⚫️ به بهانه بازگشت پیکر شهید آشوری

✍️ تیرداد بنکدار

بقایای پیکر «جانی بت‌اوشانا» سرباز آشوری میهن که به گفته خودش«برای بازپس‌گیری حق و خاک کشورمان» به جبهه نبرد با دشمنِ متجاوزِ بعثی شتافته بود، در حالی پس از نزدیک به چهار دهه به میهن بازگشت که تقریباً همه بستگان وی فوت یا مهاجرت کرده بودند.

این تراژدی از سویی گویای وحدت در کثرت تاریخی ایران است و از سوی دیگر گویای صدمه‌ای که غالب شدنِ گفتمان اکثریت/اقلیت بر مبنای مذهب بر این مشخصه ارزنده‌ی تاریخی ما وارد آورد.

این ناگواری تنها در دو برهه‌ی صفویانِ متأخر و انقلاب اسلامی بر کشور ما حادث شد. اگر روزی خدای نخواسته چنین گفتمانی بر مبنای قومیت و زبان نیز بر کشورمان غالب شود، تبعاتِ تلخ و تأسف‌بار آن به مراتب سهمگین‌تر و گسترده‌تر از نوع پیشین خواهد بود.


@IranDel_Channel

💢

.
🔴 چرا خواندن متن‌های سده‌های گذشتۀ فارسی برای فارسی‌گویان و فارسی‌نویسان به‌نسبت ساده یا بهتر است بگوییم شدنی است ولی همین کار برای زبان‌هایی مانند انگلیسی به این سادگی نیست؟

✍️ یوسف سعادت، زبانشناس


این پرسش را فراوان شنیده‌ام که چرا خواندن متن‌های سده‌های گذشتۀ فارسی برای فارسی‌گویان و فارسی‌نویسان به‌نسبت ساده یا بهتر است بگوییم شدنی است ولی همین کار برای زبان‌هایی مانند انگلیسی به این سادگی نیست. می‌توان دلیل‌هایی برای این پدیده برشمرد؛ برای نمونه:

یک: معیار شدن زبان فارسی و کاربرد آن به عنوان زبانِ رسمی و ادبی و علمی در حدود هزار سال پیش رخ داده است و قرن‌ها پیش از آن، زبان فارسی از نظرِ زبان‌شناسی تاریخی وارد دورۀ «نو»ی خود شده بوده یعنی زبانی با ویژگی‌های کمابیش همگن و با عنوان علمیِ فارسی نو پدید آمده بوده است، در حالی که برخی از زبان‌های مطرحِ امروز در آن زمان هنوز دورۀ «کهن/باستان» و یا دورۀ «میانه»ی خود را می‌گذرانده‌اند و از حالتی که امروز دارند به اندازۀ یک یا دو مرحله دگرگونی عمده و گسترده فاصله داشته‌اند.

دو: هزار سال پیش هم دستور فارسی تا به حدی ساده شده بوده که دگرگونی‌های بیشتر در آن، برای نمونه در طول زمان، اغلب مشکلی بنیادین در فهم زبان پدید نمی‌آورده.

سه: خطِّ فارسی (همانند دیگر خط‌های منطقه، از جمله خط عبری و خط آرامی که نظامی مشابه دارند) به گونه‌ای طراحی شده که اختلاف لهجه و بسیاری از دگرگونی‌های آوایی که در خلال زمان رخ می‌دهند نتوانند مانعی برای ارتباط نوشتاری پدید آورند.

چهار: موفقیت در معیارسازی زبان به گونه‌ای که مردمان سرزمین‌هایی پرشمار در جغرافیایی پهناور و زمانی دراز با تکیه بر این معیارها بتوانند با هم ارتباط برقرار کنند. (هدف ایجاد زبانِ معیار همین است)؛

پنج: موفقیت در پی‌ریزی سنتی آموزشی در سده‌های گذشته که صورت معیار فارسی را به نسل‌های بعد و به دوردست‌ها منتقل می‌کرده‌است. فراموش نکنید که فقط شما نیستید که در مدرسه یاد می‌گیرید شاهنامه را بفهمید، حافظ هم حدود چهارصد سال پس از فردوسی یاد گرفته بود چگونه شاهنامه بخواند و بفهمد. هفتصد سال پس از فردوسی، یعنی سیصد سال پیش هم در هند و عثمانی همین مهارت را از راه همین سنت‌ها یاد می‌گرفتند؛

