در نسخه‌ی صد و سی و پنج کروم، امکان استایل‌دهی به عنصر نیتیو <select> اضافه شد.


🔗https://developer.chrome.com/blog/a-customizable-select
#️⃣#tip #css
👥@IR_javascript_group
🆔@IR_javascript

تابع attr()
بله، تابع attr در CSS به‌طور قابل‌توجهی بهبود یافته است! از این پس، تمامی ویژگی‌های HTML با پیشوند `data-`، بدون توجه به نوع داده‌ای آن‌ها، می‌توانند در هر ویژگی CSS مورد استفاده قرار گیرند. این پیشرفت، افق‌های تازه‌ای را برای استایل‌دهی پویا به عناصر گشوده و امکانات و انعطاف‌پذیری بیشتری را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد.

با مشخص‌کردن نوع داده و در صورت نیاز تعیین یک مقدار پیش‌فرض، می‌توان به شکلی مؤثرتر نمایش محتوا و رفتار عناصر صفحه وب را مدیریت کرد.

مثال:

<div data-width="189"></div>
<div data-width="100"></div>

<style>
  div {
    width: attr(data-width px);
  }
</style>

در این مثال، مقدار ویژگی data-width به‌صورت مستقیم در ویژگی width هر عنصر استفاده شده و مقدار آن به پیکسل تفسیر می‌شود. این روش جدید، مسیرهای نوینی برای طراحی واکنش‌گرا و مبتنی بر داده فراهم می‌آورد.




#️⃣#tip #css
👥@IR_javascript_group
🆔@IR_javascript

تابع toggle()
درست است، تابع toggle در CSS امکان بسیار کاربردی و مناسبی را برای تغییر چرخشی مقادیر در عناصر یا فرزندان آن‌ها فراهم می‌کند؛ قابلیتی که نه‌تنها کدنویسی را ساده‌تر می‌سازد، بلکه موجب افزایش انعطاف‌پذیری در طراحی سبک‌ها نیز می‌شود.

اجازه دهید مثالی ارائه کنم: فرض کنید می‌خواهید در یک فهرست تو در تو به‌صورت ul > li > ul > li`، نوع علامت‌گذاری (`list-style-type) برای سطوح فرد به‌صورت «disc» و برای سطوح زوج به‌صورت «square» تعریف شود. به‌جای آنکه به‌صورت دستی برای هر سطح از تو در تویی استایل جداگانه تعریف کنید، می‌توانید به‌سادگی از دستور list-style-type: disc, square; استفاده نمایید. تابع toggle به‌صورت خودکار این مقادیر را به‌صورت چرخشی بین فرزندان اعمال می‌کند و از تکرار بی‌مورد کد جلوگیری کرده و مدیریت استایل‌ها را هوشمندانه‌تر و مؤثرتر می‌سازد.

مثال:

/*
اگر فهرست‌هایی به‌صورت تو در تو داشته باشیم:
- سطح نخست علامت‌گذاری به‌صورت disc خواهد بود.
- سطح دوم circle خواهد بود.
- سطح سوم square خواهد بود.
اگر تعداد سطوح بیشتر شود، این الگو به‌صورت چرخشی تکرار می‌گردد:
disc، circle، square، سپس دوباره disc، circle...
*/
ul {
  list-style-type: toggle(disc, circle, square);
}

این ویژگی جدید امکان طراحی سبک‌های منظم، خوانا و بدون تکرار اضافی را فراهم می‌کند و به بهینه‌سازی و زیبایی کد CSS کمک شایانی می‌نماید.


#️⃣#tip #css
👥@IR_javascript_group
🆔@IR_javascript

تابع‌های sibling-count() و sibling-index()
با معرفی توابع جدید در CSS که امکان کار با تعداد عناصر و ترتیب آن‌ها را فراهم می‌سازند، دیگر نیازی به تعریف استایل‌های سفارشی برای هر عنصر به‌صورت جداگانه یا استفاده از سلکتورهای پیچیده مانند nth-child نیست. این قابلیت‌ها فرایند استایل‌دهی را بسیار ساده‌تر کرده و کد را خواناتر، فشرده‌تر و نگه‌داری آن را آسان‌تر می‌سازند.

تابع sibling-count() تعداد عناصر هم‌سطح (خواهر یا برادر) را بازمی‌گرداند.
تابع sibling-index() موقعیت عنصر را در میان خواهر و برادرهایش مشخص می‌کند.

مثال:

/*
فرض کنید درون یک کانتینر، چهار عنصر div قرار دارند.
در این صورت:
- عرض هر div برابر خواهد بود با بیست و پنج درصد (یعنی صد درصد تقسیم بر چهار).
- ارتفاع آن‌ها به ترتیب برابر خواهد بود با صد، دویست، سیصد و چهارصد پیکسل.
*/

div {
  width: calc(۱۰۰% / sibling-count());
  height: calc(sibling-index() * ۱۰۰px);
}

این توابع به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند تا به‌سادگی سبک‌های وابسته به موقعیت عناصر در ساختار صفحه را بدون نیاز به تکرار و کدنویسی پیچیده پیاده‌سازی کنند. این تحول، گامی بزرگ در جهت مدرن‌سازی و ارتقای بهره‌وری در طراحی CSS به شمار می‌رود.


#️⃣#tip #css
👥@IR_javascript_group
🆔@IR_javascript

تابع first-valid()
معرفی روش جدیدی با نام first-valid که آرگومان‌هایی را دریافت کرده و نخستین مقدار معتبر را انتخاب می‌کند، می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی کار با متغیرهای CSS را ساده‌تر و قابل‌اعتمادتر کند. یکی از چالش‌های رایج در استفاده از متغیرها این است که حتی اگر مقدار آن‌ها نامعتبر باشد، همچنان به‌عنوان مقدار معتبر در نظر گرفته می‌شوند و در نتیجه، مقادیر پشتیبان (fallback) نادیده گرفته می‌شوند.

با بهره‌گیری از تابع `first-valid`، می‌توان مجموعه‌ای از مقادیر پشتیبان را به‌صورت زنجیره‌ای تعریف کرد. در این حالت، مرورگر نخستین مقدار معتبر را از میان آن‌ها انتخاب می‌کند و اگر مقدار اول معتبر نباشد، به ترتیب سراغ گزینه‌های بعدی می‌رود تا به یک مقدار معتبر برسد. این قابلیت باعث می‌شود کد CSS مقاوم‌تر و نگهداری آن آسان‌تر شود.

مثال:

/* بدون استفاده از مقدار پشتیبان مؤثر */
div {
  --a: ۴۰px;
  --b: red;
  background: golden;
  background: var(--a);
}

/* استفاده از مقدار معتبر با first-valid */
div {
  --a: ۵۰px;
  --b: green;
  background: red;
  background: first-valid(var(--a), var(--b));
}

در نمونه دوم، اگر مقدار نخست (مثلاً --a) به هر دلیلی نامعتبر باشد، مرورگر به‌طور خودکار از مقدار دوم (یعنی --b) استفاده خواهد کرد. این روش، رویکردی ساخت‌یافته و ایمن برای مدیریت مقادیر متغیرها فراهم می‌سازد.


#️⃣#tip #css
👥@IR_javascript_group
🆔@IR_javascript

تابع‌های *-mix()
با معرفی تابع جدید mix() در CSS، فرایند ترکیب توابع مختلفی که با *-mix() شناخته می‌شوند، بسیار ساده‌تر شده است. اکنون اگر بخواهید رنگ‌ها را با یکدیگر ترکیب کنید، می‌توانید از نگارشی مانند color(green, ۵۰٪، blue) استفاده کنید. به‌همین ترتیب، ترکیب طول‌ها نیز امکان‌پذیر است. این تابع حتی برای توابع مرتبط با تبدیل (transform) نیز کاربرد دارد که موجب افزایش انعطاف‌پذیری و سهولت در استفاده از CSS می‌شود.

با بهره‌گیری از این قابلیت، می‌توان به‌سادگی ویژگی‌های مختلف را با یکدیگر ادغام کرده و بدون پیچیدگی اضافه در کدنویسی، به نتیجه‌ی دلخواه دست یافت. در نتیجه، کد نهایی خواناتر، بهینه‌تر و نگه‌داری آن آسان‌تر خواهد بود.

