🔴 الاهیات رهائی‌بخش و نسبت با دموکراسی و جمهوریت- بخش اول

🔷 مصاحبه‌ی ایران فردا با احسان شریعتی

◾️ به کوشش: ابوطالب آدینه وند
@iranfardamag

✅ ایران فردا: در جنبش ها و انقلابات ایران معاصر، مذهب و طیف مبارزین مذهبی و ملی-مذهبی، بخشی از نیروهای رهایی بخش بودند و گفتمان مذهبی نقش مهمی در آزادسازی‌ها و رهایی‌بخشی‌ها، چه در انقلاب مشروطه و چه در انقلاب 57 و سایر جنبش‌های ملی داشته است، اما اکنون حاکمیتی دینی حکمفرما شده و مروج و مجری دین رسمی است. با توجه به اینکه گفتمان 57 محوری‌ترین بخش آن نگاه و ادبیات رهایی بخش دینی بود، چگونه نگاه اقتدارگرا که به دنبال سلطه احکام شرعی و فقهی بود غلبه یافت؟ و از منظر شما با توجه جنبش ضد انقیادِ « زن- زندگی-آزادی)، آلترناتیوِ نگاه شرعی که توجیه‌گر و اعمال کننده انقیاد و اجبار است چه می‌تواند باشد؟

🔺 احسان شریعتی: در تبدیل نهضت یا انقلاب ۵۷ به نظام، چرخشی اتفاق افتاد، این‌که در برابر دینِ رهایی‌بخشی که حامی دموکراسی و جمهوریت بود، نگاه فقه‌مدار و شریعت‌سالار هژمونی یافت. از صدر مشروطه در جنبش دموکراتیک ایران معاصر و طی نهضت ملی شدن نفت و تا انقلاب بهمن شعار محوری‌ جنبش‌ها جملگی علاوه بر استقلال (در برابر قدرت های استعماری)، آزادی (و دمکراسی و نیز حقوق بشر) بود و حتی با این‌که در دوره‌ی مبارزه قهرآمیز که پس از کودتای (۱۹۵۳-۱۳۳۲) در اثر انسداد راه‌های متعارف فعالیت سیاسی توسط استبداد پهلوی تبدیل به گفتمان و پارادایم حاکم بر جنبش انقلابی و موجب شده بود. و البته در این دوران روش‌ کار دمکراتیک، مانند مبارزات مدنی، صنفی، حزبی و قانونی به محاق رفته بود و مبارزات مخفیانه و زیرزمینی و مسلحانه شکل می‌گرفت. و به این دلیل، کارکردهای دمکراتیک و حتی ارزش‌های لیبرال کلاسیک زیرسوال رفته بود. اما در اواخر همان دوران و در آستانه‌ی انقلاب و پس از نامه‌ی دکتر علی‌اصغر حاج‌سیدجوادی و تا پیروزی انقلاب، «جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر» توسط روشنفکران ملی و مذهبی تشکیل می‌شود که دکتر شریعتی هم در جلسه‌ی نخست تاسیس آن حضور داشته و در نامه‌ای که در حمایت از نامه حاج سیدجوادی نوشته، بر ضرورت دمکراسی خواهی و حقوق بشر تاکید ورزیده بود.

🔹 یعنی برای نمونه در یادداشت دکتر شریعتی در حمایت از نامه‌ی سرگشاده‌ی دکتر حاج سیدجوادی به شاه، چنین برداشت دینی‌ای مطرح می‌شد که پشتوانه‌ی اعتراض آزادی‌خواهانه و نقد حقوق بشری و شهروندی وضع موجود و نظام حاکم بود. این چرخش اما در نظامی که پس از انقلاب مستقر می‌شود پس از درگیری‌ها و منازعات داخلی فکری و سیاسی ابتدای دهه ۶۰ رخ می‌دهد، بخصوص بعد از تدوین و تصویب قانون اساسی در مجلس خبرگان، که طی روند و فرایندی، بینش اسلام فقاهتی یا اسلام شریعتمدار که از نظر دینی، قشری از روحانیت آن‌را نمایندگی می‌کنند دست بالا را می یابد و از نظر سیاسی نیز در قانون اساسی، نظریه‌ی ولایت فقیه مطرح می‌شود، و به تدریج نوعی نظام فقاهتی یا ولایی-فقاهتی و شریعتمدار (اجرای احکام و شریعت با حضور در قدرت سیاسی یا دولت و تصویب لایحه‌ی قصاص و..)، پیش می‌رود. و در قیاس با قانون اساسی زمان شاه، که فقها در آن یک شورای نظارتی بودند و نقش آنها ممانعت از تصویب قوانین ضد دینی بود که قوانین با شریعت ناسازگاری نداشته باشد، و البته به مرور به یک نهاد صوری و تشریفاتی تبدیل شده بود. اما در نظام پساانقلابی و بتدریج در قانون اساسی کنونی ابن نهاد عملا تبدیل به تشکیل دو دولت در یک نظام شد: یکی ملهم از نظام دمکراسی - و به تعبیر آ..خمینی در آن زمان، «جمهوری متعارف» که بعضی از حقوقدانان مانند آقایان حبیبی و لاهیجی و کاتوزیان و.. آن‌را نوشته بودند- و البته با ادبیات دینی از این دموکراسی حمایت می‌شد، که تایید یک نظام جمهوری متعارف بود. و دیگری که بعدها در قانون اساسی افزوده شد، اصل ولایت فقیه بود و در سطح قضایی و حقوقی هم لایحه‌ی قصاص و احکام شرعی مطرح شد و به طور کلی، این گفتمان که اسلام ناب یا اسلام خالص، اسلامی شریعت‌گرا است و نماینده آن هم بخشی از روحانیت سنتی در قدرت است....



