Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
9.95K subscribers
342 photos
210 videos
48 files
793 links
گروه متنوک
مؤسسهٔ تخصصی نگارش و ویرایش کتاب

تلفن: ۰۲۵۳۷۸۳۸۸۹۵

ثبت‌نام دورهٔ جامع «ستارگان ویرایش»
یا سفارش ویرایش کتاب:
@MatnookAdmin3

اینستاگرام:
instagram.com/matnook_com

وبگاه (در حال بروزرسانی):
Matnook.com
Download Telegram
متن تمرین:
‏از نظر من، ادبیات شامل داستان‌های باورنکردنی‌ای است که توسط افرادی نوشته شده که با قلم، یوغ برده‌داری را شکسته و وارد ساحت آزادی شدند. جیم موریسون

پاسخ تمرین:
۱) ‏از نظر من، ادبیات شامل داستان‌هایی باورنکردنی و به قلم نویسندگانی است که با قلم، یوغ برده‌داری را شکسته و وارد ساحت آزادی شده‌اند. (تونی موریسِن)

۲) ‏از نظر من، ادبیات شامل داستان‌های باورنکردنی‌ای است که نویسندگانش، با قلم، یوغ برده‌داری را شکسته و وارد ساحت آزادی شده‌اند. (تونی موریسِن)

نکات تمرین:
۱) «-ی» نکره را هم می‌توان به صفت افزود و هم به اسم: کتاب جالبی/ کتابی جالب. اولی بی‌نشان و معیار است و دومی معمولاً نشان‌دار و متعلق به گونۀ فاخر و ادبی. در «باورنکردنی‌ای»، دو «-ی» /i/ در پیِ هم آمده‌اند. می‌توان به‌جای «داستان‌های باورنکردنی‌ای»، نوشت «داستان‌هایی باورنکردنی». یعنی «ی»‌ نکره را به «داستان‌های» افزود. این جابه‌جایی گاهی خوانشِ جمله را روان‌تر می‌کند، اما نباید «ی» نکره را در چنین ساختی حذف کرد.

۲) «توسطِ» حرف اضافۀ مرکبی است که در جمله‌های مجهول، بر فاعلِ فعل و عمل او تأکید و آن را برجسته می‌کند. در این جمله، «به‌ قلمِ» جایگزینش شد،‌ صرفاً به این دلیل که «قلم» با «ادبیات» و «نوشتن» سازگارتر است.

۳)‌ در پایانِ جمله،‌ «شدند» (ماضی ساده) نادرست است و باید «شده‌اند» (ماضی نقلی) باشد. گاهی تحت تأثیر گفتار، ماضی نقلی به‌صورت ماضی ساده نوشته می‌شود، که درست نیست.

۴) نامِ نویسندۀ این جمله «تونی» است، نه «جیم». (هردو نویسنده‌اند، اما «تونی» زن است و «جیم» مرد.) پس ویراستار باید به صحت‌وسقمِ ارجاعات نیز توجه داشته باشد.

۵) املای «موریسِن» مطابق با تلفظِ انگلیسیِ آن است و بنابراین بهتر است به همین صورت نوشته شود، نه «موریسون». املای این نام‌ها معمولاً براساس ملیتِ شخص نوشته‌ می‌شوند، مانند «آندرسون» که بهتر است «آندرسِن» (Andersen) نوشته شود.

سید محمد بصام
@Matnook_com
👍4
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🔺بخشی از کارگاه‌های آنلاین ویرایش متنوک

مریم سلیمی از تهران:
"۱۸ سال است که در نشر فعالیت دارم و در ۲ کارگاه هم قبلاً شرکت کرده‌ام، اما باز هم در کارگاه متنوک ثبت‌نام کردم، چون ... ."

ویدئو سایر شرکت‌کنندگان:
@Matnook_01
ثبت‌نام سریع و آسان:
@MatnookAdmin
کانال مؤسسۀ متنوک:
@Matnook_com
👍1
یک نکته‌ات بگویم!

بین دو جمله‌ای که تضاد یا تقابل یا محدودیتی را بیان می‌کنند ویرگول می‌آید، نه نقطه‌ویرگول. چند مثال:

- نویسنده نباش، مشغول نوشتن باش.
- با خدا مشکلی ندارم،‌ با انسان مشکل دارم.
- نمی‌خواهم معتقد باشم، می‌خواهم بدانم.
- زبان فارسی مشکلی ندارد، فارسی‌زبانان مشکل دارند.
- این قهوه نیست، نسکافه است.
- کتابی که می‌خوانی نباید به‌جای تو بیندیشد، باید تو را به اندیشیدن وادارد.

سید محمد بصام
@Matnook_com
👍21
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
«بنده‌گان» یا «بندگان»؟

بخشی از کارگاه آنلاین ویرایش متنوک
مدرس: سید محمد بصام

ویدئو شرکت‌کنندگان قبلی:👇
https://t.me/Matnook_01
کانال مؤسسهٔ متنوک:👇
@Matnook_com
👍1
Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
۳ کاربرد رایج نقطه‌ویرگول ۱) برای شمردن یا جدا کردن بخش‌های یک مجموعه یا فهرست: - کارگاه متنوک سه سرفصل اصلی دارد: دستورزبان فارسی؛ ویرایش صوری؛ ویرایش زبانی. یادآوری: بخش‌‌های تک‌کلمه‌ای را می‌توانیم با ویرگول جدا کنیم و بخش‌هایی که جملۀ کامل‌اند را با…
کجا نباید نقطه‌ویرگول گذاشت؟!

پیش از جمله‌‌های وابسته یا عبارت‌هایی که مستقل به‌کار نمی‌روند نقطه‌ویرگول نمی‌گذاریم:
بابک به فلسفه علاقه داشت و بیشتر در همین زمینه کتاب می‌خواند، کتاب‌هایی که در آن زمان کمیاب بود.

جملۀ زیرخط‌دارِ بالا وابسته است و نمی‌تواند مستقل به‌کار رود، ولی می‌تواند نهاد جملۀ زیر باشد:
کتاب‌هایی که در آن زمان کمیاب بود به‌راحتی و ارزان به‌دست نمی‌آمد.

بنابراین قبل از جمله‌ یا عبارت‌هایی که می‌توانند به‌عنوان نهاد یا بخشی از یک جملۀ دیگر به‌کار روند ویرگول می‌گذاریم، نه نقطه‌ویرگول.

یادآوری:
اگر بخواهیم نقطه‌ویرگول بگذاریم، باید جملۀ وابسته را به‌ صورتی بنویسیم که مستقل هم بتواند به‌کار رود:
بابک به فلسفه علاقه داشت و بیشتر در همین زمینه کتاب می‌خواند؛ این کتاب‌ها در آن زمان کمیاب بود.
این را هم ببینید: ۴ کاربرد مهم نقطه‌ویرگول.
#نشانه‌گذاری #دستورزبان
۱‌۳‌۹‌۹/‌۰‌‌۷‌/۰‌۲
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
👍43
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
۲ نکتۀ املایی و فاصله‌گذاری

ترکیب‌های عطفی، بافاصله یا نیم‌فاصله؟
«باطری» یا «باتری»؟ «قاطی» یا «قاتی»؟

بخشی از کارگاه آنلاین ویرایش متنوک
مدرس: سید محمد بصام

ویدئو شرکت‌کنندگان قبلی:👇
https://t.me/Matnook_01
کانال مؤسسهٔ متنوک:👇
@Matnook_com
👍1
Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
چالش ویرایش داریم: 👇😊 http://instagram.com/matnook_com #تمرین_ویرایش @Matnook_com
تمرین ویرایش
ابتدا متن ناویراسته را ویرایش کنید یا اشکالات آن را به‌خاطر بسپارید،‌ سپس پاسخ را ببینید و با ویرایش خود بسنجید.

ناویراسته:
- آندرانیک آساطوریان ویولون‌ زن امریکایی‌ تبار در ۷۳ سالگی در لوس‌ آنجلس درگذشت.
- قدیس فرانسوا دو سال اسقف ژنف بود و با کاپوجین‌ها برای نشر مذهب پروتستان در اسقف نشین خود رابطه تنگاتنگی داشت.

