📝 #گزارش «مخاطرات جهانی ۲۰۲۰ »

مجمع جهانی اقتصاد (World Economic Forum) در پایان نشست 2020 از ده تهدید اصلی آینده ی حیات بر روی کره ی زمین نام برده است.

جالب توجه این است که برای نخستین بار بیشتر این موارد (۶ مورد از ۱۰ مورد) مربوط به تهدیدهای محیط زیستی است.

1️⃣ عدم موفقیت در کنترل #تغییرات_اقلیمی
2️⃣ سلاح‌های کشتار جمعی
3️⃣ نابودی #تنوع_زیستی
4️⃣ رخدادهای شدید #آب‌‌وهوایی
5️⃣ #بحران_آب
6️⃣ از بین رفتن زیرساخت‌های اطلاعات
7️⃣بلایای طبیعی
8️⃣ حملات #سایبری
9️⃣ فجایع #محیط_زیستی توسط بشر
🔟 بیماری‌های عفونی مسری

🌍 @InternationalRel

🌍 🌎 🌏 رهبران سازمان‌های بهداشتی جهان: برون‌رفت از دوره #کرونا با پایبندی به معیارهای #محیط_زیستی

پزشکان و پرستاران و دیگر کارشناسان بهداشتی از سرتاسر جهان از رهبران ۲۰ کشور صنعتی (G20) خواستند تا در مسیر برون‌رفت سالم از بحران #کرونا برای اقدام موثر در برابر #بحران_اقلیمی، #راهکارهای_سبز اتخاذ کنند.

⬅️ بیش از ۳۵۰ سازمان که نمایندگی ۴۰ میلیون کارشناس و متخصص بهداشتی از ۹۰ کشور دنیا را برعهده دارند، در نامه‌ای سرگشاده به رهبران گروه ۲۰ نوشتند:

«متخصصان سلامت در حمایت از رویکردی عملگرایانه و مبتنی بر علم برای مدیریت همه‌گیری کووید‌۱۹ یکصدا هستند. ما همچنین با روحیه‌ای مشابه در حمایت از #بازیابی‌ـ‌سالم (#HealthyRecovery) از این بحران یکصدا هستیم.»

سازمان‌های بهداشتی امضاکننده این بیانیه هشدار می‌دهند که تجربه شیوع ویروس جدید کرونا «شکنندگی اجتماع‌ها»‌ در برابر «تهدیدی مشترک» را نشان داده است و بی‌توجهی به برابری و خدمات عمومی یکی از دلایل این شکنندگی است:

«لایه‌های این تراژدی ادامه‌دار بسیارند و با نابرابری و سرمایه‌گذاری ناکافی در نظام‌های بهداشت عمومی تشدید شده. ما شاهد مرگ، بیماری و تنش روانی در سطوحی بودیم که دهه‌ها رخ نداده بود.»

متخصصان بهداشتی ۹۰ کشور به رهبران دولت‌های صنعتی جهان می‌نویسند که سرمایه‌گذاری کافی در سلامت عمومی و #محیط_زیست می‌توانست اثرات شیوع #کرونا را تخفیف دهد یا از بروز آنها جلوگیری کند؛ و توصیه می‌کنند که «باید از این اشتباه‌ها درس بگیریم.»

به گفته این سازمان‌ها، آلودگی هوای ناشی از سوزاندن سوخت‌های فسیلی در خودروها و نیروگاه‌ها و استفاده غیربهینه خانواده‌ها از انرژی برای گرمایش و پخت‌و‌پز در فضای داخلی، «پیشاپیش در حال تضعیف بدن‌های ما بوده» و خطر ابتلاء وخیم‌تر به بیماری‌های ریوی و قلبی و عروقی را افزایش داده است.

#آلودگی_هوا سالانه به هفت میلیون مرگ زودرس می‌انجامد. کووید‌۱۹ نیز برای کسانی خطرناک‌تر است که به بیماری‌های ‌زمینه‌ای این‌چنینی مبتلا باشند. تحقیقات نشان داده‌اند که مردمی که در معرض آلودگی هوا قرار داشته‌اند، با خطر بیشتری در صورت ابتلا به کرونا رویارو خواهند بود.

کارشناسان بهداشتی بین‌المللی در نامه سرگشاده خود به جی‌۲۰ خواهان حفاظت از پاکیزگی هوا و آب در مسیر بازیابی از کرونا شده‌اند و پرداخت حقوق شایسته به کارگران اساسی،‌ ارائه مشوق برای ابتکارعمل‌های سبز، و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر را ضروری دانسته‌اند.

سازمان‌هایی همچون انجمن پزشکی جهان، شورای بین‌المللی پرستاران،‌ فدراسیون جهانی انجمن‌های سلامت عمومی،‌ سازمان جهانی پزشکان خانواده، جامعه پزشکی تنفسی اروپا، کمیته دائمی پزشکان اروپایی، و انجمن‌هایی از آرژانتین تا ترکیه،‌ هندوستان تا استرالیا، ژاپن تا آفریقایی جنوبی از امضاکنندگان این بیانیه هستند.

پیش از این نیز شهرداران ۴۰ شهر بزرگ جهان پنج‌شنبه در «بیانیه اصول» برای گذار سبز از همه‌گیری کووید‌۱۹ هشدار داده بودند که پس از بحران کرونا و برای جلوگیری از #فاجعه_اقلیمی، «نمی‌توان به اوضاع عادی امور بازگشت زیرا جهان کنونی به سمت افزایش سه درجه‌ای یا بیشتر دما حرکت می‌کند.»

بر اساس گزارش سالانه سازمان ملل درباره انتشار #گازهای_گلخانه‌ای در ۲۰۱۹ که ۲۶ نوامبر سال گذشته منتشر شد، انتشار این گازهای عامل #گرمایش_زمین باید تا ۲۰۳۰، دست‌کم ۵۵ درصد کاهش یابد. و کشورها باید برنامه‌های رادیکال‌تری نسبت به آنچه در #توافق_اقلیم_ پاریس (۲۰۱۵) معین شده بود، در پیش بگیرند.

توافق پاریس از دولت‌ها خواسته است که افزایش دما را «تا حد خوبی زیر ۲ درجه سلسیوس» نگه دارند، اگرچه تعهد اصلی مبتنی بر نگه داشتن افزایش دما در مرز ۲ درجه است.

کارشناسان و فعالان محیط زیست و متخصصان پنل اقلیمی سازمان ملل نسبت به نابسنده‌بودن #توافق_پاریس هشدار داده‌اند و می‌گویند که افزایش دمایی معادل ۱,۵ درجه تمام تأثیرات ویرانگر #تغییرات_اقلیمی را به همراه خواهد آورد.

با شیوع کرونا، انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان کاهشی تاریخی داشته است. اما کارشناسان هشدار داده‌اند که با بازگشایی اقتصاد، و بدون تغییر در سیاست‌های مرتبط با توسعه و رشد اقتصادی و مصرف‌گرایی،‌ سطح انتشار کربن به سرعت به پیش از بحران کرونا بازخواهد گشت.

🔴 این #ترکیه، ترکیه قدیم نیست؛ چرخش در سیاست‌ خارجی #ترکیه (1)

✍🏻 ویلیام آرمسترانگ؛ کارشناس مسایل ترکیه

به دنبال گسترش حضور ترکیه در خاورمیانه و شمال #آفریقا، بحث نظامی‌گری در سیاست خارجی این کشور قوت گرفته است.

عملیات‌ نظامی در لیبی، حملات هوایی در عراق و سوریه، تنش با یونان در دریای اژه، ایجاد پایگاه‌های جدید و افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در بخش دفاعی توجه ناظران بین‌المللی را به خود جلب کرده است. از جمله اقدامات آنکارا، اتخاذ استراتژی دریایی موسوم به "میهن آبی" است که به مسائل امنیتی در مدیترانه شرقی اولویت می‌دهد و دیپلماسی را به حاشیه می‌راند.

#رجب_طیب_اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه ماه پیش گفت: " سربازان ما در لیبی افسانه می‌آفرینند … سربازان ما در نبرد علیه تروریسم افسانه آفرینی می‌کنند." این تندروی به موازات تشدید حس ملی‌گرایی در ترکیه و آشفتگی هر چه بیشتر نظم بین‌المللی قدرت‌های رقیب منطقه‌ای است.

♦️ پیشینه

استراتژی دریایی "میهن آبی" سال ۲۰۰۶ توسط دریاسالار جم گوردنیز طرح‌ریزی شد و روی گام‌های قاطع ترکیه در مدیترانه شرقی به عنوان خط مقدم دفاعی کشور تمرکز داشت.

گوردنیز در مقاله‌‌ای که دسامبر ۲۰۱۹ در سایت خبری به شدت ملی‌گرای اولوسال ترکیه منتشر شد،‌ نوشت: "این استراتژی روی کشمکش جغرافیایی سیاسی بر سر منافع دریایی تمرکز دارد … و جنبه‌های نظامی، اقتصادی، سیاسی، فن‌آوری، اجتماعی-فرهنگی و #محیط_زیستی را در می‌گیرد." ایده میهن آبی در ابتدا مخالفانی داشت چون با اهداف دولت اردوغان در آن زمان همراستا نبود.

