‍ #تحلیل_آماری
#همسایگان

⭕️ تجارت ایران با #عراق؛ مخاطرات و راهکارها

🔰 براساس گزارش اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس، تعداد کشورهایی که 80 درصد درآمد #صادراتی ایران را تأمین می‌کنند از 23 کشور در سال 1380 به 9 کشور در سال 1397 کاهش یافته است. در این میان #چین، #عراق و #امارات از میان 147 مقصد صادراتی ایران در سال 1397، مجموعا 54 درصد ارزش صادرات کالاهای #غیرنفتی را به خود اختصاص داده‌اند.

❇️ آمارهای #گمرک ایران نشان می‌دهند که سال 1397 حدود 20 درصد ارزش دلاری #صادرات ایران به عراق بوده و در سال گذشته این عدد به 22 درصد رسیده است. به این فهرست البته باید صادرات روزانه یک‌هزار و 500 مگاوات #برق و 30 میلیون متر مکعب #گاز و همچنین صادرات #خدمات فنی و مهندسی، درآمد حاصل از #گردشگری و #تجارت_چمدانی را نیز اضافه کرد.

❇️ آمارهای مذکور، اهمیت عراق در #تجارت_خارجی ایران و البته دستاوردهای سال‌های اخیر را نشان می‌دهد. از #چالش‌ها و مخاطرات اما نباید غافل ماند:

🔸 بیشتر کالاهایی که به #عراق صادر می‌شوند محصولات #غذایی مانند رب، شیرینی، شکلات، پسته، فرآورده‌های لبنی، محصولات #کشاورزی، مصنوعات پلاستیکی، محصولات #فولادی و #ساختمانی، محصولات بهداشتی و البته ماشین‌آلات کشاورزی است. به نظر می‌رسد صادرات کالاهای #فناورانه و صنعتی، #دارو و تجهیزات پزشکی، باید تقویت شود.

🔸 افزایش سهم خدمات در روابط #اقتصادی ایران با عراق، یک ضرورت است. توجه ویژه به تجارت #خدمات‌محور می‌تواند به تداوم و تقویت روابط تهران و بغداد کمک کند. گسترش #گردشگری_سلامت در این چارچوب قابل اجراست.

🔸 براساس آمارها حدود 9 هزار پروژه #عمرانی نیمه‌تمام در عراق وجود دارد. این ظرفیت می‌تواند زمینه‌ای برای افزایش صادرات خدمات #فنی_ومهندسی به عراق و همچنین حضور #شرکت‌های_پیمانکاری ایرانی در این کشور باشد. استفاده از تعدادی نیروی کار عراقی در هر پروژه نیز می‌تواند باعث تقویت انگاره‌های ذهنی نسبت به ایران شود.

🔸 تجارت #ایران با عراق، تقریباً یک‌طرفه است. یکی از راهکارهای افزایش سهم #عراق از این تجارت، تولید مشترک است که می‌تواند هم در تأمین مواد اولیه و هم در فرآیند #تولید محقق شود. بنابراین اجرای پروژه‌هایی با سرمایه‌گذاری و نیروی کار مشترک و تولید #برندهای_مشخص، علاوه بر توازن‌بخشی به روابط تجاری ایران با عراق، به ثبات صادرات ایران نیز کمک خواهد کرد.

🔸 #بخش_خصوصی ایران برای دریافت مطالبات خود از #تجار عراقی با مشکل خاصی روبه‌رو نیست. #تحریم اما مانعی برای دریافت درآمد حاصل از فروش برق و گاز دولت ایران به عراق است. بنابراین ضمن تلاش برای حل این معضلات #بانکی، بخش خصوصی ایران برای گسترش روابط اقتصادی با عراق باید ترغیب و تقویت شود/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#تحلیل_آماری
#همسايگان

💢 #تراز_تجاری ایران با ۱۲ کشور از ۱۵ کشور همسایه مثبت است/ افت ۹۳ درصدی #صادرات به اتحادیه #اروپا

🔹 #صادرات ایران به ۱۵ کشور #همسایه سهم ارزشی ۶۰ درصدی را از کل صادرات و سهم ارزشی ۴۱ درصدی را از کل واردات دو ماه منتهی به اردیبهشت سال ۹۹ به خود اختصاص داده است.