متن کامل:
https://bit.ly/3uLOFZ5


#دمکراسی
#جمهوریت
#ایران_فردا
#احسان_شریعتی
#زن_زندگی_آزادی
#الهیات_رهائیبخش



https://t.me/iranfardamag

🔴 نسبت دین با سیاست و قدرت ؛
ضرورت وجود بدیل و گفتمان ملی

🔷 مصاحبه‌ی ایران فردا با احسان شریعتی - بخش دوم


◾️ به کوشش: ابوطالب آدینه وند
@iranfardamag


✅ ایران فردا: الان در حاکمیت دینی ایران نسبت دین و سیاست، دین و قدرت به چالش تبدیل شده است. هگل، در کتاب «استقرار شریعت در مذهب مسیح» می‌گوید، قوانین دینی و شریعت نمی‌توانند، قانون عمومی باشند، بلکه می‌تواند الزامات درونی یک جماعت دینی باشد. اگر این الزام جماعتی هم مسلک تبدیل به قانون عمومی شود به اجبار و انقیاد می‌انجامد و یا با توجه به اینکه بحث‌های متفاوتی که راجع به جایگاه دین در دنیای جدید وجود دارد. از گرایش هایی مثل صحبت از دین پساسکولار و حضور دین در عرصه عمومی و تا گرایش دین در عرصه خصوصی و از بنیادگراها که باور به حکومت احکام دینی دارند تا روشنفکرانی مثل دکتر شریعتی و یا مهندس بازرگان که دین را موید آزادی و دمکراسی و زندگی مسالمت آمیز می‌دانند، هر یک طیفی از نگرش نحوه تجلی دین را نمایندگی می کنند، جایگاه دین در جامعه چه خواهد شد؟ با توجه به اتفاقات اخیر، نحوه تجلی دین در سیاست دوباره به چالش کشیده شده به پرسش روز تبدیل شده است با توجه به عدم تعادل‌هایی که چندین بار در ایران تکرار شده است مثل حکومت استبدادی که در پسا مشروطه داشتیم که به گونه‌ای پوشش را اجبار می‌کرد و یا حکومتی فعلی که گونه ای دیگر را اجبار می‌کند. با توجه به عدم تعادل‌ها، این نسبت را چگونه می‌توان تعریف کرد که با نقطه تعادل‌های جامعه هم بتواند نسبت برقرار کند؟

🔸 احسان شریعتی: میشل فوکو، در مورد انقلاب ایران، زمانی که از او می‌پرسند که چگونه از انقلابی دفاع می‌کنید که حکومت دینی می‌خواهد؟ می‌گوید من منتقد فهم آنها از «حکومت‌» هستم به این معنا که مشکل در درک نادرست از حکومت است. یعنی حکومت پدیده‌ای است که با دین از نظر ذاتی ممکن است ناسازگار باشد. به این معنا که حکومت یک قدرت منسجم و مجسد است و به تعبیر ماکس وبر، «خشونت نهادینه» و قانونی. در دین هم همچون فلسفه که فیلسوف به نظر کانت و بر خلاف نظر افلاطون نمی‌تواند شاه شود، به این دلیل که اگر شاه شود دیگر فیلسوف نخواهد بود، چون باید ناظر و ناقد قدرت باشد اما وقتی شاه شود، مجبور است در مواجهه با بسیاری مصلحت‌ها و زیر پا گذاشتن حقایق قرار گیرد. شاه مجبور است بنا به منطق ماکیاولی قدرت گاه کارهای خلاف اخلاق هم انجام دهد. بنابراین، ذاتاً یک فیلسوف نمی‌تواند شاه شود. در حالی که چنین تصوری در آریستوکراسی دینی و تئوکراسی وجود دارد که ما می‌توانیم به عنوان نماینده خدا بر مردم حکومت کنیم. چه کسی قرار است حکومت کند؟ بهترین‌ها!

▪️ از نظر افلاطون، بهترین‌ها همان فیلسوفان هستند. از نظر علمای دینی، ممکن است روحانیون باشند چون اینها با خدا در ارتباط هستند و طبعاً باید بر جاهلان و مردمی که نادان و صغیر هستند حکومت کنند تا مدینه‌ی فاضله را بسازند. اشتباه اینجاست که ذات دین مثل فلسفه است که باید ناقد و ناظر نسبت به نهاد قدرت و ثروت و حتی دانش باشد. فاصله داشته باشد تا بتواند نقش دینی و معنوی و اخلاقی خود را انجام دهد. علت این‌که دین در نهضت‌های گذشته، از مشروطه و نهضت ملی تا انقلاب ۵۷، توانست نقش ایفا کند به این دلیل بود. ولی زمانی که خود در قدرت قرار گرفت، مثل امروز از ایفای نقش اصلی خود عاجز می‌شود. در جنبش اعتراضی فعلی نزد زنان و جوانان شاید هنوز کلام مترقی دینی مسکوت باشد. همان کلام دینی رهایی‌بخشی که همیشه حضور داشته، گویی غایب است. حال آن که ۱۰ سال پیش در جنبش سبز هنوز بحث مذهب و شعار الله اکبر در پشت بام‌ها مطرح بود!

✅ ا.ف.: و دین جایگاه انتقادی خود را از دست داده است؟

🔸 ا.ش: دین رهایی‌بخش انتقادی نمود و فعالیت عمده‌ی قبلی را در این جای و گاه هنوز ندارد. جوانان می‌خواهند همه چیز از نو تعریف شود و به قالب‌های سنتی و تابوهای تحمیلی معترض هستند. می‌گویند اینها را نمی‌پذیرند. روایتی که چند دهه در آموزش‌وپرورش و فرهنگ و مدیریت توسعه‌ی کشور در این اقلیم مسلط بوده در ایجاد عدالت و جامعه آزاد، نالایقی و عدم کفایت خودش را نشان داده، و این‌که جوانان آن را نفی ‌کنند امری طبیعی است. سوال و مسئله اما این است که که چه بیان دینی و معنوی‌ای برای پشتیبانی از جنبش آزادی و عدالت لازم است؟ اگر بیان دینی غایب باشد، ما به دو قطبی کلاسیک ماقبل مشروطه بین تجدد و سنت (مشروعه‌خواهی) برمی‌گردیم. یعنی مجددا تجددخواهی در برابر سنت‌گرایی قرار می گیرد و خطر این است که تمامیت دین پشتوانه و ذخیره‌ی محافظه‌کاری و استبداد ‌شود!.....


متن کامل:
https://bit.ly/3VXtO0Y

#ایران_فردا
#گفتمان_ملی
#ضرورت_بدیل
#احسان_شریعتی
#زن_زندگی_آزادی
#نسبت_دین_با_قدرت_و_سیاست


https://t.me/iranfardamag

🔷🔸برای زندگی، علیه سیاست اعدام گستری

🖋احسان شریعتی

🔸هر اعدام خاطره‌ی سهمناک تمامی مرگ(و میراندن‌)های پیشین را زنده می‌کند؛ زیرا به تعبیر شاعر حکیم شرق افراد یک جامعه اعضای یک پیکر اند و نیز از همین رو زمانی فیلسوف مغرب‌زمین در نقد عدالت کیفری می‌نوشت: «آن کو مجازات می‌شود شایسته‌ی مجازات نیست: او صرفا به‌مثابه‌ی ابزاری برای منع دیگران از برخی اعمال مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ مجازات و پاداش نه به خاطر آنچه از آن فرد است، بلکه به‌خاطر فایده‌ای، بدون  آن‌که مستحق آن باشد به او داده می‌شود،...، (زیرا) منفعت بشر ایجاب می‌کند که تنبیه و تشویق همواره پابرجا بمانند...» (نیچه، «انسانی، زیاده انسانی»، ۱۰۵)

🔹قاضیا‌نی که به‌سهولت حکم ستاندن جان‌های خداداده‌ی متهمان را صادر می‌کنند، به عواقب فجیع تصمیم‌شان وقوف ندارند؟ پس آنهمه شرط و شروط در همان فقه سنتی از باب احتیاط و در اثبات جرم برای رسیدن به «احوط»ها، در مواردی هزار بار پیش پا افتاده تر از حیات و ممات آدمیان، چگونه به این سرعت به اثبات جرم و گناه مهلک می‌رسند؟ و در صورت خطا در این گونه داوری ها بازگرداندن زندگی‌ها چگونه ممکن خواهد بود و آسیب‌های بعدی چگونه جبران‌پذیر؟ و دور باطل خشونت و انتقام کی و چگونه بسته خواهد شد؟

🔸یکی از موارد عمده‌ی اعتراض های مردمی در آستانه‌ی انقلاب، علیه اعدام‌های بی‌رویه‌ در عصر پهلوی بود، اما سیاستِ «اعدام‌گستری» از فردای دگردیسی نهضت انقلابی به نظام فقاهتی بعدی به یک سنت قضایی رسمی تبدیل و ارتقاء یافت! و چنین انحراف و معکوس سازیِ انقلابِ «گُل علیه گلوله» (همچون موارد سایر انقلاب ها)، البته از بهانه‌ی ضرورت بازدارندگی از «بازگشتِ ضدانقلاب» آغاز می‌شود و به بلعیدنِ «فرزندان انقلاب» می‌انجامد.

🔹معنا و جهتِ جنبش مدنی جاری و به‌پاخاستن «برای» دفاع از منزلتِ «زن، زندگی، و آزادی» (در برابرِ ستمِ مردسالاری و مرگ‌گستری)، درخواست جهان دیگری است، دنیایی که در آن دیگر از «اعدام» معترضان خبری مخابره نشود!
 

#خشونت_حاکمیتی
#اعدام_گستری
#زن_زندگی_آزادی
#یاداشت
#احسان_شریعتی
✅ @Dr_ehsanshariati

🔷🔸پیامِ نوروز؟
 

🖋احسان شریعتی

🔸» زندگی در صدف خویش گُهر ساختن است ...
... از همین خاک، جهانِ دگری ساختن است «

📌اقبال‌لاهوری
 
🔹نوروز، این نمادِ باستانیِ باور به نوآفرینی از راه ‌رسیده است. زمانِ فرخنده‌ی نوزایی طبیعت و تولدِ امیدی تازه به فرارسیدن سالی بهتر در جهانی دگرسان. امر نو، بازگشت به گذشته و بازگشتِ گذشته نیست. چه «نو»، «گسست» با گذشته است. امر نو اما گذشته را از سرمی‌گیرد و با این «ازسرگیریِ» است که از او می‌گسلد. امر نو اگر ریشه در ‌گذشته‌ای نداشت، نو به ‌شمار نمی‌آمد و نیز نو نمی‌شد اگر از گذشته‌ی خود نمی‌گذشت. معنای «بازگشتِ» جاودان در گردش‌ ادواری جهان، از چرخشِ ذره‌ها تا جنبشِ کهکشان‌ها، «برگشتِ» بی‌تغییر و تکراری و یکنواختِ «همان»(امرِ کهن) نیست، چرا که «همو»
(جانِ جهان) در حرکتِ طبیعت، هر روز، دست‌اندرکارِ آفرینشی نو است.

🔹ایرانیان در عصر باستان توانستند با برقراری نظام «شاهنشاهی»(هخامنشی)، نخستین شکل دولت و امپراطوری را تأسیس کنند که وحدتی دربرگیرنده‌ی کثرت قومی و فرهنگی بود. این اتحاد اما نمی‌توانست در تاریخ عدالت («اَشَه»)، به‌معنای مساوات همگانی شهروندان در برابر قانون، را عاری از امتیازات و تبعیض‌های سه‌گانه‌ی استبدادی، استثماری و استحماری، تحقق بخشد و از اینرو، در برابر تهاجم بیرونی درهم‌شکست.

🔸مسلمانان در تداومِ دعویِ «توحیدی» ادیان ابراهیمی در سده‌های میانه کوشیدند میراثِ کسروی و قیصری شرق و غرب را در قالبِ «خلافت» بازسازی کنند. این شکل از حکمرانی نیز که به‌خلافِ دعوی توحید یا تساوی حقوقی همه‌ی بنی‌آدم در برابر خداوند، ببیشتر به بازتولیدِ مناسباتِ سلطه‌ی پیشین به‌شکل‌های دیگر می‌پرداخت، به‌ویژه از قرن سیزدهم میلادی بدینسو، قادر به مقاومت در برابر تهاجم خارجی نبود و سرانجام در آخرین نمود خود با خلافت عثمانی فروپاشید.

🔹در عصر جدید، ملت‌های شرق و جنوب و به‌ويژه خاورمیانه، با خواست و مطالبه‌ی عدالت و آزادی، توسعه‌ی مادی و اقتصادی و تعالی فکری و معنوی، به صحنه آمدند تا این بار با بهره‌گیری از دستآوردهای علمی و فنیِ انقلاب‌های جدید و مؤسساتِ حقوقی و مدنی نوین، آرمان‌ِ دیرینِ عدالت را به‌گونه‌ای ممکن و عملی تحقق بخشند. مردم ایران، از صدرِ انقلاب مشروطه تا کنون بیش از یک سده است که در راه تحققِ عدالت و آزادی، توسعه و استقلال، تلاش ورزیده و مبارزه کرده‌اند. این آرمان‌ها و خواست‌های برحق اما به‌رغم فداکاری‌های درخشان تاریخی، هر بار بنا به‌علت‌هایی چون تشکل‌نیافتگی سیاسی و تاریخی جامعه‌ی مدنی، بازتولیدِ مناسباتِ سیادت‌های سنتی در قالب رهبری‌های‌ فرهمند فردی، و بر فراز همه، ابهام‌ها و توهماتِ فرهنگی-عقیدتی، در نظام‌های پسا-انقلابی از مشروطه تا بهمن ۵۷ و از آن‌زمان تا کنون، توفیقِ تحقق نیافته‌اند.

