🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

عجله دارم گران‌فروشی نیست

👤 دکتر حسین جوشقانی

✍️ هیات مقررات‌زدایی در تاریخ ۱۴۰۳.۰۳.۰۹ اعلام کرد: «بر اساس نظریه‌ معاونت محترم حقوقی ریاست‌جمهوری گزینه عجله دارم مصداق گران‌فروشی نیست و به سکو‌های اینترنتی اجازه داده شد که این گزینه را به خدمات خود بازگردانند.»

✍️ لازم است که از این تصمیم شجاعانه‌‌ هیات مقررات‌زدایی تشکر کنیم.

✍️ در علم اقتصاد، ادبیات مفصلی درخصوص قیمت‌گذاری شلوغی (congestion pricing) وجود دارد.

✍️ ویلیام ویکری برای اولین‌بار پیشنهاد استفاده از این روش قیمت‌گذاری را در سال۱۹۵۲ (۷۲سال پیش) برای متروی شهر نیویورک ارائه کرد.

✍️ در ساده‌ترین نسخه‌ از این پیشنهاد قیمت بلیت‌های مترو در زمان‌های شلوغی و در ایستگاه‌های پرتردد افزایش و در سایر ایستگاه‌ها و سایر زمان‌ها کاهش می‌یافت.

✍️ این شیوه‌ قیمت‌گذاری مسافران را ترغیب می‌کند که سفر خود را در زمان‌های متنوعی در طول شبانه‌روز انجام دهند و این باعث کاهش ترافیک خواهد شد.

✍️ شیوه قیمت‌گذاری شلوغی در عمل واقعا این اثرات را داشته است.

✍️ هرجا که صف برای کالا و خدمات وجود دارد، احتمالا از ابزار قیمت‌گذاری دینامیک (Dynamic pricing) و حالت خاص آن (congestion pricing) ‌می‌توان استفاده کرد.

✍️ به‌عنوان مثال ترافیک اتوبان تهران- چالوس را درنظر بگیرید. به جای اینکه قیمت استفاده از این اتوبان در تمام طول سال یکسان باشد، اگر می‌توانستیم در زمان‌های شلوغ قیمت را تا حد نیاز افزایش دهیم، می‌توانستیم بار ترافیکی این مسیر را کنترل کنیم.

✍️ در این صورت بسیاری از مسافران تصمیم به حرکت در نیمه‌های شب می‌گرفتند یا اینکه زمان سفر خود را به روزهای دیگر موکول می‌کردند.

✍️ به‌عنوان مثالی دیگر به قیمت اتوبوس، قطار و هواپیما در کشور نگاهی می‌اندازیم. در حال حاضر تقریبا برای همه وسایل نقلیه بین‌شهری در همه تعطیلات مهم صف وجود دارد؛ به‌گونه‌ای‌که تهیه بلیت برای فردی که نیاز ضروری به سفر پیدا می‌کند محال به نظر می‌رسد و مجبور می‌شود با وسیله نقلیه شخصی سفر کند.

✍️ اگر اجازه می‌دادیم قیمت‌ها در زمان‌های اوج تقاضا برای قطار افزایش یابد، آن‌گاه صف برای بلیت شکل نمی‌گرفت.

✍️ شاید گفته شود احتمالا این روش منجر به استفاده بیشتر پولدارها و ثروتمندان از خدمات عمومی می‌شود و اقشار کمتر برخوردار جامعه فرصت برابر برای استفاده از این کالا و خدمات را نخواهند داشت.

✍️ پاسخ اصلی به این انتقاد این است که این کالاها و خدمات تنها جنبه عمومی ندارند و جنبه خصوصی نیز دارند، لذا اینکه همه‌ افراد جامعه به‌طور یکسان از آن استفاده کنند، انتظار عادلانه‌ای نیست.

✍️ همان‌طور که پولدارها و ثروتمندان ماشین‌های بهتر، خانه‌های بزرگ‌تر، ویلاهای متنوع‌تر و تفریحات بیشتری دارند، احتمالا از این خدمات هم بیشتر استفاده خواهند کرد.

🔗متن کامل سرمقاله

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #عجله_دارم #اقتصاد_شلوغی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir