کانال تخصصی اکوهیدرولیک و هیدرواکولوژی
844 subscribers
2.24K photos
105 videos
846 files
332 links
🏖 احیا، باززنده سازی، بازگردانی و بازطبیعی سازی زیستگاه رودخانه

🏖 مدلسازی هیدرولیکی و هیدرودینامیکی جریان زیست محیطی رودخانه

🏖 مطلوبیت زیستگاه رودخانه

✍️ ادمین: محمدحسن نادری، پژوهشگر اکوهیدرولیک زیستگاه رودخانه
Download Telegram
🌍 💠 🦈 🍂 📉 🌍 📈 🐟 💧🍂 🌐


#خشکسالی #سدسازی #ماهیان_رودخانه_ای در استان گلستان


🎲 زمانی در استان گلستان 3000 تن ماهی استخوانی از دریا صید می شد ولی در سالهای اخیر شاهدیم که میزان صید به کمتر از 300 تن رسیده است.

🎲 استان گیلان و مازندران را با #ماهی_سفید آن می شناسند و استان گلستان را با #ماهی_کپور آن. ماهی کپوری که روزی به وفور در بازار یافت می شد، امروز آنقدر کمیاب شده که قیمت آن به کیلویی 90 هزار تومان هم رسیده است.


🎲 شیلات استان گلستان به منظور کمک به تکثیر طبیعی ماهیان استخوانی و بازسازی ذخایر و کمک به سبد صید جامعه صیادی اقدام به تکثیر طبیعی، نیمه طبیعی و مصنوعی گونه هایی از قبیل ماهی کپور، سفید، کلمه و انواع ماهیان خاویاری می کند.

@EcoHydraulic_Hydroecology

🎲 تکثیر طبیعی ماهی کفال در ماه های شهریور و مهر در داخل دریا انجام می گیرد. تکثیر طبیعی ماهی های سفید، کلمه، تلاجی، کپور، انوع ماهیان خاویاری و غیره از اواسط اسفند ماه در داخل رودخانه ها انجام می شود.

🎲 در سالهای اخیر بدلیل #خشکسالی و #سد_سازی هایی که بر روی رودخانه های استان گلستان انجام شده است، #رواناب_مناسبی در رودخانه های استان بخصوص #گرگانرود و #قره_سو جریان ندارد و روند طبیعی تکثیر ماهی دچار مشکل شده است. به همین دلیل شیلات در جهت بازسازی ذخایر بخصوص ماهی کلمه اقدامات خود را انجام می دهد.


🌀 ماهی کپور از 10 تا 15 فروردین ماه به رودخانه ها مهاجرت می کند و کار تکثیر در اردیبهشت ماه انجام می شود.

@EcoHydraulic_Hydroecology

🌀 سه مرکز بازسازی ذخایر در استان گلستان فعالیت می کنند، که سالانه بیش از 50 میلیون قطعه انواع بچه ماهیان استخوانی در رودخانه های استان گلستان رهاسازی می شود.

🌀 ماهی علاوه بر مهاجرت تکثیری، مهاجرت تغذیه ای نیز به داخل رودخانه ها دارد. وقتی رودخانه های استان گلستان آب ندارند، عملا ماهی به سمت سواحل استان #مهاجرت نمی کند.

🌀 همچنین در سالهای اخیر شاهد پس روی آب دریای خزر هستیم. این پس روی در سواحل استان گلستان بدلیل اینکه #شیب کمتری دارند، مشهود تر است. پس روی آب دریا موجب خشک شدن #تالاب_گمیشان، یکی از مأمن های اصلی ماهی کپور شده است. علاوه بر این #رودخانه_اترک به عنوان #زیستگاه اصلی تکثیر ماهی کپور نیز عملا آب ندارد و ماهی کپور به آن مهاجرت نمی کند.


