#یادداشت_تحلیلی
#پول_بانک

💢 اینستکس؛ حقه جدید اروپا

✍ محسن شرافتی نیا؛ #پژوهشگر کمیته پول و بانک دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 چند وقتی‌ است زمزمه‌هایی درباره انعقاد توافقی ‌جدید بین ایران و #اروپا با نام #اینستکس به‌گوش‌ می‌رسد. این توافق آنقدر برای #دیپلمات‌های کشورمان مایه دلگرمی‌ است که محمدجواد #ظریف ( وزیرامورخارجه) در واکنش به سوالات خبرنگاران مبنی برعملیاتی شدن اینستکس گفت: 《ایران از اینستکس (ساز و کار ویژه #مالی اروپا و ایران) که به عنوان گام اول، هرچند دیرهنگام در مسیر اجرای #تعهدات تروئیکای اروپایی برای نجات #برجام از طریق تضمین منافع ایرانیان پس از بازگشت #تحریم‌های غیرقانونی آمریکا به شمار می‌رود، استقبال می‌کند》

❇️ اینستکس یا INSTEX مخفف عبارت Instrument in Support of Trade Exchanges به معنای «ابزار پشتیبانی مبادلات #تجاری» است. پس از خروج #آمریکا از برجام، اروپایی‌ها مکررا اظهار کردند که قصد حمایت از برجام را داشته و تمام تلاش خود را در به حداقل رساندن آثار #تحریم‌های آمریکا علیه ایران خواهند کرد. حال پس از گذشت ماه‌ها و دادن #وعده‌های تکراری در راه‌اندازی ساز و کار #مالی اروپایی (spv) با ایران برای ادامه مبادلات تجاری، نهایتا در روز پنجشنبه ۱۱ بهمن ماه، این کانال مالی با نام اینستکس در #فرانسه ثبت و مدیریت آن را "پر شیفر" آلمانی با سابقه طولانی مدیریت در کامرز بانک بر عهده گرفت.

🔻 مطالعه متن کامل #یادداشت در پیوند زیر:

yon.ir/J73OL

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#یادداشت_تحلیلی
#سرمایه‌گذاری

💢 #اینستکس و راهکارهای پیشروی آن برای ایران

✍ محمدصادق رحمتی؛ #پژوهشگر کمیته سرمایه گذاری و سرمایه پذیری دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 مقامات #اروپایی از زمان خروج یکطرفه #آمریکا از توافق هسته ای با ایران در اردیبهشت ماه سال ۹۷، وعده یک سازوکار #مالی ویژه برای تسهیل #تجارت شرکت‌های اروپایی با ایران داده بودند. اما اروپایی‌ها در راه‌اندازی این سازوکار به قدری تعلّل کردند که ایران در سالگرد خروج آمریکا از #برجام، تصمیم گرفت تعهدات خود را به طور تدریجی و در بازه های زمانی دوماهه کاهش دهد.

🔸 اکنون اروپایی ها اعلام کرده‌اند #سازوکار مالی «اینستکس» با هدف تسهیل #تبادلات تجاری شرکت های اروپایی با طرف‌های ایرانی، به طور خاص در زمینه تجارت #غذا و #دارو و دیگر محصولات #غیرتحریمی، کار خود را آغاز نموده است.

🔸هدف اصلی اینستکس تسهیل #تجارت است و از این رو در حالت ایده آل، ایران از طریق این سازوکار بر روی کاغذ می‌تواند با #فروش #کالا یا نفت به کشورهای اروپایی، درآمد خود را در اینستکس نگهداری کند و سپس، با استفاده از آن نیاز #وارداتی خود را از داخل خاک اروپا تامین نماید.

🔸 در واقع فروش #نفت به پالایشگاه‌های اروپایی و خرید آزادانه کالا، خدمت و #فناوری با استفاده از منابع حاصل از آن، انتظارات ایران از اروپایی ها در شرایط خروج آمریکا از برجام است؛ و در صورتی که #اینستکس بتواند این خواسته‌ها را برآورده کند، ابزاری کارآمد خواهد بود.

🔸 بنابراین اولین گام در کارآمدی اینستکس، افزایش #درآمدهای ایران در قالب این سازوکار #تجاری است. در این زمینه آنچه مطلوب ایران است، افزایش درآمدها از طریق فروش کالا و یا نفت ایران به کشورهای اروپایی است که تا پیش از خروج #آمریکا از برجام، به رقمی در حدود ۱۲ میلیارد دلار در سال می‌رسید و بیش از نیاز وارداتی ایران از کشورهای اروپایی بود.

