‍ ‌
🔴 یادکردی از زنده‌یاد بهروز ثروتیان، ادیب و نظامی‌پژوه ایرانی

✍️ آرسام محمودی

هفتم امرداد سالروز درگذشت شادروان دکتر بهروز ثروتیان، ادیب، نظامی‌شناس و استاد آذربایجانی ادبیات فارسی است. بهروز ثروتیان در سال ۱۳۱۶ [خورشیدی] در شهر میاندوآب متولد شد. او تا سال ۱۳۴۲ در شهر میاندوآب به شغل معلمی و تدریس در مدارس میاندوآب مشغول بود. در این سال در کنکور سراسری شرکت کرد و در دو رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی و فلسفه، نفر اول شد و رشتهٔ زبان فارسی را در دانشگاه تبریز برای تحصیل انتخاب کرد. با کسب رتبهٔ اول در بین فارغ‌التحصیلان دانشگاه تبریز، به دریافت مدال درجهٔ یک علمی فرهنگ، نائل آمد. سپس فوق‌لیسانس زبان و ادبیات فارسی را مجدد از دانشگاه تبریز و دکترای این رشته را از دانشگاه تهران دریافت کرد و به تدریس در دانشگاه تبریز پرداخت. اما با وقوع انقلاب، در سال ۵۸ زودتر از موعد اجباراً بازنشسته شد.

پس از بازنشستگی به تحقیق و پژوهش در ادبیات فارسی به ویژه اشعار نظامی گنجه‌ای و تدریس در دانشگاه آزاد کرج به شکل حق‌التدریسی پرداخت. دکتر بهروز ثروتیان را می‌توان برجسته‌ترین نظامی‌پژوه ایرانی دانست که بیش از ۷۰ کتاب و مقاله پیرامون زبان و ادبیات فارسی تألیف کرده که بخش قابل توجهی از آن‌ها پیرامون نظامی است. علاوه بر نظامی، دکتر بهروز ثروتیان، تتبعاتی هم پیرامون حافظ، سعدی، فردوسی و سایر ادبا و شاعران ایرانی داشته است.

دکتر بهروز ثروتیان در دانشگاه تبریز شاگرد شادروان دکتر منوچهر مرتضوی بود و دکتر مرتضوی که او هم پس از انقلاب از استادی دانشگاه تبریز تعلیق و سپس اجباراً بازنشسته شد، دربارهٔ او گفته بود: «آقای ثروتیان یادت بماند که روزی دانشگاه تبریز، افتخار خواهد کرد که تو در اینجا درس خوانده‌ای».

دکتر ثروتیان نیز پس از فوت دکتر مرتضوی در مطلبی که برای استادش دکتر مرتضوی نوشت، او را چنین توصیف کرد: «دکتر مرتضوی بی‌گمان در تقوا و آزادگی و میهن‌پرستی استاد و معلمی نمونه بود و عشق ایشان نسبت به زبان و ادبیات فارسی و مخصوصاً ادبیات سنتی زبان‌زد بود. در یک کلام باید بگویم که اکثریت مطلق استادان و حتی شناسندگانش از صمیمِ دل دوستش داشتند و یقین دارم چنین شخصیتی کمتر به دنیا می‌آید».

شادروان دکتر ثروتیان در هفتم امُرداد سال ۱۳۹۱ درگذشت. معروف است که دکتر ثروتیان برای کار روی ۱۴ نسخهٔ خطی از آثار نظامی گنجه‌ای، هفت سال از عمرش را در زیرزمین خانه‌اش گذراند. آثار و پژوهش‌های او دربارهٔ نظامی گنجه‌ای، پاسخی است به دستگاه تبلیغاتی شوروی که سعی داشت با جعل تاریخ، این حقیقت آشکار و بدیهی را که نظامی گنجه‌ای متعلق به جهان ایرانی است، انکار و برای نظامی هویتی جعلی بسازند.



#یادها | #مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

🔴 خرِ مراد ملّا نصرالدین

✍️ از درگاه «سیاستِ ملّی»

کاریکاتوریست معروفی کارتونی انتقادی کشیده و با الهام از طرح قدیمی ملّا نصرالدین که چپه بر الاغ نشسته، صاحب منصبی دولتی را تصویر می‌کند که برعکس سوار بر خر «وفاق» است. «وفاق» هم قرینه‌ی «مراد» و تلمیح از سوار بر خر «مراد» شدن و فراموش کردن وعده‌هاست.

مناسبت كارتون هم معلوم است.

در واکنش عده‌ای پان‌ترکیست و قومگرا و تجزيه‌طلب حمله کرده‌اند که چرا طرح فاشیستی و نژادپرستانه کشیده‌ای؟! چرا توهین قومیتی می‌کنی؟!! بیچاره کارتونیست از شدت حملات کارتون خود را از صفحه‌اش حذف کرد !! انگار مبتلایان به مرض قومیت‌گرایی به اندازه‌ای دچار زوال عقل هستند که درکی از «تف سربالا» هم ندارند و هر کس که مشتی سیم به آنها دهد، بی‌هیچ فهم و تعقلی سنگ می‌زنند کسی هم در برابر توحش ايشان جرأت ندارد بپرسد کجای این کارتون نماد و اشاره‌ای مستقیم و غیرمستقیم به مقولات قومی دارد؟

این حد از نفهمی، رجالگی و پرخاشجویی حقیقتاً خطرناک است.


@IranDel_Channel

💢

🎥 شیوا علیزاده: ایده‌ فدرالی اداره کردن ایران، احمقانه است

شیوا علیزاده، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران:
فدرالیسم برای کشوری معنا دارد که در طول تاریخ متحد نبوده نه ایران بزرگ / ایران باید به صورت یکپارچه و بسیط اداره شود / می‌خواهند با الگوی فدرالیسم، ایران را تکه‌تکه کنند.


@IranDel_Channel

💢

🎥 ترانهٔ "یار بیزه قوناق گئله‌جک" (یار مهمانِ خانهٔ ما خواهد شد) با صدای استاد زنده‌یاد عارف بابایِف

پی‌نوشت:
جغرافیای ایرانِ بزرگ فرهنگی، یک خوانندهٔ جاویدنام و صاحب‌سبک را در موسیقی دستگاهی و مقامی ایران‌زمین از دست داد.
استاد عارف بابایف که بویژه در سرزمینِ اران و شروان و خطهٔ آذربایجان، محبوبیت بسیار داشت و با تصانیف و آوازهای ماندگاری که به زبان تُرکی آذربایجانی اجرا کرده، تا ابد در دلها زنده خواهد ماند.
یادشان گرامی

#یادها

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 ‏آبراهامیان و تاریخ‌نگاری مارکسیستی - شورویستی