به ویژه از سال ۲۰۰۹ که #احمد_داوود_اوغلو برای دوره‌ای چهارساله وزیر امور خارجه ترکیه شد، استراتژی "تنش صفر با همسایگان" اولین رویکرد سیاست خارجی این کشور بوده است. بعد از شورش‌های موسوم به بهار عربی، ترکیه روی افزایش نفوذ خود با بهره‌گیری از " قدرت نرم" و به واسطه پشتیبانی از عاملان وابسته به #اخوان‌المسلمین در #مصر، #تونس و مناطق دیگر تمرکز داشته است.

با این حال رویکرد سیاسی ترکیه در سال‌های اخیر چرخشی شدید داشته و این از دید ناظران یعنی ترکیه جنبه‌های کلیدی استراتژی میهن آبی را با آغوشی باز پذیرفته است. در مارس ۲۰۱۹، ترکیه رزمایش دریایی بزرگی با عنوان میهن آبی برگزار کرد که دریای مدیترانه، دریای اژه و دریای سیاه را پوشش می‌داد.

🔻 مدیترانه شرقی، #خاورمیانه

بسیاری معتقدند حمایت ترکیه از دولت وفاق ملی لیبی(مورد حمایت سازمان ملل متحد) از طریق امضاء توافق‌نامه‌های امنیتی و دریایی و فرستادن سرباز و تجهیزات نظامی، به این معناست که این کشور استراتژی میهن آبی را به کار گرفته است.

گوردنیز ضمن تمجید از اقدامات ترکیه در لیبی گفته است: " نیروی دریایی، وزارت امور خارجه و وزارت انرژی باید با هماهنگی به کار خود ادامه دهند."

او به سایت خبری اودا تی‌وی گفت: "این قراردادها جلوی هر توافق احتمالی میان #یونان و #مصر یا یونان و #قبرس در مدیترانه شرقی را می‌گیرند. "

#عدنان_اوزبال، فرمانده نیروهای دریایی ، #یاشار_گولر، رییس ستاد کل ارتش و خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه هر سه در ماه‌های اخیر به لیبی سفر کرده‌اند. مداخله نظامی ترکیه در #لیبی تازه‌ترین نمونه‌‌ از اقدامات امنیتی شدیدتر این کشور در سال‌های اخیر است.

🔴 نماینده #ورزقان : معدن طلای اندریان در ورزقان به روس‌ها واگذار شده است و مشخص نیست روسها چه مقدار طلا دارند استخراج می‌کنند!

🔻 #الله‌وردی_دهقانی نماینده ورزقان و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با انتقاد از وضعیت کنونی معدن طلای اندریان در شهرستان ورزقان، گفت: متاسفانه این معدن غنی به جای فرصت برای توسعه منطقه تبدیل به معضل شده است. معلوم نیست روس‌ها چقدر طلا از معدن اندریان برداشت می‌کنند!

🔻 دهقانی نماینده ورزقان در مجلس ایران در گفتگو با ایرنا، ابهام در نوع واگذاری، تعرض به منابع طبیعی و صدمات محیط‌‌زیستی و آسیب های جدی به مراتع و #جنگلها و نیز مشخص نبودن منابع مالی حاصل از استخراج را از جمله مشکلات و معضلات معدن طلای اندریان اعلام و اضافه کرد: «بدون تردید آسیب های #محیط_زیستی این معدن بسیار فراتر و بیشتر از منافع مالی آن است.»

🔻 آقای دهقانی در اظهاراتی که نشان از وجود یک بهره‌برداری استعماری در این معدن دارد، بیان داشت: «ابهامات و تاریکی های فراوانی در زمینه نوع و نحوه واگذاری این معدن به طرف های ایرانی و خارجی وجود دارد و اصلا” مشخص نیست طرف روسی چه مقدار به لحاظ وزنی و دلاری از این معدن بهره برداری می کند.»

🔻 وی با ابراز تعجب از اینکه چرا تاکنون درآمدهای معدن طلای اندیرگان (اندریان) اعلام نشده است، اظهار داشت: «در حالیکه طبق قوانین و مقررات موجود باید عوارض آلایندگی آن برای توسعه زیرساخت های شهرستان ورزقان هزینه می شد، تا کنون آماری در این زمینه ارایه نشده است.»

🔻 این نماینده مجلس افزود: «ما به روش های استخراج و مسایل مالی معدن طلای اندیرگان اعتراض داریم و در این خصوص نظر کارشناسان مربوطه برای ما مهم بوده و اولویت دارد.»

🔻 آقای دهقانی از مدیران #سازمان_حفاظت_محیط_زیست خواست تا هر چه سریع تر به موضوع آلایندگی معدن طلای اندریان ورود کرده و برخی از معادلات نامشخص در این حوزه را تعیین تکلیف کند، زیرا بر اساس برخی یافته های علمی و گزارش های میدانی بومی های منطقه، وجود ماده سمی سیانور در هوا، خاک و آب آنجا وجود دارد.

🔻 نماینده ورزقان با تاکید بر اینکه ما به روش های استخراج و مسائل مالی «معدن طلای اندریان» اعتراض داریم، گفته است «مشخص نیست طرف روسی چه مقدار به لحاظ وزنی و دلاری از این معدن بهره‌برداری می کند.»

🔻 الله‌ورد دهقانی هشدار داد که «چنانچه مسائل مربوط به روش های استخراج و مسائل مالی این معدن شفاف‌سازی نشود، نه فقط بر ابهامات موضوع خواهد افزود، بلکه شاهد قاچاق طلا در منطقه خواهیم بود.»

معدن طلای اندیرگان (اندریان) در ۷۰ کیلومتری شمال شرق تبریز و در محدوده جنگل های قره داغ (ارسباران) از جمله معادن چپاول شده آذربایجان شرقی است که به رغم اظهارات مقام های ارشد استانی مبنی بر آلوده نبودن آن، در سال های اخیر توجه رسانه ها و تعدادی از تشکل های مردمی را به خود جلب کرده است.

فعالیت های اکتشافی در محدوده معدن طلای اندریان از سال ۱۳۷۲ توسط شرکت منطقه ای معادن آذربایجان آغاز شد و اکنون نیز شرکت معدنی «زرین داغ آستارکان» با همکاری و سرمایه گذاری «شرکت پروژه زمین شناسی معدنی» از کشور گرجستان با هدف استخراج سالیانه ۱۴۰۰ هزار تن کانسنگ طلا و تولید طلا به روش «هیپ لیچ» در این معدن فعالیت می کنند.

معدن طلای اندریان (آستارگان) در روستای اندریان در شهرستان ورزقان قرار دارد. فعالیت‌های اکتشافی در محدوده معدن طلای اندریان از سال ۱۳۷۲ با ۳۰ میلیون تن ذخیره قطعی کانسنگ طلا با عیار پنج درصد در محدوده ۱۲۰ هکتاری آغاز شد و گفته می‌شود در سال ۱۳۹۰ از سوی ایمدرو (سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران) به یک شرکت که در کشور گرجستان ثبت‌ شده و سرمایه گذار آن یک فرد روس می باشد، به مبلغ ۲۵ میلیون دلار واگذار شده است.

روس ها با روش های غیر اصولی و استفاده از ترکیبات سیانور در استحصال طلا، موجب نفوذ ترکیبات خطرناک سیانور در آب‌های سطحی، زیرسطحی و خاک منطقه شده اند به گونه ای که ذخایر زیرزمینی نابود و آب شرب و کشاورزی منطقه آلوده شده است. آزمایشگاه اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان شرقی سندی را منتشر کرده است که در آن بر وجود آلایندگی شدید در روان آب‌های مجاور تاکید و میزان آلایندگی را ۳۰۰ درصد بیشتر از حد مجاز نشان می‌دهد.

🔴 #روزنامه لیبراسیون : بی‌آبی در #خوزستان نتیجۀ غارت منابع است؛ فاجعۀ بزرگتر در راه است

📌 به گفتۀ «جاناتان پیرون» کارشناس مسائل ایران در اندیشکدۀ بلژیکی «اِتوپیا» بی آبی جاری در #خوزستان و ایران ناشی از #خشکسالی نیست. مسبب اصلی آن رهبران جمهوری اسلامی ایران هستند که معتقدند تولید اقتصادی از طریق غارت و تخریب منابع طبیعی و نه بازتولید آنها به دست می‌آید. نشانه‌های خبردهند یک فاجعه #محیط_زیستی در #ایران که به طرز خطرناکی روی هم انباشته شده‌اند.

