#مهرگان برابر با نوروز و یا دومین نورز و بزرگترین جشن ایرانیان را در ۱۶ مهرماه به نیکی برگزار میکنیم (۱۶ تا ۲۲ مهر)
یادگاری از آیین مهر (میترائیسم) و پیروزی ایرانیان بر ضحاک، جشن دُر و جشن جوانان و آینده سازان. جشن میتراکانا و آغاز سال نو در دوران هخامنشی.
https://youtu.be/_D35EPYKwts
یادگاری از آیین مهر (میترائیسم) و پیروزی ایرانیان بر ضحاک، جشن دُر و جشن جوانان و آینده سازان. جشن میتراکانا و آغاز سال نو در دوران هخامنشی.
https://youtu.be/_D35EPYKwts
YouTube
مهرگان
***** بیانیه مهرگان *****
بیانیه مهرگان، کاری از گروه Master OF Persia# که با هنر ارزنده خود این کلیپ را به تمام رنسانسی ها هدیه کردند.
به مهربانوان و مهربانان ایرانزمین
دوباره خورشید مهر بر فراز البرز بر دمید و خبر از استواری و عزم توفنده ایرانیان در برابر…
بیانیه مهرگان، کاری از گروه Master OF Persia# که با هنر ارزنده خود این کلیپ را به تمام رنسانسی ها هدیه کردند.
به مهربانوان و مهربانان ایرانزمین
دوباره خورشید مهر بر فراز البرز بر دمید و خبر از استواری و عزم توفنده ایرانیان در برابر…
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#مهرگان، ۱۶ مهرماه، جشن میتراکانا
روزی که ایرانیان ضحاک را شکست دادند از بند او آزاد گشتند.
در این جشن ایرانیان با پوشیدن ردای ارغوانی رنگ و همراه با دستههای نوازندگان و خنیاگران به رقصهای دستهجمعی و پایکوبی و می گساری (نوشیدن شراب) میپرداختهاند.
زمان برگزاری جشن مهرگان در دوره هخامنشی و به احتمالی قدیمتر از آن، در نخستین روز ماه مهر بوده و اکنون حدود دو هزار سال است که این جشن به شانزدهمین روز این ماه یا مهرروز از مهرماه در گاهشماری ایرانی منسوب است
به روز خجسته سرِ مهر ماه به سر بر نهاد آن کـیانی کلاه
زمانه بی اندوه گشت از بدی گرفتند هر کس ره بخردی
دل از داوریها بپرداختند به آیین یکی جشن نو ساختند
نشستند فرزانگان شادکام گرفتند هر یک ز یاقوت جام
میِ روشن و چهره ی شاه نو جهان نو ز داد از سرِ ماه نو
بفرمود تا آتش افروختند همه عنبر و زعفران سوختند
پرستیدن مهرگان دین اوست تنآسانی و خوردن آیین اوست
اگر یادگارست ازو ماه و مهر بکوش و به رنج ایچ منمای چهر
فردوسی بزرگ
روزی که ایرانیان ضحاک را شکست دادند از بند او آزاد گشتند.
در این جشن ایرانیان با پوشیدن ردای ارغوانی رنگ و همراه با دستههای نوازندگان و خنیاگران به رقصهای دستهجمعی و پایکوبی و می گساری (نوشیدن شراب) میپرداختهاند.
زمان برگزاری جشن مهرگان در دوره هخامنشی و به احتمالی قدیمتر از آن، در نخستین روز ماه مهر بوده و اکنون حدود دو هزار سال است که این جشن به شانزدهمین روز این ماه یا مهرروز از مهرماه در گاهشماری ایرانی منسوب است
به روز خجسته سرِ مهر ماه به سر بر نهاد آن کـیانی کلاه
زمانه بی اندوه گشت از بدی گرفتند هر کس ره بخردی
دل از داوریها بپرداختند به آیین یکی جشن نو ساختند
نشستند فرزانگان شادکام گرفتند هر یک ز یاقوت جام
میِ روشن و چهره ی شاه نو جهان نو ز داد از سرِ ماه نو
بفرمود تا آتش افروختند همه عنبر و زعفران سوختند
پرستیدن مهرگان دین اوست تنآسانی و خوردن آیین اوست
اگر یادگارست ازو ماه و مهر بکوش و به رنج ایچ منمای چهر
فردوسی بزرگ
شرایط سیاسی و مبارزاتی روز، آژیر خطر، شورای گذار تجزیه طلبان و اعتلاف ایرانستیزان
#سدگان
#مهرگان
https://youtu.be/UMJUi3NQNog
پاینده ایران 💎
#رنسانس_ایرانی 🌱
#جاویدشاه 🔥
#بگوبرگردشاه 👑
#رستاخیز_فیروزه_ای 💎
#فیروز_جامگان 🦋
#تسخیرپایتخت 👊
#سدگان
#مهرگان
https://youtu.be/UMJUi3NQNog
پاینده ایران 💎
#رنسانس_ایرانی 🌱
#جاویدشاه 🔥
#بگوبرگردشاه 👑
#رستاخیز_فیروزه_ای 💎
#فیروز_جامگان 🦋
#تسخیرپایتخت 👊
YouTube
شورای گذار تجزیه طلبان، سدگان، مهرگان
شرایط سیاسی و مبارزاتی روز، آژیر خطر #سدگان #مهرگان پاینده ایران 💎 #رنسانس_ایرانی 🌱 #جاویدشاه 🔥 #بگوبرگردشاه 👑 #رستاخیز_فیروزه_ای 💎 #فیروز_جامگان 🦋 #تسخیرپای...
Audio
شورای گذار تجزیه طلبان، سدگان، مهرگان 🎵
( فایل صوتی Mp3 کمحجم )
شرایط سیاسی و مبارزاتی روز، آژیر خطر، شورای گذار تجزیه طلبان و اعتلاف ایرانستیزان
#سدگان
#مهرگان
https://youtu.be/UMJUi3NQNog
پاینده ایران 💎
#رنسانس_ایرانی 🌱
#جاویدشاه 🔥
#بگوبرگردشاه 👑
#رستاخیز_فیروزه_ای 💎
#فیروز_جامگان 🦋
#تسخیرپایتخت 👊
( فایل صوتی Mp3 کمحجم )
شرایط سیاسی و مبارزاتی روز، آژیر خطر، شورای گذار تجزیه طلبان و اعتلاف ایرانستیزان
#سدگان
#مهرگان
https://youtu.be/UMJUi3NQNog
پاینده ایران 💎
#رنسانس_ایرانی 🌱
#جاویدشاه 🔥
#بگوبرگردشاه 👑
#رستاخیز_فیروزه_ای 💎
#فیروز_جامگان 🦋
#تسخیرپایتخت 👊
ایرانشهر افزون بر بار جغرافیایی آن، به عنوان یک مفهوم انتزاعی در یک مجموعه استوره ای، #تاریخی، #ادبی و #هنری در شکلی دلکش و انسانی، ترسیم شده است. کاوه و آرش و #سیاوش و کیخسرو و #رستم همان اندازه به آن جان دادهاند که #نوروز و #مهرگان و سده و شب چله. #فردوسی یکه تاز پهنه جان و خرد آن است، #کور,ش نمونه رواداری و مردم نیازاری آن و #داریوش آبادکننده و سازنده آن. #زرتشت آموزگار اخلاق آن است و با سده ها فاصله، #حافظ «لسان الغیب» رموز و نمادهای آن می باشد. #ایرانشهر تنها یک جغرافیا و یا یک واحد #سیاسی نیست، جان #ایران است و همه سهم #ایرانیان است در این دنیا...!
پاینده ایران
#جاویدشاه
#رنسانس_ایرانی
🔥
💎
#نه_به_آخوند
#آخوند_خوب_آخوند_مرده_است
#ارتش_فدای_ملت
#من_ارتش_را_دوست_دارم
#OccupierIRIregimeIsNotLegitimate
#SaveNavidAfkari
#KingdomWithPahlavi
پاینده ایران
#جاویدشاه
#رنسانس_ایرانی
🔥
💎
#نه_به_آخوند
#آخوند_خوب_آخوند_مرده_است
#ارتش_فدای_ملت
#من_ارتش_را_دوست_دارم
#OccupierIRIregimeIsNotLegitimate
#SaveNavidAfkari
#KingdomWithPahlavi
زمان برگزاری جشن #مهرگان در دوره هخامنشی و به احتمالی قدیمتر از آن، در نخستین روز ماه مهر بوده و اکنون حدود دو هزار سال است که این جشن به شانزدهمین روز این ماه یا مهرروز از مهرماه در گاهشماری ایرانی منسوب است. شانزده تا بیست و دوم مهرماه.
مهرگان یکی از کهنترین جشنها و گردهماییهای ایرانیان و هندوان است که در ستایش و نیایش مهر یا میترا برگزار میشود.
جشن مهرگان قدمتی به اندازه ایزد منسوب به خود دارد. تا آنجا که منابع مکتوبِ موجود نشان میدهد، دیرینگیِ این جشن دستکم تا دوران فریدون باز میگردد.
دلیل برگزاری جشن مهرگان در آغاز مهرماه و اصولاً نامگذاری نخستین ماه فصل پاییز به نام مهر، در این است که در دورههایی از دوران باستان و از جمله در عصر هخامنشی، آغاز پاییز، آغاز سال نو بوده است و از همین روی نخستین ماه سال را به نام مهر منسوب کردهاند.
شواهد موجود نشان میدهد که جشن مهرگان در عصر هخامنشی در آغاز سال نو، یعنی در نخستین روز از ماه مهر برگزار میشده است. در گزارشهای مورخان یونانی و رومی از این جشن با نام «میثْـرَکَـنَـه/ میتراکانا» یاد شده است. نام ماه مهر در کتیبه میخیِ داریوش در بیستون به گونه «باگَـیادَئیش» (= باگَـیادی/ بَـغَـیادی) به معنای احتمالی «یاد خدا» آمده است.
برای دانستن بیشتر از مهرگان به خاستگاه تارنمای جنبش مراجعه کنید:
https://iircf.com/?page_id=433
#راه_نوید_ادامه_دارد
پاینده ایران
#جاویدشاه
#رنسانس_ایرانی
#دفاع_شخصی
#OccupierIRIregimeIsNotLegitimate
🔥
💎
مهرگان یکی از کهنترین جشنها و گردهماییهای ایرانیان و هندوان است که در ستایش و نیایش مهر یا میترا برگزار میشود.
جشن مهرگان قدمتی به اندازه ایزد منسوب به خود دارد. تا آنجا که منابع مکتوبِ موجود نشان میدهد، دیرینگیِ این جشن دستکم تا دوران فریدون باز میگردد.
دلیل برگزاری جشن مهرگان در آغاز مهرماه و اصولاً نامگذاری نخستین ماه فصل پاییز به نام مهر، در این است که در دورههایی از دوران باستان و از جمله در عصر هخامنشی، آغاز پاییز، آغاز سال نو بوده است و از همین روی نخستین ماه سال را به نام مهر منسوب کردهاند.
شواهد موجود نشان میدهد که جشن مهرگان در عصر هخامنشی در آغاز سال نو، یعنی در نخستین روز از ماه مهر برگزار میشده است. در گزارشهای مورخان یونانی و رومی از این جشن با نام «میثْـرَکَـنَـه/ میتراکانا» یاد شده است. نام ماه مهر در کتیبه میخیِ داریوش در بیستون به گونه «باگَـیادَئیش» (= باگَـیادی/ بَـغَـیادی) به معنای احتمالی «یاد خدا» آمده است.
برای دانستن بیشتر از مهرگان به خاستگاه تارنمای جنبش مراجعه کنید:
https://iircf.com/?page_id=433
#راه_نوید_ادامه_دارد
پاینده ایران
#جاویدشاه
#رنسانس_ایرانی
#دفاع_شخصی
#OccupierIRIregimeIsNotLegitimate
🔥
💎
ImgBB
image
Image image hosted in ImgBB
🔸جشن بزرگ " مهرگان " بر همه ایرانشهریان نژاده و پارسی زبانان سرتاسر گیتی خجسته باد .
همایون باد
مهرگان مهر است ⚜️ مهر افزون کنیم
مهرگان از میترا می آید و ایرانشهریان تا دوران باشکوه ساسانی انرا باشکوه برگزار میکردند
#مهرگان را باشکوه برگزار کنیم
دل جهانست ایرانشهر 🔥
پاینده ایران
#جاویدشاه
#رنسانس_ایرانی
🔥
💎
همایون باد
مهرگان مهر است ⚜️ مهر افزون کنیم
مهرگان از میترا می آید و ایرانشهریان تا دوران باشکوه ساسانی انرا باشکوه برگزار میکردند
#مهرگان را باشکوه برگزار کنیم
دل جهانست ایرانشهر 🔥
پاینده ایران
#جاویدشاه
#رنسانس_ایرانی
🔥
💎
YouTube
مهرگان
***** بیانیه مهرگان *****
بیانیه مهرگان، کاری از گروه Master OF Persia# که با هنر ارزنده خود این کلیپ را به تمام رنسانسی ها هدیه کردند.
به مهربانوان و مهربانان ایرانزمین
دوباره خورشید مهر بر فراز البرز بر دمید و خبر از استواری و عزم توفنده ایرانیان در برابر…
بیانیه مهرگان، کاری از گروه Master OF Persia# که با هنر ارزنده خود این کلیپ را به تمام رنسانسی ها هدیه کردند.
به مهربانوان و مهربانان ایرانزمین
دوباره خورشید مهر بر فراز البرز بر دمید و خبر از استواری و عزم توفنده ایرانیان در برابر…
اگر میخواهید #جمهوری واپسگرا و #آخوند شپشو و #بسیجی و #حزب_اللهی و در کل #ارتجاع را دق مرگ و از این سرزمین ورجاوند مان بیرون کنید تنها کافی است #ایرانی باشید و با ایرانگرایی به پیکار با اندیشه اهریمنی انیرانی گرایی برویم .
دست افشانی و پایکوبی کنید، بخندید، شادی کنید، زیبا بپوشید، به بانوان را ارج بنهید، بجای گداخانه های #کربلا و سامرا به #تخت_جمشید و #پاسارگاد و آرامگاه #فردوسی بزرگ سفر کنید، گریه نکنید، نام ایرانی بر همه چیز بگذارید بخصوص بر روی فرزندان تان ، #کوروش بزرگ و #حافظ و #مولانا و فردوسی را گرامی بدارید، به فرزندانتان #شاهنامه بیاموزید، آوای سنتی با سنتور و کمانچه برایشان بگذارید #نوروز و #تیرگان و #مهرگان و #چهارشنبه_سوری را اجرا کنید و در یک جمله انسان باشید .
ایرانی تبار بودن ، بالندگی بس بزرگ و ورجاوند است .
دل جهان است ایرانشهر 🔥
پاینده ایران
#جاویدشاه
#رنسانس_ایرانی
🔥
💎
دست افشانی و پایکوبی کنید، بخندید، شادی کنید، زیبا بپوشید، به بانوان را ارج بنهید، بجای گداخانه های #کربلا و سامرا به #تخت_جمشید و #پاسارگاد و آرامگاه #فردوسی بزرگ سفر کنید، گریه نکنید، نام ایرانی بر همه چیز بگذارید بخصوص بر روی فرزندان تان ، #کوروش بزرگ و #حافظ و #مولانا و فردوسی را گرامی بدارید، به فرزندانتان #شاهنامه بیاموزید، آوای سنتی با سنتور و کمانچه برایشان بگذارید #نوروز و #تیرگان و #مهرگان و #چهارشنبه_سوری را اجرا کنید و در یک جمله انسان باشید .
ایرانی تبار بودن ، بالندگی بس بزرگ و ورجاوند است .
دل جهان است ایرانشهر 🔥
پاینده ایران
#جاویدشاه
#رنسانس_ایرانی
🔥
💎
این همان #اتحاد_شوم_سرخ_و_سیاه است
یکی در #لندن نشسته و سرش در آخور عجوزه #باکینگهام است و از بام تا شام در تلویزیونهای فکستنی لندنی بر جنایات رژیم اش ماله میکشد و دگری ، سرکوبگر در #ایران ، سر در آخور #ولی_فقیه اش دارد و با چماق و قناسه زیر بالشت اش میخوابد و بیشک نماز شب اش هم قضا نمی شود .
کانون میانوند هر دو ، اما ستیز با #اساس_ایران است .
با واژه بازی نمی شود ارج آیینهای باستانی را ضایع کرد. ایراد از یلدا نیست. ایراد از بیماری میهن فروشی و بی ریشه گی است که چشمهای این خرفستران را چپول کرده.
همینست که بارها گوشزد کرده ایم یکی از مهند ترین راه های پیکار با این اهریمنان سرخ و سیاه ، برگزاری هرچه باشکوه تر آئین های ایرانشهری و ارج نهادن آنهاست .
برپایی #نوروز #چله #مهرگان #سپندارمذگان #سده #چهارشنبه_سوری #تیرگان و .. اینهاست که خواب این چپ اندیشان ایرانستیز را آشفته میکند .