🔸در خیزشِ اجتماعی-سیاسی سالِ گذشته علیه سیاستِ فرهنگیِ اجبار و اکراه ، جامعه‌ی مدنی با استقبال از شعار «زن، زندگی، آزادی»، به‌روشنی خواست خود را احترام به حق و آزادی و کرامت انسانی آحاد شهروندان، به‌ویژه منزلت زنان، و برای اجرای عدالت و رفع تبعیض‌ها، بیان کرد. جوانان خواستارِ بازتعریف مفاهیم و ارزش‌های موردِ فرط یا سوء استفاده قرارگرفته هستند. ضرورتِ به‌رسمیت شناختن و «ارج‌شناسی» تفاوت و تنوع جنسیتی قومی، فرهنگی، زبانی، مذهبی، عقیدتی، و..، موضوع و داو اصلی این تنش و چالش ملی و منطقه‌ای است.

🔹بهار و فرارسیدن سال نو، هنگام جوانه زدن «امید» است. امید به آموختن از طبیعت در نوآفرینی و امکان دگرگون‌سازی. رسیدن به نوعی مفاهمه و همرأیی و اجماع و بازاندیشیِ منشور ملی، پیرامونِ چشم‌اندازِ مشترکِ انسانی و مدنی و راه‌یابی برای گذار گفتگویی و خشونت‌پرهیز، اما متحد و متشکل و نیرومند، شرطِ توفیقِ این امید خواهد بود و بهترین تسلی برای همه‌ی هموطنان و به‌ویژه خانواده‌های داغدار و مغموم‌ میهن ما.
 
#ایران
#زن_زندگی_آزادی
#نوروز
#بهار
#احسان_شریعتی
#یاداشت
✅ @Dr_ehsanshariati

🔷🔸جشن کار و جنبش برای عدالت

🖋احسان شریعتی
 
🔸در روز جهانیِ کارگر، و جشن کار و تعطیل سراسری در دنیا، در ایران ما کار همچنان ادامه دارد و کارگران نیز بجای جشن و سرور همچنان به جنبش و شروشور اعتراضات (و مطالبات و اعتصابات و..) مشغول و دل‌شاد اند!
اما براستی نامِ مناسبِ نظامِ و مناسباتِ «خودویژهٔ» اقتصادی حاکم بر کشور کدامست؟ برخلاف «آدرس‌ عوضی» دادن‌های اقتصاددانان دولت‌گرا یا نولیبرال در صداوسیمای میلی، بی‌نظمی موجود و بحران‌ معیشتی ناشی از آن، مگر بجز محصولِ همگرایی دو رویکرد و تعاملِ میانِ روند اقتصاد بازار سنتی-فقاهتی از سویی و سرمایه‌داری دلال و رانتی و «خصولتی»شده از دیگرسو، طی دهه‌های گذشته، بوده که نگرش‌های حاکم و جهت‌بخش سیاست اقتصادی کشور را شکل می‌داده‌اند؟! و مگر شکاف عمیق طبقاتی، فساد دامن‌گستر حقوقی و قضایی و بحران حاد معیشتی، همه از پیآمدهای اجتماعی این ائتلاف نیستند که از ترکیب جدید میان پیوند قدیمی «حوزه و بازار» با اقتصاد باز بازار و راست‌گرایی شبه‌مدرن به‌سبکِ «نو‌لیبرال» جملگی در مجموع به‌تعبیری آشفته‌بازارِ «نئوفئودال» کنونی را ساخته اند؟

🔹«عدالت» حقوقی و عدالت اجتماعی خواست و مطالبهٔ همهٔ جنبش‌های «حق»‌طلبانهٔ عصر جدید (و در کشور ما از صدر مشروطه تا کنون) بوده است. «آزادی»های سیاسی (بیان و تشکل و تظاهرات و..)، وجه مدنی همان عدالت و مبتنی بر حقوق طبیعی بشری و شهروندی است.
و این روزها بار دیگر شاهد بازداشت‌ها و استمرار اسارت‌ چهره‌هایی هستیم از میان پژوهشگران، آسیب‌شناسان و درمان‌جویان و جویندگان راهِ برون‌رفت از بحران‌های تودرتوی کنونی. مسئولان گویی راه مبارزه با بیماری‌ها و بحران‌ها را در بازداشت نجات‌جویان و درمانگران یافته‌اند! گیریم همهٔ طبیبان را هم گرفتید با خود بیماری همه‌گیر چه می‌کنید؟

🔸سخنگوی موسوم به «مقام امنیتی» نظام گذشته هنوز هم بر این باور است و اخیرا اظهار و اصرار کرده است که اگر ما چند صد منتقد دیگر را دستگیر می‌کردیم انقلاب اتفاق نمی‌افتاد! غافل از آن که دقیقا همین نگرش و رفتار مسبب فروپاشی آن نظام شد.

