متنی زیبا و خواندنی

#لک_های_خراسان

چقدر از کودکی فکر و ذهن ‌و خیال منو درگیر کرده این سوال که ما اصالتمون از کجاست، و چه شده به این نقطه از سرزمین آمده‌ایم؟! فکر می‌کردم بزرگ بشم راحت می‌تونم به جواب سوالم برسم، زهی خیال باطل!! هر چه بزرگتر می‌شدم سوال سخت‌تر می‌شد و رسیدن به پاسخ بسی دشوارتر.

بی‌شک یکی از مهم‌ترین دلایلی که از ابتدای جوانی به تاریخ و بخصوص تاریخ دوره نادرشاه علاقمند شدم پاسخ به همین سوال است. دهها و صدها کتاب تاریخی، اجتماعی مطالعه کردم اما هیچ نشانه دندان‌گیری نصیبم نشد. انگار شهاب سنگی بوده‌ایم که از آسمان فروافتاده ایم.

در اسناد و آثار باقی‌مانده از نیاکان هم نشانه قابل اتکایی نیافتم. تنها مطالب قطعی و مقبول این است که:

الف) ما مهاجر و یا تبعید شده‌گان دوره افشاریه هستیم (با احتمال چند دهه قبل یا بعد از آن)

ب) بی شک از غرب ایران( و شاید شرق ترکیه یا عراق) به این منطقه آمده‌ایم.

موارد غیر متقن و قابل شکی وجود دارد که هنوز در جست‌و‌جوی پاسخ آنها هستم:

زبان ما چیست؟! درست است که زبان ما سیرزاری‌ها به #لکی شباهت بسیاری دارد اما تفاوتهایی- هرچند ناچیز- با این زبان دارد. زبان ما واژگانی هر چند محدود از زبان‌های لری و‌کردی (نه کرمانجی) در خود دارد که اغلب محققین را انگشت به دهان کرده است. حتی دوستان #لک‌زبان زاگرس نشین هم این را تصدیق می‌کنند اما میتوانم اذعان کنم که شباهت های زبانی ما به #لکی بسیار بیشتر ازسایر زبان‌ها است.
زبان مردم روستای خلج بی‌شک #لکی است و بخشی از مردم روستای قله زو هم شباهت بسیاری به #لکی دارد اما اینکه آنها منتسب به طایفه اردلان هستند کمی مسئله را دشوار می‌کند چرا که اردلانها(در غرب کشور) یکی از اقوامی هستند که خود را جزئی از کردها می‌دانند.

مطالعه و پاسخ دادن به ابهامات در مورد خاستگاه سیرزاری‌ها کمی بغرنج می‌شود زمانی که شباهت بیش از ۹۰ درصدی زبانمان را با هیچ گویش و زبانی تاکنون نیافته ایم. و ای کاش می‌یافتیم.

با این که سیاستمداران و حاکمان از تلگرام به عنوان یک وسیله ارتباطی نامطلوب یاد می‌کنند این ابزار توانسته
فاصله‌ها را کوتاه و پل ارتباطی بین انسان‌ها باشد. ما توانستیم با این نرم‌افزار با هم زبانانمان در غرب کشور در استان‌های کرمانشاه، لرستان، ایلام، همدان و حتی قزوین، فارس و... ارتباط برقرار کنیم، این ارتباطات مجازی منجر به دیدارهای حضوری هم شد که منشا خیر و خوبی برای همه ما شد. همایش اسفند ۹۶ در هرسین کرمانشاه نقطه عطف این اتفاقات خوب بود.
#سیرزاری‌ها_با_افتخار_خودشان_را_لک_می‌دانند و من هم محبت‌ها، مهمان‌نوازی‌ها و حمایت‌های همه جانبه عزیزان #لک‌زبان غرب کشور را می‌ستایم ولی یافتن پاسخ سوالات یک قوم مسئله‌ای شخصی نیست که تنها از طریق عاطفی به آن دست یافت.
من یقین دارم که همه عزیزان، چه #سیرزاری‌ها و چه #لک‌زبانان سراسر ایران و حتی #کردها و #لرها و #بختیاری‌ها خوشحال خواهند بود از اینکه ما در جست‌و‌جوی منشاء و خاستگاه خود هستیم و برای رسیدن به آن در تلاشیم.

🌷🇮🇷🌷🇮🇷🌷🇮🇷🌷🇮🇷

به قلم: عبدالعلی شجاعی سیرزار
@Doroodfaraman

‍ ‍ کلاش هرسینی (گیوه لکی)

گیوه عبارت است از کفش دست بافت با زیره چرم، لاستیک و پارچه‌ای که در نواحی مختلف ایران با فرمها و طرحهای متنوعی ساخته می‌شود. در مناطق تحت سکونت مردم #لک انواعی از گیوه با نام عمومی کلاش ساخته می‌شود که به کلاش هرسینی یا گیوه #لکی معروفند.

ساخت کلاش هرسینی از قدیم الایام در مناطق وسیعی از زاگرس میانی با مهارت خاصی رایج بوده است. کلاش هرسینی دارای ۴ نوع است. تمام این انواع رویه‌ای متشکل از نخ بافته شده با طرحهای هندسی دارند. نوع اول کلاش، زیره چرم دارد. نوع دوم، زیره چرمی که با استفاده از گره‌های نخی به صورت فشرده آج دار شده و به آژیه معروف است. نوع سوم پس از ورود لاستیک به تکنولوژی به جای چرم برای زیره کلاش مورد استفاده قرار گرفته است. زیره نوع چهارم چرم است که در بیرونی‌ترین قسمت یعنی جایی که بر روی زمین قرار می‌گیرد لایه‌ای از لاستیک به آن وصل می‌شود. انواع زیره چرم خصوصاً نوع آژیه شده بیشتر توسط بزرگان و انواع زیره لاستیکی بیشتر توسط کسانی که مشغول فعالیتهای کشاورزی، باغداری، دامداری و عشایری هستند پوشیده می‌شوند. کف داخلی تمام این انواع از جنس چرم است. رویه کفش از قسمت‌های مختلفی چون شیرازه، بانه، دمه و میروژه تشکیل شده است. انواع نخهایی که در ساخت یک جفت کلاش هرسینی به کار می‌روند عبارتند از نخ گیل، پلیته یا فتیله و نخ بانه که بسته به محل استفاده دارای ضخامت زیاد، متوسط و کم هستند. براساس سلیقه رویه کلاش طرحهای هندسی با اصالتی دارد که در #زبان‌لکی گول یا همان گُل خوانده می‌شود. گول در #زبان‌لکی به معنی نقش است. کلاش هرسینی یا گیوه #لکی به طور کلی برای ایامی مناسب است که بارندگی نباشد. #لک‌ها در مواقع بارش از کفش‌های چرم موسوم به اورسی استفاده کرده‌اند.

چند مرحله اساسی در ساخت یک جفت کلاش هرسینی عبارتند از:
👇👇👇
۱- بافتن رویه
۲- برش زیره چرمی یا لاستیکی کلاش
۳- مویه دادن (بخیه کردن) و آژیده کردن زیره
۴- متصل کردن زیره به رویه

در نواحی مختلف ایران گیوه در فرمهای مختلف و مهارت‌های ساخت متنوع به صورت سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از نمونه‌های قابل ذکر و مجاور با گیوه #لک‌ها می‌توان به کلاش هورامان و مریوان اشاره کرد که با نام کلی گیوه #کردی در کارگاه‌های محلی و منازل شخصی تولید می‌شود و در سطح وسیع در نواحی دور و نزدیک تبلیغ می‌شود. از دیگر گیوه‌های رایج گونه‌ای است که توسط #لرها و #بختیاری‌ها استفاده می‌شود. نواحی مرکزی و جنوبی ایران نیز انواعی از گیوه رایج است. اما گیوه #لکی به لحاظ مهارت ساخت، شکل و میزان استحکام متفاوت از نمونه‌های #کردی و #لری است.
قدمت استفاده از این نوع پوشش چندان روشن نیست. اما بر اساس مواد و دست افزارهای طبیعی و سنتی که برای ساخت آن به کار می‌رود می توان سابقه کهنی را برای آن متصور شد. با توجه به ساخت سنتی کلاش در منازل روستایی و شهری مناطق #لک‌نشین به کلاش لکی، و بر اساس رونق کارگاه‌های ساختی که در شهر تاریخی هرسین وجود داشته است به کلاش هرسینی نیز معروف است. در منابع مردم شناسی قبل از انقلاب نیز تصاویری از کلاش هرسینی وجود دارد.

کلاش اصل #لکی
همه دست به دست هم دهیم پوشش‌های #لکی رو احیا کنیم
🙏🙏🙏
#کمپین_احیا_پوشش_قوم_لک
@Doroodfaraman