شش: حکومت‌هایی نیرومند، بزرگ و ثروتمند از حدود هزار سال پیش و در جغرافیایی گسترده که بعدها از هند تا عثمانی کشیده شد زبان فارسی را به عنوان زبان رسمی خود به کار می‌بردند و از این زبان در درون امپراتوری خود و برای ارتباط با امپراتوری‌های همسایه استفاده می‌کردند. برای این منظور، یعنی برای کاربرد بین‌المللی، نیاز بوده که زبان به درجات بالایی تثبیت و معیار شده بوده باشد.


@IranDel_Channel

💢

🔴 روز ملی خلیج فارس

✍️ حمید بعیدی‌نژاد، سفیر وقتِ ایران در لندن در سال ۱۳۹۶ خورشیدی در کانال تلگرام خود با انتشار تصاویرِ اسنادی نوشت:

دکتر مجید تفرشی از محققان برجسته اسناد تاریخ ایران، به‌ویژه اسناد محرمانه‌ خارج شده از آرشیو محرمانه‌ی وزارت امور خارجه انگلستان، اخیراً به سند محرمانه‌ای که حاوی دستورالعمل وزارت امور خارجه انگلستان به مقامات رسمی آن کشور در خصوص به‌کارگیری نام صحیح خلیج‌فارس است، اشاره کرده که در هشتم مه ١٩٧٨ (١٨م اردیبهشت ١٣٥٧) صادرشده است.

این سند درباره به‌کارگیری نام صحیح خلیج‌فارس است و طی آن دستورالعمل لازم به مقامات این کشور پیرامون به‌کارگیری نام صحیح این قلمرو آبی، با در نظر گرفتن شرایط سیاسی روابط این کشور با کشورهای عربی از یک ‌طرف و حساسیتِ جدی مردم ایران (از طرف دیگر) صادرشده است که به نظر می‌رسد امروز هم بر همان سیاق عمل می‌شود. محتوای این سند دلیل دیگری بر اثبات درستی و اصالت تاریخی نام خلیج‌فارس است.

محورهای اصلی این سند بدین شرح است:

الف) نام صحیح این قلمرو آبی، 'خلیج‌فارس' است.
ب) به کار بردن هر عنوان دیگری، توهین جدی به ایرانیان است و نشان داده که به قراردادها و مذاکرات با ایران لطمه زده است. دولت‌های عرب نهایتاً می‌توانند کلمه 'خلیج' را بپذیرند. (گر چه ترجیح می‌دهند از عبارت 'خلیج ع ر ب ی' استفاده کنند)
ج) می‌توان در استفاده‌های روزمره از کلمه 'خلیج' بدون پسوند استفاده کرد، ولی در مکاتبات با طرف.های ایرانی اگر نیاز به رفع ابهام باشد، یا حذف پسوند خلیج به سوءتفاهم جدی در زمینه موضع بریتانیا منجر شود، می‌توان از نام کامل 'خلیج ‌فارس' استفاده نمود. در این شرایط، می‌توان در متن یک‌بار از نام 'خلیج‌فارس'، و برای کاربردهای بعدی از 'خلیج' استفاده کرد.
د) 'هرگز' نباید از عبارت 'خلیج ع ر ب ی' استفاده شود.

@IranDel_Channel

💢

⚫️ به بهانه درگذشتِ بانو فخری نیکزاد، گوینده و مجری رادیو و تلویزیون ملی ایران در ۸۲ سالگی در لندن

خوانش اشعار در برنامه موسیقی گل‌های تازه، بخش مهمی از خاطره شنیداری کسانی است که با مجموعه رادیویی گل‌ها آشنایی دارند. اولین اجرای تلویزیونی او برنامه «شهر آفتاب» به تهیه کنندگی دکتر پارسی.نژاد بود که سال ۱۳۴۷ از تلویزیون ملی ایران پخش شد.

او مجری مجموعه تلویزیونی «هفت شهر عشق» بود و در گروه ادب امروز به سرپرستی نادر نادرپور عضویت داشت.