🔹 از این ۱۵ کشور، تراز تجاری ایران با سه کشور منفی و با ۱۲ کشور مثبت است. #واردات از امارات، #ترکیه و روسیه از صادرات به این سه کشور سبقت گرفته است. همچنین بیشترین #کسری_تجاری با #امارات رقم خورده است. در عین حال، بیشترین مازاد تجاری ایران هم با #عراق به ثبت رسیده است.

🔹 آمارهای سازمان توسعه #تجارت از تراز تجاری ایران نشان می‌دهد، صادرات به #اتحادیه_اروپا هم در دو ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل سقوط کرده است. #صادرات به این اتحادیه افت ۹۳ درصدی وزنی و کاهش ۶۹ درصدی ارزشی داشته است.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#یادداشت_تحلیلی
#اوراسيا

💢 بررسی ظرفیت های دیپلماسی اقتصادی ایران و #قزاقستان

✍ ایمان #صمدی_نیا؛ پژوهشگر کمیته بازاریابی بین الملل دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🔰 #قزاقستان یکی از کشورهای آسیای میانه است که پس از فروپاشی #شوروی در سال 1991، استقلال یافت. حکومت قزاقستان دموکراتیک و از نوع جمهوری ریاستی است. پایتخت این کشور در سال 1998 از #آلماتی درجنوب که بزرگترین شهر کشور است به نورسلطان در شمال منتقل شد. قزاقستان با کشورهایی نظیر #روسیه، #چین، قرقیزستان، ازبکستان و ترکمنستان #همسایه است و از جنوب به دریای #خزر نیز راه دارد و از این نظر، بزرگترین #کشورخشکی بسته دنیا محسوب می شود.

❇️ مطابق جدیدترین #آمارها، جمعیت این کشور حدود 19 میلیون نفر است. قزاقستان کشوری #چندقومیتی است و قزاق‌ها حدود ۶۳ درصد ساکنان آن را تشکیل می‌دهند. ۲۳٫۷ درصد مردم این کشور روس و بقیه ازبک، #اوکراینی، اویغور، و غیره هستند. دین ۷۰ درصد از مردم #اسلام و مذهب بقیه ساکنان مسیحیت است. #قزاقستان در ميان كشورهاي مستقل مشترك المنافع،‌ تنها جمهوري اي است كه نژاد اصلي آن يعني قزاق ها – خود در اقليت قرار دارند.(چيزي حدود 44% كل جمعيت)، در حالي كه روس ها بزرگترين اقليت قومی اين جمهوری هستند.

❇️ با گسترش بازارهای #صادراتی کالاهای #ایرانی، می توان ریسک #تجاری ناشی از #تحریم بازارهای صادراتی عمده ایران چون #عراق و #افغانستان است به حداقل رساند. در این میانه، افزایش همکاری #اقتصادی و توسعه بازارهای صادراتی به کشورهای آسیای میانه به خصوص قزاقستان می تواند علاوه بر افزایش #نفوذسیاسی و امنیتی ایران در این کشورها، جایگاه #دیپلماسی_اقتصادی ایران را ارتقاء داده و به رونق اقتصادی ایران کمک کند. امید است که مسئولان امر، به این حوزه توجه ویژه ای داشته و از ظرفیت های اقتصادی این کشورها استفاده حداکثری را بنمایند.

