم)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#دەنگداری_الف ا ـا a A

ئەگەر پیتی( ئەلف) نەکرێتە بزوێن, ناو و نیگاری دەبێتە شتێکی تر.
(اگر حرف الف کارش حرکت دهنده حرف بیصدا نباشد چیز دیگری نوشته میشود و معمولا این اتفاق اول کلمات می افتد.)
ئەم ناوە( هەمزەیە)( ــــٔـــ ) ونیگارەکەی بە لاتانەوە ئاشنایە * ئــــــ* جیاوازی نێوان ( ئەلف) و ( هەمزە) ئەوەیە کە ئەگەر ( ئەلف) بکرێتە پیتی سەرەتای بەش ئیدی بێ دەنگە و ناوی دەبێتە هەمزە *ئـــــ* '
هەرکاتێ( ئەلف) بە شوێن پیتی سەرەتای بەشەکاندا بێ هەر ناوی( ئەلف) لە سەریەتی و دبێتە بزوێن. چونکە پیتی دەنگدارە.
پیتی (ئەلف) بە چەند شێوەی خوارەوە بە کار دێت.
با بزانین کێهەیان ( ئەلف) و
کامەیان ( هەمزە )یە:

ـ1
#یەکەم ( هەمزە + ئەلف)ی
سەرەتای وشەیە;
کە( ئەلف)
بە شوێن پیتی هەمزەوە 👈ئا
لێرەدا لە بەر ئەوەی کە
( هەمزە) پیتی سەرەتای بەشە
دەبێتە بێدەنگ و( ئەلف) پیتی دەنگدار:( آ ;ئا) هەمزە(ئــــ) +( ا) ::
ئا بەوێنەی
*آوات👈 ئاواتAwat
آمانج 👈ئامانجAmanc
آمێز👈 ئامێز*Amêz

2ـــــ یەکێ دیکەیان نیشانەی سەرە دەکەوێتە بانی :
اَ ئە
لە بەر ئەوەی کە بەیارمەتی دەنگیلەی سەرە دەخوێنرێتەوە,
لێرەدا ( هەمزەیە) .
هەمزە* ئـــ* +( ــــە)👈ئە
وەک:
اَم👈ئەم em
َاَو👈ئەوew
اَمن👈 ئەمنemin
اَوان👈ئەوان ewan

3ـــــ یەکێ تریان نیشانەی ژێرە لە بن دادەنرێ
اِ
لە بەر ئەوەی کە بە یارمەتی دەنگیلەی ژێرە دەخوێنرێتەوە, ئەمیش هەمزەیە.
هەمزە( ئــــ) + دەنگیلەی
ژێرە( ێ) : ئێ. وێنەی :
اِمە👈ئێمە ême
اِوە👈ئێوە êwe
اِوارە👈ئێوارە êware

4 ئەگەر ( ئەلف) لە سەرەتای وشەدا بێ و بە شوێنیدا پیتی دەنگداری( ی ) هاتبێت ,) ایــــ
چونکە ( ئەلف) پیتی یەکەمە
بێدەنگەو ئینجا دەبێتە هەمزە وێنەی:
اینسان👈ئینسانÎnsan
ایدی ئیدیîdî
ئیدی👉دیگر
بزوێن👉مصوت صدا
بزوێنەر👉حرکت دهندە

5 ــــ لە تەواوی ئەم چەن شێوەدا, کە خوێندمان و هەروەها لە چەن شێوەی دیکەدا هەمیشە هەمزە پیتی سەرەتای بەشە و بە یاریدەری دەنگیلە یان پیتی دەنگدار دەخوێنرێتەوە. بەپێچەوانەی ئەمانە , ئێستا شێوەی نەبزێو دەخرێتە بەر چاو کە کۆتایی بەشدایە و نیگارەکەی ئەمەیە( ء) بە وێنەی وشەی(نەء) لە بـەرانبەری *ئەرێ* دا ئەم شێوە هەمزە ئێگجار کەم بەکار دەهێنرێت.