@IranDel_Channel

💢

🔴 گفت‌وگویی تحلیلی و انتقادی با دکتر سید #جواد_طباطبایی

✍️ مصاحبه‌کننده: علی عظیمی نژادان


🔴 گفت‌وگو را در قسمتِ "مشاهده فوری" بخوانید:
👇👇


@IranDel_Channel

💢

🔴 دهم اردیبهشت‌ماه زادروز رهی معیّری


هرکه را بر سر ز سودای وطن افسر بود
هرکجا باشد تنی اهل وطن را سر بود

هرکه از میهن سخن گوید کلامش دلرباست
نغمه‌های بلبل این باغ رنگین‌تر بود

هرکه از نام وطن دارد کلام او نشان
نامش آخر زینت اوراق هر دفتر بود

هرکه بهر زیب و زیور رو نتابد از وطن
چهرۀ مام وطن را زینت و زیور بود

آن‌که از راه خیانت سرور جمعی شده‌ست
زان بود ارباب، کان ارباب را نوکر بود

آن‌که در هر کار می‌رقصد به ساز اجنبی
تازه گر شیرین برقصد، لنگۀ عنتر بود

مهر میهن، پرتو مردانگی، عزمی قوی
این سه‌ تا تنها دوای درد این کشور بود

رهی معیّری


#مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

🎥 تصاویر زیبا از کناره‌های خلیج‌فارس

🔴 تهیه و تدوین: علیرضا نادری‌فرد


@IranDel_Channel

💢

🔴 نام خلیج‌فارس بر نقشه‌ سنگی دو هزار ساله‌ بدست آمده از روم باستان

پاسداشت روز ملی خلیج‌فارس (۱۰ اردیبهشت‌ ماه) نه پافشاری روی یک نام و نه بهانه‌ای برای توهین به اعرابِ خلیج فارس یا عرب‌ستیزی، که در واقع مقابله با جعل تاریخ و تحریف واقعیت و در واقع مراقبت از راستی و حقیقت است.

دولت‌های حاشیه جنوبِ خلیج فارس که میلیون‌ها و چه بسا میلیاردها دلار برای تاریخ‌سازی در مراکز پژوهشی و رسانه‌های دنیا هزینه می‌کنند، می‌دانند که برای ساختن جایگاهی در «آینده» باید معنا و هویتی قدرت‌مند در «گذشته» برای خود جعل کنند. این‌جاست که این کشورهای تازه‌تأسیس جنوبِ خلیج‌فارس (در قیاس با ایران) در جنگ روایت‌ها اقدام به تحریف تاریخ می‌کنند. این مسیر از تغییر نام خلیج فارس آغاز شده و در این سال‌ها به ثبت مالکیت آثار هنری و فرهنگی ایران‌زمین در موزه‌های دنیا به نام خود رسیده است. بر ما ایرانیان است که آگاهانه و به دور از هرگونه پرخاش،‌ دگرستیزی و حتی ماندن در افتخارات این سرزمین، در برابر چنین پروژه‌های مبتنی بر جعل و دست‌کاری تاریخ و جغرافیا و میراث فرهنگی بایستیم.


🔴 منبع: کانال تلگرام هیستوگرافی


@IranDel_Channel

💢

🎥 خلیج‌فارس

🔴 ویدئو از وحید مالمیر


@IranDel_Channel

💢

.
🔴 تشییع پیکر شهیدِ جانی بت اوشانا و یک پرسش بنیادی

✍️ احمد زیدآبادی

همۀ افراد و نهادهایی که از تحمیل حجاب به عموم بانوان دفاع می‌کنند، استدلال‌شان این است که رعایت حجاب "نص قرآنی" است و هیچ مسلمانی حق نقض و یا بی‌تفاوتی در برابر نقض آن را ندارد.

این در حالی است که دو آیه‌ای که در مورد حد و حدود پوشش زنان مؤمنه در قرآن آمده است، به دلیل ابهام مصداقی، مورد اختلاف فقیهان معاصر است به طوری که مرجعی در موقعیت مرحوم سید محمد حسین فضل‌الله اصولاً موی سر زنان را مصداق حجاب قرآنی ندانسته است.

در عین حال، بحث جاری در ایران عموماً بر سرِ جواز نقضِ آیات مربوطه از سوی "زنان مؤمنه" نیست، بلکه نزاع بر سر تحمیل آن بر زنانی است که یا اصلاً مسلمان نیستند و یا به هر دلیلی نمی‌خواهند مؤمنه باشند و یا "مؤمنه" بودن خود را متفاوت از سنت مرسوم تعریف می‌کنند.حال در کنار این بحث و جدل‌ها به خبر زیر توجه کنید:

"پیکر شهید «جانی بِت اوشانا فقی بکلو» سرباز تیپ ۵۵ هوابرد ارتش جمهوری اسلامی ایران و از شهدای گرانقدر اقلیت‌های مذهبی پس از نماز جمعه تهران با حضور پرشور مردم و نمازگزاران تشییع شد."

این خبر را عمومِ رسانه‌هایی که با شدت و حدت مدافع تحمیل حجاب بر اساس "نصوص قرآنی" بر همۀ زنان کشورند، با شور و افتخار منتشر کرده‌اند.

اگر بخواهیم این خبر را بر اساس "نصوص قرآنی" مورد بررسی قرار دهیم، تمام اجزاء آن نقض آشکار آیۀ صریح قرآن در بارۀ چگونگی برخورد با "اهل کتاب" است.

در سورۀ توبه تصریح شده است: "قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّىٰ يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَنْ يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ"

بر اساس همین آیه در دوران خلافت اسلامی، اهل کتاب یعنی یهود و نصارا و مجوس را وادار به پرداخت جزیه همراه با خفت و خواری می‌کردند.

اگر قرار باشد نوعی نص‌گرایی خشک‌اندیشانه و همراه با جمود فکری، مبنای عمل مسلمانان در تمام ادوار تاریخ باشد، تشییع کنندگان پیکر شهید جانی بت اوشانا چه دفاعی از عمل خود دارند؟

اینکه اهل کتاب را به سربازی اعزام کردن و در صورت کشته شدن آنها را شهید نامیدن و با افتخار پیکرشان را تشییع کردن و با شور و احساس خبر تشییع را منتشر کردن، چه نسبتی با نص لزوم پرداخت جزیه از سوی آنان دارد؟ در واقع این اقدامات فقط نقض صریح آیۀ قرآن است!

آیا وقتی خود اینان با استناد به نص‌گرایی، منتقدان حجاب اجباری را بعضاً به خروج از دین متهم می‌کنند، یک نص‌گرای ظاهرگراتر و خشک‌اندیش‌تر از قبیل داعشی‌ها از این حق برخوردار نمی‌شود که خودِ آنان را به دلیل نقض صریح آیۀ مربوط به اهل ذمه و ضرورت پرداخت جزیه از سوی آنان، از دایرۀ مسلمانی خارج دانسته و خون و مال‌شان را حلال اعلام کند؟

آخر این چه بازی یک بام و دوهوایی است که بر سر اجرای احکام شریعت به راه افتاده است؟ اگر باید مُرّ احکام را اجرا کرد پس چرا از اهل کتاب، جزیه آن هم همراه با خفت و خواری گرفته نمی‌شود؟ و اما اگر قرار است احکام با شرایط زمان و مکان تطبیق داده شوند، چرا سایر احکامی که به قول آیت‌الله خمینی اجرای آنها در این شرایط "وهن اسلام" است، مورد اجتهاد تازه قرار نمی‌گیرد؟

وقتی بر اساس الزامات ملت – دولت، اجرای قانون جزیه علیه اهل کتاب ناشدنی و وهن اسلام است، پس چرا دیگر الزامات این پدیده در نظر گرفته نمی‌شود و به قیمت از بین بردن انسجام ملی، بر تحمیل برخی احکام به عموم مردم تا این اندازه پافشاری می‌شود؟

پاسخ مدافعان تحمیل حجاب به عموم بانوان به این پرسش‌ها چیست؟ اگر در ادعایشان صداقت دارند، در مقابل این پرسش‌ها سکوت نکنند!


