🎥 بهار به نیمه‌راه رسید..
پانزدهم اردیبهشت، روز ملی شیرازِ جان


آخر ای بادِ صبا بویی اگر می‌آری
سوی شیراز گُذر کن که مَرا یار آن‌جاست

سعدی شیرازی



#مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

🎥 بهار به نیمه‌راه رسید...

پانزدهم اردیبهشت، روز ملی شیرازِ جان


#مناسبتها


@IranDel_Channel

💢

🔴 ایراد به تاسیس شرکت مس آذربایجان

🔴 دومینوی استقلال‌طلبی صنعتی را در ایران به راه نیاندازید!

✍️ اقتباس از فرازدیلی

رئیس‌جمهوری در سفر روز دوازده خرداد [۱۴۰۱ خورشیدی] به آذربایجان‌شرقی دستور مهمی صادر کرد و آن استقلال معادن مس این استان و تشکیل شرکت مس آذربایجان بود. دولت می.گوید این تصمیم باعث توسعه بیشتر و افزایش رفاه در این منطقه می‌شود. در مقابل اما منتقدان زیادی درباره مثبت بودن سرنوشت این تصمیم و دستور اظهار تردید جدی می‌کنند. اما دلیل این نگرانی‌ها چیست؟

یک) شرکت مس آذربایجان؛ ایده محبوب فدرالیست‌ها

استقلال معادن مس آذربایجان مطالبه‌ای است که اول بار توسط گروه‌ها و چهره‌های معتقد به نگاه قومی مطرح شد. در واقع نگرانی اول اتکاء این ایده به نگاه‌های قومی و ضدملی است که شکلی از فدرالیسم را برای ایران توصیه و تجویز می‌کنند. گسستن ارتباطات ملی مناطق مختلف خصوصاً در حوزه‌های اقتصادی قدم اولی است که می‌تواند راه آن ایده نگران‌کننده را هموار کند. جای سوال از دولت است که چرا در سفر به آذربایجان‌شرقی مهمترین تصمیمی که می‌گیرد بر اساس مهمترین مطالبه‌ای است که گروه‌های قوم‌گرا در سال‌های اخیر مطرح کرده‌اند؟ آن هم در حالی که این ایده و تبعات آتی آن موجب نگرانی چهره‌ها و مجامعی است که بر لزوم داشتن نگاه ملی تاکید دارند.

دو) آب را از کجا می‌آورید؟

یکی از بهانه‌های اصلی استقلال معادن مس آذربایجان این است که پول مس در استان کرمان در حال هزینه شدن است. از جمله وجود چند باشگاه ورزشی به عنوان شاهد این ادعا مطرح می‌شود. ماجرا از این قرار است که کنستانتره مس استخراج شده از معدن سونگون به دلیل نبود کارخانجات فراوری به کرمان منتقل و در کارخانجات مس سرچشمه، ذوب و پالایش می‌شود. هدف اصلی تشکیل شرکت مس آذربایجان ایجاد همین صنایع جنبی و جذب اشتغال آن است. اما این کار یک اشکال اصلی دارد آن هم تامین آب مورد نیاز کارخانه‌های مس است. هم اکنون میزان آب‌بری صنایع مس سرچشمه به تنهایی در سال در حداقلی‌ترین حالت ممکن بیش از بیسن و هفت میلیون مترمکعب است. می‌دانیم که تاسیس انواع و اقسام صنایع آب بر و کم اشتغال‌زا در بخش مرکزی فلات ایران چه بلایی بر سر منابع آب آورده. همچنین می‌دانیم همین الان عدم مدیریت مناسب، وضعیت منابع آب منطقه آذربایجان را به کجا رسانده. حامیان تاسیس یک صنعتِ آب‌بر جدید مانند صنایع مس در آذربایجان باید پاسخ بدهند که قرار است آب مورد نیاز این کارخانجات از کجا تامین شود؟ آیا باز هم قرار است چشم به یک پروژه انتقال آب دیگر در کشور داشته باشیم؟ انتقال اب دریا به آذربایجان با توجه به محیط کوهستانی آن چقدر تمام خواهد شد؟ اگر آبی در منطقه هست چرا اول دریاچه ارومیه احیاء نمی‌شود؟ همین الان به شکل منطقی بخش زیادی از صنایع آب بر کشور به دلیل بحران آب باید به نقاط ساحلی منتقل شوند، در چنین شرایطی ایجاد یک صنعت آب بر جدید در منطقه‌ای که خود درگیر بحران آبی است، چه توجیهی دارد؟ در سال‌هایی که اکثر صاحبنظران فهمیده‌اند بی‌توجهی به آمایش سرزمین در انتخاب محل صنایع چه ضربه‌ی بزرگی به منابع کشور و‌ آیندگان زده، تکرار این کار یک خیانت بزرگ خواهد بود.