از جمله توابع پشتیبانی‌شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

* calc-mix()
* color-mix()
* cross-fade()
* palette-mix()

مثال:

div {
  color: mix(۷۰٪، سبز، آبی);
}

در این مثال، رنگ نهایی ترکیبی از هفتاد درصد سبز و سی درصد آبی خواهد بود. این نوع نگارش، بیانگر نسلی نو از قابلیت‌های طراحی در CSS است که پاسخ‌گوی نیازهای پیچیده‌ی امروزی با رویکردی ساده و مؤثر است.


#️⃣#tip #css
👥@IR_javascript_group
🆔@IR_javascript

تابع‌های *-progress()
این رویکرد، امکان محاسبه‌ی پیشرفت نسبی یک مقدار از نقطه‌ی آغازین تا نقطه‌ی پایانی را فراهم می‌سازد. خروجی این تابع، عددی بین صفر تا یک خواهد بود که می‌توان آن را در عملیات مختلف مورد استفاده قرار داد. این قابلیت به‌ویژه در ترکیب با خانواده‌ی توابع *-mix() که پیش‌تر معرفی شد، کاربردی و مؤثر است و امکان کنترل دقیق‌تر و پویاتری بر حالت‌های میانی میان مقادیر مختلف فراهم می‌کند.

در این دسته، سه تابع اصلی تعریف شده‌اند:

* progress()
* media-progress()
* content-progress()

این توابع ابزارهایی انعطاف‌پذیر برای طراحی‌های واکنش‌گرا، تعامل‌پذیر و مبتنی بر وضعیت فراهم می‌آورند.

مثال:

div {
  width: calc(۱۰۰٪ * progress(۵۰px from ۰px to ۱۰۰px));
}

در مثال بالا، مقدار عرض عنصر بر اساس درصد پیشرفت پنجاه پیکسل از صفر تا صد پیکسل محاسبه می‌شود؛ نتیجه، عددی بین صفر تا یک خواهد بود که در ضرب با صد درصد، مقدار نهایی عرض را تعیین می‌کند.

این قابلیت، طراحی‌ مبتنی بر مقادیر دینامیک را ساده‌تر، قدرتمندتر و خواناتر می‌سازد.



#️⃣#tip #css
👥@IR_javascript_group
🆔@IR_javascript

تابع calc-size()
این تابع امکان کار امن و دقیق با مقادیر درونی مانند auto`، `max-content و fit-content را فراهم می‌سازد. این قابلیت به‌ویژه هنگام طراحی گذارها (transitions) و انیمیشن‌ها که نیاز به کنترل دقیق ابعاد دارند، بسیار کارآمد و مؤثر است.

ویژگی size انعطاف‌پذیری بیشتری را در محاسبات ابعاد فراهم کرده و کار با اندازه‌ی عناصر را آسان‌تر می‌کند. با استفاده از این تابع، می‌توان به‌صورت قابل‌اطمینان با مقادیر درونی کار کرد، بدون آنکه با محدودیت‌های توابع سنتی روبه‌رو شد.

اگرچه تابع calc() در بسیاری از موارد به‌خوبی با مقادیر مشخص عمل می‌کند، اما توانایی پردازش مقادیر درونی مانند auto یا fit-content را ندارد. در چنین شرایطی، تابع calc-size() راه‌حلی امن و کارآمد برای مدیریت این‌گونه مقادیر ارائه می‌دهد، به‌ویژه در زمینه‌ی انیمیشن‌ها و گذارهای پویا.

مثال:

details {
  transition: height ۱s;
}

details::details-content {
  display: block;
}

details[open]::details-content {
  height: auto;
}

details:not([open])::details-content {
  height: calc-size(any, ۰px);
}

در این مثال، تابع calc-size() به‌گونه‌ای استفاده شده است که هنگام بسته بودن جزئیات (details)، مقدار ارتفاع را از حالت پویا به صفر پیکسل کاهش دهد، بدون آنکه منجر به اختلال در اجرای گذار شود. این عملکرد، گامی بزرگ در راستای ایجاد تعاملات روان، مؤثر و قابل‌پیش‌بینی در طراحی رابط کاربری محسوب می‌شود.