دل جهان است ایرانشهر 🔥
پاینده ایران
#جاویدشاه
#رنسانس_ایرانی
🔥
💎
یکی در #لندن نشسته و سرش در آخور عجوزه #باکینگهام است و از بام تا شام در تلویزیونهای فکستنی لندنی بر جنایات رژیم اش ماله میکشد و دگری ، سرکوبگر در #ایران ، سر در آخور #ولی_فقیه اش دارد و با چماق و قناسه زیر بالشت اش میخوابد و بیشک نماز شب اش هم قضا نمی شود .
کانون میانوند هر دو ، اما ستیز با #اساس_ایران است .
با واژه بازی نمی شود ارج آیینهای باستانی را ضایع کرد. ایراد از یلدا نیست. ایراد از بیماری میهن فروشی و بی ریشه گی است که چشمهای این خرفستران را چپول کرده.
همینست که بارها گوشزد کرده ایم یکی از مهند ترین راه های پیکار با این اهریمنان سرخ و سیاه ، برگزاری هرچه باشکوه تر آئین های ایرانشهری و ارج نهادن آنهاست .
برپایی #نوروز #چله #مهرگان #سپندارمذگان #سده #چهارشنبه_سوری #تیرگان و .. اینهاست که خواب این چپ اندیشان ایرانستیز را آشفته میکند .
دل جهان است ایرانشهر 🔥
پاینده ایران
#جاویدشاه
#رنسانس_ایرانی
🔥
💎
🔸جشن دیگان از جشن های ایران باستان به مناسبت همنام شدن روز و ماه در گاهشمار ایرانیان
جشن دیگان چیست؟
جشن #دیگان در روزهای دوم و نهم و هفدهم ماه دی در گاهشمار رسمی كشور از جشنهایی است كه به مناسبت همنام شدن روز و ماه در گاهشمار #ایرانیان برگزار میشد.
ایرانیان در گذشته، گذشته از جشنهایی كه به مناسبتهای گوناگون برگزار میكردند، همنام شدن روز و ماه را هم در هر ماه #جشن میگرفتند. همانند جشن دیگان در ماههای پیش، جشن #تیرگان و جشن #مهرگان را نیز داشتیم. اما ماه دی تفاوتی اساسی با ماههای دیگر دارد.
از یك سو، «دی» نام هیچ یك از امشاسپندان یا ایزدان آیین زرتشت نیست، در حالی كه دیگر ماههای سال و بیشتر روزهای ماه با نام این نیروهای مینوی نامگذاری شدهاند كه هنوز هم این نامها در گاهشمار #ایرانی باقی است. از سوی دیگر، در هر ماه، سه روز به نام «دی» نامگذاری شده است و به این ترتیب، در ماه دی سه جشن دیگان داریم.
دی از چنان مهندی برخوردار بوده كه سه روز در هر ماه را به نام خود اختصاص داده است.
دی درحقیقت فروزه خدای یگانه و بزرگ در آیین زرتشت، اهورامزدا است. دی از ریخت پهلوی «دَی» و اوستایی «دَذوَه» به چم آفریننده است. در سراسر فرهنگ #زرتشتی، #اهورامزدا با فروزه دادار یا آفریننده نامیده شده، #زرتشت هم در گاهان او را «آفریننده زندگی» میخواند.
با این بازنمود، سردترین ماه سال به نام اهورامزدا نامگذاری شده بود تا در گذراندن سرمای سخت یاری بخش مردمان باشد. درنسک پهلوی (بندهشن) نیز آمده كه در این ماه، زمستان به بیشترین سردی به ایرانویچ رسد.
ماه سی روزه زرتشتی به چهار بخش میشده است كه در آغاز نخستین بخش نام اهورامزدا و در آغاز سه بخش دیگر نام «دی»، فروزه اهورامزدا قرار داشته است و این چیزی شبیه به بخش ماه به هفته سامی است. به این ترتیب، هر بخش ماه به نام خدا آغاز میشده است: نخست ماه به نام هُرمزد، هشتم و پانزدهم و بیست و سوم ماه به نام دی.
هر یك از این چهار روز شهره آغاز هفتهای تازه در ماه است و برای آن كه دیها با هم اشتباه نشوند، هر یك از آنها را با نام روز پس همراه میكنند و بدین گونه، روز هشتم را دی به آذر روز، روز پانزدهم را دی به مهر روز سومین جشن دیگان و روز بیست و سوم را دی به #دین روز چهارمین جشن دیگان میگویند.
در ماه دی، در هر سه این روزها جشن دیگان در ستایش و نیایش خدای بزرگ برگزار می شد، سه جشن نیایشی در سردترین ماه سال.
برابر با گاهشمار رسمی كشور، این سه جشن دیگان به روزهای دوم و نهم و هفدهم دی ماه موكول میشود. دلیل آن كه همه ماههای #زرتشتی سی روزه هستند، در حالی كه در گاهشمار رسمی كشور، شش ماه، سی و یك روزه داریم. این شش روز ناهمسانی سبب شده كه هشتم دی زرتشتی با دوم دی گاهشمار رسمی برابر شود و به همین ترتیب بنا بر نسک پهلوی بُندهشن (= آغاز آفرینش) این چهار روز ماه كه به نام هورمزد و سه دی است، یكی بر نام، یكی بر گاه، یكی بر دین و یكی بر زمان دلالت میكنند كه همیشه بودهاند.
همچنین در همین نسک آمده است كه هر گلی از آنِ یكی از آنان است: «مورد و یاسمن هرمزد را خویش است، با درنگ دی به آذر را، كاردَك دی به مهر را، شنبلید دی به دین را.»
اما بسیاری از دانشمندان از این كه «دی» نخستین ماه سال نبوده است، ابراز شگفتی كردهاند. به نظر بسیاری از آنان، از جمله ماركوارت، دانشمند آلمانی، در اصل چنین نبوده و انتظار میرود كه اهورامزدا جای برجستهای را در سال پذیرش كند، یا در آغاز (چنان كه در مورد روزهای ماه چنین است) یا در میانه.
گایگر (Geiger) دیگر دانشمند آلمانی باورمند است ماه دی در آغاز یا زمانی در دوره #ساسانیان است. برابر با اعتدال بهاری بوده است و به همین دلیل در این ماه جشن دیگان برگزار میشده است. «آرتور کریستن سن» ،دانشمند دانمارکی، از گردایش دیدگاه هایی که در خصوص گاهشمار ایرانی ارائه شده، نتیجه میگیرد كه ایرانیان دو گاهشمار سالیانه داشتهاند.
یكی سال همگانی كه از انقلاب تابستانی آغاز میشده و نخستین ماه آن #فروردین بوده و دی، یعنی ماه دهم، از ترازینه بهاری آغاز میشده است و یكی سال دینی كه مانند سال بابلیان از ترازینه بهاری آغاز میشده و در نتیجه، نخستین ماه آن دی یعنی ماه آفریدگار و نخست #دی، به چم خرم روز، روز نخست آن بوده است. ماه دی در هر دو گاهشمار نخستین ماه سال بوده. بعدها با همسانی دو گاهشمار ، گاهشمار نویی به دست آمد كه سال در آن از نخست فروردین آغاز میشد و مانند سال همگانی، این #تاریخ با ترازینه بهاری برابر به شمار میآمد، به طوری كه آغاز نجومی سال دینی نگاهداری میشد.
جشن دیگان چیست؟
جشن #دیگان در روزهای دوم و نهم و هفدهم ماه دی در گاهشمار رسمی كشور از جشنهایی است كه به مناسبت همنام شدن روز و ماه در گاهشمار #ایرانیان برگزار میشد.
ایرانیان در گذشته، گذشته از جشنهایی كه به مناسبتهای گوناگون برگزار میكردند، همنام شدن روز و ماه را هم در هر ماه #جشن میگرفتند. همانند جشن دیگان در ماههای پیش، جشن #تیرگان و جشن #مهرگان را نیز داشتیم. اما ماه دی تفاوتی اساسی با ماههای دیگر دارد.
از یك سو، «دی» نام هیچ یك از امشاسپندان یا ایزدان آیین زرتشت نیست، در حالی كه دیگر ماههای سال و بیشتر روزهای ماه با نام این نیروهای مینوی نامگذاری شدهاند كه هنوز هم این نامها در گاهشمار #ایرانی باقی است. از سوی دیگر، در هر ماه، سه روز به نام «دی» نامگذاری شده است و به این ترتیب، در ماه دی سه جشن دیگان داریم.
دی از چنان مهندی برخوردار بوده كه سه روز در هر ماه را به نام خود اختصاص داده است.