🔹پس بجاست که در ایام بزرگداشت شیخ اجل، سعدی شیراز، به پادشاه سخن گوش بسپاریم که خلاصه: «نخواهی که ضایع شود روزگار، به ناکاردیده مفرمای کار...؛ پادشاهان به صحبت خردمندان از آن محتاج‌ترند که خردمندان به قربت پادشاهان. پندی اگر بشنوی ای پادشاه، در همه عالم به از این پند نیست: جز به خردمند مفرما عمل، گرچه عمل کار خردمند نیست!»


#یاداشت
#احسان_شریعتی
#عدالت_اجتماعی
#روز_کارگر
#آزادی_نهاد_مدنی
✅ @Dr_ehsanshariati
 

🔷🔸برای زندگی، علیه سیاست اعدام گستری

🖋احسان شریعتی

📌#بازنشر_یادداشت

🔸هر اعدام خاطره‌ی سهمناک تمامی مرگ(و میراندن‌)های پیشین را زنده می‌کند؛ زیرا به تعبیر شاعر حکیم شرق افراد یک جامعه اعضای یک پیکر اند و نیز از همین رو زمانی فیلسوف مغرب‌زمین در نقد عدالت کیفری می‌نوشت: «آن کو مجازات می‌شود شایسته‌ی مجازات نیست: او صرفا به‌مثابه‌ی ابزاری برای منع دیگران از برخی اعمال مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ مجازات و پاداش نه به خاطر آنچه از آن فرد است، بلکه به‌خاطر فایده‌ای، بدون  آن‌که مستحق آن باشد به او داده می‌شود،...، (زیرا) منفعت بشر ایجاب می‌کند که تنبیه و تشویق همواره پابرجا بمانند...» (نیچه، «انسانی، زیاده انسانی»، ۱۰۵)

🔹قاضیا‌نی که به‌سهولت حکم ستاندن جان‌های خداداده‌ی متهمان را صادر می‌کنند، به عواقب فجیع تصمیم‌شان وقوف ندارند؟ پس آنهمه شرط و شروط در همان فقه سنتی از باب احتیاط و در اثبات جرم برای رسیدن به «احوط»ها، در مواردی هزار بار پیش پا افتاده تر از حیات و ممات آدمیان، چگونه به این سرعت به اثبات جرم و گناه مهلک می‌رسند؟ و در صورت خطا در این گونه داوری ها بازگرداندن زندگی‌ها چگونه ممکن خواهد بود و آسیب‌های بعدی چگونه جبران‌پذیر؟ و دور باطل خشونت و انتقام کی و چگونه بسته خواهد شد؟

🔸یکی از موارد عمده‌ی اعتراض های مردمی در آستانه‌ی انقلاب، علیه اعدام‌های بی‌رویه‌ در عصر پهلوی بود، اما سیاستِ «اعدام‌گستری» از فردای دگردیسی نهضت انقلابی به نظام فقاهتی بعدی به یک سنت قضایی رسمی تبدیل و ارتقاء یافت! و چنین انحراف و معکوس سازیِ انقلابِ «گُل علیه گلوله» (همچون موارد سایر انقلاب ها)، البته از بهانه‌ی ضرورت بازدارندگی از «بازگشتِ ضدانقلاب» آغاز می‌شود و به بلعیدنِ «فرزندان انقلاب» می‌انجامد.

🔹معنا و جهتِ جنبش مدنی جاری و به‌پاخاستن «برای» دفاع از منزلتِ «زن، زندگی، و آزادی» (در برابرِ ستمِ مردسالاری و مرگ‌گستری)، درخواست جهان دیگری است، دنیایی که در آن دیگر از «اعدام» معترضان خبری مخابره نشود!
 
🔸منتشر شده در تاریخ ۲۳ دی ۱۴۰۱

📌وبسایت رسمی احسان شریعتی

https://ehsanshariati.org/PostView?Action=Post&ID=6191&Tag
#بازنشر
#خشونت_حاکمیتی
#اعدام_گستری
#زن_زندگی_آزادی
#یاداشت
#احسان_شریعتی
✅ @Dr_ehsanshariati

مجموعه سخنرانی‌های سمینار شریعتی: دیروز، امروز، فردا (۳۹)


مجموعه‌ی نهم/ اختتامیه سمینار

۶/ سخنران: احسان شریعتی
• عنوان سخنرانی: شریعتی؛ اندیشمند آزادی

➖
#شریعتی_دیروز_امروز_فردا
#سی‌امین_یادمان
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی
#احسان_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

🔷🔸از ۱۴ مرداد تا ۲۸ مرداد،
از مشروطه تا نظام تک حزبی

✍احسان شریعتی

🔺نقش عامل خارجی و زمینه ی درونی پیروزی دو کودتای ۱۲۹۹ و ۱۳۳۲، از پی دو جنبش دموکراتیک مشروطه و ملی شدن نفت، چه بود؟
فقدان ابتکار عمل، واکنش سریع و مقاومت و تشکل نایافتگی نیروی ملی-مردمی بطور کلی، همواره نقش قدرت های خارجی و وابستگان به آنها و استبداد داخلی را در تاریخ معاصر تعیین کننده ساخته است.