#️⃣#tip #css
👥@IR_javascript_group
🆔@IR_javascript

تابع‌های random() و random-item()
در نسخه‌های پیشین CSS، نبود ابزارهای داخلی برای تولید مقادیر تصادفی به‌وضوح احساس می‌شد. اما در این ماژول جدید، دو تابع کاربردی معرفی شده‌اند:

* random-item() که یک مقدار تصادفی از میان یک فهرست برمی‌گرداند.
* random() که عددی تصادفی در بازه‌ای مشخص تولید می‌کند.

این نگارش ساده و در عین حال قدرتمند، به ما امکان می‌دهد مقادیر تصادفی را مستقیماً در CSS و در دل سلکتورها یا عناصر به‌کار ببریم. چنین رویکردی افق‌های تازه‌ای در طراحی گرافیکی وب می‌گشاید و به طراحان اجازه می‌دهد جزئیاتی پویا، چشم‌نواز و خلاقانه به صفحات خود بیفزایند. استفاده از این قابلیت‌ها بدون شک تجربه‌ای هیجان‌انگیز خواهد بود و به خلق طراحی‌های منحصربه‌فرد و جذاب کمک می‌کند.

مثال:

.random-square-۲ {
  font-size: ۱۶px;
  width: random(۱۶۰px, ۳۲۰px);
  height: random(۱۰em, ۲۰em);
}

.random {
  /* مقدار تصادفی بین صد تا سیصد پیکسل */
  width: random(۱۰۰px, ۳۰۰px);

  /* مقدار تصادفی بین صد تا سیصد پیکسل با گام پنجاه پیکسل:
     صد پیکسل، صد و پنجاه پیکسل، ... */
  height: random(۱۰۰px, ۳۰۰px, by ۵۰px);

  /* یکی از سه رنگ تصادفی */
  background: random-item(--c, قرمز، سبز، آبی);
}

#️⃣#tip #css
👥@IR_javascript_group
🆔@IR_javascript

### شبه‌کلاس CSS به نام :only-child 😉

این شبه‌کلاس زمانی روی یک عنصر اعمال می‌شود که آن عنصر تنها فرزند والد خود باشد.

به زبان ساده‌تر، زمانی عمل می‌کند که یک عنصر، تنها آیتم موجود در داخل محفظه (یا کانتینر) خود باشد. ☺️

---

### این شبه‌کلاس چه کاری انجام می‌دهد؟

div > p:only-child {
  color: crimson;
}

ترجمه: این استایل زمانی روی تگ <p> اعمال می‌شود که تنها فرزند داخل تگ <div> باشد.

---

### 👩‍💻 کاربردها

⏺️ پنهان کردن عناصر اضافی، در صورتی که بیش از یکی باشند
⏺️ تغییر ظاهر عناصر «تک‌نفره»، مثلاً وقتی در یک فهرست فقط یک مورد وجود دارد
⏺️ کاهش فاصله‌ها یا حذف عناصر تزئینی، وقتی یک عنصر به‌تنهایی درون کانتینر قرار دارد

---

### 🟣 ترکیب با شبه‌کلاس :has



با اینکه :only-child به‌تنهایی ابزار مفیدی‌ست، اما من از ترکیب آن با شبه‌کلاس :has() بسیار لذت می‌برم.
این ترکیب به ما اجازه می‌دهد بدون استفاده از JavaScript، براساس نوع و تعداد فرزندان یک عنصر، به عنصر والد استایل دهیم. ✔️

---

### 👩‍💻 نمونه کد:

ul:has(> li:only-child) {
  background-color: #f0f0f0;
  padding: 1rem;
  border-radius: 8px;
}

توضیح: اگر درون تگ <ul> تنها یک تگ <li> وجود داشته باشد، این استایل ویژه برای آن اعمال می‌شود.

---


---

### جمع‌بندی

این شبه‌کلاس ساده، در ظاهر کوچک به نظر می‌رسد، اما در موقعیت‌های مناسب، می‌تواند بسیار کاربردی و مؤثر باشد. 👍


#️⃣#tip #css
👥@IR_javascript_group
🆔@IR_javascript