دی درحقیقت فروزه خدای یگانه و بزرگ در آیین زرتشت، اهورامزدا است. دی از ریخت پهلوی «دَی» و اوستایی «دَذوَه» به چم آفریننده است. در سراسر فرهنگ #زرتشتی، #اهورامزدا با فروزه دادار یا آفریننده نامیده شده، #زرتشت هم در گاهان او را «آفریننده زندگی» میخواند.
با این بازنمود، سردترین ماه سال به نام اهورامزدا نامگذاری شده بود تا در گذراندن سرمای سخت یاری بخش مردمان باشد. درنسک پهلوی (بندهشن) نیز آمده كه در این ماه، زمستان به بیشترین سردی به ایرانویچ رسد.
ماه سی روزه زرتشتی به چهار بخش میشده است كه در آغاز نخستین بخش نام اهورامزدا و در آغاز سه بخش دیگر نام «دی»، فروزه اهورامزدا قرار داشته است و این چیزی شبیه به بخش ماه به هفته سامی است. به این ترتیب، هر بخش ماه به نام خدا آغاز میشده است: نخست ماه به نام هُرمزد، هشتم و پانزدهم و بیست و سوم ماه به نام دی.
هر یك از این چهار روز شهره آغاز هفتهای تازه در ماه است و برای آن كه دیها با هم اشتباه نشوند، هر یك از آنها را با نام روز پس همراه میكنند و بدین گونه، روز هشتم را دی به آذر روز، روز پانزدهم را دی به مهر روز سومین جشن دیگان و روز بیست و سوم را دی به #دین روز چهارمین جشن دیگان میگویند.
در ماه دی، در هر سه این روزها جشن دیگان در ستایش و نیایش خدای بزرگ برگزار می شد، سه جشن نیایشی در سردترین ماه سال.
برابر با گاهشمار رسمی كشور، این سه جشن دیگان به روزهای دوم و نهم و هفدهم دی ماه موكول میشود. دلیل آن كه همه ماههای #زرتشتی سی روزه هستند، در حالی كه در گاهشمار رسمی كشور، شش ماه، سی و یك روزه داریم. این شش روز ناهمسانی سبب شده كه هشتم دی زرتشتی با دوم دی گاهشمار رسمی برابر شود و به همین ترتیب بنا بر نسک پهلوی بُندهشن (= آغاز آفرینش) این چهار روز ماه كه به نام هورمزد و سه دی است، یكی بر نام، یكی بر گاه، یكی بر دین و یكی بر زمان دلالت میكنند كه همیشه بودهاند.
همچنین در همین نسک آمده است كه هر گلی از آنِ یكی از آنان است: «مورد و یاسمن هرمزد را خویش است، با درنگ دی به آذر را، كاردَك دی به مهر را، شنبلید دی به دین را.»
اما بسیاری از دانشمندان از این كه «دی» نخستین ماه سال نبوده است، ابراز شگفتی كردهاند. به نظر بسیاری از آنان، از جمله ماركوارت، دانشمند آلمانی، در اصل چنین نبوده و انتظار میرود كه اهورامزدا جای برجستهای را در سال پذیرش كند، یا در آغاز (چنان كه در مورد روزهای ماه چنین است) یا در میانه.
گایگر (Geiger) دیگر دانشمند آلمانی باورمند است ماه دی در آغاز یا زمانی در دوره #ساسانیان است. برابر با اعتدال بهاری بوده است و به همین دلیل در این ماه جشن دیگان برگزار میشده است. «آرتور کریستن سن» ،دانشمند دانمارکی، از گردایش دیدگاه هایی که در خصوص گاهشمار ایرانی ارائه شده، نتیجه میگیرد كه ایرانیان دو گاهشمار سالیانه داشتهاند.
یكی سال همگانی كه از انقلاب تابستانی آغاز میشده و نخستین ماه آن #فروردین بوده و دی، یعنی ماه دهم، از ترازینه بهاری آغاز میشده است و یكی سال دینی كه مانند سال بابلیان از ترازینه بهاری آغاز میشده و در نتیجه، نخستین ماه آن دی یعنی ماه آفریدگار و نخست #دی، به چم خرم روز، روز نخست آن بوده است. ماه دی در هر دو گاهشمار نخستین ماه سال بوده. بعدها با همسانی دو گاهشمار ، گاهشمار نویی به دست آمد كه سال در آن از نخست فروردین آغاز میشد و مانند سال همگانی، این #تاریخ با ترازینه بهاری برابر به شمار میآمد، به طوری كه آغاز نجومی سال دینی نگاهداری میشد.