🔻 متن کامل #یادداشت در پیوند زیر:

https://plink.ir/yto2t

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍ #رصد
#پول_وبانک

🔴 نیاز ایران به #ارز و مطالباتی که وصول نمی‌شود

🔰 #عراق، دومین مقصد صادرات کالاهای ایرانی پس از چین و مهم‌ترین خریدار #برق و #گاز ایران است. میزان صادرات کالای ایران به عراق در سال گذشته، حدود 9 میلیارد دلار بود. مجموع #صادرات ایران به این #همسایه غربی اما با احتساب صادرات روزانه حدود یک‌هزار و 200 مگاوات برق و 30 میلیون مترمکعب گاز، بیش از 13 میلیارد دلار برآورد می‌شود.

❇️ بخش عمده‌ای از صادرات #کالاهای_ایرانی به عراق توسط بخش #خصوصی صورت می‌گیرد و فعالان این حوزه، با مشکل عدم دسترسی به #ارز حاصل از صادرات، مواجه نیستند. در صادرات برق و گاز اما به دلیل اینکه #صادرکننده دولت ایران است، دسترسی به منابع حاصله، دشوار است. اگرچه #آمار روشنی از #بدهی عراق به ایران در حوزه #انرژی وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد این بدهی برای چند ماه گذشته، حدود 5 تا 6 میلیارد #دلار است. علاوه بر این، برخی مجموع بدهی عراق به #ایران در این حوزه را تا 32 میلیارد دلار نیز برآورد کرده‌اند.

🔶 به هر روی فارغ از میزان این #بدهی، درباره وصول آن چند نکته وجود دارد:

1⃣ ایران تقریباً #راهبرد روشنی برای دسترسی به #منابع_ارزی خود در خارج از کشور نداشته و ندارد. مسئله عدم توانایی برای بازگرداندن پول‌های کشور از #بانک‌های_خارجی هم‌اکنون علاوه بر عراق، درباره #کره_جنوبی نیز وجود دارد. پیش‌تر نیز بارها مبالغی از اموال ایران در خارج از کشور، #بلوکه شده بود.

2️⃣ با خروج آمریکا از #برجام، ایران به تدریج به این نکته مهم پی برد که باید مسیرهای متنوعی برای وصول #مطالبات خود داشته باشد. بر اساس برخی توافق‌ها، ابتدا مقرر شد به دلیل #تحریم دلار، ایران منابع حاصل از #فروش برق و گاز را به صورت #دینار دریافت کند. مدتی بعد اما اعلام شد که این امکان نیز وجود ندارد و ایران باید کالاهای مورد نیاز خود را از عراق وارد کند. توافق اخیر تهران-بغداد اما نشان می‌دهد شرایط پیچیده‌تر است و این کالاها الزاماً باید غیر تحریمی باشند و طبیعتاً در رصد کامل #واشنگتن.

3️⃣ شرایط فعلی کشور نشان می‌دهد باید پیش و بیش از این‌ها برای اخلال #آمریکا در روند وصول مطالبات، راه چاره‌ای اندیشیده می‌شد. قدرت و #نفوذ امنیتی-سیاسی در یک کشور همسایه بسیار مطلوب و مناسب است؛ اما گام مهم پس از آن، تبدیل این قدرت به آورده‌های #اقتصادی برای کشور است. ناتوانی تهران در وصول مطالبات خود از #عراق، جایگاه ایران در این کشور همسایه را به چالش می‌کشد/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍#تحلیل_آماری
#همسایگان

♨️ #تجارت ۲۲ میلیارد دلاری ایران با #کشورهای_عربی

🔰 #ایران در سال ۱۳۹۸ حدود ۲۲ میلیارد دلار با کشورهای عربی حوزه #خلیج_فارس و خاورمیانه شامل #عراق، #امارات، #عمان، #قطر، #کویت، #سوریه، #لبنان، #اردن و #عربستان تجارت داشته است.

🔸 حدود ۱۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار از ۲۲ میلیارد دلار مربوط به #صادرات ایران به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و خاورمیانه شامل عراق، امارات، عمان، قطر، کویت، سوریه، لبنان، اردن و عربستان و حدود ۹ میلیارد دلار #واردات کشور از این کشورها بوده است.

🔸 در حوزه صادرات به ترتیب #عراق با حدود ۹ میلیارد دلار، امارات با ۲.۵ میلیارد دلار رتبه اول و دوم و کشورهای عمان با ۴۵۰ میلیون دلار، #قطر با ۲۰۰میلیون دلار، #کویت با ۱۸۰ میلیون دلار، #سوریه با ۱۶۰ میلیون دلار، لبنان با ۳۰ میلیون دلار، اردن با ۲۱ میلیون دلار و بحرین با ۱۰ میلیون دلار در رتبه‌های بعدی قرار داشته‌اند.

🔸 در حوزه #واردات نیز به ترتیب کشورهای امارات با ۸.۷ میلیارد دلار در رتبه اول و کشورهای عمان با ۱۶۷میلیون دلار، عراق با ۱۳۱میلیون دلار، اردن با۲۱ میلیون دلار، #لبنان با ۱۸میلیون دلار، قطر با ۱۲میلیون دلار، سوریه با ۱۱میلیون دلار و #بحرین با ۲ میلیون دلار در رتبه‌های بعد قرار گرفته‌اند.

🔸 روابط تجاری ایران و #عربستان در سال ۱۳۹۸ قطع بوده و عملا #تجارت مستقیمی بین دو کشور رخ نداده است.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍#رصد
#انرژی

🔴 اهمیت خط لوله #نفت گوره به جاسک در بازدارندگی #ژئوپلیتیک ایران

🔰 #اندیشکده «مرکز امنیت آمریکایی جدید» طی یادداشتی با اشاره به احداث #خط_لوله انتقال نفت از گوره در استان بوشهر به #جاسک در استان سیستان‌وبلوچستان، به افزایش #قدرت پاسخ‌گویی ایران به تهدیداتی از جنس حوادث اخیر در خجیر و نطنز پرداخته است.

🔸 این یادداشت معتقد است یکی از مهم‌ترین ملاحظات ایران در حفظ مبادلات انرژی از #تنگه_هرمز، امکان انتقال #نفت خودش به مشتریانش بوده است. به‌ویژه #چین که مهم‌ترین مشتری انرژی ایران محسوب می‌شود و اکنون نیز دو کشور درصدد عقد قراردادی #راهبردی و طولانی‌مدت می‌باشند.

🔸 نویسنده معتقد است ایران پس از افتتاح #مسیر_زمینی، با خیالی آسوده‌تر می‌تواند امکان جلوگیری از عبور نفت‌کش‌های خریدار یا #فروشنده دولت‌های رقیب از تنگه هرمز را مسدود نماید. پیش‌تر نیز با توقیف یک نفت‌کش بریتانیایی در این محدوده #دریایی توانست نفت‌کش گریس1 را از توفیق انگلستان آزاد کند.

🔸 این مقاله بیان می‌دارد که کاتالیزور مهم در این خصوص، رفع #تحریم #تسلیحاتی شورای امنیت است که می‌تواند زرادخانه موشک‌های ضدکشتی و توان رزمی قایق‌های تندرو در #خلیج_فارس و دریای عمان را به منظور بستن تنگه هرمز، به نحو مطلوبی تقویت کند.

🔸 به نظر می‌رسد با وجود ظرفیت‌های انسداد تنگه هرمز پس از افتتاح خط #گوره به جاسک، هم‌چنان ملاحظه واکنش دولت‌های هم‌سوتر مانند #عمان و #قطر و هم‌چنین واکنش دولت‌های غربی و حتی #روسیه به دلیل ارتباط نزدیک با دولت‌های حاشیه خلیج فارس وجود دارد. نکته‌ای که شاید سبب شود ایران امکان بهره‌مندی از این خط لوله را برای برخی دولت‌های نزدیک منطقه مانند #عراق نیز فراهم نماید. اما آنچه مشخص بوده افزایش قدرت #بازدارندگی ایران با افتتاح این خط لوله است/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍#رصد
#همسایگان

🔴 ورود #عراق به ابتکار «یک کمربند- یک جاده» چین در غرب آسیا

🔰 پایگاه اینترنتی #واشنگتن_تایمز، در گزارشی به بررسی ورود عراق به ابتکار «کمربند و جاده» یا همان #جاده_ابریشم جدید چین پرداخته است. در نوشتار ذیل این گزارش تحلیل و ارزیابی می‌شود.