سه) اشتغال با کمترین بازدهی سرمایه‌گذاری

نکته دیگر به بحث اشتغال بر می‌گردد؛ موافقان استقلال مس آذربایجان از صنایع ملی مس ایران می‌گویند این کار باعث اشتغال‌زایی در منطقه خواهد شد. اما نکته ایجاست که اتفاقاً صنایع سنگین کمترین میزان ایجاد اشتغال نسبت به سرمایه‌گذاری را دارند. به طوری که متوسط هزینه ایجاد یک شغل در کل گستره اقتصادی کشور حدود یکصد و پنجاه میلیون تومان است اما متوسط ایجاد شغل در صنایع سنگین چون معادن بیش از سه میلیارد تومان اعلام شده. به عبارتی بیست برابر متوسط تولید شغل در تمام حوزه‌ها. این را هم بگوییم که بیش از هفتاد درصد اشتغال عموماً در بنگاه‌های کوچک اقتصادی و صنایع خُرد ایجاد می‌شود. اگر امکان جذب سرمایه‌ای به بزرگی سرمایه ایجاد صنایع مس در آذربایجان وجود دارد چرا این سرمایه به سمت فعالیت‌هایی با امکان اشتغال‌زایی بیشتر و زود بازده‌تر سوق داده نمی‌شود؟ چرا مثلا ظرفیت گردشگری استان فعال نمی‌شود؟ چرا ظرفیت تولیدات قدیمی و مشهور منطقه و تقویت تجارت آنها مانند فرش یا کفش تقویت نمی‌شود؟

🔴 ادامه‌ی یادداشت را در قسمتِ "مشاهده فوری" بخوانید:
👇👇


@IranDel_Channel

💢

.
🔴 ‍ مقدمات آیندۀ روشن

✍️ سید حسن تقی‌زاده تبریزی

به نظر این‌جانب برای استقلال و ترقی و تمدن ایران چهار رکن عمده و شرط ناگزیر لازم است و پس از فراهم ساختن این ارکان اصلیه باید در چهار اساس مهم کار کرد. پیش از شرح و تفسیر این مطلب می‌خواهم یک مسئلۀ مهم را توضیح کنم و هیچ شبهه‌ای در آن نگذارم و آن این است که ما بیش از هر چیز دیگر تمدن و ترقی و تربیت مردم این ملک را طالبیم و ایرانیان تجدددوست و ترقی‌طلب و اصلاحات‌خواه عظمت و قدرت ایران را برای آن نمی‌خواهند که عشایر ایران تا مرکز هند و یا پترسبورگ بچاپند و از بیم صولت شیران عجم مردم قسطنطنیه خواب راحت نکنند یا آنکه دائرۀ نفوذ کلمۀ عناصر قهقرایی ما وسعت گرفته تا ژنو و لاهه هم برسد و ... نه، ما ایران متمدن و آباد و باتربیت می‌خواهیم که در هیئت جامعۀ ملل عالم آبرویی داشته در ترقی و آبادی عالم و افزایش علم و معرفت بشر با آن ملل همدستی نماید ورنه حبّ وطن تنها به معنی لغوی قدیمی آن که اهل زنگبار و حبشه و کنگو نیز دارند با آنکه فی حدّ ذاته صفت ممدوح و دلیل نجابت اخلاقی است، کافی برای مقصود وطن‌خواهان نیست. باید به اندازۀ وطن‌دوستی و حتی بیش از آن اندازه ترقی و تمدن‌دوستی داشته باشیم و نه‌تنها به تصاحب و تملک ابدی قبرستان خراب خود دلخوش باشیم بلکه برای گلستان ساختن آن ویرانه نیز بکوشیم.
چهار رکن عمدۀ این استقلال و تمدن و ترقی به عقیدۀ این‌جانب عبارت است از وحدت ملی، امنیت، اصلاح ادارات دولتی، به‌خصوص مالیه و اصلاح اصول حکومت ملی و نمایندگی ملی.