🔺وقوع چنین کودتاهایی در شرایط کنونی، و به شکل های دیگر، امکان تکرار ندارد؟
و هر بار نتیجه مشابه نیست؟ بازتولید استبداد (خواه سیاسی و خواه دینی) در خدمت مطامع نواستعماری (خواه مستقیم و خواه غیرمستقیم، عامدانه یا جاهلانه)!

#نگاه_روز
#احسان_شریعتی
#استبداد_دینی
#استعمار_خارجی
#کودتا

🔆 @Dr_ehsanshariati

🔷🔸ما به رویکرد فلسفی به‌معنای اندیشیدن بنیادین و ترازتاریخی، از منظر هستی‌شناختی، نیازمندیم تا برای پرسش‌ها و مسئله‌های مبتلا به اینجایی و اکنونی پاسخ‌ها و راه‌حل‌های بلندمدت، پایدار، و موزون‌تری بیابیم.

🖋احسان شریعتی


#رویکرد_فلسفی
#تراز_تاریخ
#احسان_شریعتی
🔆@Dr_ehsanshariati

🔷🔸 فلسفه‌ورزیدن اندیشیدن یا طرح پرسش‌های اساسی از مسئله‌های وجودی-حیاتی فردی و جمعی است و طرح‌افکنی چشم اندازی نو و راه رشدی دیگر ...
🖋احسان شریعتی


#فلسفه_ورزیدن
#احسان_شریعتی

🔆@Dr_ehsanshariati

🔷🔸شریعتی "معلم انقلاب ۵۷" ؟

🔆انقلاب در نگاه شریعتی

📽 احسان شریعتی

#انقلاب_۵۷
#معلم_انقلاب
#احسان_شریعتی

🔆 @Dr_ehsanshariati

🔴اعدام؛ بازدارندگی از راه ارعاب!

🔷احسان شریعتی

@iranfardamag

1️⃣ چرا اساسا اعدام در ایران از مسئله ی حقوقی به مسئله ای سیاسی تبدیل شده است؟

▪️زیرا هدف از اعدام ها نه الزاما به قصد حقوقی تنبیه فردی یا مجازات اشخاص به جرم جنایتی که خود انجام داده یا نداده اند، بلکه به منظور دادن درس عبرتی به دیگران و با هدف سیاسی بازدارندگی از راه ارعاب صورت می گیرد. در شکل حقوقی هم امروزه هدف و معنای قصاص دیگر نه تکرار همان جرم و جنایت به همان نحو، که جبران مافات، تاوان از دست رفته، ترمیم و جایگزین ساختن ازدست رفته ها، پاسخ گو نمودن مجرمان بالفعل و بالقوه حال و آینده است. و نه پاک کردن صورت مساله با حذف فیزیکی موضوع و نفس!

2️⃣ تداوم اعدام های سیاسی چه تاثیری بر جامعه جنبشی ایران و نیز نوع کنشگری فعالان سیاسی خواهد گذاشت؟

🔸تکرار و تداوم این سیاست، در اساس، امکان هر گونه کنشگری سیاسی و سیاست نه به معنای تنبیه و نظارت یا حفظ قدرت به هر قیمت، بلکه به معنای گفتگو برای مشارکت شهروندان در رقم زدن سرنوشت خویش در شهر را از میان می برد و سایه سهمناک سکوت را بر دولتشهر می گسترد و نفرت و حس انتقام را به تدریج متراکم می کند که در یک گردنه یا بزنگاه تاریخی به شکل انفجار یا انقلاب ناگهان رخ می نماید.


#ایران_فردا
#نه_به_اعدام
#احسان_شریعتی

https://cutt.ly/ewVAL5MM
http://t.me/iranfardamag

🔷🔸"جمهوری، دموکراسی، و نقد روایت کنشگری مرزی"

📽احسان شریعتی

#جمهوری
#دموکراسی
#کنشگری_مرزی
#انتخابات
#احسان_شریعتی

🔆 @Dr_ehsanshariati

#جمهوری_دموکراسی_کنشگری_مرزی🔷🔸"جمهوری، دموکراسی، و نقد روایت کنشگری مرزی"

📽احسان شریعتی

#جمهوری
#دموکراسی
#کنشگری_مرزی
#انتخابات
#احسان_شریعتی

🔆 @Dr_ehsanshariati

#معنای_زندگی_و_ابداع_خویشتن_همچون_اثر_هنری

🔷🔸"معنای زندگی و ابداع خویشتن همچون اثر هنری"