🔸 اما فروش نفت به اروپایی ها و تأمین #درآمدهای مورد نیاز ایران در اینستکس از این طریق، هدفی دور از دسترس است؛ چرا که درحال حاضر #پالایشگاه‌های اروپایی خرید نفت از ایران را به #صفر رسانده اند و کالاهای ایرانی همچون پسته، زعفران و #فرش که به #اروپا صادر می‌شود، سالانه کمتر از یک میلیارد دلار ارزش دارد؛ که به مراتب کمتر از نیاز سالانه ایران برای خرید کالا و خدمت از اروپا است.

🔸 در چنین شرایطی مقامات کشورهای اروپایی ضمن تأکید بر اینکه با وجود آغاز به کار اینستکس، نمی‌توانند پالایشگاه‌های خودشان را به #خرید نفت از ایران مجبور نمایند، دو مسیر را برای افزایش درآمدهای ایران در اینستکس پیشنهاد کرده‌اند. «استفاده از درآمدهای حاصل از فروش نفت ایران به کشورهای #آسیایی همچون #چین و هند» و «اعطای خط #اعتباری از سوی اروپا» دو مسیری است که برای افزایش درآمدهای ایران در اینستکس پیشنهاد شده است.

🔸بر اساس روش اول، منابع #مالی حاصل از فروش نفت ایران به کشورهای آسیایی، تحت #نظارت کشورهای اروپایی قرار می‌گیرد و با مجوز آن‌ها صرف خریدهای ایران از شرکت های اروپایی می‌شود. بر اساس روش دوم نیز یک خط اعتباری از سوی طرف اروپایی به #ایران اختصاص داده می‌شود، تا صرف واردات #محصولات غیرتحریمی از سوی ایران گردد.

✅ بنابراین در شرایطی که پالایشگاه‌های اروپایی به پیروی از #تحریم‌های آمریکا تمایلی به خرید نفت ایران ندارند، هر روش دیگری از قبیل استفاده از منابع حاصل از فروش #نفت به کشورهای آسیایی و یا #تخصیص اعتبار از سوی اروپا، مشکل صادرات ایران را حل نمی‌کند و تنها مسیر واردات از اروپا را هموار خواهد کرد؛ و در عین حال به منزله اعطای اختیارات #حاکمیتی کشور به اروپاست.

✅ از این رو لازم است مقامات ایرانی این #پیام را به طرف اروپایی ارسال نمایند که تنها مسیری که برای ایران در قالب #اینستکس قابل پذیرش است، #تجارت پایای به مانند دوران پیش از خروج آمریکا از #برجام است؛ که تنها در صورت خرید نفت ایران از سوی پالایشگاه‌های اروپایی قابل تحقق است.

🔻متن کامل #یادداشت در پیوند زیر:

yon.ir/YOK7P

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#خبر
#همسایگان

🔴 سود افزایش مبادلات #تجاری ایران با کشور #اوراسیا از عواید تجارت با اروپا در قالب #اینستکس بیشتر است.

🔰 براساس گزارش #سازمان توسعه تجارت، میزان #ترازتجاری بین ایران و كشورهای عضو اتحادیه اقتصادی #اوراسیا در سال ۲۰۱۷ فقط ۲درصد كل مبادلات #بازرگانی ایران را شامل می‌شد.

❇️ اگر كشورمان بتواند #همكاری خود را با این #اتحادیه افزایش دهد، می‌تواند تا ۱۰درصد مبادلات این #بازار را تصاحب كند و به‌راحتی حدود هشت میلیارد دلار عایدی از این راه داشته باشد. این در حالی است كه میزان #صادرات_نفت ایران به #اروپا بسیار كمتر از این رقم است، بنابراین به نوعی می‌توان گفت عواید پیوستن #ایران به این اتحادیه از عواید تجارت با اروپا در قالب #برجام و #اینستكس بسیار مهم‌تر است.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#یادداشت_تحلیلی
#همسایگان

💢 نگاهی به فرصت‌های دیپلماسی اقتصادی ایران و #افغانستان

✍ امیرحسین عرب‌پور؛ #پژوهشگر میز همسایگان دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 با بازگشت #تحریم‌های ایالات‌متحده علیه ایران پس از خروج از #برجام، نقش‌آفرینی همسایگان به ویژه #افغانستان در تعدیل شرایط سخت تحریم بر ایران بسیار بااهمیت است.

