احسان شريعتی Ehsan Shariati
2.62K subscribers
799 photos
68 videos
96 files
617 links
كانال رسمي احسان شريعتی
Download Telegram
👁‍🗨 «الهیات رهایی‌بخش» را می‌توان با «تفکر شریعتی» مقایسه کرد
@AmirTafreshi

دکتر "همایون همتی"، دکترای ادیان و عرفان و استاد دانشگاه می‌گوید: معتقدم تفکر #شریعتی را می‌توان با #الهیات_رهایی‌بخش مقایسه کرد. این مسأله را در ذهن داشته باشید خیلی جای تأمل دارد. آقای "مجتهد شبستری" می‌گفت وقتی کتاب‌های #لئوناردو_بوف را می‌خوانیم، گویی داریم کتاب‌های #دکتر_شریعتی را می‌خوانیم.

🔻این محقق ادیان و عرفان می‌گوید #الهیات_رهایی‌بخش چهار اصل اساسی دارد:

1⃣ یکی این که تمام آموزه‌های #مسیح درباره دستگیری از #مستمندان را از کتاب مقدس استخراج کرده‌اند و بسیار به آن معتقدند. به آن می‌گویند گزینه «ترجیح فقرا»، یعنی همیشه باید در کنار #فقرا بود.

👈 معتقدند کلیسا خودش را از فقرا جدا کرده و ما باید طرفدار آنها باشیم. شبیه شعارهای طبقاتی مارکسیست‌ها. در تحلیل طبقاتی جامعه، بسیار از آموزه‌های مارکسیستی استفاده می‌کنند. خوب دقت کنید به این نکته که در مقابل #کلیسا این دیدگاه را مطرح می‌کنند. چون معتقدند کلیسا به این تضاد طبقاتی کمک کرده و می‌کند. شبیه آن چه که #دکتر_شریعتی تحت عنوان «دین علیه دین» یا «مذهب علیه مذهب» گفته است.
@AmirTafreshi

2⃣ دومین اصل «خشونت نهادین» است. معتقدند ما خشونتی پنهان در نهادهای اجتماعی کشورهای #آمریکای_لاتین می‌بینیم که موجب گرسنگی و فقر است. پس این نهادها باید اصلاح شوند.

3⃣ سومین اصل «گناه ساختاری» است. معتقدند که تلقی ما از #گناه یک تلقی فردگرایانه نیست. برخی گناه‌ها جمعی و #ساختاری است.

4⃣ چهارمین اصل نیز اصل «اورتوپراگسیس» است. این واژه را به جای واژه ارتودوکس به کار می گیرند. از طرفی به اصول مسیحیت قائلند و از طرفی به #عمل‌گرا بودن، اما تقدم عمل بر آموزه‌ها را تأکید دارند. تأکید #دکتر_شریعتی به #عمل_انقلابی را به یاد بیاورید. به ویژه جمله‌ای از #مسیح که می‌گوید آمده‌ام تا شمشیر بیاورم را به عنوان مبارزه‌خواهی و #عدالتخواهی به آن معتقدند. کسی که حاضر به زندان رفتن و سختی کشیدن نیست، مسیحی نیست و تظاهر به مسیحیت می‌کند. حتی گروه‌های مسلح نیز دارند اما بیشتر به #جنگ_فرهنگی اعتقاد دارند.
t.me/TafreshiMedia/26

👈 پیرامون #مادی بودن و مارکسیست‌زده بودن طرفداران #الهیات_آزادی‌بخش، "لئوناردو بوف" مصاحبه مفصلی دارد که می‌گوید ما #مادی‌گرا نیستیم و بنیان ضد الهی #مارکسیسم را قبول نداریم، اما در تحلیل‌های اجتماعی‌مان از مارکسیسم استفاده می‌کنیم. این بخش از دیدگاه‌هایشان نیز با افکار #دکتر_شریعتی بسیار قابل مقایسه و تحلیل است.

(منبع: گفتگو با خبرگزاری مهر goo.gl/p7Zt8i)


@AmirTafreshi
‍ ‍‍ 🔷🔶جنگ عبثی که بشریت درسی از آن نیآموخت!