ویراسته:
- آندرانیک آساطوریان، آهنگساز و پیانیست ارمنی‌تبار، در ۷۳سالگی در لس‌آنجلس درگذشت.
- قدیس فرانسوا دو-سال اسقفِ ژنو بود و در اسقف‌نشینِ خود رابطۀ تنگاتنگی با کاپوچین‌ها برای نشر مذهب کاتولیک داشت.

نکات تمرین:
۱) آساطوریان پیانیست و ارمنی‌تبار بود، نه ویولن‌زن و آمریکایی‌تبار. (اشکال محتوایی)
۲) «ویولن» می‌نویسیم، نه «ویولون».
۳) الگوی «عدد + واژه + -ی» همیشه نیم‌فاصله نوشته می‌شود. پس «۷۳سالگی» بی‌فاصله است.
۴) «لس‌آنجلس» می‌نویسیم، نه «لوس‌آنجلس».

۵) «دوسال» ادامۀ نام «فرانسوا» است و «دو» + «سال» (عدد + معدود) نیست. در این مورد می‌توانیم یک تیرۀ نشکن (Nonbreaking Hyphen) میان دو واژه بگذاریم (دو-سال) یا اجزای جمله را جابه‌جا کنیم (اسقفِ ژنو قدیس فرانسوا دو سال بود). یک نمونۀ دیگر برای تیرۀ نشکن: آنتوان دو سَنت-اگزوپری.
۶) «ژنو» می‌نویسیم، نه «ژنف».
۷) «کاپوچین» با «چ» است، نه «ج».
۸) «مذهب کاتولیک» درست است، نه «پروتستان». (اشکالی محتوایی)
۹) در این ویرایش، برای رفع کژتابیِ احتمالی و نیز روان‌تر شدنِ جمله، «رابطۀ تنگاتنگی» از «داشت» فاصله گرفته و آرایش واژه‌ها نیز کمی تغییر کرده‌است.

یادآوری:
در ویرایش، هم به درستیِ محتوا باید توجه کرد و هم به زبان متن و هم به صورت آن.

سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
👍1
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
۲ نکتۀ دستوری و نشانه‌گذاری

بخشی از کارگاه آنلاین ویرایش متنوک
مدرس: سید محمد بصام

ویدئو شرکت‌کنندگان قبلی:👇
https://t.me/Matnook_01
کانال مؤسسهٔ متنوک:👇
@Matnook_com
👍1
🔺جامعه‌شناسی روحانیت ایران معاصر

ناشر: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
این کتاب در مؤسسۀ متنوک و به کوشش ویراستارانِ مؤسسه ویرایش شده‌است.
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
ساختار جمله‌های بی‌فعل (شبه‌جمله‌ها)

بخشی از کارگاه آنلاین ویرایش متنوک
مدرس: سید محمد بصام

ویدئو شرکت‌کنندگان قبلی:👇
https://t.me/Matnook_01
کانال مؤسسهٔ متنوک:👇
@Matnook_com
Forwarded from Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
عدد توک

عدد توک (/tok/) شماره‌ای است که در متن درج می‌شود و خواننده را به پاورقی یا پی‌نوشت (که در پایان فصل یا کتاب می‌آید) ارجاع می‌دهد.

چند نکته:
۱) عدد توک را برروی چیزی می‌گذاریم که می‌خواهیم در پاورقی یا پی‌نوشت به آن ارجاع یا توضیحش دهیم. مثال:
- «جنبش سوررئالیسم»¹
- «جنبش سوررئالیسم²»
________
1) surrealism movement
2) surrealism

۲) در واژه‌پرداز وُرد، کلیدِ میانبرِ درجِ عددِ توک Ctrl + Alt + F است.