✅ هم‌مرز بودن این کشور با ایران و وضعیت نامناسب #اقتصادی باعث شده ظرفیت‌های زیادی در اختیار #ایران در شرایط تحریم قرار بگیرد. اقتصاد سنتی و نقدی #افغانستان، کنترل قاچاق #ارز را با دشواری مواجه ساخته و این مسئله رصد #معاملات ارزی افغانستان با ایران از سوی ایالات‌متحده را با دشواری مواجه خواهد ساخت.

✅ ضمن اینکه محدودیت‌های #ژئوپلیتیک افغانستان و اهمیت توسعه #بندرچابهار برای این کشور، پیوند بین ایران و افغانستان را افزایش خواهد داد.

✅ بااین‌حال آنچه موجب استفاده حداکثری از #ظرفیت اقتصادی کشورهای همسایه مثل #افغانستان خواهد شد، به‌کارگیری دیپلماسی اقتصادی فعال از سوی جمهوری اسلامی ایران است.

🔻 متن کامل #یادداشت در لینک زیر:
https://plink.ir/n7Y3J

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#یادداشت_تحلیلی
#تحریم

💢 تحریم‌های جدید آمریکا علیه صادرات #پتروشیمی ایران

🔶 27 اسفند 1398 و در شرایطی که جهان در تب‌وتاب مقابله با ویروس #کرونا بود، وزیر خارجه آمریکا از اِعمال #تحریم‌های جدید در راستای مقابله با ایران خبر داد. لیست تحریم‌ها شامل 9 شرکت در #چین، هنک‌کنگ و آفریقای جنوبی و 3 نفر در ایران است که «معاملات قابل توجهی» در زمینه صدور صنایع #پتروشیمی ایران داشته‌اند.

🔶 وزارت خزانه‌داری آمریکا 17 خرداد 1398 نیز «پتروشیمی خلیج فارس» و 39 شرکت دیگر را به بهانه تأمین #مالی سپاه مشمول تحریم‌ها نمود. 4 بهمن نیز یک فرد ایرانی، یک فرد چینی و 6 شرکت اماراتی و چینی مرتبط با صنایع پتروشیمی ایران را به بهانه تأمین مالی #تروریسم تحریم کرد.

🔶 آمریکا پس از لغو معافیت‌های فروش #نفت ایران، تمرکز بیشتری بر صنایع پتروشیمی داشته است. زیرا در شرایط تحریم کامل نفت ایران، #صادرات پتروشیمی هم به دلیل احتمال ردیابی کمتر و هم مشتریان بالفعل در غرب آسیا، از مهم‌ترین منابع #درآمدزایی ایران محسوب می‌شوند.

🔶 همچنین بنیاد ضدایرانی «دفاع از دموکراسی‌ها» طی یادداشتی در اوایل اسفند 5 پیشنهاد در ارتباط با افزایش فشار بر صنایع #نفت‌وگاز ایران ارائه کرد. یکی از این پیشنهادات تمرکز بر #تحریم_هوشمند صادرکنندگان پتروشیمی بود که در تحریم‌های اخیر محقق شد.

🔷 اعمال این تحریم‌ها و تلاش برای کاهش #درآمدهای ایران در زمانی که به شدت درگیر مقابله با کروناست، فرصت مناسبی برای تبیین رویکرد غیرانسانی آمریکا در #رسانه‌های جهانی و افکار عمومی غرب است.

🔷 اجرای سریع توصیه‌های بنیاد «دفاع از دموکراسی‌ها» توسط دولت آمریکا، عمق تأثیر این اندیشکده بر کمپین «#فشار_حداکثری» را نشان داده که لزوم توجه بیشتر به ارزیابی‌های این مؤسسه را یادآور می‌شود.