🔴 منبع:
آینده: سال اوّل (تیر ۱۳۰۴- آبان ۱۳۰۵)، مؤسس و مدیر مسئول دکتر محمود افشار، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۴۰۱، ص ۱۸ - ۱۹ ( شمارۀ ۱، تیرماه ۱۳۰۴)


@IranDel_Channel

💢

💚
🤍
❤️

🔴 شهروندان ایرانی که دغدغه‌ی ایران دارند، به کانالِ تلگرامی "ایران‌دل" دعوت‌اند.

نام این کانال‌، از بیت معروفِ حکیم نظامی‌ گنجه‌ای، الهام گرفته شده است:
همه عالم تَن است و ایران‌دل
نیست گوینده،‌ زین قیاس خجل

بازنشر یک یادداشت، توییت، ویدئو و یا یک فایل صوتی در کانالِ ایران‌دل به معنی تایید کل محتوای ارسالی و تمام مواضع صاحب آن محتوا (نویسنده و سخنران و توییت‌زننده) نیست و صرفاً هدف بازتاب دادن یک نگاه و اندیشه پیرامون تاریخ، فرهنگ، ادبیات، اندیشه‌ی ایرانی و مسائل روز ایران است.

لطفاً به کانالِ تلگرامی ایران‌دل پیوسته و دوستان خود را بدین کانال دعوت کنید و این پیام را در گروه‌های مختلف تلگرامی به اشتراک بگذارید.

https://t.me/IranDel_Channel


@IranDel_Channel

💢

🎥 درهم‌تنیدگی تاریخی ایرانیان با تجارت

آرش رئیسی‌نژاد، استاد پیشینِ روابط‌ بین‌الملل دانشگاه تهران در نشست "گفت‌وگوی فردا" با موضوع تجارت به روایاتی اشاره می‌کند که همگی گواه از در هم تنیده بودن اقتصاد ایرانیان طی قرن‌ها با تجارت دارد.

به گفته او، ایران به عنوان قدیمی‌ترین دولت تاریخ جهان، از ابتدا بر مفهوم تجارت استوار بوده است.

رئیسی‌نژاد با بیان اینکه همواره در تاریخ ایران در مسیر ارتباط کشورهای همسایه و جهان قرار داشته است، می‌گوید: ایران همواره در شریان‌های بازرگانی و تجارت جهانی نقش بازی می‌کرده است چرا که همواره کمتر کشوری در تاریخ مانند ایران دارای همسایگان متعدد و متنوع بوده و در واقع جغرافیای ایران کاملاً منطبق با تجارت است.


🔴 فیلم کامل این گفت‌وگو را در تارنمای فردای اقتصاد ببینید.


@IranDel_Channel

💢

🔴 #توییت_خوانی

🔴 تعداد مجری/مهمان‌های تجزیه‌طلبِ شبکه‌ی اینترنشنال چه مقدار است؟

✍️ کاربر توییتری به نامِ "سپیده" در رشته‌توییتی نشان داده که رسانه‌ی اینترنشنال چگونه به لانه‌ی تجزیه‌طلبان و ایران‌ستیزان تبدیل شده است.


🔴 این رشته‌توییت را در قسمت "مشاهده فوری" بخوانید:
👇👇


@IranDel_Channel

💢

🎥 شانزدهم اردیبهشت، روز ملی مراغه؛ شهرِ تاریخی و کهن و باغ‌شهر زیبای ایران

شانزدهم اردیبهشت سال ۶۳۸ خورشیدی که آغاز ساخت رصدخانه مراغه است در تقویم ایران به عنوان روز مراغه نام‌گذاری شده‌ است.

هدف از نامگذاری این روز به نام روز مراغه، شناساندن فرهنگ، تاریخ و تمدن این شهر کهن است.

مراغه، دومین شهر بزرگ استان آذربایجان‌شرقی است. این شهر در کنار رودخانۀ صوفی‌چای در دامنۀ جنوبی کوه سهند و در ۱۳۰ کیلومتری جنوب تبریز واقع شده است‌.

مراغه که به باغشهر ایران و پایتخت نجوم ایران شهرت دارد، با ۳۰۰ اثر ثبت شدۀ ملی، جزو ۱۰ شهر تاریخی ایران می‌باشد که سالانه هزاران گردشگر خارجی و ایرانی از این شهر دیدن می‌کنند.

رصدخانۀ مراغه تحت نظارت خواجه نصیرالدین توسی، دانشمند بزرگ ایرانی در زمان فرمانروایی هلاکوخان ایلخانی ساخته شد. این رصدخانه، فقط رصدخانه ستارگان نبود بلکه یک سازمان علمی گسترده بود که بیشتر شاخه‌های دانش در آن تدریس می‌شد و بزرگترین دانشمندان ایرانی و تعدادی از دانشمندان چینی و یونانی در آن جمع شده بودند و هدف از آن پیشبرد علمی کشور پس از حملات اعراب و مغولان به ایران بود.



#مناسبتها‌

@IranDel_Channel

💢

🔴 به بهانه تاج‌گذاری چارلز سوم

✍️ علیرضا رزاقی

مسئلهٔ ثبات دولت (state) یکی از مهم‌ترین مفاهیم سیاسی‌ست. دولت باثبات می‌تواند ضامن حفظ حقوق اساسی، امنیت و رفاه شهروندان باشد. ثبات دولت بدون تداوم نهادها و سازوکارهای اساسی حاکمیتی امکان‌پذیر نیست. ثبات نهاد دولت در پادشاهی بریتانیا پس از انقلاب شکوهمند ۱۶۸۸ در قالب تداوم نهاد پادشاهی مشروطه که در رأس آن پادشاه/ملکه به‌عنوان Head of State قرار دارد، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای فلسفهٔ سیاسی عملیِ محافظه‌کارانه است. بریتانیا، کهن‌ترین دموکراسی جهان است که همچنان با احترام به سنت‌‌ها و در پرتو شکوه نمادین‌شان، در عصر استیلای جنون برابری مدرن، به حیات سیاسی خود ادامه می‌دهد.

🎥 توضیح ویدیو: اسقف اعظم کانتربری، تاج پادشاهی را بر سر چارلز سوم قرار می‌دهد. در بریتانیا نهاد دین ذیل نهاد دولت قرار دارد و شخص پادشاه/ملکه رئیس کلیسای آنگلیکان است.

@IranDel_Channel

💢

.
🔴 «نگاهی کوتاه به مفهوم سنت در آراء دکتر سید جواد طباطبایی»

✍️ سید کوهزاد اسماعیلی

تامل در «نظام سنت» یکی از ویژگی‌های مجموعه آراء مرحوم دکتر سید جواد طباطبایی بود. خصوصیتی که در بسیاری از آثار و نظریات او بروز و ظهور برجسته‌ای داشت و در دوره‌های مختلف فکری او هم دچار تحولات جدی‌ای شده بود.
تا آنجایی که می‌شود در اندیشه و دگرگونی‌های فکری طباطبایی مشاهده کرد، تامل در مورد سنت، با نقد تاریخ‌نگاری مسلط در ایران، به ویژه تاریخ‌نگاری فرمالیستی – مارکسیستی و به طور اخص با نقد علوم اجتماعی موجود و روشنفکری غالب در ایران همراه بوده است.
جریان‌هایی که با نگاهی ایدئولوژیک و غیر دقیق باعث بدفهمی‌های جدی و ژرف در مورد مفاهیم بنیادین اندیشه سیاسی شدند. به طور نمونه در مورد مفهوم «سنت»، اغراق نکرده ایم که اگر بگوییم در چند دهه گذشته شاید هفته‌ای نباشد که در دانشگاه‌ها و رسانه‌های عمومی ما بحثی در مورد مسئله «سنت و مدرنیته» مطرح نشده باشد. و پرسش‌هایی در مورد اینکه «چرا ما هنوز سنتی هستیم؟» و یا «چرا هنوز مدرن نشده ایم؟» به بحث گذاشته نشود. اما متاسفانه کمتر تامل جدی‌ای در مورد مفهوم سنت و تاریخ آن انجام شده است. اینجاست که طباطبایی علوم اجتماعی ایدئولوژیک و به تعبیر خود او «ایدئولوژی‌های جامعه‌شناسانه» را به نقد می‌گیرد و سوءبرداشت‌های آنان در تعمیم نادرست مفهوم سنت در حوزه‌های علمی کاملا متفاوت را باعث بدفهمی‌های عمیق می‌شمارد. در همین مثال باید اشاره کرد که سنت در علوم اجتماعی ایدئولوژیک مسلط در ایران در واقع ذیل بخشی از تلاش‌های پژوهشگران غربی یا حتی روشنفکران غربی در حوزه‌های مختلفی مانند شرق‌شناسی و مردم‌شناسی قرار دارد. این پژوهشگران و روشنفکران در بسیاری از مواقع تحقیقات خود را مورد جوامع غیرپیچیده‌ای متمرکز کرده اند که آن (Traditional society) یا جامعه سنتی می‌نامند. جوامعی که احتمالا دارای مناسبات بسیار ساده اجتماعی، سیاسی واقتصادی اند و با این توضیح، احتمالا قرن‌هاست که جامعه ایران چنین ويژگی‌هایی ندارد و در نتیجه جامعه‌ای سنتی نیست اما فهم روشنفکرانه و جامعه‌شناسانه مسلط ما همچنان ذیل این تبیین نادرست قرار دارد.
خلط این بحث با مفهوم سنت به مثابه یک مفهوم فلسفی و نظری که تامل در مورد آن به طور اخص در الهیات مسیحی و سپس در فلسفه اروپایی تاریخی به اندازه تاریخ مسیحیت و تاریخ اندیشه اروپایی داشته، باعث شد که ما حتی مفهوم سنت را، که ریشه‌ای در تاریخ ایران در دوره اسلامی و به طور کلی در معارف اسلامی دارد، هم به درستی درک نکنیم.