6ــــــ هەندێ جار پیتی ئەلف بە تەنیایی لە نێوان وشەدا بەکار دێ. لە پەنای پیتەکانی
* د ـــ رـــ زــــ ژــــ و* دا بە شێوەی جودایە وەک: * دانە ـ ڕاو ــ زار
ژارـــ وانە* یا دەچەسپێ بە پیتەکانی دیکەوە وێنەی:
* آمانج👈ئامانج Amancـ هانا hana *
جارێ وایە هەم ئەلفی تەنیا و هەم ئەلفی لکاو, پێکەوە لە یەک وشەدا بەکار دێن. وێنەی:
* بارانBaran ـــ کاروانKarwan*

ئ👈ی👉تر
ایتر👈ئیتر îtir
ایما👈ئیما îma



👇👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍
Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🔵#ڕێنووس_11
🔴
#رسم_الخط_11
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

جیاوازیی نێوان دوو پیتی "ل" و "ڵ":

ئەم دوو پیتە لە زمانی کوردیدا هەر چەن شێوازی نووسینیان زۆر لە یەک دەچێ
بەڵام لە بێژەکردنا جیاوازیان زۆرە،
دەبێ ڕەچاو بکرێت و نابێ لە کاتی نووسیندا بە جێگەی یەکتری بنووسرێنەوە و بخوێندرێنەوە چۆنکە دوو پیتی جێیا لە یەکترن.

پیتی "ل" نووسین و بێژەکردنی هەمبەری پیتی "ل" لە زمانی فارسیدایە.

پیتی "ڵ" کە لە ڕێنووسی زمانی کوردیدا ل قەڵەوی پێ دەوترێ، لە ئەلفوبێی فارسیدا هەمبەری نییە.

نموونە:
گوڵاڵە= گلالە
بەڵگە= سند
گەڵا= برگ
ماڵ= خانە
کاڵ= کال، نارس
بڵاو= پخش

لێوان=لیوان
لێو= لب
لووت= بینی
مل= گردن

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تفاوت میان دو حرف"ل" و "ڵ":
این دو حروف در زبان کُردی کە هر چند شکل نوشتنشان خیلی شبیە بە هم هست، ولی در تلفظ کردن خیلی متفاوتند، و باید رعایت شود و نباید در هنگام نوشتن بە جای هم نوشتە و خواندە چونکە دو حرف جدا از هم و مستقل میباشند.

حرف"ل" نوشتن و تلفظ کردنش معادل همان "ل"در زبان فارسیست.

حرف "ڵ" کە در الفبای زبان کُردی لام چاق بهش گفتە میشود در الفبای زبان فارسی معادلی ندارد

مثال:
گوڵاڵە= گلالە
بەڵگە= سند
گەڵا= برگ
ماڵ= خانە
کاڵ= کال، نارس
بڵاو= پخش

لێوان=لیوان
لێو= لب
لووت= بینی
مل= گردن


👇👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍
Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🔵#ڕێنووس

🔴#فێربوونی_پیتەکانی_زمانی_کوردی

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پیتی

ئەم پیتە پیتێکی نەبزوێنە کە لە سەرەتا و ناوەڕاست و کۆتایی وشەدا دێ.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حرف

این حرف یک حرف صامت است کە در ابتدا و وسط و آخر کلمە می‌آید.

مانند:

#داس
#سەگ
#سێو
#دەست
#سەیران

👇👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍
Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran
🔵#ڕێنووس

🔴#فێربوونی_پیتەکانی_زمانی_کوردی

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پیتی

ئەم پیتە پیتێکی نەبزوێنە کە لە سەرەتا و ناوەڕاست و کۆتایی وشەدا دێ.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حرف

این حرف یک حرف صامت است کە در ابتدا و وسط و آخر کلمە می‌آید.

مانند:

#پشیلە
#شووتی
#شەربەت
#شار(شهر)
#دەشت


👇👇👇👇👇👇


T.me/Mizankurdi


🌍
Telegram Mizan 🌍 YouTube Mizan 🌍 Facebook Mizan 🌍 Instagram Mizan 🌍 Web Miza 🌍 Mizan Kurdi 🌍 Mizan Arabic 🌍 Mizan Quran