🔷 ایران می‌تواند با افزایش سطح و میزان #اورانیوم غنی‌شده در کمترین زمان و هم‌چنین تحدید نسبی نظارت‌های مبتنی بر #برجام، پاسخ سریع و قاطعی به تحریم‌های اخیر بدهد و علاوه بر این لازم است حساسیت نسبت به محرمانگی و عدم افشای داده‌های مرتبط با خنثی‌سازی #تحریم‌ها را نیز افزایش دهد/ تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#مقاله_تخصصی
#کشاورزی

💢 #کشت_فراسرزمینی ایران در #قزاقستان؛ رویکرد جدید به ظرفیت‌های اقتصادی آسیای مرکزی

✍ ولی کوزه­‌گر کالجی؛ پژوهشگر ارشد موسسه مطالعات ایران شرقی

🔰 یکی از #راهبردهایی که برخی از کشورها در زمینه تأمین #امنیت_غذایی اتخاذ کرده‌اند، بهره‌گیری از منابع #تولید و #توسعه کشاورزی در کشورهایی است که دارای منابع کافی و ارزان برای تولید می‌باشد، که این راهبرد در ایران تحت عنوان «#کشت_فراسرزمینی» یا به زبانی ساده «کشاورزی در کشورهای دیگر» شناخته می‌شود. اهداف کشاورزی فراسرزمینی از جانب #کشورها و شرکت‌های حقیقی و حقوقی متفاوت است. این اهداف می‌تواند شامل تأمین بخشی از امنیت غذایی کشور #سرمایه‌گذار، تأمین #انرژی از طریق تولید سوخت‏­‌های زیستی، تولید در کشور هدف به منظور #صادرات محصولات کشاورزی یا ترکیبی از موارد فوق است.

❇️ مزایای متعددی برای کشت فراسرزمینی مطرح شده است که در این بین مواردی مانند تأمین بخشی از امنیت غذایی کشور و ایجاد اطمینان از تأمین نیاز کشور توسط سرمایه ‏گذاران داخلی، استفاده از منابع فراسرزمینی (آب و خاک و…) و امکان #برنامه_ریزی برای حفظ و احیای منابع پایه تولید کشور، وجود زمینه‏‌های مستعد و مناسب برای فعالیت #اقتصادی و سودآور توسط #بخش_خصوصی و فعالان اقتصادی، وجود بازار مطمئن و مناسب برای سرمایه‌گذاران کشاورزی فراسرزمینی، فراهم آمدن بازار مناسب برای صدور #نهاده‌های تولید از قبیل ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی، پمپ‌های آب و… و از همه مهمتر صدور #خدمات فنی و مهندسی کشاورزی، ایجاد فضای مناسب برای به کارگیری فارغ‌التحصیلان بخش کشاورزی، کسب مهارت و تجربه فعالان بخش خصوصی با حضور پایدار در عرصه جهانی و رقابت با تولید‌کنندگان محصولات کشاورزی و #عرضه‌کنندگان خدمات فنی و مهندسی کشاورزی سایر کشورها و تبادل اطلاعات علمی، فنی و اجرایی با سایر رقبا در کشورهای هدف و #انتقال_تجربیات به داخل کشور از جمله مزیت­‌های شایان توجه کشت فراسرزمینی محسوب می­شود.

❇️ موارد و ملاحظات یاد شده در رابطه با کشاورزی #ایران نیز صادق است. علی‌­رغم نقاط قوت و #فرصت‌های مناسب بخش #کشاورزی کشور، وجود موانع و مشکلاتی از جمله قرارگرفتن بخش زیادی از کشور در منطقه خشک و نیمه خشک، تغییرات اقلیم و وقوع خشکسالی‌های پی‌ در پی، کوچکی واحدهای بهره‌برداری اراضی، محدودیت #منابع_آب و خاک باعث عدم تحقق اهداف بخش کشاورزی شده است. 90 درصد منابع آبی در ایران در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و طبق گزارش‌های بین‌المللی ایران در مرحله بحرانی قرار دارد. از طرفی با #فرسایش_خاک، شوری و گچ دار بودن آن نیز دست به گریبان است. به طور میانگین می‌توان گفت یک هکتار کشت محصولات حدود 10 هزار مترمکعب آب مصرف می‌کند. بنابراین هر هکتار #کشت_فراسرزمینی را می‌توان معادل 10000 متر مکعب آب صرفه‌جویی در نظر گرفت. بنابراین، کشاورزی فراسرزمینی نوعی #تجارت_آب مجازی است. از سوی دیگر، مشکلات فراروی #واردات مواد غذایی از جمله وجود معادلات دیپلماتیک در تجارت مواد غذایی به ویژه در مواقع #بحران‏، نوسانات شدید قیمتی، تغییر #ذخایر_راهبردی و… باعث شد که کشت فراسرزمینی به منظور تأمین بخشی از نیاز و تقاضای مواد غذایی کشور به‌عنوان راهکاری پشتیبان، اهمیت پیدا کند.

