✅ مدیریت اثربخش در امور عام‌المنفعه
⚪️موسسه مطالعاتی «حامیان فردا»، ماموریت خود یعنی «کاهش پایدار فقر و نابرابری» را از مسیر توان‌افزایی افراد و سازمان‌های فعال در این حوزه پیگیری می‌کند
⚪️دپارتمان آموزشی این موسسه در سه سال اخیر ۳۴ ورکشاپ ویژه سمن‌ها (سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه) طراحی کرده و بیش از ۶۶۰ دانش‌آموخته داشته است
📌 ورکشاپ‌های مهارت‌افزایی مدیریتی سمن‌ها در مهر۹۸
۱. تعامل اثربخش با نیکوکاران(۱۸ مهر)
۲. اصول مذاکره در سمن‌ها(۱۸ و ۲۵ مهر)
۳. برنامه‌ریزی استراتژیک در سمن‌ها
(۲۵ مهر)
۴. تعامل برد_برد سمن‌ها و شرکت‌ها (غیرحضوری)
⚪️ورکشاپ‌های مهر ماه با مشارکت موسسه مطالعاتی «حامیان فردا» و بنیاد«آفرینش برتر» برگزار می‌شوند
⚪️برای سمن‌های خارج از تهران، امکان تهیه پکیج آموزشی «غیرحضوری» وجود دارد
📌اطلاعات تکمیلی
و #ثبت_نام در ورکشاپ‌های مهرماه:
@hfarda1
📌ارتباط با کارشناسان
#دپارتمان_آموزشی موسسه:
📞 02177944397
⚪️با ارسال این پوستر در یک گروه تلگرامی، می‌توانیم به اثربخش‌تر شدن امور عام‌المنفعه در کشور کمک کنیم
✅ موسسه مطالعاتی «حامیان فردا»
#دپارتمان_آموزش
@hamianefarda
@Haajm
⚪️موسسه مطالعاتی «حامیان فردا»، ماموریت خود یعنی «کاهش پایدار فقر و نابرابری» را از مسیر توان‌افزایی افراد و سازمان‌های فعال در این حوزه پیگیری می‌کند
⚪️دپارتمان آموزشی این موسسه در سه سال اخیر ۳۴ ورکشاپ ویژه سمن‌ها (سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه) طراحی کرده و بیش از ۶۶۰ دانش‌آموخته داشته است
📌 ورکشاپ‌های مهارت‌افزایی مدیریتی سمن‌ها در مهر۹۸
۱. تعامل اثربخش با نیکوکاران(۱۸ مهر)
۲. اصول مذاکره در سمن‌ها(۱۸ و ۲۵ مهر)
۳. برنامه‌ریزی استراتژیک در سمن‌ها
(۲۵ مهر)
۴. تعامل برد_برد سمن‌ها و شرکت‌ها (غیرحضوری)
⚪️ورکشاپ‌های مهر ماه با مشارکت موسسه مطالعاتی «حامیان فردا» و بنیاد«آفرینش برتر» برگزار می‌شوند
⚪️برای سمن‌های خارج از تهران، امکان تهیه پکیج آموزشی «غیرحضوری» وجود دارد
📌اطلاعات تکمیلی
و #ثبت_نام در ورکشاپ‌های مهرماه:
@hfarda1
📌ارتباط با کارشناسان
#دپارتمان_آموزشی موسسه:
📞 02177944397
⚪️با ارسال این پوستر در یک گروه تلگرامی، می‌توانیم به اثربخش‌تر شدن امور عام‌المنفعه در کشور کمک کنیم
✅ موسسه مطالعاتی «حامیان فردا»
#دپارتمان_آموزش
@hamianefarda
@Haajm
✅⭕️ سه نوع از سمن‌ها:
آینده‌بین، آینده‌گزین و آینده‌ساز
✍️ ایثار خدادادی
⚪️ در بازار داغ تحلیل‌هایی که در مورد وضعیت پرچالش کشور در حوزه داخلی و نیز بین‌المللی می‌شنویم، جای تحلیل‌هایی خالی است که به نقش یک جامعه مدنی ساختارمند و تعاملات آن با جامعه مدنی بین‌المللی توجه کنند. جامعه‌ای مدنی پویایی که مثلا بتواند با صدایی واحد تحریم‌های نامنصفانه علیه کشورمان را به نقد کشیده و نقش اثرگذاری در فضای بین‌المللی ایفا کند. در شرایط پرچالش فعلی، متاسفانه در کنار بزرگ‌تر شدن جامعه هدف سمن‌ها (به دلیل فشارهای اقتصادی سنگینی که جمعیت خانوارهای فقیر را افزایش داده)، شاهد ضعیف‌تر شدن حامیان گروه‌های فقیر و آسیب‌پذیر (به‌ویژه سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه) نیز هستیم. اما در این شرایط بحرانی، وظایف اعضای دغدغه‌مند جامعه مدنی و سمن‌ها چیست؟
⚪️ سمن‌های ایرانی در سه دسته قرار می‌گیرند: آینده‌بین، آینده‌گزین و آینده‌ساز
دسته اول، سمن‌های «آینده‌بین» که معمولا پس از مواجهه با بحران، جستجو برای یافتن راه‌حل را آغاز می‌کنند؛ مثل سمن‌هایی که صرفا خدمات خیریه به گروه‌های فقیر و آسیب‌پذیر ارائه می‌دهند.
دسته دوم سمن‌های «آینده‌گزین» هستند که کار خود را بر مبنای ارزیابی وضع موجود، تعیین وضع مطلوب و طراحی مسیرهای رسیدن به آن تعریف می‌کنند. سمن‌های آینده‌گزین اعتقاد دارند که ما هدف نهایی را تعیین می‌کنیم و این هدف تحت هیچ شرایطی تغییر نمی‌کند؛ حتی اگر مسیر دستیابی به آن دشوار باشد. این سمن‌ها تأکید ویژه‌ای بر توانمندسازی پایدار جامعه هدف خود دارند.
دسته سوم یعنی سمن‌های «آینده‌ساز» از این مرحله هم فراتر می‌روند: آنها می‌خواهند آینده و تحولات مسیر مورد نظرشان را، خود تعیین کنند. این دسته از سازمان‌ها در حوزه سیاست‌گذاری، تأثیر بر قوانین و توسعه حق انتخاب شهروندی نیز فعال هستند.
اما در شرایط پرچالش فعلی، سمن‌های ایرانی برای گسترش توانمندی‌های خود باید به چه مولفه‌هایی توجه کنند؟
⚪️ اول: بازنگری در فضای ذهنی مدیران ارشد سمن‌ها
در بسیاری از سمن‌ها شاهد افرادی دلسوز و دغدغه‌مند هستیم که با هدفی ارزشمند گرد هم آمده‌اند اما نمی‌توانند به یک خروجی موثر دست یابند. اولین مشکل اینجاست که اعضای هیات مدیره درک مشترکی از «منطقه امن»، «حوزه آسیب» و «ارزش‌های سازمان» ندارند. یک سمن موفق، در مواجهه با بحران ابتدا به بازتعریف استراتژی منسجم خود می‌پردازد. ممکن است در این شرایط نتواند مددجویان تحت پوشش خود را افزایش دهد، ولی حتما عملکرد مثبتی در توانمندسازی سازمانی خواهد داشت.
⚪️ دوم: خودآگاهی و هدفمندی سازمانی
همه اعضای یک سمن موفق، باید بتوانند تشخیص دهند که در چه حوزه‌ای آسیب‌پذیرند، چه توانایی‌هایی دارند، چه فرصت‌هایی پیش روی آنهاست و چه نقاط ضعفی دارند. همه اعضای یک سمن موفق، چشم‌انداز واحدی از مسیر و آینده سازمان دارند. از سوی دیگر، خدمات، دپارتمان‌ها و فرآیندهای متفاوت سمن‌ها باید در قالب یک ساختار منسجم، از هم تفکیک شده باشد.
⚪️ سوم: مدیریت اثربخش منابع
منابع هر سمن (سازمان مردم‌نهاد یا خیریه) متشکل از منابع مالی، انسانی، اطلاعاتی و فیزیکی است. تأمین منابع مالی قطعا ضرورت دارد اما نباید مانع توجه به سایر منابع شود. تأکید بیش از حد بر منابع مالی فرهنگی را شکل می‌دهد که در درجه اول به خود سمن‌ها آسیب می‌رساند.