📽احسان شریعتی

#معنای_زندگی
#ابداع_خویشتن
#اثر_هنری
#احسان_شریعتی

🔆 @Dr_ehsanshariati

به پاسِ معلمانِ «برکنار»

🖋 احسان شریعتی

12 اردیبهشت 1340، یک دبیر فلسفه، دکتر ابوالحسن خانعلی، در جریان تحصن معلمان کشور در برابر مجلس شورای ملی به‌ضرب گلوله‌ی پلیس کشته شد و دو روز بعد معلمان با صدور قطع نامه‌ای، این روز را، به‌مناسبتِ شهادت آن آموزگار و اعتصاب موفقیت‌آمیز خود، "روز معلم" نامیدند.
12 اردیبهشت 1403، هنوز و باز مبارزه‌ی صنفی، تجمع و اعتصاب معلمان برای دفاع از حقوق و کرامت خویش ادامه دارد، و کارزارهای سراسری برای آزادی شماری از معلمان زندانی.
در این میان و میدانِ ارج‌ناشناسی تاریخی و تلاش‌های تحسین و تألم‌انگیز معلم‌ها، تأمل و تأسف‌انگیزتر موقعیت آموزگاران و استادانی است که به‌بهانه‌های سیاسی-اعتقادی، در نظام‌های سابق و لاحق، از ادامه‌ی کار و انجام حرفه‌ی خود محروم و محذوف شده‌، می‌شوند، و خواهند شد.
و از آنجا که این روز در ایران مصادف با روز جهانی کارگر است (هرچند به‌خلاف جهان «جشن کار» تعطیل نیست)، می‌توان میان کارگرانِ «بیکار»شده و معلمانِ از کار «برکنار» گشته مقایسه‌ای «مع‌الفارق» کرد، یعنی با وجود این «تفاوت» که بر دومی ستمی مضاعف روا داشته‌اند: زیرا بیکاری کارگر در «بازارِ کار» امری موقتی، نسبی (وابسته به تخصص)، و به‌تعبیر حکیمان «عارضی» است، اما معنای منع نمودن معلم از تعلیم، دعوت اوست به تغییر ماهیت کار یا «خویشکاری» او!
در زمانه و زمینه‌ای که جنایت جنگی (کشتار جمعی و نسل‌کشی) در منطقه‌ی ما حرف اول را در جهان می‌زند، در کشور ما به‌جای سخن پراکندن از فرهنگِ همبستگی معنوی و مودّتِ ملی، پریشانی مسئولان شریعتمدار، همچنان پنهان‌ساختن تار مو بر سر زنان است، و لذا، آیا «طبیعی» نیست که در همان حال که سرزمین‌های وسیعی در شهرها روحانی‌خواری-و-خصوصی‌سازی می‌شوند، استادان یا دانشجویانی به‌جرم بد-یا-بی‌حجابی از تدریس-یا-تحصیل محروم‌، بازداشت، جریمه، تحقیر، و ... شوند؟!
در سالروز بزرگداشت «شیخ اجل»، استاد سخن(از اول اردیبهشت)، می‌بایست بار دیگر با هم‌او همسرایی کرد که:
سعدی حجاب نیست تو آیینه پاک دار،
زنگارخورده چون بنماید جمال دوست؟!

***
#روز_معلم
#روز_کارگر
#نسل_کشی
#حجاب_اجباری
#احسان_شریعتی

🔆 @Dr_ehsanshariati

🔷🔸"روشنفکر آواره"

📽احسان شریعتی

#شریعتی
#روحانیت
#فرقان
#مجاهدین_خلق
#احسان_شریعتی


🔆 @Dr_ehsanshariati

⏪"فلسفه یا کولاژ؟ در باره‌ی منش و نگرش احمد فردید و نسبت او با هایدگر"

◀️نوشته‌ی موسی اکرمی

◀️نکته‌هائی در پیوند با پاره‌ئی از سخنان مطرح‌شده در نشست نقد و بررسی کتاب
✅"#سنجش_پیامدهای_هستی‌شناسی_هایدگر، #نقد_خوانش_احمد_فردید"
✅نوشته‌ی احسان شریعتی
✅ترجمه‌ی امیر رضایی
✅نشر نی

🔻برگزارشده در روز دوشنبه ۲۶ شهریور ماه ۱۴۰۳، سالن نشر نی

◀️روزنامه‌ی هم‌میهن، دوشنبه نهم ماه مهر ۱۴۰۳

https://hammihanonline.ir/fa/tiny/news-22045

✅عنوان نوشته برگزیده‌ی روزنامه‌ی هم‌میهن است.

#مارتین_هایدگر
#احمد_فردید
#احسان_شریعتی
#امیر_رضایی
#نشر_نی
#موسی_اکرمی