❇️ ورود ایران به موضوع کشت فراسرزمینی در #قزاقستان، رویکردی مثبت و جدید به ظرفیت های اقتصادی منطقه #آسیای_مرکزی به شمار می رود. از نقطه نظر اقتصادی، جمهوری قزاقستان از اعضای مهم و تاثیرگذار اتحادیه اقتصادی #اوراسیا پس از فدراسیون #روسیه است که با توجه به اجرایی ­شدن توافقنامه #تجارت_آزاد ایران و اتحادیه از اوایل آبان 1398، مطالعه و بررسی محصولات تولیدی در کشت فراسرزمینی از نظر #تعرفه­‌های_ترجیحی و #گمرگی و صادارات و واردات و امور #بانکی مطابق با مفاد توافقنامه تجارت آزاد امری ضروری به نظر می­رسد. ضمن آن که ورود ایران به کشت فراسرزمینی در قزاقستان در فضای نسبتاً مساعد #سیاسی و اقتصادی پس از توافقنامه #برجام صورت گرفت. اما پس از خروج یک جانبه ایالات متحده #آمریکا از برجام، اعمال #تحریم­‌های مختلف علیه کشورمان بویژه در حوزه بانکی و افزایش شایان توجه قیمت #ارز و عدم تخصیص ارز دولتی (ارز نیمایی) به بخش­های خصوصی که پیامدهای منفی بر فعالیت شرکت­های ایرانی فعال در کشت فراسرزمینی در قزاقستان برجای گذاشته است، شناسایی و تعریف راهکارهای مناسب و #عملیاتی برای حفظ و تقویت کشت فراسرزمینی در قزاقستان در شرایط #تحریمی امری ضروری به نظر می­رسد.

🔻 متن کامل #مقاله در پیوند زیر:

https://plink.ir/C5Q33

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍ #رصد
#پول_وبانک

🔴 نیاز ایران به #ارز و مطالباتی که وصول نمی‌شود

🔰 #عراق، دومین مقصد صادرات کالاهای ایرانی پس از چین و مهم‌ترین خریدار #برق و #گاز ایران است. میزان صادرات کالای ایران به عراق در سال گذشته، حدود 9 میلیارد دلار بود. مجموع #صادرات ایران به این #همسایه غربی اما با احتساب صادرات روزانه حدود یک‌هزار و 200 مگاوات برق و 30 میلیون مترمکعب گاز، بیش از 13 میلیارد دلار برآورد می‌شود.

❇️ بخش عمده‌ای از صادرات #کالاهای_ایرانی به عراق توسط بخش #خصوصی صورت می‌گیرد و فعالان این حوزه، با مشکل عدم دسترسی به #ارز حاصل از صادرات، مواجه نیستند. در صادرات برق و گاز اما به دلیل اینکه #صادرکننده دولت ایران است، دسترسی به منابع حاصله، دشوار است. اگرچه #آمار روشنی از #بدهی عراق به ایران در حوزه #انرژی وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد این بدهی برای چند ماه گذشته، حدود 5 تا 6 میلیارد #دلار است. علاوه بر این، برخی مجموع بدهی عراق به #ایران در این حوزه را تا 32 میلیارد دلار نیز برآورد کرده‌اند.

🔶 به هر روی فارغ از میزان این #بدهی، درباره وصول آن چند نکته وجود دارد:

1⃣ ایران تقریباً #راهبرد روشنی برای دسترسی به #منابع_ارزی خود در خارج از کشور نداشته و ندارد. مسئله عدم توانایی برای بازگرداندن پول‌های کشور از #بانک‌های_خارجی هم‌اکنون علاوه بر عراق، درباره #کره_جنوبی نیز وجود دارد. پیش‌تر نیز بارها مبالغی از اموال ایران در خارج از کشور، #بلوکه شده بود.

2️⃣ با خروج آمریکا از #برجام، ایران به تدریج به این نکته مهم پی برد که باید مسیرهای متنوعی برای وصول #مطالبات خود داشته باشد. بر اساس برخی توافق‌ها، ابتدا مقرر شد به دلیل #تحریم دلار، ایران منابع حاصل از #فروش برق و گاز را به صورت #دینار دریافت کند. مدتی بعد اما اعلام شد که این امکان نیز وجود ندارد و ایران باید کالاهای مورد نیاز خود را از عراق وارد کند. توافق اخیر تهران-بغداد اما نشان می‌دهد شرایط پیچیده‌تر است و این کالاها الزاماً باید غیر تحریمی باشند و طبیعتاً در رصد کامل #واشنگتن.