بحث مفصلی که طباطبایی در مجلد اول کتاب تاریخ اندیشه سیاسی جدید در اروپا، با نام «جدال قدیم و جدید در الهیات و سیاسات»، مطرح کرد، احتمالا تلاشی منحصر به فرد از زاویه دید یک پژوهشگر و فیلسوف ایرانی برای نگارش تاریخ اندیشه اروپایی بود که در فصول مختلف آن رساله، بحث‌ها و نظرت متعدد متألهان و فلاسفه مسیحی و اروپایی را در باب سنت و تحولات تاریخی آن را مطرح کرده است.

با توجه به این پژوهش‌ها و تاکید بر ضرورت استفاده اجتهادی از روش‌ها و اسلوب‌های علمی و مفاهیم و مقولات مدرنِ علوم اجتماعی و انسانی، طباطبایی به چهارچوبی برای توضیحِ سنت ایرانی، ارکان مختلف و همچنین نصوص موسس آن می‌رسد. به باور طباطبایی، و با توجه به اصل نظری وحدت در کثرت‌ها، سنت ایرانی متشکل از چهار رکن یا شاخه است.


🔴 ادامه یادداشت را در قسمتِ "مشاهده فوری" بخوانید:
👇👇


@IranDel_Channel

💢

🎙چگونه آشوب گروهک «خلق عرب» در خوزستان دفع شد؟

پس از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ خورشیدی، در اثر پیدایش خلاء قدرت و بی‌توجهی حکومت به خوزستان به ویژه در دو ماه اول که فاقد استاندار بود، استان خوزستان دستخوش جولان نیروهای آشوب‌طلب پانعربی به ویژه تحت حمایت عراق شده بود. نیروهای خارجی و افراد سرسپرده به عراق با همکاری عناصر توده‌ای و چریک، در شهرهای خوزستان متشکل و مسلح شده بودند و خود را آماده می‌کردند تا با ایجاد آشوب در نقاط مختلف، تبلیغات قوم‌گرایانه و طرح مطالباتی مانند تدریس به زبان عربی و خودمختاری و نهایتاً تجزیه، گام‌های پرشتابی به سوی تجزیهٔ خوزستان بردارند. آن زمان، با تعطیلی پادگان‌ها و سستی در قدرت حاکمیت ایران، گروه‌های تجزیه‌طلب و تروریست با حمایت قوی عراق فرصت بی‌نظیری در خوزستان یافته بودند تا شعله‌های آشوب را شعله‌ور کنند.

بالاخره با انتصاب تیمسار احمد مدنی به استانداری خوزستان ورق برگشت و خوزستان از آشوب و دسیسه‌ای شوم رهایی یافت.

در این فایل صوتی، گزارش دریادار مدنی از غائلهٔ خوزستان و چگونگی رهایی کشور از آن بلا را می‌شنویم.