🖋احسان شریعتی

🔹 بیستم آبان امسال سالروز نخستین سدهٔ پایان جنگ جهانی اول است، موسوم به «جنگ بزرگ» یا بزرگترین جنگ تاریخ بشر، که قرار بود «پایان همهٔ جنگ‌ها »باشد، و از مرداد ۱۲۹۳ (ژوئیهٔ ۱۹۱۴)، آغاز شد (به بهانهٔ ترور ولیعهد اتریش در سارایوو، مرکز بوسنی)، و تا آبان ۱۲۹۷ (۱۹۱۸) ادامه یافت. جنگی که با مرگ ۱۸ میلیون تن و ۲۰ میلیون مصدوم موقتا خاتمه یافت، تا بار دیگر در ابعادی متفاوت تکرار گردد.

🔹 در این مدت، کشور ما نیز برغم اعلام بی‌طرفی، در معرض تجاوز، اشغال نظامی و قحطی بزرگی قرار گرفت که در بررسی‌های تاریخ معاصر ایران مدتها مورد غفلت واقع شده بود. قوای روس از شمال و نیروهای انگلیس از جنوب، به ایران یورش آوردند.

🔸 و هرچند در کنار ضعف دولت مرکزی، رزمندگان نهضت جنگل به‌رهبری میرزاکوچک‌خان در برابر قوای روس و دلیران تنگستان به‌رهبری رئیس‌علی دلواری در برابر قشون انگلیس، به‌پاخاستند و رشادت و مقاومت نمودند؛ اما ثمرهٔ این جنگ و محاصرهٔ کشور برای مردم ما مرگ صدها هزار (و شاید میلیون‌ها تن) از ایرانیان، ناشی از قحطی و گرسنگی و..، بود.

🔸 دیروز که رؤسای جهان به‌یاد قربانیان «جنگ بزرگ» گردهم آمدند، برغم اظهار نگرانی‌های پراکنده دربارهٔ خطر وقوع جنگ‌های تاره در جهان (منجمله در نطق ریاست سازمان ملل)، و رجزخوانی‌های معمول ناسیونالیستی، هیچ اشاره‌ای به برآمدن انواع شبه‌فاشیسم‌های راست افراطی در کشورهای گوناگون جهان نکردند (و از جمله آخرین آنها در برزیل)، پدیدهٔ شومی که فجیع‌ترین پیآمد آن برافروخته‌شدن آتش جنگ‌های دیگر در راه است.

🔹هرچند ملت‌هایی که طعم تلخ جنگ را با پرداخت سنگین‌ترین بها پرداخته‌اند، کمتر فریب وسوسه‌های جنگ‌افروزان را می‌خورند و همواره همصدا با شاعر «فغان ز جُغد جنگ و مُرغ‌وای او، که تا ابد بریده باد نای او»، را می‌سرایند، اما گاه، همچون مورد جنگ جهانی نخست، شرایط بیرونی خود را بر کاستی‌های داخلی چنان تحمیل می‌کنند که کار به ازهم‌گسیختگی عمومی می‌انجامد.

🔹با توجه به این تذکار هگلی که بزرگترین درسی که از تاریخ می‌آموزیم اینست که قدرت‌ها و ملت‌ها از تاریخ درسی نمی‌آموزند، نیروهای ملی و مردمی می‌بایستی در بزنگاه تاریخی کنونی بیش از پیش، حزم را با عزم خویش بیآمیزند و لحظه‌ای حافظه و هُشیاری تاریخی را از کف ننهند.

#جنگ
#راست_افراطی
#هشیاری_تاریخی
#یادداشت
#احسان_شریعتی

@Dr_ehsanshariati
‍ ‍‍ 🔷🔸کدام سیاست در برابر «استمرار جنگ»؟

🖋 احسان شریعتی

🔸بر فراز همهٔ خطرهای «طبیعی»، اجتماعی (معیشتی)، و سیاسی (بحران سرنوشت و مشروعیت)، که کشور ما را تهدید می‌کند، خطر جنگ خارجی (به‌سرکردگی ترامپ و متحدانش در منطقه‌)، آیا جدی‌ترین تهدیدها نیست؟ در این صورت، وظیفهٔ ما در قبال این تهدید، به‌ظاهر محتمل و شاید قریب‌الوقوع، کدامست؟ و چه راه‌کار ملی را برای مقابله با این فاجعه پیش می‌نهیم؟ آیا نقش ما همچون ژورنالیست ناظر و مفسری تنها تحلیل و توصیف و پیش‌بینی است و یا مداخله و اتخاذ موضع و پیشگیری؟