3️⃣ شرایط فعلی کشور نشان می‌دهد باید پیش و بیش از این‌ها برای اخلال #آمریکا در روند وصول مطالبات، راه چاره‌ای اندیشیده می‌شد. قدرت و #نفوذ امنیتی-سیاسی در یک کشور همسایه بسیار مطلوب و مناسب است؛ اما گام مهم پس از آن، تبدیل این قدرت به آورده‌های #اقتصادی برای کشور است. ناتوانی تهران در وصول مطالبات خود از #عراق، جایگاه ایران در این کشور همسایه را به چالش می‌کشد/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#نظرسنجی

🗳 #تحلیل_آراء نظرسنجی شماره ۵

💢 سامان بخشی به #روابط_اقتصادي خارجي در دوره چهل ساله از عملكرد جمهوري اسلامي #ايران به تفكيک دولت هاي مستقر مي تواند در #آسيب_شناسي و توجه دادن به نقاط مثبت (در سطوح تصميم سازي، نهاد سازي، اجرا و ارزيابی) راهگشا باشد.

✅ ۶ درصد آراي مأخوذه براي دوره ده ساله نخست ج.ا.ايران و ٨ درصد آراي مأخوذه مربوط به #دولت_سازندگي حاكي از نوعي روند روبه جلو در مجموع ١٨ سال نخست از #عملكرد_اجرايي كشور است. هر چند از نظر آراي مأخوذه عملكرد ٨ ساله #دولت_مهر و عدالت به تنهايي برابري دقيقي با ١٨ سال نخست ج.ا دارد.

🔸 ده سال نخست ج.ا متأثر از #تحريم، جنگ نظامي، وابستگي به #نفت و اقتصاد دولتي #واردات پايه ارزيابي ميشود. در ضمن آنكه بسياري از #سرمايه هاي كشور صرف نهادسازي ها مي شد.
عملكرد دولت #سازندگي در روابط اقتصادي خارجي معطوف به احياي روابط بين الملل ج.ا پس از يک دوره بلند مدت از تصوير عدم #ثبات ناشي از تغيير حاكميت و اتصال آن به #جنگ با رژيم بعث عراق ارزيابي ميشود. از سويي اولويت نخست دولت، #بازسازي و #توسعه زيرساخت هاي كشور و جلب حمايت نهادهاي مالي بين المللي گزارش مي شود. آغاز فرآيند ورود به سازمان #جهاني_تجارت، همكاري ها با كشورهاي #خليج_فارس و #آسياي_مركزي و تشكيل ستاد هماهنگي روابط اقتصادي خارجي و معاونت #اقتصادي وزارت امور خارجه مهمترين اتفاق در اين دوره است كه البته تغييرات #وزارت_خارجه در عمل يک پرستيژ اقتصادي بوده است هر چند #ستاد_هماهنگي روابط اقتصادي خارجي الگوي مترقي از نهاد متولي #ديپلماسی_اقتصادی است.

✅ #دولت_اصلاحات با ۶۹ درصد آراي مأخوذه قطعيت نسبي در اين مفهوم را تلقي ميكند كه هيچگاه ج.ا.ايران روابط #اقتصادي_خارجي مبتني بر #منافع_ملي، ثبات و منطق كارآمد را همچون اين دوره ٨ ساله تجربه نكرده است.

🔸 افزايش حجم #تجارت_خارجي به بيش از ٧ ميليار دلار از ١ ميليارد، بيش از ٨ ميليارد #سرمايه_گذاري خارجي، خطوط انتقال گاز و طرح هاي #سوآپ_انرژي، تشكيل هيأت هاي مشترك تجاري و ورود بي سابقه به بازار كشورهاي #خليج_فارس و اتحاديه #اروپا، راه اندازي #كرويدور شمال- جنوب و پيگيري موافقتنامه هاي تجارت و همكاري (TCI) از جمله موارد قابل توجه در عملكرد دولت اصلاحات است. جداي از آنكه شاخص هاي #اقتصاد_ملي به عنوان پشتيبان از ديپلماسي اقتصادي نيز در اين دوره، نه پيش از آن و نه پس از آن تكرار نشد.