🔻 «لیبراسیون» روزنامۀ صبح پاریس در مطلبی دربارۀ اعتراض‌های جاری خوزستان به بی آبی در این استان از قول «جاناتان پیرون» کارشناس مسائل ایران در اندیشکدۀ بلژیکی «اِتوپیا» نوشته است که خشکسالی جزئی از #تاریخ_ایران است. اما، توالی آن از هر ده سال یک بار به سه سال کاهش یافته است. به گفتۀ کارشناس بلژیکی بی ثباتی جاری در #خوزستان و ایران ناشی از خشکسالی نیست. به گفتۀ «جاناتان پیرون» رهبران جمهوری اسلامی مسئول و مسبب اصلی وضعیت کنونی بی آبی در خوزستان و دیگر مناطق کشور هستند، زیرا آنان با پیروی از منطق منسوخ تولیدمحور بر این اعتقادند که تولید اقتصادی از طریق غارت منابع طبیعی و نه بازتولید آنها به دست می‌آید.

🔻 به نوشتۀ لیبراسیون این تلقی و رفتار در بین رهبران ایران در واقع نتیجۀ خشونت دائمی در قبال #طبیعت و منابع طبیعی است. بارزترین نمونۀ آن #انتقال_آب مناطق به دیگر نواحی کشور بدون توجه به پی آمدهای فاجعه بار آن است. لیبراسیون طرح #بهش‌ آباد را که در سال ٢٠١١ به تصویب رسید از نمونه‌های همین خشونت می‌داند و می‌افزاید که به موجب این طرح آب خوزستان به فلات خشک مرکزی در استان‌های #اصفهان، #یزد و #کرمان منتقل شد و یکی از اهداف این اقدام تأمین آب ذوب آهن اصفهان بوده که فعالیت آن به مصرف بی نهایت آب نیازمند است.

🔻 افزون بر این، به نوشتۀ لیبراسیون، خصلت استبدادی قدرت و تبار و تعلق قومی رهبران جمهوری اسلامی ایران که عمدتاً از فلات مرکزی این کشور می‌آیند مانع از آن شده که حکومت اسلامی مخاطرات چنین سیاست‌ها و رفتارهای خشونت باری را در زمینه توزیع آب به ویژه در مناطق حاشیۀ کویر در نظر بگیرد.

🔻 لیبراسیون از قول پژوهشگر بلژیکی تصریح می‌کند که برای قدرت مرکزی ایران #محیط_زیست همواره مسئله ای جانبی بوده است. در جمهوری اسلامی مدیریت منابع بر عهدۀ وزارت نیرو است و نه وزارتخانۀ محیط زیست که وجود خارجی ندارد. حاکمیت جمهوری اسلامی ایران فاقد نگاهی است که مدیریت پایدار منابع را مورد ملاحظه قرار می‌دهد. به نوشتۀ لیبراسیون رژیم اسلامی برای پراکندن تظاهرکنندگان خوزستانی که از بی آبی فریاد می زنند : "ما تشنه ایم"، تانکرهای آبپاش به منطقه فرستاده است.

🔻 لیبراسیون در ادامه تأکید کرده است که "نشانه‌های خبردهندۀ یک فاجعۀ زیست محیطی در ایران به طرز خطرناکی روی هم انباشته شده‌اند. مصرف مازاد آب شیرین جابجایی جمعیت میان مناطق کشاورزی و شهرهای متوسط را باعث شده است. خشکسالی‌های پیاپی توفان‌های دائمی گردوغبار و همچنین کاهش پیوستۀ فضای زیست را در پی دارند و خالی شدن سفره های آب‌های زیرزمینی به ویژه در تهران نشست زمین را باعث شده‌اند.

⬅️ لیبراسیون سپس از قول #کاوه_مدنی که مدتی معاون سازمان محیط زیست در ایران بود نوشته است : "انچه در ایران امروز شاهد هستیم نتیجۀ دهه‌ها سوءمدیریت آب و محیط زیست است و نه تحریم‌ها و نه #تغییرات_اقلیمی."

🔻 مقاله نویس لیبراسیون در ادامه افزوده است که خوزستان سنتاً از مناطق شورشی ایران است و یکی از کانون‌های اصلی اعتراض‌های آبان ماه ٩٨ بود. به نوشتۀ لیبراسیون اعتراض‌های جاری مردم خوزستان طبیعی و از مدت‌ها پیش قابل پیش بینی بود هم به دلیل نابودی منابع آب و #محیط_زیست این کشور طی دهه‌های گذشته و هم به دلیل فقر و تبعیض فزاینده و نابرابری حاکم بر این استان. به نوشتۀ لیبراسیون خوزستان با داشتن هشتاد درصد منابع نفتی و شصت درصد منابع گاز ایران یکی از فقیرترین استان‌های ایران است که در آن نرخ بیکاری به پنجاه درصد می رسد و زخم‌های جنگ ایران و #عراق بر پیکر آن همچنان آشکار است.

#امنیت_محیط‌زیستی
#امنیت_آبی