✍️ جواد طباطبایی

‏«... این آبراهامیان، هم‌وطن سابق ارمنی‌تبار، توده‌ای آمریکایی و استاد ممتاز کالجی در نیویورک آیتی در سفاهت بازماندهٔ چپ وطنی است و با اینکه بیش از شصت سال را در انگلستان و آمریکا گذرانده، حتی یک‌ذره هم از این سفاهت کاسته نشده و به نوعی مصداق آن آسیب‌شناسی عامیانه از خلق توده‌ای است که آنان «بر این زاده‌اند، بر این هم بگذرند»!
تاریخ‌نویسی ایدئولوژیکی یکی از رایج‌ترین شیوه‌های تاریخ‌نویسی معاصر ایران است که با تولیدات نویسندگان شوروی و حزب توده آغاز شده و مرده‌ریگ آن نیز از طریق نویسندگانی مانند «احسان طبری» به فعالان سازمان‌های تروریستی مانند «بیژن جزنی» رسیده و با مهاجرت فعالان سیاسی به اروپا و آمریکا نیز تولّد دوباره‌ای در غرب پیدا کرده است. آن چه میان همه این جریان‌ها مشترک است، همانا بی‌خبری آنان از ایران و تقدّم [بخشیدن] ایدئولوژی بر امر واقع تاریخی است که به صورت‌های گوناگون در همه این نوشته‌ها آمده است. نیازی به گفتن نیست که نه از شوروی اثری باقی مانده، نه از حزب توده اما عقب‌ماندگی، آن هم در کشورهای عقب‌مانده، چنان فاجعه‌ای است که مشکل بتوان به اعماق آن رسید. شیوهٔ تاریخ‌نویسی ایدئولوژیکی نوعی از تاریخ سیاسی است که بیشتر فعالان سیاسی برای پیشبرد اهداف ایدئولوژیکی خود نوشته‌اند. بدیهی است که این نوشته‌ها را نمی‌توان تاریخ در معنای دقیق آن دانست. این شیوهٔ تاریخ‌نویسی، در دهه‌های اخیر که گروه‌های بیشتری از ایرانیانِ فعال سیاسی جایی در دانشگاه‌های آمریکایی پیدا کرده‌اند، بیش از پیش رواج پیدا کرده و اگرچه ظاهری علمی دارد اما روایتی خاص- بهتر بگویم: یک روایت یگانه - را در تحلیل تاریخی دنبال می‌کند. از نمونه‌های جالب توجه این نوع تاریخ‌نویسی نوشته‌های همین یرواند آبراهامیان است که با ته‌مانده‌هایی از تاریخ‌نویسی شورویستی-توده‌ای، در ادامهٔ تاریخ‌نویسان چپ اروپایی، کوشش کرده است روایت سیاسی چپی از تاریخ معاصر ایران عرضه کند. البته، ادعای نویسنده، مبنی بر این که روش تحلیل جامعه‌شناسان چپ جدید را دنبال کرده، گزافی بیش نیست، زیرا او نتوانسته است با میراث توده‌ای خود تصفیه حساب کند. این اثر، مانند بسیاری از تاریخ‌های سیاسی با گرایش جامعه‌شناسی سیاسی، از زمانی آغاز می‌شود که روایت تاریخی قصد توضیح تاریخ با تکیه بر آن را دارد. از این‌رو، تاریخ دو انقلاب ایران ناچار باید با ظهور طبقه کارگر و آرایش جدید در مناسبات طبقاتی آغاز شود.
‏... این شیوه تاریخ‌نویسی، در کشوری مانند ایران که تاریخی طولانی دارد، روشی یک سره اَبتَر است. در پیش‌گفتارِ نویسنده بر کتاب به تصریح آمده است: «نگارش این اثر... به منظور بررسی پایگاه حزب توده، مهم‌ترین سازمان کمونیستی در ایران، آغاز شد.» آن گاه، نویسنده، با اشاره‌ای به شکست حزب توده و این که انقلاب [سال] ۵۷، انقلابی اسلامی بود و حزب توده توان آن را نداشت که قدرت را به دست گیرد، می‌افزاید: «کتاب حاضر، در واقع، بنیادهای اجتماعی سیاست در ایران را تحلیل و این موضوع را بررسی می‌کند که چگونه توسعه اقتصادی - سیاسی، به تدریج، ویژگی‌های زندگی سیاسی در ایران را از انقلاب مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی شکل داده است.» در واقع، این تاریخ، در اصل، ایرانِ تاریخِ حزبِ توده بوده اما با شکست آن حزب به «تاریخ ایران میان دو انقلاب» تبدیل شده است.»

‏به تلخیص از: سید جواد طباطبایی (۱۴۰۰)، «ملیت‌سازی جعلی، سرمقاله شماره شانزدهم سیاست‌نامه»، فصلنامۀ سیاست‌نامه، شمارۀ شانزدهم ویژۀ نوروز ۱۴۰۰، صص ۴-۸.

@IranDel_Channel

💢

🎥 بازار بزرگ تبریز؛ میراث جهانی زنده و پایدار در قلب تاریخ و اقتصاد ایران

بازار بزرگ تبریز هزارتویی از حجره‌ها، دالان‌ها و تیمچه‌ها که قرن‌هاست زمزمهٔ زندگی در آن جاری‌ست. اینجا تنها جای داد و ستد نیست، که محل داد و دهش فرهنگ، خاطره و هویت است. همچنان عطر ادویه‌ها، رنگ فرش‌ها و طنین چکش مسگران، جانِ بازار را زنده نگه داشته است. گذشته و حال، دوشادوش، در این هزارتوی بی‌زوال قدم می‌زنند.
ثبت جهانی بازار تبریز، گواهی بر پیوند عمیق فرهنگ، هنر و تاریخ دیرپای ایران است که همچنان در زندگی ایرانیان جریان دارد.