✅ دوره ۸۴ تا ٩٢ با ۱۴ درصد آرا پس از دولت اصلاحات بيشترين مقبوليت را در سامان بخشي به روابط اقتصادي خارجي داشته است. #دولت_نهم و دهم به سبب درآمدهاي سرشار #نفتي و اتخاذ #رويكرد_تهاجمي در قبال ايالات متحده امريكا تمركز ديپلماسي اقتصادي را مبتني بر اين واقعيت تنظيم نمود كه ماحصل آن توجه به مناطق #همسايگي، #افريقا و #امريكاي لاتين بوده است كه كيفيت اين همكاري ها نيز در دوران قبل و بعد آن تجربه نشده است.

🔸 ديگر اثر ناشي از رويكرد #دولت_مهر و عدالت در سياست خارجي، القاي نقش #پدافندي به ديپلماسي اقتصادي به سبب وضع و شدت يافتن #تحريم هاي اقتصادي و مالي بود. البته اين مسير توسط دولت نتوانسته است كه دستاوردهاي گذشته را بطور ضمني ادامه دهد كه از جمله آنها توقف توافق هاي #تجارت و همكاري و روند الحاق به سازمان جهاني تجارت بوده است.

✅ #دولت_تدبير و اميد با كسب ٣ درصد آرا به نوعي بازخورد #اعتراضي مخاطبين به شرايط اخير اقتصادي و همچنين فاصله معنادار در برنامه و #تبليغات دولت در حل و فصل معضلات خارجي كشور و اثرگذاري مثبت بر #اقتصاد_ايران بوده است.

🔸 مهمترين دستور كار #دولت_يازدهم در سال هاي ٩٢ تا ۹۶ به سرانجام رسيدن #برجام بود؛ در حاليكه توافق برجام آنگونه كه مي بايد انتطارات دولت و #مردم را برآورده نساخت. زيرا توان داخلي اقتصادي ايران امكان بهره برداري از گشايش هاي #سياسي پسابرجام را در خود ايجاد نكرده بود.

🌐 دفتر مطالعات #ديپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍#رصد
#اقتصاد_جهانی

🔴 بازنده نزدیکی ایران و #چین کیست؟

🗞 بلومبرگ

🔰 پایگاه تحلیلی #بلومبرگ در گزارشی با اشاره به توافق #استراتژیک ایران و چین تاکید کرد که خروج یک‌جانبه ترامپ از #برجام و به‌دنبال آن رفتن شرکت‌های #اروپایی از ایران منجر به نزدیکی تهران و پکن به یکدیگر شده است.

🔸 بلومبرگ با پرداختن به قرار گرفتن #تهران و پکن در آستانه نهایی‌سازی #توافق همکاری استراتژیک نوشته است نزدیک شدن به چین در ابتدا اولویت #سیاست_‌خارجی ایران نبوده است؛ اما در عمل با بازگردانده شدن #تحریم‌های_هسته‌ای به‌صورت یک‌جانبه توسط دولت دونالد ترامپ و خروج شرکت‌های اروپایی از #بازار ایران، تهران به پکن نزدیک شده است؛ روندی که می‌تواند به تضعیف بیش از پیش نفوذ #واشنگتن در خاورمیانه و دیگر نقاط جهان منجر شود.

🔸 در این گزارش آمده است: سیاست خارجی ایران از زمان وقوع #انقلاب_اسلامی در سال ۱۹۷۹، براساس شعار «نه‌شرقی، نه غربی» بوده است تا از #وابستگی به شرق و غرب ممانعت شود. اکنون تحت فشارهای ایالات‌متحده برای فلج کردن #اقتصاد ایران، تهران به رقیب اصلی این روزهای آمریکا یعنی #چین نزدیک شده ‌است و چین نیز از این همکاری استقبال ‌می‌کند. گفته می‌شود دو کشور در آستانه توافق برای آغاز یک #همکاری_استراتژیک ۲۵ ساله هستند.

🔸 اما چرا این #همکاری اکنون رخ داده است؟ ریشه‌های تقویت اتحاد با چین در سال ۲۰۱۶ کاشته شد؛ زمانی که حسن #روحانی، رئیس‌جمهور ایران یک سال پس از توافق هسته‌ای با قدرت‌های #جهانی به چین سفر کرد تا با شی جین‌پینگ، همتای چینی خود دیدار کند.