۳) در پاورقی یا پی‌نوشت، بهتر است بعد از عدد توک پرانتزبسته بگذاریم، نه نقطه یا تیره.
- ترجیح دارد: ۱)
- مرسوم است: ۱.
- پیشنهاد نمی‌شود: ۱-

۴) در ارجاعاتِ استنادی (منابع در پاورقی) فقط از عدد توک استفاده می‌شود، نه از ستاره. ولی اگر در متن به‌جای عدد توک ستاره درج شد، در پاورقی یا پی‌نوشت نیز ستاره می‌آید.

یادآوری:
«توک»، مانند «نوک» و «جوک»، با همین املا درست است، نه به‌صورت *تک.

سید محمد بصام
@Matnook_com
👍1
Forwarded from Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
پیش غازی و معلّق‌بازی؟

واژهٔ «غازی» به‌ معنای «بندباز و معرکه‌گیر» است. در گذشته، به کسی که در حضور دیگران بندبازی و حرکات خارق‌العاده می‌کرد،‌ ازجمله معلّق زدن، غازی می‌گفتند. بنابراین مَثَلِ «پیش غازی و معلّق‌بازی» در جایی به‌کار می‌رود که کسی بخواهد نزد شخصِ همه‌فن‌حریف و باتجربه ادعای زرنگی و زیرکی کند و او را بفریبد. پس «غازی» درست است، نه *قاضی. اما چون واژۀ «غازی» در فارسیِ امروز کاربردی ندارد و قاضیان نیز معمولاً با افراد رند و کلاش و کلاه‌بردار سروکار دارند و چون تلفظِ هر دو واژه‌ یکی است، این گمان قوت گرفته که لابد «قاضی» املای درستِ این واژه است.

یادآوری:
«غازی» (در عربی، اسم فاعل از «غ‌زو») به معنای «جنگجو و مجاهد» هم هست: «دانا چو طبلۀ عطار است خاموش و هنرنمای و نادان خود طبل غازی بلندآواز و میان‌تهی.» (گلستان)

سید محمد بصام
@Matnook_com
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
«موسا» بنویسیم یا «موسی»؟
«عیسای مریم» بنویسیم یا «عیسی مریم»؟
«کبرا» عربی است یا فرانسوی؟

بخشی از کارگاه آنلاین ویرایش متنوک
مدرس: سید محمد بصام

ویدئو شرکت‌کنندگان قبلی:👇
https://t.me/Matnook_01
کانال مؤسسهٔ متنوک:👇
@Matnook_com
👏1
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
هکسره چیست؟

- *جانه من *فدایه *خاکه *پاکه میهنم!

بخشی از کارگاه آنلاین ویرایش متنوک
مدرس: سید محمد بصام

ویدئو شرکت‌کنندگان قبلی:👇
https://t.me/Matnook_01
کانال مؤسسهٔ متنوک:👇
@Matnook_com
۱۰ قاعدهٔ عددنویسی

الف) حروفی
۱) اعداد بی‌واو:
یک تا بیست؛ سی، چهل، پنجاه ... صد؛ دویست، سیصد، چهارصد ... هزار.

۲) اعداد ترتیبی:
هفتادویکم، چهل‌ویکمین‌، سی‌اُمین، ... .

یادآوری:
به‌منظور برجسته‌سازی، می‌توان عدد ترتیبی را رقمی‌ نوشت (عدد + ـُ‌م/ ـُ‌مین). مثال:
- در موانعِ مدیریتِ مدرسه‌‌محور، مسئولیت‌ناپذیری، با رتبۀ ۴٫۶۵ـم، بالاترین رتبه را دارد. (از اینترنت)
- ۴۰مین همایش.

۳) اعداد کسری:
یک‌دوم، پنج و یک‌سوم، بیست و سه‌پنجم، ... .

۴) ساعت:
نُه و پنجاه و چهار دقیقۀ شب، یک ربع به چهار، بیست دقیقه به هفت، چهارِ صبح، شش‌و‌نیمِ عصر، ... (درصورت لزوم، رقمی: ۲۱:۵۹).

۵) تاریخ، به سه صورت:
- حروفی: هفتم شعبان هزار و چهارصد و سی؛
- عددی: ۱۹۸۲/۱۲/۳۰؛
- ترکیبی: ۲۲ تیر ۱۳۹۴ (با فاصلهٔ جامد*).

