⛔️🗡⛔️🗡⛔️
#ﻋﺮﺏ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺮﺍ #ﺩﺷﻤﻦ ﺍﺳﺖ
#ﮐﺞ_ﺍﻧﺪﯾﺶ ﻭ #ﺑﺪﺧﻮﯼ ﻭ #ﺍﻫﺮﯾﻤﻦ ﺍﺳﺖ
ﭼﻮ ﺑﺨﺖ ﻋﺮﺏ ﺑﺮ #ﻋﺠﻢ ﭼﯿﺮﻩ ﮔﺸﺖ
ﻫﻤﻪ ﺭﻭﺯ #ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺗﯿﺮﻩ ﮔﺸﺖ
ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻪ ﺷﺪ ﺭﺳﻢ ﻭ ﺭﺍﻩ
ﺗﻮ ﮔﻮﯾﯽ ﻧﺘﺎﺑﺪ ﺩﮔﺮ ﻣﻬﺮ ﻭ ﻣﺎﻩ
ﺯ ﻣﯽ ﻧﺸﺌﻪ ﻭ ﻧﻐﻤﻪ ﺍﺯ ﭼﻨﮓ ﺭﻓﺖ
ﺯ ﮔﻞ ﻋﻄﺮ ﻭ ﻣﻌﻨﯽ ﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺭﻓﺖ
ﺍﺩﺏ ﺧﻮﺍﺭ ﮔﺸﺖ ﻭ ﻫﻨﺮ ﺷﺪ ﻭﺑﺎﻝ
ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻨﺪ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺭﺍ ﭘﺮ ﻭ ﺑﺎﻝ
ﺟﻬﺎﻥ ﭘﺮ ﺷﺪ ﺍﺯ ﺧﻮﯼ ﺍﻫﺮﯾﻤﻨﯽ
ﺯﺑﺎﻥ ﻣﻬﺮ ﻭﺭﺯﯾﺪﻩ ﻭ ﺩﻝ ﺩﺷﻤﻨﯽ
ﮐﻨﻮﻥ ﺑﯽ ﻏﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﭼﻪ ﺣﺎﺟﺖ ﺑﻪ ﻣﯽ
ﮐﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﭼﻪ ﺳﻮﺩﯼ ﺍﺯ ﺁﻭﺍﯼ ﻧﯽ
ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺰﻡ ﺍﯾﻦ ﻫﺮﺯﻩ ﮔﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻡ
ﮔﻨﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﮔﺮﺩﺵ ﺁﺭﯾﻢ ﺟﺎﻡ
ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﺸﮑﯿﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﮔﯿﺎﻩ
ﻫﺪﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺁﺏ ﺑﺎﺷﺪ ﮔﻨﺎﻩ
ﭼﻮ ﺑﺎ ﺗﺨﺖ ﻣﻨﺒﺮ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺷﻮﺩ
ﻫﻤﻪ ﻧﺎﻡ ﺑﻮﺑﮑﺮ ﻭ ﻋﻤﺮ ﺷﻮﺩ
ﺯ ﺷﯿﺮ ﺷﺘﺮ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻭ ﺳﻮﺳﻤﺎﺭ
ﻋﺮﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﺎﺭ
ﮐﻪ ﺗﺎﺝ ﮐﯿﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ ﺁﺭﺯﻭ
ﺗﻔﻮ ﺑﺮﺗﻮ ﺍﯼ ﭼﺮﺥ ﮔﺮﺩﻭﻥ ﺗﻔﻮ
ﺩﺭﯾﻎ ﺍﺳﺖ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﮐﻪ ﻭﯾﺮﺍﻥ ﺷﻮﺩ
ﮐﻨﺎﻡ ﭘﻠﻨﮕﺎﻥ ﻭ ﺷﯿﺮﺍﻥ ﺷﻮﺩ
⛔️ #منتسب به #ﻓﺮﺩﻭسی
✳️✍ آیا این #شعر در مورد #اعراب از #فردوسی است ؟
✅ بسمه تعالی
شعری از #فردوسی شاعر بزرگ #پارسی گوی نقل محافل مجازی است با این ادعا که از #شاهنامه حذف شده است :
⛔️ ﻋﺮﺏ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺮﺍ ﺩﺷﻤﻦ ﺍﺳﺖ
ﮐﺞ ﺍﻧﺪﯾﺶ ﻭ ﺑﺪ ﺧﻮﯼ ﻭ ﺍﻫﺮﯾﻤﻦ ﺍﺳﺖ
✅ اما آیا واقعا این شعر از فردوسی است؟
🔺 نقل قول از یک کارشناس با اندکی دخل و تصرف :
✅ در اینکه بسیاری از این #ابیات در شاهنامه وجود ندارد شکی نیست و #جعلی بودن آن قطعی است چرا که شاهنامه های موجود با تعدد و تنوع چاپ هیچکدام این ابیات را ندارد ( میتوانید به سایت https://ganjoor.net مرا جعه کنید ).
