سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

زمان ایستاده است!

👤 دکتر پویا جبل‌عاملی

✍️ جنگ‌ها، سیه‌روزی‌های بی‌منتها با خود به همراه دارند؛ خرابی و خون و خوف. اما بدترین جنگ‌هایی که تاریخ به خود دیده است، در عرض چند سال به اتمام رسیده‌اند. آن‌چنان‌که در جنگ جهانی دوم، آلمان با خاک یکسان شد و ژاپن هم دست کمی از آن نداشت.

✍️ این هر دو اما، از خاکسترهای آتش ققنوس‌وار برخاستند. کمتر از یک دهه پس از جنگ، آرام‌آرام آثار رشد بروز یافت. آری حتی جنگ هم با چنان قدرت ویرانگرش به پایان می‌رسد و اگر استراتژی توسعه و عقلانیت حکمفرما باشد پس از چند صباحی ورق برمی‌گردد.

✍️ اما چه می‌شود کرد وقتی زمان برای ملتی بایستد؟ وقتی سال‌ها جهد و تلاش و دست و پا زدن آدمیان، منتهی به رشد و رفاه و تغییر نشود؟ اینجاست که زمان ایستاده است.

✍️ رشد اقتصادی ایران از سال۱۳۹۰ تا ابتدای امسال بر اساس آنچه مرکز آمار ایران منتشر کرده، متوسط سالانه ۱.۵درصد بوده است. اگر فقط کل دهه۱۳۹۰ را ببینیم، رقم رشد پایین‌تر از رشد جمعیت در این دهه شده و عملا به این معناست که وضعیت رفاهی هر فرد ایرانی در آخر دهه۱۳۹۰ به مراتب کمتر از ابتدای این دهه بوده است. آری، نه تنها هیچ اتفاقی در این دهه برای ایرانیان رخ نداده، بلکه عقبگرد نیز رخ داده است.

✍️ زمان برای اقتصاد ایران ایستاده است. این وضعیت را با رشد کشورهای همسایه مقایسه کنید. ترکیه متوسط ۵.۸درصد، امارات ۳.۶درصد، عربستان ۳.۵درصد و قطر ۳.۴درصد رشد داشته است.

✍️ برای آنکه در ذهن، تقریبی از میزان عقب‌افتادگی داشته باشید، اگر کشوری ۴درصد رشد سالانه بیشتر را برای یک دهه نسبت به ما تجربه کند، تقریبا رفاه آنان پس از یک دهه، ۵۰درصد بیشتر از ما خواهد شد. این اتفاقی است که برای ما نسبت به سایر کشورهای همسایه رخ داده است؛ زمان برای ما ایستاده است...👇

🔗متن کامل سرمقاله

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #پویا_جبل‌عاملی #رشد_اقتصادی #جنگ #عقب_ماندگی #اقتصاد_ایران #جنگ_جهانی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

علل استمرار سیاست‌های اقتصادی اشتباه

👤دکتر علینقی مشایخی

✍️ وضیعت اقتصادی در دو دهه گذشته مناسب نبوده است. در قدم اول برای خروج از این وضعیت باید پذیرفت که شرایط فعلی حاصل سیاست‌های اقتصادی، سیاست‌های خارجی و سیاست‌های داخلی، فرهنگی و اجتماعی طی چند دهه گذشته بوده است.

✍️ در مورد سیاست‌ها باید بین دو نوع سیاست تفاوت قائل شد: یکی سیاستی که اعلام می‌شود (Espoused theory) و دیگری سیاست‌ها و تصمیماتی که در عمل اتخاذ می‌شوند (Theory in practice).

✍️شرایطی که اقتصاد ایران در آن قرار دارد حاصل تصمیمات در عمل است. برنامه‌ریزان و سیاستگذاران اقتصادی در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از بعد از جنگ تحمیلی یک دسته از سیاست‌ها را اعلام کرده‌اند، ولی در عمل سیاست‌های دیگری اعمال شده است.

