سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

پنجاه‌وسه سال نتیجه معکوس فشار به بانک مرکزی

👤دکتر تیمور رحمانی

✍️ درس تاریخی بیش از پنج دهه می‌تواند برای همه ما روشن کند که فشار به بانک مرکزی برای ایجاد رونق و رشد اقتصادی و اشتغال نتیجه عکس داده و این می‌تواند زمینه بهبود سیاستگذاری در آینده اقتصاد ایران را فراهم کند.

✍️ وضعیت نرخ رشد نقدینگی در طول 53سال گذشته نشان می‌دهد نیروهای ورای خلق نقدینگی و رشد بالای نقدینگی و لذا تورم بالا موضوعی مرتبط با مقطعی خاص و دولتی خاص نیست.

✍️ هیچ دولتی چه قبل و چه بعد از انقلاب و در این دوران طولانی 53ساله به قصد ایجاد تورم و آسیب رفاهی به مردم دست به این سیاست‌ها و اقدامات نزده و یکی از مهم‌ترین استدلال‌های ورای فشار برای رشد نقدینگی نیز کمک به تولید و اشتغال و توسعه اقتصادی بوده است.

✍️ در مواردی نیز فشار افکار عمومی و حتی نهادهای بخش خصوصی هم ورای این رشد بالای نقدینگی قرار می‌گیرد. به‌عنوان نمونه، در بیشتر گزارش‌های نهادهای بخش خصوصی درباره موانع کسب‌وکار بنگاه‌ها، محدودیت نقدینگی و تنگنای تامین مالی به‌عنوان مشکل اول ذکر می‌شود.

✍️ این به آن معنی است که جریان سیاستگذاری اقتصاد را به سمت و سویی هل داده که توسل به منابع بانکی برای انجام قول و وعده‌های سیاستگذاری در جهت حمایت از تولید و کسب‌وکار به خواسته‌ای عمومی تبدیل شده و تصحیح مسیر سیاست پولی در حال حاضر را بسیار دشوار کرده است.

✍️ گسترش تسهیلات و اعتبار بانکی زمانی برای بنگاه مطلوب است که هزینه آن از سایر طرق تامین مالی کمتر باشد. اساسا علت اینکه بنگاه‌ها ولع گرفتن تسهیلات دارند، آن است که قیمت یا نرخ سود این تسهیلات پایین است و هنگامی که هزینه‌های بنگاه به این طریق کاسته شود، حتی با وجود ناکارآمدی می‌تواند از کسب‌وکار خود سود کسب کند.

✍️ اما چرا گسترش تسهیلات به کسب‌وکارها ممکن است به رونق تولید کل اقتصاد و رشد اقتصادی نینجامد و اثر عکس به جا بگذارد؟ از منظر اصحاب علم اقتصاد، دلیل چندان پیچیده‌ای نیست. اصل موضوع کمیابی منابع است و یکی از منابع نیز منابع مالی برای سرمایه‌گذاری و ایجاد رشد اقتصادی است...👇

🔗متن کامل سرمقاله

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #نقدینگی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

بررسی یک پرسش پرتکرار؛ مکانیزم اثرگذاری نقدینگی بر تورم چگونه است؟

🔹مسیریابی کانال اثرگذاری بر تورم یکی از مهم‌ترین سوالات امروز اقتصاد ایران است.

🔹گروهی نقدینگی را موتور اصلی تورم‌ساز عنوان می‌کنند و در مقابل گروهی نقش این عامل را چندان پررنگ نمی‌دانند.

🔹به گفته پرویز خوشکلام خسروشاهی، موتور افزایش قیمت کالاها و خدماتی که تورم برای آن‌ها محاسبه و گزارش می‌شود. سه عامل است: «1- کاهش عرضه آن کالاها و خدمات، 2- رشد گردش نقدینگی در معامله آن کالاها و خدمات و 3- افزایش سرعت گردش نقدینگی در معامله آن کالاها و خدمات.»

🔹هر چیزی که سه عامل یادشده را تقویت یا تضعیف کند سازنده یا کاهنده تورم خواهد بود. به‌عنوان مثال تحولات نرخ ارز و همچنین انتظارات روی هر سه عامل فوق اثر دارد.

🔹از این‌رو وقتی به صورت مطلق گفته می‌شود عامل تورم، نقدینگی است بطور ضمنی یک فرض در دل خود دارد و آن اینکه، سایر عواملِ مستقیم و غیرمستقیم مؤثر بر تورم ثابت است. اما روشن است که در اقتصادهای بی‌ثباتی چون اقتصاد ایران خیلی‌ وقت‌ها چنین فرضی برقرار نیست.

🔹زمانیکه بذر رشد نقدینگی با افزایش پایه پولی در بانک مرکزی یا با افزایش ضریب فزاینده نقدینگی در نظام بانکی کاشته می‌شود، تا از پیچیدگی‌ها و موانع مختلف سیاستی و برون‌زا عبور کند و به رشد کامل در نقدینگی بیانجامد و خود را بطور کامل در افزایش سطح عمومی قیمت‌ها نشان دهد زمان زیادی خواهد برد.

🔹« بنابراین رصد و ردیابی اثر نقدینگی بر افزایش سطح عمومی قیمت‌ها با چشم غیر مسلح تقریبا غیرممکن و با چشم مسلح نیز پرهزینه است.

🔗جزییات بیشتر

#دنیای_اقتصاد #نقدینگی #تورم

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

چرا شرکت‌ها مشکل تامین مالی دارند؟

🔹بر اساس سومین گزارش مدیران عامل، که به همت «ایلیا» تهیه شده، کمبود نقدینگی یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که مدیران شرکت‌کننده در نظرسنجی این گزارش به آن اشاره کردند.