نکته کلیدی دیگر در بحث تامین منابع، توجه به جذب «نیروی نیمه‌داوطلب» است؛ یعنی نیروی توانمندی که در ازای کار دستمزد دریافت می‌کند، اما کمتر از دستمزدی که در بخش خصوصی می‌تواند دریافت کند. در شرایط فعلی که بسیاری از مدیران نخبه بخش خصوصی کار خود را از دست داده‌اند، فرصت بزرگی برای جذب آنها در قالب «همکاری نیمه‌داوطلبانه» در سمن‌ها مهیا شده است.
⚪️ چهارم: پایش عملکرد، یادگیری و بازنگری سازمانی
در شرایط تحریم و کوچک شدن جامعه حامیان مالی سمن‌ها، بخش عمده تلاش سمن‌ها باید صرف حفظ حامیان قدیمی شود و نه جذب حامیان جدید. در همین راستا، سمن‌ها علاوه بر گزارش حرفه‌ای عملکرد، باید از توجهی ویژه به شفافیت و پاسخگویی داشته باشند.
⚪️ پنجم: اعتمادسازی و شبکه‌سازی
یک «سمن پایدار» باید بتواند با تغییر نسل، پایدار بماند. سازمان عام‌المنفعه بین‌المللی و پایداری مثل «آکسفام» با ۸۰ سال سابقه فعالیت مستمر، ضرورت شبکه‌سازی را دریافته و در این راستا بسیار تلاش کرده است. پایداری یک سمن در طول نسل‌های مختلف، با تمرکز بر تقویت سرمایه اجتماعی و نیز توجه ویژه به شبکه‌سازی میان اعضا و طیف متنوعی از حامیان محقق می‌شود.
⭕️ ایثار خدادادی (نویسنده این تحلیل)، مشاور و مدرس NGO Management و بنیان‌گذار کلینیک «ثمین» است. وی از سال ۱۳۹۵، عضو #دپارتمان_آموزش در موسسه مطالعاتی «حامیان فردا» است.
@hamianfarda
@Haajm
آینده‌بین، آینده‌گزین و آینده‌ساز
✍️ ایثار خدادادی
⚪️ در بازار داغ تحلیل‌هایی که در مورد وضعیت پرچالش کشور در حوزه داخلی و نیز بین‌المللی می‌شنویم، جای تحلیل‌هایی خالی است که به نقش یک جامعه مدنی ساختارمند و تعاملات آن با جامعه مدنی بین‌المللی توجه کنند. جامعه‌ای مدنی پویایی که مثلا بتواند با صدایی واحد تحریم‌های نامنصفانه علیه کشورمان را به نقد کشیده و نقش اثرگذاری در فضای بین‌المللی ایفا کند. در شرایط پرچالش فعلی، متاسفانه در کنار بزرگ‌تر شدن جامعه هدف سمن‌ها (به دلیل فشارهای اقتصادی سنگینی که جمعیت خانوارهای فقیر را افزایش داده)، شاهد ضعیف‌تر شدن حامیان گروه‌های فقیر و آسیب‌پذیر (به‌ویژه سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه) نیز هستیم. اما در این شرایط بحرانی، وظایف اعضای دغدغه‌مند جامعه مدنی و سمن‌ها چیست؟
⚪️ سمن‌های ایرانی در سه دسته قرار می‌گیرند: آینده‌بین، آینده‌گزین و آینده‌ساز
دسته اول، سمن‌های «آینده‌بین» که معمولا پس از مواجهه با بحران، جستجو برای یافتن راه‌حل را آغاز می‌کنند؛ مثل سمن‌هایی که صرفا خدمات خیریه به گروه‌های فقیر و آسیب‌پذیر ارائه می‌دهند.
دسته دوم سمن‌های «آینده‌گزین» هستند که کار خود را بر مبنای ارزیابی وضع موجود، تعیین وضع مطلوب و طراحی مسیرهای رسیدن به آن تعریف می‌کنند. سمن‌های آینده‌گزین اعتقاد دارند که ما هدف نهایی را تعیین می‌کنیم و این هدف تحت هیچ شرایطی تغییر نمی‌کند؛ حتی اگر مسیر دستیابی به آن دشوار باشد. این سمن‌ها تأکید ویژه‌ای بر توانمندسازی پایدار جامعه هدف خود دارند.
دسته سوم یعنی سمن‌های «آینده‌ساز» از این مرحله هم فراتر می‌روند: آنها می‌خواهند آینده و تحولات مسیر مورد نظرشان را، خود تعیین کنند. این دسته از سازمان‌ها در حوزه سیاست‌گذاری، تأثیر بر قوانین و توسعه حق انتخاب شهروندی نیز فعال هستند.
اما در شرایط پرچالش فعلی، سمن‌های ایرانی برای گسترش توانمندی‌های خود باید به چه مولفه‌هایی توجه کنند؟
⚪️ اول: بازنگری در فضای ذهنی مدیران ارشد سمن‌ها
در بسیاری از سمن‌ها شاهد افرادی دلسوز و دغدغه‌مند هستیم که با هدفی ارزشمند گرد هم آمده‌اند اما نمی‌توانند به یک خروجی موثر دست یابند. اولین مشکل اینجاست که اعضای هیات مدیره درک مشترکی از «منطقه امن»، «حوزه آسیب» و «ارزش‌های سازمان» ندارند. یک سمن موفق، در مواجهه با بحران ابتدا به بازتعریف استراتژی منسجم خود می‌پردازد. ممکن است در این شرایط نتواند مددجویان تحت پوشش خود را افزایش دهد، ولی حتما عملکرد مثبتی در توانمندسازی سازمانی خواهد داشت.
⚪️ دوم: خودآگاهی و هدفمندی سازمانی
همه اعضای یک سمن موفق، باید بتوانند تشخیص دهند که در چه حوزه‌ای آسیب‌پذیرند، چه توانایی‌هایی دارند، چه فرصت‌هایی پیش روی آنهاست و چه نقاط ضعفی دارند. همه اعضای یک سمن موفق، چشم‌انداز واحدی از مسیر و آینده سازمان دارند. از سوی دیگر، خدمات، دپارتمان‌ها و فرآیندهای متفاوت سمن‌ها باید در قالب یک ساختار منسجم، از هم تفکیک شده باشد.
⚪️ سوم: مدیریت اثربخش منابع
منابع هر سمن (سازمان مردم‌نهاد یا خیریه) متشکل از منابع مالی، انسانی، اطلاعاتی و فیزیکی است. تأمین منابع مالی قطعا ضرورت دارد اما نباید مانع توجه به سایر منابع شود. تأکید بیش از حد بر منابع مالی فرهنگی را شکل می‌دهد که در درجه اول به خود سمن‌ها آسیب می‌رساند.
نکته کلیدی دیگر در بحث تامین منابع، توجه به جذب «نیروی نیمه‌داوطلب» است؛ یعنی نیروی توانمندی که در ازای کار دستمزد دریافت می‌کند، اما کمتر از دستمزدی که در بخش خصوصی می‌تواند دریافت کند. در شرایط فعلی که بسیاری از مدیران نخبه بخش خصوصی کار خود را از دست داده‌اند، فرصت بزرگی برای جذب آنها در قالب «همکاری نیمه‌داوطلبانه» در سمن‌ها مهیا شده است.
⚪️ چهارم: پایش عملکرد، یادگیری و بازنگری سازمانی
در شرایط تحریم و کوچک شدن جامعه حامیان مالی سمن‌ها، بخش عمده تلاش سمن‌ها باید صرف حفظ حامیان قدیمی شود و نه جذب حامیان جدید. در همین راستا، سمن‌ها علاوه بر گزارش حرفه‌ای عملکرد، باید از توجهی ویژه به شفافیت و پاسخگویی داشته باشند.
⚪️ پنجم: اعتمادسازی و شبکه‌سازی
یک «سمن پایدار» باید بتواند با تغییر نسل، پایدار بماند. سازمان عام‌المنفعه بین‌المللی و پایداری مثل «آکسفام» با ۸۰ سال سابقه فعالیت مستمر، ضرورت شبکه‌سازی را دریافته و در این راستا بسیار تلاش کرده است. پایداری یک سمن در طول نسل‌های مختلف، با تمرکز بر تقویت سرمایه اجتماعی و نیز توجه ویژه به شبکه‌سازی میان اعضا و طیف متنوعی از حامیان محقق می‌شود.
⭕️ ایثار خدادادی (نویسنده این تحلیل)، مشاور و مدرس NGO Management و بنیان‌گذار کلینیک «ثمین» است. وی از سال ۱۳۹۵، عضو #دپارتمان_آموزش در موسسه مطالعاتی «حامیان فردا» است.
@hamianfarda
@Haajm