🔴 پی‌نوشت:
بارنشر یک یادداشت به معنی تأييد کل محتوای آن و تأييد تمام مواضع نویسنده یادداشت نمی‌باشد.


@IranDel_Channel

💢

.
🔴 آشفتگی در سیاست خارجی قفقاز عامل طمع اسرائیل


✍️ گفت‌وگوی #داود_دشتبانی با #احسان_هوشمند درباره طرح تجزیه ایران توسط نمایندگان پارلمان اسرائیل


٣٢ نفر از اعضای پارلمان اسرائیل در نامه‌ای به الی کوهن، وزیر خارجه این رژیم، خواستار حمایت از تشکیل کشور مستقل آذربایجان‌ ج ن و ب ی و تجزیه ایران شدند. آذربایجان‌ِ ج ن و ب ی اصطلاحی است که نخستین بار در دوران استالین و اشغال شمال ایران توسط ارتش سرخ شوروی در جریان جنگ جهانی و برقراری دولت دست‌نشانده به رهبری پیشه‌وری در تبریز ابداع شد و اکنون توسط دولت باکو برای اطلاق به مناطق آذری‌نشین ایران استفاده می‌کند. اسرائیل طی سه دهه گذشته به مهمترین متحد نظامی و امنیتی جمهوری آذربایجان بدل شده، یکی از محرکان الحاق‌گرایی این جمهوری تازه‌تاسیس در مورد آذری‌ها ایران بوده و هست. به منظور بررسی این رویداد با احسان هوشمند تحلیگر مسائل اقوام به گفت‌وگو پرداختیم:

آیا اسرائیل پیش از این هم در رابطه با تجزیه ایران موضع‌گیری و اقدامی داشته یا برای نخستین بار چنین موضوعی از سوی اسرائیلی‌ها مطرح شده است؟

اسرائیل برای بار اول نیست که مسائل قومی در منطقه خاورمیانه و به‌ویژه در مورد ایران را در دستور کار خودش قرار داده است و الان تأکید مجددی روی سیاست‌های پیشین است. در دهه‌های گذشته رسماً دبیرکل حزب دموکرات کردستان ایران خواهان حمایت اسرائیل از فعالیت‌های آنها شده بود و در فعالیت‌های رسانه‌ای اسرائیل و رسانه‌های بین‌المللی دیگر برخی از فعالان اسرائیلی از جمله خانم برندا شافر نقش مهمی در تقویت توان تئوریک جریان‌های تجزیه‌طلب در مورد آذری‌های ایران ایفا کرده‌اند. به عبارت دیگر تلاش برای رودررو قرار دادن اقوام و تیره‌های ایرانی در برابر هم اقدام یا اتفاق تازه‌ای در مناسبات ایران و اسرائیل نیست و اسرائیل از پیش در این مورد برنامه‌هایی داشته و آن را تعقیب کرده است.


🔴 ادامه‌ی گفت‌وگو را در قسمتِ "مشاهده فوری" بخوانید:
👇👇


@IranDel_Channel

💢

🎥 طرح کبریت توکلی تبریز برای روز ملی خلیج‌فارس

@IranDel_Channel

💢

🔴 موسیقی و ادبیات ایرانی

🎙
‍"آذربایجان"
ترانه‌سرا: رهی معیری
آهنگساز: روح الله خالقی
خواننده: غلامحسین بنان

🔴 پی‌نوشت:
آذربایجان قطعه‌ای جدانشدنی از مام میهن است. بحران‌های داخلی، ایرانیان را از تحریکات و تحرکات دشمنان ملت - کشور ایران غافل نمی‌کند، خواب‌هایتان تعبیر نخواهد شد.