✅ شاید ادعا کنند که شاهنامه فعلی که در دسترس است #سانسور شده است این ادعا نیاز به اثبات دارد یعنی یک #نسخه_خطی_شاهنامه باید آورده شود که در آن این ابیات موجود باشد بعد بگویند بعد از این نسخه ابیات مورد نظر سانسور شده است ;
✅ یعنی همان کاری که با کتابهای #تاریخی و #حدیثی انجام می دهند ;
🔴 اگر بناست کسی ادعایی نسبت به اشعار فردوسی داشته باشد باید این مسیر را طی کند وگرنه اهل شعر مینشینند اشعاری می گویند و آن را به فردوسی نسبت می دهند.
✅ آقای #ابوالفضل_خطیبی - از شاهنامه شناسان معتبر این روزگار - در مقاله ای که پیش از این در نشر دانش منتشر کرده اند ، دلایل متعددی بر الحاقی بودن این بیتها اقامه کرده اند ، از این قبیل که:
🔺۱- این ابیات را در #نسخه_های_کهن شاهنامه نمی توان یافت.
🔺۲- #ارتباط این دو بیت با ابیات قبل و بعد بسیار ضعیف است و همچون وصله ای ناجور گویا به متن شاهنامه سنجاق شده اند و با حذف آنها خللی بر سیر داستان وارد نمی شود.
🔺 ۳- #تفو از واژه ها شاهنامه نیست و جز در یکی دو بیت الحاقی و مشکوک دیگر نیامده است.
🔺 ۴- #تحقیر_قومی به بهانه نوشیدن - مثلا - شیر شتر و برپایه نگرشهای قومی و نژادپرستانه دور از شان شاعر و اندیشمند بزرگی چون فردوسی است. اساسا در سراسر شاهنامه نمی توان چیزی یافت که بر ستیزه شاعر آن با دیگر نژادها و اقوام - صرفا - به خاطر مسائل نژادی دلالت کند.
🔺۵- باید توجه داشت که ابیات مورد بحث در سیاق روایت آمده اند و حتی به فرض صحت ، لزوما بیانگر دیدگاه خود شاعر نیستند و...
✅ حال که دانستیم این ابیات ، به حکیم طوس و اثر انسانی و ارجمندی چون شاهنامه تعلق ندارند ، این سوال پیش می آید که این ابیات از کجا آمده اند؟
🔺 برای پاسخ دادن به این سوال باید نظری بیفکنیم به کتاب #قصه_حمزه که ظاهرا قدیمی ترین ماخذی است که این ابیات در آن ، با کمی تفاوت ، آمده اند.
✅ قصه حمزه یکی از کهن ترین روایتهای عامیانه است و آن را از زمره حکایات عیاران و جوانمردان می توان شمرد .
✅ تحریرهای مختلفی از این قصه سنتی که قرنها ورد زبان نقالان و قصاصان بوده وجود دارد که از آن جمله به رموز حمزه و حمزه نامه و حمزه صاحب قران و ...می توان اشاره کرد .
✅ #روایت_کهنی از این قصه نیز به زبان عربی وجود دارد که هنوز در سرزمینهای عربی مشهور است .
✅ مرحوم دکتر #جعفر_شعار ، قصه حمزه را در سال ۱۳۴۷ در دو جلد منتشر کرده است . در چند موضع از قصه حمزه ابیات مورد بحث به این صورت آمده اند :
🔺به شیر شتر خوردن و سوسمار *
عرب را بدین جا رسیده ست کار
که ملک عجم شان کند آرزو *
تهو باد بر چرخ گردان تهو !
✅ همان گونه که ملاحظه می فرمایید بین متن این بیتها در حمزه نامه با بیتهای منسوب به شاهنامه تفاوت معناداری مشاهده می شود . این تفاوت این گمان را تقویت می کند که #کاتبان_حمزه_نامه یا مولف اصلی ، آن را از شاهنامه به وام نگرفته اند . در نقل حمزه نامه به جای #تفو #تهو آمده که واژه ای کهن به همان معنی"تفو" است و به نظر می رسد از اصالت بیشتری برخوردار است.
✅ گویا کاتبان شاهنامه بعدا #تهو را با تعبیر مانوس تر #تفو عوض کرده اند.
✅ سیاق کاربرد این ابیات در حمزه نامه - بخلاف شاهنامه - طبیعی به نظر می رسد و مفهوم آن نیز با روایت کاتبان شاهنامه به شکل معناداری متفاوت است.
✅ در روایت حمزه نامه ، #حمزه - قهرما
#ﻋﺮﺏ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺮﺍ #ﺩﺷﻤﻦ ﺍﺳﺖ
#ﮐﺞ_ﺍﻧﺪﯾﺶ ﻭ #ﺑﺪﺧﻮﯼ ﻭ #ﺍﻫﺮﯾﻤﻦ ﺍﺳﺖ
ﭼﻮ ﺑﺨﺖ ﻋﺮﺏ ﺑﺮ #ﻋﺠﻢ ﭼﯿﺮﻩ ﮔﺸﺖ
ﻫﻤﻪ ﺭﻭﺯ #ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ ﺗﯿﺮﻩ ﮔﺸﺖ
ﺟﻬﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻪ ﺷﺪ ﺭﺳﻢ ﻭ ﺭﺍﻩ
ﺗﻮ ﮔﻮﯾﯽ ﻧﺘﺎﺑﺪ ﺩﮔﺮ ﻣﻬﺮ ﻭ ﻣﺎﻩ
ﺯ ﻣﯽ ﻧﺸﺌﻪ ﻭ ﻧﻐﻤﻪ ﺍﺯ ﭼﻨﮓ ﺭﻓﺖ
ﺯ ﮔﻞ ﻋﻄﺮ ﻭ ﻣﻌﻨﯽ ﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺭﻓﺖ
ﺍﺩﺏ ﺧﻮﺍﺭ ﮔﺸﺖ ﻭ ﻫﻨﺮ ﺷﺪ ﻭﺑﺎﻝ
ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻨﺪ ﺍﻧﺪﯾﺸﻪ ﺭﺍ ﭘﺮ ﻭ ﺑﺎﻝ
ﺟﻬﺎﻥ ﭘﺮ ﺷﺪ ﺍﺯ ﺧﻮﯼ ﺍﻫﺮﯾﻤﻨﯽ
ﺯﺑﺎﻥ ﻣﻬﺮ ﻭﺭﺯﯾﺪﻩ ﻭ ﺩﻝ ﺩﺷﻤﻨﯽ
ﮐﻨﻮﻥ ﺑﯽ ﻏﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﭼﻪ ﺣﺎﺟﺖ ﺑﻪ ﻣﯽ
ﮐﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﭼﻪ ﺳﻮﺩﯼ ﺍﺯ ﺁﻭﺍﯼ ﻧﯽ
ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺰﻡ ﺍﯾﻦ ﻫﺮﺯﻩ ﮔﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻡ
ﮔﻨﺎﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﮔﺮﺩﺵ ﺁﺭﯾﻢ ﺟﺎﻡ
ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﺸﮑﯿﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﮔﯿﺎﻩ
ﻫﺪﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺁﺏ ﺑﺎﺷﺪ ﮔﻨﺎﻩ
ﭼﻮ ﺑﺎ ﺗﺨﺖ ﻣﻨﺒﺮ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺷﻮﺩ
ﻫﻤﻪ ﻧﺎﻡ ﺑﻮﺑﮑﺮ ﻭ ﻋﻤﺮ ﺷﻮﺩ
ﺯ ﺷﯿﺮ ﺷﺘﺮ ﺧﻮﺭﺩﻥ ﻭ ﺳﻮﺳﻤﺎﺭ
ﻋﺮﺏ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﺎﺭ
ﮐﻪ ﺗﺎﺝ ﮐﯿﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ ﺁﺭﺯﻭ
ﺗﻔﻮ ﺑﺮﺗﻮ ﺍﯼ ﭼﺮﺥ ﮔﺮﺩﻭﻥ ﺗﻔﻮ
ﺩﺭﯾﻎ ﺍﺳﺖ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﮐﻪ ﻭﯾﺮﺍﻥ ﺷﻮﺩ
ﮐﻨﺎﻡ ﭘﻠﻨﮕﺎﻥ ﻭ ﺷﯿﺮﺍﻥ ﺷﻮﺩ
⛔️ #منتسب به #ﻓﺮﺩﻭسی
✳️✍ آیا این #شعر در مورد #اعراب از #فردوسی است ؟
✅ بسمه تعالی
شعری از #فردوسی شاعر بزرگ #پارسی گوی نقل محافل مجازی است با این ادعا که از #شاهنامه حذف شده است :
⛔️ ﻋﺮﺏ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺮﺍ ﺩﺷﻤﻦ ﺍﺳﺖ
ﮐﺞ ﺍﻧﺪﯾﺶ ﻭ ﺑﺪ ﺧﻮﯼ ﻭ ﺍﻫﺮﯾﻤﻦ ﺍﺳﺖ
✅ اما آیا واقعا این شعر از فردوسی است؟
🔺 نقل قول از یک کارشناس با اندکی دخل و تصرف :
✅ در اینکه بسیاری از این #ابیات در شاهنامه وجود ندارد شکی نیست و #جعلی بودن آن قطعی است چرا که شاهنامه های موجود با تعدد و تنوع چاپ هیچکدام این ابیات را ندارد ( میتوانید به سایت https://ganjoor.net مرا جعه کنید ).
✅ شاید ادعا کنند که شاهنامه فعلی که در دسترس است #سانسور شده است این ادعا نیاز به اثبات دارد یعنی یک #نسخه_خطی_شاهنامه باید آورده شود که در آن این ابیات موجود باشد بعد بگویند بعد از این نسخه ابیات مورد نظر سانسور شده است ;
✅ یعنی همان کاری که با کتابهای #تاریخی و #حدیثی انجام می دهند ;
🔴 اگر بناست کسی ادعایی نسبت به اشعار فردوسی داشته باشد باید این مسیر را طی کند وگرنه اهل شعر مینشینند اشعاری می گویند و آن را به فردوسی نسبت می دهند.
✅ آقای #ابوالفضل_خطیبی - از شاهنامه شناسان معتبر این روزگار - در مقاله ای که پیش از این در نشر دانش منتشر کرده اند ، دلایل متعددی بر الحاقی بودن این بیتها اقامه کرده اند ، از این قبیل که:
🔺۱- این ابیات را در #نسخه_های_کهن شاهنامه نمی توان یافت.
🔺۲- #ارتباط این دو بیت با ابیات قبل و بعد بسیار ضعیف است و همچون وصله ای ناجور گویا به متن شاهنامه سنجاق شده اند و با حذف آنها خللی بر سیر داستان وارد نمی شود.
🔺 ۳- #تفو از واژه ها شاهنامه نیست و جز در یکی دو بیت الحاقی و مشکوک دیگر نیامده است.
🔺 ۴- #تحقیر_قومی به بهانه نوشیدن - مثلا - شیر شتر و برپایه نگرشهای قومی و نژادپرستانه دور از شان شاعر و اندیشمند بزرگی چون فردوسی است. اساسا در سراسر شاهنامه نمی توان چیزی یافت که بر ستیزه شاعر آن با دیگر نژادها و اقوام - صرفا - به خاطر مسائل نژادی دلالت کند.
🔺۵- باید توجه داشت که ابیات مورد بحث در سیاق روایت آمده اند و حتی به فرض صحت ، لزوما بیانگر دیدگاه خود شاعر نیستند و...
✅ حال که دانستیم این ابیات ، به حکیم طوس و اثر انسانی و ارجمندی چون شاهنامه تعلق ندارند ، این سوال پیش می آید که این ابیات از کجا آمده اند؟
🔺 برای پاسخ دادن به این سوال باید نظری بیفکنیم به کتاب #قصه_حمزه که ظاهرا قدیمی ترین ماخذی است که این ابیات در آن ، با کمی تفاوت ، آمده اند.
✅ قصه حمزه یکی از کهن ترین روایتهای عامیانه است و آن را از زمره حکایات عیاران و جوانمردان می توان شمرد .
✅ تحریرهای مختلفی از این قصه سنتی که قرنها ورد زبان نقالان و قصاصان بوده وجود دارد که از آن جمله به رموز حمزه و حمزه نامه و حمزه صاحب قران و ...می توان اشاره کرد .
✅ #روایت_کهنی از این قصه نیز به زبان عربی وجود دارد که هنوز در سرزمینهای عربی مشهور است .
✅ مرحوم دکتر #جعفر_شعار ، قصه حمزه را در سال ۱۳۴۷ در دو جلد منتشر کرده است . در چند موضع از قصه حمزه ابیات مورد بحث به این صورت آمده اند :
🔺به شیر شتر خوردن و سوسمار *
عرب را بدین جا رسیده ست کار
که ملک عجم شان کند آرزو *
تهو باد بر چرخ گردان تهو !
✅ همان گونه که ملاحظه می فرمایید بین متن این بیتها در حمزه نامه با بیتهای منسوب به شاهنامه تفاوت معناداری مشاهده می شود . این تفاوت این گمان را تقویت می کند که #کاتبان_حمزه_نامه یا مولف اصلی ، آن را از شاهنامه به وام نگرفته اند . در نقل حمزه نامه به جای #تفو #تهو آمده که واژه ای کهن به همان معنی"تفو" است و به نظر می رسد از اصالت بیشتری برخوردار است.
✅ گویا کاتبان شاهنامه بعدا #تهو را با تعبیر مانوس تر #تفو عوض کرده اند.
✅ سیاق کاربرد این ابیات در حمزه نامه - بخلاف شاهنامه - طبیعی به نظر می رسد و مفهوم آن نیز با روایت کاتبان شاهنامه به شکل معناداری متفاوت است.
✅ در روایت حمزه نامه ، #حمزه - قهرما
ganjoor.net
گنجور
جستجو در شعر فارسی