🔴 #بود و #نبود #برجام برای اقتصاد ایران چه تفاوتی دارد؟

✳️ برای اثبات این گزاره که #برجام اثرگذاری مثبتی بر روندهای اقتصاد ایران داشته ، کافی است به آمار #رشد_اقتصادی سال 1395 نگاه کنیم.

🔴 در این سال در اثر اجرای برجام محدودیت‌های نفتی برداشته شد و #رشداقتصادی تحت تاثیر افزایش تولید و صادرات نفت به ١٢،٥درصد رسید . پیش از آن در سال‌های 91 تا 94 که #تحریم‌های مختلفی علیه اقتصاد ایران اعمال شد، #میانگین #رشداقتصادی ، #منفی_۱.۸_درصد بوده است .
🔴 به این ترتیب آن چه باعث شده توافق برجام همچنان برای جامعه ایرانی مهم باشد ، #بازگشت_تحریم‌های ناجوانمردانه و #افزایش_ریسک_سرمایه‌گذاری در صورت #لغو این توافق است .
🔴 #دونالد_ترامپ از ابتدای ورود به کاخ سفید، سیاست #تقابل_با_ایران را به صورت جدی دنبال کرد . هر چند او در رقابت‌های انتخاباتی از لزوم #پاره_کردن #توافق_برجام سخن گفته بود اما تا امروز به دو دلیل نتوانسته به این وعده انتخاباتی جامه عمل بپوشاند.
✅ دلیل اول این است که لغو یک‌جانبه برجام به بی‌اعتبارشدن #جایگاه_آمریکا در جهان می‌انجامد . هم ترامپ و هم عقلای آمریکا به این نتیجه رسیده‌اند که اگر زیر توافق برجام بزنند و این توافق را به صورت یک‌جانبه لغو کنند ، قطعاً به #اعتبار_بین_‌المللی_آمریکا ضربه شدیدی وارد خواهند کرد.
✅ عامل #بازدارنده دیگر این است که #اتحادیه_اروپا و خیلی از کشورهای دیگر موافق لغو برجام نیستند و با دولت آمریکا همراهی نمی‌کنند. چون برجام یک توافق #چندجانبه است و خیلی از کشورها در شکل‌گیری آن نقش داشته‌اند.
✅ در کنار این #دو_عامل #بازدارنده ، #دو_عامل #پیش_‌برنده هم وجود دارد.
🔴 دو عاملی که نقش #پیشران را در بی‌اثر کردن برجام ایفا می‌کنند. #نخستین عامل این است که ترامپ متوجه شده با وجود برجام نمی‌تواند سیاست‌های ضدایرانی هیات حاکمه آمریکا را علیه ایران بسیج کند ؛ یعنی اینکه وجود برجام مانعی است برای این که بتواند نقش ایران را در منطقه کمرنگ کند. #دلیل_دیگر این که ترامپ در برابر لابی متحدان عرب و یهودی‌اش متعهد به لغو برجام شده است.
🔴 به این ترتیب سیاست آمریکا این است که از طریق #ایجاد_جو_روانی ‌، شرایط را به گونه‌ای طراحی کند که ایران خودش تصمیم به خروج از این توافق بگیرد . بازی‌های ترامپ دقیقاً بر همین استراتژی استوار است.
🔴 اما سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که #بهترین_استراتژی_ایران در این بازی چیست ؟
✅ همان‌طور که در ابتدای نوشته مطرح کردم ، برجام تا اینجا برای ایران منافع زیادی داشته است . #برجام دست کم باعث شد تا ایران بتواند نقش قبلی خود را در #بازارهای_جهانی_نفت به دست آورد و از این طریق توانست رشد اقتصادی ایجاد کند و بر بخشی از #چالش‌های اقتصادی‌اش فائق آید. هرچند فرصت‌سوزی هم داشتیم و نتوانستیم از فضای به وجود آمده برای افزایش #مبادلات_بین_‌المللی بهره‌برداری کنیم اما به هرحال حداقل‌هایی از این توافق نصیب اقتصاد ایران شد.
✅ شخصاً معتقدم هنوز #برجام برای ما از حیز انتفاع خارج نشده و تا زمانی که امکان استفاده از آن وجود دارد، باید در برابر بازی‌های ترامپ #مقاومت کنیم.
این دیدگاه از آنجا حائز اهمیت است که #اقتصادایران برای دستیابی به #رشداقتصادی #اشتغال_‌زا و #پایدار نیاز به #سرمايه_گذاري دارد.
✅ یکی از #کلیدی_‌ترین متغیرهای اثرگذار بر رشد اقتصادی ، #سرمایه_‌گذاری است. همان‌طور که در سال‌های گذشته رشد اقتصاد ایران تحت تاثیر این متغیر قرار داشته ، در آینده هم #عنصر سرمایه به شدت در این روند نقش ایفا خواهد کرد . اگر #نگاه ما معطوف به آینده باشد ، متوجه خواهیم شد که عوامل زیادی می‌توانند بر روند سرمایه‌گذاری سال‌های آینده تاثیر منفی بگذارند .
🔴 در کنار #متغیرهای داخلی اثرگذار بر روند سرمایه‌گذاری مثل #قیمت_پایین نفت ، #ضعف_بنیه_مالی_دولت ، نظام #تامین_مالی آشفته و #فضای_نامساعد کسب وکار ، نباید از کنار افزایش #ریسک ناشي از #لغو_احتمالي برجام هم به آسانی بگذریم .
🔴 همان‌طور که اشاره شد ، هرچند برجام توانسته #بهبود قابل ملاحظه‌‌ای در #شرایط #مبادلات_خارجی و همین‌طور #کاهش_ریسک_کلان_اقتصاد ایجاد کند اما به قدرت‌ رسیدن دونالد ترامپ منجر به افزایش نااطمینانی در اقتصاد ایران شده است . در حال حاضر نااطمینانی نسبت به #تداوم برجام، افزایش تحریم‌ها مانند #قانون_کاتسا و شدت گرفتن تنش‌های منطقه‌ای که به نظر می‌رسد با تحریکات آمریکا مرتبط است ، منجر به افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در ایران شده است .
✅ نتیجه اینکه با وجود عوامل بازدارنده و تداوم روند موجود ، رشد اقتصادی سال 1396 در حدود چهار درصد و متوسط رشد اقتصادی کشور در سال‌های آینده کمتر از سه درصد پیش‌بینی می‌شود . با این سطح از رشد ، نمی‌توانیم امیدوار به حل #ابرچالش #بیکاری در کشور باشیم .

✅ دکتر محسن جلال پور

https://t.me/ShahramYazdi48/9447