🔸 در سال ۲۰۱۸ دونالد ترامپ #ایالات‌_متحده را از توافق هسته‌ای خارج کرد؛ با این استدلال که باید توافق بهتری با ایران حاصل شود. واشنگتن روند بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای سابق علیه ایران را کلید زد تا #اقتصاد_ایران در مسیر کوچک‌تر شدن قرار بگیرد و امسال براساس پیش‌بینی #صندوق_بین‌المللی پول انتظار می‌رود این روند به منفی ۶ درصد در سال‌جاری برسد.

🔸 مقامات ایران نیز در ابتدا از #اتحادیه_اروپا خواستند وعده‌های خود را برای #سرمایه‌گذاری‌ها در ایران و منتفع ساختن اقتصاد این کشور که در برجام ذکر شده‌ است عملی کنند. اما موسسات اروپایی اغلب عقب کشیدند و از #بازار_ایران خارج شدند تا تحت #‌تحریم‌های_ثانویه واشنگتن قرار نگیرند. از سوی دیگر #چین، اکنون تنها کشوری است که همچنان به خرید #نفت‌_خام ایران ادامه می‌دهد و در حال بررسی چشم‌انداز #سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی ایران است.

🔸 اما پرسشی که مطرح می‌شود سودی است که از این همکاری نصیب #چین خواهد شد. چین با در اختیار داشتن دومین #اقتصاد بزرگ جهان، در تلاش است تا منابع #واردات نفتی خود را تضمین کند. اکنون بزرگ‌ترین تامین‌کننده #نفت چینی‌ها #عربستان سعودی است، اما نفت ایران می‌تواند منابع تامین نفت چین را متنوع کند. با این حال مشخص نیست جزئیات این توافق چه خواهد بود اما اکونومیست در گزارشی مدعی شده است چین براساس توافق مزبور قادر خواهد بود نفت، #گاز و فرآورده‌های #پتروشیمی ایران را با تخفیفات قابل ملاحظه‌ای خریداری کند و بتواند #پرداخت_پول آن را تا دو سال بعد از واردات، انجام دهد.

🔸 همچنین قرار است از ارزهای دیگری به جز #دلار برای پرداخت‌ها استفاده شود تا روند دور زدن تحریم‌های #آمریکا ساده‌تر شود. در ماه ژوئن، خبرگزاری‌های ایران با تایید متن کوتاهی از #توافق دو کشور که در فضای مجازی منتشر شد، نوشتند #ارزش این توافق ۴۰۰ میلیارد دلار خواهد بود.

🔸 همزمان با انتشار گزارش‌های همکاری #بلندمدت دو کشور، این نگرانی در اذهان عمومی ایران ایجاد شد که ممکن است ایران برای سال‌ها از نظر #مالی وابسته به چین باشد. ضربه سنگین پاندمی #کرونا در ایران موجب شد تا روابط با چین حساسیت بیشتری در #ایران ایجاد کند.

🔸 اما این #اتحاد را می‌توان نشانه‌ای از تضعیف #نفوذ ایالات‌متحده در سراسر جهان و به ویژه در #خاورمیانه دانست که می‌تواند بیش از پیش ادامه یابد. از سوی دیگر همکاری استراتژیک با ایران می‌تواند موجب تقویت و حمایت از طرح اقتصادی عظیم چین (#یک_کمربند_یک_راه) شود.

🔸 بر اساس این برنامه قرار است #جاده_ابریشم یک‌بار دیگر از طریق شبکه‌ای از #راه‌آهن، #بنادر، لوله‌های انتقال، شبکه برق و بزرگراه‌ها احیا شود. تقویت حضور چین در ایران می‌تواند کار را برای آن دسته از #شرکت‌های_اروپایی که در آینده تلاش خواهند کرد تا در بازار ایران حضور مجدد یابند، دشوار کند.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#کلیپ
#مصاحبه_خبری

🎥 ديپلماسی بازتاب بيرونی از انباشت #قدرت_درونی است.

♨️ دكتر مهدی #صادقی_شاهدانی رئيس شورای علمی دفتر مطالعات #ديپلماسی_اقتصادی در مصاحبه با «نود اقتصادی» به آسيب شناسی منافع اقتصادی #برجام پرداخته و هرگونه گشايش سياسی بدون افزايش توان داخلی را در #سرمایه‌گذاری_خارجی بی ثمر قلمداد كرد.

🆔 @EconomicDiplomacyISU