@IranDel_Channel

💢

.
‍🔴 سخنی با معلّمان

✍️ ذکاءالملک، محمدعلی فروغی

اگر دستم به معلّمها و مدیران مدارس ابتدایی، که از من شنوایی و به کار خود عشق داشته باشند، می‌رسید از آنها چند چیز درخواست می‌کردم: 

اوّل اینکه کوشش کنند تا مدرسه برای کودکان، زندان و درس برای آنها عذاب نباشد؛ به این معنی که اوّلاً مدرسه محلّی باشد که از جهت بنا و هوا و صفا و ترتیبات صحّی دلپسند باشد و سبب دلتنگی و آزردگی خاطر نشود و از خانه و مسکن خود شاگردان بهتر باشد که از ورود به آن محل شاد شوند (هرچند در این قسمت روی سخن با وزارت معارف است). ثانیاً رفتار مدیر و ناظم و معلّم چنان باشد که شاگردان از ملاقات ایشان گریزان نباشند، مخصوصاً تنبیه شاگردان به ضرب و شتم و آزار نباشد، البته نمی‌گویم هیچ واهمه نباید داشته باشند؛ ولیکن جنبۀ محبّت باید غلبه داشته باشد، چنانکه نسبت به پدر و مادر این‌چنین است و سابقاً هم گفته‌اند: 

درس ادیب اگر بود زمزمۀ محبّتی
جمعه به مکتب آورد طفل گریزپای را

ثالثاً تعلیم و تعلّم نباید قسمی باشد که مایۀ کدورت و ملال و خستگی کودکان شود. گذشته از اینکه درس را با تفریح و بازی باید آمیخته کرد مطالبی که به کودکان می‌آموزند باید با فهم ایشان متناسب باشد و مخصوصاً طرز بیان و آموزگاری باید برای طفل دلپذیر باشد:

چون سر و کار تو با کودک فتاد
پس زبان کودکی باید گشاد 

دوم اینکه رفتار و گفتار معلّمین و اولیای مدرسه باید برای شاگردان سرمشق باشد. پاکیزگی و ادب و حسن خلق و راستی و درستی و نیکوکاری و شرافتمندی و صفات حسنۀ دیگر را کودکان اگر از پیشوایان خود ببینند صدچندان بهتر بیاموزند تا در کتاب بخوانند یا از واعظ و معلّم بشنوند.
سوم اینکه در تعلیم و تربیت در مرحلۀ ابتدایی هم مانند مراحل دیگر باید متوجّه پرورش قوّۀ عقلیه و فکریۀ شاگردان بیشتر باشند تا پر کردن حافظۀ آنها؛ چه بسیار دیده‌ایم کودکانی که مطالب را از حفظ دارند، امّا نمی‌دانند؛ مثلاً در جغرافیا عبارت کتاب را حفظ کرده طوطی‌وار می‌گوید: «فرانسه پایتختش پاریس است». بعد چون بپرسی پایتخت فرانسه کجاست نمی‌داند. گذشته از اینکه اصلاً نفهمیده است فرانسه چیست و پایتخت چه معنی دارد.
بعضی معتقدند که طفل باید مسائل را هرچند نمی‌فهمد یاد بگیرد، امروز اگر نمی‌فهمد همین که در خزینۀ خاطر او ذخیره شد بعدها که عقلش رسید به کارش می‌خورد. به نظر من این عقیده اگر به‌کلّی باطل نباشد، اندازۀ زیادی از آن باطل است و مقدار کثیری از مطالبی که کودکان به این طریق یاد می‌گیرند فراموش می‌کنند و هنگام آموختن جز اینکه عذابی کشیده و وقتی تلف کرده‌اند ثمری ندارد و باید کاری کرد که طفل آنچه را می‌آموزد به‌خوبی درک کند.
چهارم اینکه برای کودکان خردسال در تعلیم خواندن و نوشتن شتاب نکنند. من اگر طفلی داشته باشم که بخواهم تعلیم ابتدایی بدهم از آموختن الفبا و خط شروع نخواهم کرد؛ زیرا همچنان‌که در تعلیم علم حساب به کودکان عددنویسی از جمیع مراحل مشکل‌تر است، در تعلیمات ابتدایی هم از همه دشوارتر تعلیم الفبا و خط خواندن است، الّا اینکه در تعلیم علم حساب شاید چاره جز از این نباشد که از عددنویسی شروع کنند (هرچند این فقره هم مسلّم نیست)؛ امّا در تربیت کودکان برای شروع از خط اجباری نیست.

🔴 منبع: نامه‌های محمدعلی فروغی، به کوشش محمد افشین‌وفایی و مهدی فیروزیان، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۴۰۱، ص ۲۳۵ - ۲۳۷


@IranDel_Channel

💢