🔸 این گزارش در ابتدای مطلب خود می‌نویسد: «مسیر #چین برای تسلط اقتصادی در قرن بیست و یکم مستقیماً از طریق #غرب_آسیا می‌گذرد و #بانکداری پکن در زمینه ایجاد مشارکت‌های چند میلیارد دلاری با #عراق، #پاکستان و حتی #سوریه جنگ زده برای تامین سوخت، در حال تلاش برای جایگزین شدن به جای #آمریکا به عنوان قدرت برتر جهان است.»

🔸 تحلیلگران می‌گویند اعلامیه غیرمنتظره عراق در سال گذشته مبنی بر قصد پیوستن به طرح «کمربند و جاده بزرگ پکن»، تنها نمونه‌ای از ردپای #رشد_اقتصادی سریع چین در غرب آسیا است.

🔸 گزارش فوق معتقد است: «#چین این منطقه را به عنوان سرزمین حاصلخیز برای #سرمایه‌گذاری در سیستم‌های آبی، جاده‌ها، پل‌ها، شبکه‌های برقی و سایر بخش‌های مهم #زیربنایی که هرگز یا به طور کامل #توسعه نیافته‌اند و یا در جنگ چند دهه ای تخریب شده‌اند، مشاهده می‌کند».

🔸 «بر اساس اظهارات دیده‌بان سرمایه‌گذاری جهانی #چین، پروژه موسسه آمریکن اینتر پرایز و بنیاد هریتیج، چین از سال 2005 میلادی، حدود 24 میلیارد دلار در #عراق سرمایه گذاری کرده و بخش اعظم آن در پروژه‌های #انرژی انجام شده است.»

🔸 چین طی 15 سال گذشته، تقریبا 200 میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده است. انتظار می‌رود با ورود «#استراتژی کمربند و جاده» به مرحله بعدی خود، این رقم به طرز چشمگیری رشد کند.

🔸 گزارش جاری در انتها می‌نویسد: عراق #جنگ و درگیری‌های داخلی را پشت گذاشته و از چین برای حمایت ارزشمندش سپاسگذار است. #عراق مایل است در چارچوب ابتکار «یک کمربند- یک جاده» همکاری کند.

✅ به‌طورکلی #چین در امتداد پویش کسب #قدرت_جهانی برای خود، توجه ویژه‌ای به منطقه غرب آسیا نشان داده و در تلاش است تا علاوه بر موازنه سازی با سیاست چرخش به #شرق آمریکا، از منافع سرشار حضور در غرب آسیا بهره ببرد. در این بین عراق با توجه به ظرفیت و توان #اقتصادی مناسبی که دارد، برای بسیاری از کشورها از جمله چین و #روسیه بسیار حائز اهمیت است/تبیین.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#تحلیل_آماری
#تجارت_خارجی

📊 #ترازتجاری ایران با برخی کشورها در سال ۱۳۹۸

🔺 تراز مثبت:

🔹 #عراق 5248+ میلیون دلار

🔹 #افغانستان 1655+ میلیون دلار

🔹 #اندونزی 839+ میلیون دلار

🔹 #تایلند 397+ میلیون دلار

🔹 #سوریه 150+ میلیون دلار

🔻 تراز منفی:

🔹 #آمریکا 136- میلیون دلار

🔹 #سنگاپور 525- میلیون دلار

🔹 #انگلستان 1060- میلیون دلار

🔹 #هند 2446- میلیون دلار

🔹 #ترکیه 3600- میلیون دلار

🔹 #چین 3990- میلیون دلار

🔹 #امارات 7450- میلیون دلار

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

‍#رصد
#جنگ_اقتصادی

🔴 شکست #ترامپ در برابر ایران

🗞 نشریه اکونومیست

🔰 نشریه تخصصی اقتصادی #اکونومیست در گزارشی به بی اثر بودن #تحریم های رئیس جمهور آمریکا در منطقه #خاورمیانه اشاره دارد و آورده است: چهار سال جنگ اقتصادی علیه ایران و هم پیمانانش به سختی رفتار آنها را تغییر داده است.