✍️ منبع خبر: ایسنا، 2 خرداد 1397

🏖 ارسالی از : دکتر مهدی ذاکری نیا ؛دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه گرگان


🌏 کانال تخصصی اکوهیدرولیک و هیدرواکولوژی

👇👇👇👇

@EcoHydraulic_Hydroecology

🌍 💠 🦈 🍂 📉 🌍 📈 🐟 💧🍂 🌐
🍀 🦈 ☘️ 🐋 🍁 🍂 🦈 🍃 🌳 🐠 🌿 ☘️

#سدسازی و برچیدن سدها و #احیای رودخانه ها


🍄 مشاهده اثرات منفی و فشار گروه‌های #زیست‌محیطی در برخی کشورهای جهان مانند آمریکا موجب شد تا برخی سدها تخریب شود. برداشتن سد از روی رودخانه Elwha در واشنگتن نمونه‌ای از این تخریب است و به دنبال آن در سال ۲۰۱۴ آخرین سد بر روی این رودخانه برداشته شد. در واقع در این پروژه، #ماهی_سالمون پس از نزدیک به یک قرن به رودخانه برگردانده شد و دیگر ماهی ها و موجودات دریایی افزایش یافتند.

این جنبش محدود به آمریکا نیز نشده و امروز چین نیز پروژه‌های بزرگ سدسازی خود را تعطیل کرده است.

🍄 در بین سال ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۰ بود که #تب_سدسازی در دنیا همه‌گیر شد. در مدتی کوتاهی رودخانه‌های مهم به‌ویژه در آمریکا مسدود و آب‌ها ذخیره شد. اما مدتی طول کشید تا انسان‌ها از فاجعه‌های ناشی از این سازه‌های عظیم آگاه شوند. در طول ۶۰ سال سدهای مخزنی بزرگ، نابودکننده‌ترین تأثیرات زیست‌محیطی بر روی مردم و محیط پیرامونیشان را برجای گذاشتند.

🍄 در یک نمونه ٨٠ درصد از #جمعیت_ماهی‌ها در رودخانه ها و حتی ماهیان مهاجر به اکوسیستم های رودخانه ای کاهش یافت. در سال ٢٠٠٠، كمیسیون مستقل جهانی Commision on Dams، كه به بررسی فواید و ضررهای سدها می‌پرداخت، به این نتیجه رسید كه سدها موجب جابجایی ٤٠ تا ٨٠ میلیون نفر شده‌اند و این البته جنایت دیگری است که منجر به افزایش حاشیه‌نشینی، تنش‌های اجتماعی و افسردگی شده است.

@EcoHydraulic_Hydroecology


🌀 تمام دنیا در خصوص آسیب زدن سدها به اکوسیستم های طبیعی وحیات جانداران و حیات وحش به یک توافق جمعی رسیده اند و روند سدسازی در جهان سیر معکوس دارد.در سالهای گذشته کشور آلمان حداقل ده سد خود را بدلیل آسیب زدن به اکوسیستم های طبیعی تخریب کرد. همچنین 82 سد در ایالات متحده در سال 2018 برچیده شد.

@EcoHydraulic_Hydroecology

☘️ در تایلند، تلاش‌ برای برچیدن برخی سدها، در نتیجة اختلالات اجتماعی و #اکولوژیک ناشی از سدسازی روی رودخانه مان، بزرگترین شاخابه مکونگ آغاز شده است. سد 135 مگاواتی پاک‌مون با تامین مالی بانک جهانی در سال 1994 ساخته شد. پیامد مستقیم ساخت این سد این بود که بیش از 20 هزار نفر به‌سبب کاهش شدید جمعیت ماهی در بالادست محل سد تحت‌تأثیر قرار گرفتند. در اعتراض به ساخت سد، روستائیان محل سد را تصرف کردند و خواهان آن شدند که دریاچه‌های سد به‌طور دائمی برای مهاجرت ماهیان باز گذاشته شود.


🏝 در این میان وضعیت #کشور_ایران چگونه است؟ سدسازی‌هایی که به جرأت می‌توان برخی از آنها را بی‌حساب و کتاب و بدون ارزیابی اثرات دانست و البته در این میان هستند کسانی که سدها را عامل اصلی تنش‌های آبی در ایران می‌دانند. سدهایی که امروز بیش از هر چیز به محلی برای ذخیره آب برای کلانشهرها تبدیل شده و از کارکردهای اصلی دیگرش بازمانده است.

@EcoHydraulic_Hydroecology


🏝 سدهای ایران عموماً چند منظوره است، هم برای تأمین آب شرب، هم برای تولید برق، هم برای تأمین آب کشاورزی و البته جلوگیری از وقوع سیلاب‌ها. متاسفانه در موضوع سدسازی در یک کورس رقابتی افتاده ایم و می‌خواهیم با سدسازی، به کشاورزی، آب تخصیص دهیم و هم دوتا شهر پایین‌دشت را سیراب کنیم و هم از آن برق بگیریم و مواردی از این دست که این موضوع تنها باعث بتُنی‌شدن و ارتفاع دادن به سد شد. اگرچه نگرش ما نیت خیرخواهانه داشت اما واقعاً خلاف نتیجه حاصل شد.


🌀 در ایران #دریاچه_ارومیه بدلیل ایجاد سد بر رودخانه های سیمینه رود وزرینه رود نابود شد.دریاچه هامون وتمام اکوسیستم آن و #رودخانه_هیرمند بدلیل ایجاد سد کجکی بر روی رودخانه هیرمند در قندهار افغانستان نابود شد. #تالاب_گاوخونی و رودخانه زاینده رود بدلیل ایجاد سد بر روی زاینده رود نابود شد.ایجاد سد در رودخانه هایی که به دریای مازندران می ریزند باعث شدکه #ذخایر_ماهی دریای مازندران بشدت کاهش پیدا کند. در تمام دنیا صنعت آ#بخیزداری بجای سدسازی رونق گرفته است.این صنعت نه تنها موجب آسیب به طبیعت نمی شود و جلوی #مهاجرت_ماهیان به بالا دست را نمی گیرد بلکه بدلیل ایجاد #برکه موجب افزایش تعداد ماهیان و تامین #نیاز_حیات_وحش در کل مسیر رودخانه ها می گردد.


🌀 نتیجه اینکه باید جلوی سد سازی گرفته شود و سدهای موجود تخریب شود تا اکوسیستمها به وضعیت طبیعی خود برگردند. متهم اصلی در نابودی تالابها و دریاچه های کشور وزارت نیرو است که باید در سیاستهای خودتجدید نظرکرده و در کلیه پروژه های سد سازی خود بررسی های #جامع_اکولوژیکی انجام دهد و مجوز سازمان محیط زیست را کسب کند.


@EcoHydraulic_Hydroecology

🍀 🦈 ☘️ 🐋 🍁 🍂 🦈 🍃 🌳 🐠 🌿 ☘️
🍀 ☘️ 🦈 🐋 🍁 🍂 🍃 🌳


ماهی‌ها در رودخانه می‌میرند !!!؟؟؟ 🤔

☘️ کاهش آب رودخانه‌ها و افزایش #آلودگی این اکوسیستم‌ها نسل آبزیان را در معرض خطر انقراض قرار داده است.


☘️ دیگر در برخی رودخانه‌ها آبی جریان ندارد که محلی برای زندگی ماهی‌ها باشد. ۲۰۰ رودخانه‌ای که در حوضه آبریز خزر روزگاری محل تخم‌ریزی ماهی‌ها بودند این روزها کمتر ماهی به‌خود می‌بینند. سدهای بزرگی که مخزن آنها آب را برای تابستان ذخیره می‌کند، نفس رودخانه‌ها را به شماره انداخته است.

☘️ سدسازی و پمپاژ بیش از حد آب برای کشاورزی در رودخانه‌های غربی کشور هم حال و روز خوبی برای ماهی‌ها باقی نگذاشته است. کارشناسان بر این باورند که کاهش منابع آب رودخانه‌ها به همراه افزایش آلودگی‌ها، #نسل_ماهیان_رودخانه‌ای را در معرض خطر انقراض قرار داده است.

@EcoHydraulic_Hydroecology

☘️ نفس ماهی‌های رودخانه‌های غرب کشور به شماره افتاده است. پمپ‌هایی که در بالادست آب را برای باغات و مزارع می‌کشند یا سدهایی که دریچه‌های آنها باز نمی‌شود، فرشی از ماهی خشکیده در بستر رودخانه‌های زاینده‌رود، کشکان، گاماسیاب و سیمره به جا می‌گذارد. سدهای بتنی عظیم‌الجثه راه آب را می‌بندند تا در فصل خشک آب در اختیار کشاورزان قرار دهند. از سوی دیگر هم پمپ‌های غیر مجاز شیره جان رودخانه‌ها را می‌مکند تا چرخ زندگی کشاورزان بچرخد اما این چرخش، به قیمت انقراض نسل بخشی از زیست‌مندان کره زمین تمام می‌شود.


☘️ وزارت جهاد کشاورزی که متولی معیشت صیادان هم هست، با آب منطقه‌ای‌های شمال توافق کرد که کشاورزان با استفاده از پمپ‌های آب نگذارند آب شیرین رودخانه‌ها هدر رود و به سمت دریا سرازیر شود. بر اساس این توافق قرار بود دریچه سد سفیدرود دیرتر باز شود و پمپ‌ها آب رودخانه‌ها را به سمت بیجارها هدایت کنند. اگرچه با این تصمیم، به ظاهر آب شیرین هدر نرفت، اما رئیس سازمان شیلات ایران اعلام کرد که امسال ماهیان خاویاری به دلیل آلودگی آب رودخانه‌ها، اقدام به تخم‌ریزی نکرده‌اند.

🍄 این در حالی است که کارشناسان، #آلودگی_آب را عاملی ثانویه برای توقف تخم‌ریزی ماهیان دانسته و معتقدند که دلیل اصلی بروز این مشکل کاهش آب رودخانه‌ها به دلیل سدسازی و برداشت بیش از حد آب برای کشاورزی از طریق پمپ‌هاست. حتی اگر وارد رودخانه شوند به دلیل آلودگی و #تخریب_زیستگاه، #تخم_ماهی‌ها بارور نمی‌شود.


@EcoHydraulic_Hydroecology


#سدسازی_علیه_چرخه_حیات_رودخانه‌ها

🌳 کاهش آب رودخانه‌ها به دلایل مختلف اعم از برداشت آب برای تامین نیاز کشاورزی و یا سدسازی عاملی برای افزایش آلودگی‌های آب این اکوسیستم می باشد. کاهش آب رودخانه‌ها عاملی برای بروز مشکل در زندگی ماهی‌های درشت جثه بویژه ماهیان خاویاری معرفی است.

🍀 #ماهیان_خاویاری، دوره رسیدگی جنسی خود را در رودخانه‌ها می‌گذرانند اما وقتی #رودخانه_سفیدرود یا گرگان رود آب زیادی ندارند، امکان مهاجرت به رودخانه برای طی دوره رسیدگی جنسی از ماهی سلب می‌شود و تکثیر آن در استخرهای پرورشی که محیط رودخانه را #شبیه‌سازی کرده‌اند هم منجر به تولید لارو بی‌کیفیت می‌شود.


🍄 تعبیه پلکان برای سدها، هیچ نفعی برای تکثیر ماهیان درشت جثه ندارد و صرفا ماهی‌هایی که وزنشان کم است و در عین حال جسور هستند (شامل آزاد ماهیان و کپورماهیان) می‌توانند از این #گذرگاه‌ها استفاده کرده و به مسیر خود ادامه دهند اما نسل #ماهیان_خاویاری که ماهیان آرامی هستند و جثه بزرگ دارند، به دلیل نبود این توانمندی، در معرض خطر انقراض قرار می‌گیرد. در جنوب هم نسل ماهی صُبور به دلیل سدسازی‌ها در معرض خطر انقراض قرار دارد.


@EcoHydraulic_Hydroecology
🍀 ☘️ 🦈 🐋 🍁 🍂 🍃 🌳

خطر در کمین لابسترها و #جلبک‌های_رودخانه


🍄 ماهیان تنها موجوداتی نیستند که از #تخریب_زیستگاه به دلایل مختلف رنج برده و نسلشان در معرض خطر انقراض است. #لابسترها سخت‌پوستانی هستند که گران قیمت‌ترین آبزی دنیا به حساب می‌آیند و دوره لاروی آنها ۱۸ ماه طول می‌کشد. لابسترها #کف‌زی هستند و دستکاری ساحل‌ها برای ایجاد شناگاه، زدن اسکله و اقداماتی از این دست نسل آنها را در معرض خطر قرار داده است. نسل جلبک‌های ماکرو که مخفیگاه لارو بسیاری از ماهی‌ها هستند هم به دلیل دخالت‌های انسان در معرض تهدید قرار دارند.

#دلایل_مهاجرت_ماهیان

☘️ ماهی‌ها برای مهاجرت دلایل مختلفی دارند (اینار و باید سهیل جان بگه یا دانشجوهاش در گروه شیلات دانشگاه تهران که متاسفانه کم کاری می کنند 🙊😂🙈).
ماهی‌ها از لحاظ سیستم #تخم‌ریزی یا مهاجر هستند یا مهاجر به حساب نمی‌آیند. برخی ماهی‌ها رود کوچ هستند. از دریا کوچ کرده و برای تخم‌ریزی به رودخانه وارد می‌شوند. اکثر ماهی‌ها به این شکل زندگی می کنند. #ماهیان_خاویاری یا #آزاد_ماهی در دریای خزر همچنین بیش از ۸۰ درصد #کپور_ماهیان و کفال ماهیان این دریا، مهاجرت می‌کنند و از دریا به رودخانه برای تخم‌ریزی می‌آیند. یک گروه کوچکی از ماهی‌ها دریا کوچ هستند. بیشتر عمر خود را در رودخانه می مانند و برای تولید مثل مهاجرت می‌کنند. نمونه مشهور این گروه در دنیا مار ماهی است.

☘️ عده کمی از ماهی‌ها اصلا مهاجرت نمی‌کنند و مثل #قزل‌آلای_خال_قرمز تمام عمر در رودخانه هستند یا در دریاچه آب شیرین به سر می‌برند. ماهی‌ها گاهی برای تغذیه از دریا مهاجرت کرده و وارد رودخانه‌ها می‌شوند. گاهی هم برای
رها شدن از شرّ انگل‌های روی بدن خود که به آب شیرین حساس است، به سمت رودخانه‌ها می‌آیند.

@EcoHydraulic_Hydroecology

#ماهیان در معرض خطر انقراض

🍀 به دلیل نامناسب شدن شرایط رودخانه‌ها، نسل پنج گونه ماهی خاویاری در آستانه انقراض قرار دارد. جمعیت ماهی قزل‌آلای خال قرمز که در منطقه ل#ار و رودخانه‌های مناطق کوهستانی استان‌های مازندران، گیلان، آذربایجان غربی و چهار محال و بختیاری زندگی می کنند، وضعیت نگران کننده‌ای دارد.

🍀 در حاشیه خزر نوعی ماهی دهان گرد به نام #لامپری و در غرب کشور جمعیت #باربوس ماهیان بشدت تخریب شده است. جمعیت گونه‌های بومی به دلیل افزایش گونه‌های غیر بومی و مهاجم به شدت در معرض تهدید است.

#آلودگی_آب، #عامل_توسعه_تیلاپیا

☘️ کاهش حجم آب و افزایش آلودگی‌های رودخانه‌ها به نفع ماهی غیربومی و مهاجم تمام می‌شود. در تالاب شادگان واقع در جنوب کشور ماهی مهاجم تیلاپیا وارد شده است. #تیلاپیا گونه‌ای است که به سرعت تکثیر می‌شود، قدرت تغذیه بالا دارد و مهاجم است. این ماهی می‌تواند آلودگی را تحمل کند. این در حالی است که گونه‌های بومی نمی‌توانند شرایط نامناسب محیطی را تحمل کنند در نتیجه بر اثر افزایش آلودگی، عرصه برای زندگی گونه بومی تنگ می‌شود. تیلاپیا در حوزه خوزستان و تالاب شادگان وارد رودخانه کارون و چند رودخانه دیگر شده است. این ماهی، تالاب شادگان را در آستانه نابودی قرار داده. گونه‌های بومی «بنی»، «شیر بت» و «گطان» به‌عنوان ساکنان بومی تالاب شادگان پس از هجوم تیلاپیا در رده آسیب‌پذیرها قرار گرفته و جمعیت آنها به شدت کاهش یافته است.

@EcoHydraulic_Hydroecology

#آلودگی عامل ثانویه برای انقراض نسل ماهی‌ها

☘️ آلودگی رودخانه‌ها دلیل اصلی انقراض نسل ماهی‌ها نیست و دلایل متعدد دست به دست هم می‌دهند که حیات آبزیان به خطر بیفتد🤔. برداشت آب غیر مجاز از طریق پمپ‌ها رودخانه را خشک کرده و باعث کاهش کیفیت آب می‌شود. از سوی دیگر کارگاه‌های شن و ماسه بستر رودخانه‌های شمال کشور، این اکوسیستم را تخریب می‌کنند.🧐😳 با کاهش آب رودخانه‌ها و ورود فاضلاب به آنها، کیفیت آب بشدت کاهش می‌یابد و ادامه حیات برای آبزیان با مشکل مواجه می‌شود.