* فاصلۀ جامد، بی‌آنکه واژه‌ها را به هم نزدیک کند، واژه‌های قبل و بعد خود را به هم زنجیر می‌کند و مانع گسستنِ آن‌ها می‌شود. این فاصله باید در وُرد تعریف شود.

ب) رقمی
۱) اعداد واودار:
۲۶, ۱۲۵, ۱۳۵۶, ۳۵٫۲۰۰, ... .

یادآوری:
واودارها، اگر حروفی نوشته شوند، کاملاً بافاصله:
بیست و چهار، صد و پنجاه و هشت، هزار و دویست و هفتاد و یک، سی و سه و صد و نود و چهار هزارمِ درصد (۳۳٫۱۹۴%)، ... .

۲) اعداد اعشاری:
۴٫۲۵, ۸٫۷۰۱, ۲۴٫۹, ... .
- عدد پی تقریباً برابر با ۳٫۱۴ است.

۳) در پاورقی و متن، اعداد از راست (کوچک) به چپ (بزرگ):
دانشنامۀ زبان و ادب فارسی، ج ۳، ص ۲-۱۴؛ سورۀ بقره، آیۀ ۲۵-۳۳؛ بیهقی (۳۷۰-۴۵۶ ق)، ... .

۴) سایر واحدها، با فاصلۀ جامد:
۳٫۵ گرم، ۵۰٫۲۲۱٫۰۰۰ ريال، ۲۵۰ درجۀ فارنهایت، ۰٫۵ لیتر، ... .

۵) شمارۀ شناسنامه، جدول، صفحه، نمودار، آیه، عدد پانوشت (توک) و پی‌نوشت، ریاضیات، و درصد (مثلاً ۲۵%) همگی به رقم نوشته می‌شوند.

سید محمد بصام
@Matnook_com
👍4
Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
چالش ویرایش داریم: 👇😊 http://instagram.com/matnook_com #تمرین_ویرایش @Matnook_com
متن تمرین (شکسته‌نویسی):
- ‏این ماسک زدنم واقعا دردسر شده‌ها. تو صف قیمه بودیم یارو هل میداد، داد زدم گدا گشنه هل نده به توام میرسه. یارو ماسکشو گذاشت رو چونش دیدم بابامه.

- ‏هیچوقت از فروشنده نپرسید کدوم کیک‌تون تازه است؟ چون دقیقا همون کیکی که یه هفته رو دستش مونده رو میگه تازه است تا از شرش خلاص شه؛ شانسی یدونه رو انتخاب کنید.

پاسخ تمرین:
- ‏این ماسک زدنم واقعاً دردسر شده‌ها. تو صف قیمه بودیم، یارو هل می‌داد. داد زدم: گداگشنه! هُل نده! به تو هم می‌رسه. یارو ماسکشو/ ماسکش‌و گذاشت رو چونه‌ش، دیدم بابامه!

- ‏هیچ‌وقت از فروشنده نپرسید کدوم کیکتون تازه‌س، چون دقیقاً همون کیکی که یه هفته رو دستش مونده رو می‌گه تازه‌س تا از شرش خلاص شه. شانسی یه دونه رو انتخاب کنید.

مهم‌ترین نکات تمرین:
۱) در شکسته‌نویسی، وقتی «هم» بعد از واژه‌های مختوم به مصوت‌، ازجمله /o/، می‌آید، بهتر است بافاصله و کامل نوشته‌ شود. پس «توام» بهتر است به‌صورت «تو هم» نوشته شود.

۲) در شکسته‌نویسی، وقتی ضمیرِ «-َش» بعد از واژه‌های مختوم به های بیان حرکت می‌آید، «ه» در خط حذف نمی‌شود و فقط ضمیر نیم‌فاصله می‌شود. پس «چونه‌ش» درست است، نه *چونش.