🔴 منبع: آذری‌ها

@IranDel_Channel

💢

.
🔴 غزل فارسی
مادرِ همهٔ غزل‌های جهان

✍️ استاد محمدرضا شفیعی‌کدکنی

بیماری اصلی شعرِ روزگارِ ما از همین‌‌جا شروع می‌شود که خودش نه‌تنها فُرمی –جز کار نیما– به وجود نیاورده است، بلکه فرم‌های شگفت‌آوری را که محصولِ نبوغِ خیّام و فردوسی و حافظ و مولوی و سعدی است، به یک سوی نهاده و در فرمِ بی‌فرمی ربعِ قرنی است که در جا می‌زند (چند کار منثور شاملو، آن هم نه همهٔ کارهایش را استثنا باید کرد که در بی‌فرمیِ ظاهری آنها نوعی فرم، اما نه فرم نهایی وجود دارد.)

به عقیدهٔ من بُن‌بستِ شعر معاصر به دست کسانی خواهد شکست که یا فرم تازه‌ای ابداع کنند –کاری که نیما کرد و شاگردانش کمال بخشیدند– یا یکی از فُرم‌های تجربه‌شدهٔ قدیم یا جدید را با حال‌و‌هوایِ انسان عصرِ ما انس و الفت دهد و در فضای آن فرم‌ها، تجربه‌های انسانِ عصر ما را شکل دهد.

می‌توان غزل گفت و غزل را به عنوان یک فرمِ باز، یک قالب گسترده و یک قاب پذیرفت؛ قابی که همه نوع تصویر –از منظره گرفته تا انواع پُرتره‌ها، در هر سبکی از سبک‌های نقاشی– در آن می‌تواند جای بگیرد، آن هم در زبانی که مادرِ همهٔ «غزل»‌های جهان است و هیچ زبانی نمی‌تواند بگوید برای «غزل» امکاناتی بیشتر از زیان فارسی دارد.

من این حرف‌ها را به عنوان دفاع از غزل، به آن معنیِ احمقانهٔ «غزل‌های انجمنی» نمی‌گویم.
می‌خواهم این مطلب بسیار ساده را یاد‌آور شوم که ادبیات و هنر، مجموعه‌ای از فرم‌های خاص‌اند و تحوّلات هریک از این فرم‌ها، به معنی نفی و انکار یا به کنار نهادن دیگر فرم‌ها نیست.
ما در شعرِ سنّتی خویش قوالبی داریم و در داخلِ این قوالب فرم‌های بسیاری؛ فرم‌های ضعیف، نیرومند، راحت و دشوار.

پیدایش قالب شعر آزاد، یا عروضِ نیمایی، به هیچ روی نفی مطلق آن قوالب نیست.
آن قوالب می‌توانند آبستنِ فرم‌های خلّاق، برای بعضی از حال و هواهای عصر ما و عصر‌های آینده باشند.


🔴 منبع: با چراغ و آینه، صفحه ۶۷۶–۶۷۳


@IranDel_Channel

💢

🔴 ترکیه ؛ دموکراسی‌خواهان در برابر اقتدارگرایان

✍️ پیمان عارف اسکویی، دانش‌آموخته علوم‌سیاسی و تحلیلگر

یک هفته تا انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس در ترکیه باقی مانده و نظرسنجی‌های معتبر از پیشی گرفتن ۷-۸ درصدی کمال قلیچداراوغلو رهبر حزب اصلی مخالف -حزب جمهوری خلق- از رجب طیب اردوغان رهبر حزب عدالت و توسعه دارد که از آبان ۱۳۸۱ قدرت را در ترکیه در اختیار داشته است.
کمال قلیچداراوغلو که در یک دهه گذشته رهبری حزب جمهوری خلق را بر عهده داشته توانست با رویکرد «گشایش به راست» این حزب را از یک حزب چپ‌گرای کمالیست که نمی‌توانست از بدنه مذهبی و محافظه‌کاران ملی‌گرا رای بگیرد به حزبی تبدیل کند که به راحتی در کنار حزب اسلامگرایی چون حزب سعادت بنشیند و با حزب ملی‌گرای محافظه‌کاری چون حزب نیک همکاری کند و حتی ناراضیان جدا شده از اردوغان همچون احمد داود اوغلو و علی باباجان را نیز با روی گشاده در صفوف خود بپذیرد.
تا بدین ترتیب جبهه‌ای متنوع از دموکراسی‌خواهان را شکل دهد که از اسلامگرای دموکراتی چون تمل قره‌ملا اغلو که میراث‌دار نجم‌الدین اربکان رهبر فقید حزب رفاه است در منتهی‌الیه راست شروع شود و حزب سوسیال دموکرات جمهوری خلق در منتهی الیه چپ برسد.
جبهه‌ای از میانه‌ها که میانه سیاست ترکیه را تشکیل می‌دهند و خواستار آنند که نظام اقتدارگرای ریاستی که اردوغان با رفراندوم بحث برانگیز فروردین ۱۳۹۶ بر ترکیه تحمیل کرده برچیده شود و ساختار سیاسی به نظام دموکراتیک پارلمانی بازگردد تا دیگر ترکیه با «رژیم یک نفره» اداره نشود و تصمیمات رییس‌جمهور جایگاه فرامین پادشاه را نداشته باشد.
در نقطه مقابل ائتلاف دموکراسی‌خواهان میانه، کارزار انتخاباتی اردوغان نیز چند حزب را در خود جای داده که ویژگی اصلی‌ و مشترک‌شان را احتمالا بتوان در دلدادگی به نظام تصمیم‌سازی اقتدارگرا و خوانش افراطی از گفتاری دانست که حاملشان هستند.
حزب حرکت ملی‌گرا که از سال ۲۰۱۶ بطور غیررسمی و از ۲۰۱۸ به‌صورت رسمی حامی و موتلف اردوغان بوده یک حزب ملی‌گرای راست افراطی است که در دهه ۱۹۶۰ توسط یک سرهنگ قبرسی تبار ارتش به نام آلپ اردلان تورکش که در کودتای ۱۹۶۰ علیه عدنان مندرس و جلال بایار نقشی مهم داشت و حیات سیاسی‌اش را با خواندن اعلامیه کودتای ۲۷ می ۱۹۶۰ از رادیو آغاز کرد پایه‌گذاری شد و توسط یک ملی‌گرای محافظه‌کار افراطی با نام دولت باغچه‌لی رهبری می‌شود که گفته می‌شود دارای روابط بسیار نزدیک با جریان‌های مافیایی و گروه‌های جرایم سازمان‌یافته نه تنها در ترکیه بلکه در اروپا و امریکای لاتین است.


🔴 ادامه یادداشت را در قسمتِ "مشاهده فوری" بخوانید:
👇👇


@IranDel_Channel

💢

🔴 «دموکراسی و جامعۀ ایرانی»

✍️ مهدی تدینی،‌ تاریخ‌پژوه

یک بار برای همیشه باید به این پرسش پاسخ داد که وضعیت ما ایرانیان به لحاظ «منش دموکراتیک» چگونه است؟ اصلاً «دموکراسی» از کجا می‌آید؟ آیا ایرانیان شایستگی دموکراسی را ندارند؟ به ویژه نسل جدید؛ آیا «نسل زِد» چیزی از دموکراسی نمی‌فهمد؟

به گمان من «بدفهمی» بسیار عمیقی دربارۀ این مسئله وجود دارد. گروهی هستند که با نگاهی تحقیرآمیز و با نخوتی روشنفکرانه جامعۀ ایرانی را شایستۀ دموکراسی نمی‌دانند. اما اصلاً معیار «دموکرات بودن یا نبودن» چیست؟ اصلاً چه چیزی باعث می‌شود فردی دموکرات شود؟ از زوایای مختلفی می‌توان به این بحث پرداخت و از میان این دیدگاه‌ها، من از منظر «جامعه‌شناسیِ میان‌نسلی» به آن می‌پردازم.

بگذارید ادعای اصلی‌ام را در یک صورت‌بندیِ روشن بیان کنم: «منش دموکراتیک ریشه در سواد ندارد، بلکه نتیجۀ یک زیستِ مشخص است». کسانی که می‌خواهند اثبات کنند ایرانی‌ها ــ به ویژه نسل جوان ــ دموکراسی و آزادی را نمی‌فهمند، دائم بر عنصر سواد یا کتابخوانی یا تجربۀ دموکراتیک تأکید می‌کنند. به ویژه روی این عناصر دست می‌گذارند، زیرا بعد می‌توانند ادعا کنند ما فاقد این عناصریم. اما اصلاً دموکرات بودن به باسواد بودن یا کتابخوان بودن ربطی ندارد! اکثریت رهبرانِ ضددموکراتیک‌ترین جریان‌های سیاسی ــ عموم فاشیست‌ها و کمونیست‌های بلندپایه ــ افراد بسیار باسوادی بودند. این‌همه نویسنده و روشنفکر دیده‌ایم که علناً با دموکراسی و آزادی سر ستیز داشته‌اند ــ اصلاً از آزادی و دموکراسی به معنایی که ما می‌فهمیم بیزار بودند. البته تعابیر «دموکراسی» و «آزادی» از زبانشان نمی‌افتاد و در هر جمله از دموکراسی و آزادی دم می‌زدند، اما این مفاهیم را درون نوعی ایدئولوژی می‌فهمیدند که چیزی از آزادی و دموکراسی باقی نمی‌گذاشت.

بر اساس همین رویکرد، می‌گویند: مگر این نسل زِد چقدر سواد یا تجربه دارد که بفهمد آزادی و دموکراسی چیست؟ یا مگر جامعۀ ایران چقدر کتابخوان است! وارد بحث «آمار و ارقام کتابخوانی» نمی‌شوم؛ منحرفمان می‌کند. اما اصلاً من کلیتِ این نگرش را آدرس غلط، فهم نادرست و اصلاً نشانۀ آشکارِ عدم درک بنیادهای دموکراسی و آزادی می‌دانم.

منکر این نیستم که «می‌تواند» رابطۀ مثبتی میان سواد و منش دموکرات و آزادی‌خواهی وجود داشته باشد. اما آن عامل تعیین‌کننده «سواد» نیست. درک ما از دموکراسی و آزادی دقیقاً و کاملاً نتیجۀ «نوع زندگی» ماست؛ یعنی برآیند نهاییِ زیست فرد در خانه، جامعه و همۀ خرده‌اجتماع‌های دیگری است که او از درون آنها عبور می‌کند. در واقع، فهم دموکراسی و آزادی و تن دادن به آنها نتیجۀ «تربیت» است؛ اما نه تربیت به معنای «تربیت خانوادگی» یا «تربیت در مدرسه»؛ بلکه تربیت به بسیط‌ترین معنا. یعنی تربیت بر اساس همۀ عناصری که بر زیست فرد اثر می‌گذارند. به همین دلیل است که منش دموکرات را نتیجۀ «زیست» می‌دانم، نه نتیجۀ صرفاً چیز موهومی به اسم سواد. به همین دلیل، آنچه باعث می‌شود نسلی یا نسل‌هایی دموکرات باشد یا نباشد نحوۀ زیستی است که پشت سر گذاشته است.

برای فهم قضیه بیایید دو زیست متفاوت را با هم مقایسه کنیم:

زیست اول:
زیستی را تجسم کنید که فرد از بُعد مادی هیچ گونه حریم خصوصی ندارد؛ هیچ حق رأیی ندارد؛ در سنین کم، از جهت اهمیت فردی چندان در زمرۀ آدم به شمار نمی‌آید. نهایتاً غذایی برای زنده ماندن دریافت می‌کند و در اسرع وقت به نیروی کار تبدیل می‎شود تا در خدمت اجتماعِ خانواده یا طایفه باشد و کلاً هویت او بر اساس نقشی که درون آن اجتماع‌ها ایفا می‌کند تعریف می‌شود. از جهت پرورش توانایی‌های ذهنی‌اش (یعنی آموزش و پرورش) کمترین بهره‌مندی را دارد. و از بُعد غیرمادی نیز زیستی را تجربه می‌کند که در مسیر آن «فرد» دائم بی‌ارزش قلمداد شود، فردیت خوار شمرده شود، دائم ارزش‌های والاترِ سکولار و معنوی بر خواسته‌ها و امیال فردی برتری مطلق داده شود. فرد دربست در خدمت انواع اجتماع‌ها، جماعت‌ها و کلاً جامعه قلمداد شود و در نهایت در مسیر کسب سواد نیز مجموعه‌ای چندلایه از انگاره‌ها، مفاهیم، غایت‌ها و زیست‌های ایدئولوژیکِ آرمان‌گرایانه و فردیت‌ستیز بر تن فرد پوشانده شود.


🔴 ادامه یادداشت را در قسمتِ "مشاهده فوری" بخوانید:
👇👇


@IranDel_Channel

💢

✍️ دکتر #جواد_طباطبایی، فیلسوف سیاسی ایران


🔴 از کتابِ تأملی درباره ایران
جلد دوم: نظریه حکومت قانون در ایران
بخش نخست: مکتب تبریز و مبانی تجددخواهی
چاپ چهارم، صفحه ۴۶۵


@IranDel_Channel

💢