☘️ ماهی‌ها اگر بتوانند #زیستگاه_جدید پیدا کنند، مهاجرت می‌کنند. در غیر این صورت تجدید نسلشان دچار مشکل می‌شود و نسل آنها در معرض خطر انقراض قرار می‌گیرد. اگرچه آلودگی آب رودخانه‌ها بر کیفیت زندگی ماهیان اثر می‌گذارد، اما دلیل اصلی برای انقراض آنها نیست و آلودگی‌ها دلیل ثانویه برای جلوگیری از #تخم‌ریزی_ماهی‌ها به حساب می‌آید.


☘️ در شرایطی که بسیاری از رودخانه‌های شمال کشور، با تور صیادان مسدود شده و تمام ماهی‌های مهاجر در تله صیادان گرفتار می‌شوند، صید بی‌رویه عامل مهمتری نسبت به آلودگی به شمار می‌رود. کارشناسان بر این باورند که نسل آبزیان دریای جنوب بیشتر تحت تاثیر آلودگی، اسکله‌سازی و توسعه سواحل در معرض خطر قرار دارد و گونه‌های ماهی شمال بیشتر تحت تاثیر تنظیم آب، برداشت آب برای کشاورزی، کانال‌سازی، #سدسازی و آلودگی هستند زیرا دریای خزر یک دریای بسته است.

@EcoHydraulic_Hydroecology
IJFRPR_Volume 17_Issue 1_Pages 1-13.pdf
934.5 KB
🎲 مقاله با عنوان:


بررسی پیامدهای ساختاری احداث سد شفارود بر پوشش جنگلی حوزه آبخیز شفارود با استفاده از محاسبه سنجه های اکولوژی سیمای سرزمین


✍️ نویسندگان: ماندانا عزیزی، مهرداد خانمحمدی و محمد پناهنده؛ 1398


#سدسازی
#منابع_آب
#زیستگاه
#فرآیندهای_اکولوژیکی


🦋 @EcoHydraulic_Hydroecology
🎬 تصویر روز

هیولایی به نام #سدسازی

دومین عامل بیابان زایی در ایران


#سدسازی در برخی مقاطع زمانی در ایران (به ویژه در رژیم خشک و نیمه خشک حاکم بر کشور)، بنا بر الزامات تأمین منابع آبی و #کنترل_سیلاب ، به عنوان یکی از زیرساخت‌های اصلی و محوری توسعه در نظر مدیران برنامه‌ریزی، محسوب می‌شد.

🦋 @EcoHydraulic_Hydroecology
🎬 اگر آب به بختگان نرسد فلامینگوها تلف می‌شوند

#حقابه_زیست_محیطی #جریان_زیست_محیطی

حوضه آبریز #دریاچه_بختگان به عنوان یکی از منابع آبی مهم کشور از نظر توسعه تولید انرژی برقابی و کشاورزی، از چندین دهه پیش برای احداث طرحهای #سدسازی مورد توجه بوده است.

در حوضه آبریز بختگان، رودخانه کر، رودخانه اصلی دائمی بوده و بزرگترین شاخه آن، رودخانه سیوند است.
مهمترین سدهای در حال بهره برداری حوضه آبریز بختگان شامل سدهای #درودزن ، #سیوند و #ملاصدرا است.

در پایین دست سدهای مزبور توسعه #فعالیتهای_کشاورزی و صنعتی و ورود جریانهای برگشتی از اراضی کشاورزی و پساب صنایع باعث #افت_کیفیت_آب در رودخانه و به تبع آن بروز اختلافات کمی و کیفی در پایین دست این سدها شده است.

از طرفی، رودخانه کر در پاییندست سدهای فوق به #تالاب_بختگان منتهی میشود که از مهمترین اکوسیستمهای آبی کشور ایران می باشد.


🦋 @EcoHydraulic_Hydroecology