🔴 ویدئو از درگاه تلگرامی «کانون ایرانشناسی دانشگاه تهران»


@IranDel_Channel

💢

🔴 حکمت‌اله ملاصالحی: ما قوم و قبیله نیستیم، ما ملتیم

پاسخ حکمت‌اله ملاصالحی (استاد دانشگاه تهران و عضو هیأت امنای بنیاد ایران‌شناسی) به پرسش گروهی از کنشگرانِ فرهنگی و اجتماعی دربارهٔ چگونگی مواجههٔ ملّی و میهنی با تنوع فرهنگی و زبانی استان البرز


🔴 بن‌مایه:
ماهنامهٔ فراز البرز، دورهٔ دوم، شمارهٔ ۶، تیر ماه ۱۴۰۴ خورشیدی، صفحهٔ نخست.
‌


@IranDel_Channel

💢

‌
🎙 سخنرانی جواد طباطبایی - فیلسوفِ سیاسی ایران - پیرامونِ پیدایشِ مفهوم «مشروطه» در ایران

ایراد شده در مرکز مطالعاتِ ایرانی ساموئل جردن کالیفرنیا در اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ خورشیدی



(صوت)

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 «اساس مشروطیّت، جزئاً و کلاً تعطیل‌بردار نیست.»

نگاهی کوتاه به اصلِ هفتمِ متمم قانون اساسی مشروطه، به مناسبت سالروز صدور فرمان تأسیس مجلس شورای ملی

✍️ حامد عامری گلستانی

اصل هفتمِ متمم قانون اساسی مشروطه، یکی از مهم‌ترین اصول آن است، که می‌توان آن را محافظِ بنیان و اساسِ مشروطیت دانست.
عموماً هنگامی که سخن از مشروطیت به میان می‌آید، در کنار بحث دربارهٔ اساس آن، که مبتنی بر Constitution و اصولِ حکومتِ قانون است. فهمی که کمابیش دربارهٔ مشروطیت ایران وجود داشت، چنین بود‌. به این‌خاطر، پس از صدور فرمانِ تأسیسِ مجلس شورای ملّی، سه «نظام‌نامه» با مقاصد مختلف نوشته شد: نظام‌نامهٔ انتخابات، «نظام‌نامهٔ اساسی» و سپس متمم آن که دیگر، نامِ قانون اساسی به خود گرفته و تاکنون نیز بدین نام خوانده می‌شود.

با نگاهی به اصولِ متمم قانون اساسی مشروطه، می‌توان دریافت که این قانون مهم، به‌رغم داشتنِ اشکالات و نقایص، تا حدّی توانسته است «اغراض» مشروطه‌خواهی و تجددِ سیاسی را در ایرانِ عصرِ خود به منصه‌ظهور برساند. این «اغراض»، بیش از همه مفاهیم و مقولاتی بودند که اصل هفتمِ متمم، به‌دنبال حفاظت از آن‌ها نوشته شده بود. «کل» مشروطه، مشخص بود: حکومت جدیدِ مبتنی بر قانون اساسی با شاکلهٔ کمابیش روشن و حفاظت از آن هم امری نبود که نتوان دربارهٔ آن چند و چون کرد.
اما، این «جزء»های مشروطه، نظیر اصلِ برابری، آزادی، تفکیک قوا، نمایندگی، حکومت قانون، و...بودند که همواره در معرض آسیب و مخاطره و حداقل مناقشه قرار داشتند.
وجود مناقشات و مخاطرات از سمت حکومت، برخی از اهلِ شریعت، بیگانگان و حتی نیروهای سیاسی و اجتماعی موجود، بخش‌هایی از این آسیب‌ها بود که همان زمان نیز در «افق انتظار» اهلِ نظر و عمل قرار داشت. بنابراین، یکی از عقلانی‌ترین کارها، حفاظت از «اساسِ مشروطیت» چه در آن زمان و چه در آینده بود و اصل هفتم، به این سبب دارای اهمیت بسیاری برای این حکومت نوپا بود. البته سیر حوادث به نحوی جلو رفت که مشخص شد این دوراندیشی، کاملاً درست بوده و اگرچه مشروطیت «کلاً» تعطیل نشد، بارها و به بهانه‌های گوناگون «جزئاً» مورد تعرّض، قرار گرفته و «تعطیل» گردید.


@IranDel_Channel

💢