🔹همه می دانند که عواقب این جنگ به نفع هیچ‌یک از طرفین نخواهد بود، اما چنان‌که تجربهٔ تاریخ معاصر جهان (و بويژه قدرت‌های غربی) نشان می‌دهد، هنگامی‌که ماشین جنگ به‌راه می‌افتد دیگر کسی جلودار آن نخواهد بود. به این دلیل که سرمایه‌داری بیهوده بر روی امری چنین خطیر و پُرهزینه سرمایه‌گذاری نمی‌کند و اگر کرد برای گرفتن نتیجه‌ای مشخص است. جنگ تمام عیار اقتصادی هم‌اکنون آغاز شده است. این جنگ نه ادامهٔ سیاست که نتیجهٔ بُن‌بست سیاسی و دیپلماسی و نظم حقوق بین‌المللی است! در این‌جا و در حال حاضر، سیاست ادامهٔ جنگ است. مشخصهٔ اصلی جنگ در دوران ما، بويژه پس از دو جنگ بزرگ جهانی، وجه اقتصادی اوست. حتی آنگاه که در مناطق پیرامونی سلاح‌ها علیه انسان‌ها و کشورها به کار گرفته می‌شود، هدف زد-و-خوردها، بیش از پیشروی و عقب‌نشینی و بُرد-و-باخت نظامیِ این و آن قدرت منطقه‌ای، سوداگری صاحبان اصلی صنایع نظامی جهان، در کشورهای صنعتی پیشرفته است. و اما در مورد ایران، ورود به فاز درگیری نظامی به سود هیج قدرتی نخواهد بود، زیرا برغم شروع به‌ظاهر سهل آن برای تکنولوژی تخریب، پیامدهای پایانی روند انهدام متقابل برای متحدان امپراطوری پیش‌بینی‌ناپذیر خواهد بود.

🔸نتیجهٔ تاکنونی دخالت‌های نظامی امریکا و متحدانش، از افغانستان گرفته تا عراق و از لیبی تا سوریه، جز گسترش آشکار بی‌ثباتی، ناامنی، تروریسم، توحش قومی، و تنفر دینی نبوده است. با افزوده شدن حلقهٔ ایران به این سلسله، سرزمین‌های خاورمیانه یکسره به میدان جنگی علیه امپراطوری و عمّال منطقه‌ای او تبدیل خواهد شد. ایران کشوری مشابه آنچه تاکنون با آن مواجه بوده‌اند نیست. از اسکندر گرفته تا نوادگان چنگیز، هر جهانگیری که به این سرزمین یورش برده، برغم پیروزی آنی، در بلندمدت در این سرزمین غرق و هضم ودفع شده است. ایرانیان، برغم تمامی تنوع و تضادهای داخلی خود، در طول تاریخ در برابر تعرض و تجاوزگری قدرت‌های اجنبی متحد شده‌اند و به‌شیوه‌های گوناگون، از جمله با فریب دشمنان آنها را به تسلیم (و تعظیم در برابراین فرهنگ-و-تمدن) واداشته‌اند. حتی همان ایرانی‌تبارهای خائنی که به اغوای قدرت‌ها برای یورش به کشور مشغول بوده‌اند، تا به خیال خام خود سوار بر بال کرکسان به میهن بازگردند، خیرخواه آن قدرت‌ها نبوده‌ و به‌عکس، آن‌ها را به گواهی تاریخ به حضیض مذلت کشانده‌اند.

🔹با همهٔ این پیش‌فرض‌ها، وقوع جنگ همچنان خطری است محتمل که می‌بایست برای دفع آن، تا آنجا که هر یک از ما شهروندان این مرز-و-بوم بتوانیم، آماده شویم، و همچون همهٔ خطرات بوم‌زیستی رایج در این اقلیم، سبک زیستی پیش‌گیرانه و دفاعی متناسب با شرایط اضطرار را در سال جاری برگزینیم. هر اقدام انتقادیِ اعتراضی و اصلاحیِ انقلابی می‌بایست معطوف به گشایش فضای انسداد و انحصار و اقتدار باشد و به نیّت گسترش جوّ اعتماد، همبستگی ملی، و تنش‌زدایی در درجهٔ نخست با ملت خویش و سپس با ملت‌های همسایه و منطقه‌، یعنی با احترام و گشودن آغوش بر تنوع فرهنگی و عقیدتی، تا «صلح‌طلبی» پیش‌شرط روحیهٔ دفاع مشروع از حق بقای خویش و منجر به «ارج‌شناسی» متقابل گردد.

#جنگ
#صلح
#فضای_باز_سیاسی_اجتماعی
#یادداشت
#احسان_شریعتی

@Dr_ehsanshariati
‍ ‍‍ 📌سخن روز

🔷🔸«در محکومیت جنگ‌افروزی»

🖋احسان شریعتی

🔸 جنگ‌افروزی اخیر ارتش ترکیه در مرزهای کردستان سوریه تصمیمی آشکارا خلاف مصالح مشترک منطقه‌ای ملت‌های خاورمیانه و در نگاه جهانیان و وجدان‌های بیدار کشورهای همسایه، اقدامی نابخردانه و محکوم به شکست است. مردم ترکیه از دولت این کشور انتظار دارند که به حل مشکلات اجتماعی-اقتصادی درونی خود بپردازد و در خارج کشور، و بويژه در منطقهٔ رنجور و آسیب‌دیدهٔ خاورمیانه، از هرگونه تنش‌آفرینی‌ کور قومی و فرقه‌ای بپرهیزد و سیاست گسترش صلح و دوستی میان خلق‌های منطقه را درپیش گیرد.

🔹روشنفکران مسلمان ایرانی که تاکنون آثار و افکارشان سخت مورد توجه مردم ترکیه و جنبش نواندیشی اسلامی بوده است، خواستار توقف تخاصم نظامی و حل مسایل و مشکلات جاری میان همهٔ همسایگان و نیروهای سیاسی منطقه از راه گفتگو، رعایت متقابل مصالح و حقوق مشترک و اصول دیپلماتیک بین‌المللي اند؛ و امیدوار به آتش‌بس فوری، بازگشت به میز مذاکره، و نمایش همبستگی میان ملت‌ها، به پیشگامی نیروهای آگاه، مستقل و عدالت‌خواه منطقهٔ خاورمیانه.

#جنگ
#وجدان_بیدار
#صلح
#روشنفکران
#دیدگاه
#احسان_شریعتی

@Dr_ehsanshariati
‍ ‍‍ 🔷🔸در برابر تروریسم دولتی حاکم بر جهان و تحریک رسمی به جنگ‌افروزی در منطقه

🖋احسان شریعتی

🔸اقدام تروریستی دولت ترامپ شکستن خط سرخ تازه‌ای بود در عرصهٔ نقض آشکار حقوق بین‌الملل، تجاوز به سیادت ملی یک کشور، و تحریک آشکار به آغاز جنگ با کشوری دیگر در منطقهٔ سراسر ملتهب خاورمیانه. هدف سیاسی از این ترور «رسمی» کدام بود؟ کشتار جمعی سپهبد سلیمانی به‌همراه میزبانانش از دولت عراق، سردار سپاهی که علاوه بر نبرد در جبهه‌های دفاع از کشورش، با ایفای نقشی درخشان در سقوط خلافت داعش به نامی مشهور در منطقه تبدیل شده بود، جز «اعلام» جنگی دیگر چه معنایی می‌توانست داشت؟ آن‌گاه که سوداگران بر عرصهٔ سیاست مسلط می‌شوند، جنگ دیگر «تداوم سیاست به وسایلی دیگر» نیست، بل‌که به‌عکس، سیاست در اینجا، تداوم جنگی می‌شود که، برغم استفاده از ابزار نظامی، اغراضی بازاری را تعقیب می‌کند (ترکیب تهدید و پیشنهاد مذاکره)؛ قرار دادن کشوری بر سر دو راهی دور انتقام و انهدام از سویی، و تسلیم به شروط تحمیلی قدرتی فائق به‌لحاظ فن‌آوری، از دیگرسو. و در هر دو حال، سودآور بودن این تعامل نامعمول انگیزهٔ اصلی سیاسی از این نوع تهوّرهای نظامی است.