🔹فرهاد نیلی، اقتصاددان در مراسم رونمایی از این گزارش تاکید کرد: در شرایطی که دولت باید متناسب با نیازهای خانوار و بخش خصوصی منبع نقد درست کند به دلیل مشکل کسری بودجه خود تبدیل به یک مکنده منابع شده است.

🔹به گفته او بانک‌ها هم نمی‌توانند این منابع را تامین کنند، چون ناترازی دولت به بخش بانکی تحمیل می‌شود، این ناترازی تبدیل به ناترازی مصارف و منابع بانک‌ها شده و در نهایت در بانک ‌مرکزی با تورم به کل اقتصاد سرایت می‌کند.

🔹نیلی در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به تحریم به عنوان یک متغیر مهم دیگر در این فرآیند، گفت: یک اثر تحریم این است که درآمد ارزی دولت را کاهش می‌‌دهد و دسترسی را به منابع ارزی سخت می‌کند.

🔹نیلی با پیش‌بینی اینکه ممکن است این مشکل در سال‌های 1403 و 1404 ماندگار شود، اعتقاد دارد چون رفع این مشکلات در اولویت سیاستگذار نیست، باید از طریق راه‌حل‌های موضعی حل شود.

🔹در غیر این صورت اگر این سیکل فعال شود به‌نوعی کشنده بهره‌وری در اقتصاد است و در بلندمدت برای رشد اقتصادی کشور مشکل ایجاد خواهد کرد.

🔗جزییات بیشتر

#دنیای_اقتصاد #شرکت_ها #تامین_مالی #نقدینگی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

رابطه مقداری پول

👤 دکتر پرویز خوشکلام خسروشاهی

✍️ بعضا دیده می‌شود که در برخی نوشته‌ها با نمایش رشد نقدینگی و نرخ تورم و عدم تناسب میان آنها در ایران یا سایر کشورها مدعی بی‌ارتباط بودن نقدینگی و تورم و عده‌ای هم با نمایش تناسب میان آنها، مدعی باارتباط بودن آنها می‌شوند.

✍️ چنین استنتاجاتی دانسته یا نادانسته نتیجه بی‌دقتی و سهل‌انگاری در استفاده از رابطه مقداری پول بوده و در غالب موارد نیز گمراه‌کننده است؛ چون این رابطه به دلایلی که در ادامه بیان خواهد شد، آن‌چنان بی‌ثبات است که با تکیه بر چنین تناسب یا عدم تناسبی چیز زیادی درباره رابطه تورم و نقدینگی نمی‌توان گفت.

✍️ به‌عنوان مثال اگر بررسی شود که حجم پول و شاخص قیمت نقطه به نقطه مصرف‌کننده در هر یک از سال‌های دوره ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۱نسبت به سال۱۳۹۱ هرکدام چندبرابر شده‌اند، همان‌طور که در نمودار مشخص است هر سه حالت رشد نامتناسب به نفع تورم، رشد نامتناسب به نفع حجم پول و رشد متناسب وجود داشته است.

✍️ رابطه مقداری پول به یک معادله ریاضی اشاره دارد که همیشه و همه‌جا برقرار است. این رابطه در اصل بیانگر یک پدیده ساده است که در معاملات روزانه مکررا اتفاق می‌افتد.

✍️ رابطه مقداری پول معمولا یک معادله چهارمتغیره سه‌مجهولی است. از این رو بسیاری از تحلیلگران در استفاده از رابطه مقداری پول برای بررسی رابطه پول و تورم یا نقدینگی و تورم با هدف نظریه‌پردازی، درباره هر سه مجهول فروضی را در نظر می‌گیرند یا اینکه آن را از حالت معادله ریاضی به یک تابع رفتاری تبدیل می‌کنند و به جای رابطه مقداری پول، نظریه مقداری پول را مطرح می‌کنند...👇

🔗متن کامل سرمقاله

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #نقدینگی #تورم

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔵 رشد پول در کف ۷۶ماهه / شرایط برای مهار دائمی تورم مهیا شد؟

🔹طبق آمارهای اعلامی بانک مرکزی نرخ رشد نقطه به نقطه پول در فروردین ماه امسال به 15.7 درصد رسیده است.

🔹بررسی‌ها نشان می‌دهد این رقم کمترین نرخ رشد نقطه به نقطه پول از آذرماه سال 1396 یعنی 76 ماه اخیر محسوب می‌شود.

🔹علی رغم کاهشی بودن رشد نقطه به نقطه پول، سهم پول از نقدینگی در سطح 24.4 درصد است که نرخ بالایی محسوب می‌شود.

🔹کارشناسان می‌گویند تغییرات رشد نقطه به نقطه پول ارتباط قابل توجهی با انتظارات تورمی را دارد و به عنوان یک نماگر از دیدگاه عاملان اقتصادی در رابطه با آینده تورم استفاده می‌شود.

🔹همچنین قرار گرفتن نرخ بهره حقیقی در وضعیت مثبت، اثر مهمی در کاهش نرخ رشد نقطه به نقطه پول داشته است.

🔹کاهشی بودن رشد نقطه به نقطه پول نشان می‌دهد زمینه برای مهار تورم به صورت دائمی نیز مهیا است به شرطی که اصلاحات ساختاری مربوط به ناترازی‌های بانکی و بودجه‌ای در دستور کار سیاستگذار قرار بگیرد.

#دنیای_اقتصاد #تورم #نقدینگی #رشد_پول

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir