جایگاه و منزلت مهربانوان در ایران باستان
ایرانیان بعنوان یکی از شهر نشین ترین خیشاوندگان جهان، جایگاهی بلند و ارجمند برای مهربانوان قائل بودند، بگونه ای آنها را، نبز در برخی سوی ها بر مهربانان هم کرامندی داده اند. ایرانیان نه مانند تازیان زن را مایه ننگ می دانستند و نه مانند یونانیان او را نماد عیاشی، بلکه اورا موجودی پاک و اشو میدانستند. در تمدنهای بزرگ ایرانی از مادها و سپس #هخامنشی و #اشکانی و ساسانی ، مهربانوان دارای آزادی و جایگاه و شخصیتی والا در ایران بود بجز در دوره اشکانیان .
در زمان مادها مادر بعنوان بانوی بزرگ ( کدبانو ) در خانه خویشکاری میکرد، چون هر خانه دارای اجاق بوده که بایستی روشن می ماند و مهربانوان سهم مهندی در برپائی آتش داشته اند، این گنش موجب ارج و شخصیت دهی به زنان میشده است . در این دوره سن و سال بسیار مهند بوده و مهربانان ریش سفید و مهربانوان گیس سفید بسیار ارجمند بوده و در صورت میانجیگری بانوئی مسن ، دوسوی درگیر بر خلاف تمایل، تن به هم داستانی میدادند.
در #شاهنامه از پادشاهی مهربانویی بنام همای چهرآزاد که دختر بهمن است و ۳۲ سال در ایران حکومت کرده ،سخن بمیان آمده است.او از نگر داد انسانی بزرگ وپادشاهی دانا بوده وبسیاری از مالیاتهای روستائیان را به آنها بخشید، بگونه ای که در دل مهربان ایران بیش از پدرش جای گرفت .
کوروش توجه ویژه ای به شخصیت مهربانوان به عنوان مربی نسل آینده داشت وبه دستور او، مهربانوان باردار حق کارکردن نداشتند و برای آنها جیره و دادیک ماهیانه تا هنگام زاده شدن فرزند در نگر میگرفت. در سلم و کتیبه های تخت جمشید به زبان میخی ایلامی سلمهایی بدست آمده که مزد کارگران در آن نوشته شده و به دستمزد مهربانوان کارگر هم اشاره شده است.کوروش به ناهید که خدای مادینه است توجه فراوانی داشت وپس از چیرگی بابل زیگوراتی برای ایشتار(ناهید) بنا نمود.
لباسهای در پیوند به مهربانوان ساسانی دارای چند وی‍‍ژگی یکسان است .همگی گشادو چین داراست چین های آن در دامن لباس به زمین کشیده شده که زیبایی ویژه ای به آن داده است (شبیه پری دریائی )بجز لباسهای رامشگران ( در چند مورد نادر ) تمام لباسهای زنان این دوره دارای پوشش کامل است و هیچ قسمتی از بدن در درون لباسها پیدا نیست وهمه لباسها دارای آستین بلند است (در حالیکه زنان مادی و ایلامی آستین کوتاه آیین بوده است)ولی در دوره #ساسانی تمام زنهای سرآمد لباس آستین بلند می پوشیدند.
در دستک های پازیریک ، ملکه ها موهایشان پوشیده است و تاجی کنگره دار بر سر دارند که تور حریری زیبا و روشن به ان آذین شده است . ولی بانوان ندیمه ای که همراه آنان وپشت سرشان ایستاده اند ، با سرهای برهنه و با موهای کوتاه و بسامان دیده میشوندکه در دست آنها پارچه ای (شاید حوله ) قرار دارد.در دست ملکه ،گل لوتوس (نیلوفر) دیده می شود. نیلوفر گل شناخت و خودآگاهی در عرفان خاور است و به اعتقاد آنها لوتوس موجب درازای حیات و خوشبختی می گردد.
دردوره ساسانی مهربانو جایگاه والائی داشته است و مهربانوان بعنوان یکی از هموندان مهند همبودگاه در پرسمانهای گوناگون باشندگی میکردند و نیز چند نفر ازپادشاهان ایران مهربانو بودند.در دوره #انوشیروان نسبت به دوره های پیش ، حقوق ومزایای بیشتری برای مهربانوان شناسانده شد در حالیکه مجازات آنان مورد کاهش قرار گرفت. آنها توانستند در بازارهای گوناگون تجاری داد و ستد ودر پیمان نامه های اقتصادی شرکت نمایند وحتی می توانستند در دادگاهها برپایی دعوا نمایند و دادیک خود را درخواست نمایند.
درآئین #زرتشت یک روز ازسال به اسم روز مهربانو نامگذاری شده است .روز پنجم #اسپندارمد «اسفند» را جشن مهربانوان میگفتند که درآن مهربانان باید برای مهربانوان هدیه ای ارزنده گرفته وبه آنها پیشکش کنند.
دوره ساسانی اوج جایگاه و منش مهربانو در ایران پیش از تازش #اسلام است که تنی چند ازآنان به پادشاهی رسیدند :
۱- پادشاهی دینگ در ایران: همسر یزدگرد دوم که پس از مرگ شاه درحالیکه پسرانش هرمز سوم و پیروز مشغول جنگ بود ، درتیسفون حکومت را بدست گرفت وبه خود پاژنام بانیشنان بانبش (ملکه ملکه ها) داد که این پاژنام در مهری که از اوبه جا مانده ، بدست آمده است.
۲-پوراندخت: او وخواهرش آذرمیدخت که هر دو دخترخسرو پرویز بودند به ترتیب به حکومت رسیدند. او وارث خرابیها و نا امنی هازمان پدرش بود ومی خواست به تمام آنها سروسامان بدهدو درحکومت کوتاه خود که یکسال و۴ ماه به درازا انجامید تلاشهای فراوان برای آرامش اوضاع کرد اما بجائی نرسید وعاقبت بر اثر بیماری در گذشت. تاریخ نبیسان در مورد دانائی، دادگری ونیک سیرتی او سخنان گفته اند. از او سکه هایی مانده که چهره و لباس او رانشان میدهد.
#فردوسی درمورد او می گوید
یک دختری بود پوران نام چوزن شاه شد کارها گشت خام
ایرانیان بعنوان یکی از شهر نشین ترین خیشاوندگان جهان، جایگاهی بلند و ارجمند برای مهربانوان قائل بودند، بگونه ای آنها را، نبز در برخی سوی ها بر مهربانان هم کرامندی داده اند. ایرانیان نه مانند تازیان زن را مایه ننگ می دانستند و نه مانند یونانیان او را نماد عیاشی، بلکه اورا موجودی پاک و اشو میدانستند. در تمدنهای بزرگ ایرانی از مادها و سپس #هخامنشی و #اشکانی و ساسانی ، مهربانوان دارای آزادی و جایگاه و شخصیتی والا در ایران بود بجز در دوره اشکانیان .
در زمان مادها مادر بعنوان بانوی بزرگ ( کدبانو ) در خانه خویشکاری میکرد، چون هر خانه دارای اجاق بوده که بایستی روشن می ماند و مهربانوان سهم مهندی در برپائی آتش داشته اند، این گنش موجب ارج و شخصیت دهی به زنان میشده است . در این دوره سن و سال بسیار مهند بوده و مهربانان ریش سفید و مهربانوان گیس سفید بسیار ارجمند بوده و در صورت میانجیگری بانوئی مسن ، دوسوی درگیر بر خلاف تمایل، تن به هم داستانی میدادند.
در #شاهنامه از پادشاهی مهربانویی بنام همای چهرآزاد که دختر بهمن است و ۳۲ سال در ایران حکومت کرده ،سخن بمیان آمده است.او از نگر داد انسانی بزرگ وپادشاهی دانا بوده وبسیاری از مالیاتهای روستائیان را به آنها بخشید، بگونه ای که در دل مهربان ایران بیش از پدرش جای گرفت .
کوروش توجه ویژه ای به شخصیت مهربانوان به عنوان مربی نسل آینده داشت وبه دستور او، مهربانوان باردار حق کارکردن نداشتند و برای آنها جیره و دادیک ماهیانه تا هنگام زاده شدن فرزند در نگر میگرفت. در سلم و کتیبه های تخت جمشید به زبان میخی ایلامی سلمهایی بدست آمده که مزد کارگران در آن نوشته شده و به دستمزد مهربانوان کارگر هم اشاره شده است.کوروش به ناهید که خدای مادینه است توجه فراوانی داشت وپس از چیرگی بابل زیگوراتی برای ایشتار(ناهید) بنا نمود.
لباسهای در پیوند به مهربانوان ساسانی دارای چند وی‍‍ژگی یکسان است .همگی گشادو چین داراست چین های آن در دامن لباس به زمین کشیده شده که زیبایی ویژه ای به آن داده است (شبیه پری دریائی )بجز لباسهای رامشگران ( در چند مورد نادر ) تمام لباسهای زنان این دوره دارای پوشش کامل است و هیچ قسمتی از بدن در درون لباسها پیدا نیست وهمه لباسها دارای آستین بلند است (در حالیکه زنان مادی و ایلامی آستین کوتاه آیین بوده است)ولی در دوره #ساسانی تمام زنهای سرآمد لباس آستین بلند می پوشیدند.
در دستک های پازیریک ، ملکه ها موهایشان پوشیده است و تاجی کنگره دار بر سر دارند که تور حریری زیبا و روشن به ان آذین شده است . ولی بانوان ندیمه ای که همراه آنان وپشت سرشان ایستاده اند ، با سرهای برهنه و با موهای کوتاه و بسامان دیده میشوندکه در دست آنها پارچه ای (شاید حوله ) قرار دارد.در دست ملکه ،گل لوتوس (نیلوفر) دیده می شود. نیلوفر گل شناخت و خودآگاهی در عرفان خاور است و به اعتقاد آنها لوتوس موجب درازای حیات و خوشبختی می گردد.
دردوره ساسانی مهربانو جایگاه والائی داشته است و مهربانوان بعنوان یکی از هموندان مهند همبودگاه در پرسمانهای گوناگون باشندگی میکردند و نیز چند نفر ازپادشاهان ایران مهربانو بودند.در دوره #انوشیروان نسبت به دوره های پیش ، حقوق ومزایای بیشتری برای مهربانوان شناسانده شد در حالیکه مجازات آنان مورد کاهش قرار گرفت. آنها توانستند در بازارهای گوناگون تجاری داد و ستد ودر پیمان نامه های اقتصادی شرکت نمایند وحتی می توانستند در دادگاهها برپایی دعوا نمایند و دادیک خود را درخواست نمایند.
درآئین #زرتشت یک روز ازسال به اسم روز مهربانو نامگذاری شده است .روز پنجم #اسپندارمد «اسفند» را جشن مهربانوان میگفتند که درآن مهربانان باید برای مهربانوان هدیه ای ارزنده گرفته وبه آنها پیشکش کنند.
دوره ساسانی اوج جایگاه و منش مهربانو در ایران پیش از تازش #اسلام است که تنی چند ازآنان به پادشاهی رسیدند :
۱- پادشاهی دینگ در ایران: همسر یزدگرد دوم که پس از مرگ شاه درحالیکه پسرانش هرمز سوم و پیروز مشغول جنگ بود ، درتیسفون حکومت را بدست گرفت وبه خود پاژنام بانیشنان بانبش (ملکه ملکه ها) داد که این پاژنام در مهری که از اوبه جا مانده ، بدست آمده است.
۲-پوراندخت: او وخواهرش آذرمیدخت که هر دو دخترخسرو پرویز بودند به ترتیب به حکومت رسیدند. او وارث خرابیها و نا امنی هازمان پدرش بود ومی خواست به تمام آنها سروسامان بدهدو درحکومت کوتاه خود که یکسال و۴ ماه به درازا انجامید تلاشهای فراوان برای آرامش اوضاع کرد اما بجائی نرسید وعاقبت بر اثر بیماری در گذشت. تاریخ نبیسان در مورد دانائی، دادگری ونیک سیرتی او سخنان گفته اند. از او سکه هایی مانده که چهره و لباس او رانشان میدهد.
#فردوسی درمورد او می گوید
یک دختری بود پوران نام چوزن شاه شد کارها گشت خام