✍️ کشورهای توسعه‌یافته، همه کم و بیش سیاست‌های اعلامی را که مبتنی بر علم اقتصادی است پی گرفتند؛ ارز آنها تک‌نرخی است و متناسب با تورم داخلی نسبت به تورم خارجی تغییر می‌کند؛ اقتصادشان رقابتی است؛ قیمت‌گذاری ندارند؛ خروج سرمایه‌های مادی و انسانی نداشته‌اند و سرمایه‌گذار خارجی جذب کرده‌اند.

✍️ در چنین شرایطی سوال مهم این است که چرا در چهار دهه گذشته سیاست‌های اعلامی که براساس دانش اقتصاد، تجارب کشورهای موفق و شرایط کشور تنظیم می‌شد اعمال نشده است.

✍️ دو دسته افراد در سیاست‌های اعمال‌شده موثر بوده‌اند. دسته اول مدیران ارشدی هستند که هدفشان بهبود وضع کشور است و در آن جهت تلاش کرده و تصمیمات عملی اتخاذ می‌کنند اما مسائل پیچیده اقتصادی را ساده‌انگارانه حل می‌کنند.

✍️ دسته دوم که مانع اعمال سیاست‌های اصلاحی بر مبنای دانش اقتصادی می‌شوند کسانی هستند که از وجود رانت‌های اقتصادی نفع می‌برند. این افراد کسانی هستند که با مراکز تصمیم‌گیری برای تخصیص منابع و تقسیم رانت ارتباط دارند.

✍️ این عده برای ادامه شرایطی که رانت وجود دارد فضاسازی می‌کنند، تلاش می‌کنند، تصمیم‌گیران را از تصمیم بر مبنای علم اقتصاد می‌ترسانند، به طرفداران اصلاح سیاست‌ها انگ می‌زنند و حتی ممکن است تهدید کنند. حالا پرسش این است که برای اجرای سیاست‌های اصلاحی چه باید کرد؟

🔗متن کامل سرمقاله

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اقتصاد_ایران

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

اقتصاد ایران و فرصتی که از دست رفت

🔹 دکتر کاظم بیابانی خامنه

✍️ در حالی که در دهه‌‌‌های اخیر کشورهای درحال‌‌‌توسعه مشغول جذب سرمایه‌‌‌های خارجی کشورهای توسعه‌‌‌یافته بودند تا پذیرای بخشی از فرآیندهای تولید دورسپاری‌شده و پروژه‌‌‌های مکانیزم توسعه پاک آنها باشند، اقتصاد ایران در زمین بازی دیگر بود.

✍️ سیاستگذاران اقتصاد ایران با اتخاذ رویکرد درون‌‌‌گرایی و حمایت از تولید داخل و استراتژی جایگزینی واردات برای توسعه صنعتی، همراه با برخی فعالان اقتصادی که از یک اقتصاد بسته نفع می‌‌‌بردند، به دنبال خودکفایی و تکمیل زنجیره‌‌‌های داخلی ارزش بود و برای توسعه اقتصادی به ظرفیت‌‌‌های داخلی، نهاده‌‌‌های داخلی و بازارهای داخلی چشم داشت.

✍️ در کنار این خودتحریمی داخلی، تحمیل تحریم‌‌‌های غیرمنصفانه اقتصادی خارجی نیز اقتصاد ایران را بیش از پیش از سازمان تولید جهانی منزوی کرد.

✍️ نمودار بالا شاخص مشارکت کلی در GVCs۳را برای ایران و برخی کشورها نمایش داده است. این مقایسه نشان می‌دهد که کشورهای منتخب در مقایسه با کشور ما چگونه به‌سرعت پیوندهای گسترده‌‌‌ای با سازمان تولید جهانی ایجاد کرده‌‌‌اند.

✍️ در مقابل، کشور ما به‌‌‌واسطه دیوارکشی بر مرزهای تجاری توسط سیاستگذاران داخلی و تحریم‌‌‌کنندگان خارجی، تماشاگر سهم بردن کشورهای درحال‌‌‌توسعه از کیک تجارت بین‌المللی است.

✍️ ما در حالی که تامین‌کننده حامل‌‌‌های انرژی با قیمت‌های ناچیز، آب رایگان و منابع مالی و ارزی با نرخ‌های ترجیحی و منابع انسانی ماهر و نیمه‌‌‌ماهر ارزان بودیم، در کنار انتشار بیشتر گازهای گلخانه‌‌‌ای، مصرف فزاینده انرژی و بهره‌‌‌برداری غیراقتصادی از منابع طبیعی، موفق نشدیم نرخ‌های رشد اقتصادی بالاتر از ۳ تا ۴‌درصد و پایدار را محقق کنیم.

✍️ در حالی که می‌‌‌توانستیم از مزیت‌‌‌های نسبی طبیعی و مزیت‌‌‌های نسبی مصنوعی (که توسط سیاستگذار داخلی در طول همه این سال‌ها ایجاد شده بودند)، بهره‌‌‌برداری کنیم و با پذیرش فرآیندهای تولید دورسپاری‌شده کشورهای صنعتی، آنها را به اقتصاد خود متصل و وابسته کنیم.

✍️ در عوض به آب‌‌‌باریکه زنجیره‌‌‌های داخلی ارزش اکتفا و دل خوش کردیم؛ چه‌‌‌بسا که در بسیاری از همین زنجیره‌‌‌های داخلی ارزش نیز اکنون به واردات واسطه‌‌‌ای متکی هستیم. اما هر آنچه در این سه پرده ترسیم شد، هرچقدر هم تلخ، متعلق به گذشته است.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اقتصاد_ایران #درون_گرایی #تحریم

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 اثر پیروزی ترامپ بر اقتصاد ایران چه خواهد بود؟

🔹دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ در ایالات متحده تأثیر گسترده و قابل توجهی بر اقتصاد ایران برجای گذاشت. حالا با پیروزی او در انتخابات ریاست جمهوری این سوال مطرح است که تأثیر دور دوم ریاست جمهوری او بر اقتصاد ایران چه خواهد بود؟

🔹در دوران ریاست جمهوری ترامپ، ایران با تحریم‌های گسترده‌ای مواجه شد که به‌طور مستقیم بر اقتصاد کشور اثر گذاشتند. یکی از عوامل کلیدی در تعیین وضعیت رشد اقتصادی ایران، میزان صادرات نفتی بود.

🔹کاهش درآمدهای نفتی سبب شد که پروژه‌های توسعه‌ای، زیرساختی و سرمایه‌گذاری‌های داخلی با محدودیت‌های جدی مواجه شوند.

🔹یکی دیگر از مهم‌ترین آثار سیاست‌های تحریمی ترامپ بر اقتصاد ایران در دوره قبل، نوسانات شدید نرخ ارز و افزایش قابل توجه انتظارات تورمی بود. کاهش درآمدهای نفتی به‌طور مستقیم بر بودجه کشور نیز تأثیر گذاشت و دولت برای تأمین کسری بودجه، به افزایش بدهی خود و خلق نقدینگی روی آورد که در ادامه به رشد تورم منجر شد.

🔹اگرچه اقتصاد کشور خواهد توانست با بخشی از آثار ضمنی پیروزی ترامپ در این دور، تطبیق پیدا کند، اما همچنان وابستگی به منابع نفتی، مشکلات نظام بانکی و ناترازی‌های ساختاری، چالش‌های مهمی برای اقتصاد کشور به‌شمار می‌روند.

🔹برای رفع این مشکلات، اصلاحات ساختاری گسترده، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و ایجاد راهکارهای جدید اقتصادی ضروری است.

🔹همچنین گام برداشتن در راستای تنش‌زدایی با دنیا و رفع دائمی تحریم‌ها یکی از مهمترین اقداماتی است که برای بهبود مشکلات ساختاری اقتصاد کشور، باید در دستور کار سیاستگذاران باشد.

#دنیای_اقتصاد #ترامپ #اقتصاد_ایران #تحریم

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir