♦️تبعیض علیه شهر
🔸نقدی بر ممنوعیت استفاده از دوچرخه در مشهد

▫️چند روزی است که در مشهد، استفاده از دوچرخه‌های اشتراکی برای زنان ممنوع شده است. احتمالاً باید منتظر باشیم که اندک شهرهای دیگری که در چند سال اخیر روی توسعه‌ی دوچرخه‌سواری سرمایه‌گذاری کرده‌اند نیز به همین سرنوشت دچار شوند. مروری داشته باشیم بر ابعاد آنچه در انتظارمان است:

▫️بر همه واضح است که این یک تصمیم تبعیض‌آمیز جنسیتی است. نیمی از جمعیت شهر، بابت جنسیتشان، از داشتن یکی از حقوق طبیعی و بدیهی خود محروم می‌شوند. آن‌ها فقط می‌توانند از این حق در پارک‌های بانوان استفاده کنند. پارک بانوان چیست؟ همان پستوی خانه‌ها که سده‌های پیش زنان را در آن پنهان می‌کردند؛ اما این بار در مقیاس شهر. یعنی زنان فقط اجازه دارند در پستوهای شهر دوچرخه‌سواری کنند.

▫️اما این تصمیم، یک تبعیض اقتصادی هم هست. هر چند که بعید نیست همین روزها شاهد تصویب «قانون صیانت از حقوق زنان» باشیم که در آن، حق استفاده‌ی زنان از دوچرخه‌سواری سلب شده باشد؛ اما تا لحظه نگارش این متن، هنوز چنین قانونی تصویب نشده و زنان به طور کلی می‌توانند در سطح شهر دوچرخه‌سواری کنند. درواقع آنچه در مشهد ممنوع شده، استفاده از دوچرخه‌های اشتراکی برای زنان است. یعنی کسانی که هنوز چند میلیون پول برای خرید دوچرخه دارند، اجازه دوچرخه‌سواری هم دارند؛ اما آن گروه از جامعه که از داشتن چنین پولی محرومند و با پرداخت کرایه ساعتی، از دوچرخه استفاده می‌کردند، دیگر چنین حقی ندارند: فشار مضاعف مالی به شهروندان در این شرایط اقتصادی.

▫️ معدود شهرهایی که سیستم دوچرخه اشتراکی دارند، برنامه‌ریزی و هزینه‌ی زیادی را صرف توسعه دوچرخه‌سواری در شهر کردند. از یارانه‌ها و حمایت مالی ویژه برای شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی دوچرخه اشتراکی گرفته تا ایجاد زیرساخت‌ها و مسیرهای دوچرخه. حالا آن همه هزینه که از جیب شهر خرج شده بود، به هیچ رسیده است. یعنی برنامه‌ی چندساله‌ی شهرها برای توسعه حمل‌ونقل پاک به شکست نزدیک شده و باید منتظر بود که دوباره با هجوم زیرگذرها و روگذرها مواجه شویم تا ما را بیشتر در ناپایداری و بی‌شهری فرو ببرند. تمام آن شعارهای «شهر دوچرخه»، «شهر انسان‌محور»، «شهر همه‌شمول»، «توسعه پایدار» و... که می‌شنیدیم و بی‌شک در مدیریت جدید هم خواهیم شنید، همگی لفاظی‌هایی هستند که از ناآگاهی سر داده می‌شوند.

▫️ هرچند که حمایت‌های زیادی از شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی دوچرخه‌های اشتراکی شده است؛ اما به هر حال این شرکت‌ها هم متناسب با جامعه هدف خود، برنامه کسب‌وکار دارند و به دنبال درآمدزایی هستند. حالا نیمی از استفاده‌کنندگان آن‌ها (البته آنچه در سطح شهر می‌بینیم، زنان بیش از مردان از این سرویس استفاده می‌کنند)، حذف می‌شوند. ضمن این که در ماجرای مشهد، بسیاری از مردان برای حمایت از زنان، ارائه‌دهنده‌ی این سرویس را تحریم کرده‌اند. بعید است که با این شرایط اقتصادی کشور و محدودیت‌های بودجه، کسی که به شرکت‌ها دستور حذف زنان را می‌دهد، بتواند ضرر مالی آن‌ها را جبران نماید؛ پس اپلیکیشن‌هایی که به حذف زنان تن می‌دهند، عملاً ورشکستگی و بیکاری کارمندانشان را به عنوان بخشی از سرنوشت خود می‌پذیرند.

▫️در رابطه با تبعات این تصمیم بسیار می‌توان نوشت. البته نوشتن همین چند بند بالا هم ضرورتی نداشت؛ آنقدر این تصمیم خالی از خرد و منطق و عقلانیت است که لازم نیست برای اشتباه‌بودنش تلاش کرد. همچنین خوب می‌دانیم که همانند همه‌ی محدودیت‌ها و تصمیم‌های نابخردانه‌ای که در طول تاریخ گرفته شده و ما آن‌ها را بسیار تجربه کرده‌ایم، چیزی جز شکست نتیجه این تصمیم نیست. ما مردم باز هم باید هزینه‌های مادی و معنوی اینگونه تصمیم‌ها را بدهیم تا ببینیم سیاست‌گذاران کی می‌فهمند که تفکراتشان پوچ و بی‌نتیجه است. اگر آن‌ها می‌توانند در آغاز قرن جدید شمسی و با این سطح از آگاهی جامعه، بار دیگر فرهنگ پنهان‌کردن زنان در پستوها را احیا کنند، چنین کنند.

@HamSaakht
#دوچرخه #شهر_برای_همه

♦️به دنبال احیای فضاهای خاموش شهر

▫️ما با فضاهایی در شهر و محله‌مان ‌مواجهیم که هرچند اجازه حضور در آ‌ن‌ها را داریم، اما هیچوقت از آن‌ها استفاده نمی‌کنیم. گویی که در ذهن ما این فضاها وجود ندارند و حتی به چشممان هم نمی‌آیند: فضای زیرپل سواره، کنجی از یک پارک عمومی یا بخشی از یک پیاده‌رو.

▫️این موارد نمونه‌ای از فضاهای خاموش یا گمشدهٔ شهرند که انگار پسماندی از کل فضاها هستند. وجود این فضاها می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مثل ضعف در طراحی یا محدودیت‌های عملکردی و کالبدی باشد. به مرور با نادیده‌گرفتن این فضاها، مسائل اجتماعی و ایمنی نیز در آن‌ها به وجود می‌آید تا به نقطه ضعفی برای شهر تبدیل ‌شوند.

▫️این در حالی است که بسیاری از این فضاها، پتانسیل‌های بالقوه‌ای دارند که در صورت احیاء و استفاده از آن‌ها، می‌توانند به ارتقاء کیفیت فضایی شهر منجر شوند.

▫️تکنیک‌های مختلفی برای احیای این فضاها وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به «طب سوزنی شهری» اشاره کرد. همانگونه که در طب سوزنی با تحریک یک نقطه از بدن، با مردگی بافت پیرامون آن نقطه مبارزه می‌شود، در شهرسازی نیز می‌توان با اقدام در یک نقطه‌ی مسئله‌دار، بافت پیرامون آن را نیز احیاء کرده و توسعه داد.

▫️تحریک نقطه مسئله‌دار می‌تواند با روش‌های مختلفی انجام شود. از جمله این روش‌ها که در شهرسازی تاکتیکال انجام می‌شود، عیان‌سازی مسئله و بازچینش فضایی است. بدین صورت که با ایجاد تغییرات کوچک و کم‌هزینه در فضای خاموش، توجه‌ها به آن فضا جلب می‌شود تا اقدام‌های تکمیلی برای احیاء آن صورت گیرد. در واقع با یک شوک کوتاه‌مدت به آن فضا، گامی جهت احیاء دائمی آن برداشته می‌شود.