🔶 به گزارش اکونومیست، در سه سال اول ریاست جمهوری #ترامپ، وزارت خزانه داری #آمریکا سالانه بطور متوسط ۱۰۷۰ نام را به لیست تحریم های اصلی خود اضافه کرد؛ در حالی‌که این تعداد در زمان #اوباما ۵۳۳ عدد و در زمان #بوش ۴۳۵ عدد بود. بیش از ۲۰ درصد از این ۸۶۰۰ نام در این لیست مربوط به ایران و چهار کشور عربی هستند که ایران در آنجا بیشترین نفوذ را دارد: #عراق، لبنان، #سوریه و یمن.

🔶 به گفته ترامپ “#فشارحداکثری” یک موفقیت تاکتیکی بوده است. در ماه آوریل، #صادرات_نفت ایران، در مقایسه با دو سال قبل که ۲.۵ میلیون بشکه در روز بود، به ۷۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت (آمار دقیق در دسترس نیست زیرا بیشتر #تجارت نفت ایران محرمانه است). ریال، واحد #پول ایران، بیش از ۸۵ درصد از ارزش خود را از دست داده است؛ با این حال، این #تحریم اقتصادی تغییر #سیاسی جدی ایجاد نکرده است.

🔶 #صادرات نفت ایران در بدترین شرایط خود در ماه آوریل صعود کرده و شاید پاییز امسال به یک‌میلیون بشکه در روز برسد زیرا برخی کشورها (به ویژه #چین) از تهدیدات آمریکا سرپیچی کرده و بلافاصله #نفت_خام را با تخفیف خریداری کرده اند.

🔶 در واقع، تحریم ها ممکن است ابزار محبوبی برای روسای جمهور آمریکا باشد زیرا #ارزان و بدون کشت و کشتار بوده و تا حد زیادی به اختیارات اجرایی بستگی دارد اما اغلب این #تحریم و فشارها بی فایده بوده اند.

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU

#گزارش_تحلیلی
#همسایگان

💢 وضعیت #صادرات و #واردات کالایی ایران به کشورهای همسایه و مجاور طی ۸ ماهه نخست ۱۳۹۹

✍ معاونت بررسى‌هاى اقتصادى اتاق بازرگانى، صنايع، معادن و كشاورزى تهران

✳️ بر اساس #آمارها، طی هشت ماهه نخست ۱۳۹۹، حدود ۱۳٫۳ میلیارد دلار #کالا بدون احتساب نفت خام به ۲۰ کشور #همسایه و مجاور ایران صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۹۸، تقریبا ۱۴ درصد کاهش داشته است.

✳️ با توجه به کشورهای مورد بررسی، بیشترین کاهش ارزش #صادرات در این مدت مربوط به #عربستان سعودی، #گرجستان، #لبنان و ترکمنستان و بیشترین رشد ارزش صادرات نیز مربوط به #تاجیکستان، #روسیه و جمهوری آذربایجان است.

✳️ بعد از #چین، در میان کشورهای همسایه، #عراق، امارات و #ترکیه، بیشترین سهم را ارزش صادرات کالای بدون #نفت_خام ایران طی مدت مذکور داشته اند.

🔻 متن کامل #گزارش در پیوند زیر:

🔗 http://www.tccim.ir/Images/Docs/1456.pdf

🌐 دفتر مطالعات #دیپلماسی_اقتصادی

🆔 @EconomicDiplomacyISU