🔹بر صفحهٔ شطرنج چنین موقعیت خطیری، اینک هشیاری و محاسبهٔ دقیق هر گونه اقدام متقابلِ متناسب، امری حیاتی است و از واکنش‌های احساسی، نفرت‌پراکنی و خشونت کور، کاری بخردانه و کارا ساخته نیست. مقاومت هوشمندانه، ترکیبی است از دو عنصر قدرت(نمایی بویژه نظامی) و سیاست(بویژه دیپلوماتیک). و اما پیش‌تر از همه، مستظهر بودن به پشتوانهٔ مردمی از درون، و متکی بودن به‌شیوهٔ قانون‌مدار و اجتناب از روش‌های سرکوب‌گرانه و جنگ‌افروزانه در برون. همین دو شرط پیش‌بینی و پیش‌گیری لازم و ضروری، دو ملاک تضمین و توفیق نهایی است، و نه توهمات امپراطوری‌گستری، خواه از نوع شاهنشاهی، و خواه خلافتی یا صفوی مفهوم، با هر رنگ و صبغهٔ سیاسی، عقیدتی، قومی، و فرقه‌ای. پس اتخاذ سیاست صلح‌طلبی بین‌ا‌لمللی، بویژه میان همسایگان در منطقهٔ خاورمیانه، و اتکا بر مردم‌سالاری بر اساس نوعی دوستی مدنی (مبتنی بر شناسایی تنوع و تفاوت)‌؛ دو راه‌کار اصلی است برای برون‌رفت از بحران کنونی، خروج از حصر تحریم‌ها و اجتناب از ورود به دور باطل خشونت، تخریب و کشتار. چه، به‌تعبیر دیوجانس، «بهترین راه انتقام گرفتن از دشمنان چیست؟ احترام‌برانگیز نمودن خود».

🔸میهن ما پس از تحمل یک‌ دوره طولانی حصر و تحریم، امروزه در معرض جنگی خانمان‌سوز با ابعادی پیش‌بینی‌ناپذیر قرار گرفته‌ است. نقش کلیهٔ قشرهای آگاه و متعهد ملی و مردمی می‌تواند با سامان‌دهی کارزار و کمپینی بین‌المللی علیه جنگ‌افروزی، تروریسم (بويژه) دولتی، کشتار جمعی و انهدام زیرساخت‌های حیاتی کشور، ارتکاب جنایت جنگی، از جمله توحش تخریب آثار فرهنگی و تمدنی، و ورود به دور بی‌پایان خشونت کور، در برابر سیطرهٔ نیروهای جهل و جنون، جور و افراط، بر جهان و منطقهٔ ما، بازدازنده و کارا باشد.

#خشونت
#جنگ
#تروریسم_دولتی
#جبهه_ملی_مردمی
#تشکیل_کمپین_صلح_بین_المللی
#یادداشت
#احسان_شریعتی

@Dr_ehsanshariati
🔷🔸چرا جنگ؟
"polemos pantôn men patêr esti"
«جنگ پدر همه چیز است»، هراکلیت

🖋احسان شریعتی

🔸می‌گویند شکست مذاکرات «دیپلوماتیک» بی‌سرانجام، معنای دیگری جز جنگ نخواهد داشت. براستی، «دیپلوماسی» چیست؟ (و جالب آن‌که در زبان ما هنوز معادلی برای آن نداریم!) معنای دیپلوماسی را اگر ندانیم (از «دیپلوما»ی یونانی، «برگ تاشده» یا ورقی حامل قوانین برای طرفین، نمایندگی سیاست خارجی بینا-دولت‌ها)، معنای عملی جنگ را خوب می‌دانیم: توحشِ انهدام و کشتار جمعی.

🔷معنای علمی جنگ البته نه قهقرا به عصر حجر و درندگی-سبُعیت-، که «استمرار سیاست است به وسایل دیگر» (کلازویتس). یعنی ادامهٔ «منطقی» مذاکرات و به سرانجام رسیدنش به‌وسیلهٔ کاربرد ابزارهای خشونت و تخریب آماج‌های «استراتژیک»(استراتوس+آگین: فن «هدایت ارتش»)، برای به تسلیم واداشتن خصم.

🔸در واقع اما، این معنای «معکوس» جنگ است؛ زیرا درست‌تر آن‌است که سیاست (و دیپلماسی) را ادامهٔ جنگ به وسایلی دیگربدانیم (فوکو). درست‌تر بودن از این بابت که در عمل و در چند دههٔ گذشته، حتی پس از دوران جنگ «تحمیلی»، با انواع تحریم‌ها و محاصرهٔ خارجی و به‌عبارتی دیگر، انزوا و عدم «شناسایی» جهانی، کشور ما با «ادامهٔ جنگ» به شکل‌ها و وسیله‌های دیگر مواجه بوده است.

(...ادامه دارد...)

#جنگ
#دیپلماسی
#سیاست
#یادداشت
#احسان_شریعتی
@Dr_ehsanshariati
🔷🔸جنگ بر سر ارج‌شناسی؟

🔅«جنگ چیزی بس جدی‌تر از آن‌است که به نظامیون سپرده شود!»
کلمانسو، وزیر جنگ فرانسه (۱۹۱۷-۱۹۲۰)

🖋احسان شریعتی

🔸هر جنگ همواره هدفی سیاسی را تعقیب می‌کند و حتی مدعی برقراری صلح است، از راه مجبور ساختن حریف به انصراف از تجاوز به حریم کشورها و نقض قراردادها ! بنابراین در تحلیل نهایی، تنها قدرت سیاسی است که تصمیم به راه‌اندازی و ادامهٔ جنگ یا آتش‌بس و صلح می‌گیر‌د. از اینرو، جنگ نه نشانهٔ وحشی‌گیری بل‌که ابزار اعمال قدرت برای تحقق یک استراتژی عقلانی محاسبه‌شده است. «قدرت و نه خشونت، عنصر اساسی هر شکل از حکومت است» (ه. آرنت). پس برخلاف تبلیغاتی‌ که سال‌ها در کشور ابراز می‌شد که مذاکره مذموم است، هدف جنگ مذاکره برای مفاهمه با حریف است: ویت‌کنگ اگر در میدان می‌جنگید برای آن بود که در مذاکرات (پاریس) پیشرفتی حاصل شود.

🔹وانگهی، اختراع سلاح هسته‌ای در جهان معاصر، سلاحی که امکان استفاده ندارد، نقطهٔ پایانی بر شیوهٔ کلاسیک جنگ و درگیری نظامی نهاد و سخن از «بازدارندگی» یا امتناع جنگ را به میان آورد. مراد نظام پس از جنگ از سرمایه‌گذاری سنگین در سیاست هسته‌ای چه بوده است؟ فرض کنیم بازدارندگی از مورد تهاجم و جنگ واقع شدن و براندازی از برون. در تناسب قوای منطقه و در برابر ابرقدرت‌های جهان اما، اگر ایران در عصر جدید بارها تقسیم و تجزیه نشده است، به شهادت اکثر پژوهش‌های تاریخی دانشگاهی، از جمله به لطف دیپلماسی قوی ایرانیان در مذاکرات خارجی بوده است. پس امکان جنگ‌افروزی را برای رقبا و قدرت‌های بدخواه کشور فراهم آوردن به هرشکل، ولو با جنگ‌های نامنظم و موضعی، نقض غرض همان «بازدارندگی» خواهد بود!

🔸و تجربه نشان داده است که مذاکره و آتش‌بس و سازش، اگر در زمان صلح و از موضع قدرت صورت نگیرد، در مخمصمه و از موضع ضعف، به خسارت‌ها، زیان‌ها و امتیازدهی‌های جبران‌ناپذیر تاریخی می‌انجامد.
و در شرایط حاضر آیا در یک بزنگاه تعیین‌کنندهٔ تاریخی قرار نداریم؟
(ادامه دارد)

📌لینک متن در وبسایت احسان شریعتی

https://ehsanshariati.org/PostView?Action=Post&ID=3120


#جنگ
#دیپلماسی
#مذاکرات
#یادداشت
#احسان_شریعتی

@Dr_ehsanshariati
🔷🔸چرا جنگ؟
📌(سیاست، استمرار جنگ به‌وسیله‌های دیگر)

🖋احسان شریعتی

🔸«جنگ جز استمرار سیاست به ‌وسایل دیگر نیست»، کلازویتس

🔹جنگ، به‌رغم شباهتش با توحش بدوی، باستانی یا قرون‌وسطایی، و رجزخوانی و شعروشعارهای نژادی-قومی یا دینی-عقیدتی، نه از سنخ خشونت‌های انفرادی است و نه محصول جاه‌طلبی جنون‌آمیز زمامداران. جنگ پدیده‌ای منظم و سازمان‌یافته، جمعی واجتماعی و پیرو «منطقی» است. «دلیل»‌های جنگ‌افروزان متناقض‌ می‌نمایند اما «علت»های بروز جنگ معیّن و تبیین‌پذیر اند: توسعه‌طلبی و فتح سرزمین‌ها برای دست‌یابی به ثروت‌ها و منابع انرژی و حیاتی، به‌روزسازی تکنولوژیک تولید و فروش تسلیحات تخریب و انهدام هوشمند، و سرانجام، بازدارندگی دشمن از تعرض و اعمال سیادت و سرکردگی. تاریخ بشر به تعبیر هگل «خاک خوشبختی نیست. دوره‌های خوشبختی صفحات خالی آنند».

🔸مدرنیست‌های خوش‌بین می‌پنداشتند که با پیشرفت بشر دوران جنگ نیز به پایان می‌رسد و منطق رقابت بازار جایگزین خشونت و تخریب می‌شود. غافل از آن‌که عصر جدید سلاح‌هایی می‌سازد که می‌تواند به نابودی جهان و بشر بیانجامد؛ و قدرت بازدارندگی او در نزدیکی او به مرز انهدام و نیست‌سازی سراسری است.
واقع‌بینی پسامدرن اما نشان می‌دهد که سیاست و دیپلماسی، گفتگو و مبادله، ادامه‌‌ و شکل پیشرفته‌، متمدنانه‌ و متعالی‌تر جنگ است؛ چه به‌تعبیر فروید: «نخستین کسی که به‌جای سنگ، دشنام پرتاب کند، بنیانگذار تمدن است»!
با این وصف، بازگشت به منطق جنگ معنایی جز شکست عقلانیت و مصلحت و قهقرای معطوف به جنون و جنایت نخواهد داشت که معمولا برای بخش‌های عقب‌مانده‌تر جهان که مصرف‌کننده‌ی محصولات جنگ اند طراحی و تولید می‌شود.



#جنگ
#صلح
#دیپلماسی
#یادداشت
#احسان_شریعتی
@Dr_ehsanshariati
🔷🔸تولد: تنها معجزه‌ی نجات‌بخش جهان

🖋احسان شریعتی

🔹در این عکس که چهارشنبه گذشته، از پی بمباران یک زایشگاه و بیمارستان کودکان در شهر ماریوپل اوکراین گرفته شده، زنی باردار با دست از فرزند آینده‌ی خود مراقبت می‌کند. در واقع این تصویر چنان‌که نویسنده‌ی مجله ی «فیلوزوفی مگزین» در فرانسه به‌خوبی بیان می‌کند، تجسم مفهوم و معجزه‌ی «تولد» نزد هانا آرنت در «وضع بشر» یا «وضعیت انسان مدرن» (در ترجمه‌ی فرانسوی) است، هنگامی‌که می‌گوید: «معجزه‌ای که جهان یا عرصه‌ی امور انسانی را از تباهی عادی، «طبیعی»، نجات می‌دهد، در نهایت پدیده‌ی تولد است.»
آماج قرار گرفتن این مکان در جنگ، جنایتی است که یک معنا و وجه نمادین بیشتر ندارد: تهاجم به آینده‌ و نابودسازی امکان آغازی نو برای بازسازی جهانی دیگر و بهتر.

https://ehsanshariati.org/PostView?Action=Post&ID=5137
#جنگ
#اوکراین
#تولد
#نگاه_روز
#احسان_شریعتی

@Dr_ehsanshariati
🔷🔸علیه جنگ‌ گستری

🖋احسان شریعتی

🔸«جنگ عمل خشونت‌آمیزی است که کاربردش محدودیتی نمی‌شناسد؛ طرف‌های متخاصم به‌طور متقابل این قانون را به‌یکدیگر تحمیل می کنند؛ و این امر منجر به کُنشی متقابل می شود که، مطابق با مفهوم جنگ، باید به افراط و تفریط بینجامد.»

—— کلازویتس، «پیرامون جنگ»

🔹قانون و منطق جنگ، یا کاربرد نامحدود خشونت برای تسلیم دشمن، میل به افراط و گسترش و فراگیری درگیری نظامی است. ازاین‌رو برای گریز از افتادن به تله‌ی جنگ‌افزوزان آنچه در روش مقابله با این پدیده‌ اهمیت دارد این است که مقاومت در برابر جنگ مبارزه با اصل آن و اجتناب از گسترش آن به سایر نقاط یا مداخله‌ی دیگر قدرت‌ها در منطقه‌ی درگیری نظامی باشد. هر ملتی حق دارد که در برابر هجوم و تجاوز به کشورش از خود دفاع مسلحانه کند و سایر ملت‌ها می‌توانند و می‌بایست از حقوق پایمال‌شده‌ی او پشتیبانی همه‌جانبه کنند. ورود به عرصه‌ی یک جنگ منطقه‌ای از سوی سایر کشورها اما به‌معنای تقویت منطق توسعه‌طلب و افراط‌جویانه‌ی جنگ است.

🔸تجربه نشان داده است که آنچه جنگ را در نهایت متوقف می‌سازد نه تفوق و رقابت بی‌وقفه‌ی تسلیحاتی، نه رقابت فزون‌طلبانه‌ی اقتصادی در بازار جهانی، و نه حتی سازمان‌های حقوقی بین‌المللی ناتوان، بل‌که مقاومت خشونت‌پرهیز و همبستگی همه‌جانبه‌ی ملت‌ها در برابر قدرت‌ها بوده است.

🔹امروز درگیرسازی و گروگان‌گیری کشور ما در معرکه‌های منطقه‌ای و رؤیاپردازی‌های‌ بازتولید امپراطوری‌های قدیم شرقی و غربی خطری است که صلح و امنیت و مصالح ملی و منطقه‌ای مردم ما و همسایگان‌مان را تهدید می‌کند.


📌 عکس: «استقبال پوتین از پیوستن داوطلبان خاورمیانه به نیروهای روسی در اوکراین»(خبرگزاری‌ها)

#جنگ
#خشونت
#روسیه
#اوکراین
#نگاه_روز
#احسان_شریعتی
@Dr_ehsanshariati
🔷🔸مرا عهدیست با شادی که شادی آن من باشد (مولانا)

🖋احسان شریعتی

🔸روزهای نخست سال شاید شادترین روزهای آن باشد. همه چیز گویی از نو آغاز می‌شود. همه همدیگر را از نو بازمی‌شناسند.

🔹و این شادی از یک خوش‌حالی ساده (لذت‌ آنی ناشی از رفع نیازی مقطعی) عمیق‌تر، آگاهانه‌تر، و پویاتر است. این شادی که درجاتی دارد، به هر حال موقت است و مانند رضایت ناشی ازحالات ثابتی چون خوش‌بختی یا رفاه، مستمر و تمام نیست؛ اما اهمیت این شادی در نسبت و هماهنگی او با طبیعت یا واقعیت هستی و احساسی واقعی است و نه از عواطف و تأثرات روانی-ذهنی و نسبی صرف (خواه از نوع لذت‌های آنی، و خواه رضایت دایم).

🔸شادی این روزها نیز البته نه متناسب با اخبار بد جنگ و کشتار در دنیا یا گرانی و فلاکت در داخل یا مرگ یک زندانی سالخورده‌ی دوملیتی (و یا وضع معلمان زندانی)..، و خلاصه شرایط شوم اجتماعی، بل‌که برخاسته از تطابق و تعامل با نظم و ضرب‌آهنگ هستی و طبیعت است.
ما به این نوع شادی و نشاط و سرور در زندگی و در مبارزه با موانع آزادی و عدالت و رشد و تعالی، سخت نیازمندیم. فرهنگ ملی و دینی ما در اصل فرهنگ شاد زندگی بوده‌اند. در مسیر افول و انحطاط تمدنی اما تیدیل به فرهنگ عزا و حرمان و ارزش‌های منفی گشته‌اند. برای نمونه، در جهان‌بینی توحیدی مولانا آن کو «خرقه‌ی غم و شادی را دوخته«، غم‌ها را کارساز و زمینه‌ساز از راه رسیدن شادی قرار داده است: «قندِ شادی میوه‌ی باغ غم است».

🔹هم‌چنان‌که در جهان‌بینی همه‌خدایی اسپینوزا، شادی میل و تلاش آدمی به تصدیق هستی خود و افزایش و تکامل‌ نیروی وجودی خویش است.
هدف فرزانگی و فلسفه‌ در اصل، بازیابی این حسّ «شادی» معنوی و عارفانه‌ متناسب با معنای هستی است؛ و ما نیز در رویارویی با موج‌های دمادم غم و بحران‌های تودرتو، نیازمند شور و نشاطِ بیرونی شادی و آرامش و طمأنینه‌ی آن در درون هستیم.

#شادی
#جنگ
#یادداشت
#احسان_شریعتی

@Dr_ehsanshariati