▫️جهت تجربه احیاء فضاهای خاموش، با هم‌ساخت همراه شوید.

@HamSaakht
#فضای_خاموش

♦️اگر علاقمند به مشارکت داوطلبانه در احیاء یک فضای خاموش در شیراز هستید، به هم‌ساخت پیام دهید.

توضیحات بیشتر را در @HamSaakht بخوانید.

♦️اگر علاقمند به مشارکت داوطلبانه در احیاء یک فضای خاموش در شیراز هستید، به هم‌ساخت پیام دهید.

▫️معرفی اجمالی پروژه:
هم‌ساخت در پی کیفیت‌بخشی به یکی از فضاهای خاموش در شهر شیراز است. این فضا می‌تواند یک زمین رها شده در دل محله، زمین پسماند حاصل از توسعه خیابان و یا نظایر آن باشد.

▫️هدف:
هدف از انجام پروژه تأکید بر فضا جهت جلب توجه شهرداری و شهروندان به فضاهایی است که در پی توسعه شهری -بدون توجه به پیشینه و هویت آن‌ها- خاموش مانده‌اند.

▫️چه افرادی می‌توانند در پروژه مشارکت کنند؟
به طور خاص اگر در حوزه‌های طراحی محیطی یا تسهیلگری اجتماعی تخصص دارید و به طور عام با هر پیشینه و تخصص دیگری، می‌توانید به هم‌ساخت در این پروژه کمک کنید. آنچه اهمیت دارد، دغدغه شما نسبت به شهر و تعهد نسبت به همکاری تا پایان پروژه است.

▫️شرایط همکاری:
• تمام فعالیت‌های هم‌ساخت داوطلبانه است.
• همانند یک سال و نیم گذشته، به‌دلیل شیوع بیماری کرونا، جلسات به صورت مجازی و بازدیدهای میدانی با محدودیت افراد و حساسیت نسبت به رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی برگزار خواهند شد.
• با اینکه جلسات مجازی است، اما به دلیل ضرورت آشنایی با فضاهای شهر شیراز، لازم است که ساکن شیراز باشید.

▫️در صورت تمایل به مشارکت و کسب اطلاعات بیش‌تر، تا ۲ شهریور به @HamSaakht در اینستاگرام، توییتر یا تلگرام پیام دهید.
#فضای_خاموش

🏘 حس تعلق به یک محله باعث می‌شود تا حضور سازنده و جاری اهالی محله توسط هر رهگذری احساس و تحسین شود.

📽 ارسالی از مخاطب

@Human_Centered_Urban

کلاب دیگرشهر برگزار می کند:
تبیین "سند الزامات و ضوابط عام شهر دوستدار کودک" و الزامات تحقق آن
دوشنبه 12 مهر ساعت 20
با حضور :
فرزانه صادق مالواجرد (معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی)
الهام فخاری (دبیر کمیته اجتماعی، کمیته هنر و کمیته شهر دوستدار کودک شورای پنجم تهران)
موسی پژوهان (نماینده سازمان شهرداری ها و دهیاری های وزارت کشور، عضو تیم تدوین طرح)
مهرناز عطاران (مشاور معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی، عضو تیم تدوین طرح)
ناهید اخیانی(کارشناس شهر دوستدار کودک شهرداری تهران)
سیامک زند رضوی (جامعه شناس)
عاطفه نورافشان (شهر دوستدار کودک اوز)
خدیجه فقیهی نژاد (شهر دوستدار کودک اوز)
مژگان انصاری (مجمع کنشگران شهری هم‌ساخت)
علیرضا نوروزی(شهرساز و متخصص شهر دوستدار کودک)
محمدکریم آسایش(عضو تیم تدوین طرح)
https://www.clubhouse.com/join/%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%B4%D9%87%D8%B1/4z77vzRk/xBlZa3EY