۳) جملۀ «از فروشنده نپرسید کدوم کیکتون تازه‌س» یک جملۀ امریِ منفی است، نه پرسش مستقیم. پس بعد از آن، نشانۀ پرسش نمی‌خواهد.

۴) در شکسته‌نویسی، وقتی «است» بعد از واژه‌های مختوم به های بیان حرکت می‌آید، به‌صورت «-َس» نیم‌فاصله می‌شود. پس «تازه‌س» مطابق با گفتارِ طبیعی است، نه «تازه است» (لااقل در این بافت).

۵) «یه دونه» یعنی «یک دانه». پس عدد + ممیز (= واحدواژۀ عام) است و بافاصله نوشته می‌شود، نه پیوسته و به این صورت: *یدونه. اما اگر نیم‌فاصله‌اش کنیم، از گروه به واژه (صفت) تبدیل می‌شود و به‌معنای «بی‌نظیر و یکی‌یکدانه» است. مثال: گوهر یک‌دانه (= «بی‌نظیر»)، پسرِ یه‌دونه (= «تک و یکی‌یکدونه») یا خُله یا دیوونه!

سید محمد بصام
@Matnook_com
👍4
Forwarded from Matnook | ﻣﺘﻨﻮک
شکسته‌نویسی فعل‌های فارسی (۱)

آمدن/ اومدن
- اومدم، اومدی، اومد، اومدیم، اومدین، اومدن.
- نیومدم، نیومدی، نیومد، نیومدیم، نیومدین، نیومدن.
- اومده‌م، اومدی، اومده، اومدیم، اومدین، اومده‌ن.
- می‌آم، می‌آی، می‌آد، می‌آیْم، می‌آیْن، می‌آن.
- می‌اومدم، می‌اومدی، می‌اومد، می‌اومدیم، می‌اومدین، می‌اومدن.
- بیام، بیای، بیاد، بیایْم، بیایْن، بیان.

آوردن/ اُوُردن
- اُوُردم، اُوُردی، اُوُرد، اُوُردیم، اُوُردین، اُوُردن.
- نَیوردم، نَیوردی، نَیورد، نَیوردیم، نَیوردین، نَیوردن.
- اُوُرده‌م، اُوُردی، اُوُرده، اُوُردیم، اُوُردین، اُوُرده‌ن.
- می‌‌آرم، می‌‌آری، می‌‌آره، می‌‌آریم، می‌‌آرین، می‌‌آرن.
- می‌اُوُردم، می‌اُوُردی، می‌اُوُرد، می‌اُوُردیم، می‌اُوُردین، می‌اُوُردن.
- بیارم، بیاری، بیاره، بیاریم، بیارین، بیارن.

سید محمد بصام
@Matnook_com
دربارۀ واژۀ «آخوندک»

«آخوندک» نام حشره‌ای است با تنه‌ای دراز و دو جفت بال که خود را به‌ شکل شاخه‌های کوچک درختان درمی‌آورَد. «ـ‌َک» در نام این حشره پسوند شباهت است، زیرا دو پای جلویی‌ آن مانند دستی است که به دعا و نیایش برداشته شده‌است و بنابراین به آن «آخوندک» می‌گویند. گاهی از باب به‌گویی (حُسن تعبیر) به آن «راهبک» نیز می‌گویند. جالب است که نام این حشره، در زبان آلمانی (Gottesanbeterin) و روسی (богомол)، لفظاً به‌ معنای «ستایشگر خدا» است. در انگلیسی نیز به آن mantis می‌گویند که برگرفته از واژۀ یونانی μάντις (= «پیامبر») است. در عربی، «فَرَسُ النّبيّ» (یعنی «اسب پیامبر») نامیده می‌شود.
در فارسی، گاهی به آخوند کم‌سواد یا کم‌سن‌وسال،‌ به طعنه و کنایه، «آخوندک» می‌گویند، که پسوند «‌ـ‌َک» در آن برای تحقیر یا تصغیر است.
#واژه‌شناسی
۱‌۳‌۹‌۹/۰‌۷‌/‌۲‌۴‌
سید محمد بصام
@Matnook_com
instagram.com/matnook_com
👍1🤩1